Od momentu wdrożenia w 2016 w Polsce ulgi podatkowej na B+R, było już jasne że niebawem powinien się pojawić w systemie wspierania innowacyjności Patent Box. Te rozwiązania na świecie przeważnie działają w parze, wspierając przedsiębiorców,  zarówno w fazie opracowywania innowacji (ulga B+R), jak i w fazie jej komercjalizacji (Patent Box). Rozwiązanie typu Patent Box funkcjonuje w innych krajach, m. in. w Holandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Hiszpanii czy Francji.

 

 

 

PatentBox ma być zachętą dla przedsiębiorców do opracowywania innowacyjnych rozwiązań, ich ochrony prawnej przez np. opatentowanie i komercjalizację, czyli czerpania zysków z innowacyjnego rozwiązania. To ma wspomóc generowania innowacji skierowanych na rynek. 

Główne założenia Innovation box – 5 proc. podatku

Główne założenia planowanych regulacji Innovation Box polegają na opodatkowaniu preferencyjną stawką podatku dochodowego w wysokości 5 proc. (zamiast 19 proc.) dochodów uzyskiwanych z wytworzonego, rozwiniętego lub ulepszonego przez przedsiębiorcę innowacyjnego i opatentowanego rozwiązania. Innovation Box będzie rozliczany w rocznej deklaracji podatku dochodowego.

Aby skorzystać z preferencyjnego opodatkowania, rozwiązanie musi być chronione jednym zawartych w katalogu praw (lub tez wystarczy iż zostało dokonane zgłoszenie i istnieje ekspektatywa ochrony):

  • prawa do wynalazku (patenty),
  • dodatkowe prawa ochronne na wynalazek,
  • prawa ochronne na wzór użytkowy,
  • prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,
  • prawa z rejestracji topografii układu scalonego,
  • dodatkowe prawa ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub środek ochrony roślin,
  • prawa z rejestracji produktu leczniczego i weterynaryjnego dopuszczone do obrotu,
  • prawa z rejestracji nowych odmian roślin i ras zwierząt,
  • prawa do programu komputerowego.

 

Skomplikowane określenie dochodu z praw

Dochodem z tych praw będą np. należności z umowy licencyjnej, dochód ze sprzedaży prawa czy też odszkodowanie za naruszenie prawa. Bardziej skomplikowane będzie w praktyce ustalenie dochodu, w sytuacji gdy przedsiębiorca będzie sprzedawał produkt (np. ulepszona maszyna do spawania), a chronione rozwiązanie technologiczne będzie zawarte w cenie tego produktu czy też usługi. Wtedy będzie należało z ceny produktu wyodrębnić tą część, która przypada na chronioną innowację. Tu będzie się stosowało ustalania dochodu na zasadach cen transferowych.

Ulga na badania i rozwój ciągle mało popularna >>

W przypadku, gdy nie będzie możliwe ustalenie dochodu przypadającego na poszczególne prawa, podatnik będzie mógł obliczyć dochód dla tego samego rodzaju produktu lub usługi, lub dla tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej.

Kolejnym elementem wpływającym na wielkość preferencji osiąganej przez przedsiębiorcę z Innovation Box będzie poziom zaangażowania przedsiębiorcy lub podmiotów niepowiązanych (np. instytuty lub partnerzy handlowi) w wytworzenie, rozwinięcie lub ulepszenie innowacji. Zgodnie z zasadami OECD, im większy będzie poziom aktywności (kosztów) podatnika lub podmiotów niepowiązanych w stosunku do kosztów od podmiotów powiązanych czy też po prostu nabycia danego rozwiązania technologicznego (które np. służy jako baza technologiczna i jest następnie ulepszana), tym większa będzie faktyczna korzyść dla podatnika ze stosowania Innovation Box. Przepisy przewidują odpowiedni wzór (z dodatkową premią za własną aktywność), który będzie należało stosować przy kalkulacji podatku.

Szczegółowa ewidencja rachunkowa będzie konieczna

Podatnik, który będzie chciał skorzystać z projektowanej preferencji będzie zobowiązany prowadzić szczegółową ewidencję rachunkową w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw własności intelektualnej powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.

9-proc. CIT spowoduje podwyżkę podatku >>

W związku w wprowadzeniem Innovation Box nie należy jednak oczekiwać rewolucji w zakresie liczby zgłoszeń patentowych i innych praw chronionych. Będzie to raczej ewolucja. Polska w dalszym ciągu jest daleko w światowych rankingach innowacyjności a nasz wskaźnik nakładów na R&D do PKG jest w okolicach 1 proc., ale stopniowo innowacyjność jest zwiększana. Polscy przedsiębiorcy coraz bardziej konkurują na rynku krajowym i światowym innowacyjnymi produktami i usługami a nie już tylko niskim kosztem wytworzenia.

Warto również zdawać sobie sprawę, że Innovation Box będzie w praktyce o wiele bardziej selektywnym instrumentem, co doskonale obrazują dane z wykorzystania obu instrumentów w Wielkiej Brytanii. Za ostatni rok podatkowy w zakresie ulgi B+R było ponad 26 tysięcy zgłoszeń, na kwotę ulgi 2,9 mld GBP, natomiast w zakresie brytyjskiego Patent Box, tylko ponad 1 tysiąc firm skorzystało na łączną wartość wsparcia 651,9 mln GBP.

Kiejstut Żagun, dyrektor w zespole innowacji, ulg i dotacji w KPMG w Polsce