Jak już informowaliśmy, Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich, poprosił Andrzeja Domańskiego, ministra finansów, o zajęcie stanowiska wobec wątpliwości w zakresie publicznego rejestru umów pracowników jednostek sektora finansów publicznych. Mając na uwadze ochronę prawa do prywatności i danych osobowych, RPO wyrażał już wcześniej zastrzeżenia co do przepisów dotyczących projektowanego rejestru.

Wątpliwości budzi kwestia określenia zakresu podmiotowego i przedmiotowego rejestru publicznego, o którym mowa w art. 34a ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. RPO wskazywał brak konkretnych norm ustawowych oraz wytycznych wskazujących na zakres informacji, które mają być ujawnione. Rodzi to problemy interpretacyjne, a w dalszej kolejności ryzyko naruszenia prawa do prywatności i ochrony danych osobowych obywateli. Mimo że przepisy służą realizacji uzasadnionego interesu publicznego w postaci transparentności wydatków publicznych oraz zapewnienia dostępu do informacji publicznej, ich wykładnia może prowadzić do ujawnienia podlegającej ochronie informacji odnoszących się do sfery prywatnej pracownika. 

Czytaj również: Rejestr umów pracowników budżetówki. RPO wysyła kolejne pismo do MF>>

Wstępną koncepcję zmian opracuje zespół

W odpowiedzi na wystąpienie RPO, minister Domański poinformował, że w ramach prowadzonych prac nad zgłaszanymi do ministerstwa wątpliwościami dotyczącymi rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1270 ze zmianami), powołany został zespół do opracowania wstępnej koncepcji rejestru umów jednostek sektora finansów publicznych. Celem działania tego zespołu było wypracowania wstępnych kierunków zmiany dotychczasowych rozwiązań dotyczących rejestru umów JSFP m.in. w zakresie prawnym i informatycznym. W pracach tego zespoły brali udział zaproszeni eksperci zewnętrzni, w tym przedstawiciel Rzecznika.

Jak twierdzi MF, w efekcie współpracy zespołu z ekspertami zewnętrznymi zarekomendowana została potrzeba następujących zmian dotychczasowej koncepcji realizacji rejestru umów JSFP:

  • 1)uniezależnienie regulacji dotyczących rejestru umów JSFP od regulacji przewidzianych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 902), ale w taki sposób, aby uniknąć dublowania ścieżek udostępniania informacji dotyczących umów zawieranych przez jednostki zobligowane do publikowania danych w tym rejestrze;
  • 2) dodanie delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia regulującego kwestie szczegółowe rejestru umów JSFP, w tym m.in. wymagania techniczne, zakres danych wprowadzanych w poszczególne pola systemu teleinformatycznego;
  • 3)wprowadzanie obowiązku publikacji danych w rejestrze umów JSFP w różnych terminach dla różnych grup podmiotów, w celu uniknięcia nadmiernego obciążenia jednostek zobowiązanych do wprowadzania danych oraz systemu informatycznego;
  • 4) ograniczenie obowiązku publikacji danych w rejestrze umów JSFP tylko do umów wydatkowych, niezależnie od formy ich zawarcia;
  • 5) opracowanie katalogu rodzajów umów stanowiących wyjątki umów wydatkowych, które nie będą objęte obowiązkiem publikacji danych w rejestrze umów JSFP. Proponowane jest, aby katalogiem tym objęte były m.in.: a)  umowy związane z nawiązywaniem stosunku pracy (np. umowy o pracę, akty minowania) lub z istniejącym stosunkiem pracy (np. dotyczące spraw socjalnych), b) porozumienia administracyjne, c)  umowy związane z końcowymi odbiorcami usług użyteczności publicznej (np. umów o zbiorowe zaopatrzenie w wodę), d)  ugody sądowe, e) umowy dotyczące zamówień publicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 i 1720), f) umowy dotyczące postępowań sądowych, administracyjnych i podatkowych;
  • 6) określenie zasad wyłączania jawności danych ujmowanych w rejestrze umów JSFP;
  • 7) wprowadzenie obowiązku publikacji danych o umowach podlegających temu obowiązkowi bez wskazywania minimalnego progu wartości wynagrodzenia stron;
  • 8) wskazanie obowiązku publikowania danych o umowach w terminach podobnych do tych jakie obowiązują w przypadku udostępniania informacji publicznej, tj. 14 albo 30 dni;
  • 9)  wprowadzenie okresu udostępniania w rejestrze umów JSFP danych o umowach adekwatnie do okresów przewidzianych w innych obowiązujących aktach prawnych np. w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r. poz. 120 i 295);
  • 10)  w przypadku uporczywego niewprowadzania albo nierzetelnego lub nieterminowego wprowadzania danych do rejestru umów JSFP wprowadzenie sankcji finansowej albo sankcji powiązanej z odpowiedzialnością za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

- Szczegółowe regulacje w zakresie zmian prawnych dotyczące rejestru umów JSFP zamierzamy dopracować w ramach procesu legislacyjnego poprzedzonego m.in. współpracą z grupą roboczą ekspertów zewnętrznych w zakresie aspektów technologiczno-organizacyjnych. Wierzymy, że dzięki temu możliwe będzie wypracowanie optymalnych regulacji dotyczących tego rejestru, które nie będą budziły wątpliwości w szczególności w zakresie ochrony prawa do prywatności i danych osobowych – przekazał minister Andrzej Domański.