W załączniku do obwieszczenia ministerstwa zdrowia z dnia 3 listopada 2022 r. opublikowano zalecenia postępowania dotyczące opieki nad uczniami z anafileksją, astmą oskrzelową, alergicznym nieżytem nosa, atopowym zapaleniem skóry. Pytany o to resort edukacji dość lakonicznie poinformował, że: "z badania przeprowadzonego nieobowiązkowo w 12 055 szkołach i placówkach wynika, że prawie 76 proc. szkół, które wzięły udział w ankiecie, zapoznało swoich nauczycieli z ww. zaleceniami. Jeżeli powstaną zalecenia dotyczące opieki nad dziećmi z cukrzycą, także zostaną upowszechnione w jednostkach oświatowych".

 

Odpowiedzialność spada na dyrektora

Resort edukacji podkreślił, że każdy dyrektor szkoły i placówki powinien dążyć do zorganizowania pracy w sposób, który uwzględnia udzielanie pomocy dziecku przewlekle choremu w zakresie niezbędnym z punktu widzenia jego potrzeb edukacyjnych i opiekuńczych. - Przyjęcie dziecka do szkoły/przedszkola nakłada na dyrektora i organ prowadzący obowiązek zapewnienia mu bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu. Opieka nad dziećmi oraz tworzenie warunków sprzyjających ich harmonijnemu rozwojowi psychofizycznemu przez aktywne działania prozdrowotne spoczywa na dyrektorze przedszkola i szkoły - wskazał.
 


Może się to jednak zmienić, choć nowy rząd nie podjął na razie decyzji w tej sprawie. Poprzednia ekipa przygotowała projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (UD396), który zawierał przepisy dotyczące rozszerzenia definicji pierwszej pomocy. Zgodnie z propozycją pierwsza pomoc miała być definiowana jako "zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych, w rozumieniu przepisów ustawy 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. poz. 974) oraz produktów dostępnych na miejscu zdarzenia". Stały Komitet Rady Ministrów nie podjął jednak rozstrzygnięcia o przyjęciu projektu. Nie wiadomo na razie, jakie będą jego dalsze losy - minister zdrowia zadeklarowała, że zostaną podjęte decyzje co do zakresu i trybu procedowania zmian objętych ww. nowelizacją, w tym zmiany definicji pierwszej pomocy uwzględniającej możliwość podawania leków.

 

Nauczyciel to nie lekarz

- Obowiązkiem nauczyciela nie jest podawanie leków uczniom, jeśli rodzic przyniósł lek oraz złożył wniosek o jego podawanie dziecku, to nauczyciel nie musi go realizować, a dyrektor nie może na niego nałożyć takiego obowiązku - wyjaśnia Joanna Lesińska, radca prawny, specjalizująca się w prawie oświatowym. - Podawanie leków lub wykonywanie innych czynności podczas pobytu ucznia w szkole przez pracowników szkoły może odbywać się wyłącznie za ich pisemną zgodą (art. 21 ust. 3 u.o.z.u.). Nauczyciel może, ale nie musi składać pisemnej zgody w tej sprawie; jest to jego indywidualna decyzja - wskazuje. 

 

Dodaje, że jeśli dziecko będzie miało zaostrzenie choroby w czasie, gdy nie będzie obecna pielęgniarka lub higienistka szkolna, a pracownicy nie zgodzą się na podawanie leku, należy wzywać rodzica do stawienia się w szkole w celu zaaplikowania leku lub wzywać pogotowie. Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna, w celu zapewnienia uczniom opieki, współpracuje z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, rodzicami, pełnoletnimi uczniami oraz dyrektorem i pracownikami szkoły.

 

Egzaminy dostosowane do specyfiki choroby

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, zatem - jak przypomina MEN - cierpiący na nią uczeń może przystąpić do egzaminu w warunkach dostosowanych do jego potrzeb i możliwości. Według resortu edukacji obowiązujące rozwiązania są wystarczające.  - Sposoby dostosowania warunków i form przeprowadzenia egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego wskazuje rada pedagogiczna. Przystąpienie do egzaminu maturalnego w warunkach i formie dostosowanych do potrzeb i możliwości absolwenta zapewnia przewodniczący zespołu egzaminacyjnego (dyrektor szkoły)  - wskazuje resort. Przepisy art. 44zzr ustawy o systemie oświaty, wskazują warunki, na podstawie których zdający mogą przystępować do danego egzaminu zewnętrznego. Może to być np. zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, które przedkłada się razem z deklaracją maturalną. W przypadku zdających z chorobami przewlekłymi podstawą uprawnienia są orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza.

 

 

Szczegółowe informacje dotyczące możliwych sposobów dostosowania określa Centralna Komisja Egzaminacyjna. W przypadku egzaminu maturalnego przewidziano: 

  • dostosowanie warunków zdawania egzaminu do specyfiki choroby;
  • korzystanie z zaleconego przez lekarza sprzętu medycznego i leków koniecznych ze względu na chorobę; w przypadku zdających ze stwierdzoną cukrzycą korzystających z pompy insulinowej dopuszcza się możliwość korzystania z telefonu komórkowego z aplikacją do mierzenia poziomu glukozy;
  • przedłużenie czasu przeprowadzania egzaminu z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej lub języka regionalnego nie więcej niż o 15 minut i przeznaczenie go na przygotowanie do wypowiedzi i/lub egzamin (wypowiedź monologową oraz rozmowę z zespołem przedmiotowym);
  • przedłużenie czasu przeprowadzania egzaminu z języka obcego nowożytnego – nie więcej niż o 15 minut.

Dwa ostatnie dostosowania możliwe są tylko wtedy, gdy w toku edukacji szkolnej zdający korzystał z takiego sposobu wyrównania szans edukacyjnych w związku ze stanem zdrowia i fakt ten jest udokumentowany.

 

Analogicznie podczas egzaminu ósmoklasisty przewiduje się:

  • korzystanie z zaleconego przez lekarza sprzętu medycznego i leków koniecznych ze względu na chorobę; w przypadku uczniów ze stwierdzoną cukrzycą korzystających z pompy insulinowej dopuszcza się możliwość korzystania z telefonu komórkowego z aplikacją do mierzenia poziomu glukozy; w takim przypadku uczeń może przystąpić do egzaminu w odrębnej sali albo – jeżeli przystępuje do egzaminu w sali z innymi zdającymi – uczeń nie losuje numeru stolika, przy którym pracuje podczas egzaminu; przewodniczący zespołu nadzorującego wskazuje stolik możliwie najbliżej stanowiska zespołu nadzorującego;
  • dostosowanie warunków przystępowania do egzaminu do specyfiki choroby;
  • przedłużenie czasu, w zależności od potrzeb (możliwe tylko wtedy, gdy w toku edukacji szkolnej uczeń korzystał z takiego sposobu wyrównywania szans edukacyjnych w związku ze stanem zdrowia i fakt ten jest udokumentowany);
  • korzystanie z pomocy nauczyciela wspomagającego (może być członkiem zespołu nadzorującego) w pisaniu i/lub czytaniu, jeżeli choroba uniemożliwia pisanie i/lub czytanie (możliwe tylko wtedy, gdy uczeń w toku edukacji został wdrożony do takiej współpracy z nauczycielem); w przypadku egzaminu z języka obcego nowożytnego uczeń korzystający z pomocy nauczyciela wspomagającego ma obligatoryjnie przyznaną płytę CD z dostosowanym nagraniem, tj. z wydłużonymi przerwami na zapoznanie się z zadaniami sprawdzającymi rozumienie ze słuchu i ich wykonanie; korzystanie z płyty z dostosowanym nagraniem wymaga przedłużenia czasu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty o 45 minut.