Chodzi o ustawę o dostępie cudzoziemców do rynku pracy (nr UC46). Został on uwzględniony w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) jako realizacja części kamienia milowego nr A51G dla reformy pn. A4.1 Efektywne instytucje na rzecz rynku pracy. - W wyniku oceny funkcjonowania przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735, z późn. zm.) w ciągu ostatnich kilku lat jej obowiązywania, zdiagnozowano następujące problemy dotyczące stosowania przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców – podkreślają projektodawcy. I wskazują na nadużywanie przepisów i procedur uzyskania zezwolenia na pracę lub oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi w celu wjazdu cudzoziemców na terytorium Polski i zatrudnianie ich w szarej strefie w Polsce lub w innych państwach obszaru Schengen, a w konsekwencji tego - brak realnego zaspokojenia potrzeb rynku pracy i tworzenie nadmiernej biurokracji w urzędach wydających takie dokumenty.
Czytaj również: Szkolenie służb zatrudnienia i rozbudowa systemów wymaga więcej czasu>>
Dlaczego potrzebne jest nowe prawo?
Według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które będzie autorem projektu, w wyniku ww. nieprawidłowości zaistniała potrzeba kompleksowego uregulowania zagadnienia dostępu cudzoziemców do rynku pracy w oddzielnej ustawie. Projekt będzie miał na celu:
- uszczelnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom,
- ograniczenie występujących nadużyć,
- pełną elektronizację postępowań,
- zmniejszenie zaległości w załatwianiu spraw przez urzędy,
- integrację cudzoziemców.
- Przepisy regulujące dostęp cudzoziemców do polskiego rynku pracy, jak również przepisy dotyczące programów integracyjnych zawarte w projekcie ustawy będą bazować na dotychczasowych rozwiązaniach zawartych w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ale będą uszczelniać te, które już funkcjonują i stanowią pole do nadużyć oraz przeciwdziałać negatywnym zjawiskom na rynku pracy, takim jak wypychanie Polaków z rynku pracy i zaniżanie standardów na rynku pracy – zapowiadają projektodawcy. Ich zdaniem, poprzez zawarcie w projekcie programów integracyjnych dla cudzoziemców, które będą realizowane po wejściu w życie ustawy, będzie również uświadamiał grupy narażone na wyzysk jakie są ich prawa oraz pomagał w skuteczniejszej integracji. Będzie również dawał możliwość tworzenia przez publiczne służby zatrudnienia wyspecjalizowanych punktów wspierania cudzoziemców na rynku pracy.
Istota planowanych rozwiązań
Jak deklarują autorzy, projekt będzie oparty na takich samych podstawowych założeniach, jakie są przyjęte dla obowiązujących obecnie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie zatrudniania cudzoziemców (swobodny dostęp do rynku pracy dla określonych grup cudzoziemców oraz ograniczone prawo do zatrudnienia/wykonywania pracy na warunkach określonych w udzielonym zezwoleniu na pracę cudzoziemca lub innym odpowiednim akcie administracyjnym).
Przesłanki udzielenia zezwolenia na pracę oraz przesłanki przyjęcia (wpisu do ewidencji) oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostaną doprecyzowane i uzupełnione, aby ułatwić ich stosowanie i ograniczyć nadużycia. W szczególności przewiduje się:
- wprowadzenie obligatoryjnych przesłanek odmowy udzielenia zezwolenia na pracę, gdy przedsiębiorstwo pracodawcy zostało założone lub działa głównie w celu ułatwiania wjazdu obywatelom państw trzecich;
- wprowadzenie dodatkowych warunków udzielenia zezwolenia na pracę na wniosek podmiotów nowo powstałych lub korzystających z biur wirtualnych;
- ograniczenie możliwości udostępniania pracowników pod pozorem tzw. outsourcingu pracowniczego;
- zastąpienie obowiązującej, nieefektywnej procedury tzw. testu rynku pracy (sprawdzanie czy na miejsce pracy, które ma zająć cudzoziemiec, jest możliwość zatrudnienia osoby bezrobotnej zarejestrowanej w urzędzie pracy) procedurą szybszą i efektywniejszą, stosowaną w odpowiednich przypadkach;
- wprowadzenie jaśniejszych przepisów mających z jednej strony zapewnić niezbędną elastyczność zezwoleń na pracę i oświadczeń w zakresie warunków zatrudnienia i wynagrodzenia, a z drugiej – ochronę praw zatrudnionych cudzoziemców;
- wprowadzenie przepisów zaostrzających sankcje za nielegalne zatrudnienie cudzoziemców i przekazywanie nieprawdziwych danych dotyczących zatrudnienia cudzoziemców (wymiar kary grzywny będzie proporcjonalny do liczby nielegalnie zatrudnionych);
- procedury administracyjne stosowane w związku z zatrudnianiem cudzoziemców, obejmujące złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę lub złożenie oświadczenia, gromadzenie dowodów w sprawie, wydanie lub uchylenie decyzji, postępowanie odwoławcze, będą prowadzone drogą elektroniczną,
- wprowadzenie przepisów pozwalających przeprowadzać skuteczne kontrole Straży Granicznej i Państwowej Inspekcji Pracy;
- wprowadzenie przepisów zobowiązujących pracodawców do informowania pracowników cudzoziemskich o prawach im przysługujących w związku wykonywaną pracą czy możliwością zrzeszania się w związkach zawodowych;
- do projektu wprowadzone zostaną przepisy dotyczące programów integracyjnych dla cudzoziemców m.in. pomoc w nauce języka polskiego.
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM to III kwartał 2024 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
