Zgodnie z obecnym stanem prawnym,  jeszcze do 31 grudnia 2020 r., dla celów rozliczeń podatkowych Wielka Brytania traktowana jest jak kraj UE. Jednakże, po 1 stycznia 2021 roku Wielka Brytania nie będzie posiadała odpowiedniego statusu, który pozwalałby na zachowanie neutralności podatkowej pewnych procesów reorganizacyjnych. Spółki brytyjskie nie będą już bowiem mogły korzystać z przywilejów, jakie dzisiaj gwarantują im niektóre dyrektywy unijne.

Zagadnienia te są regulowane Dyrektywą Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 roku w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek z różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego.

 

Wymiana udziałów już z podatkiem

Jednym z działań restrukturyzacyjnych, które będą wymagać szczególnej uwagi, jest wymiana udziałów. To dosyć popularna transakcja, w ramach których podatnik wnosi aportem udziały w spółce do innego podmiotu, w zamian otrzymując udziały tego podmiotu.

Zobacz również:
Brexit - polski przedsiębiorca może ułatwić sobie przewóz towarów przez granice celne >>

Trudniejsze rozliczanie handlu towarami i transakcji łańcuchowych po Brexicie >>
 

Aby taka transakcja była neutralna podatkowo w Polsce, musi być spełnionych szereg warunków. Jednym z nich jest, aby podmioty biorące udział w takiej restrukturyzacji podlegały w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (art. 12 ust. 4d ustawy o CIT). Po zakończeniu okresu przejściowego przepis ustawy o CIT, który przewiduje możliwość neutralnej podatkowo wymiany udziałów, nie będzie miał więc zastosowania do spółek brytyjskich.

 


W praktyce może się więc pojawić dochód do opodatkowania po stronie wspólnika przeprowadzającego taką restrukturyzację. Jeżeli wspólnikiem tym będzie spółka brytyjska, to wówczas możliwe będzie skorzystanie z ochrony wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (kwestia ta wymaga zawsze indywidualnej analizy, szczególnie, jeżeli przedmiotem transferu będą udziały w polskiej spółce nieruchomościowej).

Łączenie i aport przedsiębiorstwa

Innym przykładem działania restrukturyzacyjnego, które dzisiaj może korzystać z braku podatku jest łączenie spółek, także transgraniczne. Połączenia spółek mogą być neutralne podatkowo, jeżeli spełnione zostaną odpowiednie warunki, wymienione w ustawie o CIT. W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na istotną zmianę w przepisach CIT, jaka miała miejsce w styczniu 2018 roku, w świetle której neutralność niektórych rodzajów połączeń i podziałów może być problematyczna. Również restrukturyzacja obejmująca wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki, jeżeli przedmiotem tego wkładu jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część może odbyć się bez podatku. W każdej sytuacji niezbędne jest posiadanie odpowiedniego uzasadnienia biznesowego, ponieważ tylko wtedy można korzystać z przywileju braku opodatkowania.

Neutralność podatkowa tylko dla wymienionych podatników

Zgodnie z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT, przepisy tej ustawy stanowiące o neutralności podatkowej połączeń, podziałów oraz wnoszenia wkładów niepieniężnych w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, którzy:

  1. mają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i przejmują majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) albo
  2. mają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce i przejmują majątek spółek podlegających w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
  3. mają w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy, podlegają w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania i przejmują majątek spółek będących podatnikami, mających w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.


Powyższe przepisy na dzień dzisiejszy stosujemy do spółek, będących rezydentami podatkowymi Wielkiej Brytanii. Sytuacja ta zmieni się  od 1 stycznia 2021 roku. W takim przypadku podatnicy będą mogli jedynie skorzystać z regulacji polsko-brytyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), w zakresie, w jakim ochrona traktatowa będzie możliwa.

Koniec z transgranicznymi połączeniami spółek

Ponadto, należy mieć na uwadze, że transgraniczne łączenia spółek są możliwe na bazie dyrektywy UE, która została transponowana do lokalnych przepisów poszczególnych państw członkowskich (Dyrektywa 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych). W związku z tym po zakończeniu okresu przejściowego transgraniczne połączenia ze spółkami brytyjskimi prawdopodobnie nie będą możliwe.

Podsumowanie

Przedsiębiorstwa zaangażowane w fuzje i przejęcia powinny wziąć pod uwagę zmiany podatkowe wynikające z Brexitu. Po zakończeniu okres przejściowego polskie przepisy wprowadzające neutralność podatkową niektórych restrukturyzacji przestaną obowiązywać w przypadku zaangażowania spółek brytyjskich.

Małgorzata Gleń, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. M&A w KPMG w Polsce