W 2020 r. pomiędzy dwoma przedsiębiorcami została zawarta umowa na wykonanie stacji węzła betoniarskiego wykorzystywanego do produkcji kostki brukowej. W ramach zawartej umowy wykonawca zobowiązał się do koordynacji prac projektowych, nadzoru autorskiego nad wykonywaniem urządzeń i maszyn, dostaw maszyn i urządzeń zakupionych od innych dostawców i dostarczenia ich na plac budowy oraz uruchomienia przedmiotu umowy. Z kolei zamawiający zobowiązał się do wykonania konstrukcji maszyny, zakończenia prac fundamentowych i przekazania do montażu urządzeń węzła betoniarskiego. Węzeł betoniarski, wykonany zgodnie z założeniami wynikającymi z zawartej umowy, miał składać się z wielu niezależnych od siebie, niejednorodnych elementów, w tym urządzenia głównego i szeregu instalacji uzupełniających (szczegółowo opisanych w umowie). Cały zespół urządzeń wchodzących w skład węzła betoniarskiego miał tworzyć użytkową całość, która powiązana funkcjonalnie miała służyć produkcji betonu. Mimo tego, poszczególne elementy maszyny mogły również stanowić samodzielne części, spełniające odrębne funkcje, które w razie potrzeby mogły zostać zdemontowane bez istotnej zmiany układu urządzenia i bez utraty jego funkcji.
Rok później, jak wskazał wnioskodawca, on sam zawarł z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą - przedsiębiorstwem usługowo-transportowym umowę leasingu. Przedmiotem wskazanej umowy był węzeł betoniarski z magazynem kruszywa.
Wątpliwości co do kwalifikacji podatkowej urządzenia
Wnioskodawca, zwracając się do wójta gminy Puck o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości, miał wątpliwości, czy węzeł betoniarski jako niejednorodna instalacja składająca się z wielu samodzielnych elementów składowych w całości mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości (zgodnie z treścią przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991 r.), czy w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od nieruchomości mieszczą się wyłącznie elementy węzła betoniarskiego spełniające definicję budowli z ustawy – Prawo budowlane. Wychodził z założenia, że węzeł betoniarski powinien być kwalifikowany jako zespół pojedynczych, niezależnych od siebie elementów, stanowiących odrębne przedmioty opodatkowania, a ustawową „budowlą” w przypadku węzła betoniarskiego są m. in. fundamenty pod maszyną. Pozostałe części węzła nie są trwale związane z gruntem, dlatego mogą być dowolnie i bez żadnego uszczerbku demontowane i przenoszone w inną lokalizację, w dalszym ciągu spełniając swoją funkcję. W ocenie wnioskodawcy węzeł betoniarski nie powinien być traktowany jako nierozłączna całość, a w szczególności na potrzeby ustalenia sposobu opodatkowania nie powinien być traktowany jako budowla, bowiem w całości nie powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości z uwagi na fakt, że opodatkowaniu podlegać powinny wyłącznie te elementy, które mieszczą się w definicji budowli. Na potwierdzenie swojej tezy wnioskodawca powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2011 r. sygn. P 33/09.
Morawski Wojciech: Wpływ zmiany definicji obiektu budowlanego na zakres przedmiotowy podatku od nieruchomości - przypadkowa rewolucja? >>
Istotna kwestia związku techniczno-użytkowego
Wójt Gminy Puck nie zgodził się nie stanowiskiem wnioskodawcy. Wskazał, że jego zdaniem wykazanie związku techniczno-użytkowego jest wystarczające i pozwala na opodatkowanie podatkiem od nieruchomości obiektu budowlanego o złożonej budowie, uznanego za budowlę w myśl przepisów podatkowych. Całość urządzeń składających się na węzeł betoniarski spełnia swoją funkcję w postaci produkcji betonu, a sama możliwość ich demontażu nie świadczy o mobilności węzła. Co ważne, organ interpretujący podkreślił, że mimo postępu technologicznego, który pozwala na przenoszenie konstrukcji w inną lokalizację, we wskazanym stanie faktycznym dopiero posadowienie instalacji na fundamencie i utworzenie z niej techniczno-użytkowej całości doprowadza do powstania węzła betoniarskiego kwalifikowanego jako budowlę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości i związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Czytaj też: Opodatkowanie transformatorów podatkiem od nieruchomości >>>
Złożone obiekty budowlane a podatek od nieruchomości
Na tak uzasadnioną interpretację indywidualną wnioskodawca złożył skargę do WSA w Gdańsku, wnosząc o jej uchylenie i zarzucając jej naruszenie przepisów prawa materialnego. Nie zgodził się z tym, że powiązania techniczno-użytkowe decydują o uznaniu węzła betoniarskiego za jeden obiekt budowlany o złożonej budowie podlegający w całości opodatkowaniu jako budowla. Uważał, że funkcjonalnie połączoną instalację można dla celów podatkowych podzielić na obiekty budowlane, z kolei element ciągu technologicznego stanowiący odrębny przedmiot powinien zostać oceniony, czy stanowi obiekt budowlany – budynek lub budowlę, czy w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Czytaj w LEX: Tymczasowe obiekty budowlane – opodatkowanie podatkiem od nieruchomości >>>
Zobacz również: Odpowiednio wypełniona deklaracja może dać oszczędności w podatku od nieruchomości >>
WSA w Gdańsku po stronie podatnika
WSA w Gdańsku uznał skargę za zasadną, stwierdzając, że zaskarżona interpretacja prawa podatkowego została wydana, jak słusznie wskazał wnioskodawca, z naruszeniem przepisów prawa materialnego, bowiem błędne było stanowisko organu interpretującego, że wszystkie elementy konstrukcyjne węzła betoniarskiego tworzą funkcjonalną całość instalacji przemysłowej, której nie można podzielić na poszczególne części dla celów podatkowych (wyrok z 17 stycznia 2023 r. sygn. I SA/Gd 975/22).
Jak wskazał WSA, odnosząc się do prawidłowego zakwalifikowania konkretnego obiektu do określonej kategorii opodatkowania jako budynku lub budowli albo uznania braku jego opodatkowania, nie zgodził się z organem interpretującym uznającym węzeł betoniarski za zespół urządzeń stanowiący całość techniczno-użytkową z elementami tworzącymi instalację przemysłową niezbędną do produkcji betonu, który to obiekt o złożonej budowie należy kwalifikować jako jedną budowlę podlegającą opodatkowaniu w rozumieniu przepisów podatkowych.
Zobacz orzeczenia w LEX:
- III FSK 4165/21, Węzeł betoniarski jako przedmiot opodatkowania. - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego >
- III FSK 2135/21, Węzeł betoniarski jako przedmiot opodatkowania. - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego >
Względy techniczne wpływają na opodatkowanie
Co istotne, zdaniem WSA, z punktu widzenia obowiązku podatkowego znaczenie ma nie tyle fakt funkcjonalnego powiązania zespołu obiektów, ile ocena, czy poszczególne elementy takiego ciągu produkcyjnego stanowią jeden przedmiot materialny i samoistny pod względem technicznym, co nie zostało przez organ interpretacyjny wzięte pod uwagę, mimo wykazania poszczególnych elementów wchodzących w skład węzła betoniarskiego. Sąd podzielił stanowisko strony skarżącej, że związek funkcjonalny nie może mieć znaczenia dla istnienia powinności podatkowych, a o identyfikowaniu dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości jako jednego obiektu budowlanego w przypadku złożonych konstrukcji decydować winien fakt złożenia się wszystkich elementów na jedną rzecz. Aby dany obiekt mógł zostać uznany za przedmiot opodatkowania, musi mieć postać materialną oraz cechować się samoistnością i wyodrębnieniem w stosunku do innych obiektów.
WSA, powołując się na wcześniejsze rozważania sądów we wskazanej kwestii, podzielił m.in. stanowisko NSA wraz z argumentacją w nim zawartą (wyrok NSA z 5 maja 2022 r. sygn. III FSK 2141/21).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
