W poniedziałek Ministerstwo Finansów opublikowało na swoich stronach raport „Stan Polskich Finansów Publicznych 2016-2023. Biała Księga”, który został przygotowany w celu "pokazania prawdziwego stanu państwowej kasy na koniec 2023 roku i wywołania dyskusji na temat poprawy zarządzania finansami publicznymi”. Raport można pobrać tutaj.

- Niestety, przez ostatnie lata podatki znacznie wzrosły, racjonalność wydatkowania środków spadła, a dług publiczny według metodologii Unii Europejskiej znalazł się na ścieżce do przekroczenia progu 60 proc. Produktu Krajowego Brutto (PKB). Taki stan finansów państwa, naszego wspólnego dobra, wymaga szerokiej debaty publicznej i dokonania wyborów w zakresie sposobów dalszego dysponowania środkami publicznymi - podaje MF.

- Część działań naprawczych została już podjęta, ale skala nieprawidłowości jest na tyle duża, że naprawa systemu finansów publicznych zajmie lata - pisze resort.

Według raportu, polityka państwa w latach 2016-2023 znacząco zmniejszyła przejrzystość finansów publicznych i jeszcze bardziej skomplikowała procedury tworząc nieuzasadnione powiązania pomiędzy podmiotami, co w efekcie utrudniało planowanie i zarządzanie gospodarcze.

Podano m.in., że w latach 2016-2023 rząd dokonywał bezprecedensowych transakcji, np.:

  • przekazywał podmiotom sektora finansów publicznych skarbowe papiery wartościowe zamiast dotacji na łączną kwotę prawie 66 mld zł, co pozwalało na nierejestrowanie ich jako wydatków budżetu państwa, a zatem umożliwiało kreatywne kształtowanie wyniku budżetu państwa i omijanie ograniczeń wynikających ze stabilizującej reguły wydatkowej (SRW),
  • nadmiernie wykorzystywał wydatki budżetowe, które nie wygasają przed upływem roku budżetowego, łącznie na kwotę 26,6 mld zł (najwyższą wartość w 2020 r. prawie 12 mld zł), co stanowi odstępstwo od konstytucyjnej zasady jednoroczności budżetu i pozwalało w kreatywny sposób realizować w kolejnych latach znacznie wyższe wydatki niż wynikające z limitu SRW,
  • rejestrował w budżecie państwa ujemne dochody, gdy w 2022 r. część zysku Narodowego Banku Polskiego (NBP) przekazano do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (dotyczyło to kwoty 9,6 mld zł).

Czytaj również: MF: Obligatoryjny KSeF od lutego 2026 roku >>