Początek obowiązku zależy od daty wpisu do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Dotyczy on nowych zawodów medycznych objętych ustawą z 7 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. z 2023 r., poz. 1972).
Rozpoczęcie okresu edukacyjnego z początkiem roku 2025 lub 2026
Od 1 stycznia 2025 r. osoby wykonujące zawody medyczne, tj.:
- asystentki stomatologiczne,
- elektroradiolodzy,
- higienistki stomatologiczne,
- instruktorzy terapii uzależnień,
- opiekunowie medyczni,
- optometryści,
- ortoptystki,
- podiatrzy,
- profilaktycy,
- protetycy słuchu,
- technicy farmaceutyczni,
- technicy masażyści,
- technicy ortopedzi,
- technicy sterylizacji medycznej oraz
- terapeuci zajęciowi
zobowiązane będą do rozpoczęcia realizacji nałożonego na nich, zgodnie z przepisami ww. ustawy, obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego, jeżeli jeszcze w roku 2024 uzyskają wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego (dalej zwanego „Centralnym Rejestrem”). Zgodnie bowiem z art. 39 ust. 1-2 ustawy realizacja obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego odbywać się będzie w ramach 5-letnich okresów edukacyjnych, z których pierwszy rozpocznie się z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym osoba wykonująca zawód medyczny uzyskała wpis do Centralnego Rejestru.
Obowiązek ten aktualizuje się więc z datą 1 stycznia 2025 r. wobec osób, które:
- w 2024 r. będą dopiero rozpoczynały wykonywanie zawodu medycznego – wpis do Centralnego Rejestru jest bowiem tego niezbędnym warunkiem oraz
- wobec osób, które na dzień wejścia w życie ustawy (tj. na dzień 26 marca br.) wykonywały już objęty nią zawód medyczny i pomimo tego, że zgodnie z przepisami przejściowymi mają czas na wpis do Centralnego Rejestru do dnia 26 marca 2025 r. – wpis ten uzyskają jeszcze w roku 2024.
Natomiast osoby, które na dzień wejścia w życie ustawy wykonywały już objęty nią zawód medyczny i wpis do Centralnego Rejestru uzyskają w okresie od 1 stycznia do 26 marca 2025 r. (który zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy – jest dla nich ostateczną datą na jego uzyskanie), zobowiązane będą do rozpoczęcia realizacji obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego dopiero od dnia 1 stycznia 2026 r.
Czytaj także na Prawo.pl: Rozpoczyna się rejestracja osób wykonujących zawody medyczne
Jedno z najbardziej podkreślanych zaniedbań
Dotychczasowy (tj. do dnia 26 marca br.) brak obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego, czyli obowiązku ciągłej aktualizacji swojej wiedzy i umiejętności zawodowych dla osób wykonujących zawody medyczne objętych regulacją ustawy z dnia 7 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych, był jednym z najbardziej podkreślanych przez środowiska zawodowe zaniedbań, skutkujących brakiem należytego podnoszenia kwalifikacji zawodowych w tej grupie – wynikało z uzasadnienia projektu ustawy, która unormowała powyższy obszar. Z uwagi na fakt, że system ochrony zdrowia charakteryzuje się dynamiką zmian związanych z postępem nauk medycznych oraz postępem technologicznym, zmiany te wymagają od osób wykonujących zawód medyczny ciągłego doskonalenia posiadanych już kwalifikacji, jak również gotowości do zdobywania nowych umiejętności. Brak regulacji w powyższym zakresie, w opinii przedstawicieli zawodów medycznych, był bardzo niekorzystny w kontekście prawidłowego wykonywania zawodów medycznych.
Polecamy nagranie szkolenia: Nowe zasady wykonywania zawodów medycznych w świetle ustawy o niektórych zawodach medycznych >
Sposoby realizacji ustawicznego rozwoju zawodowego
Ustawiczny rozwój zawodowy, który został wprowadzony zarówno jako prawo, jak i obowiązek osób wykonujących objęte regulacją zawody medyczne, może być realizowany w ramach:
- kształcenia podyplomowego lub
- doskonalenia zawodowego.
Kształcenie podyplomowe może być realizowane przez uczestnictwo w szkoleniu specjalizacyjnym lub kursie kwalifikacyjnym, a doskonalenie zawodowe z kolei – odbywać się w formie kursu doskonalącego lub samokształcenia. Każda z powyższych form edukacji została w ustawie obwarowana ścisłymi wymogami. I tak np.:
- w kursach kwalifikacyjnych, które mogą prowadzić wyłącznie uczelnie oraz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (dalej zwane „CMKP”), mogą brać udział tylko osoby, która wykonują zawód medyczny przez co najmniej 3 lata,
- kursy doskonalące mogą prowadzić wyłącznie podmioty wpisane na listę podmiotów uprawnionych, prowadzoną przez dyrektora CMKP (lista wszystkich aktualnych kursów dla poszczególnych zawodów medycznych, dostępna jest pod adresem: https://kursy.cmkp.edu.pl/), a
- akceptowalne formy samokształcenia będą sprecyzowane w akcie wykonawczym do ustawy. Na dzień dzisiejszy, rozporządzenie w powyższym zakresie nie zostało jeszcze przez resort zdrowia opracowane, ale można spodziewać się, że zostaną w nim uwzględnione takie formy samokształcenia, jak m.in. konferencje, zjazdy, warsztaty organizowane przez towarzystwa naukowe, stowarzyszenia zawodowe czy pracodawców.
Karty rozwoju zawodowego i punkty za każdą formę edukacji
Realizacja przez medyków obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego dokumentowana będzie w tzw. kartach rozwoju zawodowego, które będą wydawane przez wojewodów (według miejsca zamieszkania osoby wykonującej zawód medyczny). Po zakończeniu 5-letniego okresu edukacyjnego (który po raz pierwszy rozpocznie się w 2025 lub odpowiednio – 2026 r.) wojewodowie będą również potwierdzać dopełnienie przez daną osobę obowiązku doskonalenia zawodowego.
O zaliczeniu obowiązku doskonalenia zawodowego w danym okresie edukacyjnym decydować będzie liczba uzyskanych przez daną osobę punktów. Za udział w poszczególnych formach doskonalenia zawodowego przyznawana będzie bowiem z góry określona liczba punktów, która (podobnie jak łączna liczba punktów potrzebnych do zaliczenia danego okresu edukacyjnego) zostanie określona przez ministra zdrowia w akcie wykonawczym do ustawy. Na dzień dzisiejszy akt ten również nie został jeszcze opracowany.
Na podnoszenie kwalifikacji zawodowych każdej osobie wykonującej objęty ustawą zawód medyczny przysługiwać będzie rocznie 6 dni roboczych urlopu szkoleniowego, płatnego jak za okres urlopu wypoczynkowego.
Ponad 5-letnia przerwa w wykonywaniu zawodu skutkuje obowiązkiem nadzoru
Innym wprowadzonym przez ustawodawcę środkiem mającym na celu zapewnienie świadczenia usług medycznych wyłącznie przez wykwalifikowane i kompetentne osoby, zwiększającym tym samym bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów, jest wprowadzenie swego rodzaju ograniczenia w wykonywaniu zawodu medycznego dla osób, które w ciągu ostatnich 6 lat nie wykonywały zawodu przez ponad 5 lat. Osoby takie, które ponownie zamierzają podjąć się wykonywania zawodu, przez pierwszych 6 miesięcy mogą go wykonywać wyłącznie pod nadzorem innej osoby, którą może być:
- osoba wykonująca ten sam zawód medyczny albo
- lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka, farmaceuta lub fizjoterapeuta, posiadający co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe oraz zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację czynności zawodowych przez osobę objętą nadzorem.
Czytaj też w LEX: Odpowiedzialność zawodowa osób wykonujących niektóre zawody medyczne >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
