RPO: Uczniowie z niepełnosprawnościami nie mogą być wykluczani w edukacji

Należy zadbać o to, by osoby z niepełnosprawnościami nie były wykluczane z powszechnego systemu edukacji ze względu na niepełnosprawność, także z nauki na poziomie szkół ponadpodstawowych. Tymczasem - jak wskazuje rzecznik praw obywatelskich - nie mają oni często możliwości kontynuowania nauki.

Rzecznik napisał do ministra edukacji, że otrzymał liczne skargi rodziców uczniów z niepełnosprawnościami, którzy ukończyli szkołę branżową I stopnia. Skarżący wskazują, że art. 134 ust. 1 Prawa oświatowego uniemożliwia ich dzieciom podjęcie nauki w szkole branżowej I stopnia w kolejnym zawodzie - podczas rekrutacji wymagane jest bowiem świadectwo ukończenia szkoły podstawowej. Tymczasem dzieci legitymują się świadectwem ukończenia gimnazjum. Nie spełniają zatem wymogów rekrutacyjnych do szkoły branżowej I stopnia.

Czytaj: RPO: Dzieci z niepełnosprawnościami mają problem w dotarciu do szkoły>>

MEiN: Nie ma takiego problemu

W opinii Ministerstwa Edukacji i Nauki, jeśli niepełnosprawny absolwent szkoły branżowej I stopnia chce ponownie podjąć naukę w szkole tego samego typu, ale kształcącej w innym zawodzie – jest to możliwe. Przepisy prawa oświatowego warunkują możliwość ubiegania się o przyjęcie do określonego typu szkoły od posiadania świadectwa ukończenia szkoły odpowiedniego typu. Jednocześnie, ustawodawca nie wyłączył wprost możliwości ponownego ubiegania się o przyjęcie przez osobę, która legitymuje się świadectwem ukończenia szkoły określonego typu, do szkoły tego samego typu, ale kształcącej np. w innym zawodzie. 

Kształcenie uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność  może być prowadzone dłużej niż uczniów nieposiadających ww. orzeczenia. Uczeń z niepełnosprawnością może uczyć się w szkole ponadpodstawowej (wcześniej w ponadgimnazjalnej) do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym kończy 24. rok życia. Jest to możliwość, a nie obowiązek, ponieważ nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18. roku życia. Kształcenie w szkole branżowej I stopnia w nowym zawodzie może być prowadzone z uwzględnieniem maksymalnego wieku ucznia do którego organizuje się kształcenie specjalne w tym typie szkoły tak, by umożliwić uczniowi jej ukończenie. 

Warunkiem koniecznym w procesie rekrutacji do szkoły branżowej I stopnia, w przypadku absolwenta z niepełnosprawnością tej (lub innej) szkoły jest posiadanie przez niego nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego uwzględniającego nazwę nowego zawodu czy zakresu przysposobienia do pracy. W przypadku ucznia, który na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego na określony etap edukacyjny, został przyjęty do określonej szkoły i ją ukończył, zalecenia wynikające z tego orzeczenia zostały zrealizowane. Nie dotyczy to sytuacji, gdy orzeczenie zostało sformułowane w taki sposób, iż zmiana zawodu, czy zakresu przysposobienia, pozostaje z nim zgodne. 

Posiadanie aktualnego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego jest istotne dla zorganizowania kształcenia w sposób odpowiedni do potrzeb edukacyjnych ucznia. Stąd w art. 127 ust. 13 ww. ustawy – Prawo oświatowe na starostę został nałożony obowiązek zapewnienia dziecku posiadającemu orzeczenie zapewnienia mu odpowiedniej formy kształcenia. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.