Z początkiem 2021 roku zacznie obowiązywać przepis art. 36 ust. 17 ustawy o systemie ubezpieczenia społecznego (dodany przez art. 22 pkt 1 ustawy z 31 marca 2020 r. w sprawie COVID-19), który nakazuje płatnikowi składek lub osobie fizycznej zlecającej dzieło, zgłaszanie do ZUS każdej zawartej umowy o dzieło, jeżeli zostanie zawarta z osobą, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. I to w ciągu siedmiu dni od zawarcia takiej umowy.
Jak podkreśla ZUS, do zgłoszenia zawarcia umowy o dzieło będą zobowiązani wszyscy płatnicy składek i osoby fizyczne, bez względu na to, czy są zarejestrowane w ZUS jako płatnik składek, czy też nie.
Czytaj również: Obowiązek raportowania umów o dzieło nie da ZUS rzetelnej wiedzy o ich liczbie
Umowa o dzieło jest nieoskładkowana, ale do ZUS trzeba ją zgłosić
Umowy trzeba będzie zgłaszać, choć nowy art. 36 ust. 17 ustawy o systemie ubezpieczenia społecznego nie wprowadza nowego tytułu do ubezpieczeń.
- W ustawie obowiązuje zamknięty katalog tytułów do ubezpieczeń społecznych określony w art. 6 ust. 1 i przynajmniej na razie nie wymienia się w nim umowy o dzieło. Tu nic się nie zmienia, gdyż umowy o dzieło nie stanowią tytułu do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego – podkreśla radca prawny Magdalena Januszewska, specjalizująca się w prawie pracy, ubezpieczeń i zabezpieczenia społecznego.
Czytaj w LEX: Zgłoszenie do ZUS umowy o dzieło - nowy obowiązek płatników składek >
Przepis już dziś budzi sporo wątpliwości, o czym już pisaliśmy. Nie wiadomo np., jak traktować aneksy dotyczące terminu wykonania dzieła czy zakresu dzieła do zawartych już wcześniej umów na czas nieokreślony. – Moim zdaniem nie trzeba ich raportować – uważa Łukasz Kuczkowski, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski. Inny przykład to podanie czasu rozpoczęcia czy zakończenia dzieła, czyli żądanie informacji, której zleceniodawca może nie mieć. – Ta data może przecież się zmieniać, podobnie jak zmienić może się przedmiot umowy. Przecież strony umowy umawiają się na termin dostarczenia dzieła, np. za dwa miesiące, ale sam przedmiot umowy może zostać wykonany w ciągu dwóch dni – podkreśla mec. Kuczkowski. A formularz wymaga wskazana terminu zakończenia wykonania dzieła. To jest inny termin, niż termin oddania dzieła zamawiającemu.
Czytaj w LEX: Różnica między umową o dzieło i umową o pracę >
Umowy zawarte do 31 grudnia 2020 r. nie podlegają zgłoszeniu
Na szczęście dla podmiotów zobowiązanych do raportowania wyjaśniła się inna wątpliwość dotycząca tego, jakie umowy należy raportować do ZUS. – Naszym zdaniem zgłaszane powinny być tylko umowy zawarte po 1 stycznia 2021 r., a nie umowy realizowane, zawarte do 31 grudnia 2020 r. – twierdzi mec. Kuczkowski.
Potwierdził to sam Zakład Ubezpieczeń Społecznych w komunikacie prasowym stwierdzając, że w specjalnym formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło) trzeba wykazać umowy zawarte od 1 stycznia 2021 r.
Zobacz procedurę w LEX: Umowa o dzieło jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych >
Oznacza to, że 31 grudnia 2020 r. jest ostatnim dniem na zawarcie umowy o dzieło, która nie podlega obowiązkowi zgłoszenia do ZUS po 1 stycznia 2021 r.
Czytaj w LEX: Płaca minimalna w 2021 r. i wysokość innych świadczeń >
Zdaniem ekspertów, obowiązek ewidencjonowania umów o dzieło nie oznacza automatycznie ich oskładkowania, ale stanowi pierwszy krok na drodze do objęcia tych umów obowiązkowymi ubezpieczeniami. Zanim jednak do tego dojdzie, ZUS wykorzysta ewidencję do kontrolowania płatników. I tego wcale ZUS już nie kryje. - Od 1 stycznia 2021 r. będziemy gotowi na możliwość przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji o zawarciu takich umów. Liczymy, że rejestr pozwoli przede wszystkim dokładniej oszacować liczbę zawieranych w Polsce umów o dzieło – powiedziała prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS. Jak stwierdziła, zgromadzone w rejestrze informacje będą wykorzystywane do celów statystyczno-analitycznych, także do badania kierunków rozwoju przedsiębiorczości. - To rozwiązanie ułatwi także weryfikację istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych – wskazała prezes ZUS.
Zobacz procedurę w LEX: Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych w przypadku zawarcia kilku umów zleceń >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
