Zmianę wysokości progu zawiera ustawa o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych, która wchodzi w życie 1 lipca. Podnosi ona próg kwotowy pozwalający na prowadzenie działalności nieewidencjonowanej, tj. działalności, która nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu prawa przedsiębiorców.
Czytaj też: 1 lipca znika stan zagrożenia epidemicznego, zamówienia publiczne wracają na stare tory
Działalność nierejestrowa, czyli jaka?
Prowadzenie działalności nieewidencjonowanej jest uregulowane w art. 5 prawa przedsiębiorców. Przepis wyłącza z zakresu działalności gospodarczej działalność osób fizycznych, których przychód nie przekroczył w żadnym miesiącu określonej części kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponadto w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywały one działalności gospodarczej.
Celem tego rozwiązania jest ułatwienie prowadzenia działalności ubocznej, niskoprzychodowej. Często jest ona prowadzona niejako obok np. zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i nie stanowi głównego źródła utrzymania danej osoby. Na podstawie wspomnianego przepisu osoby takie nie muszą wpisywać się do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jest to zatem rozwiązanie korzystne dla osób prowadzących dodatkową, drobną działalność i należy je ocenić pozytywnie.
Sprawdź w LEX: Czy emeryt może świadczyć usługi jako trener piłkarski i rozliczać uzyskane z tego tytułu przychody jako działalność nierejestrowaną? >
Sprawdź również książkę: Rozliczenie składki zdrowotnej 2023 [E-BOOK] ebook >>
Z podatkowego punktu widzenia przychody z działalności nieewidencjonowanej stanowią przychody z innych źródeł, a nie z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 20 ust. 1ba ustawy o PIT). To rozwiązanie uniemożliwia skorzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (a także podatku liniowego, który jednak z uwagi na niskie przychody i tak nie interesuje osoby prowadzącej taką działalność), co czasem może być niekorzystne (w zależności od rodzaju działalności i wynikającej z tego stawki ryczałtu).
Zobacz procedurę w LEX: Opodatkowanie działalności nieewidencjonowanej >
Natomiast niewątpliwie korzystne jest wyłączenie spod obowiązku opłacania składek ZUS i to zarówno w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne. To jedna z głównych zalet działalności nieewidencjonowanej.
Czytaj w LEX: Działalność nierejestrowana i niższe składki ZUS >
Dorabianie nie dla każdego
Aby działalność została uznana za nieewidencjonowaną nie wystarczy jednak spełnić warunków z art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców. Istnieją bowiem przypadki, w których nawet osoba, która je spełnia, nie uniknie wpisu do ewidencji. Po pierwsze, działalność nieewidencjonowana nie jest dostępna dla osób prowadzących działalność w formie spółki cywilnej (art. 5 ust. 4 prawa przedsiębiorców). Po drugie, działalnością gospodarczą jest działalność wymagająca uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej (art. 44 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców). Chodzi o to, żeby szczególna rodzaje działalności regulowane przez państwo nie były wyłączone spod obostrzeń nałożonych na przedsiębiorców.
Sprawdź w LEX: Czy od zawartej umowy zlecenia z osobą prowadzącą działalność nierejestrowaną należy odprowadzać składki ZUS? >
To, że osoba spełniająca warunki z art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców (i zarazem nie objęta żadnym z wyłączeń od jego stosowania) nie podlega obowiązkowemu wpisowi do CEIDG nie oznacza, że nie może się zarejestrować. Może złożyć wniosek o wpis do ewidencji, ale wtedy jej działalność staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku (art. 5 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców).
Nowy próg
Do końca czerwca 2023 r. próg z art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców wynosi 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Po zmianie próg ulegnie podwyższeniu do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, od 1 lipca 2023 r. wynosi ono 3600 zł. czyli próg dla niewidencjonowanej działalności wyniesie 2700 zł.
Zmiana ta pozwoli na skorzystanie z możliwości prowadzenia działalności nieewidencjonowanej szerszemu gronu osób. Ponieważ jednak z tej formy nie mogą skorzystać osoby, które już prowadzą działalność gospodarczą (okres karencji wynosi 60 miesięcy), to w praktyce podwyższenie progu będzie istotne głównie dla tych, którzy dopiero przymierzają się do rozpoczęcia prowadzenia działalności dodatkowej.
Sprawdź w LEX: Czy od umowy zlecenia zawartej w ramach prowadzonej działalności nierejestrowanej należy odprowadzić składki ZUS? >
Co po przekroczeniu progu?
Może się zdarzyć, że w danym miesiącu przychód z działalności przekroczy próg z art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców. W takim przypadku działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie progu. Osoba wykonująca działalność powinna złożyć wniosek o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od tego dnia (art. 5 ust. 4 prawa przedsiębiorców).
Czytaj w LEX: Kasy rejestrujące - zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania >
Art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców mówi o przychodzie należnym. W art. 5 ust. 6 prawa przedsiębiorców wyjaśniono, że przez przychód ten rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Mowa jest tu zatem również o przychodzie jeszcze nieotrzymanym, zatem posługując się terminologią podatkową można powiedzieć, że ustawodawca przyjął w tym zakresie tzw. metodę memoriałową.
Czytaj w LEX: Jak założyć sklep internetowy - krok po kroku >
dr Grzegorz Keler adwokat, senior associate w Kancelarii SPCG
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.