Zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy VAT zobowiązani są do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (co do zasady będzie to dokonana dostawa towaru bądź wykonanie usług, oczywiście z zastrzeżeniem wyjątków, które przewiduje ustawa o VAT). Zatem termin płatności VAT wynikającego z rozliczenia zakupów i sprzedaży np. za miesiąc czerwiec upłynie 25 lipca. Oczywiście ustanowiony w ustawie o VAT termin płatności nie oznacza, że podatnik nie ma możliwości zapłacić podatku przed tym dniem. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli najpóźniej w 25 dniu podatnik nie uiści należnego podatku, to podatek do zapłaty zamienia się w zaległość podatkową, konsekwencją czego może być powstanie odsetek za zwłokę. Zaległością podatkową jest bowiem podatek niezapłacony w terminie płatności.

Sprawdź w LEX: Możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT >>>

VAT płacony miesięcznie lub kwartalnie

W dalszych przepisach art. 103 ustawy o VAT ustawodawca podaje jeszcze inne terminy płatności podatku od towarów i usług. Są one uzależnione albo od rodzaju podmiotu albo od rodzaju czynności, które ten podmiot wykonuje. Przykładowo w sposób szczególny ustawodawca traktuje podatników rozliczających się w sposób, „uproszczony”, czyli tzw. małych podatników. I tak zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 99 ust. 2 i 3 ustawy są obowiązani bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego do obliczania i wpłacania podatku za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Zgodnie z art. 99 ust. 2 ustawy o VAT mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową składają obligatoryjnie deklaracje podatkowe za okresy kwartalne do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Dalsze zapisy art. 99 ustawy o VAT przyznają prawo do kwartalnego rozliczania podatku, a co tym idzie i jego zapłaty w tej częstotliwości, również innym podatnikom niż rozliczającym się metodą kasową (art. 99 ust. 3 i następne ustawy o VAT). Należą do nich:

  • mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej;
  • podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, o którym mowa w art. 28j ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) u tych podatników nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 4 mln. euro, przy czym przeliczenia kwoty wyrażonej w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 tys. zł.

Zobacz również: Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów trzeba rozliczyć VAT >>

Czytaj też: Zawieszenie działalności gospodarczej a VAT >>>

Rozliczenia VAT u małego podatnika

Dla jasności wskazać trzeba, że za każdym razem, gdy ustawa mówi o małym podatniku należy przez to rozumieć podatnika:

  1. u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro,
  2. prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 tys. euro. Przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 tys. zł.

 

Czytaj więcej: Mały podatnik na gruncie VAT na przykładach >>>

Kwartalne rozliczenie VAT nie dla każdego

Trzeba mieć jednak na uwadze jeden aspekt. Ustawa o VAT przewiduje konkretne okoliczności, których wystąpienie spowoduje, że podmioty, które są wskazane w tej ustawie jako uprawnione do kwartalnego składania deklaracji VAT nie będą mogły wybrać takiej formy (częstotliwości) opodatkowania. Chodzi tu o podatników:

  1. zarejestrowanych przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnicy VAT czynni - przez okres 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub
  2. którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 tys. zł, lub
  3. którzy w danym kwartale dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1;
  4. w przypadku których w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, nie zapewniali możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego.

Warto zaznaczyć, że ustawa o VAT w dalszych zapisach art. 99 (ust. 3b in fine) uszczegóławia warunki zawężające możliwość kwartalnego rozliczenia podatku podmiotów do tego uprawnionych, jak również wskazuje moment utraty tego uprawnienia czy możliwości powrotu do miesięcznego okresu rozliczania podatku. Stąd trzeba mieć na uwadze wskazane przepisy przede wszystkim dlatego, aby nie być zaskoczonym obowiązkiem złożenia deklaracji miesięcznej zamiast kwartalnej, co może podatników narazić zarówno na konsekwencje finansowe jak i karnoskarbowe.