Prezydent Andrzej Duda podpisał we wtorek nowelizację ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do unijnej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Ma dotyczyć sprawozdań za rok obrotowy rozpoczynający się po 21 czerwca 2024 r. Przypomnijmy, że to kolejny obowiązek sprawozdawczy wynikający z przepisów UE. W 2024 r. weszła w życie dyrektywa CSRD, dotycząca raportowania danych niefinansowych (raportowanie ESG). 

Więcej czasu na przygotowanie

Jak wskazuje Dariusz Gałązka, partner, szef zespołu doradztwa podatkowego w Grant Thornton, planowane zmiany w ustawie o rachunkowości nałożą na duże podmioty gospodarcze lub grupy kapitałowe obowiązek sporządzenia sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej oraz sprawozdania o podatku dochodowym. Zmiany te skorelowane są z dyrektywą Pillar II, która ma co do zasady za cel wyrównanie efektywnego poziomu opodatkowania podmiotów wchodzących w skład grup kapitałowych, funkcjonujących w różnych jurysdykcjach podatkowych. 

- Nowy obowiązek, patrząc przez pryzmat polskiej ustawy o rachunkowości, dotyczyć będzie jednostki dominującej lub dużej jednostki samodzielnej, mających siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile jednostki te posiadają odpowiednio spółki zależne lub oddziały w innych jurysdykcjach podatkowych. Informacje podawane w sprawozdaniach nie wymagają, jak się wydaje, jakichś szczególnych nakładów, aby je przygotować. Dodatkowo ustawodawca przewidział długi termin na ich przygotowanie. Należy więc ocenić, że nowe obowiązki (odmiennie niż np. w zakresie ESG) nie będą nadmiernym obciążeniem dla podmiotów gospodarczych. Problemem być może będzie jednak dla niektórych podmiotów publiczne przedstawienie poziomu opodatkowania generowanych zysków, zarówno na poziomie grupy, jak i przez podmioty w jej skład wchodzące, działające w jurysdykcjach podatkowych o niskim poziomie opodatkowania - mówi Dariusz Gałązka. 

Kogo obejmą nowe obowiązki 

Ministerstwo Finansów uzasadnia, że zmiany w ustawie o rachunkowości to kolejny krok w kierunku eliminowania agresywnego planowania podatkowego, czyli uchylana się od opodatkowania. Według szacunków unijnych, państwa UE tracą w ten sposób rocznie 50–70 mld euro. Umożliwiają to skomplikowane przepisy podatkowe i tajemnica podatkowa. Wielonarodowe firmy, w przeciwieństwie do małych i średnich przedsiębiorstw lub indywidualnych podatników, mają możliwość przenoszenia zysków z jednego kraju do drugiego, aby obniżyć płacone podatki.  

Jak wyjaśnia Urszula Sałacińska-Matwiejczyk, doradca podatkowy w Północno-Wschodniej Grupie Podatkowej, ekspertka Tax Alert, nowe obowiązki informacyjne zostaną nałożone na jednostki dominujące najwyższego szczebla i jednostki samodzielne z siedzibą w Polsce przekraczające w dwóch kolejnych latach obrotowych próg przychodów w wysokości 3,5 mld zł.

- Warto wspomnieć, że kwota 3,5 mld zł stanowi przeliczenie kwoty 750 mln euro na polski złoty przy zastosowaniu kursu euro z 21 grudnia 2021 r. ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym UE i po zaokrągleniu do pełnych tysięcy. Jak widać, próg kwotowy, zobowiązujący do sporządzania sprawozdania o podatku dochodowym, jest bardzo wysoki, co oznacza że zapewne jedynie nieliczne podmioty będą do tego zobowiązane. Jednak nieliczne – nie oznacza, że w ogóle takich podmiotów nie będzie - tłumaczy Urszula Sałacińska-Matwiejczyk.

- Ustawa przewiduje wejście w życie przepisów po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Co ważne dla podmiotów, które będą zobowiązane do sporządzania nowego sprawozdania, po raz pierwszy sprawozdania będzie sporządzać się za rok obrotowy rozpoczynający się po 21 czerwca 2024 r. – czyli tak naprawdę dla podmiotów, u których rok obrotowy jest taki sam jak rok kalendarzowy, pierwsze sprawozdania jednostki będą składać w 2026 r., za 2025 r. - dodaje ekspertka.

Podatki w podziale na kraje

Nowelizacja przewiduje m.in., że:

  • Duże wielonarodowe przedsiębiorstwa będą musiały publicznie ujawnić sprawozdania dotyczące podatku dochodowego.
  • Dane zawarte w sprawozdaniach będą musiały być ujawniane oddzielnie dla wszystkich państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tj. EOG – obejmuje kraje UE oraz Islandię, Norwegię i Liechtenstein) oraz tzw. rajów podatkowych, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność.

Ustawa zakłada, że publiczne udostępnianie przez firmy informacji na temat podatków zapłaconych w miejscu, w którym rzeczywiście został wygenerowany zysk, będzie miało kluczowe znaczenie dla zwiększenia przejrzystości podatkowej w UE.

  • Sprawozdawczość podatkowa w podziale na kraje pomoże zwiększyć społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw przez przyczynianie się – poprzez płacenie podatków – do dobrobytu państwa, w którym prowadzona jest działalność.
  • Nowa sprawozdawczość da wszystkim obywatelom ogólny przegląd podatków, płaconych od swojego dochodu przez wielonarodowe przedsiębiorstwa.
  • Zaproponowane rozwiązania zwiększą także przejrzystość, jeśli chodzi o działalność firm w tych krajach, które nie przestrzegają międzynarodowych norm zarządzania w kwestiach podatkowych, czyli w tzw. rajach podatkowych.

Podmioty objęte nowymi obowiązkami będą musiały:

  1. sporządzić o podpisać sprawozdania o podatku dochodowym,
  2. złożyć sprawozdanie do Krajowego Rejestru Sądowego – termin na dopełnienie tego obowiązku to 12 miesięcy od dnia bilansowego,
  3. udostępnić sprawozdanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej jednostki – tak udostępnione sprawozdanie będzie musiało być widoczne przez co najmniej 5 lat.

 

Przedsprzedaż
Przedsprzedaż
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość [PRZEDSPRZEDAŻ]

Paweł Małecki, Małgorzata Mazurkiewicz

Sprawdź  

Obowiązki ESG

Przypomnijmy, że w 2024 roku weszła w życie dyrektywa CSRD. Już w sprawozdaniach za 2024 r. część przedsiębiorstw będzie musiała uwzględnić kwestie środowiskowe, społeczne, prawa człowieka oraz ład korporacyjny. 

Przepisy dyrektywy CSRD będą wdrażane stopniowo według harmonogramu:

  • Od 1 stycznia 2024 r. - duże spółki interesu publicznego (zatrudniające powyżej 500 pracowników) już objęte dyrektywą w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, ze sprawozdaniami do 2025 r.;
  • Od 1 stycznia 2025 r. - duże przedsiębiorstwa, które obecnie nie podlegają dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (z ponad 250 pracownikami i/lub 40 mln EUR obrotów i/lub 20 mln EUR całkowitych aktywów), ze sprawozdaniami do 2026 r.;
  • Od 1 stycznia 2026 r. - MŚP i inne przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, ze sprawozdaniami do 2027 r. (MŚP mogą z raportowania zrezygnować do 2028 r.)

Po raz pierwszy sprawozdania zrównoważonego rozwoju za 2024 rok przygotują podmioty, które do tej pory podlegały pod obowiązek raportowania niefinansowego zgodnie z dyrektywą NFRD. Są to jednostki zainteresowania publicznego (JZP) które spełniają co najmniej jedno z dwóch kryteriów finansowych: przychód na poziomie 170 mln zł, aktywa na poziomie 85 mln zł oraz zatrudniają co najmniej 500 osób.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.