Związkowcy od dawna proponuje dodanie Karty Nauczyciela zasady, że wysokości kwot średniego i zasadniczego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, stanowią określony procent kwoty przeciętnego wynagrodzenia obowiązującej w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego. Teraz o realizację tego postulatu zapytali posłowie.
 

Wynagrodzenia nauczycieli to trzy czwarte wydatków na oświatę>>

 

Pensja uzależniona od przeciętnego wynagrodzenia

W odpowiedzi na interpelację poselską resort edukacji przypomina o podwyżkach, które nauczyciele otrzymali w tym roku. Ustalono kwotę bazową dla nauczycieli w wysokości 5 176,02 zł, co oznacza wzrost średnich wynagrodzeń o 30 proc. w stosunku do średnich wynagrodzeń obowiązujących od dnia 1 stycznia 2023 r. Ponadto, zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 16 stycznia 2024 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (Dz. U. poz. 123), w roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego zwiększa się dodatkowo o 2,308 proc.

 

W wyniku powyższych regulacji, od dnia 1 stycznia 2024 r. średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego wzrosło o 33 proc., zaś nauczyciela mianowanego i dyplomowanego o 30 proc. W ujęciu kwotowym, w stosunku do 2023 r., wzrost wynagrodzenia średniego wyniósł dla nauczyciela początkującego 1 576,72 zł, dla nauczyciela mianowanego 1 720,04 zł, a dla nauczyciela dyplomowanego 2 197,83 zł. Zgodnie z art. 30 ust. 11 ustawy – Karta Nauczyciela podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli następuje nie później niż w ciągu 3 miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od dnia 1 stycznia danego roku.

 

Dodatkowe środki na sfinansowanie zeszłorocznych podwyżek

Dodatkowo w rezerwie celowej pozycja 52 zostały zaplanowane środki na dotację celową z budżetu państwa z tytułu wsparcia JST w realizacji zadań z zakresu wychowania przedszkolnego. Zaplanowano kwotę w wysokości 4 190 mln zł. Kwota ta jest wyższa od kwoty z roku 2023 r. (1 749 mln zł) o 2 441 mln zł, tj. o ok. 140 proc.. Wzrost tej kwoty w 2024 r. wynika głównie ze wzrostu o 30 proc. średnich wynagrodzeń nauczycieli od 1 stycznia 2024 r. (w odniesieniu do nauczycieli początkujących – o 33 proc.).

 

W ramach procesu monitorowania wypłaty podwyżek wynagrodzeń dla nauczycieli Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało 5 marca br. jednostkom samorządu terytorialnego ankietę dotyczącą zrealizowanych oraz planowanych wypłat podwyżek a także wyrównania wynagrodzeń. Według stanu na 4 kwietnia br., spośród jednostek samorządu terytorialnego, które wypełniły ankietę prawie wszystkie samorządy - 99 proc. (2 506 JST) już wypłaciły podwyżkę nauczycielom. Spośród 90 proc. (2 519 JST) samorządów, które wypełniły ankietę, zdecydowana większość - 95 proc. (2 386 JST) wypłaciło nauczycielom również wyrównania wynagrodzeń.

 

MEN nie wyklucza powiązania ze średnimi

Niezależnie od wprowadzonych rekordowych podwyżek płac nauczycieli, Minister Edukacji jest otwarta na szeroki dialog ze środowiskami zainteresowanymi sprawami oświaty. Obowiązujące rozwiązania przewidziane w ustawie – Karta Nauczyciela, w ocenie środowisk oświatowych, nie zapewniają już odpowiedniej rangi zawodu nauczyciela, ani też nie motywują do podejmowania pracy w tym zawodzie. W opinii związków zawodowych, niezbędne jest dokonanie zmian w szczególności w zakresie systemu wynagradzania nauczycieli, awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli, odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, emerytur nauczycieli oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, kwalifikacji, kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli.

 

Mając na uwadze powyższe postulaty Minister Edukacji podjęła decyzję o wzmocnieniu dialogu z partnerami, dla których jest istotny status zawodowy nauczycieli. Dialog ten będzie podejmowany na forum zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. - W ramach zespołu powołane zostaną tematyczne grupy robocze. Podczas prac grupy roboczej, która zajmie się wynagrodzeniami nauczycieli, analizie będzie mogła być poddana również kwestia powiązania wynagrodzeń nauczycieli z wynagrodzeniami w gospodarce narodowej - wskazał MEN.  Zmiany legislacyjne w powyższym zakresie oraz ewentualna ocena zamierzonego efektu będzie możliwa po zakończeniu prac grupy roboczej.

 

Obiektywne kryterium

Związek Nauczycielstwa Polskiego od lat postuluje zmiany w przepisach i ustalenie arbitralnego i nietransparentnego mechanizmu określania kwoty bazowej (a tym samym kwot średniego wynagrodzenia) przez parlament i stawek wynagrodzenia zasadniczego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, konstrukcją wynagrodzeń nauczycielskich ustalonych w oparciu o kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

 

Według ZNP należy zapisać w Karcie Nauczyciela (art. 30 ust. 3), że średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla:

  •     nauczyciela stażysty – 90 proc.,
  •     nauczyciela kontraktowego – 100 proc.,
  •     nauczyciela mianowanego – 125 proc.,
  •     nauczyciela dyplomowanego – 155 proc.


– przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego, ustalanego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 39).

- W sytuacji występowania ustabilizowanego wzrostu gospodarczego, jaki obecnie występuje w Polsce, wprowadzenie mechanizmu ustalania wynagrodzeń nauczycielskich w oparciu o kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, podniesie status zarobkowy nauczycieli do poziomu krajowego – przynajmniej w odniesieniu do najwyższej stawki wynagrodzenia zasadniczego, a w przypadku średniego wynagrodzenia w odniesieniu do stawki nauczyciela kontraktowego - wynika z uzasadnienia do projektu.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.