Liczba udzielonych odpowiedzi od kilku lat systematycznie maleje. W 2017 roku Krajowa Informacja Skarbowa wydała 25718 indywidualnych interpretacji podatkowych. Było to o niemal 8 tys. mniej niż w 2016 roku. W latach 2011 – 2015 organy podatkowe rocznie udzielały ich średnio ok. 36 tys. Rekordowy był rok 2014. Wydano wtedy niemal 38 tys. interpretacji.
Pytanie czasami bez odpowiedzi
W odpowiedzi na interpelację poselską nr 28508 Ministerstwo Finansów, wyjaśniło, że nie w każdym przypadku postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej kończy się jej wydaniem. Wśród głównych przyczyny odmowy wydania wskazało przede wszystkim:
- brak statusu zainteresowanego,
- przedmiot złożonego wniosku dotyczy interpretacji wyłącznie lub w znacznej mierze przepisów niepodatkowych,
- podmiot wnosi o interpretację definicji ustawowej,
- żądanie interpretacji stanu faktycznego (a nie wykładni przepisu prawa materialnego),
- wielowariantowość, abstrakcyjność i ogólny charakter wniosku.
Jednym z powodów odmowy udzielenia odpowiedzi jest także zastosowanie art. 14b § 5b ordynacji podatkowej. Chodzi tutaj o uzasadnione przypuszczenie organów podatkowych, że rozwiązanie może prowadzić do unikania opodatkowania lub być nadużyciem prawa.
Zobacz również: MF szykuje kolejne kary na podatników >>
Liczba odmów odpowiedzi
Jak wynika z interpelacji, łączna liczba wydanych postanowień (tj. postanowień o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia, postanowień o umorzeniu postępowania, postanowień o odmowie wszczęcia postępowania, postanowień wydawanych w związku z art. 14b § 5b ordynacji podatkowej, postanowień wydanych na podstawie art. 14b § 5a ordynacji podatkowej o zastosowaniu interpretacji ogólnej) wyniosła:
- 2015 r. – 7165,
- 2016 r. – 8633,
- 2017 r. – 7080,
- 2018 r. (stan na 30 listopada 2018 r.) – 6002.
Zdaniem Małgorzaty Militz, doradcy podatkowego, wiceprzewodniczącej mazowieckiego oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych, celem wprowadzenia instytucji interpretacji indywidualnych było zapewnienie pewności co do poprawności podatkowego traktowania dokonywanych przez nich transakcji. Praktyka pokazuje jednak, że podatnicy coraz częściej zastanawiają się nad zasadnością składania wniosków. Nie dość, że na interpretację czeka się dość długo, to dodatkowo co czwarty podatnik spotyka się z odmową. Zdaniem Militz, niepokojące są również przyczyny, jakie są podawane przez Krajową Informację Skarbową w celu uzasadnienia odmowy wydania interpretacji. - O ile zrozumiałe jest, że pytanie ma dotyczyć przepisów podatkowych, to już zupełnie niezrozumiałe jest twierdzenie, że np. kwestia kwalifikacji świadczeń kompleksowych dla celów VAT, czy też zasady przechowywania faktur w formie elektronicznej, nie należą do zakresu prawa podatkowego. Jeśli taka praktyka ze strony KIS będzie utrzymywała się w dalszym ciągu, to rzeczywiście coraz mniej wniosków będą składać podatnicy – tłumaczy ekspertka.
Interpretacje na wniosek podatnika
Interpretacje indywidualne są wydawane na wniosek podatnika. Ministerstwo Finansów tłumaczy, że liczba wydanych interpretacji indywidualnych zależy w przeważającej mierze od samych zainteresowanych. Systematyczne zmniejszanie się liczby wniosków o wydanie interpretacji może wynikać z szeregu czynników. Zmiany legislacyjne, których celem było ograniczenie możliwości nadużywania interpretacji w celu zabezpieczania agresywnych optymalizacji podatkowych, również miały na to wpływ. Zdaniem resortu finansów, ograniczenie liczby wydawanych interpretacji może być także zjawiskiem korzystnym dla samych podatników. - Ogromna i narastająca z roku na rok liczba wydanych interpretacji indywidualnych nie sprzyja przecież jasności i pewności prawa z punktu widzenia przeciętnego podatnika szukającego informacji o swojej sytuacji podatkowej – tłumaczy MF. Zapewnia także, że w najbliższym czasie minister finansów będzie wydawał więcej interpretacji ogólnych oraz objaśnień podatkowych. Ma to zapewnić zwiększenie jasności i pewności prawa podatkowego dla podatników, a jednocześnie doprowadzić do dalszego ograniczenia liczby wydawanych interpretacji indywidualnych dzięki usunięciu wątpliwości interpretacyjnych, które skłaniałyby zainteresowanych do składania wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej.
Brak zaufania do organów podatkowych
Zdaniem Agnieszki Bieńkowskiej, doradcy podatkowego i partnera w Gekko Taxens, liczba wydawanych interpretacji spada z kilku powodów. - Po pierwsze, podatnicy obawiają się, że ich zapytanie zostanie potraktowane jako próba obejścia prawa. Jeśli mielibyśmy dostać odpowiedź, że to co robimy, zdaniem fiskusa, może być obejście prawa, to może lepiej w ogóle nie pytać – tłumaczy ekspertka. Dodaje, że każda interpretacja jest przecież automatycznie przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego i gromadzona w jego „teczce”, otrzymanie postanowienia o odmowie wydania interpretacji ze względu na podejrzenie obejścia prawa podatkowego to jak zaproszenie do kontroli.
Zobacz również: Czy indywidualna interpretacja podatkowa chroni przed negatywnymi skutkami w razie jej zmiany? >>
- Zaczyna też powoli spadać zaufanie do instytucji interpretacji indywidualnej jako takiej. Po co komu interpretacja, jeśli w trakcie kontroli jej moc ochronna i tak jest podważana? A to niestety zdarza się coraz częściej. We wniosku o interpretację podatnik zobowiązany jest przedstawić swój problem wyczerpująco – tylko to dla każdego znaczy coś innego. Organy kontrolne niestety coraz częściej szukają nawet drobiazgów, które pozwoliłyby twierdzić, że interpretacja nie chroni, bo we wniosku nie przestawiono wszystkich istotnych dla sprawy elementów – podsumowuje Bieńkowska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
