Aby ustalić wysokość średniego wynagrodzenia nauczyciela, należy sięgnąć do art. 30 ust. 3 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1189). Określa on współczynniki, przez które należy pomnożyć przez kwotę bazową. Ta, według ustawy budżetowej na 2024 r. wyniesie: 5 176,02 zł. Oznacza to, że średnie wynagrodzenia nauczycieli w roku 2024 będą wynosić:
- Nauczyciel początkujący: 6 353 (wzrost o 33,00 proc. o 1 576 zł);
- Nauczyciel mianowany: 7 453,47 zł (wzrost o 30,00 proc. o 1 720,04 zł);
- Nauczyciel dyplomowany: 9 523,88 zł (wzrost o 30,00 proc. o 2 197,88 zł).
Wyliczane w ten sposób średnie wynagrodzenie to teoretyczny model, który służy przede wszystkim do planowania i oceny działań jednostek samorządu terytorialnego. Dzięki tym kwotom mogą one zaplanować, ile pieniędzy wydadzą na wypłaty dla zatrudnianych przez siebie pedagogów. Oczywiście realne wynagrodzenia pedagogów bliższe są zwykle tym minimalnym, określanym corocznie w rozporządzenie resortu edukacji, którego projekt przekazano do zaopiniowania.
Ile minimalne wynagrodzenie nauczycieli w 2024 r.?
Ministerstwo edukacji zaproponowało następujące stawki minimalnego wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym):
- nieposiadający stopnia awansu zawodowego (nauczyciel początkujący) – 4 908 zł,
- nauczyciel mianowany – 5 057 zł,
- nauczyciel dyplomowany – 5 915 zł.
Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego wzrosną dla nauczycieli:
- nieposiadających stopnia awansu zawodowego (nauczycieli początkujących) – o 1 218 zł;
- mianowanych – o 1 167 zł,
- dyplomowanych – o 1 365 zł.
Podwyżki dla nauczycieli za niskie i dopiero od kwietnia. Związkowcy składają własny projekt>>
Więcej pieniędzy na nagrody i na ZFŚS
Od lat w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej, którą uchwala się razem z budżetem na dany rok, wprowadzano przepisy zamrażające część kwot, które Karta nauczyciela i Prawo oświatowe przyznają nauczycielom. W ustawie na rok 2024, niczego takiego nie znajdziemy, co oznacza, że kwoty wykładane na nagrody i doskonalenie wzrosną, podobnie jak odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Przykładowo, ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 (Dz. U. poz. 2666) zawierała przepisy szczególne, które określały środki, o których mowa:
- art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy - Karta Nauczyciela, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno--wychowawcze wyodrębnia się w budżetach wojewodów łącznie w wysokości do 1428 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego,
- art. 49 ust. 1 pkt 3 ustawy - Karta Nauczyciela, na wypłaty nagród dla nauczycieli za ich osiągnięcia dydaktyczno- wychowawcze wyodrębnia się w budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w wysokości do 1049 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego.
-
oraz te przeznaczone na realizację ogólnokrajowych zadań w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnia się w budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w łącznej wysokości do 2700 średnich wynagrodzeń nauczyciela dyplomowanego ustalonych w oparciu o kwotę bazową, o której mowa w art. 30 ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela.
We wszystkich przypadkach określono je na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dniu 1 stycznia 2018 r. - czyli sprzed kilkukrotnej podwyżki tej zmiennej. Podobnie wyglądała kwestia odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych dla nauczycieli - w zeszłym roku utrzymano go sztucznie na poziomie 3.028,21 zł (na poziomie kwoty bazowej z 2019 r.). Brak tych przepisów w ustawie okołobudżetowej oznacza duży wzrost tych kwot - uwzględnią podwyżki od 2018 do 2024 r. czyli 5 176,02 zł.
Rozporządzenie się uzgadnia
Pensje nauczycieli według przepisów podlegają uzgadnianiu - nie jedynie opiniowaniu, co ZNP podkreśla za każdym razem, gdy rząd nie spełni postulatów w kwestii podwyżek nauczycielskich wynagrodzeń. Wynika to z treści art. 4 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, według którego rozporządzenia przewidziane ustawą podlegają uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.
- Pomiędzy opiniowaniem projektów aktów normatywnych na podstawie art. 19 u.z.z., a ich uzgadnianiem ze związkami zawodowymi na podstawie art. 4 ust. 2 KN, występuje nie tylko różnica semantyczna, ale także proceduralna. O ile opiniowanie projektu aktu normatywnego zazwyczaj sprowadza się do sporządzenia opinii i przedstawienia jej organowi władzy publicznej, tak uzgodnienie wymaga rozpoczęcia negocjacji przez stronę ministerialną i związkową - podkreślają związkowcy. Dodają, że podobna teza wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 17 marca 1998r., U 23/97 stwierdził, że termin „uzgodnienie”, zgodnie z jego sensem językowym, ma oznaczać czynność polegającą na „doprowadzeniu do braku rozbieżności”, „ujednoliceniu” czy też „harmonizowaniu” (w znaczeniu „wzajemnego dostosowania”) - podkreślali związkowcy w opiniach prawnych dotyczących uzgodnień. Argument ten - podnoszony wielokrotnie w poprzednich latach - nie odniósł skutku. Nawet gdyby TK uznał, że doszło do uchybienia legislacyjnego, nie zmusiłoby to rządu do dokonania uzgodnień, tym bardziej, że podwyżka - nawet taka poniżej oczekiwań - jest działaniem na korzyść pedagogów, można zatem argumentować, że zmiana dokonana może być jednostronnie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.