Upamiętnienie Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci.

UCHWAŁA
SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 9 lutego 2024 r.
w sprawie upamiętnienia Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci

Eugeniusz Mikołaj Romer, wielki polski geograf i kartograf oraz geopolityk, podróżnik, geolog, pedagog, encyklopedysta i publicysta, a także działacz niepodległościowy, urodził się 3 lutego 1871 roku we Lwowie, jednak młodość spędził na Podkarpaciu. Jego ojciec, Edmund Romer, walczył w powstaniu styczniowym, z kolei starszy brat, generał Jan Romer, był jednym z bohaterów wojny polsko-bolszewickiej.

Eugeniusz Romer był profesorem Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezydentem Międzynarodowej Unii Geograficznej. Badał m.in. Karpaty Wschodnie i Alpy, góry Dalekiego Wschodu, a później Tatry i góry zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej.

Przed I wojną światową związał się we Lwowie z młodzieżowym ruchem narodowo-niepodległościowym "Zarzewie" i współtworzył tajną Armię Polską oraz Polski Związek Wojskowy, a w 1911 roku - Polskie Drużyny Strzeleckie, stanowiące paramilitarną organizację szkolącą kadry dla przyszłego polskiego wojska. Drużyniacy przystąpili później do współpracy ze strzelcami Józefa Piłsudskiego, a po wybuchu I wojny światowej stali się częścią Legionów Polskich.

Stworzył geopolityczną koncepcję pomostowości ziem polskich, które według niego odgrywały kluczową rolę na obszarze pomiędzy Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym, co koresponduje ze współczesną koncepcją Międzymorza. Współtworzył wydawnictwo Książnica -Atlas, a w efekcie publikacji licznych przełomowych prac stał się ojcem polskiej kartografii.

Był autorem najważniejszego opracowania kartograficzno-statystycznego dotyczącego ziem Rzeczypospolitej, wydanego w 1916 roku "Geograficzno-statystycznego atlasu Polski". To dzieło oraz osobiste zaangażowanie Eugeniusza Romera odegrały dużą rolę w pracach polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Wersalu i w ustaleniu granic Polski i państw sąsiednich, odrodzonych po I wojnie światowej. Podczas paryskiej konferencji Romer kierował pracami Biura Geograficznego przy Komitecie Narodowym Polskim Romana Dmowskiego. Następnie pracował też jako ekspert Ministerstwa Spraw Zagranicznych w latach 1920-1921, podczas konferencji w Rydze kończącej wojnę polsko-bolszewicką.

W latach niepodległej II Rzeczypospolitej założył Instytut Kartograficzny, wykładał na uniwersytetach oraz redagował "Czasopismo Geograficzne" i "Polski Przegląd Kartograficzny". Był też przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Geograficznego, które pracowało na rzecz integracji i efektywnego rozwoju całego obszaru Polski oraz przeprowadziło szeroką akcję edukacyjną i patriotyczną w celu podniesienia świadomości narodowej i społecznej.

W czasie II wojny światowej ukrywał się we Lwowie i w Warszawie, a po wojnie objął katedrę geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim i kierownictwo Instytutu Geograficznego. W 1946 roku reaktywował we Wrocławiu wydawnictwo Książnica - Atlas, które wydało wiele jego atlasów Polski i świata. Jako pierwszy spośród badaczy opracował mapę regionów klimatycznych Polski.

Był jednym z redaktorów dzieła "Encyklopedia. Zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy" - polskiej encyklopedii wydawanej przed I wojną światową w zaborze austriackim. Zasłynął jako autor licznych prac z zakresu kartografii, geografii, klimatologii i geomorfologii, a także wspomnień.

Eugeniusz Romer zmarł 28 stycznia 1954 roku w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Salwatorskim, zgodnie z jego wolą - w grobie skierowanym w stronę Lwowa.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 70. rocznicę śmierci Eugeniusza Romera oddaje hołd temu najwybitniejszemu polskiemu geografowi i kartografowi, zasłużonemu w zakresie odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej i ustalenia jej granic.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024