We wniosku wskazano, że organ, przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę, w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. W razie niezastosowania się do tych obowiązków, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 par. 6. ppsa.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazał, że wniosek o podjęcie uchwały jest zasadny, gdyż analiza orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącego możliwości rozpoznania przez sąd wniosku skarżącego o nałożenie na organ administracji grzywny w razie niezastosowania się przez ten organ do obowiązków, pokazuje, że prezentowane są dwa odmienne stanowiska dotyczące przedmiotowej kwestii.
Pierwsze stanowisko: kara możliwa
W myśl pierwszego stanowiska wniosek o wymierzenie organowi grzywny podlega rozpoznaniu niezależnie od tego czy skarga w tej sprawie podlegała sądownictwu administracyjnemu. I w takim wypadku sąd bada jedynie, czy organ, do którego skarga została skierowana, wykonał swoje obowiązki.
Przekazanie sądowi administracyjnemu skargi jest bezwzględnie obligatoryjne, niezależne od tego, czy dany podmiot uznaje, że skarga nie należy do kognicji sądu administracyjnego. Już bowiem tylko samo złożenie skargi stanowi żądanie strony nadania skardze określonego biegu i obliguje podmiot, do którego skarga ta została skierowana, do uczynienia zadość temu żądaniu.
Drugie stanowisko NSA
W orzecznictwie prezentowane jest również drugie stanowisko, według którego wniosek o wymierzenie organowi grzywny za nieprzekazanie w terminie skargi wraz z aktami sprawy oraz odpowiedzią na skargę może być rozpoznane jedynie wówczas, gdy skarga dotyczy spraw należących do właściwości sądu administracyjnego. W przypadku gdy skarga do sądu administracyjnego jest niedopuszczalna, to również niedopuszczalny jest wniosek o wymierzenie organowi grzywny.
Uchwała – wykładnia językowa
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów nie podziela linii orzeczniczej zaprezentowanej w stanowisku drugim uzasadnienia wniosku Prezesa NSA, nawet gdyby ono odnosiło się wyłącznie do przesłanki niedopuszczalności określonej w art. 58 par. 1 pkt 1 p.p.s.a.
Sprzeciwia się temu wykładnia językowa.
Wymierzenie grzywny następuje na wniosek złożony bezpośrednio do właściwego sądu administracyjnego, natomiast skargę wnosi się do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu. Oba pisma procesowe mają nie tylko odrębny tryb ich wnoszenia, ale także inną podstawę prawną zaskarżenia oraz skutek jaki wywołują w postępowaniu sądowo-administracyjnym – stwierdził w uzasadnieniu uchwały NSA.
Rozstrzygnięcie w sprawie wymierzenia grzywny ma na celu przymuszenie organu do nadesłania sądowi skargi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w określonym terminie. Dopiero wymuszenie tego obowiązku daje podstawę do rozpoznania sprawy.
Uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 kwietnia 2024 r., sygnatura akt III OPS 1/23
