Na pierwszą wersję projektu posypały się gromy. Wskazywano choćby na to, że sądy rejonowe będą mieć dużą przewagę w porównaniu z pozostałymi sądami reprezentacje - proponowano wtedy ośmiu sędziów. Zastrzeżenie budziło też to ilu sędziów, z poszczególnych szczebli sądów ma podpisać się na liście poparcia swojego kandydata. Zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa miały być wstępem do przywracania praworządności w wymiarze sprawiedliwości. Nowy Sejm, 20 grudnia 2023 r., przyjął nawet uchwałę, w której wskazał, że wybór członków/sędziów Rady po nowelizacji ustawy o KRS z 2017 r. był niekonstytucyjny, wezwano ich równocześnie zaprzestania działalności w KRS, gdyż ta podważa porządek konstytucyjny RP. Spotkało się to z ich odpowiedzią, w której wskazali, że zamierzają być członkami Rady do końca swojej kadencji. Już podczas prac nad uchwałą prof. Adam Bodnar, minister sprawiedliwości, zapowiadał projekt ustawy, który został przedstawiony 12 stycznia br.

Czytaj: Sypią się gromy na propozycje MS dotyczącą wyboru sędziów do KRS>>

 

Mniej sędziów z rejonu, więcej z okręgu

Zmiana nastąpiła m.in. w liczbach sędziów z poszczególnych sądów, którzy mają być wśród 15 sędziów/członków KRS. W praktyce oznacza utratę przez sędziów z "rejonu" przewagi w KRS. I tak zgodnie z art. 11f. 1. do składu Rady wybierani będą przez sędziów, w wyborach bezpośrednich i w głosowaniu tajnym:

  • jeden sędzia Sądu Najwyższego;
  • dwóch sędziów sądów apelacyjnych;
  • trzech sędziów sądów okręgowych;
  • sześciu sędziów sądów rejonowych;
  • jeden sędzia sądu wojskowego;
  • jeden sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego;
  • jeden sędzia wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Zaś prawo zgłoszenia kandydata na członka Rady będzie miała grupa:

 

  • 10 sędziów – w przypadku kandydata będącego sędzią, o którym mowa w art. 11f ust. 1 pkt 1, 2 lub 5–7,
  • 25 sędziów – w przypadku kandydata będącego sędzią sądu okręgowego,
  • 40 sędziów – w przypadku kandydata będącego sędzią sądu rejonowego.

Grupy będą mogą zgłosić tylko jednego kandydata na członka Rady.

Co więcej, prawo poparcia zgłoszenia kandydata na członka Rady oraz kandydowania na członka Rady nie przysługuje sędziom w stanie spoczynku.

W poprzedniej wersji kandydatów mogły też zgłaszać: Naczelna Rada Adwokacka; Krajowa Rada Radców Prawnych; Krajowa Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym; organ uprawniony do nadawania stopni naukowych w dziedzinie nauk społecznych dyscyplinie naukowej nauki prawne; grupa co najmniej 2 000 obywateli, mających prawo wybierania do Sejmu.

Prawo wybierania członków Rady ma przysługiwać sędziom Sądu Najwyższego, sędziom sądów powszechnych, sędziom sądów wojskowych i sędziom sądów administracyjnych, pozostającym w dniu głosowania w stanie czynnym. Sędzia może oddać głos na jednego kandydata.

--------------------------------------------
Poznaj społeczne projekty ustaw służące odbudowie wymiaru sprawiedliwości, przygotowane przez ekspertów  >
--------------------------------------------

 

Neo-sędzia nie może startować, ale podpisze listę poparcia

Kolejna zmiana. W nowej wersji neo-sędziowie jedynie nie będą mogli kandydować w wyborach, chyba że wrócą do poprzedniego sądu, z którego zostali wadliwie awansowani. Zgodnie z proponowanym przepisem: "W wyborach, o których mowa w ust. 1, prawo kandydowania na członka Krajowej Rady Sądownictwa nie przysługuje sędziom, którzy objęli stanowisko w wyniku wniosku o powołanie sędziego, przedstawionego Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej przez Krajową Radę Sądownictwa ukształtowaną z zastosowaniem art. 9a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, z wyjątkiem sędziów, którzy powrócili na urząd sędziego i poprzednio zajmowane stanowisko, jeżeli poprzednio zajmowane stanowisko objęli w inny sposób niż w wyniku wniosku o powołanie sędziego, przedstawionego Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej przez Krajową Radę Sądownictwa ukształtowaną z zastosowaniem art. 9a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym".

Zgodnie z poprzednią wersją neo-sędziom nie przysługiwało ani prawo poparcia zgłoszenia kandydata na członka Rady, ani kandydowania na członka Rady. Nie było też zastrzeżenia związanego z możliwością powrotu na urząd sędziego i poprzednio zajmowane stanowisko.

 

Co z mandatami obecnych członków Rady?

Zgodnie z poprzednią wersją mandat obecnych członków Krajowej Rady Sądownictwa miał wygasać z dniem ogłoszenia wyników wyborów.

Zgodnie z obecną wersją: "Z dniem ogłoszenia, w drodze obwieszczenia, wyników wyborów nowych członków/sędziów KRS ustaje działalność w Krajowej Radzie Sądownictwa osób wybranych przez Sejm do Krajowej Rady Sądownictwa na podstawie art. 9a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym (czyli na podstawie noweli o KRS z 2017 r.).

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.