We wtorek dokument "Polityka Lekowa Państwa" został przekazany do konsultacji społecznych, ale nie został opublikowany do publicznej wiadomości. – Strategia zostanie przesłana do strony społecznej, a dokument w całości opublikujemy dopiero po wpisaniu do niego uwag Światowej Organizacji Zdrowia i z konsultacji społecznych – mówi wiceminister zdrowia Marcin Czech.
Polityka Lekowa Państwa ma podać m.in.: kierunki rozwoju sektora farmaceutycznego, planowane zmiany w refundacji leków na lata 2018-2022. Ten 110-stronicowy dokument ma być oficjalnym stanowiskiem rządu. Zapisane są w nim cele rozwoju tego sektora na najbliższe cztery lata.
Co zmieni się w szczepieniach?
Dokument zakłada wiele zmian dotyczących szczepień.
Zdaniem ministerstwa zdrowia system obiegu informacji w zakresie danych osobowych osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych wymaga doprecyzowania.
- Będziemy porównywać rok do roku, ile osób uchyla się od szczepień – podkreśla Marcin Czech, wiceminister zdrowia. – Takie dane będzie dla nas gromadzić Państwowy Zakład Higieny.
Szczepienia są obecnie dostępne w refundacji aptecznej w ograniczonym zakresie. Zdaniem resortu w systemie prawnym nie ma wyczerpujących regulacji dotyczących szczepień ochronnych w nagłych sytuacjach zagrożenia epidemiologicznego. Trzeba także zmienić to, że przychodnie nieposiadające umowy z NFZ, nie otrzymują szczepionek zakupionych przez Ministra Zdrowia. Bezpłatne szczepienia obowiązkowe wykonują wyłącznie świadczeniodawcy w ramach umów z NFZ.
Dlatego resort planuje wskazanie w przepisach prawa świadczeniodawców innych niż mających umowę z NFZ jako podmiotów uprawnionych do realizacji szczepień preparatami kupowanymi przez Ministra Zdrowia.
Więcej osób będzie mogło szczepić
Czech podkreślał, że chcą dać prawo także innym zawodom medycznym (teraz mają je lekarze, felczerzy oraz część pielęgniarek) do wykonywania szczepień. To ma odciążyć system. Dokument przewiduje wprowadzenie zasad nadawania uprawnień do kwalifikacji i wykonywania wybranych szczepień ochronnych pielęgniarkom (w szerszym zakresie) i położnym.
Strategia wprowadza odpowiedzialność świadczeniodawców za prawidłowe przechowywanie oraz dysponowanie szczepionkami, które zostały zakupione przez Ministra Zdrowia nie jest określona w przepisach. Strategia zakłada uregulowanie w przepisach kwestii odpowiedzialności świadczeniodawców za prawidłowe przechowywanie oraz dysponowanie szczepionkami.
Dokument zauważa także inny problem. - Teraz nie ma możliwości zaszczepienia dzieci uchodźców lub cudzoziemców przebywających krócej niż 3 miesiące na terenie kraju, nawet po styczności z osobą chorą i trzeba ten problem jakoś rozwiązać – mówi Czech.
Wiceminister podał, że planują zmianę przepisów ustawy dotyczących obowiązkowych szczepień ochronnych cudzoziemców.
Szczepienia na listach refundacyjnych
Czech podał, że by zapewnić odpowiedni poziom finansowania szczepień ochronnych ze środków publicznych, chcą wprowadzić wybrane szczepienia nie tylko do Programu Szczepień Obowiązkowych, ale także na listę refundacyjną, na listę refundacyjną leków dla seniorów oraz w ramach szczepień akcyjnych oraz do koszyka świadczeń gwarantowanych.
- Tak już się stało ze szczepieniami przeciwko grypie dla osób powyżej 65 r. ż, które znalazły się na ostatniej liście refundacyjnej – podał Czech.
Zmiany w refundacji leków
W diagnozie dotyczącej dostępności refundacyjnej stwierdzono, że dostępność leków systematycznie się zwiększa (wzrost całkowitego budżetu na refundację), jednak dostęp do innowacyjnych leków jest wciąż ograniczony.
- Wprowadzenie na rynek wielu innowacyjnych terapii w kolejnych latach i ich potencjalne objęcie finansowaniem będzie stanowiło dla płatnika publicznego duże wyzwanie – podkreślił Czech i zapowiedział, że środki pochodzące z wykonania zapisów instrumentów dzielenia ryzyka nie są obecnie włączane do całkowitego budżetu na refundację, ale chcą to zmienić, by poprawić dostępność leków.
W strategii czytamy, że brakuje powszechnie funkcjonujących systemów informatycznych, w szczególności tzw. e-recepty, co utrudnia efektywne monitorowanie wyników oraz zawieranie umów podziału ryzyka opartych o wyniki zdrowotne.
Niestety czas pomiędzy pojawieniem się leku, a jego praktyczną dostępnością dla pacjenta jest niezadowalający.
Czech podał, że w latach 2012-2017 wykonanie całkowitego budżetu na refundację kształtowało się poniżej progu 17 proc.
Bezpieczeństwo przyjmowania leków
Celem dokumentu jest także zwiększenie liczby zgłoszeń działań niepożądanych w porównaniu z krajami UE . Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, liczbę osób wykonujących zawód medyczny, liczbę produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu teraz takich zgłoszeń jest mało. Poza tym 60-70 proc. z nich zgłasza personel medyczny, a dobrze, by zgłaszali je także pacjenci.
Dokument podaje, że racjonalna liczba zgłoszeń jest szacowana na ok. 45 tysięcy zgłoszeń rocznie.
Aby poprawić zgłaszalność działań niepożądnych, ministerstwo zdrowia chce wzmocnić zaplecze techniczne umożliwiające sprawne przekazywanie zgłoszeń działań niepożądanych oraz ich bieżącą analizę.
Polacy - najstarsze społeczeństwo w 2050 r.
W dokumencie czytamy, że postępujący proces starzenia się społeczeństwa w Polsce będzie kształtował zapotrzebowanie na określone świadczenia zdrowotne.
W roku 2035 co czwarty, a w 2050 r. co trzeci Polak będzie miał ukończony 65 rok życia. Według prognoz, liczba takich seniorów w roku 2050 przekroczy 11 mln.
W perspektywie roku 2050, Polacy staną się jednym z najstarszych społeczeństw w Europie. Spośród krajów europejskich, jedynie Hiszpania, Portugalia, Grecja, Włochy i Słowenia będą charakteryzowały się wyższym udziałem w społeczeństwie osób powyżej 65 roku życia.
- Demografia będzie dla nas dużym wyzwaniem, jeśli chodzi o planowanie polityki zdrowotnej – podkreślał Czech.
Wzrost wielu chorób
W rezultacie zmieniającej się struktury demograficznej, należy oczekiwać wzrostu zachorowań na różne choroby.
Liczba pacjentów chorujących na co najmniej jedno schorzenie kardiologiczne w roku 2025 wyniesie 426 tys., co oznacza prawie 13 proc. wzrost w ciągu dekady.
Liczba nowych przypadków nowotworów złośliwych w 2029 r. przekroczy 213 tys., co oznacza wzrost o 18% w stosunku do roku 2016.
W latach 2020–2029 zapadalność rejestrowana osiągnie wysokość 169 tys., co oznacza wzrost o 8%.
W 2019 r. zapadalność rejestrowana przewlekłej obturacyjnej choroby płuc wyniesie
110 tys., co oznacza wzrost o 8%.
W latach 2020-2029 prognozuje się w 24% wzrost zapadalności rejestrowanej na chorobę Alzheimera i inne otępienia oraz 14% wzrost zapadalności na chorobę Parkinsona i inne zaburzenia ruchowe.