Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy z zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz kodeksu cywilnego. Nabywcy oprogramowania mają być lepiej chronieni. To oznacza, że dostawcy treści i usług cyfrowych muszą się przygotować na zmiany umów. Uporządkowane zostaną też przepisy dotyczące konsumentów. Powinny ułatwić konsumentom dochodzenie swoich roszczeń względem sprzedawców.
Dotychczas przepisy rękojmi dotyczące reklamacji przez przedsiębiorców, konsumentów oraz osoby fizyczne są ze sobą wymieszane, co powoduje wiele niejasności. - Dzięki zmianom, przepisy dotyczące stricte konsumentów zostaną oddzielone i usystematyzowane, a także staną się bardziej szczegółowe. Z najważniejszych zmian warto wskazać na nowy sposób definiowana wady towaru. Aktualnie przepisy stanowią, kiedy towar nie jest zgodny z umową i definiują to bardzo ogólnie. A po zmianach, przepisy będą stanowiły, kiedy towar jest zgodny z umową, więc towar będzie musiał spełniać szereg przesłanek, w tym subiektywnych (ze strony konsumenta) – tłumaczy Paweł Terpiłowski, radca prawny, autor bloga Sprawnie.com.
Czytaj również: Przedsiębiorca jak konsument – nowy kłopotliwy przywilej >>
Obowiązkowe aktualizacje
Projekt przewiduje szczegółowe uregulowanie umów o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Obecnie ani kodeks cywilny, ani ustawa o prawach konsumenta, nie zawierają szczegółowych zasad regulowania umów o dostarczanie treści lub usług cyfrowych. Ponadto do umów tych mogą być stosowane przepisy różnych ustaw, co utrudnia dochodzenia praw w przypadku wadliwego wykonania umowy. Po zmianach zostaną określone zasady aktualizacji. Sprzedawca będzie musiał zapewnić, chyba że w umowie będzie to wyraźnie wyłączone, żeby konsument był informowany o aktualizacjach, w tym aktualizacjach zabezpieczeń, które są niezbędne do zachowania zgodności takiego towaru z umową. Niedostarczenie aktualizacji zapisane w umowie sprzedaży będzie traktowane jako brak zgodności towarów z umową.
Jak ocenia Paweł Terpiłowski, po zmianach kontrola nad wykonaniem umowy przez przedsiębiorcę powinna być skuteczniejsza, a jego obowiązki łatwiejsze do wyegzekwowania. Przedsiębiorcy będą bardziej zdyscyplinowani w świadczeniu "cyfrowych" umów z uwagi na przyznane konsumentom prawo do odstąpienia od umowy na wypadek uchybienia terminom. Nowe przepisy kładą duży nacisk na uzgadnianie kwestii spornych między konsumentem a dostawcą treści czy usług cyfrowych. - Może to być problematyczne w przypadku braku woli do współpracy przez którąś ze stron. Niemniej, może przyczynić się do kształtowania wśród konsumentów postaw bardziej elastycznych i szerzenia mediacji – podkreśla Terpiłowski.
Konsumentów czekają zmiany
Równie ważną zmianą będzie usystematyzowanie żądań konsumentów. Obecnie mają oni szeroki wybór: mogą żądać usunięcia wady, wymiany, złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy lub oświadczenie o obniżeniu ceny. Po zmianach konsument będzie mógł w pierwszej kolejności żądać tylko naprawy lub wymiany. Dopiero, gdy te okażą się bezskuteczne, będzie uprawniony do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy lub obniżeniu ceny.
- Na korzyść konsumentów zastrzeżono domniemanie, że niezgodność towaru z umową jest istotna. Dotychczas, konsument musiał to sam udowodnić. Natomiast na niekorzyść konsumentów stanowczo zostały okrojone przepisy dotyczące gwarancji. Wskazuje się jedynie, że warunki naprawy lub wymiany nie mogą być gorsze, niż w przypadku rękojmi – mówi Paweł Terpiłowski.
Ponadto w zaprojektowanych przepisach brak jest regulacji dotyczących wpływu rękojmi na gwarancję i odwrotnie, np. zawieszenia terminów gwarancji, jej przedłużenia itd.
-Z moich obserwacji wynika, że większość konsumentów reklamuje towar na podstawie gwarancji, nie mając nawet świadomości o istnieniu rękojmi. Tak więc mogą oni utracić niektóre korzyści płynące z aktualnego uregulowania gwarancji – wskazuje Terpiłowski.
Zmiany związane są z koniecznością dostosowania przepisów krajowych do dyrektywy 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych oraz dyrektywy 2019/71 w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów. Nowe przepisy powinny zostać uchwalone do 1 lipca 2021 roku i powinny być stosowane od 1 stycznia 2022 roku.