Gen. Jan Henryk Dąbrowski był wybitnym dowódcą wojskowym i organizatorem polskich formacji wojskowych.W trakcie drugiego rozbioru Polski jako jeden z nielicznych dowódców honorowo stawił opór wojskom pruskim w Gnieźnie, zaś w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej nie tylko odznaczył się podczas obrony Warszawy, lecz także zorganizował zakończoną sukcesem dywersyjną wyprawę do Wielkopolski, zadając wojskom pruskim duże straty. Po upadku powstania udał się na emigrację do Francji.
W 1797 r. stał się głównym organizatorem walczących u boku Napoleona Legionów Polskich we Włoszech - pierwszej polskiej formacji wojskowej po upadku Rzeczypospolitej. Wykazał się tam znakomitymi zdolnościami organizacyjnymi, wdrożył nowoczesny system dowodzenia i awansowania, a także zapewnił żołnierzom naukę czytania i pisania oraz wychowanie patriotyczne.
Likwidacja Legionów nie zakończyła jego ofiarnej służby. W 1806 r. odegrał podstawową rolę w kształtowaniu napoleońskiej polityki wobec Polaków. Przyjazd Jana Henryka Dąbrowskiego i Józefa Wybickiego do Poznania 6 listopada 1806 r. spotkał się z ogromnym entuzjazmem społeczeństwa i dał początek ruchowi zbrojnemu, który objął Wielkopolskę, a następnie ziemie centralnej Polski. W tym czasie gen. Dąbrowski przystąpił do organizacji polskiego wojska i w ciągu 2 miesięcy postawił pod bronią ponad 20 tys. żołnierzy, co było wybitnym osiągnięciem. Powstanie Wielkopolskie było pierwszym z zakończonych sukcesem powstań narodowych i przyniosło nadzieję na odrodzenie się polskiej państwowości. W 1812 r. wziął udział w wyprawie na Moskwę, a w następnym roku, po śmierci ks. Józefa Poniatowskiego, został naczelnym wodzem Armii Księstwa Warszawskiego. Po upadku Napoleona organizował wojsko Królestwa Polskiego.
Zmarł 6 czerwca 1818 r. w swoim majątku w Winnogórze w Wielkim Księstwie Poznańskim, tam też został pochowany. Urna z jego sercem jest złożona w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.
Dokonania gen. Jana Henryka Dąbrowskiego jako twórcy Legionów spowodowały powrót sprawy polskiej na arenę międzynarodową. Postać generała stała się symbolem dążeń niepodległościowych Polaków. W istotnym stopniu przyczynił się on do odrodzenia, choć w niepełnej formie, polskiej państwowości w postaci Księstwa Warszawskiego.
"Pieśń Legionów Polskich we Włoszech" Józefa Wybickiego, która po odzyskaniu niepodległości stała się naszym hymnem państwowym, od samego początku była nazywana "Mazurkiem Dąbrowskiego".
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd postaci i dokonaniom gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w 200. rocznicę śmierci.