Newsletter
 
 
united kingdom
ukraine
poland
Prawo.pl
  1. Akty Prawne
  2. Monitor Polski
  3. M.P.2003.11.159

Krajowy plan gospodarki odpadami.

UCHWAŁA Nr 219
RADY MINISTRÓW
z dnia 29 października 2002 r.
w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami

Na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 113, poz. 984 i Nr 199, poz. 1671 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 78) Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1. 
Uchwala się krajowy plan gospodarki odpadami, stanowiący załącznik do uchwały.
§  2. 
Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

ZAŁĄCZNIK

KRAJOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

SPIS TREŚCI

Spis tabel

Spis rysunków

Spis skrótów

Spis planów i programów uwzględnionych w KPGO

STRESZCZENIE

1. WPROWADZENIE

1.1. Konstrukcja krajowego planu gospodarki odpadami

2. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI W POLSCE

3. DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI, ZAŁOŻENIA PROGNOSTYCZNE, OKREŚLENIE CELÓW W GOSPODARCE ODPADAMI ORAZ PRZEWIDYWANE ZADANIA

3.1. Odpady powstające w sektorze komunalnym

3.1.1. Odpady komunalne

3.1.1.1. Stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce

3.1.1.2. Prognoza ilości i jakości odpadów komunalnych

3.1.1.3. Określenie celów do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi

3.1.1.4. Plan działań w gospodarce odpadami komunalnymi

3.1.1.5. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami komunalnymi

3.1.2. Odpady opakowaniowe

3.1.2.1. Stan aktualny gospodarki odpadami opakowaniowymi

3.1.2.2. Prognoza dotycząca masy odpadów opakowaniowych

3.1.2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami opakowaniowymi

3.1.2.4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w perspektywie roku 2007

3.1.3. Komunalne osady ściekowe

3.1.3.1. Diagnoza stanu aktualnego

3.1.3.2. Prognoza

3.1.3.3. Cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi

3.1.3.4. Program działań

3.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym

3.2.1. Stan gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym w Polsce

3.2.2. Odpady z sektora gospodarczego

3.2.2.1. Odpady z przemysłu wydobywczego

3.2.2.2. Odpady z przemysłu chemicznego

3.2.2.3. Odpady z przemysłu energetycznego

3.2.2.4. Odpady z przemysłu hutniczego

3.2.2.5. Odpady z przemysłu remontowo-budowlanego

3.2.2.6. Odpady z przemysłu rolno-spożywczego

3.2.2.7. Odpady z przemysłu drzewnego, celulozowego i papierniczego

3.2.2.8. Odpady sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych

3.2.3. Możliwości minimalizacji powstawania odpadów

3.2.4. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym

3.2.5. Określenie potrzeb w zakresie gospodarki odpadami z sektora gospodarczego

3.3. Odpady niebezpieczne

3.3.1. Stan aktualny gospodarki odpadami niebezpiecznymi

3.3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych

3.3.2.1. Odpady zawierające PCB

3.3.2.2. Oleje odpadowe

3.3.2.3. Baterie i akumulatory

3.3.2.4. Odpady zawierające azbest

3.3.2.5. Pestycydy

3.3.2.6. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

3.3.2.7. Wycofane z eksploatacji pojazdy

3.3.2.8. Odpady medyczne i weterynaryjne

3.3.2.9. Odpady materiałów wybuchowych

3.3.3. Możliwości minimalizacji ilości powstawania odpadów niebezpiecznych

3.3.4. Prognozy powstawania odpadów

3.3.5. Określenie potrzeb w gospodarce odpadami niebezpiecznymi

3.3.6. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi

4. MOŻLIWOŚCI POZYSKIWANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH W KPGO

4.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć przewidzianych w KPGO

5. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW W PLANACH GOSPODARKI ODPADAMI

Załącznik 1 - Wykaz aktów prawnych

Załącznik 2 - Odpady komunalne

Załącznik 3 - Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów

Spis tabel

Tabela S.2.1. Prognozy powstawania omawianych w tekście odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014

Tabela S.4.1. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela S.4.2. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela S.4.3. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela 3.1.1.1. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla roku 2000

Tabela 3.1.1.2. Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. w podziale na 18 strumieni odpadów na terenach miejskich i wiejskich

Tabela 3.1.1.3. Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.

Tabela 3.1.1.4. Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014

Tabela 3.1.1.5. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem

Tabela 3.1.1.6. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Tabela 3.1.1.7. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach

Tabela 3.1.1.8. Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie

Tabela 3.1.1.9. Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie

Tabela 3.1.1.10. Planowana ilość odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych zbieranych selektywnie

Tabela 3.1.1.11. Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce

Tabela 3.1.1.12. Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych w Polsce

Tabela 3.1.1.13. Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji

Tabela 3.1.1.14. Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Tabela 3.1.2.1/a. Szacunkowe dane dotyczące masy odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007

Tabela 3.1.2.1/b. Prognoza dotycząca struktury odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wytwarzanych w Polsce w latach 2000-2007

Tabela 3.1.2.1/c. Prognoza wytwarzanych odpadów opakowaniowych w 2005 r. w podziale na województwa

Tabela 3.1.2.2. Prognoza ilości odpadów, które należy poddać recyklingowi w 2007 r., oraz ilości do innych procesów odzysku

Tabela 3.1.2.3. Prognoza wytwarzania odpadów w 2007 r. oraz ilości, które należy poddać procesom odzysku i recyklingu w podziale na poszczególne województwa

Tabela 3.1.2.4. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dot. produkcji i składu opakowań oraz wymagań dla opakowań wielokrotnego użytku (zgodnie z EN 13427:2000*)

Tabela 3.1.2.5. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dotyczącymi odzysku (zgodnie z EN 13427:2000*)

Tabela 3.1.3.1. Zestawienie komunalnych oczyszczalni ścieków działających w Polsce

Tabela 3.1.3.2. Osady z oczyszczalni komunalnych w 1999 r.

Tabela 3.1.3.3. Osady z oczyszczalni komunalnych w 2000 r. [wg GUS]

Tabela 3.2.1.1. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w 2000 r.

Tabela 3.2.1.2. Bilans odpadów i struktura gospodarki odpadami wg branż sektora gospodarczego w Polsce w 2000 r.

Tabela 3.2.1.3. Rodzaje odpadów wytwarzane w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki

Tabela 3.2.2.3.1. Rodzaje odpadów wykazujące największy procent odzysku

Tabela 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami odlewniczymi

Tabela 3.2.4.1. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014

Tabela 3.2.5.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym

Tabela 3.3.1.1. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce w 2000 r.*

Tabela 3.3.1.2. Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach 2006-2014

Tabela 3.3.1.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach własnych i w instalacjach jednostek zewnętrznych w 2000 r.

Tabela 3.3.3.1. Ilość odpadów przewidzianych do odzysku/unieszkodliwienia w instalacjach zewnętrznych w 2003 r.

Tabela 3.3.3.2. Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów w latach 2003-2014

Tabela 3.3.3.3. Prognozy wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014

Tabela 3.3.3.4. Porównanie ilości odpadów przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia w Polsce z wydajnością odpowiednich instalacji

Tabela 3.3.4.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Tabela 3.3.5.1. Szacunkowe koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów w latach 2003, 2006, 2010 i 2014

Tabela 3.3.5.2. Zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach KPGO w Polsce

Tabela 4.1.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami w sektorze komunalnym w Polsce

Tabela 4.1.2. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w Polsce

Tabela 4.1.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Tabela 4.1.4. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela 4.1.5. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela 4.1.6. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Tabela 5.1. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych

Tabela 5.2. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

Spis rysunków

Rys. 3.1.1.1. Składowiska odpadów komunalnych w Polsce

Rys. 3.1.1.2. Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce

Rys. 3.1.1.3. Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych wg Dyrektywy 1999/31/EC

Rys. 3.1.1.4. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce

Rys. 3.1.1.5. Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Rys. 3.1.1.6. Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych

Rys. 3.1.3.1. Postępowanie z osadami na oczyszczalniach ścieków wg GUS w roku 2000

Rys. 3.1.3.2. Prognoza masy osadów wytwarzanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków [Mg]

Rys. 3.1.3.3. Zmiany w strukturze unieszkodliwiania i wykorzystania osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków wg klasyfikacji GUS [opracowanie własne]

Rys. 3.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym

Rys. 3.2.1.2. Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego

Rys. 3.2.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym

Rys. 3.2.2.2.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej

Rys. 3.2.2.2.2. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii organicznej

Rys. 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali

Rys. 3.2.2.5. Struktura gospodarki zużytymi oponami

Rys. 3.2.2.6.1. Struktura gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym

Rys. 3.3.1.1. Struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Rys. 3.3.1.2. Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych

Rys. 5.1. Obieg dokumentów związanych z gospodarką odpadami wynikających z obowiązujących ustaw i rozporządzeń wykonawczych

Rys. 5.2. Obowiązki sprawozdawcze w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych

Spis skrótów

ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego

towarów niebezpiecznych

AGD - Artykuły Gospodarstwa Domowego

BAT - Best Available Techniques (najlepsze dostępne techniki)

BC-100, BC-50 - bloki ciepłownicze

BDR GUS - Bank Danych Regionalnych GUS

BOŚ - Bank Ochrony Środowiska

BREF - BAT reference document - dokument referencyjny dla BAT

BSE - gąbczasta encefalopatia mózgu

BZT5 - pięciodniowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu

CEN - Committee Europeen de Normalisation - Komitet Europejski ds.

standaryzacji

CO2 - dwutlenek węgla

COBRO - Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań

CPD - Construction Products Directive - dyrektywa UE dot. wyrobów

budowlanych

EBOiR - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

EEC - European Economic Community

euro - obowiązująca waluta Unii Europejskiej

GEF - Global Environment Facility - Fundusz na rzecz Globalnego Środowiska

GIOŚ - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

GPPU - Gdańskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe

GPZON - Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych

GUS - Główny Urząd Statystyczny

HCFC, HFC - czynniki chłodnicze

HRM - odpady wysokiego ryzyka

IETU - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

IGO - Instytut Gospodarki Odpadami (od 1 lipca 2002 r. Instytut Mechanizacji

Budownictwa i Górnictwa Skalnego Oddział Zamiejscowy "Centrum

Gospodarki Odpadami" w Katowicach)

IRR - wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu

ISO - International Organization for Standardization - Międzynarodowa

organizacja standaryzacyjna

ISPA - Instrument for Structural Policies for Pre-Accession -

PRZEDAKCESYJNY INSTRUMENT POLITYKI STRUKTURALNEJ

KPGO - krajowy plan gospodarki odpadami

LRM - Liczba równoważnych mieszkańców - Liczba wyrażająca wielokrotność

ładunku zanieczyszczeń zawartych w ściekach w stosunku do jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych od jednego mieszkańca w ciągu doby

LRM - odpady niskiego ryzyka

NFOŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

NPPC - Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa

NPV - wskaźnik wartości zaktualizowanej netto

OJ - Official Journal - dziennik urzędowy Unii Europejskiej

OPAK-1, OPAK-2, OPAK-3, formularz raportu wojewódzkiego - wzory sprawozdań składanych przez producentów, eksporterów, importerów opakowań oraz marszałka województwa - wg rozporządzeń Ministra Środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz. 1053 i 1054)

OŚ-OP1 - sprawozdanie o wielkości należnej opłaty produktowej (Dz. U. z 2001 r.

Nr 157, poz. 1865)

OŚ-OP2 - sprawozdanie o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy

opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 2, poz. 26)

PCA - Polskie Centrum Akredytacji

PCB - Polichlorowane Bifenyle

PCBC - Polskie Centrum Badań i Certyfikacji

PCDD - polichlorowane dibenzoparadioksyny

PCDF - polichlorowane dibenzofurany

PCV - polichlorek winylu

PE - polietylen

PET - politereftalan etylenu

PHARE - program pomocy dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej

PIG - Państwowy Instytut Geologiczny

PKB - Produkt Krajowy Brutto

PLN - symbol ISO 4217 polskiego złotego

PN-EN - norma europejska transponowana do Polskiej Normy

POW - placówki opieki weterynaryjnej

POZ - placówki opieki zdrowotnej

PP - polipropylen

PS - polistyren

PU - poliuretan

SIGOP - System Informatyczny Gospodarki Odpadami w Polsce

SPON - stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych

SRM - odpady szczególnego ryzyka

UMiRM - Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast

USD - symbol ISO 4217 dolara USA

WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

WIOŚ - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska

WWA - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

Załączniki 1-3 - Załączniki 1-3 do krajowego planu gospodarki odpadami stanowiącego

załącznik do uchwały nr 219 Rady Ministrów z dnia 29 października 2002 r.

Spis planów i programów uwzględnionych w KPGO

1 - II Polityka ekologiczna państwa

2 - Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010

3 - Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 r.

4 - Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski

5 - Program restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali

6 - Program redukcji emisji SO2 w energetyce zawodowej

7 - Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002

8 - Program informacyjno-edukacyjny w zakresie likwidacji w Polsce urządzeń i odpadów zawierających PCB/PCT

9 - Kompleksowy program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej

10 - Programy Gospodarki Odpadami - Kraków, Szczecin, Łódź, Ruda Śląska, Racibórz (woj. katowickie)

11 - System zarządzania gospodarką odpadami medycznymi w woj. śląskim

12 - Praca PBZ-030-08 pt: "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych"

13 - PCZ-01-19 "Zagospodarowanie szlamów i pyłów z procesów surowcowych hutnictwa żelaza w celu dostosowania branży do standardów ekologicznych Unii Europejskiej"

14 - Branżowy program restrukturyzacji i modernizacji przemysłu utylizacyjnego w Polsce

STRESZCZENIE

Wprowadzenie

Krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) obejmuje obszar całego kraju.

Polska jest krajem nadbałtyckim, położonym w środkowej części Europy. Państwami sąsiadującymi z Polską są: od północy Federacja Rosyjska (okręg kaliningradzki), od wschodu Litwa, Białoruś, Ukraina, od południa - Słowacja, Czechy, od zachodu - Niemcy.

Obszar Polski rozciąga się od 49°00' do 54°50' szerokości geograficznej północnej i od 14°08' do 24°09' długości geograficznej wschodniej.

Polska zajmuje powierzchnię 312.685 km2, na którą składa się: 311.904 km2 obszaru lądowego, łącznie z wodami śródlądowymi i 781 km2 części morskich wód wewnętrznych. Powierzchnia wód terytorialnych wynosi 8,3 tys. km2.

Ukształtowanie powierzchni na obszarze Polski sprzyja produkcji rolniczej, co jest związane z przewagą terenów nizinnych, na które przypada 75,1% powierzchni kraju. Obszary wzniesione 200-300 m n.p.m. zajmują 16,2% powierzchni, 300-500 m n.p.m. - 5,6%, a obszary powyżej 500 m n.p.m. - tylko 3,1%.

Użytki rolne w Polsce zajmują powierzchnię 186 tys. km2, lasy i zadrzewienia - 91 tys. km2, tereny osiedlowe - 10,3 tys. km2, użytki kopalne - 0,4 tys. km2, nieużytki - 5 tys. km2. Powierzchnia terenów miejskich wynosi 20,9 tys. km2, terenów wiejskich zaś - 291,9 km2. Liczba ludności wynosi 38,6 mln, w tym na terenach wiejskich zamieszkuje ok. 14,7 mln ludności, na terenach miejskich zaś ok. 23,9 mln (dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2000).

Terytorialnie Polska jest podzielona na: 16 województw, 314 powiatów i 66 miast na prawach powiatów oraz 2.478 gmin. Głównymi gałęziami przemysłu w Polsce są: paliwowo-energetyczny, metalurgiczny, elektromaszynowy, elektrotechniczny i elektroniczny, metalowy, chemiczny, mineralny, przemysł spożywczy, drzewno-papierniczy i lekki.

KPGO został sporządzony jako realizacja przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984), która w rozdziale 3 art. 14-16 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) termin uchwalenia pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami upływa 31 października 2002 r.

Zarówno założone cele w "II Polityce ekologicznej państwa", jak i określone w ustawie o odpadach w rozdziale 2 art. 5 - zasady postępowania z odpadami, stanowią podstawę do formułowania zadań w planie gospodarki odpadami. KPGO zawiera zadania w zakresie gospodarki odpadami konieczne do realizacji celów zawartych w dokumencie pt.: "II Polityka ekologiczna państwa", jak również określone w "Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010" i "Narodowym programie przygotowania do członkostwa" w obszarze "Środowisko" wraz z zestawem planów implementacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem planów implementacyjnych Dyrektyw UE w zakresie odpadów (wykaz dyrektyw UE zawarto w załączniku 1).

Zgodnie z polskim i unijnym prawodawstwem w dziedzinie odpadów do opracowania zakresu zadań przyjęto następujące zasady postępowania z odpadami:

- zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,

- zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których powstania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

- unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem),

- bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania.

Stan aktualny gospodarki odpadami w Polsce

W 2000 r. wytworzono w Polsce ogółem 139.340 tys. Mg odpadów, w tym:

- w sektorze komunalnym - 13.860 tys. Mg odpadów,

- w sektorze gospodarczym - 125.480 tys. Mg odpadów, w tym 1.578 tys. Mg odpadów niebezpiecznych.

1.1. Sektor komunalny

W sektorze tym powstaje rocznie ok. 13.860 tys. Mg odpadów, z czego:

- odpady komunalne oszacowano na poziomie: 13.500 tys. Mg,

w tym odpady opakowaniowe: 3.400 tys. Mg,

- komunalne osady ściekowe: 360 tys. Mg.

(w przeliczeniu na suchą masę)

Około 97% odpadów komunalnych wywiezionych w 2000 r. przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem tych odpadów trafiało na zorganizowane składowiska komunalne, których zarejestrowano 999 o łącznej powierzchni 3.125 ha (dane GUS).

W wyniku selektywnej zbiórki odpadów prowadzonej na terenie 30% gmin w Polsce wydzielono ok. 148 tys. Mg makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metali, co stanowi ok. 1,1% całości wytwarzanych odpadów komunalnych.

W Polsce działają 52 sortownie odpadów, w których wstępnie wysegregowane odpady przygotowuje się do dalszego odzysku.

Proces kompostowania odpadów prowadzony jest aktualnie w 54 zakładach, a ilość odpadów poddawanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach wynosi 248 tys. Mg, co stanowi ok. 2% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów komunalnych.

W kraju 42% wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych podlega procesowi unieszkodliwiania poprzez składowanie, a procesowi odzysku - 22%, w tym w celach przemysłowych - 8%, a rolniczo - 14% osadów. Kompostuje się 7%, a przekształca termicznie 2%. Około 27% komunalnych osadów ściekowych obejmują inne sposoby postępowania (najczęściej magazynowanie na oczyszczalniach ścieków).

1.2. Sektor gospodarczy

Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. W 2000 r. wytworzono 125,48 mln Mg odpadów innych niż komunalne, z czego 96,5 mln Mg (76,9%) poddano procesowi odzysku, unieszkodliwiono poza składowaniem 2,8 mln Mg (2,2%), a składowano 22,3 mln Mg (17,8%). Magazynowano 3,9 mln Mg odpadów (3,1%).

Największe ilości odpadów wytwarza przemysł wydobywczy, następnie energetyczny i rolno-spożywczy. Największy stopień (powyżej 80%) odzysku i unieszkodliwiania (z wyłączeniem składowania) wykazują odpady z przemysłu drzewnego (87%), hutniczego (83,8%) oraz wydobywczego (81,7%), natomiast najmniejszy - odpady powstające w przemyśle chemicznym (29,2%). Na składowiskach deponowane są (w największej ilości) odpady powstające w przemyśle chemicznym, a w szczególności w przemyśle chemii nieorganicznej (fosfogipsy) - 67,1%, a także energetycznym - 22,7% i remontowo-budowlanym - 12,9%.

Wytwarzanie odpadów w Polsce jest nierównomierne przestrzennie - ponad 70% odpadów powstaje w trzech województwach Polski południowej: śląskim, dolnośląskim i małopolskim. Najmniej odpadów wytwarzanych jest w północno-wschodniej części kraju: w województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim powstaje poniżej 1% całego strumienia odpadów. Największe ilości odpadów nagromadzono na składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim.

Ilość odpadów powstających w sektorze gospodarczym w Polsce sukcesywnie maleje: ze 143,9 mln Mg w 1990 r. do 125,48 mln Mg w 2000 r. (GUS). Zmieniła się również struktura gospodarki tymi odpadami: w 1990 r. wykorzystywano 77,1 mln Mg (53,6%) odpadów, składowano zaś 66,8 mln Mg (46,4%). W 2000 r. 96,5 mln Mg (76,9%) odpadów poddano procesowi odzysku, natomiast unieszkodliwiono poprzez składowanie 22,3 mln Mg (17,8%) odpadów. Można uznać, że nastąpiła znaczna poprawa w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym.

Przedstawione tendencje są zgodne z zadaniami Polityki ekologicznej państwa w zakresie zwiększania udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesie produkcyjnym odpadów przemysłowych.

Jednakże problemem wymagającym rozwiązania jest poddanie procesom odzysku/unieszkodliwiania takich rodzajów odpadów, które obecnie deponowane są na składowiskach ze względu na brak możliwości technologicznych ich przerobu. Są to: fosfogipsy, odpady flotacyjne z przeróbki rud miedzi, cynku i ołowiu, węgla kamiennego, żużle z drugiego przetopu z hutnictwa cynku, żużle z przetopu ołowiu z hutnictwa ołowiu. Należy również zwrócić uwagę na zwiększenie odzysku/unieszkodliwiania osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków z różnych gałęzi przemysłu, szlamów z obróbki metali oraz materiałów ściernych.

1.3. Odpady niebezpieczne

W Polsce wytworzono w 2000 r. 1.578 tys. Mg odpadów niebezpiecznych, w tym:

- 1.450 tys. Mg odpadów powstających w procesach przemysłowych i działalności usługowej,

- 102 tys. Mg odpadów powstających w gospodarstwach domowych,

- 1,2 tys. Mg odpadowych odczynników chemicznych,

- 25 tys. Mg specyficznych odpadów medycznych.

Na ogólną ilość odpadów niebezpiecznych powstających w procesach przemysłowych i działalności usługowej ok. 30% podlega procesowi odzysku, ok. 67% procesowi unieszkodliwiania (w tym ok. 12% poprzez składowanie), a magazynowaniu z przeznaczeniem do odzysku i unieszkodliwiania - ok. 2% odpadów niebezpiecznych.

Problemem wymagającym rozwiązania są:

- odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych, które kierowane są obecnie ze strumieniem odpadów komunalnych na składowiska komunalne,

- odpadowe odczynniki chemiczne w szkołach niższego szczebla, które są magazynowane w szkołach.

Szczególnych zasad postępowania wymagają odpady niebezpieczne takie jak:

- odpady zawierające PCB,

- oleje odpadowe,

- baterie i akumulatory,

- odpady zawierające azbest,

- pestycydy,

- zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,

- wycofane z eksploatacji pojazdy,

- specyficzne odpady medyczne,

- odpadowe materiały wybuchowe.

2. Prognoza

Szacuje się, że łączna ilość odpadów wytworzonych w Polsce wynosić będzie:

w 2006 r. - 143.784 tys. Mg,

w 2010 r. - 145.317 tys. Mg,

w 2014 r. - 171.982 tys. Mg.

2.1. Sektor komunalny

W sektorze komunalnym w 2006 r. powstanie ok. 16.800 tys. Mg odpadów, w tym:

- odpadów komunalnych: 16.100 tys. Mg,

zawierających odpady

opakowaniowe w ilości ok. 4.500 tys. Mg,

- komunalnych osadów ściekowych: 700 tys. Mg.

(w przeliczeniu na suchą masę)

W stosunku do roku 2000 oczekiwać należy wzrostu ilości odpadów w tym sektorze o ok. 21% w roku 2006, 33% w roku 2010 (łącznie 18.400 tys. Mg odpadów) oraz 51% w roku 2014 (łącznie 21.000 tys. Mg odpadów).

2.2. Sektor gospodarczy

Zmiany w ilości i jakości odpadów wytwarzanych w Polsce w sektorze gospodarczym w perspektywie czasowej do 2014 r. zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Doświadczenia światowe wskazują, że na każdy 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych odpadów.

W najbliższej przyszłości (lata 2003-2006) zakłada się utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadów lub ich nieznaczny wzrost. Wynika to z jednej strony z prowadzonej konsekwentnie polityki ekologicznej promującej metody minimalizacji i zapobiegania powstawaniu odpadów, z drugiej zaś zwiększenia kontroli nad wytwórcami odpadów i odkrycia tzw. szarej strefy odpadowej. W dalszej perspektywie należy się spodziewać relatywnego zmniejszenia (w stosunku do wzrostu produkcji) ilości wytwarzanych odpadów.

Tabela S.2.1. Prognozy powstawania omawianych w tekście odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014

Rok 2006 2010 2014
Sektor: tys. Mg/rok tys. Mg/rok tys. Mg/rok
Wydobywczy 72.661,0 71.468,0 69.368,0
Chemiczny 3.507,7 3.405,7 3.291,6
Energetyczny 19.700,0 18.260,0 17.519,6
Hutniczy 8.555,4 9.312,0 9.700,0
Remontowo-budowlany 2.404,4 2.622,9 28.415,4
Rolno-spożywczy 11.693,6 12.862,9 13.149,2
Drzewno-celulozowo-papierniczy 6.217,6 6.728,2 7.217,6
Skórzano-tekstylny 134,9 133,3 129,7

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO i PIG, 2002 r.

2.3. Odpady niebezpieczne

Szacuje się, że w Polsce zostaną wytworzone w latach 2006-2014 następujące ilości odpadów niebezpiecznych:

- 2006 r. 2.110 tys. Mg,

- 2010 r. 2.124 tys. Mg,

- 2014 r. 2.191 tys. Mg.

W stosunku do roku 2000 należy oczekiwać wzrostu ilości odpadów niebezpiecznych o ok. 34% w roku 2006, ok. 35% w roku 2010 oraz ok. 39% w roku 2014.

3. Cele i zadania w gospodarowaniu odpadami

3.1. Sektor komunalny

W KPGO w części dotyczącej odpadów pochodzących z sektora komunalnego przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność:

- odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dla osiągnięcia w 2010 r. redukcji ilości tych odpadów kierowanych do składowania do poziomu 75% odpadów wytworzonych w 1995 r. (4.380 tys.), redukcji do poziomu 50% odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych w roku 2013 (również w odniesieniu do odpadów wytworzonych w 1995 r.),

- zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych dla osiągnięcia w roku 2007:

- poziomu odzysku - 50%,

- poziomu recyklingu - 25%,

- wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywną zbiórkę; założono uzyskanie co najmniej 20% poziomu selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych wydzielonych w 2006 r. oraz 50% poziomu w roku 2010. Założony poziom selektywnej zbiórki w 2014 r. - 70%,

- wydzielenia odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę zapewniającą uzyskanie co najmniej 15% poziomu selektywnej zbiórki - w roku 2006, 40% w roku 2010 oraz 60% w roku 2014,

- wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę, celem unieszkodliwienia; założony poziom selektywnej zbiórki: 15% odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych w 2005 r., 50% w 2010 r. i 80% w 2014 r.

Realizacja wyżej wymienionych celów w zakresie redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (odpady organiczne pochodzące z gospodarstw domowych, tzw. odpady zielone, komunalne osady ściekowe, odpady papieru i tektury, materiały naturalne typu drewno, tekstylia) wymagać będzie budowy w Polsce do roku 2006 instalacji odzysku i unieszkodliwiania o łącznej przepustowości na poziomie ok. 720 tys. Mg odpadów, w tym:

- 680 tys. Mg odpadów typu organicznego wchodzących w strumień odpadów komunalnych,

- około 36 tys. Mg komunalnych osadów ściekowych (ok. 10% całości wytworzonych osadów).

Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) prowadzone będzie głównie metodami kompostowania i fermentacji beztlenowej.

Preferuje się kojarzenie gospodarki odpadami komunalnymi ulegającymi biodegradacji z gospodarką komunalnymi osadami ściekowymi i budowę wspólnych zakładów odzysku i unieszkodliwiania.

Uzyskanie do roku 2007 poziomu 48% recyklingu odpadów opakowaniowych papieru i tektury wiąże się z budową systemu zbiórki tych opakowań, budową zakładów segregacji oraz uszlachetniania pozyskanych surowców oraz docelowo budową instalacji termicznego przekształcania odpadów. Instalacje te powinny zabezpieczyć przyjmowanie w roku 2007 ok. 1.800 tys. Mg odpadów papieru i tektury.

W omawianym okresie 2003-2006 w sektorze komunalnym powinny być również podjęte działania organizacyjne i techniczne w celu zapewnienia wydzielenia w ramach selektywnej zbiórki:

- 20% odpadów wielkogabarytowych (200 tys. Mg),

- 15% odpadów budowlanych (370 tys. Mg),

- 15% odpadów niebezpiecznych (17 tys. Mg wchodzących w strumień odpadów komunalnych)

oraz budowa odpowiednich linii technologicznych demontażu i sortowania zebranych odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, a także budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych przed ich transportem do instalacji unieszkodliwiania.

W okresie od 2007-2010 r. powinna nastąpić intensyfikacja działań, które spowodują rozbudowę i budowę nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym instalacji związanych z termicznym przekształcaniem odpadów. Łączna przepustowość obiektów w tym sektorze określona jest na poziomie 4.100 tys. Mg w skali roku. Instalacje związane z kompostowaniem, fermentacją beztlenową, biologiczno-mechanicznym przetwarzaniem oraz termicznym przekształceniem powinny mieć przepustowość na poziomie 3.270 tys. Mg w skali roku. Na tę przepustowość składają się:

- organiczne odpady komunalne - 2.070 tys. Mg,

- osady ściekowe - 150 tys. Mg,

- odpady opakowaniowe z papieru - 1.050 tys. Mg.

W wymienionym okresie następować powinna dalsza rozbudowa i budowa instalacji demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Budowa i eksploatacja instalacji odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów spowoduje znaczną redukcję ilości odpadów składowanych. Szacuje się, że pojemność składowisk odpadów komunalnych w Polsce w okresie do 2006 r. wynosić powinna 47.937 tys. m3, w latach 2007-2010 - 44.580 tys. m3, a w latach 2011-2014 - 40.715 tys. m3.

Zamykać się będzie stare składowiska niespełniające wymogów technicznych oraz dążyć do maksymalnego ograniczenia ilości składowisk w kraju. Szacuje się, że w okresie do 2006 r. powstanie w kraju ok. 50 nowoczesnych ponadlokalnych składowisk, w latach 2006-2010 dalszych 50 obiektów.

3.2. Sektor gospodarczy

Na podstawie analizy stanu gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym wskazano, zgodnie z wytycznymi zawartymi w "II Polityce ekologicznej państwa", następujące cele do osiągnięcia w latach 2003-2014:

- dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990 r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg),

- rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych,

- wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych),

- identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych,

- wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu,

- rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego zastosowania odpadów,

- kontynuację prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów.

Dla osiągnięcia wymienionych celów niezbędne jest podjęcie działań pozainwestycyjnych (prawne i organizacyjne) oraz inwestycyjnych.

Zadania pozainwestycyjne dotyczą przede wszystkim: dalszej modyfikacji uregulowań prawnych w dziedzinie odpadów, opracowania i wdrożenia rozwiązań organizacyjnych (przede wszystkim struktur organizacyjnych oraz systemów wymiany informacji), zapewniających właściwe bieżące zarządzanie strumieniami odpadów (pozwolenia, organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring); wdrażania mechanizmów ekonomicznych stymulujących właściwe zagospodarowanie odpadów; prac badawczych i rozwojowych w zakresie metodyk pomiarowych oraz technologii zagospodarowania odpadów; edukacji i szkolenia.

Potrzeby uregulowań prawnych:

W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego:

- wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu),

- wymagań prawnych dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych (zgodnych z Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999).

Potrzeby organizacyjne:

- rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych,

- kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami,

- dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców,

- uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego (normy ISO serii 14.000),

- kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości,

- kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku/unieszkodliwiania odpadów,

- organizacja systemu zbiórki, magazynowania i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

- ewidencja zakładowych składowisk odpadów przemysłowych,

- uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub rekultywacji,

- sporządzenie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji,

- prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mające na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów, oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania,

- opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji,

- utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej, prowadzącej bazę danych o najlepszych dostępnych technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz wydającej rekomendacje i wytyczne dotyczące zużycia materiałów, energii i wody w procesach produkcyjnych,

- opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego,

- organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt,

- monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym.

Potrzeby inwestycyjne:

- budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin o wydajności 120 m3/h,

- budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z zastosowaniem popiołów lotnych,

- budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok,

- budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji, rekultywacji i budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok,

- budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu,

- budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji 7,0 Mg/h,

- budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji 50 tys. Mg/rok,

- budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji ok. 36 tys. m3/rok,

- budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji 100 tys. Mg/rok,

- budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok,

- budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3,

- rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów,

- modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych,

- budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych:

- urządzenie zbiornic zwierząt padłych,

- modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych,

- budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych,

- dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE,

- wdrożenie instalacji do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości > 10% Zn w hutach żelaza i stali.

3.3. Odpady niebezpieczne

W KPGO w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność:

- całkowitego zniszczenia i wyeliminowania PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB,

- zapewnienia odzysku i recyklingu olejów odpadowych do roku 2007 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719),

- zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi usunięcia wyrobów zawierających azbest i zdeponowania ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie,

- likwidacji do 2010 r. mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin,

- zapewnienia odzysku i recyklingu zużytych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych zwierających CFC HCFC do 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719),

- zapewnienia odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,

- minimalizacji ilości powstawania specyficznych odpadów medycznych wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez zastosowanie segregacji odpadów u źródła ich powstawania, a także poprzez eliminację nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi.

Dla realizacji wymienionych celów w gospodarce odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest podjęcie wyszczególnionych działań prawnych, organizacyjnych i inwestycyjnych.

Potrzeby uregulowań prawnych

W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie przepisów prawnych w zakresie wymagań dyrektywy, dotyczącej urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu).

Potrzeby organizacyjne

Ze względu na fakt powstawania wielu odpadów niebezpiecznych w sposób rozproszony najistotniejszą sprawą jest stworzenie warunków do zbiórki tych odpadów od mieszkańców oraz od małych i średnich firm. W tym celu proponuje się organizację gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) i stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON). Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne jako zawierające odpady niebezpieczne) od mieszkańców i przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia opłat, odpłatnie zaś (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsiębiorstw.

Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50 punktów gminnych) będzie magazynowanie, przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do właściwych instalacji zebranych odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji przeładunkowych może być realizowany bądź środkami własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub poprzez specjalistyczne firmy transportowe posiadające stosowne zezwolenia. Koszty unieszkodliwiania odpadów zebranych od mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z funduszy gminnych.

Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów: akumulatorów, olejów itp. w sieciach organizowanych przez producentów i organizacje odzysku. Ponadto celowym jest prowadzenie kontroli prawidłowości gospodarki odpadami poprzez kontynuację dotychczasowych działań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik minimalizacji powstawania odpadów u źródła powstawania.

Potrzeby inwestycyjne

Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest:

- wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania szerokiej gamy odpadów niebezpiecznych o wydajności 20 tys. Mg/rok lub alternatywnie instalacji do plazmowego spalania odpadów,

- wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg,

- budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg lub alternatywnie dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów azbestowych na istniejących składowiskach odpadów,

- modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium,

- uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych,

- budowa stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB,

- uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i baterie itp.),

- budowa 2.492 gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON),

- budowa 43 stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON).

4. Planowane nakłady na przedsięwzięcia inwestycyjne i pozainwestycyjne wynikające z KPGO w latach 2003-2014

Nakłady na przedsięwzięcia inwestycyjne określone w KPGO kształtują się łącznie w latach 2003-2014 na poziomie: 11.788,9 mln zł, w tym: w sektorze komunalnym: 8.777,0 mln zł, w sektorze gospodarczym: 2.014,4 mln zł, w zakresie zaś realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami niebezpiecznymi koszty określono na poziomie: 997,4 mln zł.

Nakłady na przedsięwzięcia pozainwestycyjne określone w KPGO kształtują się łącznie w latach 2003 do 2014 na poziomie: 2.129,3 mln zł, w tym: w sektorze komunalnym: 2.034,3 mln zł, w sektorze gospodarczym: 33,0 mln zł, w zakresie zaś realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami niebezpiecznymi koszty określono na poziomie: 61,7 mln zł.

Wyszczególnienie nakładów w poszczególnych przedziałach czasowych przedstawiono w tabelach 4.1, 4.2 i 4.3 zamieszczonych poniżej.

Tabela S.4.1. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Lp. Przedsięwzięcie Nakłady finansowe [mln PLN]
Koszt ogółem publiczne niepubliczne
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze (NFOŚiGW, WFOŚiGW) pomoc zagraniczna przedsiębiorca, inwestor
2003
1 Sektor komunalny 363,0 0,0 120,5 108,0 18,0 116,5
2 Sektor gospodarczy 64,0 0,0 4,0 6,0 0,0 54,0
3 Odpady niebezpieczne 44,6 0,0 1,3 42,1 0,8 0,4
Razem 471,6 0,0 125,8 156,1 18,8 170,9
2004-2006
1 Sektor komunalny 1.652,0 0,0 286,5 331,0 658,0 376,5
2 Sektor gospodarczy 834,4 0,0 114,6 108,2 68,0 543,6
3 Odpady niebezpieczne 418,7 0,0 74,3 229,4 62,0 53,0
Razem 2.905,1 0,0 475,4 668,6 788,0 973,1
2007-2010
1 Sektor komunalny 3.410,0 0,0 1.137,8 728,8 697,3 846,1
2 Sektor gospodarczy 584,0 0,0 114,6 71,3 40,0 358,1
3 Odpady niebezpieczne 403,1 0,0 61,2 179,2 111,0 51,7
Razem 4.397,1 0,0 1.313,6 979,3 848,3 1.255,9
2011-2014
1 Sektor komunalny 3.352,0 0,0 1.123,8 731,3 699,8 797,1
2 Sektor gospodarczy 532,0 0,0 70,8 63,2 40,0 358,0
3 Odpady niebezpieczne 131,0 0,0 11,0 48,0 49,0 23,0
Razem 4.015,0 0,0 1.205,6 842,5 788,8 1.178,1
2003-2014
1 Sektor komunalny 8.777,0 0,0 2.668,6 1.899,1 2.073,1 2.136,2
2 Sektor gospodarczy 2.014,4 0,0 304,0 248,7 148,0 1.313,7
3 Odpady niebezpieczne 997,4 0,0 147,8 498,7 222,8 128,1
Ogółem 11.788,8 0,0 3.120,4 2.646,5 2.443,9 3.578,0

Tabela S.4.2. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Lp. Przedsięwzięcie Nakłady finansowe [mln PLN]
Koszt ogółem publiczne niepubliczne
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze (NFOŚiGW, WFOŚiGW) pomoc zagraniczna przedsiębiorca, inwestor
2003
1 Sektor komunalny 202,0 0,5 0,8 0,5 0,0 200,2
2 Sektor gospodarczy 6,7 1,9 1,2 2,5 0,0 1,1
3 Odpady niebezpieczne 3,1 0,5 0,2 1,3 0,5 0,6
Razem 211,8 2,9 2,2 4,3 0,5 201,9
2004-2006
1 Sektor komunalny 607,1 1,9 2,5 2,0 0,0 600,7
2 Sektor gospodarczy 13,6 2,3 3,4 4,6 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 30,1 1,6 10,4 11,1 5,5 1,5
Razem 650,8 5,8 16,3 17,7 5,5 605,5
2007-2010
1 Sektor komunalny 618,8 1,0 1,0 16,4 0,0 600,4
2 Sektor gospodarczy 6,4 1,5 0,8 0,8 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 17,3 1,6 3,3 8,4 2,5 1,5
Razem 642,5 4,1 5,1 25,6 2,5 605,2
2011-2014
1 Sektor komunalny 606,4 5,4 0,4 0,2 0,0 600,4
2 Sektor gospodarczy 6,3 1,5 0,7 0,8 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 11,2 1,6 0,2 6,4 1,5 1,5
Razem 623,9 8,5 1,3 7,4 1,5 605,2
2003-2014
1 Sektor komunalny 2.034,3 8,8 4,7 19,1 0,0 2.001,7
2 Sektor gospodarczy 33,0 7,2 6,1 8,7 0,0 11,0
3 Odpady niebezpieczne 61,7 5,3 14,1 27,2 10,0 5,1
Ogółem 2.129,0 21,3 24,9 55,0 10,0 2.017,8

Tabela S.4.3. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Rodzaj jednostki finansującej Rodzaj Koszty w latach 2003 do 2014 [mln PLN]
przedsięwzięcia 2003 2004-2006 2007-2010 2011-2014 2003-2014
Publiczne Budżet państwa przedsięwzięcia inwestycyjne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 2,9 5,8 4,1 8,5 21,3
Samorządy przedsięwzięcia inwestycyjne 125,8 475,4 1.313,6 1.205,6 3.120,4
terytorialne przedsięwzięcia pozainwestycyjne 2,2 16,3 5,1 1,3 24,9
Fundusze (NFOŚiGW, przedsięwzięcia inwestycyjne 156,1 668,6 979,3 842,5 2.646,5
WFOŚiGW) przedsięwzięcia pozainwestycyjne 4,3 17,7 25,6 7,4 55,0
Pomoc zagraniczna przedsięwzięcia inwestycyjne 18,8 788,0 848,3 788,8 2.443,9
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 0,5 5,5 2,5 1,5 10,0
Niepubliczne Przedsiębiorca, inwestor przedsięwzięcia inwestycyjne 170,9 973,1 1.255,9 1.178,1 3.578,0
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 201,9 605,5 605,2 605,2 2.017,8
RAZEM 683,4 3.555,9 5.039,6 4.638,9 13.917,8

1. 

WPROWADZENIE

Krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) został sporządzony jako realizacja ustaleń ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984), która w rozdziale 3 art. 14-16 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym.

Zarówno założone cele w "II Polityce ekologicznej państwa", jak i określone w ustawie o odpadach w rozdziale 2 art. 5 zasady postępowania z odpadami, stanowią podstawę do formułowania zadań w planie gospodarki odpadami. KPGO zawiera zadania w zakresie gospodarki odpadami konieczne do realizacji celów zawartych w dokumencie pt.: "II Polityka ekologiczna państwa", jak również określone w "Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010" i "Narodowym programie przygotowania do członkostwa" w obszarze "Środowisko" wraz z zestawem planów implementacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem planów implementacyjnych Dyrektyw UE w zakresie odpadów (wykaz dyrektyw UE zawarto w załączniku 1). Ponadto w niniejszym planie uwzględniono dotychczasowe programy oraz opracowania dotyczące gospodarowania odpadami wykonane w poszczególnych resortach.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) termin uchwalenia pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami upływa 31 października 2002 r. Projekt krajowego planu podlega zaopiniowaniu przez zarządy województw. Ocena realizacji zadań wytyczonych w krajowym planie gospodarki odpadami nastąpi po upływie 2 lat od jego przyjęcia. Jego aktualizacja nastąpi nie później niż po upływie 4 lat. Z tego względu opracowany plan obejmuje w głównej mierze okres 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2014, z rozbiciem na dwa okresy czteroletnie, tj. 2007-2010 i 2011-2014.

Zgodnie z polskim i unijnym prawodawstwem w dziedzinie odpadów do opracowania zakresu zadań przyjęto następujące zasady postępowania z odpadami:

- zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,

- zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których powstania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

- unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem),

- bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania.

Cele polityki ekologicznej w dokumencie "II Polityka ekologiczna państwa" w dziedzinie gospodarowania odpadami sprecyzowane zostały następująco:

"Ochrona przed odpadami jest specyficzną dziedziną ochrony środowiska, gdyż poszczególne przedsięwzięcia w tym zakresie w dalszej perspektywie, poza bezspornymi efektami ekologicznymi w postaci likwidacji zagrożeń, mogą przynieść również wymierne korzyści materialne wynikające z racjonalnego gospodarowania odpadami (odzysk surowców i materiałów, wykorzystanie energii). Powinna być traktowana priorytetowo, ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczenia wszystkich elementów środowiska (wody powierzchniowe i podziemne, gleby i grunty, powietrze)".

"Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów "u źródła", odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Warunkiem realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało- i energochłonności produkcji (stosowanie czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, stosowanie analizy pełnego "cyklu życia" produktu (produkcji, transportu, opakowania, użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania)."

W świetle powyższego celem krajowego planu gospodarki odpadami jest określenie zakresu zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju, w sposób zapewniający ochronę środowiska, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury.

1.1. Konstrukcja krajowego planu gospodarki odpadami

Dla potrzeb konstrukcji planu dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy:

- odpady powstające w sektorze komunalnym: odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe,

- odpady powstające w sektorze gospodarczym: odpady przemysłowe.

Z uwagi na fakt, że w każdym z wyżej wymienionych sektorów powstają odpady o charakterze niebezpiecznym, tę grupę wydzielono i omówiono oddzielnie.

Krajowy plan gospodarki odpadami został opracowany w oparciu o analizę poszczególnych grup odpadów, zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Analiza ta dotyczyła w szczególności stanu aktualnego gospodarki odpadami w poszczególnych grupach (źródła wytwarzania, bilans odpadów, charakterystyka jakościowa odpadów, istniejące możliwości odzysku i unieszkodliwiania). Na podstawie dotychczasowych trendów określono prognozy zmian ilości i jakości odpadów. Dane te stały się podstawą do określenia celów, a następnie zadań. Przedstawiono warianty rozwiązań techniczno-technologicznych i organizacyjnych wraz z określeniem kosztów oraz ich oceny w aspekcie kryteriów ochrony środowiska. Wyniki analiz dotyczących poszczególnych grup odpadów stanowią materiał źródłowy, wykazy instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz wykaz aktów prawnych obowiązujących w Polsce i Unii Europejskiej przedstawiono w załącznikach (wykaz załączników zawarto w spisie załączników).

2. 

AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI W POLSCE

Obowiązujące prawo wprowadza zasady, które powinny być przestrzegane w gospodarce odpadami (spis aktów prawnych znajduje się w załączniku 1).

W ustawie - Prawo ochrony środowiska (tytuł I dział II) wprowadzono następujące zasady ogólne:

- zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości (ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów),

- zasadę zapobiegania (ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu),

- zasadę przezorności (ten, kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze),

- zasadę "zanieczyszczający płaci" (ten, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia oraz ten, kto może spowodować szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu),

- zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska,

- zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów,

- prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, w tym dotyczących gospodarki odpadami, w przypadkach określonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska,

- zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna,

- zasadę, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są obowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw, przy czym jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników.

W ustawie o odpadach (rozdział 2) sformułowano następujące zasady:

- zasadę przestrzegania właściwej hierarchii postępowania z odpadami (najbardziej preferowanym działaniem jest zapobieganie powstawaniu odpadów, następnie ograniczanie ilości i uciążliwości (szkodliwości) odpadów, odzysk (wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem składowania, a najmniej preferowanym składowanie odpadów),

- zasadę bliskości (odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; jeśli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwione),

- zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta (producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych przez niego produktów - odpowiednie projektowanie produktów).

W prawodawstwie zostały sformułowane szczegółowe zasady postępowania z niektórymi rodzajami odpadów (rozdział 5 ustawy o odpadach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, "ustawa o opłacie produktowej", ustawa o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową, ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest), tj. z:

- PCB,

- olejami odpadowymi,

- odpadami z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów,

- bateriami i akumulatorami,

- odpadami medycznymi i weterynaryjnymi,

- komunalnymi osadami ściekowymi,

- odpadami opakowaniowymi,

- urządzeniami zawierającymi substancje zubożające warstwę ozonową,

- azbestem,

- lampami wyładowczymi,

- oponami.

Szczegółowe wymagania zostały określone w odniesieniu do budowy i eksploatacji instalacji do termicznego przekształcania odpadów oraz składowania odpadów (rozdział 6 i 7 ustawy o odpadach - w powiązaniu z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym i ustawą - Prawo budowlane).

W ustawie o odpadach zawarto wymaganie, aby stworzyć i utrzymać w kraju zintegrowaną i wystarczającą sieć instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska.

Zasady obowiązujące w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami są określone w rozdziale 8 ustawy o odpadach - w szczególności w zakresie zezwoleń.

W prawodawstwie określono system wymaganych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami.

W zakresie wytwarzania odpadów (art. 17 ustawy o odpadach) wymagane jest posiadanie przez wytwórcę odpadów jednej z następujących decyzji administracyjnych:

- pozwolenia zintegrowanego,

- pozwolenia na wytwarzanie odpadów,

- decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (zwanej dalej "decyzją zatwierdzającą program")

lub złożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (zwanej dalej "informacją"), przy czym pozwolenia (art. 180 ustawy - Prawo ochrony środowiska) są wydawane wyłącznie w związku z eksploatacją instalacji.

Zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów. Posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenia właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania tymi odpadami, odpowiedzialność za działania objęte tym zezwoleniem przenosi się na tego następnego posiadacza odpadów.

Podstawowymi decyzjami w zakresie gospodarowania odpadami (poza odpadami komunalnymi) są:

- pozwolenie zintegrowane, jeśli odzysk lub unieszkodliwianie odpadów odbywają się w instalacji, na której prowadzenie jest wymagane to pozwolenie,

- zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

- zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów.

W ustawie o odpadach wprowadzono generalną zasadę, że wydawana jest jedna decyzja obejmująca wszystkie rodzaje działalności w zakresie gospodarki odpadami. W przypadku więc, gdy wytwórca odpadów prowadzi jednocześnie działalność w zakresie gospodarowania odpadami, jest on zwolniony z obowiązku uzyskiwania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeśli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, z tym że we wniosku o wydanie tych decyzji, jak i w samych decyzjach muszą być uwzględnione wymagania stawiane zezwoleniom na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (art. 31).

Natomiast posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W tym przypadku jednak zarówno wniosek, jak i zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, musi uwzględniać wymagania stawiane zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 32).

Posiadacze odpadów, w przypadkach określonych w ustawie o odpadach, zostali zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów i przekazywania zbiorczych zestawień danych marszałkowi województwa. Wymagania w zakresie sprawozdawczości zawiera również ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych - w odniesieniu do producentów opakowań, importerów i eksporterów opakowań oraz "ustawa o opłacie produktowej" - w odniesieniu do pakujących produkty w opakowania oraz producentów i importerów niektórych wybranych produktów.

Prawodawstwo wprowadza następujące instrumenty finansowo-ekonomiczne:

- opłatę za korzystanie ze środowiska ("zwykła" i podwyższona),

- administracyjną karę pieniężną,

- zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska,

- opłatę produktową,

- opłatę depozytową,

- kaucję.

Powyższe zasady i wymagania muszą być uwzględnione przy opracowywaniu KPGO, który został określony w rozdziale 3 ustawy o odpadach. Plan jest przygotowywany przez Ministra Środowiska, a zatwierdzany przez Radę Ministrów. Musi być on zgodny z polityką ekologiczną państwa.

Plan ten powinien określać:

- aktualny stan gospodarki odpadami obejmujący w szczególności rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania, oraz rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie,

- prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,

- działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami dotyczące w szczególności zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska oraz przedstawienie projektowanego systemu gospodarowania odpadami,

- instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,

- system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Krajowy plan może określać przedsięwzięcia priorytetowe o charakterze ponadwojewódzkim, niezbędne do utworzenia i utrzymania w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do unieszkodliwiania odpadów.

Plan powinien obejmować wszystkie rodzaje odpadów powstających w kraju oraz przywożonych na jego teren, a w szczególności odpady komunalne, z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory.

Projekt planu jest opiniowany przez zarządy województw. Nieudzielenie opinii w ciągu 2 miesięcy uznaje się za opinię pozytywną.

Ustawa - Prawo ochrony środowiska w odniesieniu do projektu krajowego planu gospodarki odpadami wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (tytuł I dział VI rozdział 1). Minister Środowiska, jako organ administracji opracowujący projekt dokumentu, sporządza prognozę oddziaływania na środowisko, w stosunku do zawartości której zostały określone wymagania (art. 41 ust. 2 ww. ustawy). Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko krajowego planu gospodarki odpadami Minister Środowiska uzgadnia z Głównym Inspektorem Sanitarnym. Następnie projekt planu wraz z prognozą jest poddawany opiniowaniu przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Minister Środowiska zapewnia również udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko projektu planu. Minister Środowiska, opracowując końcową wersję projektu planu, bierze pod uwagę ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, opinię Głównego Inspektora Sanitarnego, a także rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa.

Ponadto ustawa - Prawo ochrony środowiska wymaga, aby Minister Środowiska zapewnił możliwość udziału społeczeństwa poprzedzającego przyjęcie krajowego planu gospodarki odpadami (tytuł I dział V). Zgodnie z ustawowo określoną procedurą Minister podaje do publicznej wiadomości (np. w sposób zwyczajowo przyjęty w siedzibie organu właściwego do sprawy, ale również na stronie internetowej) informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o projekcie planu oraz o możliwości składania uwag i wniosków w terminie 21 dni od daty podania do publicznej wiadomości, wskazując jednocześnie miejsce ich składania, a po upływie wyznaczonego terminu rozpatruje zgłoszone uwagi i wnioski. Do krajowego planu załącza się informacje o zgłoszonych uwagach, wnioskach oraz sposobie ich wykorzystania. Minister Środowiska podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o krajowym planie gospodarki odpadami.

3. 

DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI, ZAŁOŻENIA PROGNOSTYCZNE, OKREŚLENIE CELÓW W GOSPODARCE ODPADAMI ORAZ PRZEWIDYWANE ZADANIA

3.1. Odpady powstające w sektorze komunalnym

3.1.1. Odpady komunalne

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) - odpady komunalne są definiowane jako: "odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych".

Tak więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są:

- gospodarstwa domowe,

- obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska.

3.1.1.1. Stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce

Bilans odpadów komunalnych

Biorąc pod uwagę wyżej przedstawione źródła wytwarzania odpadów komunalnych oraz analizując ich skład z punktu widzenia możliwości technologicznych związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów - dla potrzeb konstrukcji niniejszego planu - wyodrębniono niżej wymienione strumienie odpadów:

- odpady organiczne (domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego i pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji oraz odpady pochodzące z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegające biodegradacji),

- odpady zielone (odpady z ogrodów i parków, targowisk, z pielęgnacji zieleńców miejskich, z pielęgnacji cmentarzy - ulegające biodegradacji),

- papier i karton (opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura - nieopakowaniowe),

- tworzywa sztuczne (opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne - nieopakowaniowe),

- tekstylia,

- szkło (opakowania ze szkła, szkło - nieopakowaniowe),

- metale (opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostałe odpady metalowe),

- odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp.,

- drobna frakcja popiołowa - odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania innymi metodami poza składowaniem,

- odpady wielkogabarytowe,

- odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych - w części wchodzącej w strumień odpadów komunalnych,

- odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie domowych odpadów komunalnych.

Dla wyżej wymienionych strumieni odpadów komunalnych ustalono wskaźniki charakterystyki ilościowej i jakościowej, z uwzględnieniem różnic między odpadami powstającymi na terenach zabudowy miejskiej i wiejskiej. Wskaźniki te w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca przedstawia tabela 3.1.1.1.

Szczegółową analizę związaną z ustaleniem średnich wskaźników charakteryzujących odpady komunalne zawiera załącznik 2.

Tabela 3.1.1.1. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla roku 2000

Lp. Strumień odpadów komunalnych Miasto

[kg/M/r]*

 Wieś

[kg/M/r]
1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 90,20 22,11
2 Odpady zielone 10,00 4,16
3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 28,62 10,64
4 Opakowania z papieru i tektury 41,52 15,43
5 Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73
6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03
7 Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77
8 Tekstylia 12,10 4,65
9 Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00
10 Opakowania ze szkła 28,12 18,89
11 Metale 12,79 4,55
12 Opakowania z blachy stalowej 4,57 1,63
13 Opakowania z aluminium 1,33 0,47
14 Odpady mineralne 14,30 13,25
15 Drobna frakcja popiołowa 46,70 40,28
16 Odpady wielkogabarytowe 20,00 15,00
17 Odpady budowlane 40,00 40,00
18 Odpady niebezpieczne 3,00 2,00
Razem 423,71 223,59

* kg/M/r - kilogram/ Mieszkańca/ rok

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

W oparciu o powyższe wskaźniki dokonano bilansu wytwarzanych odpadów komunalnych w Polsce. Dane te zawiera tabela 3.1.1.2.

Tabela 3.1.1.2. Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. w podziale na 18 strumieni odpadów na terenach miejskich i wiejskich

Lp. Strumienie odpadów komunalnych Ilości odpadów komunalnych wytworzone w Polsce w 2000 r. [tys. Mg]
na terenach miejskich na terenach wiejskich ogółem
1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2.164 330 2.494
2 Odpady zielone 240 62 302
3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 687 159 845
4 Opakowania z papieru i tektury 996 230 1.226
5 Opakowania wielomateriałowe 112 26 138
6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1.158 314 1.472
7 Opakowania z tworzyw sztucznych 373 101 474
8 Szkło (nieopakowaniowe) 48 15 63
9 Opakowania ze szkła 675 282 957
10 Metale 307 68 375
11 Opakowania z blachy stalowej 110 24 134
12 Opakowania z aluminium 32 7 39
13 Odpady tekstylne 290 69 360
14 Odpady mineralne 343 198 541
15 Drobna frakcja popiołowa 1.120 602 1.722
16 Odpady wielkogabarytowe 480 224 704
17 Odpady budowlane 960 597 1.557
18 Odpady niebezpieczne 72 30 102
Razem 10.164 3.339 13.503

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Zbiórka, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w Polsce

Zbiórka odpadów, a szczególnie selektywna zbiórka odpadów komunalnych nie odbiegają zasadniczo pod względem technicznym (stosowanych pojemników, samochodów) od standardów unijnych. W małych jednostkach administracyjnych stosowane są jeszcze nieefektywne duże pojemnościowo kontenery do zbierania odpadów w stanie luźnym, co powoduje niewykorzystanie ich pojemności, a także ładowności samochodów transportowych i podwyższa koszty zbiórki i transportu. Bardzo niska jest skuteczność selektywnej zbiórki odpadów, zwłaszcza zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Nie wszystkich mieszkańców kraju obejmuje zorganizowana zbiórka odpadów.

Pozostawienie obywatelom prawnej możliwości wywożenia odpadów we własnym zakresie - poza systemem ich odbioru przez specjalistyczne firmy - powoduje, że znaczna ilość odpadów pozostaje poza kontrolą. Nie zawsze wytwórcy odpadów mimo zawartej umowy z przewoźnikiem korzystają z tych usług, co oznacza również niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska.

Dotychczas w Polsce istnieją nieliczne regionalne systemy gospodarki odpadami. Tworzenie struktur organizacyjnych przez łączenie się gmin w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć ma swoje uzasadnienie zarówno z punktu widzenia technicznego, jak i ekonomicznego.

Według przeprowadzonych obliczeń w oparciu o przyjęte wskaźniki - w Polsce powstaje rocznie 13,5 mln Mg odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca daje poziom 350 kg/rok. Zaznaczyć należy, że odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych stanowią ok. 60% całego strumienia odpadów komunalnych. Według GUS - zgodnie z danymi dostarczonymi przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem odpadów komunalnych - w 2000 r. - wywiezionych zostało w Polsce 12,2 mln Mg odpadów komunalnych. W poszczególnych województwach ilości wywiezionych odpadów przez specjalistyczne firmy przedstawiono w tabeli 3.1.1.3.

Tabela 3.1.1.3. Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.

Województwo Obszar miejski Obszar wiejski Razem
[tys. Mg]
dolnośląskie 1.353,4 157,3 1.510,6
kujawsko-pomorskie 483,5 37,6 521,2
lubelskie 512,8 51,5 564,4
lubuskie 374,5 36,3 410,7
łódzkie 861,1 29,7 890,8
małopolskie 535,7 146,8 682,5
mazowieckie 1.322,8 104,1 1.426,9
opolskie 277,3 55,3 332,6
podkarpackie 407,4 96,3 503,7
podlaskie 305,4 20,3 325,7
pomorskie 718,7 49,9 768,6
śląskie 1.509,6 84,1 1.593,7
świętokrzyskie 197,8 36,7 234,5
warmińsko-mazurskie 481,7 36,0 517,8
wielkopolskie 976,3 78,3 1.054,5
zachodniopomorskie 809,8 77,7 887,5
Razem 11.127,8 1.097,9 12.225,7

Źródło: dane za 2000 r. wg GUS

Z porównania - ilości wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych oraz ilości wywożonych odpadów przez specjalistyczne firmy - można wnioskować, że ok. 10% odpadów komunalnych powstających na terenie kraju trafia do środowiska w sposób niekontrolowany.

Według danych GUS na terenach miejskich zorganizowaną zbiórką odpadów objętych jest 94% mieszkańców, a na terenach wiejskich ok. 74%.

W 2000 roku wg GUS ok. 30% gmin w Polsce prowadziło selektywną zbiórkę odpadów, czego efektem było wydzielenie z ogólnej masy odpadów następujących ilości materiałów, które poddano recyklingowi:

- 29 tys. Mg makulatury,

- 58 tys. Mg szkła,

- 17 tys. Mg tworzyw sztucznych,

- 44 tys. Mg metali,

łącznie 148 tys. Mg, co stanowi 1,2% całości wytwarzanych odpadów.

W Polsce funkcjonują obecnie 52 sortownie odpadów, w których w zdecydowanej większości przypadków prowadzony jest proces doczyszczania odpadów w sposób ręczny bądź ręczno-mechaniczny.

W Polsce działa 54 zakładów, w których prowadzony jest proces kompostowania odpadów. Kompostowanie prowadzone jest przy pomocy różnych technologii od prostych pryzmowych do kompostowania dynamicznego w bioreaktorach. Ilość odpadów poddawanych recyklingowi organicznemu w obecnie funkcjonujących kompostowniach wynosi 248 tys. Mg, co stanowi 2% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów.

W Polsce pracuje jedna spalarnia odpadów komunalnych w Warszawie. W 2000 r. spalarnia unieszkodliwiła 2,9 tys. Mg odpadów, aktualnie unieszkodliwia 57 tys. Mg rocznie. Około 97% odpadów komunalnych, wywiezionych w 2000 r. przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem tych odpadów, trafiło na zorganizowane składowiska komunalne, których zarejestrowano - 999 (wg GUS). Składowiska te zajmowały powierzchnię 3.125 ha. W 2000 r. zakończono eksploatację 88 obiektów o łącznej powierzchni 239,5 ha. Rekultywację przeprowadzono na powierzchni 60 ha. W 2002 r. zarejestrowano 1.098 składowisk odpadów komunalnych. W 2002 r. prowadzone są przeglądy ekologiczne składowisk odpadów. W wyniku tych przeglądów możliwe będzie dokonanie kompleksowej oceny aktualnego stanu składowisk z punktu widzenia technicznego i ekologicznego.

Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz wykaz składowisk w Polsce znajduje się w załączniku 3.

Lokalizację składowisk i kompostowni w poszczególnych województwach przedstawiono na rysunkach 3.1.1.1. i 3.1.1.2.

grafika

Rys. 3.1.1.1. Składowiska odpadów komunalnych w Polsce

Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce

grafika

Rys. 3.1.1.2. Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce

3.1.1.2. Prognoza ilości i jakości odpadów komunalnych

W oparciu o obserwacje (na przestrzeni ostatnich 20 lat) ilości i jakości powstających odpadów komunalnych oraz powołując się na wieloletnie badania odpadów prowadzone przez ośrodki naukowe w Polsce - można stwierdzić, że ilości odpadów sukcesywnie rosną, a ich skład zmienia się w miarę rozwoju gospodarczego i wzrostu poziomu życia mieszkańców. Oczywiście zmiany jakości i ilości odpadów następują wolno, tak jak wolno następują zmiany w przyzwyczajeniach, czy zmiany w poziomie dochodów ludności.

Oczekiwać należy dalszych zmian ilościowo-jakościowych odpadów komunalnych. Dla potrzeb konstrukcji KPGO przyjęto prognozę demograficzną określaną przez GUS. Na prognozowane zmiany wielkości strumienia odpadów komunalnych składają się także zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają z przesłanek rozwoju gospodarczo-społecznego. Szczegółowo kwestię przyjętych wskaźników prognostycznych omówiono w załączniku 2.

W tabeli 3.1.1.4 przedstawiono prognozę ilości powstających odpadów komunalnych w Polsce w okresie 2005-2014 w podziale na 18 strumieni rozważanych w niniejszym KPGO - w odniesieniu do 2000 r.

Tabela 3.1.1.4. Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014

Lp. Strumienie odpadów komunalnych Ilość odpadów komunalnych w Polsce

[tys. Mg/rok]
2.000 2.005 2.006 2.010 2.014
1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2.494 2.714 2.742 2.858 2.888
2 Odpady zielone 302 332 339 369 391
3 Papier i tektura (nieopakowaniowy) 845 929 939 983 993
4 Opakowania z papieru i tektury 1.226 1.631 1.730 2.200 2.990
5 Opakowania wielomateriałowe 138 183 194 247 336
6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1.472 1.569 1.571 1.580 1.442
7 Opakowania z tworzyw sztucznych 474 621 657 829 1.114
8 Szkło (nieopakowaniowe) 63 72 74 83 88
9 Opakowania ze szkła 957 1.157 1.206 1.423 1.743
10 Metale 375 392 393 395 399
11 Opakowania z blachy stalowej 134 157 162 186 221
12 Opakowania z aluminium 39 45 47 53 63
13 Odpady tekstylne 360 395 400 418 444
14 Odpady mineralne 541 554 564 605 661
15 Drobna frakcja popiołowa 1.722 1.546 1.501 1.333 1.152
16 Odpady wielkogabarytowe 704 1.012 1.013 1.018 1.025
17 Odpady budowlane 1.557 2.318 2.457 3.103 4.291
18 Odpady niebezpieczne 102 116 116 116 117
Razem 13.503 15.742 16.104 17.799 20.356

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

3.1.1.3. Określenie celów do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi

Cele krótkookresowe 2003-2006

- objęcie wszystkich mieszkańców kraju zorganizowaną zbiórką odpadów; a co za tym idzie wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska,

- podnoszenie świadomości społecznej obywateli,

- podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych,

- intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych; budowa składowisk regionalnych wg standardów UE.

Dla osiągnięcia wyżej wymienionych celów konieczne jest podjęcie następujących przedsięwzięć:

- utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesięciu ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi, dla realizacji wspólnych przedsięwzięć,

- planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania, niezależnie od źródła ich pochodzenia,

- utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.

Cele długookresowe 2007-2014

- dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi,

- dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

- kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej,

- wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów,

- intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

Dla opracowania strategii działań w Polsce - zmierzających do sukcesywnej redukcji odpadów komunalnych kierowanych na składowiska przeanalizowano poniżej kolejne fazy związane z powstawaniem, zbiórką, odzyskiem i unieszkodliwianiem tych odpadów, a także rynkiem zbytu końcowych produktów.

Faza 1 - wytwarzanie odpadów komunalnych

Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości produkowanych odpadów. Działania obejmują między innymi:

- edukację społeczną prowadzoną w celu zachęcania społeczeństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów,

- kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcania wytwórców do ograniczania ilości odpadów.

Faza 2 - zbiórka i transport odpadów

Istnieje ścisły związek pomiędzy planowanymi na danym obszarze metodami odzysku i unieszkodliwiania odpadów a systemem zbiórki odpadów. Decyzje o przyjęciu określonego systemu zbiórki selektywnej, zbiórki odpadów zmieszanych bądź przyjęcie systemu łącznego powinny być podjęte na szczeblu lokalnym w zakresie przedsięwzięć przewidywanych w lokalnych planach gospodarki odpadami.

Faza 3 - odzysk i unieszkodliwianie

Jak wskazują doświadczenia krajów daleko zaawansowanych w stosowaniu nowoczesnych rozwiązań w gospodarowaniu odpadami - jeszcze przez wiele lat będą wprowadzane obecnie stosowane podstawowe metody odzysku i unieszkodliwiania odpadów, doskonalone będą określone technologie, coraz wyższy stawać się będzie poziom rozwiązań technicznych poszczególnych metod.

Zaznaczyć należy, że nie ma rozwiązań optymalnych i uniwersalnych dla każdych warunków lokalnych.

Wybór metody uzależniony jest od wielu czynników, takich jak:

- ilość i jakość odpadów na danym obszarze,

- dostępność terenów pod lokalizację obiektów związanych z zagospodarowaniem odpadów,

- warunki "ekologiczne" (rejony chronione z uwagi na występowanie ujęć wodnych, parki krajobrazowe, rezerwaty itp.),

- warunki ekonomiczne (możliwości finansowe),

- rynek zbytu na produkty powstające w procesach odzysku i unieszkodliwiania (np. kompost, gaz, energia itd.),

- akceptacja społeczna.

Faza 4 - odbiorcy i rynek

Podstawowym problemem warunkującym optymalne rozwiązanie gospodarki odpadami komunalnymi jest dostępność rynku i potencjalni odbiorcy. Przed podjęciem decyzji o wyborze inwestycji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych konieczne jest zidentyfikowanie potencjalnych odbiorców i chłonności rynkowej na produkty powstające w określonych procesach. Analiza rynku określi problemy związane z wymaganą jakością produktu.

Potrzeby w zakresie techniczno-technologicznym

Dostosowanie polskiej gospodarki odpadami do standardów UE wymagać będzie w najbliższych latach przede wszystkim intensyfikacji działań związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Spełnienie wymogu Dyrektywy Rady 1999/31/EC z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów związane będzie ze znaczną redukcją odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Oznacza to konieczność rozwoju metod odzysku, w tym recyklingu organicznego, a także odzysku energii poprzez wprowadzanie termicznego przekształcania odpadów.

Niezbędny będzie rozwój lokalnych kompostowni wykorzystujących selektywnie zbierane odpady kuchenne ulegające biodegradacji i odpady zielone.

Wspierać należy (poprzez odpowiednie akcje władz lokalnych) kompostowanie odpadów we własnym zakresie przez mieszkańców peryferyjnych rejonów miast oraz mieszkańców wsi.

Następować powinien rozwój metod fermentacji beztlenowej odpadów. W przypadku średniej wielkości regionalnych zakładów przerobu odpadów - zastosowanie mechaniczno-biologicznych metod przerobu odpadów może stanowić efektywną opcję przekształcania odpadów celem redukcji objętości i bezpiecznego składowania.

Potrzeba wprowadzania termicznych metod przekształcania odpadów dotyczy w głównej mierze dużych miast polskich i aglomeracji miejskich, gdzie występują ograniczone możliwości budowy nowych składowisk odpadów. Możliwości rozwiązań technicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów zamieszczono w załączniku 2.

Potrzeby w zakresie podnoszenia świadomości społecznej

Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów. W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia szerokich akcji podnoszenia świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod i środków.

3.1.1.4. Plan działań w gospodarce odpadami komunalnymi

Formułowanie rozwiązań następuje przede wszystkim przy uwzględnieniu:

- aktualnych uwarunkowań związanych z gospodarką odpadami,

- potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia przyszłościowego, wieloletniego, kompleksowego systemu gospodarki odpadami na rozpatrywanym obszarze,

- strategii w gospodarce odpadami przyjętej w krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce.

W KPGO w części dotyczącej odpadów komunalnych przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę szczególnie problem konieczności:

- odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji,

- odzysku substancji, materiałów i energii z odpadów,

- wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych,

- wydzielenia odpadów, tzw. budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych,

- wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych.

Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Biorąc pod uwagę wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy przyjąć, że ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinny wynosić:

- w 2010 r. - 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.,

- w 2013 r. - 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.,

- w 2020 r. - 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.

Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. wynosiła około 4.380 tys. Mg.

Rysunek 3.1.1.3 przedstawia dopuszczalny procent składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w danym roku, w stosunku do bazowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. - zgodnie z ww. dyrektywą.

grafika

Rys. 3.1.1.3. Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych wg Dyrektywy 1999/31/EC

W tabeli 3.1.1.5 przedstawiono możliwe metody odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Tabela 3.1.1.5. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem

Odpady komunalne ulegające biodegradacji Opcje odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem
spalanie zgazowanie piroliza mechaniczno-biologiczne przekształcanie odpadów zmieszanych kompostowanie fermentacja beztlenowa recykling ręczne lub mechaniczne sortowanie
Odpady mieszane * * * *
Paliwo z odpadów * * *
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji * *
Odpady zielone * *
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji i zielone * *
Papier * * * * * *
Odpady tekstylne * * * *
Drewno * * * *

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU - własna analiza

Strategia działań zmierzających do redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Z bilansu i prognozy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w Polsce wyznaczone zostały niezbędne poziomy ich zagospodarowania w określonych przedziałach czasu.

W załączniku 2 zawarto krótką charakterystykę różnych możliwych do zastosowania technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Przeprowadzono także obliczenia bilansowe wymaganych do wydzielenia z ogólnego strumienia odpadów komunalnych - odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach na terenie kraju. Wyznaczone ilości tych odpadów w poszczególnych latach, tj. do 2006, 2010 i 2013 określają wielkości zadań związanych z ich odzyskiem i unieszkodliwianiem.

Do głównych instrumentów służących promowaniu procesów odzysku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji jako alternatywie dla ich składowania należy polityka opłat, w szczególności polityka opłat za składowanie. Cena za przyjmowanie odpadów do składowania powinna być na takim poziomie, aby zachęcać do innych rozwiązań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Tabela 3.1.1.6 oraz rysunek 3.1.1.4. przedstawiają wyznaczone dla Polski poziomy planowanego odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przy założeniu osiągnięcia wymaganych redukcji: 75% w 2010 r. i 50% w 2013 r. Przyjęto, że w okresie 2003-2006 zmierzać się będzie do uzyskania 12% poziomu odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (bez odpadów opakowaniowych). W omawianej tabeli w pozycji: "dodatkowy konieczny recykling" wyznaczone ilości odpadów określają równocześnie zakres zadań związanych z budową instalacji odzysku i unieszkodliwiania (poza składowiskami). W załączniku 2 zawarto również wyznaczone poziomy odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach do 2006 r. i do 2010 r. i 2013 r. w poszczególnych województwach. Zbiorcze zestawienie dotyczące województw zawiera tabela 3.1.1.7.

Tabela 3.1.1.6. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji [tys. Mg]
Bazowa ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 4.380,8
2000
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 4.867,6
Ilość zebranej makulatury 28,9
Ilość kompostowanych odpadów 248,3
2005
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 5.616,0
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 99,5
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury 684,9
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 538,4
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 4.293,2
2006
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 5.760,6
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 118,6
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury 778,5
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 570,3
Dopuszczalne składowanie odpadów ulegających biodegradacji 4.293,2
2010
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 6.409,8
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 184,4
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury 1.056,0
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 1.883,9
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3.285,6
2013
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 7.261,2
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 313,0
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury 1.435,0
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3.322,8
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 2.190,4

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

grafika

Rys. 3.1.1.4. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce

W 2010 r. do składowania można będzie dopuścić około 3.300 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Według opracowanej prognozy w 2010 r. całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wyniesie około 6.400 tys. Mg. Oznacza to, że do 2010 r. należy zagwarantować odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) tych odpadów na poziomie 3.100 tys. Mg.

W pierwszym okresie realizacji tego celu, czyli w latach 2003-2006, założono (patrz tabela 3.1.1.6), że odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji osiągnie w Polsce poziom 1.460 tys. Mg, w tym ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów zielonych około 120 tys. Mg, odpadów opakowań z papieru i tektury około 780 tys. Mg.

Tabela 3.1.1.7. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach

Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie
[tys. Mg]
Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 365,7 237,6 216,2 118,6 306,5 325,4 584,9 111,4
2000
Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2000 406,4 264,0 240,2 131,7 340,6 361,5 649,9 123,8
Ilość zebranej makulatury 1,6 0,1 0,9 07 2,9 6,1 4,6 0,2
Ilość kompostowanych odpadów 0,0 0,1 0,0 29,7 5,7 0,6 133,8 0,2
2006
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 481,8 314,8 284,1 157,7 398,0 428,8 774,0 145,4
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 9,7 6,5 6,1 3,2 8,1 9,1 15,9 3,1
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 65,2 42,6 38,5 21,4 53,9 58,1 104,8 19,7
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 48,4 32,9 27,7 17,0 35,6 42,8 80,2 13,5
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 358,4 232,8 211,9 116,2 300,4 318,8 573,2 109,2
2010
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 536,5 351,5 315,4 176,6 439,2 477,1 866,5 160,5
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 15,1 10,1 9,5 5,0 12,5 14,3 24,7 4,8
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 88,9 57,9 51,5 29,1 72,5 77,9 143,0 26,3
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 158,3 105,3 92,3 53,5 124,3 140,9 260,1 46,0
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 274,3 178,2 162,1 88,9 229,9 244,0 438,7 83,5
2013
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 606,7 399,0 355,8 201,1 492,3 538,1 987,2 179,5
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 25,4 17,2 16,1 8,6 21,0 24,4 42,1 8,0
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 121,3 78,9 69,0 39,9 97,7 104,2 195,8 35,0
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 277,2 184,1 162,7 93,3 220,3 246,8 456,7 80,8
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 182,9 118,8 108,1 59,3 153,3 162,7 292,5 55,7
Strumień odpadów komunalnych podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie
[tys. Mg]
Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 192,9 133,3 263,0 636,7 151,6 163,0 364,1 209,9
2000
Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2000 214,4 148,2 292,3 707,4 168,4 181,2 404,6 233,2
Ilość zebranej makulatury 1,6 1,0 1,4 4,5 0,7 0,2 1,1 1,2
Ilość kompostowanych odpadów 0,0 18,2 0,0 41,8 0,2 0,0 3,0 15,2
2006
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 254,0 178,7 350,6 839,4 174,2 217,7 482,2 279,1
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 5,6 3,7 7,1 16,7 3,5 4,5 10,1 5,7
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 34,4 24,2 47,5 113,6 22,1 29,5 65,3 37,8
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 24,9 20,1 38,3 85,1 0,0 24,0 50,0 30,0
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 189,1 130,7 257,8 624,0 148,5 159,8 356,8 205,7
2010
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 281,5 201,0 393,9 934,2 179,3 244,6 539,5 312,5
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 8,7 5,8 11,2 25,8 5,4 7,0 15,7 8,8
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 45,6 33,1 65,1 155,3 29,2 40,3 88,6 51,7
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 82,5 62,1 120,4 275,5 31,0 75,0 162,1 94,6
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 144,7 100,0 197,3 477,5 113,7 122,3 273,1 157,4
2013
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 316,3 230,8 450,3 1,055,6 198,6 280,0 614,4 355,6
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 14,9 9,9 19,1 43,4 9,1 12,0 26,9 15,0
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 60,3 45,7 89,5 212,4 38,3 55,4 120,7 70,9
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 144,7 108,5 210,1 481,5 75,4 131,0 284,8 164,8
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 96,5 66,7 131,5 318,4 75,8 81,5 182,0 104,9

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Odpady zielone

Odpady zielone najłatwiej, spośród odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, zbiera się w sposób selektywny i poddaje procesom kompostowania. Metodę kompostowania wskazuje się jako podstawową dla recyklingu organicznego odpadów zielonych. Wybór technologii (od najprostszych metod kompostowania w pryzmach po metody komorowe, kontenerowe z pełną automatyzacją procesu) uzależniony jest od decydentów lokalnych na poziomie powiatu bądź gminy. W KPGO założono, że w 2006 r. 35% tego strumienia odpadów będzie poddanych procesom kompostowania, a w 2010 r. 50%.

Odpady z opakowań z papieru i tektury

Przyjęto założenie, że wymagane prawem ilości tych odpadów poddane będą recyklingowi. Szczegółowy plan działań dla tej grupy odpadów przedstawia punkt 3.1.2.

Dodatkowy konieczny recykling odpadów ulegających biodegradacji

Jak wynika z danych, jakie zawiera tabela 3.1.1.6, poza działaniami przedstawionymi powyżej dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań z papieru i tektury - pozostaje znacząca część odpadów (dodatkowy konieczny recykling), na którą składają się przede wszystkim:

- odpady organiczne z gospodarstw domowych,

- papier i tektura (nieopakowaniowe).

Możliwości odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) tych odpadów uzależnione są od warunków lokalnych, a także możliwości finansowych poszczególnych jednostek administracyjnych.

Plan działań w latach 2003-2006

Dla osiągnięcia wymaganego dyrektywą UE zmniejszenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do składowania do poziomu 75% wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (wg roku 1995) w roku 2010 przewidziano sukcesywne wdrażanie rozwiązań związanych z recyklingiem tych odpadów. W pierwszym okresie realizacji Planu, czyli 2003-2006 założono, że osiągnie się poziom 12% odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza recyklingiem odpadów opakowaniowych. Plan odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych jest omówiony w rozdziale 3.1.2.

Realizacja ustaleń KPGO w części dotyczącej odpadów ulegających biodegradacji w pierwszym okresie, czyli 2003-2006, związana będzie w głównej mierze:

- ze znacznym rozwojem w stosunku do stanu obecnego - selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- z budową instalacji zapewniających przyjęcie ok. 680 tys. Mg w roku 2006. Uwzględniając aktualny poziom kompostowania odpadów w Polsce - 248 tys. Mg, oznacza to, że występuje konieczność zainstalowania urządzeń o rocznej przepustowości 430 tys. Mg.

Wybór określonych metod i technologii dokonywany będzie na poziomie województw, powiatów i gmin. Na tych poziomach ustalone będą także ilości niezbędnych instalacji oraz ich przepustowości. Nie preferując żadnej z możliwych opcji, należy sądzić, że w głównej mierze w pierwszym okresie realizacji KPGO decyzje dotyczyć będą biologicznych (kompostowanie, fermentacja) lub biologiczno-mechanicznych metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Charakterystykę wariantowych możliwości zawarto w załączniku 2.

Powyższe ustalenia traktować należy jako wytyczne dla wojewódzkich planów gospodarki odpadami, w których powinny zapaść decyzje dotyczące konkretnych rozwiązań w zależności od uwarunkowań lokalnych. W tabeli 3.1.1.7 zamieszczono planowane ilości do odzysku i unieszkodliwiania w poszczególnych województwach. Na poziomie planu krajowego nie rozstrzyga się kwestii, jakie przyjęte zostaną w poszczególnych województwach technologie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Zarówno rodzaj, jak i ilość instalacji oraz ich przepustowości i lokalizacje muszą wynikać ze szczegółowych analiz:

- planów zagospodarowania przestrzennego na szczeblu województwa i gminy,

- realizacji dotychczasowych i planowanych działań w poszczególnych jednostkach administracyjnych.

Plan działań w latach 2007-2013

Dla osiągnięcia w 2010 r. wymaganego poziomu odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji konieczne będzie zainstalowanie do roku 2010 urządzeń o rocznych możliwościach przerobu 2.067 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Przy założeniu, że do roku 2006 zapewniony będzie odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów na poziomie 680 tys. Mg - niezbędna przepustowość obiektów do zainstalowania w okresie 2007-2010 będzie wynosić 1.387 tys. Mg. W województwach, w których występują największe ilości odpadów, wskazuje się na potrzebę zastosowania termicznych metod przekształcania odpadów, z wykorzystaniem energii. Taka potrzeba wystąpi niewątpliwie w dużych aglomeracjach miejskich.

Na etapie opracowywania wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami trzeba wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania i bariery zastosowania metod termicznych w danych warunkach lokalnych:

- bariera ilościowa,

- bariera wartości opałowej,

- bariera finansowa,

- bariera akceptacji społecznej.

Bariera ilościowa

Za optymalne pod względem przepustowości uważa się instalacje termicznego przekształcania odpadów, które przerabiają co najmniej 100.000 Mg w skali roku, natomiast instalacja o wydajności 60.000 Mg traktowana jest jako obiekt o dolnej granicy przepustowości z punktu widzenia opłacalności ekonomicznej. Oznacza to, że przy opracowywaniu ww. planów gospodarki odpadami należy przyjąć obszar "obsługiwany" przez instalację termicznego przekształcania odpadów zamieszkały przez co najmniej 250 tys. mieszkańców, optymalnie 400 tys. mieszkańców.

Bariera wartości opałowej

Przyjmuje się wartość opałową odpadów minimum 5.800 kJ/kg jako granicę "autotermicznego" spalania na ruszcie, czyli takiego, które nie wymaga użycia paliwa wspomagającego. W przypadku technologii pirolitycznej przyjmuje się wartość opałową rzędu 6.000 kJ/kg odpadów i wydajności rzędu 10 Mg/h, jako wartości pozwalające uzyskać dodatni bilans energii w prowadzonym procesie.

Bariera finansowa

Bariera finansowa określa gotowość poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych związanych z funkcjonowaniem obiektu termicznego przekształcania odpadów.

Bariera akceptacji społecznej

Negacja różnych środowisk społecznych dla idei termicznego przekształcania odpadów komunalnych wynika niewątpliwie z braku pełnej informacji na ten temat. Bariera ta jest do pokonania pod warunkiem rzetelnego i wszechstronnego informowania opinii społecznej oraz ciągłego podnoszenia świadomości ekologicznej obywateli.

Pozostałe możliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów zalecane do realizacji:

- kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie,

- budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej,

- budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów.

Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w odpowiednich instalacjach w okresie perspektywicznym 2010-2013 określa się na poziomie 1.575 Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Na rysunku 3.1.1.5. przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, o które należy systematycznie zwiększać odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w Polsce w okresie od stanu wyjściowego (2000 r.) do roku 2013 r.

grafika

Rys. 3.1.1.5. Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Odpady opakowaniowe

Odpady opakowaniowe przedstawione są w punkcie 3.1.2.

Odpady wielkogabarytowe

Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników) wymagają odrębnego traktowania. Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych:

- w roku 2005 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2006 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2010 - 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2014 - 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych.

Szacuje się, że w roku 2000 wytworzono ok. 700 tys. Mg odpadów wielkogabarytowych. Tabela 3.1.1.8. zawiera ilości odpadów wielkogabarytowych, które zgodnie z wyżej przedstawionymi założeniami powinny zostać zebrane w wyniku zbiórki selektywnej w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014. Odpady wielkogabarytowe szczegółowo omówiono w załączniku 2.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów wielkogabarytowych.

Tabela 3.1.1.8. Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie

Rok Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów wielkogabarytowych w stosunku do wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych [%] Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie [tys. Mg]
2005 20 202,4
2006 20 202,6
2010 50 508,8
2014 70 717,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Odpady budowlane

Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych szczegółowo omówiono w załączniku 2. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych w sektorze gospodarczym zostały omówione w pkt 3.2. Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych:

- w roku 2005 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2014 - 60% wytwarzanych odpadów budowlanych.

Szacuje się, że w roku 2000 wytworzono ok. 1.560 tys. Mg odpadów budowlanych. Tabela 3.1.1.9 zawiera ilości odpadów budowlanych, które zgodnie z wyżej przedstawionymi założeniami powinny zostać zebrane selektywnie w latach: 2006, 2010 i 2014.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych.

Tabela 3.1.1.9. Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie

Rok Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów budowlanych w stosunku do wytwarzanych odpadów budowlanych [%] Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie [tys. Mg]
2006 15 368,8
2010 40 1.241,2
2014 60 2.574,3

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

Odpady te szczegółowo omówiono w załączniku 2. Zakłada się następujący rozwój systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi:

- w roku 2005 - 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie,

- w roku 2006 - 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie,

- w roku 2010 - 50% odpadów będzie zbieranych selektywnie,

- w roku 2014 - 80% odpadów będzie zbieranych selektywnie.

Szacuje się, że w roku 2000 w strumieniu odpadów komunalnych było 102 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Tabela 3.1.1.10 przedstawia zakładane ilości selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014.

Tabela 3.1.1.10. Planowana ilość odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych zbieranych selektywnie

Rok Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych w stosunku do całkowitej ilości odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych [%] Planowana ilość selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych [tys. Mg]
2005 15 17,4
2006 15 17,4
2010 50 58,2
2014 80 93,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Plan gospodarowania odpadami niebezpiecznymi został przedstawiony w rozdziale 3.3. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym będą opracowane szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych.

Składowanie

Ze wstępnej oceny stanu składowisk w kontekście możliwości ich zamknięcia z uwagi na wyczerpywanie się pojemności chłonnej (bądź innych przyczyn) - przeprowadzanej przez Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wynika, że do roku 2006 w Polsce zamkniętych będzie ok. 300 składowisk. Przy założeniu, że generalną tendencją jest budowa dużych obiektów i zmniejszenie ich ilości - przyjąć należy, że:

- do roku 2006 wybudowanych będzie 50 nowych składowisk,

- od roku 2007 do roku 2013 nastąpi zamknięcie kolejnych obiektów i budowa dalszych 50 składowisk.

Docelowo do 2014 r. w poszczególnych województwach kraju powinno dążyć się do zredukowania ilości małych nieefektywnych składowisk lokalnych i zapewnienia funkcjonowania składowisk ponadgminnych w ilości od 5 do 15 (max.) obiektów w skali województwa.

Tabela 3.1.1.11. przedstawia ilości odpadów komunalnych, które będą musiały być składowane w kraju w latach 2003-2014. Ilość odpadów przewidywanych do składowania w poszczególnych województwach podano w załączniku 2.

Tabela 3.1.1.12. podaje objętości składowisk odpadów komunalnych, jakie będą musiały być zapewnione w poszczególnych przedziałach czasowych w Polsce (dane te z podziałem na województwa zawiera załącznik 2).

Tabela 3.1.1.11. Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce

Rok Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
tys. Mg/rok 13.236 13.293 13.339 13.396 12.798 12.522 12.245 11.969 11.729 11.490 11.250 10.770
Okres 2003-2006 2007-2010 2011-2014
tys. Mg/okres 53.264 49.534 45.239
Razem 148.037

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 3.1.1.12. Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych w Polsce

Okres Planowana objętość składowisk [tys. m3/okres]
2003-2006 47.937
2007-2010 44.580
2011-2014 40.715
Razem 133.232

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Nowo budowane składowiska odpadów muszą spełniać wszystkie wymogi Dyrektywy Rady 1999/31/EC z 26 kwietnia 1999 r. o składowiskach odpadów (zbieżne z projektem rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów).

W przypadku składowisk odpadów komunalnych (klasyfikowanych jako składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne) preferuje się obiekty "obsługujące" obszar zamieszkiwany średnio przez 150-300 tys. mieszkańców (i powyżej); wielkość obiektów (pojemność chłonna) powinna być wystarczająca na co najmniej 10-letni okres eksploatacji. Przyjmuje się, że przy transporcie odpadów na składowisko na odległość wynoszącą powyżej 30 km opłacalne jest zastosowanie przeładunkowego systemu transportu (dwustopniowego).

Zbiorcze zestawienie struktury wszystkich strumieni odpadów w latach 2000-2014 przedstawia rysunek 3.1.1.6.

grafika

Rys. 3.1.1.6. Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych

Przewidywane zadania do realizacji

Rok Zakres Jednostka odpowiedzialna
2003 Przygotowanie i przyjęcie wojewódzkich i powiatowych planów gospodarki odpadami zarządy województw i powiatów
2004 Przygotowanie i przyjęcie gminnych planów gospodarki odpadami zarządy gmin
2003-2006 Organizacja powiatowych (międzygminnych) i gminnych systemów gospodarki odpadami, rozwój systemów selektywnej zbiórki ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów organicznych z gospodarstw domowych, intensyfikacja akcji podnoszenia świadomości społecznej w dziedzinie gospodarki odpadami, wdrożenie nowych systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

budowa instalacji, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w roku 2006 ok. 1.460 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju; w tym ok. 680 tys. Mg odpadów organicznych

budowa lub modernizacja składowisk odpadów komunalnych wg standardów i wymogów UE. Zapewnienie bezpiecznego dla środowiska składowania 53.060 tys. Mg odpadów komunalnych w kraju w okresie 2002-2005. Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych,

objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych

 powiaty

gminy przedsiębiorcy
2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: powiaty

gminy

- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 20% odpadów wielkogabarytowych przedsiębiorcy
- instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 200 tys. Mg w roku 2006
2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych: powiaty

gminy
- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 15% odpadów budowlanych w kraju przedsiębiorcy
- instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 370 tys. Mg w roku 2006
2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki, celem unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych: powiaty

gminy

przedsiębiorcy
- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 15% odpadów niebezpiecznych w kraju
- instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o przepustowości 17 tys. Mg w roku 2006
2007-2010 Dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi: powiaty

gminy
- rozwój selektywnej zbiórki przedsiębiorcy
- kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej
- wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym termicznych metod; intensyfikacja działań w tym okresie powinna spowodować zapewnienie przepustowości obiektów odzysku i unieszkodliwiania na poziomie

3.950 tys. Mg w roku 2010
2007-2010 Rozwój zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych: powiaty

gminy

- budowa instalacji unieszkodliwiania odpadów, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie w roku 2010 ok. 3.120 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju przedsiębiorcy
- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 50% odpadów wielkogabarytowych
- instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 510 tys. Mg w roku 2010
- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 40% odpadów budowlanych w kraju
- instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 1.240 tys. Mg w roku 2010
- działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 50% odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych
- instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o przepustowości 60 tys. Mg w roku 2010
2006-2012 Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych wg standardów UE. Ostateczne zakończenie eksploatacji składowisk niespełniających wymogów UE powiaty

gminy przedsiębiorcy

3.1.1.5. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami komunalnymi

Realizacja zadań wynikających z KPGO wymagać będzie znacznych środków finansowych zarówno na inwestycje związane z budową niezbędnych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych, jak i na utrzymanie systemu gospodarki tymi odpadami (zbieranie i transport odpadów oraz eksploatacja instalacji). Konieczne będą także nakłady finansowe na budowę nowych składowisk odpadów i ich eksploatację. W oparciu o przyjęte wskaźnikowe koszty jednostkowe dla różnych wariantów technologicznych (szczegółowa analiza zawarta jest w załączniku 2) oraz sporządzone bilanse odpadów oszacowano dla kraju niezbędne nakłady finansowe oraz jednostkowe koszty funkcjonowania, w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Dane te przedstawiają poniższe tabele.

Tabela 3.1.1.13. Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji

Przeznaczenie nakładów inwestycyjnych Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji [mln PLN]
do roku 2006 w latach 2007-2014 razem do roku 2014
Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 481 3.010 3.491
Recykling odpadów wielkogabarytowych 101 258 359
Recykling odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) 74 441 515
Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych 61 266 328
Budowa nowych lub modernizacja składowisk odpadów 421 1.173 1.594
Razem 1.138 5.149 6.287

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

W rezultacie zrealizowania zadań przewidzianych w niniejszym KPGO koszty obciążenia statystycznego mieszkańca kraju będą kształtowały się na poziomie około 60 PLN rocznie w roku 2006 i około 80 PLN rocznie w 2014 r., z wyszczególnieniem przedstawionym w poniższej tabeli:

Tabela 3.1.1.14. Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych [PLN/M, rok]*
w roku 2006 w roku 2014
Odpady komunalne ulegające biodegradacji 3,3 19,6
Odpady wielkogabarytowe 1,2 4,4
Odpady budowlane 0,8 5,3
Odpady niebezpieczne 0,9 4,8
Składowanie pozostałych odpadów 50,9 47,5
Razem 57,2 81,6

* PLN/M, rok - złoty/ Mieszkańca, rok

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Aktualnie koszty, które ponosi mieszkaniec z tytułu wywozu odpadów, nie odzwierciedlają rzeczywistych kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów, ponieważ ceny negocjowane są z przewoźnikami i nie wynikają z realnego poziomu kosztów. Średnie obciążenie statystycznego mieszkańca Polski można obecnie szacować na poziomie 30 PLN/rok. Oznacza to, że w 2006 r. w wyniku realizacji przedsięwzięć wskazanych w niniejszym planie koszty obciążające mieszkańca wzrosną o ok. 100%, a w roku 2014 - prawie trzykrotnie.

3.1.2. Odpady opakowaniowe

Część KPGO odnosząca się do odpadów opakowaniowych dotyczy lat 2003-2014 i uwzględnia trzy przedziały czasowe: 2003-2006, 2007-2010, 2011-2014. Jest ona zgodna z wytycznymi zawartymi w Dyrektywie 94/62/WE oraz z innymi aktami prawnymi i normatywnymi Unii Europejskiej, a także z polityką ekologiczną państwa i krajowymi regulacjami w zakresie odpadów opakowaniowych. Część ta w szerokim zakresie uwzględnia wymagania ochrony środowiska i ma na celu ograniczenie zagrożeń ekologicznych wynikających z wprowadzania na rynek opakowań, ich stosowania, a następnie odzysku powstałych odpadów lub sposobu unieszkodliwienia. Realizacja zadań określonych w tej części planu nie będzie stanowić barier w funkcjonowaniu rynku krajowego i nie ograniczy wolnej konkurencji, a także nie będzie stwarzać przeszkód we wzajemnej wymianie handlowej między krajami Unii Europejskiej po uzyskaniu przez Polskę członkostwa we Wspólnocie.

Koncepcja KPGO dotycząca odpadów opakowaniowych oraz strategia w zakresie gospodarki tymi odpadami jest oparta na następujących zasadach:

- zrównoważony rozwój (przewidziane do realizacji zadania ekologiczne w sposób ewolucyjny i harmonijny towarzyszą rozwojowi sektora opakowaniowego),

- zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz ograniczenie deponowania tych odpadów na składowiskach przez:

- wprowadzanie instrumentów ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych przeciwdziałających powstawaniu odpadów,

- organizowanie systemów zbiórki opakowań poużytkowych przydatnych do recyklingu,

- promowanie opakowań wielokrotnego użytku w przypadkach uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie oraz z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa i higieny (opakowania wielokrotnego użytku stają się odpadem po wielokrotnej rotacji),

- projektowanie systemów pakowania w oparciu o metodę redukcji odpadów "u źródła" i stosowanie takich systemów,

- produkcję i stosowanie opakowań zgodnych z wymaganiami ochrony środowiska,

- odzyskiwanie z odpadów opakowaniowych surowców lub energii,

- obligatoryjny poziom odzysku i recyklingu ustalany jest na szczeblu krajowym, przy uwzględnieniu poziomów obowiązujących przedsiębiorców,

- stosowanie uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie metod odzysku,

- przy obecnym postępie naukowo-technicznym w dziedzinie odzysku odpadów, recykling traktuje się jako metodę preferowaną z uwagi na wymagania ochrony środowiska,

- budowa i wdrażanie systemu gospodarki odpadami odbywa się na zasadach współodpowiedzialności ogniw "łańcucha opakowaniowego" oraz przy szerokiej konsultacji z tymi ogniwami, a także współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi działającymi w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych.

3.1.2.1. Stan aktualny gospodarki odpadami opakowaniowymi

W roku 2000 masę odpadów opakowaniowych powstałych w Polsce oszacowano na około 3,4 mln Mg. Strukturę i masę tych odpadów z podziałem na poszczególne rodzaje oraz masę odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zestawiono w kol. 3 tabeli 3.1.2.1/a.

Do roku 2002 odzysk odpadów opakowaniowych prowadzony był przede wszystkim jako recykling materiałowy. W związku z brakiem w kraju instalacji o znaczących zdolnościach przerobowych do termicznych metod przekształcania odpadów opakowaniowych poziom odzysku odpowiadał osiągniętemu poziomowi recyklingu. Z uwagi na brak systemu organizacyjno-prawnego, określającego źródła finansowania selektywnej zbiórki, uzyskany w latach 1998-2000 poziom recyklingu szacowany był na około 16%. Recykling ten realizowany był jako recykling materiałowy (przetwarzanie odpadów bez zmiany ich struktury chemicznej), przede wszystkim w odniesieniu do odpadów, które stanowiły wartościowy surowiec wtórny potrzebny ze względów technologicznych istniejącym zakładom przetwórczym. Najwyższy poziom w granicach limitów wytyczonych w Dyrektywie 94/62/EC (25-45%) osiągnięto dla odpadów z papieru i tektury (około 37%), zdecydowanie niższy dla szklanej stłuczki opakowaniowej (około 10%), odpadów aluminiowych (około 9%) i odpadów z tworzyw sztucznych (około 5%). Odpady wielomateriałowe, z uwagi na brak technologii przetwórczych, deponowane były na składowiskach odpadów komunalnych.

3.1.2.2. Prognoza dotycząca masy odpadów opakowaniowych

Prognozę masy odpadów opakowaniowych wytwarzanych w Polsce przedstawia kol. 4-6 tabeli 3.1.2.1/a. Przewiduje się, że do roku 2007 nastąpi wzrost masy odpadów opakowaniowych do około 4,7 mln Mg, tj. wzrost o około 1 mln Mg w odniesieniu do roku 2002, natomiast w perspektywie roku 2014, z uwagi na wprowadzone regulacje prawne, masa odpadów opakowaniowych powinna ulec ograniczeniu. Jak wykazują dane w tabeli największy udział w ogólnej masie odpadów opakowaniowych stanowią odpady z papieru i tektury oraz szkła, następnie z tworzyw sztucznych.

Tabela 3.1.2.1/a. Szacunkowe dane dotyczące masy odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007

Rodzaj materiału Masa odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007
opakowaniowego Jednostka 2000 2002 2005 2007
1 2 3 4 5 6
Papier i tektura [tys. Mg] 1.219,9 1.383,6 1.695,0 1.813,7
[kg/M/rok]* 31,6 35,8 43,9 47,0
Szkło [tys. Mg] ] 950,8 1.037,9 1.201,5 1.295,2
[kg/M/rok] 24,6 26,9 31,1 33,6
Tworzywa sztuczne [tys. Mg] 470,9 534,1 654,3 699,4
[kg/M/rok] 12,2 13,8 17,0 18,1
Wielomateriałowe [tys. Mg] 137,0 155,4 190,5 203,8
[kg/M/rok] 3,5 4,0 4,9 5,3
Blacha stalowa [tys. Mg] 133,3 142,8 160,6 167,0
[kg/M/rok] 3,5 3,7 4,2 4,3
Aluminium [tys. Mg] 38,9 41,7 46,4 48,3
[kg/M/rok] 1,0 1,1 1,2 1,3
Drewno i naturalne [tys. Mg] 487,7 497,5 520,3 546,3
[kg/M/rok] 12,6 12,9 13,5 14,2
Razem [tys. Mg] 3.438,5 3.793,0 4.468,6 4.773,7
[kg/M/rok] 89,0 98,2 115,8 123,7

* kg/M/rok - masa odpadów opakowaniowych wytworzonych na jednego mieszkańca w ciągu roku.

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

Szacunki masy wytworzonych odpadów zestawione w tabeli 3.1.2.1/a. zostały wykonane na podstawie prognoz zużycia opakowań w oparciu o przewidywany w latach 2000-2007 wzrost wartości produktu krajowego brutto - PKB. Należy się jednak liczyć z tym, że rozwój przemysłu opakowaniowego i kierunki tego rozwoju, a co za tym idzie ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych, będzie zależeć od wielu czynników krajowych (sytuacja gospodarcza, ogólny wzrost spożycia, zmiany demograficzne, zmiany stylu i poziom życia ludności), a także rozwoju międzynarodowej wymiany towarowej zarówno z krajami Unii Europejskiej, krajami Europy Środkowej i Wschodniej oraz ogólnej koniunktury gospodarczej na rynkach światowych. Obecnie największy wzrost produkcji i zużycia obserwuje się dla opakowań z tworzyw sztucznych lub z udziałem tworzyw sztucznych. Wzrost ten w ostatnim okresie kształtował się na poziomie 10% rocznie i był pięciokrotnie wyższy niż w krajach Europy Zachodniej. Przewidywaną strukturę odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych przedstawiono w tabeli 3.1.2.1/b. Struktura ta wykazuje, że ponad 60% masy wytwarzanych odpadów opakowaniowych stanowią poliolefiny.

Tabela 3.1.2.1/b. Prognoza dotycząca struktury odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wytwarzanych w Polsce w latach 2000-2007

Rok Jednostka Masa odpadów z tworzyw sztucznych
PE PP PET PS PVC Razem
2000 [tys. Mg] 197,8 94,2 98,9 70,6 9,4 470,9
[kg/M/rok]* 5,1 2,4 2,6 1,8 0,3 12,2
2005 [tys. Mg] 274,8 130,9 137,4 98,1 13,1 654,3
[kg/M/rok] 7,2 3,4 3,6 2,5 0,3 17,0
2007 [tys. Mg] 293,7 139,9 146,9 104,9 14,0 699,4
[kg/M/rok] 7,6 3,6 3,8 2,7 0,4 18,1

* kg/M/rok - masa odpadów opakowaniowych wytworzonych na jednego mieszkańca w ciągu roku.

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

Prognozowaną strukturę i masę odpadów opakowaniowych wytwarzanych w 2005 r. w podziale na poszczególne województwa zilustrowano w tabeli 3.1.2.1/c. Przewiduje się, że największa ilość odpadów zostanie wytworzona w województwie mazowieckim, śląskim i wielkopolskim.

Tabela 3.1.2.1/c. Prognoza wytwarzanych odpadów opakowaniowych w 2005 r. w podziale na województwa

Województwo Papier/ tektura Szkło Tw. szt. Wielo-materiał. Stal Aluminium Drewno Razem
[tys. Mg]
Dolnośląskie 130,4 92,4 50,5 14,6 12,5 3,6 40,1 344,1
Kujawsko-pomorskie 92,2 65,3 35,7 10,3 8,8 2,5 28,4 243,2
Lubelskie 97,9 69,4 37,9 10,9 9,4 2,7 30,1 258,3
Lubuskie 44,8 31,7 17,3 5,0 4,3 1,2 13,8 118,1
Łódzkie 116,3 82,4 45,1 13,0 11,1 3,2 35,8 306,9
Małopolskie 141,4 100,1 54,7 15,8 13,5 3,9 43,5 372,9
Mazowieckie 222,6 157,7 86,2 24,8 21,3 6,1 68,4 587,1
Opolskie 47,9 33,9 18,5 5,3 4,6 1,3 14,7 126,2
Podkarpackie 93,5 66,2 36,2 10,4 8,9 2,6 28,8 246,6
Podlaskie 53,6 37,9 20,7 6,0 5,1 1,5 16,5 141,3
Pomorskie 96,1 68,1 37,2 10,7 9,2 2,6 29,6 253,5
Śląskie 196,2 139,0 76,0 21,9 18,8 5,4 60,3 517,6
Świętokrzyskie 57,9 41,1 22,4 6,5 5,5 1,6 17,8 152,8
Warmińsko-mazurskie 64,5 45,7 25,0 7,2 6,2 1,8 19,8 170,2
Wielkopolskie 147,5 104,5 57,1 16,5 14,1 4,0 45,4 389,1
Zachodniopomorskie 75,9 53,8 29,4 8,5 7,3 2,1 23,4 200,4

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

3.1.2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami opakowaniowymi

W zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi władze publiczne zamierzają osiągnąć następujące cele:

1) System gospodarki odpadami opakowaniowymi w skali kraju powinien zapewnić osiągnięcie następujących minimalnych poziomów odzysku i recyklingu:

- do końca 2007 r., odzysku w wysokości 50%, recyklingu 25%,

- w terminie uzgodnionym z Komisją Europejską poziomów określonych w projekcie nowelizacji dyrektywy 94/62/WE.

Lata 2003-2006

W okresie tym przewiduje się budowę systemu odzysku i recyklingu zgodnie z wprowadzonymi regulacjami prawnymi oraz uzyskanie w roku 2006 w skali kraju poziomów recyklingu dla poszczególnych grup materiałowych określonych dla przedsiębiorców, tj. dla opakowań: z papieru i tektury 45%, z aluminium 35%, ze szkła 35%, z tworzyw sztucznych 22%, wielomateriałowych 20%, ze stali 18%, z drewna i materiałów naturalnych 13%.

Budowa systemu jest związana z modernizacją istniejących zakładów recyklingowych oraz nowymi inwestycjami w zakresie technologii recyklingu odpadów, dla których obecnie brak w kraju możliwości recyklingu lub zdolności są niewystarczające. Jednocześnie przewiduje się budowę potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) oraz budowę potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.).

Lata 2007-2014

Osiągnięcie w skali kraju w roku 2007 ustalonych ustawowo poziomów odzysku i recyklingu jest związane z poddaniem odzyskowi około 2.400 tys. Mg, w tym wtórne przetworzenie około 1.200 tys. Mg odpadów opakowaniowych. W odniesieniu do lat 1998-2000 oznacza to wzrost odzysku prawie pięciokrotnie, recyklingu prawie trzykrotnie. W perspektywie kilku najbliższych lat 25% poziom recyklingu dla wszystkich rodzajów materiałów opakowaniowych wydaje się realny. Natomiast zapewnienie 50% odzysku wymaga:

- I wariant - uruchomienia inwestycji, które umożliwią odzyskiwanie energii z około 1.200 tys. Mg odpadów (np. spalarnie odpadów komunalnych, w których spalaniu byłyby poddane odpady opakowaniowe pozostawione w odpadach komunalnych, produkcja z odpadów opakowaniowych brykietów i ich wykorzystanie jako paliwa zastępczego),

- II wariant - uzyskania w skali kraju wyższego niż 25% poziomu recyklingu przez intensyfikację i optymalizację systemu recyklingu, stosowanie recyklingu organicznego lub eksport odpadów w celach recyklingu. Stosowanie recyklingu organicznego jest możliwe w przypadku wprowadzenia na rynek opakowań z materiałów ulegających biodegradacji, przydatnych do kompostowania.

W KPGO przyjęto zasadę, że recykling traktuje się jako metodę preferowaną z uwagi na wymagania ochrony środowiska i do roku 2007 należy realizować wariant II, przy uwzględnieniu recyklingu organicznego (władze publiczne zamierzają promować opakowania biodegradowalne, przydatne do kompostowania oraz rozwój tej formy recyklingu przez zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku recyklingu tych opakowań, w tym z opłat produktowych).

Przyjęcie wariantu II może być związane ze zwiększeniem limitów recyklingu w krajowych regulacjach prawnych. Ewentualna korekta przyjętego wariantu zostanie przeprowadzona po uzyskaniu danych ilościowych z krajowego systemu monitoringu, co nastąpi nie wcześniej niż w roku 2004 (dane za rok 2002 mogą obejmować jedynie opakowania z określoną symboliką PKWiU). Jeśli uzyskane dane wskażą, że budowany system recyklingu nie jest sprawny, władze publiczne dokonają stosownych korekt w poziomach recyklingu przewidzianych na 2007 i lata kolejne lub uwzględnią odzysk zgodnie z wariantem I. Dane uzyskane w ramach krajowej sprawozdawczości będą podstawą do oceny efektywności systemu recyklingu związanego z opłatami produktowymi oraz systemów realizowanych przez organizacje odzysku, a także do dokonania rankingu samych organizacji odzysku pod kątem uzyskanych wskaźników efektywności.

Analizę masy odpadów, które należy poddać odzyskowi i recyklingowi, aby uzyskać określone na rok 2007 poziomy, przedstawiono w tabeli 3.1.2.2 (przy założeniu, że poziomy recyklingu nałożone na przedsiębiorstwa dotyczą skali całego kraju). Kolumna 5 tej tabeli zawiera szacunkowe masy odpadów, które można wykorzystać do innych form odzysku.

Tabela 3.1.2.2. Prognoza ilości odpadów, które należy poddać recyklingowi w 2007 r., oraz ilości do innych procesów odzysku

Rodzaj odpadów Recykling w 2007 r. Szacowana masa odpadów w 2007 r. Masa odpadów, którą należy poddać recyklingowi Masa odpadów do procesów odzysku energii
[%] [tys. Mg] [tys. Mg] [tys. Mg]
1 2 3 4 5
Drewno i mat. naturalne 15 546,3 81,9 464,4
Wielomateriałowe 25 203,8 51,0 152,8
Tworzywa sztuczne 25 699,4 174,9 524,5
Papier i tektura 48 1.813,7 870,6 943,1
Razem - - 1.177,5 2.084,8
Blacha stalowa 20 167,0 33,4 -
Aluminium 40 48,3 19,3 -
Szkło 40 1.295,2 518,1 -
Razem - - 1.748,3 -
[1.748,3/4.773,7 = 36,6%

recykling]

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

O ile w 2007 r. dla wszystkich grup materiałowych uzyskany zostanie obligatoryjny dla przedsiębiorców poziom recyklingu, masa przetworzonych odpadów wynosiłaby 1.748,3 tys. Mg. Oznacza to osiągnięcie w skali kraju recyklingu w granicach 37% i konieczność poddania odzyskowi energii jedynie 13% odpadów, tj. około 638,4 tys. Mg.

Biorąc pod uwagę, że realny okres uruchomienia spalarni odpadów komunalnych to lata 2007-2014, niemożliwe jest w warunkach krajowych osiągnięcie 50% poziomów odzysku do roku 2007, bez zwiększenia poziomów recyklingu. Należy założyć wypełnienie brakującego limitu odzysku zwiększonym poziomem recyklingu dla opakowań przydatnych do tej formy odzysku.

Opierając się na prognozie masy odpadów wytwarzanych w 2007 r. w poszczególnych województwach można oszacować masę, którą teoretycznie można poddać odzyskowi energetycznemu w przewidzianych do realizacji spalarniach odpadów komunalnych. Spaleniu powinny być poddawane opakowania, które zgodnie z normą EN 13431:2000 Opakowania - wymagania dotyczące opakowań przydatnych do odzysku w postaci energii, w tym określenie minimalnej wartości opałowej dolnej, są przydatne do odzysku energii i odpowiednio oznaczone, tak aby mieszkańcy dokonujący segregacji w gospodarstwach domowych mogli je odróżnić od odpadów przydatnych do recyklingu. Szacunkowe masy odpadów do recyklingu oraz do innych form odzysku w 2007 r. w poszczególnych województwach zestawiono w tabeli 3.1.2.3. W KPGO zakłada się, że poszczególne województwa powinny zrealizować recykling, co najmniej na takim poziomie, jaki został określony dla przedsiębiorców.

Tabela 3.1.2.3. Prognoza wytwarzania odpadów w 2007 r. oraz ilości, które należy poddać procesom odzysku i recyklingu w podziale na poszczególne województwa

Województwo Masa wytwarzanych odpadów Masa, która powinna być poddana odzyskowi Masa, którą należy poddać recyklingowi
[tys. Mg]
Dolnośląskie 371,7 185,9 92,9
Kujawsko-pomorskie 261,8 130,9 65,5
Lubelskie 278,3 139,2 69,6
Lubuskie 125,1 62,6 31,3
Łódzkie 331,2 165,6 82,8
Małopolskie 403,3 201,6 100,8
Mazowieckie 637,5 318,8 159,4
Opolskie 133,8 66,9 33,5
Podkarpackie 265,6 132,8 66,4
Podlaskie 150,3 75,3 37,6
Pomorskie 273,0 136,5 68,2
Śląskie 561,4 280,7 140,5
Świętokrzyskie 162,9 81,6 40,6
Warmińsko-mazurskie 181,9 90,1 45,5
Wielkopolskie 421,1 210,8 105,1
Zachodniopomorskie 214,8 107,4 53,7
Razem 4.773,7 2.386,7 1.193,4

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

W latach 2007-2014 przewiduje się modernizację istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu oraz odzysku energii (np. recykling chemiczny odpadów z tworzyw sztucznych, odzysk energii z odpadów opakowaniowych pozostawionych w odpadach komunalnych, produkcja paliwa zastępczego itp.) przy rozbudowie potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych przydatnych do recyklingu (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) oraz w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych i ich transportu.

W przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC do końca 2010 r. zostaną podniesione krajowe poziomy odzysku oraz recyklingu zgodnie z nowymi wytycznymi (projekt nowelizacji z 2001 r. przewiduje: odzysk w granicach 60-75%, recykling 55-70%, obligatoryjny poziom recyklingu dla szkła - 60%, papieru i tektury - 55%, metali - 50% oraz tworzyw sztucznych - 20%).

Jednostki odpowiedzialne:

- organizacje odzysku, przedsiębiorcy wprowadzający na rynek krajowy zapakowane wyroby (producenci krajowi i importerzy),

- zakłady odzysku i recyklingu,

- administracja samorządowa szczebla gminnego odpowiedzialna za gospodarkę odpadami i opracowanie planów gminnych,

- administracja samorządowa szczebli wojewódzkich, tj. zarządy województw odpowiedzialne za system gospodarki odpadami w skali województw (opracowanie planów wojewódzkich) oraz za system monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także kontroli wypełniania przez przedsiębiorców obowiązku recyklingu,

- Minister Środowiska zarządzający systemem gospodarki odpadami w skali kraju oraz systemem monitoringu, który należy traktować jako narzędzie kontroli realizacji zamierzonych celów.

W przypadku uzyskania danych z systemu monitoringu, świadczących o braku możliwości uzyskania w 2007 r. 50% poziomu odzysku, władze publiczne podejmą działania zmierzające do zwiększenia limitów recyklingu w krajowych aktach prawnych. W przypadku uzyskania danych świadczących o nieefektywnym systemie recyklingu i braku możliwości uzyskania w 2007 r. 25% poziomu recyklingu wprowadzą korekty w krajowych aktach prawnych oraz dodatkowe instrumenty ekonomiczne, np. system depozytowy na opakowania jednorazowego użycia do napojów, podniesienie stawek opłat produktowych na grupy materiałowe, które nie uzyskały przewidzianych limitów recyklingu, preferencje dla opakowań wielokrotnego użycia przez znaczące obniżenie stawek opłat produktowych lub ich całkowite zniesienie (odzysk tych opakowań spoczywałby na ich posiadaczu) itd. Po uzyskaniu danych z systemu monitoringu władze publiczne dokonają oceny sprawności i efektywności systemów recyklingu opartego na opłatach produktowych oraz na opłatach pobieranych przez organizacje odzysku. Pod kątem sprawności i efektywności dokonana zostanie również ocena organizacji odzysku. Minister Środowiska dokona oceny organizacji, które właściwie wywiązują się z umów zawartych z przedsiębiorcami i uzyskały najlepsze wskaźniki efektywności. Ocena ta ma na celu potwierdzenie przez Ministra Środowiska działalności organizacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska i rzetelnego wywiązywania się z obowiązków przejętych od przedsiębiorców. Kryteria dokonania oceny zostaną opracowane przez ciało doradcze powołane przez Ministra Środowiska przy udziale jednostek naukowo-badawczych działających w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych.

2) Wszystkie rodzaje opakowań wprowadzane na rynek powinny odpowiadać wymaganiom ekologicznym zawartym w normach PN-EN związanych z Dyrektywą 94/62/WE

Lata 2003-2006

Produkowane i importowane opakowania (w tym ich elementy) oraz opakowania wprowadzane na krajowy rynek z wyrobem muszą odpowiadać wymaganiom ekologicznym zawartym w normach PN-EN związanych z Dyrektywą 94/62/EC. Normy, które są podstawą dokonania oceny ekologicznej oraz potwierdzenia zgodności przez deklarację, zostały zamieszczone w tabeli 3.1.2.4. i w tabeli 3.1.2.5.

Podstawą prawną do dokonania oceny będzie ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 166, poz. 1360), a sposób wykonania deklaracji zawarty jest w normie PN-EN 45014:2000 Ogólne kryteria deklaracji zgodności składanej przez dostawcę.

Tabela 3.1.2.4. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dot. produkcji i składu opakowań oraz wymagań dla opakowań wielokrotnego użytku (zgodnie z EN 13427:2000*)

Wymagania dotyczące produkcji i składu opakowań oraz wymagania dla opakowań wielokrotnego użytku
Rodzaje wymagań Nr normy (raportu)
Ocena opakowań i systemów pakowania metodą zapobiegania powstawaniu odpadów "u źródła" EN 13428:2000*
Wymagania związane z zawartością metali ciężkich CR 13695-1**
Wymagania związane z zawartością niebezpiecznych i szkodliwych dla środowiska substancji EN 13428:2000*
Wymagania związane z wielokrotnym użyciem dotyczące opakowań wielokrotnego użytku EN 13429:2000*

* Normy CEN zostaną wydane przez Polski Komitet Normalizacyjny jako PN-EN

** Raport techniczny CEN zostanie przetłumaczony na j. polski przez PKN

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

Tabela 3.1.2.5. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dotyczącymi odzysku (zgodnie z EN 13427:2000*)

Wymagania dotyczące odzysku
Rodzaje wymagań Nr normy
Wymagania dotyczące przetwórstwa materiałowego EN 13430:2000**
Wymagania dotyczące odzyskiwania energii EN 13431:2000*
Wymagania dotyczące kompostowania i biodegradacji EN 13432:2000*

* Normy CEN zostaną wydane przez Polski Komitet Normalizacyjny jako PN-EN

** Norma EN 13430:2000 zawiera ogólne wymagania, przydatność opakowań do recyklingu powinna być potwierdzona w warunkach krajowych

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO

Zgodnie z wymaganiami odnośnie do odzysku opakowania wprowadzane na rynek powinny być przydatne przynajmniej do jednej z form wymienionych w tabeli 3.1.2.5.

Lata 2007-2014

Przestrzeganie przez dostawców wymagań ekologicznych dotyczących opakowań oraz dokonanie deklaracji zgodności. Kontrola prawidłowości wykonywania deklaracji i spełnienia wymagań ekologicznych dotyczących opakowań.

Jednostki odpowiedzialne:

- Minister Środowiska - inicjatywa legislacyjna do nowelizacji krajowych aktów prawnych związanych z wymaganiami ekologicznymi dotyczącymi opakowań,

- Minister Gospodarki - wytypowanie jednostki do kontroli dostawców w zakresie przeprowadzania deklaracji zgodności opakowań z normami wymienionymi w tabeli 3.1.2.4 i tabeli 3.1.2.5,

- producenci i importerzy opakowań (w tym ich elementów), producenci i importerzy wyrobów wprowadzający na rynek krajowy wyroby w opakowaniach powinni zapewnić, aby opakowania odpowiadały wymaganiom. Potwierdzenie zgodności będzie odbywało się przez certyfikację (wydanie przedsiębiorcy dobrowolnego certyfikatu potwierdzającego spełnienie wymagań przez uprawnioną jednostkę) i/lub deklarację zgodności opracowaną przez przedsiębiorców dysponujących odpowiednią dokumentacją przeprowadzonej oceny w oparciu o normy wskazane w tabeli 3.1.2.4. oraz tabeli 3.1.2.5,

- jednostki naukowo-badawcze, które prowadzą prace w zakresie:

- certyfikacji opakowań,

- analiz cyklu życia opakowań,

- metod pomiaru zawartości metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji w opakowaniach oraz kontroli ich ilości przedostającej się do środowiska,

- ustalania minimalnych zawartości surowców wtórnych w opakowaniach,

- ekologicznie akceptowanych metod recyklingu i odzysku energii,

- opracowywania kryteriów przydatności opakowań do różnych form odzysku, w tym do recyklingu,

- ustalania standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze itd.

3) Ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach

Lata 2003-2014

Administracja publiczna popiera wszelkie działania (zgodne z wymaganiami ochrony środowiska) polegające na ograniczeniu masy deponowanych na składowiskach selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych. Celowi temu służy:

- ewidencja odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach odpadów,

- rozwój technik odbioru odpadów z miejsc nagromadzenia oraz właściwej segregacji prowadzonej w zakładach/stacjach segregacji polegającej na przygotowaniu odpadów zgodnie z wymaganiami znormalizowanymi lub technicznymi warunkami odbioru określonymi przez zakłady przetwórcze.

Jednostki odpowiedzialne:

- zarządy składowisk odpadów oraz administracja samorządowa szczebli gminnych, w gestii których znajdują się składowiska odpadów,

- administracja samorządowa szczebli wojewódzkich. Uwzględnienie w planach gospodarki odpadami opakowaniowymi ewidencji odpadów deponowanych na składowiskach odpadów.

4) Wprowadzenie standardów dotyczących jakości i czystości surowców wtórnych uzyskanych z odpadów opakowaniowych

Lata 2003-2006

Pozyskanie surowców pochodzących z odpadów opakowaniowych powinno prowadzić do uzyskania materiałów możliwie jednorodnych, jednogatunkowych, charakteryzujących się niskim stopniem zanieczyszczenia, gdyż takie łatwiej znajdują odbiorców. W praktyce selektywnie gromadzone odpady opakowaniowe nie stanowią jeszcze surowców wtórnych. Pod pojęciem surowców wtórnych (zgodnie z ustaleniami gospodarki materiałowej) rozumie się zebrane selektywnie odpady, posortowane w swoim rodzaju, wstępnie oczyszczone, które spełniają wymagania norm państwowych, zakładowych lub bezpośrednio ustalonych z odbiorcą (np. makulatura zgodnie z europejskim wykazem znormalizowanych rodzajów i odmian według PN-EN 643:95, stłuczka zgodnie z warunkami technicznymi odbioru określonymi przez huty szkła opakowaniowego itd.).

Jednostki odpowiedzialne:

- organizacje reprezentujące zakłady recyklingowe. Opracowanie wymagań technicznych odbioru dla grup materiałowych nieobjętych wymaganiami znormalizowanymi,

- organizacje reprezentujące przedsiębiorstwa usług komunalnych przeprowadzające segregację i przygotowanie odpadów do przekazania do zakładów przetwórczych. Przygotowanie odpadów do przetworzenia zgodnie z warunkami technicznymi odbioru (np. zakładowe normy jakości surowców wtórnych),

- administracja samorządowa szczebli gminnych odpowiedzialna za gospodarkę odpadami opakowaniowymi na własnym terenie, posiadająca własne firmy usług komunalnych,

- jednostki naukowo-badawcze działające w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych. Opracowanie kryteriów technicznych dla opakowań przydatnych do recyklingu w warunkach krajowych i wymagań technicznych ich odbioru.

5) Utworzenie bazy danych i doskonalenie systemu monitoringu

Lata 2003-2014

Wdrożenie systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych oraz jego doskonalenie, co umożliwi uzyskanie danych potrzebnych do:

- kontroli realizowanych w kraju zadań i osiągniętych celów oraz do wprowadzania ewentualnych działań korygujących,

- sporządzania raportów krajowych w ujęciu formularzy Decyzji 97/138/WE po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej,

- informowania społeczeństwa i zainteresowane jednostki o stanie gospodarki odpadami opakowaniowymi,

- sporządzania wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi przez administrację samorządową szczebla wojewódzkiego,

- analizy oddziaływania opakowań oraz odpadów opakowaniowych na środowisko (baza danych o toksycznych i niebezpiecznych składnikach materiałów opakowaniowych oraz komponentach używanych do ich wytwarzania, a także wpływie tych substancji na środowisko podczas odzysku odpadów opakowaniowych).

Jednostki odpowiedzialne:

- Minister Środowiska zarządzający bazą danych, a w przyszłości odpowiedzialny za opracowanie raportów krajowych w układzie formularzy Decyzji 97/138/WE,

- administracja samorządowa szczebla wojewódzkiego (urzędy marszałkowskie) uprawnione do ewidencji danych przesyłanych przez zobowiązane jednostki w ramach obowiązkowej sprawozdawczości,

- jednostki naukowo-badawcze prowadzące bazy danych o opakowaniach i niebezpiecznych dla środowiska składnikach zawartych w opakowaniach w ramach swojej działalności statutowej.

6) Konsultacja i uzgodnienie z organizacjami reprezentującymi producentów opakowań oraz wyrobów dotyczące minimalnych poziomów opakowań wielokrotnego użycia wprowadzanych na rynek dla niektórych rodzajów wyrobów

Lata 2003-2014

Zgodnie z zasadą przeciwdziałania powstawaniu odpadów opakowaniowych władze publiczne preferują opakowania wielokrotnego użycia w przypadkach uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie oraz z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa oraz higieny. Zamierzają dopingować producentów do rozszerzenia stosowania takich opakowań przez wprowadzanie odpowiednich instrumentów ekonomicznych (np. wprowadzanie systemu depozytowego na opakowania jednorazowego użycia do napojów itp.).

Jednostki odpowiedzialne:

- organizacje reprezentujące producentów opakowań i wyrobów,

- Minister Środowiska.

7) Działania informacyjno-edukacyjne

Lata 2003-2014

- edukacja całego społeczeństwa prowadzona w krajowym systemie nauczania, począwszy od zajęć w szkołach podstawowych, średnich i wyższych (przede wszystkim dla kierunków ekologicznych),

- informacja powszechna związana z aspektem ekologicznym opakowań prowadzona w prasie, radiu oraz TV,

- edukacja i informacja na temat prowadzonej w kraju zbiórki odpadów opakowaniowych, która umożliwi akceptację tej zbiórki przez mieszkańców oraz podmioty gospodarcze uczestniczące w "łańcuchu opakowaniowym". Szczególnie ważna jest właściwa edukacja mieszkańców i informacja o prowadzonej na terenie ich osiedla/gminy zbiórki opakowań poużytkowych. Selektywna zbiórka zużytych opakowań jest możliwa jedynie przy pełnej akceptacji mieszkańców, którzy mają wyrobione nawyki segregacji opakowań w swoich gospodarstwach domowych. Mieszkańcy muszą mieć pełną informację odnośnie do rodzajów zbieranych opakowań, celowości prowadzenia ich zbiórki, oznakowań umieszczonych na opakowaniach, przeznaczenia ustawianych pojemników na odpady, terminów odbioru odpadów itd.,

- informacja prowadzona w ramach państwowego monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także informacja oferowana przez jednostki naukowo-badawcze.

Jednostki odpowiedzialne:

- szkolnictwo publiczne. Wprowadzanie do programów nauczania (poziom podstawowy, gimnazjalny oraz licealny oraz wszystkie kierunki ekologiczne szkolnictwa akademickiego) tematyki gospodarki odpadami opakowaniowymi,

- organizacje reprezentujące producentów i użytkowników opakowań. Informacja w zakresie wymagań ekologicznych dotyczących opakowań,

- organizacje odzysku. Działania informacyjne dla przedsiębiorców w zakresie obowiązków związanych z recyklingiem odpadów opakowaniowych,

- administracja samorządowa szczebli wojewódzkich i gminnych. Biorąc pod uwagę, że mieszkańcy odgrywają kluczową rolę w prowadzeniu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, muszą być odpowiednio poinformowani o roli, jaką pełnią i dostosować do niej swe zachowania odnośnie do systemów zwrotu opakowań, zbiórki i odzyskiwania odpadów opakowaniowych dla nich dostępnych,

- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz fundusze wojewódzkie. Dofinansowanie projektów i akcji informacyjno-edukacyjnych,

- jednostki naukowo-badawcze. Prowadzanie informacji, organizacja konferencji, seminariów i szkoleń w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi,

- Minister Środowiska. Prowadzenie bieżącej działalności informacyjnej w zakresie wprowadzanych regulacji prawnych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych. Zapewnienie nadzoru merytorycznego i patronatu nad konferencjami, seminariami oraz innymi inicjatywami o szczególnym znaczeniu dla propagowania odzysku odpadów opakowaniowych.

3.1.2.4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w perspektywie roku 2007

Odpady z papieru i tektury

Przemysł celulozowo-papierniczy jest przygotowany do końca 2007 r. osiągnąć 49% poziom recyklingu odpadów opakowaniowych dla oszacowanej masy odpadów wytworzonych w tym roku na poziomie 1.681 tys. Mg (poziom ustawowy 48%). Oznacza to przetworzenie 823 tys. Mg, nawet przy uwzględnieniu 11% strat masy zebranych odpadów powstającej przy sortowaniu makulatury na poszczególne odmiany.

Przetworzenie takiej masy odpadów wymaga:

- zwiększenia efektywności i rozszerzenia zakresu selektywnej zbiórki lub skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, przeprowadzenie kampanii informacyjnej propagującej celowość segregacji makulatury opakowaniowej w gospodarstwach domowych, jednostkach gospodarczych i handlowych itd.),

- przeprowadzania właściwej segregacji odpadów na znormalizowane gatunki makulatury (poprawa bazy technicznej firm usług komunalnych w zakresie segregacji),

- zwiększenia zapotrzebowania na wyroby celulozowo-papiernicze z udziałem makulatury (propagowanie stosowania tych wyrobów).

Szklana stłuczka opakowaniowa

W latach 1998-2000 osiągnięto około 10% poziom recyklingu dla opakowań szklanych. Wielkość rocznej zbiórki stłuczki w tym okresie kształtowała się w granicach 80 tys. Mg, natomiast zapotrzebowanie hut szkła opakowaniowego wynosiło 300-400 tys. Mg. Oznacza to znaczący deficyt surowca w tej grupie materiałowej.

Wprowadzony w polskich uregulowaniach prawnych 40% poziomu recyklingu dla opakowań szklanych na 2007 r. wymaga zwiększenia zdolności przetwórczych o około 100 tys. Mg (przetworzenie około 500 tys. Mg), co wiązałoby się z modernizacją wanien szklarskich.

Zwiększenie przetwórstwa stłuczki opakowaniowej jest jednak związane z:

- poprawą efektywności i rozszerzeniem zakresu selektywnej zbiórki/skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, wprowadzanie pojemników na różne kolory szkła (bezbarwne i kolorowe), przeprowadzanie kampanii informacyjnej propagującej celowość segregacji na poziomie gospodarstwa domowego, zakładu, jednostki handlowej itd.),

- prowadzeniem właściwej segregacji stłuczki przez przedsiębiorstwa odbierające odpady (brak zanieczyszczeń obcego pochodzenia),

- rozbudową zaplecza technicznego do uzdatniania stłuczki o zdolnościach około 500 tys. Mg, w tym budową stacji uzdatniania stłuczki w woj. poznańskim (200 tys. Mg), mazowieckim (100 tys. Mg), śląskim (100 tys. Mg) i mniejsze o zdolnościach około 50 tys. ton.

Odpady z tworzyw sztucznych

W warunkach krajowych w odniesieniu do odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych powinien być rozbudowywany przede wszystkim recykling materiałowy, głównie dla odpadów jednorodnych polimerowo (PE, PP, PET), z których można uzyskać surowce wtórne o odpowiednich standardach jakościowych, znajdujące zbyt na rynku. Recykling chemiczny jest znacznie droższy i wymagałby kosztownych inwestycji technologicznych, co może nie być realne w obecnych warunkach gospodarczych kraju. Władze publiczne popierają inicjatywy budowy i rozbudowy technologii recyklingu chemicznego uzasadnione ekonomicznie i ekologicznie, np. produkcja nienasyconych żywic poliestrowych z odpadów PET, przetwarzanie odpadów poliolefin (depolimeryzacja katalityczna) w celu uzyskania parafiny i oleju parafinowego lub dodatków paliwowych itp.

Biorąc pod uwagę masę odpadów oszacowaną na 2007 r. (około 600 tys. Mg) 25% poziom recyklingu będzie wymagał przetworzenia około 150 tys. Mg. Należy podkreślić, że obowiązkowy limit recyklingu można wypełnić przez przetwórstwo poliolefin (najtańsze i stosunkowo proste technologie recyklingu), stanowiących ponad 60% udział w ogólnej prognozie wytwarzanych odpadów z tworzyw sztucznych oraz PET pochodzący z butelek do napojów oraz folii opakowaniowych.

Przy obecnie utrzymującej się tendencji do wysokich cen tworzyw pierwotnych przewidywany jest wzrost popytu na surowce wtórne. Wprowadzenie obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych i konieczności udokumentowania jego wypełnienia oraz system opłat recyklingowych i produktowych poprawi relację cen między surowcami wtórnymi a pierwotnymi. Spowoduje to wzrost zdolności przetwórczych w różnych zakładach przetwarzających tworzywa sztuczne (np. wykorzystanie odpadów do aglomeracji i regranulacji). Obecne zdolności przetwórcze można szacować na ok. 60-80 tys. Mg i dotyczą one przede wszystkim recyklingu materiałowego poliolefin i PET.

W tym sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają:

- wprowadzić dla producentów i użytkowników opakowań wymóg przeprowadzania analizy stosowanych opakowań lub systemów pakowania pod kątem przydatności do recyklingu, a także certyfikację opakowań w tym zakresie,

- zwiększyć efektywność i rozszerzyć zakres selektywnej zbiórki (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, inicjować działania informacyjne propagujące celowość segregacji odpadów na poszczególne polimery),

- określić rodzaje opakowań przydatnych do recyklingu, dla których zbiórka ma ekonomiczne uzasadnienie,

- zdecydowanie poprawić bazę techniczną przedsiębiorstw odbierających odpady w zakresie segregacji odpadów na poszczególne polimery i przygotowanie ich do przetwórstwa zgodnie z warunkami odbioru technicznego określonymi przez zakłady przetwórcze,

- w perspektywie roku 2007 zwiększyć zdolności przetwórcze o ok. 60-80 tys. Mg,

- promować działania prowadzące do zwiększenia zapotrzebowania na wyroby z udziałem surowców wtórnych (akcje informacyjne propagujące wyroby wytwarzane z udziałem tworzyw wtórnych).

Odpady metalowe

Odpady z blachy stalowej stosunkowo łatwo mogą być oddzielane od pozostałych odpadów na składowiskach i kompostowniach za pomocą separatorów magnetycznych, a następnie wykorzystane w hutach jako złom. Polskie huty nie dysponują jednak technologią odcynowania blachy stalowej i w związku z tym opakowania wykonane z takiej blachy mogą być dodawane w ograniczonych ilościach jako złom przy wytopie gorszych gatunków wyrobów metalurgicznych (dla większości wyrobów metalurgicznych niewskazana jest zawartość cyny powyżej 1%). Określony na 2007 r. 20% poziom recyklingu wymaga przetworzenia około 40-50 tys. Mg odpadów stalowych. Jest to masa możliwa do przetopienia w hutach jako złom. Kosztowne inwestycje w zakresie technologii odcynowania byłyby uzasadnione tylko przy większej masie odpadów tego rodzaju.

Opakowaniowe odpady aluminiowe (puszki do napojów, pojemniki aerozolowe, tuby itd.) po oczyszczeniu są wartościowym surowcem do produkcji różnych wyrobów aluminiowych. Obecnie najbardziej efektywne jest przetwórstwo puszek po napojach, natomiast opakowania aerozolowe, jako pojemniki ciśnieniowe, wymagają wprowadzenia odrębnej zbiórki prowadzonej przez specjalistyczne firmy posiadające uprawnienia w tym zakresie. Określony na 2007 r. 40% poziom recyklingu odpadów aluminiowych (przetworzenie około 20-30 tys. Mg) jest bardzo realny (wysoka cena złomu aluminiowego i popyt hut na ten surowiec).

W tym sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają:

- doprowadzić do rozbudowy linii segregacji złomu opakowaniowego w kompostowniach i składowiskach odpadów komunalnych, uzupełniając je w urządzenia do prasowania złomu,

- propagować recykling aluminium z innych niż puszki napojowe opakowań,

- propagować organizację systemu skupu lub zbiórki pojemników aerozolowych (stalowych i aluminiowych) w celu uruchomienia inwestycji w zakresie profesjonalnych metod przygotowania tych odpadów do recyklingu.

Odpady wielomateriałowe

W przypadku opakowań wielomateriałowych (w których nie można ręcznie rozdzielić poszczególnych materiałów), brak jest obecnie w kraju technologii przetwórczych o znaczących zdolnościach (np. laminaty z udziałem papieru, tworzyw sztucznych i aluminium). W polskich zakładach celulozowo-papierniczych występują problemy z przyjęciem makulatury opakowaniowej zawierającej tekturę lub papier laminowane tworzywami sztucznymi. Tendencje światowe wskazują, że preferowaną metodą odzysku dla opakowaniowych odpadów wielomateriałowych jest ich spalanie z odzyskiem energii w spalarniach odpadów komunalnych. W tym przypadku, wielomateriałowe opakowania poużytkowe nie wymagałyby prowadzenia selektywnej zbiórki, lecz pozostawienia w odpadach komunalnych i uruchomienia w kraju spalarni odpadów komunalnych. Masa wykorzystanych w ten sposób odpadów może być uwzględniona w obliczeniach dotyczących poziomu odzysku, a nie recyklingu. Możliwe jest zrealizowanie obowiązkowego poziomu recyklingu odpadów wielomateriałowych przez poddanie ich obróbce polegającej na przekształceniu w paliwo zastępcze.

Określony na rok 2007 25% poziom recyklingu dla opakowań wielomateiałowych wymaga uruchomienia technologii o zdolnościach około 50 tys. Mg. Obecnie w kilku zakładach przemysłu papierniczego trwają prace nad wykorzystaniem pudełek z laminatów po płynnych produktach spożywczych (pudełka te zawierają ponad 70% pierwotnej masy celulozowej) do wytwarzania papieru i tektury. W przypadku przemysłowego wdrożenia tej technologii 25% poziom recyklingu na 2007 r. stałby się realny dla tej grupy odpadów wielomateriałowych.

W sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają:

- wprowadzić dla producentów i użytkowników opakowań wymóg przeprowadzania oceny opakowań pod kątem przydatności do odzysku, a w szczególności do recyklingu lub certyfikację opakowań w tym zakresie,

- objąć systemem zbiórki tylko te rodzaje opakowań, dla których istnieją technologie przetwórcze,

- dla opakowań nieprzydatnych do recyklingu uruchamiać technologie termicznych metod odzysku w ramach systemów przewidzianych dla odpadów komunalnych.

Odpady z materiałów naturalnych

Opakowania z materiałów naturalnych to przede wszystkim opakowania drewniane, w tym palety. Obecnie w kraju nie stosuje się w odniesieniu do tych odpadów technologii recyklingu. Określony na 2007 r. 15% poziom recyklingu, wymagający przetworzenia około 80 tys. Mg, jest możliwy w przypadku wdrożenia przemysłowych technologii recyklingu, np. produkcji płyt wiórowych lub pilśniowych z udziałem drewna pochodzącego z opakowań.

Główne zadania do realizacji w latach 2003-2014

Lata Zakres zadań Wykonawca/Jednostka odpowiedzialna
2003-2006 Budowa i zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu. Zarządzanie systemem: Minister Środowiska
- Analiza danych uzyskanych w ramach systemu

monitoringu z założonymi celami;

- Ocena efektywności systemu opłat produktowych

i opłat pobieranych przez organizacje odzysku;

- Kontrola realizacji zadań i ewentualne

wprowadzanie działań korygujących;

- Ocena organizacji odzysku;
- Uzgodnienia z producentami poziomów opakowań

wielokrotnego użycia.

Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2004-2007 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań.
Po przystąpieniu do UE:
- Analiza krajowych aktów prawnych pod kątem

zgodności z prawem unijnym w zakresie

gospodarki opakowaniami;

- Sporządzanie raportu krajowego zgodnie z

Decyzją Komisji 97/138/EC;

- Przygotowanie projektów zmian legislacyjnych w

przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC i

podniesienie krajowych poziomów odzysku oraz

recyklingu zgodnie z wytycznymi. Projekt z

2001 r. przewiduje: odzysk w granicach 60-75%,

recykling 55-70%. Obligatoryjny poziom

recyklingu wprowadzono dla szkła - 60%,

papieru i tektury - 55%, metali - 50% oraz

tworzyw sztucznych - 20%.

2007-2010 Zarządzanie bazą danych.

Analiza danych uzyskanych w ramach systemu monitoringu z założonymi celami i wprowadzanie działań korygujących.

Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2008-2011 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań.

W 2007 r. zgłoszenie do parlamentu projektów zmian legislacyjnych w przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC.
2011-2014 Analiza danych uzyskanych w ramach systemu monitoringu z założonymi celami i wprowadzanie działań korygujących.

Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2012-2015 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań.
2003-2014 Nowelizacja ustaw zgłoszonych przez Ministra Środowiska. Parlament
2003-2007 Wytypowanie jednostki do kontroli deklaracji zgodności opakowań z wymaganiami. Minister Gospodarki
2003-2014 Opracowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi.

Kontrola przedsiębiorców.

Udział w budowie wystarczającego potencjału technicznego w zakresie instalacji odzysku i recyklingu w skali województwa.

Działania informacyjno-edukacyjne o zasięgu wojewódzkim.

 administracja samorządowa szczebla wojewódzkiego
2003-2014 Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi na terenie gminy, w tym selektywnej zbiórki finansowanej z opłat produktowych i opłat pobieranych przez organizacje odzysku. Opracowanie gminnych planów gospodarki odpadami opakowaniowymi.

Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych: zapewnienie odpowiedniej ilości pojemników do selektywnego gromadzenia odpadów, budowa punktów gromadzenia odpadów opakowaniowych.

Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie zbiórki i transportu odpadów opakowaniowych: specjalistyczne i podstawowe środki zbiórki oraz transportu.

Działania informacyjno-edukacyjne dla społeczności lokalnej.

 administracja samorządowa szczebla gminnego (zarządy gmin / związków gmin)
2003-2014 Przejmowanie obowiązków recyklingu od przedsiębiorców w ramach opłat licencyjnych. Redystrybucja środków zgodnie ze statutem na prowadzenie segregacji i przygotowania odpadów zgodnie z warunkami technicznymi odbioru przez zakłady przetwórcze (do zarządów gmin/firm usług komunalnych). Realizacja działań związanych z wypełnieniem obowiązku recyklingu przedsiębiorców.

Działania informacyjne i edukacyjne.

 organizacje odzysku
2003-2014 Przestrzeganie wymagań ekologicznych, deklarowanie zgodności opakowań z wymaganiami i/lub certyfikacja w tym zakresie wg norm PN-EN. producenci opakowań i przedsiębiorcy
2003-2014 Wypełnianie obowiązków określonych w krajowych regulacjach prawnych. przedsiębiorcy
2003-2014 Uzgodnienia pomiędzy organizacjami odzysku i zarządami gmin. Prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych. Budowa punktów zbierania odpadów opakowaniowych i instalacji do segregacji odpadów. organizacje odzysku, gminy, przedsiębiorcy
2003-2014 Ustalenie terminologii opakowaniowej i rodzajów wyrobów klasyfikowanych jako opakowania. Prace ekspertyzowe i badawcze w zakresie metod analizy cyklu życia opakowań, przydatności do odzysku, badania metali ciężkich, prowadzenie bazy danych o niebezpiecznych dla środowiska składnikach opakowań, wydawanie potwierdzeń zgodności opakowań z wymaganiami i ich certyfikacja w zakresie ponownego przetwórstwa itd. jednostki naukowo-badawcze działające w dziedzinie opakowań i odpadów opakowaniowych
2003-2004 Wydanie norm PN-EN i raportów technicznych dotyczących wymagań zawartych w Dyrektywie 94/62/EC Polski Komitet Normalizacyjny
2003-2014 Kontrola dostawców w zakresie zgodności opakowań z wymaganiami upoważniona jednostka kontrolna
2003-2014 Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych, zwiększenie zdolności przetwórczych. zakłady przetwórcze lub reprezentujące je organizacje

Źródło: opracowanie COBRO

3.1.3. Komunalne osady ściekowe

3.1.3.1. Diagnoza stanu aktualnego

Na podstawie danych statystycznych gromadzonych przez GUS możliwe jest określenie przestrzennego rozkładu występowania oczyszczalni ścieków, a tym samym pośrednio produkcji osadów.

Tabela 3.1.3.1. Zestawienie komunalnych oczyszczalni ścieków działających w Polsce

Grupa Liczba w 1999 r. Liczba w 2000 r.
Oczyszczalnie mechaniczne 139 135
Oczyszczalnie mechaniczno-chemiczne 17 17
Oczyszczalnie biologiczne 1.724 1.844
Oczyszczalnie z podwyższonym usuwaniem biogenów 325 421
Razem 2.205 2.417

Źródło: wg BDR GUS - tablica 30 (stan na 31 grudnia danego roku)

Komunalne oczyszczalnie ścieków (tabela 3.1.3.1) obsługiwały w 1999 r. 19.900 tys. ludności i wytwarzały ponad 354.000 Mg osadów w przeliczeniu na suchą masę (tabela 3.1.3.2). 48% populacji wytwarzającej ścieki nie było obsługiwane przez oczyszczalnie. Monitoring gospodarki osadowej do końca roku 2001 ograniczony był do określenia ilości osadów w przeliczeniu na suchą masę i określenia procesów, z jakich osady pochodzą. Odpady wytwarzane w komunalnych oczyszczalniach ścieków1) podzielić można generalnie na odpady ze skratek (skratki - 19-08-01), z piaskowników (19-08-02) i procesów stabilizacji i odwadniania osadów, w tym ustabilizowane komunalne osady ściekowe (19-08-05). Informacja o poszczególnych odpadach oczyszczalni nie jest dostępna w sprawozdawczości GUS. Drugim elementem, który do początku roku 2002 nie podlegał monitoringowi, jest skład chemiczny osadów ściekowych i stopień zanieczyszczenia sanitarnego. Dostępna jest natomiast informacja o ilości osadów wykorzystanych.

Tabela 3.1.3.2. Osady z oczyszczalni komunalnych w 1999 r.

Osady wytworzone Osady wykorzystane na cele nieprzemysłowe Wskaźnik wykorzystania Ładunek osadów na obsługiwanego mieszkańca
Mg s.m. Mg s.m. % kg s.m.
354.400 123.807 34,38 18,257

Źródło: dane za 1999 r. wg GUS

______

1) Za komunalne osady ściekowe uważa się w myśl definicji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach "pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących oczyszczaniu ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych".

W roku 2000 odnotowano wzrost ilości wytwarzanych osadów w oczyszczalniach ścieków komunalnych do niemal 360 Gg s.m. Wzrost ten związany był z oddaniem do użytku kolejnych inwestycji - budowa kanalizacji i oczyszczalni i w efekcie ze wzrostem liczby obsługiwanych przez oczyszczalnie mieszkańców do ponad 20 mln.

Tabela 3.1.3.3. Osady z oczyszczalni komunalnych w 2000 r. [wg GUS]

Osady wytworzone w ciągu roku Nagromadzone
ogółem wykorzystane kompostowane przetworzone składowane inne Wykorzystane z
przemysłowo rolniczo termicznie nagromadzonych
[Mg suchej masy]
359.819 28.274 50.628 25.528 5.904 151.618 97.867 675.011 105.906
[%]
100 8 14 7 2 42 27 x x

Źródło: dane GUS

grafika

Rys. 3.1.3.1. Postępowanie z osadami na oczyszczalniach ścieków wg GUS w roku 2000

Szacunki GUS podają, że w roku 2000 na oczyszczalniach nagromadzona była dwuletnia produkcja osadów.

3.1.3.2. Prognoza

Prognozuje się, że wzrost ilości osadów kształtował się będzie na następującym poziomie: 490 tys. Mg s.m. w roku 2006 do ok. 700 tys. Mg s.m. w roku 2014. Prognozę przedstawia rysunek 3.1.3.2.

W roku 2014 przewidywany jest dwukrotny przyrost masy osadu w stosunku do roku 2000.

grafika

Rys. 3.1.3.2. Prognoza masy osadów wytwarzanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków [Mg]

3.1.3.3. Cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi

Podstawowe cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi wynikają z celów ochrony środowiska:

- zwiększenie stopnia kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi celem zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego,

- zwiększenie stopnia przetworzenia komunalnych osadów ściekowych,

- maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego.

Istniejące trendy zostaną utrzymane przy jednoczesnym podjęciu dalszych starań o zwiększenie kontroli osadów wykorzystywanych dla celów przyrodniczych. Ten ostatni kierunek może się rozwinąć jedynie pod warunkiem wybudowania sieci podczyszczalni ścieków przemysłowych, które są kierowane do tej pory na oczyszczalnie komunalne. Należy założyć, że mimo to zawartość zanieczyszczeń w osadach pochodzących z dużych zespołów miejskich nie będzie spełniać kryteriów wymaganych przy zastosowaniu osadów do nawożenia i użyźniania gruntów rolnych, czy produkcji roślin na kompost, a nawet rekultywacji terenów przemysłowych2).

Zmiany w projektowaniu i budowie oczyszczalń polegające na odejściu od złej praktyki budowy oczyszczalni i ich eksploatacji bez rozwiązania problemu końcowego zagospodarowania osadów przy jednoczesnym przestrzeganiu prawa dotyczącego wykorzystania osadów powinny doprowadzić w najbliższych latach do likwidacji zjawiska magazynowania osadów na terenie oczyszczalni ścieków.

Preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi będzie kompostowanie. Znacząca modyfikacja składu chemicznego zachodzi w przypadku mieszania osadów z innymi odpadami lub ziemią. Ziemia kondycjonowana osadem może stanowić dobry produkt dla potrzeb zakładania i konserwacji miejskich terenów zielonych oraz rekultywacji składowisk i terenów poprzemysłowych o wysokim stopniu zanieczyszczenia. Stąd też kierunek ten powinien być preferowany w oczyszczalniach posiadających powiązania z zakładami kompostowania odpadów komunalnych i z zakładami wytwarzającymi znaczne ilości odpadów organicznych (np. zakłady wytwarzające korę, trociny). Produkcja kompostów z osadów ściekowych bez dodatków organicznych jest nieuzasadniona technologicznie i ekonomicznie w relacji do kosztów składowania. Generalnie należy przyjąć, że przetwórstwo osadów powinno być realizowane poza oczyszczalniami ścieków. Zakłada się, że ilość osadów kompostowanych może wzrosnąć nawet do 20% ich całkowitej masy wytwarzanej w kraju. Warunkiem jest realizacja programu budowy zakładów kompostowania i przygotowanie ich do współpracy z oczyszczalniami ścieków.

Kolejnym preferowanym kierunkiem będzie wykorzystanie osadów na cele określone w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Wdrażanie dyrektywy osadowej3) w Polsce stwarza warunki do przejęcia kontroli nad tym kierunkiem i postawienia tamy procesom zanieczyszczania gleb. Należy przyjąć założenie, że bezpośrednie wykorzystanie ustabilizowanych osadów ściekowych nie zwiększy się do roku 2010. Czynnikiem, który nie pozwoli na wzrost ilości osadów wykorzystywanych w tym kierunku, będzie projektowany wzrost kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi oraz dalsze rozpoznanie zawartości zanieczyszczeń organicznych w komunalnych osadach ściekowych. Stąd też zakłada się, że w roku 2014 bezpośrednie wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie zmaleje do 12% ich wytwarzanej masy. Jednocześnie zmaleje wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych niekompostowanych do innych przyrodniczych celów z obecnych 17% do 14%. Razem zatem do nawożenia i użyźniania gruntów w roku 2014 używane będzie 26% osadów bez kompostowania oraz 20% osadów po procesie kompostowania, co daje 46% osadów. Dotychczasowe badania składu chemicznego osadów ściekowych nakazują dużą ostrożność w tym zakresie. Z przebadanych prób wynika, że wymagania jakościowe spełniło jedynie 20% prób, co oznacza, że jedynie osady z około 7,5% oczyszczalń kwalifikują się w całości do wykorzystania w rolnictwie4).

Kolejnym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych będzie ich termiczne przekształcanie. Należy przyjąć, że do roku 2010 zbudowane zostaną dodatkowe instalacje pozwalające na przerób termiczny osadów. Zakłada się, że w roku 2010 ilość komunalnych osadów ściekowych przekształcanych termicznie wzrośnie z obecnych 1,6% do 5% w roku 2010 i 8% w roku 2014. Instalacje termicznego przekształcania osadów powinny obsługiwać oczyszczalnie z dużych aglomeracji oraz z rejonów, gdzie władze rozwijają rolnictwo ekologiczne, turystykę i z rejonów uzdrowiskowych.

Kolejnym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych będzie ich składowanie na składowiskach odpadów. Kierunek ten, mimo że nie jest traktowany jako preferowany, będzie kierunkiem dominującym ilościowo. Oznacza to, że w bilansach materiałów biogennych kierowanych na składowiska należy przewidzieć stały udział osadów. Z obecnych 42,14% powinien nastąpić wzrost do 45% w roku 2010 i spadek do 39% w roku 2014.

Pozostała ilość komunalnych osadów ściekowych wykorzystana zostanie na cele przemysłowe.

grafika

Rys. 3.1.3.3. Zmiany w strukturze unieszkodliwiania i wykorzystania osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków wg klasyfikacji GUS (opracowanie własne)

______

2) Kryteria te zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140).

3) 86/278 EEC OJ L 181, 04.07.1986

4) Bernacka J. i inni; 2002; Ocena zmian składu osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków w latach 1998-2002; raport IOŚ; Warszawa

3.1.3.4. Program działań

Okres do roku 2006

Działania prawne

Obecnie nie przewiduje się zmian prawnych. Ewentualne działania prawne będą podejmowane po zmianie przepisów UE.

Monitoring i inspekcja

Podstawowe badania osadów wykonywane są w tej chwili na ogół własnymi siłami oczyszczalni ścieków.

Koszty zwiększenia zakresu obowiązków pomiarowych oraz stosowania poszczególnych metod referencyjnych przez laboratoria oczyszczalni wliczone zostaną w koszty oczyszczania ścieków.

Monitoring jakości komunalnych osadów ściekowych na zawartość związków organicznych powinien zostać wsparty odpowiednim programem badań wstępnych, który ustalałby zawartość związków organicznych w komunalnych osadach ściekowych (PCB, WWA itp.) w wytypowanych do badań oczyszczalniach. Zakładając, że w ramach programu badaniem objęto by jedynie 250 oczyszczalni (10% obecnie istniejącej liczby) przez okres 3-letni, pobierając 18 prób osadów, to koszt takiego programu badań wyniósłby około 18 mln zł, z czego do roku 2006 około 1,8 mln zł. W jego wyniku określone zostałyby oczyszczalnie, które ze względu na wysokie poziomy zanieczyszczeń organicznych w osadach nie powinny kierować osadów do wykorzystania.

Program badawczy powinien być zrealizowany przez Inspekcję Ochrony Środowiska przy współpracy jednej z placówek naukowo-badawczych Ministra Środowiska.

Nakłady poniesione zostałyby z NFOŚiGW.

Inwestycje

Nie przewiduje się dodatkowych inwestycji w zakresie gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi poza wynikającymi z programu budowy oczyszczalni ścieków i modernizacji ciągów technologicznych w obiektach istniejących. Koszty te zostaną uwzględnione w programie inwestycyjnym gospodarki wodno-ściekowej.

Zakłada się, że do roku 2006 oczyszczalnie obsługujące powyżej 100.000 LRM wyposażone zostaną w systemy kontroli ilości osadów o wysokim stopniu automatyzacji.

Zwiększenie poziomu kompostowania i termicznego przekształcania osadów z obecnych niepełnych 9% do 28% wymagać będzie ścisłej współpracy projektantów z wykonawcami inwestycji zagospodarowania odpadów komunalnych. W uzasadnionych ekonomicznie przypadkach oczyszczalnie mogą posiadać własne ciągi kompostowania i termicznego przekształcania osadów. Dla uzyskania zakładanych wielkości kompostowania osadów wymagane będzie wybudowanie około 9 kompostowni o średniej przepustowości dobowej na poziomie 4-5 Mg s.m. osadów. Dla potrzeb rozwinięcia tego kierunku niezbędne będzie przygotowanie projektów typowych dla oczyszczalni obsługujących do 15.000 LRM, w których czynnikiem strukturotwórczym będą wióry, trociny, kora pochodzące z pobliskich zakładów przemysłu drzewnego. Prace te powinny pozwolić na zbudowanie ciągów kompostowania osadów w około 22 oczyszczalniach ścieków w następnym okresie planistycznym.

Działania w latach 2007-2010

Struktura działań objętych programem powinna być zbliżona do działań krótkookresowych przewidzianych do realizacji do roku 2006.

Zestaw działań prawnych

Działania prawne uzależnione będą od zmian w prawodawstwie UE oraz wyników prowadzonego programu badań komunalnych osadów ściekowych na zawartość związków organicznych.

Monitoring i inspekcja

Kontynuowany powinien być program badań jakości komunalnych osadów ściekowych opracowany w poprzednim okresie. Jego koszt ocenia się w tym okresie planistycznym na około 16,2 mln zł. Program ten realizowany byłby przez Inspekcję Ochrony Środowiska we współpracy z jednostką badawczo-rozwojową MŚ.

Inwestycje

Budowa około 9 zakładów kompostowania osadów ściekowych w aglomeracjach do 15.000 LRM posiadających nadmiary niezagospodarowanych odpadów drzewnych o średniej wydajności dobowej 4 do 5 Mg s.m. osadów. Pozwoli to na objęcie kompostowaniem około 32.000 Mg s.m. osadów.

Kontynuacja inwestycji w zakresie kontroli ilości i jakości wytwarzanych i wykorzystywanych osadów w oczyszczalniach ścieków wybudowanych przed rokiem 2000.

Działania w latach 2011-2014

Działania monitoringowe

Analiza skuteczności wprowadzonych ewentualnie instrumentów prawnych i analiza szczelności systemu kontrolnego to cele, które w latach 2010-2014 powinny zostać zrealizowane przez służby monitoringowe we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi MŚ.

Wyniki analizy posłużą zwiększeniu efektywności systemu monitoringowego i redukcji zakresu kontroli.

Działania inwestycyjne

Zakończenie programu modernizacji oczyszczalni ścieków w zakresie kontroli ilości i jakości komunalnych osadów ściekowych.

Realizacja programu budowy instalacji termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych w wybranych aglomeracjach powyżej 100.000 LRM.

Stworzy to podstawy do redukcji ilości odpadów organicznych w kolejnych okresach planistycznych do poziomu 15-20% całkowitej wytwarzanej ilości osadów.

Kontynuacja programu budowy kompostowni komunalnych osadów ściekowych - kolejne 50 małych kompostowni o łącznym przerobie ok. 72.000 Mg s.m. - pozwoli na osiągnięcie wskaźnika kompostowanych osadów ściekowych na zakładanym poziomie 20%, tj. około 143.000 Mg s.m.

Jego realizacja pozwoli na stworzenie materialnej podstawy dla uzyskania komunalnych osadów ściekowych po procesach kompostowania stanowiących ponad 25% strumienia wytwarzanych osadów.

3.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym

3.2.1. Stan gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym w Polsce

Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. Za sektor gospodarczy uważa się poszczególne branże przemysłu, rolnictwo, rzemiosło i niektóre usługi.

Dla określenia aktualnego stanu w gospodarce odpadami w sektorze gospodarczym wykorzystano przede wszystkim dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za rok 2000. Dane te obejmują grupę dużych zakładów, wytwarzających powyżej 1.000 Mg odpadów rocznie. Informacje o ilości i rodzajach odpadów wytwarzanych przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw mają charakter szacunkowy lub wskaźnikowy. Ta sfera powstawania odpadów nie była do tej pory przedmiotem szerszych badań i nie uwzględniano jej w statystykach. Jak wykazują fragmentaryczne badania, ilości odpadów wytwarzane przez te źródła stanowią łącznie około 2-8% całego strumienia odpadów powstających w Polsce. Z uwagi na rodzaje wytwarzanych odpadów i trudności z kontrolowaniem gospodarki odpadami w tym sektorze, mali i średni producenci powinni zostać bezwzględnie objęci projektowanym systemem gospodarki odpadami w kraju.

W 2000 r. wytworzono w Polsce 125,48 mln Mg odpadów innych niż komunalne, z czego 96,5 mln Mg (76,9%) poddano odzyskowi, unieszkodliwiono poza składowaniem 2,8 mln Mg (2,2%), a składowano 22,3 mln Mg (17,8%). Magazynowano 3,9 mln Mg odpadów (3,1%). Wytwarzanie i sposób gospodarowania odpadami pochodzenia przemysłowego w poszczególnych województwach przedstawiono w tabeli 3.2.1.1.

Tabela 3.2.1.1. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w 2000 r.

Województwo Odpady [tys. Mg]
wytworzone odzysk unieszkodliwione (bez składowania) składowane magazynowane (stan na 31.12.1999r.)
Polska 125.484,1 96.468,5 2.771,0 22.346,78 2.011.034,5
Dolnośląskie 32.363,5 24.762,8 56,4 7.112,8 635.750,9
Kujawsko-Pomorskie 3.096,9 2.406,9 33,9 337,4 31.653,5
Lubelskie 4.242,6 3.368,8 26,4 671,5 14.275,0
Lubuskie 864,5 749,2 36,7 74,6 2.853,0
Łódzkie 5.807,8 4.296,1 46,1 1.220,6 37.952,7
Małopolskie 10.004,5 6.886,0 620,7 1.434,6 176.238,9
Mazowieckie 4.383,5 2.512,7 87,4 1.570,4 40.758,3
Opolskie 2.510,1 2.061,5 19,6 312,0 29.593,7
Podkarpackie 1.349,2 1.048,3 24,3 55,9 51.527,4
Podlaskie 717,8 531,9 23,1 110,4 2.331,0
Pomorskie 1.976,1 1.152,3 61,1 651,0 20.387,2
Śląskie 46.844,7 40.689,3 87,0 5.752,9 795.761,1
Świętokrzyskie 1.913,9 1.255,1 75,8 404,5 44.413,4
Warmińsko-Mazurskie 459,6 344,6 74,3 20,2 1.554,7
Wielkopolskie 3.650,8 2.467,8 26,6 1.058,9 50.860,9
Zachodniopomorskie 5.298,6 1.826,2 1.471,6 1.959,0 75.122,8

źródło: dane za 2000 r. wg GUS

Wytwarzanie odpadów w Polsce jest nierównomierne przestrzennie - ponad 70% odpadów powstaje w trzech województwach Polski południowej: śląskim, dolnośląskim i małopolskim. Najmniej odpadów wytwarzane jest w północno-wschodniej części kraju: w województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim powstaje poniżej 1% odpadów całego strumienia. Największe ilości odpadów nagromadzono na składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim.

Ilość odpadów powstających w sektorze gospodarczym w Polsce sukcesywnie maleje: ze 143,9 mln Mg w 1990 r. do 125,48 mln Mg w 2000 r. (GUS). Zmieniła się również struktura gospodarki tymi odpadami: w 1990 r. wykorzystywano 77,1 mln Mg (53,6%) odpadów, składowano zaś 66,8 mln Mg (46,4%). W 2000 r. 96,5 mln Mg (76,9%) odpadów poddano procesowi odzysku, natomiast unieszkodliwiono poprzez składowanie 22,3 mln Mg (17,8%) odpadów. Można uznać, że nastąpiła znaczna poprawa w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym.

Przedstawione tendencje są zgodne z zadaniami Polityki Ekologicznej Państwa w zakresie zwiększania udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesie produkcyjnym odpadów przemysłowych.

W wyniku działalności gospodarczej, a w szczególności przemysłowej, powstają różnorodne, niekiedy specyficzne rodzaje odpadów. Analizę stanu aktualnego i potrzeb w gospodarce odpadami opracowano dla następujących gałęzi przemysłu:

- wydobywczy,

- chemiczny,

- energetyczny,

- hutniczy,

- remontowo-budowlany,

- rolno-spożywczy,

- drzewny, celulozowy i papierniczy.

Bilans odpadów w poszczególnych sektorach wraz ze strukturą gospodarki przedstawia tabela 3.2.1.2. oraz rys. 3.2.1.1.

grafika

Rys.3.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym

Z przeprowadzonych analiz wynika, że największe ilości odpadów powstają w przemyśle wydobywczym - 59,7% całości wytwarzanych odpadów, następnie w przemyśle energetycznym - 16,0%, rolno-spożywczym - 8,6%, hutniczym - 6,3%, drzewno-celulozowo-papierniczym - 4,6%, chemicznym - 2,9%, remontowo-budowlanym - 1,8% oraz skórzano-tekstylnym - 0,1%.

Największy stopień odzysku wykazuje przemysł drzewno-celulozowo-papierniczy - 87,0%, a najmniejszy przemysł chemiczny - 29,2%.

Rodzaje odpadów wytworzone w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki przedstawiono w tabeli 3.2.1.3.

Tabela 3.2.1.2. Bilans odpadów i struktura gospodarki odpadami wg branż sektora gospodarczego w Polsce w 2000 r.

Sektor gospodarczy Grupa odpadów Ilość

wytworzona

 Odzysk Unieszkodliwianie Magazynowanie
[Mg] poza składowaniem składowanie
[Mg] % [Mg] % [Mg] % [Mg] %
Przemysł wydobywczy Odpady powstające przy poszukiwaniu, 73.568.900,0 60.076.100,0 81,7 - - 12.634.200,0 17,2 832.300,0 1,1
wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (01)*
Przemysł chemiczny Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla (05) 408.100,0 407.406,0 99,8 - - 82,0 0,02 612,0 0,2
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej (06) 3.054.200,0 565.200,0 18,5 437.000,0 14,3 2.049.100,0 67,1 2.500,0 0,1
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej (07) 135.390,0 78.883,1 56 49.120,0 36,3 8.615,0 6,4 1.770,0 1,3
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich) (08) 20.465,15 7.776,7 38 8.640,4 42,2 3.640,8 17,8 1.369,1 6,7
Wszystkie grupy odpadów łącznie 3.618.155,15 1.059.265,8 29,2 494.760,4 13,6 2.061.437.8 57 6.251.1 0,2
Przemysł energetyczny Odpady z procesów termicznych -

odpady z

 19.740.800,0 14.731.000,0 74,6 24.600,0 0,1 4.485.100,0 22,7 500.100,0 2,5
elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (10 01)
Przemysł hutniczy Odpady z hutnictwa żelaza i stali (10 02) 4.900.000,0 4.184.600,0 85,4 - - 230.300,0 4,7 485.100,0 9,9
Odpady z hutnictwa aluminium (10 03) 17.640,0 12.348,0 70 - - 5.292,0 30 - -
Odpady z hutnictwa ołowiu (10 04) 26.700,0 6.114,0 22,9 - - 19.491,0 73 1.095,0 4,1
Odpady z hutnictwa cynku (10 05) 173.800,0 171.020,0 98,4 - - 2.086,0 1,2 695,0 0,4
Odpady z hutnictwa miedzi (10 06) 1.307.600,0 1.013.390,0 77,5 - - 16.999,0 1,3 277.211,0 21,2
Odpady z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych (10 09, 10 10) 596.500,0 409.900,0 68,7 - - 186.200,0 31,3 - -
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (12) 771.300,0 731.190,0 94,8 10.798,0 1,4 24.682,0 3,2 4.628,0 0,6
Wszystkie rodzaje odpadów łącznie 7.793.540.0 6.528.562.0 83,8 10.798,0 0,1 485.050.0 6,2 768.729.0 9,9
Przemysł remontowo-budowlany Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych 2.185.800,0 1.636.100,0 74,8 31.700,0 1,5 283.200,0 12,9 234.800,0 10,7
oraz infrastruktury drogowej (17)
Przemysł rolno-spożywczy Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa 10.630.510,5 8.951.996,5 86,2 149.082,6 2,1 405.338.2 4,2 616.808,1 5,9
oraz przetwórstwa żywności (02)
Przemysł drzewny, celulozowy i papierniczy Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji 5.652.600,0 4.468.000,0 87,0 396.100,0 7,2 165.200.0 8,2 51.400,0 2,6
płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (03)
Przemysł skórzany i tekstylny Odpady z przemyski skórzanego, futrzarskiego 132.180,0 25.300.0 19,1 92.890,0 70,3 13.600 10,3 5.590,0 4,2
i tekstylnego (04)
RAZEM 123.322.485,6 97.476.324,2 79,7 1.199.931,0 1,0 20.533.126,0 16,8 3.015.978,2 2,5

źródło: dane za 2000 r. wg GUS oraz SIGOP

* numeracja grup zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206)

Tabela 3.2.1.3. Rodzaje odpadów wytwarzane w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki

Kod odpadu Rodzaj odpadu Ilość wytworzona Odzysk Unieszkodliwianie poza składowaniem Unieszkodliwianie przez składowanie Magazynowanie
[Mg] [Mg] % [Mg] % [Mg] % [Mg] %
Przemysł wydobywczy
010407 Odpady przeróbcze ze wzbogacania węgla 35.437.600,00 30.396.800,00 85,8 0 0,00 5.017.900,00 14,16 22.900,00 0,06
010304 Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych 28.311.000,00 21.122.100,00 74,6 0 0,00 6.597.200,00 23,30 591.700,00 2,09
010401 Skruszone skały 2.595.900,00 2.532.600,00 97,6 0 0,00 36.700,00 1,41 26.600,00 1,02
010102 Odpady z wydobywania innych minerałów 2.279.100,00 1.763.200,00 77,4 0 0,00 390.700,00 17,14 125.200,00 5,49
010408 Odpady z flotacji węgla 2.123.800,00 1.746.200,00 82,2 0 0,00 377.600,00 17,78 0,00 0,00
010402 Odpadowe piaski i iły 1.004.700,00 903.100,00 89,9 0 0,00 101.400,00 10,09 200,00 0,02
Przemysł energetyczny
100113 Mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych 9.078.800,00 4.830.800,00 53,21 10.600,00 0,12 4.180.700,00 46,05 56.700,00 0,62
100102 Popioły lotne z węgla kamiennego 4.559.300,00 4.260.500,00 93,45 200,00 0,00 209.700,00 4,60 88.800,00 1,95
100105 Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin 3.104.100,00 3.032.100,00 97,68 0,00 0,00 44.800,00 1,44 27.200,00 0,88
100101 Żużle 2.473.500,00 2.126.600,00 85,98 6.500,00 0,26 20.100,00 0,81 320.400,00 12,95
100103 Popioły lotne z węgla brunatnego 463.100,00 463.100,00 100,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Przemysł rolno-spożywczy
020404 Wysłodki 5.907.100,00 5.698.400,00 96,47 48.700,00 0,82 0,00 0,00 1.600,00 0,03
020401 Osady z oczyszczania i mycia buraków 1.396.400,00 707.800,00 50,69 3.800,00 0,27 248.300,00 17,78 436.500,00 31,26
020402 Nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza (wapno defekacyjne) 913.900,00 710.600,00 77,75 6.100,00 0,67 95.900,00 10,49 101.300,00 11,08
020706 Wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary 514.700,00 486.700,00 94,56 2.800,00 0,54 0,00 0,00 0,00 0,00
Przemysł hutniczy
100201 Żużle z procesów wytapiania (wielkopiecowe, stalownicze) 3.333.700,00 2.786.000,00 83,57 0,00 0,00 68.100,00 2,04 479.600,00 14,39
100609 Żużle szybowe i granulowane 1.237.400,00 542.600,00 43,85 0,00 0,00 0,00 0,00 694.800,00 56,15
120102 Inne odpady żelaza i jego stopów 479.400,00 478.500,00 99,81 0,00 0,00 500,00 0,10 400,00 0,08
120101 Odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego stopów 134.700,00 133.200,00 98,89 0,00 0,00 0,00 0,00 1.500,00 1,11
120201 Zużyte ścierniwo 75.000,00 61.500,00 82,00 1.000,00 1,33 11.900,00 15,87 600,00 0,80
Przemysł drzewno-celulozowo-papierniczy
030103 Wióry, ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir 703.600,00 652.200,00 92,69 41.800,00 5,94 2.900,00 0,41 6.700,00 0,95
030102 Trociny 462.900,00 395.800,00 85,50 59.400,00 12,83 0,00 0,00 7.700,00 1,66
030101 Odpady kory i korka 235.500,00 209.600,00 89,00 8.900,00 3,78 700,00 0,30 16.300,00 6,92
030301 Kora 221.800,00 205.000,00 92,43 0,00 0,00 1.000,00 0,45 15.800,00 7,12
Przemysł chemiczny
050103 Osady z dna zbiorników 3.132,50 1.569,20 50,09 1.514,00 48,33 0,00 0,00 49,40 1,58
050601 Kwaśne smoły 1.710,00 1.603,00 93,74 107,00 6,26 0,00 0,00 0,00 0,00
050801 Zużyte sorbenty z surowców ilastych 1.036,50 861,66 83,13 43,34 0,43 0,00 0,00 131,50 12,69
060901 Fosfogipsy 1.898.700,00 8.400,00 0,44 0,00 0,00 1.890.300,00 99,56 0,00 0,00
060301 Węglany (z wyłączeniem 02 04 02 oraz 19 09 03) 229.000,00 227.300,00 99,26 200,00 0,09 200,00 0,09 1.500,00 0,66
060601 Odpady zawierające siarkę lub jej związki 110.400,00 107.300,00 97,19 3.000,00 2,72 2.900,00 2,63 100,00 0,09
080103 Odpady z farb i lakierów wodorozcieńczalnych 2.553,75 45,72 1,79 2.424,75 94,95 46,30 1,81 36,98 1,45
080408 Roztwory wodne zawierające klej, kity i masy szpachlowe 2.225,00 0,00 0,00 2.225,00 100,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Przemysł remontowo-budowlany
170405 Żelazo i stal 841.100,00 702.400,00 83,51 22.400,00 2,66 0,00 0,00 116.300,00 13,83
170502 Grunt z wykopów i pogłębiania 447.800,00 390.400,00 87,18 2.000,00 0,45 27.600,00 6,16 27.800,00 6,21
170101 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 251.200,00 173.300,00 68,99 700,00 0,28 65.500,00 26,07 11.700,00 4,66
170701 Wymieszany gruz i materiały z rozbiórki 192.800,00 96.900,00 50,26 2.000,00 1,04 88.700,00 46,01 5.200,00 2,70
170104 Odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie 155.800,00 104.200,00 66,88 0,00 0,00 0,00 0,00 51.600,00 33,12
Przemysł skórzano-tekstylny
040101 Odpady z mizdrowania 17.500,00 16.600,00 94,9 900,00 5,14 0,00 0,00 0,00 0,00
040108 Odpady skóry wygarbowanej zawierające chrom 21.000,00 15.800,00 75,2 0 0,00 5.200,00 24,76 0,00 0,00
040110 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków 9.400,00 0,00 0,0 200,00 2,13 3.600,00 38,30 5.600,00 59,57
040102 Odpady z wapnowania 5.800,00 5.100,00 87,9 0 0,00 700,00 12,07 0,00 0,00

źródło: dane za 2000 r. wg GUS oraz SIGOP

W strumieniu odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym powstają również odpady niebezpieczne, które zostały omówione szczegółowo w rozdziale 3.3.

Stan bazy technicznej do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego (innych niż niebezpieczne)

Podczas szczegółowej analizy strumienia odpadów powstających w sektorze gospodarczym (innych niż niebezpieczne) przyjęto założenie, że gospodarka odpadami poddanymi procesom odzysku i/lub unieszkodliwianymi (z wyjątkiem składowania) w 75% wytwarzanej ilości, nie stwarza obecnie większych problemów (z wyjątkiem odpadów, tzw. masowych) i w perspektywie do 2006 r. nie będzie sprawą priorytetową. Wydaje się, że proste usprawnienie procedur, czy niewielkie zmiany technologiczne pozwolą na zagospodarowanie pozostałych 25% wytwarzanych odpadów. Konsekwencją przyjętego założenia jest wydzielenie z całego strumienia odpadów powstających w sektorze gospodarczym (innych niż niebezpieczne) rodzajów odpadów, dla których gospodarka prowadzona jest w sposób niedostateczny. Podstawowym problemem jest duży procent odpadów trafiających na składowiska. Dotyczy to odpadów z następujących podgrup:

- z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej,

- z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych,

- z procesów termicznych,

- z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów emalii ceramicznych, kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich),

- powstających przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin,

- z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej,

- z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego,

- produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej.

Przeprowadzona szczegółowa analiza ilości składowanych odpadów w poszczególnych grupach wykazała, że istnieją rodzaje odpadów, dla których obecnie brak jest dostępnych i ekonomicznie uzasadnionych metod pozwalających na ograniczenie ich składowania (są to np. fosfogipsy). Problemem są również odpady powstające w trakcie flotacyjnego wzbogacania kopalin. Składowane jest tylko 23% tych odpadów, ale jest to łącznie ponad 6,5 mln Mg.

Obecnie nie istnieją technologie pozwalające na zmniejszenie ilości odpadów powstających w trakcie przerobu surowców mineralnych (fosfogipsy, odpady flotacyjne), należy więc liczyć się z faktem, iż nadal duże ilości tych rodzajów odpadów będą składowane. Problem ten dotyczy kilku dużych producentów odpadów i próby jego rozwiązania powinny być prowadzone na miejscu u wytwórcy.

Problematyczne jest również poddawanie odzyskowi następujących rodzajów odpadów:

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków z różnych gałęzi przemysłu,

- zużyte wykładziny węglowe i materiały ogniotrwałe z elektroliz w hutnictwie aluminium,

- żużle z drugiego przetopu w hutnictwie cynku,

- żużle z przetopu ołowiu w hutnictwie ołowiu.

Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych powstają w dużym rozproszeniu. Ten fakt powoduje trudności z dokładnym oszacowaniem powstających ilości oraz utrudnia ich odzysk. Istnieją technologie pozwalające na przetworzenie i wykorzystanie znacznych ilości odpadów budowlanych, konieczne jest jednak stworzenie systemu zbiórki i selektywnego składowania w celu ich dalszego przerobu.

W przypadku pozostałych rodzajów odpadów można stwierdzić, iż istnieją w kraju technologie i instalacje pozwalające na odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich deponowanych odpadów (innych niż niebezpieczne) z sektora gospodarczego. Należy przy tym zaznaczyć, że niniejszy plan nie obejmuje kompleksowej kontroli i oceny prawidłowości postępowania w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania przez jednostki, którym przekazano odpady.

Powstają wątpliwości, dlaczego mimo istniejących możliwości przerobu tak wiele nieprzetworzonych odpadów trafia na składowiska. Najprawdopodobniej powodem tego są zbyt niskie koszty składowania w stosunku do kosztów przerobu odpadów. Dodatkowym czynnikiem jest rozproszenie małych źródeł powstawania odpadów i nieopłacalność ekonomiczna realizacji przedmiotowych przedsięwzięć z zakresu gospodarki odpadami w podmiotach gospodarczych i małych jednostkach organizacyjnych. Uwzględnić należy również złą kondycję finansową dużej liczby podmiotów gospodarczych oraz fakt, że w minionych latach poczyniono bardzo duże nakłady finansowe na porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w zakładach.

Niektóre składowiska, na których deponowane są odpady, nie posiadają odpowiednich systemów zabezpieczeń pozwalających na ograniczenie ich wpływu na środowisko. Wprowadzenie w życie dyrektywy 1999/31/EC dotyczącej składowania odpadów powinno poprawić tę sytuację i zmienić na korzyść relacje cenowe składowania i przetwarzania odpadów. Należy również stworzyć odpowiednie instrumenty finansowe i organizacyjne (np. wysokość opłat za składowanie docelowo wyższa średnio o jeden rząd wielkości od obecnych, udostępnienie informacji nt. możliwości odzysku/unieszkodliwiania odpadów), które umożliwią rozwiązanie problemu ze składowaniem opisywanych odpadów.

Analizując stan gospodarki odpadami, wskazano cele dla odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym do osiągnięcia w latach 2003-2014, które są zgodne z wytycznymi zawartymi w Polityce Ekologicznej Państwa:

- dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990 r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg),

- rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych,

- wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych),

- identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych,

- wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu,

- rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego zastosowania odpadów.

- zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie z zasadami bliskości i samowystarczalności,

- ograniczanie ilości odpadów deponowanych na składowiskach,

- zorganizowanie sprawnego systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik (BAT),

- sukcesywna likwidacja starych, wcześniej nagromadzonych odpadów przemysłowych,

- kontynuacja prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów.

Analizując zagrożenia, jakie mogą wystąpić ze strony odpadów przemysłowych powstających w sektorze gospodarczym dla środowiska, w analizach szczegółowych zwrócono uwagę również na promieniotwórczość naturalną odpadów spowodowaną obecnością naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228. Dotyczy to w szczególności odpadów z przemysłów: wydobywczego, energetycznego i hutniczego, w których procesy technologiczne i przeróbcze mogą spowodować znaczące z punktu widzenia ochrony radiologicznej zwiększenie stężenia tych izotopów w powstających odpadach, a tym samym ograniczenie możliwości odzysku lub unieszkodliwiania tych grup odpadów.

Wykaz instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora przemysłowego przedstawia rys. 3.2.1.2. oraz załącznik 3.

grafika

Rys. 3.2.1.2. Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego

3.2.2. Odpady z sektora gospodarczego

3.2.2.1. Odpady z przemysłu wydobywczego

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin stanowią pod względem ilościowym największą grupę spośród wszystkich odpadów wytwarzanych i składowanych w kraju. Według źródeł GUS w 2000 r. wytworzono łącznie 73.568,9 tys. Mg tych odpadów. Wobec całkowitej ilości odpadów wytworzonych w 2000 r. w kraju ich masa jest znacząca i stanowi 58,6%. Strukturę gospodarki odpadami przedstawiono na rys. 3.2.2.1.1.

grafika

Rys. 3.2.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym

Odrębne zagadnienie stanowią duże ilości odpadów wydobywczych zdeponowane na starych hałdach kopalnianych, zwałowiskach zewnętrznych i zgromadzone w osadnikach przemysłowych. Z końcem roku 2000 na składowiskach nagromadzono ok. 1,5 mld Mg odpadów wydobywczych. W porównaniu do ogólnej ilości odpadów przemysłowych nagromadzonych na składowiskach na koniec roku 2000 w ilości 2.011.034,5 tys. Mg, odpady pochodzące z wydobycia stanowią 73,1% masy odpadów.

Czynnikiem decydującym o wytwarzaniu tak znaczącej ilości odpadów omawianej grupy jest skala działalności wydobywczej i przetwórstwa kopalin w naszym kraju. Pomimo postępującej restrukturyzacji polskiego przemysłu, wydobycie szeregu surowców utrzymuje się nadal na wysokim poziomie.

W przypadku odpadów wydobywczych źródłem ich wytwarzania są przede wszystkim zakłady górnicze, a w bardzo ograniczonym zakresie - przedsiębiorstwa poszukiwawcze i samodzielne zakłady przeróbcze, nieprowadzące eksploatacji. Ich generalna klasyfikacja opiera się na sposobie ich wytwarzania - wyróżnia się odpady górnicze i przeróbcze.

Głównym źródłem odpadów jest górnictwo i przeróbka węgla kamiennego, górnictwo węgla brunatnego, wydobycie i przetwórstwo rud miedzi i rud cynkowo-ołowiowych, a także przeróbka siarki, wydobycie soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej oraz wydobycie i przeróbka surowców skalnych. W górnictwie surowców skalnych dominuje eksploatacja masowa, co prowadzi do zwiększenia ilości odpadów i powoduje znaczne straty kopaliny towarzyszącej.

W górnictwie węgla kamiennego wytworzono w 2000 r. 37.561,4 tys. Mg odpadów, co stanowi 51,1% wszystkich odpadów wydobywczych, z czego procesom odzysku poddano 32.143,0 tys. Mg tych odpadów, czyli ok. 85,6%. Największe ilości odpadów stosuje się do: niwelacji terenu (43,4% ogółu), robót inżynieryjnych (27,2% ogółu) oraz podsadzki hydraulicznej (3,4%). Składowano 5.395,5 tys. Mg, co stanowi ok. 14,4%. Na natomiast składowiskach nagromadzono 762.815,6 tys. Mg, co stanowi 51,9% wszystkich odpadów wydobywczych.

Drugim, pod względem wielkości, wytwórcą odpadów wydobywczych w Polsce jest górnictwo rud metali nieżelaznych - miedzi oraz cynku i ołowiu. W roku 2000 w tym przemyśle powstało 29.313,8 tys. Mg odpadów, tj. 39,8% wszystkich odpadów z grupy 01, z czego procesowi odzysku poddano 22.124,9 tys. Mg, czyli 75,5% odpadów. Na składowiskach zdeponowano 6.597,2 tys. Mg odpadów, czyli 22,5%, a magazynowano 591,7 tys. Mg, tj. około 2%. Ilość odpadów z górnictwa metali nieżelaznych nagromadzonych na składowiskach do końca roku 2000 wynosiła 557.940,8 tys. Mg, co stanowi około 38% wszystkich nagromadzonych odpadów wydobywczych.

W bilansie odpadów z przemysłu wydobywczego znaczną ilość stanowią również odpady z górnictwa surowców skalnych. W 2000 roku powstało 6.474,4 tys. Mg, co stanowi 8,8% całości odpadów wydobywczych; z czego 5.612,5 tys. Mg (86,7%) poddano procesowi odzysku.

Prognozy ilości i jakości odpadów

Na ilość i jakość powstających odpadów mineralnych, a także na możliwości zwiększenia ich odzysku decydujący wpływ będzie mieć tempo rozwoju całego sektora górniczego w kraju w ciągu najbliższych lat.

Węgiel kamienny jest i przez najbliższe lata nadal pozostanie podstawowym paliwem w Polsce. W prognozach zakłada się, że w roku 2006 wydobycie węgla będzie wynosić 99 mln Mg, w roku 2010 - 90 mln Mg, w roku 2014 - 86 mln Mg, i spadnie do 80 mln Mg w roku 2020. Przewidywany spadek wydobycia węgla spowodowany jest prognozowanym spadkiem udziału węgla kamiennego w produkcji energii. Ilość odpadów powstających przy eksploatacji węgla kamiennego jest zależna od wielkości eksploatacji. Na 1 Mg wydobytego węgla przypada 0,4 Mg odpadów. W najbliższej przyszłości nie jest możliwe zmniejszenie tego współczynnika.

Ponieważ prognozy przewidują spadek wydobycia, ilość odpadów będzie również maleć. W roku 2010 będzie ich ok. 36 mln Mg, w roku 2014 około 34 mln Mg, a w roku 2020 około 32 mln Mg.

Wydobycie węgla brunatnego w Polsce w 2000 r. wyniosło 59.486 tys. Mg. Prognozy przewidują stabilizację wydobycia węgla brunatnego na tym samym poziomie do roku 2020.

Wydobycie rud miedzi w 2000 r. wyniosło 27.142 tys. Mg rudy, w tym 513 tys. Mg miedzi metalicznej i 1.363 Mg srebra. Poziom wydobycia rud miedzi i produkcji miedzi metalicznej powinien utrzymać się na dotychczasowym poziomie. Znaczna część produkcji miedzi i srebra przeznaczana jest na eksport, tak więc o wielkości produkcji będą decydować wahania cen tych metali na rynkach światowych.

Główną masę odpadów w przemyśle miedziowym stanowić będą nadal odpady poflotacyjne. Pod względem masy ich przyrost utrzyma się na dotychczasowym poziomie. Jakość tych odpadów w porównaniu z latami ubiegłymi nie zmieni się.

W ciągu najbliższych czterech lat o ponad połowę zmniejszy się ilość wytwarzanych odpadów z przeróbki rud Zn-Pb, a w perspektywie do roku 2014 odpady te nie będą już wytwarzane (likwidacja kopalń). Otwartym problemem pozostanie jednak sanacja terenów pogórniczych w silnie zdegradowanym rejonie bytomskim oraz olkusko-chrzanowskim.

Przy wzroście importu siarki surowej rozpatruje się kontynuację wydobycia siarki rodzimej w kopalni Osiek oraz zmniejszenie wydobycia w kopalni Jeziórko. Powinno to doprowadzić do utrzymania wielkości wydobycia na poziomie z roku 2000 - 1.400 tys. Mg. Zahamowany zostanie przyrost odpadów z przeróbki siarki. W roku 2000 wytworzono zaledwie 630 Mg keku.

Nie przewiduje się znaczącego wzrostu wydobycia soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej. W roku 2000 łączne wydobycie soli wyniosło 3,223 mln Mg i wykazywało tendencję wzrostową, głównie dzięki zwiększonemu eksportowi soli kamiennej i solanki.

Znaczne perspektywy rozwojowe rysują się w górnictwie i przeróbce surowców skalnych. Szczególnie korzystna koniunktura utrzymuje się od kilku lat w górnictwie kamieni drogowych i budowlanych oraz kruszywa naturalnego. Górnictwo surowców skalnych stało się, obok górnictwa węgla kamiennego, najważniejszą dziedziną przemysłu wydobywczego w Polsce. Rozwój tej branży przemysłu będzie postępował w ciągu najbliższych lat w związku z budową autostrad i dróg ekspresowych, a także wobec wzrastającego eksportu kruszyw łamanych i kruszyw naturalnych grubych.

Na niezmienionym poziomie powinno utrzymać się wydobycie pozostałych surowców skalnych: piasków przemysłowych, surowców węglanowych, surowców ilastych.

W górnictwie surowców skalnych można spodziewać się znacznego spowolnienia przyrostu odpadów górniczych i przeróbczych. Prognozy takie wiążą się z korzystnymi zmianami w dziedzinie urabiania kopalin skalnych, a także z wprowadzeniem, przynajmniej w większych zakładach górniczych, nowoczesnych technologii przeróbki.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Analiza stanu gospodarki odpadami z przemysłu wydobywczego wykazała, że główny problem stanowią odpady flotacyjne z przeróbki węgla kamiennego, rud miedzi, rud cynku i ołowiu oraz odpady porafinacyjne rud siarki, które praktycznie w całości są deponowane na składowiskach.

Szczególnie należy zwrócić uwagę na odpady flotacyjne, wytwarzane obecnie przez KGHM "Polska Miedź" S.A. i deponowane w osadniku Żelazny Most, jednym z największych tego typu obiektów na świecie. Nie ma możliwości ograniczenia powstawania tych odpadów, a próby ich zastosowania na skalę przemysłową nie powiodły się. Składowanie tych odpadów stanowi problem ponadlokalny i jest obecnie jedyną realną metodą unieszkodliwiania tych odpadów. Również zagospodarowanie odpadów flotacyjnych z przeróbki rud cynku i ołowiu oraz węgla kamiennego jest problemem trudnym i ostatecznie jeszcze nierozwiązanym. Czynnikiem utrudniającym poddanie procesom odzysku odpadów flotacyjnych z węgla kamiennego jest duża wilgotność i trudności w transporcie. Natomiast odpady porafinacyjne (kek) z przeróbki rud siarki, ze względu na swój charakter nie są poddawane procesom odzysku.

Dlatego też należy położyć duży nacisk na opracowywanie nowych technologii oraz kontynuację badań nad rozwiązaniami w zakresie stosowania odpadów flotacyjnych, a w szczególności z przeróbki rud miedzi.

Ponadto należy zwiększać stopień odzysku odpadów pogórniczych, np. wykorzystując do tego celu mechanizmy ekonomiczne. Należy również dostosować prawodawstwo po zatwierdzeniu projektu dyrektywy w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z poszukiwania, wydobywania, przeróbki (w tym przeróbki mechanicznej) i składowania minerałów w czasie całego cyklu produkcyjnego kopalni i kamieniołomów.

Komisja Europejska przedstawiła na spotkaniu w lutym 2002 r. w Brukseli projekt tej dyrektywy. Zgodnie z projektem, państwa członkowskie będą musiały zobowiązać przedsiębiorców do:

- podjęcia wszystkich koniecznych środków zapobiegającym awariom, a w razie ich wystąpienia ograniczenia skutków dla środowiska i zdrowia człowieka,

- wykorzystania nadkładu, skały płonnej, do podsadzania wyrobisk, jeśli jest to korzystne dla środowiska,

- wykorzystywania nadkładu do rekultywacji zdegradowanych terenów, jeśli inaczej nie postanowiono zagospodarować tych odpadów w pozwoleniu na prowadzenie działalności,

- użytkowania terenu, na którym zlokalizowany jest zakład górniczy, zgodnie z pozwoleniem na prowadzenie działalności, a po jej zakończeniu rekultywowania terenu, mając szczególnie na uwadze ochronę flory i fauny.

Projekt dyrektywy nakłada też na przedsiębiorcę obowiązek opracowania specjalnego programu gospodarki odpadami. Przedsiębiorca musi dążyć do ograniczenia produkcji odpadów oraz ograniczenia ich szkodliwości poprzez stosowanie odpowiednich technologii wydobywania kopalin, a także ich przeróbki. W dyrektywie znalazł się zakaz składowania odpadów górniczych w wodach podziemnych, rzekach, jeziorach i morzach w jakiejkolwiek formie (ciekłej lub stałej). Zobowiązano również państwa członkowskie do informowania o zamkniętych kopalniach w danym kraju w celu stworzenia rejestru. Zinwentaryzowane kopalnie i kamieniołomy będą klasyfikowane według zagrożenia dla środowiska.

Niezależnie od istniejących i przyszłych możliwości wykorzystania odpadów, w przypadku odpadów z przemysłu wydobywczego, ze względu na obecny stan wiedzy oraz poziom techniki i technologii, a także potrzeby rynku, jedyną racjonalną metodą unieszkodliwiania znacznej ich części jest składowanie. W tym wypadku należy wymagać stosowania technologii bezpiecznego ich składowania. W przypadku składowania na powierzchni konieczna jest rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji i co do których wiadomo, że odpady nie będą miały gospodarczego zastosowania. Niewątpliwie najkorzystniejsze dla środowiska jest ograniczenie ilości odpadów. W przypadku odpadów wydobywczych największe ograniczenie wytwarzania odpadów wiąże się ze spadkiem wydobycia, a ten z kolei związany jest z ekonomicznym wykorzystaniem wydobywanych kopalin.

W przypadku odpadów wydobywczych ich odzysk i unieszkodliwianie związane jest ściśle z rejonem powstawania tych odpadów. W przypadku poddania tych odpadów procesom odzysku, największe ilości zużywane są w robotach inżynierskich i niwelacyjnych oraz robotach górniczych. Niewielki procent odpadów jest stosowany do produkcji materiałów budowlanych. Odpady te ze względu m.in. na koszty transportu wykorzystywane są raczej lokalnie. Również ich składowanie odbywa się na terenie lub w bliskim sąsiedztwie zakładów wydobywczych lub przeróbczych.

Zadania

Organizacyjno-prawne

- wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu),

- uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do wykorzystania lub rekultywacji,

- opracowanie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji,

- kontynuowanie prac badawczych nad nowymi technologiami odzysku odpadów flotacyjnych z przeróbki węgla kamiennego, rud miedzi, rud cynku i ołowiu oraz siarki,

- wprowadzenie mechanizmów ekonomicznych w celu zwiększenia odzysku odpadów z procesów wydobywczych.

Techniczno-technologiczne

- zwiększenie stopnia odzysku odpadów wydobywczych z bieżącej produkcji oraz nagromadzonych na składowiskach,

- zwiększenie stopnia lokowania odpadów w technologiach górniczych, jeśli jest to korzystne dla środowiska,

- rekultywacja składowisk odpadów w przypadku braku możliwości odzysku nagromadzonych odpadów.

3.2.2.2. Odpady z przemysłu chemicznego

A. Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla

Odpady z tego sektora powstają w wyniku następujących procesów:

- przeróbki ropy naftowej, w wyniku której powstają produkty do otrzymywania paliw płynnych, olejów smarowych, smarów i asfaltów,

- oczyszczania gazu ziemnego, głównie jego odsiarczania,

- wysokotemperaturowej przeróbki węgla kamiennego metodą odgazowania w temperaturze powyżej 1.000°C, której głównym produktem jest koks oraz smoła surowa, benzol i gaz koksowniczy,

- produkcji grafitu syntetycznego i elektrod węglowych.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z tego sektora powstają w zakładach przetwórstwa ropy naftowej (rafinerie, petrochemie), kombinatach koksochemicznych, fabrykach chemicznych (np. parafiny), kopalniach gazu ziemnego, zakładach przeróbki gazu ziemnego, zakładach zajmujących się regeneracją olejów, zakładach produkujących grafit syntetyczny i elektrody węglowe. Odpady tej grupy powstają również w zakładach zajmujących się przetwarzaniem odpadowych tworzyw (np. poliolefinowych), wytwarzających półprodukty do produkcji paliw. Według dostępnych danych szacuje się liczbę źródeł powstawania odpadów w tej grupie w kraju na około 170.

Ogółem w kraju wytworzono w 2000 r. 408,1 tys. Mg odpadów tego typu. Największa ilość odpadów to odpady z procesów termicznej przeróbki węgla - stanowią one 86,29% całego strumienia odpadów z tego sektora.

Największa ilość odpadów powstaje w miastach na prawach powiatu: Kraków - woj. małopolskie oraz Płock - woj. mazowieckie. Pozostałe zakłady wytwarzające większe ilości odpadów tej grupy zlokalizowane są głównie w południowym regionie Polski w województwach: śląskim i podkarpackim.

Aktualnie prawie wszystkie odpady poddawane są procesowi odzysku (39,66%) lub unieszkodliwiania poza składowaniem (60,19%). Jedynie 0,15% odpadów magazynuje się na terenach zakładów wytwarzających odpady. Ilość odpadów przeznaczonych do składowania wynosi 0,0002% całego strumienia tej grupy odpadów.

Najczęściej stosowaną metodą odzysku jest ich ponowne zawracanie do produkcji na terenie zakładów, które je wytwarzają. Unieszkodliwianie odbywa się głównie metodą chemiczną lub termiczną na terenie zakładów wytwarzających te odpady lub w firmach, posiadających odpowiednie instalacje w celu ich unieszkodliwiania.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Ilość odpadów z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla zależy od ilości i jakości surowca przerabianego w poszczególnych typach zakładów, zastosowanej technologii, wielkości zakładu i stopnia kompleksowości danego zakładu. W związku z rozwojem sektora przemysłu petrochemicznego nastąpi wzrost ilości odpadów powstających, zależny i proporcjonalny do wzrostu produkcji.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Z diagnozy stanu obecnego w gospodarce odpadami tej grupy wynika, że w chwili obecnej nie są wymagane nowe inwestycje w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Zadania

- prowadzenie kontroli i monitoringu wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania tych odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami,

- wdrożenie technologii Czystszej Produkcji oraz norm serii ISO 14000,

- wydanie poradników postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów.

B. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z przemysłu chemii nieorganicznej stanowią 2,4% ogółu odpadów powstających w kraju. Głównymi wytwórcami odpadów są zakłady produkujące nawozy mineralne, zakłady chemiczne, zakłady produkujące sodę, pigmenty, leki oraz celulozę. Ponadto kilkudziesięciu mniejszych producentów wytwarza od kilkuset Mg do kilku kilogramów odpadów z omawianej grupy.

Łącznie na obszarze kraju powstaje około 3.054 tys. Mg odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej, z czego ponad 1.898 tys. Mg (62,1%) przypada na fosfogipsy. Udział fosfogipsów w ogólnej ilości odpadów składowanych jest jeszcze większy i dochodzi do 92%.

W ujęciu regionalnym najwięcej odpadów produkowanych jest w Polsce północno-zachodniej i południowej, w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim i małopolskim.

Dominujące rodzaje odpadów w tej grupie to: fosfogipsy, węglany i inne sole odpadowe.

Ogółem w 2000 r. wytworzono 3.054,2 tys. Mg odpadów zakwalifikowanych do odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej. Strukturę gospodarki odpadami w tej gałęzi przemysłu przedstawiono na rysunku 3.2.2.2.1.

grafika

Rys. 3.2.2.2.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej

Stan gospodarki odpadami w przypadku tej grupy jest zniekształcany przez fosfogipsy, które w zdecydowanej większości są deponowane na składowiskach. Jeśli nie uwzględni się fosfogipsów, to większość odpadów jest poddawana procesom odzysku w procesach technologicznych bezpośrednio u wytwórcy odpadu bądź w innych zakładach lub unieszkodliwiana (poza składowaniem). Niektóre odpady poddawane są procesom oczyszczania i sprzedawane jako produkty handlowe (np. siarczan sodowy bezwodny, kreda nawozowa). Procesy unieszkodliwiania odpadów prowadzone są zazwyczaj we własnych instalacjach bazujących głównie na procesach fizykochemicznych. O wiele rzadziej stosowane są metody termiczne. Metoda termiczna unieszkodliwiania odpadów stosowana jest w przypadku substancji zawierających cyjanki, siarczany, siarczyny i siarczki oraz odpady zawierające siarkę i jej związki.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Generalnie, produkcja chemiczna jest stosunkowo rentowna na tle innych gałęzi gospodarki, należy więc spodziewać się wzrostu potencjału polskich zakładów i powolnego wzrostu produkcji. Nie powinno się to przekładać na wzrost ilości wytwarzanych odpadów. W celu osiągnięcia efektu w postaci zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów realizowane są zarówno nowe inwestycje, modernizacje już istniejących instalacji, jak i zmiany organizacyjne. Istotnym czynnikiem mogącym wpłynąć na zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów jest uczestniczenie wielu wytwórców w programach zarządzania środowiskowego (np. norm serii ISO 14.000 czy w programie Odpowiedzialność i Troska).

Należy jednak nadmienić, że część firm z branży chemicznej znajduje się w stanie upadłości (np. Siarkopol, Wiskord S.A.), co spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanych niektórych rodzajów odpadów. Poważne trudności przeżywa przemysł siarkowy, który produkuje duże ilości odpadów (ponad 100 tys. Mg). Większość kopalń jest zamykana, a perspektywy rozwoju tej gałęzi przemysłu, ze względu na niewielkie zapotrzebowanie na siarkę są niekorzystne. Ilość odpadów związanych z przetwórstwem siarki, która obecnie jest składowana, powinna ulec zmniejszeniu.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Odpady z tej grupy w zdecydowanej większości są wytwarzane przez duże zakłady przemysłowe. Powstają również w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw w niewielkich ilościach. W tym przypadku problemem jest zbiórka, transport i unieszkodliwianie rozproszonych ilości tych odpadów. Dlatego też należy zorganizować system regionalnych zbiornic w celu magazynowania i wysyłania odpowiednich pod względem ilościowym partii odpadów do firm zajmujących się ich przerobem bądź unieszkodliwianiem.

Z analizy istniejącego stanu gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej nie wynika konieczność projektowania nowych inwestycji w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów na poziomie krajowym. Zdecydowana większość odpadów (w ilości ponad 75%), które są składowane, jest wytwarzana przez kilku dużych wytwórców. Wytwórcy ci częściowo znajdują rozwiązanie problemu wytwarzanych przez siebie odpadów. Należy jednak stworzyć system zachęcający zakłady do zmian technologicznych, tzn. przestawiania się na technologie powodujące powstawanie mniejszych ilości odpadów bądź opracowywanie metod przetwarzania części odpadów, które pozwolą na ich pełniejszy odzysk.

W związku z niewłaściwą gospodarką odpadami u wytwórców, niektóre rodzaje odpadów trafiają na składowiska. Dotyczy to, np. części katalizatorów zawierających metale szlachetne, które są deponowane na składowisku. Istnieją technologie i firmy zajmujące się odzyskiem tego typu surowców, tak więc ten problem jest dość prosty do rozwiązania.

Zadania

- doskonalenie metod zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów z przemysłu chemicznego od małych i średnich wytwórców,

- kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów i zwiększenia odzysku odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej, głównie w zakresie fosfogipsów, osadów poneutralizacyjnych.

C. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z przemysłu chemii organicznej powstają głównie w dużych zakładach, a także u źródeł rozproszonych. Ze względu na rozproszenie wytwórców doszacowania wymagają ilości odpadów pochodzących z różnego rodzaju laboratoriów szkolnych i uczelnianych oraz małych laboratoriów aptecznych. Największe ilości odpadów powstają w podgrupie 07 01 (są to odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu chemii organicznej) oraz 07 02 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych).

Według danych zawartych w bazie SIGOP, w roku 2000 w Polsce zarejestrowanych było ponad 540 różnych firm wytwarzających odpady z przemysłu syntezy organicznej, z czego w 302 zakładach wytwarzano odpady niebezpieczne.

Podstawowymi gałęziami przemysłu, wytwarzającymi odpady z przemysłu chemii organicznej, są firmy produkujące różnego rodzaju barwniki, podstawowe chemikalia organiczne, pestycydy i środki, farmaceutyki, mydła i detergenty, preparaty myjące i czyszczące.

Łączną ilość odpadów przemysłowych wytworzonych w tej grupie w Polsce w roku 2000 oszacowano na 135,46 tys. Mg. Strukturę gospodarki odpadami z przemysłu chemii organicznej przedstawiono na rysunku 3.2.2.2.2.

grafika

Rys. 3.2.2.2.2. Struktura gospodarki odpadami z przemysłu chemii organicznej

W wyniku analizy aktualnego stanu można stwierdzić, że generalnie gospodarka odpadami z przemysłu syntezy organicznej prowadzona jest w Polsce w sposób zadowalający.

Odpady powstające w tej grupie są w większości poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Do unieszkodliwiania większości wytworzonych odpadów z omawianej grupy stosowane są głównie metody termiczne. Odpady przemysłowe z syntezy organicznej, szczególnie te rodzaje, dla których brak jest technologii odzysku lub unieszkodliwiania, deponowane są bezpośrednio na składowiska odpadów przemysłowych lub niebezpiecznych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Ze względu na kryzys gospodarczy, prognozy rozwoju wspomnianych gałęzi przemysłu chemicznego są niekorzystne. Jeśli w gospodarce nastąpi poprawa, to ogólna produkcja będzie również stopniowo rosła, co przełoży się na zwiększenie ilości wytwarzanych odpadów. Jednakże pomimo stopniowego wzrostu produkcji i rozwoju gospodarczego kraju prognozuje się sukcesywny spadek ilości wytwarzanych odpadów w wyniku zastosowania nowoczesnych technologii, a także wdrażania programów zarządzania środowiskowego wg norm serii ISO 14000, czy programów Czystszej Produkcji.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Generalnie odpady z przemysłu chemii organicznej są w ok. 90% poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania (poza składowaniem). Procesy te odbywają się przeważnie u wytwórców odpadów, którzy posiadają odpowiednie do tego celu instalacje, lub w specjalistycznych firmach.

Z oceny stanu obecnego w gospodarce odpadami tej grupy wynika, że nie są aktualnie wymagane nowe inwestycje w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Należy jednak prowadzić kontrolę firm posiadających instalacje do unieszkodliwiania analizowanych odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami. Zakłady, w miarę potrzeb, powinny dążyć do stopniowej modernizacji swoich urządzeń.

Problem stanowią osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków. Należy dążyć tu do właściwego oczyszczenia osadów z wykorzystaniem metod fizykochemicznych i biologicznych w celu usunięcia szkodliwych substancji i umożliwienia ich dalszego wykorzystania. Istnieje możliwość zastosowania osadów ściekowych przy rekultywacji składowiska lub termicznego unieszkodliwiania.

Zadania

- prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mających na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania,

- doskonalenie metod zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów z przemysłu chemicznego od małych i średnich wytwórców,

- kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów oraz zwiększenia odzysku odpadów z przemysłu chemii organicznej (osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków).

D. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich)

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady tego typu powstają zarówno w dużych zakładach, zajmujących się produkcją farb, klejów, szczeliw oraz działalnością poligraficzną, jak również w licznych, rozproszonych zakładach produkcyjnych i usługowych, należących generalnie do prawie wszystkich branż przemysłowych. Do większych wytwórców odpadów tej grupy zaliczyć można zakłady zajmujące się produkcją maszyn, pojazdów i urządzeń, firmy przeprowadzające remonty, zakłady blacharskie i lakiernicze, zakłady meblarskie, drukarnie.

Ilość zinwentaryzowanych odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich) wytworzonych w 2000 r. wynosi 20,46 tys. Mg. Z tej ilości 3,29 tys. Mg to odpady zaliczane do niebezpiecznych. Zarówno różnorodność branż, w których powstawać mogą odpady kwalifikowane do tej grupy, jak i ich liczba i rozproszenie wytwórców znacznie utrudniają przeprowadzenie analizy szacunkowej rzeczywistej masy powstających odpadów, jak i metod dalszego postępowania z odpadami. W związku z powyższym oszacowano, że w kraju wytwarzane jest około 40 tys. Mg odpadów w tej grupie. Ilość odpadów niebezpiecznych oszacowano na poziomie 4 tys. Mg rocznie. Odpady z tej grupy cechuje duża toksyczność, łatwopalność i reaktywność.

Według dostępnych danych odpady powstające w grupie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych są poddawane procesowi odzysku w 38% ogólnej masy. Natomiast unieszkodliwianiu różnymi metodami (z wyjątkiem składowania) poddane zostało 42,22% całego strumienia tej grupy. Składuje się 17,79% odpadów, a magazynowane jest 6,69% odpadów. Najwyższy stopień odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) notuje się w podgrupie odpadów farb drukarskich - są one w 87,39% odzyskiwane, a w 8,12% unieszkodliwiane. Wysokie ceny farb stosowanych w poligrafii sprawiają, że są one ze względów oszczędnościowych niemal w całości odzyskiwane. Najczęstszą metodą odzysku tych odpadów jest ich ponowne zawracanie do produkcji na terenie zakładów, które je wytwarzają. Unieszkodliwianie odbywa się głównie metodą chemiczną lub termiczną - również przede wszystkim na terenie zakładów wytwarzających te odpady.

Pozostałe odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych wytwarzane przez większych wytwórców, są zazwyczaj przekazywane do unieszkodliwienia firmom posiadającym odpowiednie do tego celu instalacje. Natomiast niezinwentaryzowane odpady należące do tej grupy są najczęściej łączone ze strumieniem odpadów komunalnych i usuwane na składowiska komunalne, co należy uznać za niedopuszczalne postępowanie. Inną praktyką jest spalanie tych odpadów w kotłowniach zakładowych nieprzystosowanych do tego celu, usuwanie odpadów ciekłych do kanalizacji lub bezpośrednio do gruntu lub wód powierzchniowych. Praktykowane obecnie sposoby postępowania z odpadami powstającymi w grupie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych pochodzącymi z małych rozproszonych źródeł należy uznać za nieprawidłowe i zagrażające środowisku.

Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że w kraju istnieje już baza instalacji, umożliwiających pełne unieszkodliwienie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych. Obecnie wykorzystuje się trzy główne metody unieszkodliwiania tych odpadów (termiczne przekształcanie w piecach obrotowych lub jako dodatek do paliwa w cementowniach, unieszkodliwianie metodami fizyczno-chemicznymi: koagulację, destylację, zestalanie oraz składowanie). Niektóre rodzaje odpadów, np. odpadowy toner drukarski, są odzyskiwane.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Ilość odpadów powstających w tej grupie nie powinna wzrastać, przewiduje się natomiast zmniejszenie ogólnej toksyczności tych odpadów. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat można dostrzec znaczący postęp w dostosowywaniu produkcji, zastosowaniu oraz technikach nanoszenia poszczególnych rodzajów materiałów malarskich do wymagań ochrony środowiska.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Z przeprowadzonej analizy stanu gospodarki odpadami oraz bazy przetwórczej wynika, że istniejąca baza jest wystarczająca dla odpadów poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania. W związku z tym nie przewiduje się budowy nowych instalacji, przeznaczonych specjalnie do odzysku/unieszkodliwiania tego typu odpadów.

Z uwagi na to, że duża ilość odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych powstaje w małych, rozproszonych zakładach produkcyjnych i usługowych, konieczne jest stworzenie możliwości zapewnienia zgodnego z wymogami ochrony środowiska systemu zbiórki, gromadzenia, transportu i unieszkodliwiania tych odpadów.

Zadania

- organizacja systemu zbiórki, gromadzenia, transportu odzysku i unieszkodliwiania odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych od małych i średnich wytwórców,

- kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów i zwiększenia odzysku odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych.

3.2.2.3. Odpady z przemysłu energetycznego

Odpady z procesów termicznych - odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw

Odpady te powstają w energetyce głównie w procesie spalania surowców energetycznych (węgiel kamienny i brunatny) oraz w wyniku stosowania metod oczyszczania gazów odlotowych.

Podstawowymi odpadami stałymi, powstającymi w toku produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze spalania paliw stałych w elektrowniach i elektrociepłowniach, są tzw. odpady paleniskowe oraz odpady z odsiarczania spalin. W szczególności do tych odpadów zalicza się: żużle ze spalania węgla kamiennego, żużle ze spalania węgla brunatnego, popioły lotne z węgla kamiennego, popioły lotne z węgla brunatnego, mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych, mikrosfery z popiołów lotnych, stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin, w tym gips poreakcyjny, odpady z odsiarczania wg metody półsuchej i suchej, mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych - wg metod suchych, półsuchych odsiarczania spalin oraz spalania w złożu fluidalnym.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Źródła wytwarzania odpadów paleniskowych i odpadów z odsiarczania spalin w energetyce to elektrownie i elektrociepłownie.

W kraju w 2000 r. wytworzono ogółem 19.740,8 tys. Mg odpadów energetycznych. Z ogólnej ilości wytworzonej, procesom odzysku poddano 74,62%, tj. 14.731 tys. Mg odpadów, w tym 8.264,1 tys. Mg na cele przemysłowe (np. przemysł materiałów budowlanych, produkcja cementu, betonów). Unieszkodliwiono 4.509,7 tys. Mg odpadów, w tym składowano 4.485,1 tys. Mg, tj. 99,45% wszystkich unieszkodliwianych odpadów (w stosunku do ilości wytworzonej składowanie stanowi około 23%). Magazynowano 500,1 tys. Mg. Na składowiskach nagromadzono ogółem na koniec 2000 r. 323.037,5 tys. Mg odpadów.

Największe ilości pod względem odzysku wykazują rodzaje odpadów przedstawione w tabeli 3.2.2.3.1.

Tabela 3.2.2.3.1. Rodzaje odpadów wykazujące największy procent odzysku

Lp. Rodzaj odpadu % odzysku
1 Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin 97,68
2 Popioły lotne z węgla kamiennego 93,45
3 Żużle 85,97
4 Mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych 53,20

Źródło: dane za 2000 r. wg GUS

W całości poddawane procesom odzysku są następujące rodzaje odpadów: popioły lotne z węgla brunatnego, popioły lotne z paliw płynnych, inne szlamy z oczyszczania spalin, mikrosfery z popiołów lotnych.

Analizując stan gospodarki odpadami energetycznymi, stwierdzono, że ok. 75% odpadów podlega odzyskowi. Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że popioły lotne i żużle znalazły bardzo szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, a przede wszystkim są stosowane w przemyśle materiałów budowlanych do produkcji cementu, betonów, kruszyw, cegły, materiałów termo- i hydroizolacyjnych, ceramiki specjalnej itd.

W górnictwie węgla kamiennego popioły stosowane są do: podsadzania podziemnych wyrobisk eksploatacyjnych, uszczelniania zrobów przed przenikaniem gazów i wody, wzmacniania górotworu, izolowania pól pożarowych.

Jednym z masowych kierunków zastosowania odpadów energetycznych jest ich zastosowanie do makroniwelacji i rekultywacji terenu. W kraju powszechnie stosuje się popioły i żużle z węgla brunatnego do wypełniania wyrobisk węgla brunatnego, kruszyw, gliny i siarki. Mieszaninę popiołowo-żużlową ze składowisk stosuje się do budowy obwałowań składowisk odpadów paleniskowych i innych odpadów. W budownictwie drogowym popioły i żużle mogą spełniać rolę kruszyw, dodatków doziarniających, dodatków pucolanowych do spoiw, spoiw bądź wypełniaczy, stosowane są również do budowy nasypów komunikacyjnych.

W związku ze wzrastającą ilością wytwarzanych odpadów z odsiarczania spalin należy zwrócić uwagę na odzysk tego rodzaju odpadów. Największe możliwości zagospodarowania istnieją dla gipsu poreakcyjnego jako materiału zastępującego gips naturalny.

Prognoza ilości i jakości odpadów

W związku z brakiem planów budowy nowych elektrowni i elektrociepłowni opalanych węglem (z wyjątkiem budowy Elektrociepłowni Bełchatów II) przewiduje się, że ilość i jakość klasycznych odpadów paleniskowych - popiołu i żużla - nie ulegnie zasadniczym zmianom. Ilość popiołu i żużla klasycznego w latach 2003-2014 powinna kształtować się na poziomie 14-15 mln Mg rocznie. Jakość klasycznych popiołów i żużli - uzyskiwanych z kotłów pyłowych bez instalacji odsiarczania lub z odsiarczaniem metodą mokrą bądź półsuchą DRY PACK - nie powinna ulec zmianom.

Wdrażanie kolejnych instalacji odsiarczania spalin wpłynie na jakość i ilość stałych odpadów z elektrowni i elektrociepłowni. Powstaną znaczne ilości mieszanin popiołu i odpadów z odsiarczania z instalacji odsiarczania wg metod półsuchych i suchych oraz popiołów ze spalania fluidalnego. Z instalacji odsiarczania wg metody mokrej wapienno-gipsowej powstanie gips poreakcyjny. Ilość gipsu poreakcyjnego w latach 2003-2006 i dalej do roku 2014 utrzyma się na poziomie 2,3-2,5 mln Mg /rok.

W roku 2006 planuje się wytworzenie ok. 4 mln Mg popiołów ze spalania fluidalnego. Ilość ta nieznacznie wzrośnie do poziomu ok. 4,3 mln Mg w roku 2014. Produkcja nawozów magnezowych jako odpadu z odsiarczania spalin metodą magnezową założona została głównie w instalacjach, w które planuje się wyposażyć bloki ciepłownicze BC-100 i BC-50, zainstalowane w aglomeracjach miejskich. Przewiduje się wytworzenie po roku 2003 ok. 0,5 mln Mg tych odpadów.

Zgodnie z dokumentem rządowym "Ocena realizacji i korekta założeń polityki energetycznej Polski do 2020 roku" przewiduje się w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych utrzymanie zapotrzebowania na węgiel kamienny w wyniku zwiększonego zapotrzebowania na energię elektryczną oraz założono stabilną wielkość produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego. W związku z powyższym przewiduje się, że ilość powstających odpadów będzie kształtować się na poziomie 20,8-22,3 mln Mg rocznie.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Analiza stanu obecnego w zakresie gospodarki odpadami z przemysłu energetycznego pozwoliła na określenie następujących potrzeb w zakresie polityki ekologicznej, normalizacji, informacji i zapewnienia bazy technicznej dla wykorzystania popiołów, żużli i odpadów z odsiarczania spalin:

- stworzenie mechanizmów ekonomicznych, które wpłyną na opłacalność stosowania surowców z odzysku,

- opracowanie nowych lub uzupełnienie istniejących norm dla stosowania odpadów z odsiarczania spalin,

- opracowanie wytycznych dotyczących stosowania odpadów z przemysłu energetycznego do makroniwelacji, rekultywacji terenu, budowy dróg,

- transpozycja norm Unii Europejskiej traktujących o stosowaniu odpadów powstających w procesie spalania,

- szeroka informacja o możliwościach odzysku, parametrach technicznych, sposobie wykorzystania odpadów z przemysłu energetycznego,

- zabezpieczenie bazy technicznej (budowa niezbędnych instalacji) w celu zwiększenia odzysku odpadów powstających w przemyśle energetycznym.

Zadania

- budowa instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin - o wydajności 120 m3/h,

- budowa instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h. Jednym z nowoczesnych rozwiązań stosowanych w budownictwie za granicą jest stosowanie betonów samozagęszczalnych, zestalających się w krótkim czasie, z uzyskaniem bardzo wysokich wytrzymałości mechanicznych. Materiały takie można uzyskać przy zastosowaniu popiołów lotnych,

- budowa instalacji przygotowującej materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok,

- budowa linii technologicznej do przetwarzania odpadów z odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok,

- budowa instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h,

- budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji - 50 tys. Mg/rok,

- budowa instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji - ok. 36 tys. m3/rok,

- budowa instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h,

- budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji - 100 tys. Mg/rok,

- budowa instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok,

- budowa instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3.

3.2.2.4. Odpady z przemysłu hutniczego

A. Odpady z hutnictwa żelaza i stali

W hutnictwie żelaza i stali dominującymi rodzajami wytwarzanych odpadów są: żużle z metalurgii żelaza - 3.333,7 tys. Mg, zendra i zgorzelina - 616,1 tys. Mg, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych - 445,0 tys. Mg, zgary - 285,8 tys. Mg.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z hutnictwa żelaza i stali powstają w 18 zakładach zlokalizowanych na terenie 7 województw, przy czym 11 zakładów jest usytuowanych w województwie śląskim.

Do największych producentów stali zaliczane są huty: Huta Katowice i Huta im. T. Sendzimira - wytwarzają one aż dwie trzecie krajowej produkcji stali i są jednocześnie największymi wytwórcami odpadów hutniczych. Znaczne ilości odpadów hutniczych wytwarzają również: Huta Częstochowa, Huta Zawiercie, Huta Ostrowiec i Huta Lucchini w Warszawie.

Ogółem w 2000 r. wytworzono w Polsce około 4.900 tys. Mg odpadów z hutnictwa żelaza i stali. Największym rodzajem wytwarzanych odpadów hutniczych są żużle z procesu wytapiania i innych procesów stanowiące łącznie 69% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Strukturę gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali przedstawiono na rysunku 3.2.2.4.1.

grafika

Rys. 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali

Odpadem poddawanym procesom odzysku w 100% jest odpadowy siarczan żelazawy, a odpadami odzyskiwanymi w ilości >96% są: zgary z hutnictwa żelaza i pyły z oczyszczania gazów. Najmniej poddawanym procesowi odzysku odpadem (ok. 20%) są żużle z innych procesów.

Unieszkodliwianiu poprzez składowanie podlega ok. 4,7% wytwarzanych odpadów hutniczych. Odpady, które są składowane w największych ilościach to: żużle z procesów wytapiania, żużle z innych procesów, szlamy z oczyszczania gazów odlotowych, zużyte materiały ogniotrwałe, zendry i zgorzeliny.

Odpady unieszkodliwiane w inny sposób niż składowanie stanowią marginalną część, są to głównie szlamy oraz zużyte materiały ogniotrwałe.

Odpady z hutnictwa żelaza i stali są w wysokim stopniu poddawane procesom odzysku. Głównymi kierunkami zastosowania żużli hutniczych, jako odpadów żelazonośnych, jest ich recykling do procesów surowcowych w hutnictwie żelaza. Ponadto znajdują one zastosowanie również w pozahutniczych kierunkach, takich jak: drogownictwo jako kruszywo (żużle hutnicze), budownictwo jako kruszywo do betonów, posypka do pap (żużle hutnicze), produkcja cegły budowlanej, jako dodatek korygujący (pyły stalownicze), górnictwo węgla kamiennego, jako substytut piasku podsadzkowego (żużel wielkopiecowy granulowany), produkcja klinkieru cementowego (pyły i szlamy stalownicze, żużle wielkopiecowe granulowane), produkcja szkła kolorowego (pyły stalownicze).

Rozwijane kierunki odzysku odpadów z procesów hutniczych są na ogół zgodne z tendencjami światowymi, przy czym w działaniach badawczo-rozwojowych w krajach europejskich występują również dodatkowo prace nad minimalizacją powstawania odpadów w tym sektorze.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Zużycie gotowych wyrobów hutniczych w Polsce wyniosło w 2000 r. 7,3 mln Mg i wzrosło o 17,1% w stosunku do 1999 r., w którym wielkość ta wynosiła 6,26 mln Mg. Według prognoz opracowanych w "Programie restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali" w 2006 r. zakłada się wzrost zużycia wyrobów gotowych o 13% w stosunku do 2000 r., a w 2014 o 28,4%. Prognozuje się, że udział importu finalnych wyrobów hutniczych, przy uwzględnieniu wyników realizacji programu restrukturyzacji (w tym ograniczonego programu inwestycyjnego), wykazywać będzie tendencję malejącą i zmniejszy się w roku 2006 do poziomu ok. 36%, a wielkość tego importu nie przekroczy 3,3 mln Mg.

Z powyższego wynika, że ilość odpadów z hutnictwa żelaza i stali wzrośnie w 2006 r. do 5,5 mln Mg, a w 2014 r. do 6,7 mln Mg.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Generalnie można stwierdzić, że gospodarka odpadami w sektorze hutniczym przebiega prawidłowo. W kraju istnieją możliwości techniczne i technologiczne odzysku odpadów poprodukcyjnych, z wyjątkiem drobnoziarnistych odpadów żelazonośnych, szczególnie zaolejonych.

Czynnikiem ograniczającym odzysk szlamów jest ich wysokie uwodnienie. Warunkiem gwarantującym całkowity odzysk szlamów żelazonośnych w procesach produkcyjnych jest wyposażenie instalacji w efektywne urządzenia odpylające zabezpieczające skuteczną ochronę środowiska. Do czasu przeprowadzenia ww. inwestycji proponuje się zagospodarować szlam żelazonośny, po odwodnieniu go na prasie filtracyjnej, w cementowniach do produkcji klinkieru cementowego.

Również całkowity odzysk pyłów stalowniczych o zaw. >10% Zn wymagałby zainstalowania pneumatycznego urządzenia do wdmuchiwania pyłów w hutach: Częstochowa, L.W., Ostrowiec, Zawiercie i Stalowa Wola.

Zadania

- zakup pneumatycznego urządzenia do wdmuchiwania pyłów w 5 hutach żelaza i stali.

B. Odpady z hutnictwa i odlewnictwa aluminium

Stan aktualny gospodarki odpadami

Jedynym zakładem wytwarzającym odpady z hutnictwa aluminium jest Huta Aluminium "Konin". Znaczne ilości odpadów zawierających aluminium powstają w zakładach zajmujących się przetwórstwem aluminium, posiadających odlewnie.

Ogółem w 2000 r. wytworzono w Polsce 17,64 tys. Mg tych odpadów. W największej ilości powstają zgary i żużle odlewnicze oraz szlamy i osady pofiltracyjne z oczyszczania gazów odlotowych zawierające substancje niebezpieczne.

Z łącznej ilości wytworzonych odpadów w 2000 r. 70% poddano odzyskowi, a 30% składowaniu. Odpadami, które poddano procesom odzysku w 100%, są zgary i żużle odlewnicze.

Odpady, które są w całości składowane to: odpadowe anody, uszkodzone i zużyte elektrody, odpady tlenku glinu, pyły z gazów odlotowych zawierające substancje niebezpieczne, piana z wytopu, zużyte wykładziny węglowe i materiały ogniotrwałe z elektroliz i pył z oczyszczania gazów odlotowych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Zgodnie z prognozami ilość odpadów z hutnictwa i odlewnictwa ulegnie zmniejszeniu na skutek zmian w technologiach produkcyjnych.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Zakłada się, że do 2006 r.:

- procesom odzysku w 100% poddane będą pyły z elektrofiltrów w procesie elektrolizy,

- ilość szlamu kriolitowego zmaleje o ok. 30% w stosunku do aktualnej wielkości.

Zadania

- Stosowanie po 2010 r. BAT dla hutnictwa aluminium, co spowoduje konieczność zmiany technologii w produkcji aluminium pierwotnego.

C. Odpady z hutnictwa ołowiu

Stan aktualny gospodarki odpadami

Do zakładów wytwarzających i zajmujących się przetwórstwem odpadów z hutnictwa ołowiu należą głównie: "Orzeł Biały" S.A. w Bytomiu i Huta Metali Nieżelaznych "Szopienice" S.A. w Katowicach (do 2002 r.), a od 2002 r. "Baterpol" Sp. z o.o.

Ogółem w 2000 r. wytworzono w kraju 26,7 tys. Mg odpadów z hutnictwa ołowiu, z czego 99,6% wytwarzanych odpadów stanowią żużle i zgary. W największych ilościach powstają żużle z procesu topienia ołowiu, po spuszczaniu z pieca wytopionego ołowiu. Żużle te stanowią ok. 82% ogólnej ilości wytworzonych odpadów.

Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa ołowiu jest następująca:

- odzysk - 22,9%,

- unieszkodliwianie poprzez składowanie - 73%,

- magazynowanie - 4,1%.

Odpadami poddanymi odzyskowi w 100% są pyły z oczyszczania gazów odlotowych, natomiast zgary są odzyskiwane w 77%, a żużle jedynie w 10%.

Żużle z przetopu ołowiu są jedynym rodzajem odpadów, który jest składowany w ok. 90% ilości wytworzonej. Żużle są zwykle kierowane na składowiska zakładowe, gdyż proces ich dalszego przerobu jest nieopłacalny, ze względu na niską zawartość metalu.

Magazynowanych jest ok. 4% ogółu wytwarzanych odpadów (zgary).

Jak wynika z analizy stanu aktualnego, na ogólną liczbę 26,7 tys. Mg wytwarzanych odpadów z hutnictwa ołowiu poddanych odzyskowi jest ok. 6 tys. Mg odpadów (ok. 23%), w tym 62,3% w celach przemysłowych. Głównym kierunkiem odzysku odpadów takich jak: pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych i zgary jest ich zawrót do procesów produkcyjnych jako materiału metalonośnego.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

W tendencjach gospodarki odpadami powstającymi w krajowym hutnictwie ołowiu nie przewiduje się zasadniczych zmian w kierunkach wykorzystania takich odpadów jak zgary i pyły z oczyszczania gazów odlotowych. Odpady te są w sposób prawidłowy poddane odzyskowi w procesach produkcyjnych. Jedynym problemem jest brak technologii zagospodarowania żużli z przetopu ołowiu, które jak dotychczas podlegają składowaniu.

Zadania

- prace nad opracowaniem i wdrożeniem technologii zagospodarowania żużli z przetopu ołowiu.

D. Odpady z hutnictwa cynku

Stan aktualny gospodarki odpadami

Do zakładów wytwarzających odpady z hutnictwa cynku należą głównie: Huta Cynku "Miasteczko Śląskie", Zakłady Górniczo-Hutnicze "Bolesław" i "Bolesław-Recycling" Sp. z o.o. w Bukownie, oraz inne zakłady, jak: Zakłady Metalurgiczne "Silesia" S.A., Fabryka Łączników S.A. w Radomiu, wytwarzające niewielkie ilości tych odpadów.

Ogółem w 2000 r. wytworzono 173,8 tys. Mg odpadów z hutnictwa cynku.

W największej ilości wytwarzane są żużle granulowane z pieców szybowych oraz żużle z pieców obrotowych stanowiące ok. 60% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Drugim co do wielkości rodzajem powstających odpadów są szlamy z oczyszczania gazów odlotowych (17,5%), a następnie zgary (ok. 13%). Ilości pozostałych rodzajów odpadów z hutnictwa cynku mieszczą się w granicach od 1,8 do 4,5%.

Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa cynku jest następująca:

- odzysk - 98,4%,

- unieszkodliwianie poprzez składowanie - 1,2%,

- magazynowanie - 0,4%.

Odpadami odzyskiwanymi w 100% są: zgary, pyły z oczyszczania gazów odlotowych i żużle granulowane z pieców szybowych oraz żużle z pieców obrotowych, a prawie w 100% - szlamy z oczyszczania gazów odlotowych oraz inne niewymienione odpady.

Jedynym rodzajem składowanych odpadów są żużle, które są deponowane w ok. 66%. Magazynowane jest 0,4% ogółu wytwarzanych odpadów (szlamów z oczyszczania gazów odlotowych i innych niewymienionych odpadów).

Jak wynika z analizy stanu aktualnego, odpady z hutnictwa cynku są prawie w całości poddawane odzyskowi (ok. 98% wytworzonej ilości).

Głównym kierunkiem wykorzystania odpadów takich jak: pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych, zgary oraz żużle jest ich zawrót do procesów produkcyjnych jako materiału metalonośnego.

Ponadto ok. 40% odpadów z hutnictwa cynku znajduje zastosowanie w innych kierunkach jak: drogownictwo, budownictwo, rekultywacja wyrobisk pokopalnianych.

Oceniając stan gospodarki odpadami z hutnictwa cynku, należy stwierdzić, że jest on poprawny zarówno z punktu widzenia spełnienia wymogów prawnych, jak i ochrony środowiska.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Krajowy przemysł cynkowo-ołowiowy charakteryzuje się wielowiekową tradycją górniczo-hutniczą. Jednak wyczerpujące się zasoby czynnych kopalń wskazują, że dalsza działalność tego przemysłu bazować będzie na imporcie koncentratów tego surowca.

W sektorze tym nie przewiduje się w najbliższych latach istotnych zmian w asortymencie produkowanych wyrobów, a tym samym w rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Generalnie można stwierdzić, że gospodarka odpadami z hutnictwa cynku przebiega prawidłowo. W kraju istnieją możliwości techniczne i technologiczne pełnego odzysku odpadów poprodukcyjnych.

W tendencjach gospodarki odpadami powstającymi w krajowym hutnictwie cynku nie przewiduje się zasadniczych zmian w kierunkach wykorzystania takich odpadów jak: żużle, zgary, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych. Odpady te są w sposób prawidłowy odzyskiwane w procesach produkcyjnych. Problem stanowią żużle z drugiego przetopu, które ze względu na brak technologii zagospodarowania są deponowane na składowisku.

Zadania

- systematyczne wdrażanie nowoczesnych technologii i modernizacja zdolności produkcyjnych,

- prace nad opracowaniem i wdrożeniem technologii odzysku/unieszkodliwiania (poza składowaniem) żużli z drugiego przetopu.

E. Odpady z hutnictwa miedzi

Hutnictwo miedzi zajmuje dominującą pozycję w całym sektorze metali nieżelaznych ze względu na wielkość produkcji, jak również nowoczesność stosowanych technologii w pozyskiwaniu i przerobie rud oraz produkcji miedzi elektrolitycznej. Działalność hutnicza skoncentrowana jest w hutach podległych KGHM "Polska Miedź" S.A., usytuowanych w województwie dolnośląskim.

Odpady z hutnictwa miedzi obejmują głównie: żużle, żużle szybowe, żużle granulowane, zgary, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Do największych wytwórców odpadów z hutnictwa miedzi w Polsce zaliczane są huty: Huta Głogów i Huta Legnica.

W 2000 r. w Polsce wytworzono około 1.307,6 tys. Mg odpadów z hutnictwa miedzi. Największym rodzajem wytwarzanych odpadów z hutnictwa miedzi są żużle szybowe i granulowane stanowiące ok. 94,6% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych stanowią łącznie 4,7% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów. Ilość pozostałych rodzajów odpadów z hutnictwa miedzi (zgary i zużyte materiały ogniotrwałe) wynosi 0,7%.

Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa miedzi jest następująca:

- odzysk - 77,5%,

- unieszkodliwianie poprzez składowanie - 1,3%,

- magazynowanie - 21,2 %.

Odpadem poddawanym procesom odzysku w 100% są zgary, a odpadami odzyskiwanymi w ilości powyżej 70% są: żużle szybowe i granulowane. Ponadto są one odzyskiwane również ze składowisk, na których nagromadzonych jest ok. 9 mln Mg żużli. Pyły z oczyszczania gazów odlotowych odzyskiwane są w 73,8%, zużyte materiały ogniotrwałe w 71%. Odpadem odzyskiwanym w najmniejszym stopniu (ok. 35%) są szlamy z oczyszczania gazów odlotowych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Przewiduje się, że w 2006 r. powstanie ok. 950 tys. Mg żużli szybowych i ok. 350 tys. Mg żużli granulowanych. Ilość powstających żużli będzie się utrzymywała na tym poziomie do 2014 r.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Gospodarka odpadami z hutnictwa miedzi jest prawidłowa i nie ma potrzeby wprowadzania istotnych zmian w tym zakresie oraz nowych inwestycji.

F. Odpady z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych

Odpady odlewnicze powstają głównie w postaci rdzeni w procesach odlewania żelaza i stali, jak i metali nieżelaznych. Jak we wszystkich procesach metalurgicznych, odlewaniu towarzyszą żużle oraz pyły z odpylania.

Odpady odlewnicze występują w postaci rdzeni przepalonych i nieprzepalonych oraz żużli i popiołów. Żużle i popioły stanowią około 10% odpadów powstających w odlewniach.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Proces odlewania żelaza i stali oraz metali nieżelaznych prowadzony jest w kraju w około 130 odlewniach. Największe odlewnie, w których powstaje 20-70 tys. Mg odpadów rocznie, zlokalizowane są na terenie województw: śląskiego, świętokrzyskiego, opolskiego, małopolskiego, lubuskiego, lubelskiego i warmińsko-mazurskiego.

Tabela 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami odlewniczymi

Odpady odlewnicze Ilość odpadów
wytworzona odzyskana składowana
tys. Mg % tys. Mg % tys. Mg %
Odpady odlewnicze z żelaza i stali 559 100% 373 66% 186 33%
Odpady odlewnicze metali nieżelaznych 37,5 100% 36,9 98% 0,6 2%

Źródło: dane za 2000 r. wg GUS

W odlewniach żelaza i stali jedynie 66% odpadów jest poddana odzyskowi. Jednakże w ciągu 3 lat od 1997 r. nastąpiła bardzo wyraźna poprawa stopnia odzysku - o 36%.

Podstawowymi kierunkami odzysku odpadowych mas formierskich z odlewni są:

- regeneracja i ponowne zastosowanie mas formierskich,

- zastosowanie w robotach inżynieryjnych (budowa dróg, nasypów),

- zastosowanie jako substytutu piasku naturalnego w produkcji materiałów budowlanych,

- zastosowanie jako masy inertnej na składowiskach odpadów komunalnych.

Generalnie, w odlewniach metali nieżelaznych gospodarka odpadami odlewniczymi przebiega prawidłowo. W odlewniach żelaza i stali zbyt dużo mas formierskich jest kierowanych do składowania, chociaż obserwuje się pewien postęp w zagospodarowaniu odpadów.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Nie przewiduje się istotnych zmian zarówno ilości, jak i jakości odpadów odlewniczych.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Konieczne jest zwiększenie stopnia regeneracji zużytych mas formierskich. Minimalizacja ilości odpadów może zachodzić na drodze poprawy jakości produkowanych rdzeni i form odlewniczych poprzez zmniejszanie ilości wybraków.

Zwiększenie odzysku mas formierskich powinno zachodzić na drodze regeneracji przy użyciu nowoczesnych metod, takich jak: płukanie ciśnieniowe, płukanie ze ścieraniem, uzdatnianie termiczne, a nie wyłącznie standardowych technik separacji mechanicznej.

Zadania

- zwiększenie poziomu recyklingu zużytych mas formierskich poprzez wprowadzenie nowoczesnych metod ich odzysku,

- minimalizacja ilości powstających odpadów odlewniczych.

G. Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych

Odpady tego typu powstają w produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych oraz obróbce końcowej, a także w procesach remontowych. Wytwarzanie elementów metalowych i z tworzyw sztucznych realizowane jest w produkcji urządzeń, w tym elektrycznych, mebli, środków transportu i innego sprzętu i elementów dla użytku przemysłowego, komercjalnego lub domowego.

Procesy jednostkowe stosowane przy wytwarzaniu produktów metalowych i z tworzyw sztucznych obejmują m.in.: cięcie, obróbkę skrawaniem, szlifowanie, obróbkę wykrojów matryc, spawanie i polerowanie.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i z tworzyw sztucznych generowane są na obszarze całego kraju. Występują one w dużym rozproszeniu w małych i średnich zakładach metalurgicznych, przetwórstwa tworzyw sztucznych oraz w zakładach produkcji części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i silników.

W kraju w 2000 r. wytworzono 771,3 tys. Mg odpadów tego typu.

Dominujące rodzaje powstających odpadów to: odpady z toczenia i piłowania żelaza i jego stopów, inne odpady żelaza i jego stopów. Obydwa powyższe rodzaje obejmują 79,6% ogólnej wielkości wytworzonych odpadów.

Struktura gospodarki odpadami z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych jest następująca:

- odzysk - 94,8%,

- unieszkodliwianie poza składowaniem - 1,4%,

- składowanie - 3,2%,

- magazynowanie - 0,6%.

Odpady odzyskiwane w całości to odpady z toczenia i piłowania żelaza i jego stopów oraz metali nieżelaznych, a także odpadowe oleje z obróbki metali. Natomiast wśród składowanych odpadów dominują następujące rodzaje: zużyte ścierniwo, szlamy z mechanicznej obróbki powierzchni, odpady spawalnicze i zużyte elektrody, odpady tworzyw sztucznych.

Odpady unieszkodliwiane w inny sposób niż składowanie to odpadowe emulsje z obróbki metali oraz odpady z odtłuszczania parą i wodą, które należą do odpadów niebezpiecznych.

Podstawowe rodzaje odpadów występujące w tej grupie, tj. wióry i ścinki metali, są poddawane odzyskowi w procesach hutniczych. Stosowany aktualnie sposób odzysku odpadowych wiórów i ścinków należy uznać za prawidłowy, umożliwiający całkowity recykling tego rodzaju odpadów.

Problem stanowią odpady w formie pylistej, których postać wymaga wstępnego uzdatnienia przed ich odzyskiem w procesach hutniczych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Nie przewiduje się istotnych zmian zarówno ilości, jak i jakości odpadów metalicznych z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

W zakresie odpadów metalicznych z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i z tworzyw sztucznych problem jest rozwiązany i nie wymaga dodatkowych inwestycji. W zakresie gospodarki zużytymi płynami z obróbki metali również istnieje w kraju dostateczna moc przerobowa funkcjonujących instalacji do ich przerobu. Należałoby jednak zwrócić większą uwagę na minimalizację powstawania takich odpadów, jak zużyte oleje i emulsje z obróbki metali. Wymaga to m.in. doskonalenia jakości stosowanych olejów emulgujących oraz stosowania w zakładach procedur obejmujących konserwację urządzeń, oczyszczanie płynów z zanieczyszczeń itp. w celu wydłużenia okresu ich użytkowania. Ponadto istotna jest standaryzacja stosowanych w danym zakładzie płynów chłodzących w celu ułatwienia ich recyklingu.

Zadania

- rozwijanie metod i technik minimalizacji odpadów powstających w wyniku kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych,

- zwiększenie odzysku odpadów, które są deponowane na składowiskach: zużyte ścierniwo, szlamy z mechanicznej obróbki powierzchni, odpady spawalnicze, zużyte elektrody.

3.2.2.5. Odpady z przemysłu remontowo-budowlanego

A. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej

Odpady te powstają w licznych zakładach remontowo-budowlanych, drogownictwie oraz w budownictwie przemysłowym w bardzo dużym rozproszeniu, co utrudnia szacowanie ich ilości. Do grupy wytwórców odpadów tego typu należy również włączyć przedsiębiorstwa odpowiedzialne za dostawę wody, ciepła czy gazu. W wyniku sytuacji awaryjnych powstawać będą duże ilości gruntów z wykopów i pogłębiania. Ponadto w wyniku zdarzeń losowych i awarii urządzeń (wypadki, uszkodzenia transformatorów itp.), również należy brać pod uwagę powstawanie odpadów (gleby) zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi. Także w kolejnictwie, w wyniku prac remontowych i demontażowych, będą powstawać duże ilości odpadów. Odpady te powstają zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych.

Odpady zawierające azbest zostały omówione szczegółowo w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych (rozdział 3.3).

Charakterystyka jakościowa odpadów jest bardzo zróżnicowana w zależności od źródła powstawania. Odpady powstające w trakcie prac budowlanych, remontowych i demontażowych w budownictwie przemysłowym mogą być zanieczyszczone, m.in.: metalami ciężkim, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami impregnującymi. Odpady powstające w kolejnictwie mogą być zanieczyszczone środkami impregnującymi (podkłady kolejowe), olejami i smarami lub innymi substancjami niebezpiecznymi oraz metalami ciężkimi (tłuczeń torowy) i PCB (gleba i ziemia, w tym kamienie oraz kondensatory).

Stan aktualny gospodarki odpadami

W kraju w 2000 r. wytworzono ogółem 2.185,8 tys. Mg odpadów z sektora budowlano-remontowego. Pod względem rodzajowym największe ilości powstających odpadów stanowiły następujące rodzaje odpadów: żelazo i stal, grunt z wykopów i pogłębiania, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie, gleba i kamienie. Wymienione rodzaje stanowiły 98,39% wszystkich odpadów tej grupy.

Z ogólnej ilości wytworzonej w 2000 r. odpadów 2.185,1 tys. Mg poddano odzyskowi 1.636,1 tys. Mg (74,85%); w tym 778,5 tys. Mg stanowił odzysk na cele przemysłowe. Unieszkodliwiono 314,9 tys. Mg odpadów, w tym składowano 283,2 tys. Mg (89,93% odpadów unieszkodliwionych). Natomiast w inny niewyszczególniony powyżej sposób unieszkodliwiono 30,4 tys. Mg. Magazynowano 234,8 tys. Mg. Na składowiskach nagromadzono ogółem 24.950,6 tys. Mg odpadów.

Analizując aktualny stan gospodarki odpadami, można stwierdzić, że dla niektórych rodzajów odpadów prowadzone są prawidłowe sposoby postępowania zgodne z aktualnymi wymogami (w całości poddane procesom odzysku są następujące rodzaje odpadów: drewno, tworzywa sztuczne, asfalt zawierający smołę, ołów i cynk), natomiast istnieją odpady, które wymagają wdrożenia uregulowań organizacyjno-prawnych i wymagań techniczno-technologicznych.

Z przeprowadzonego rozpoznania można zauważyć, że najlepiej rozwinięty jest rynek odzysku odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali. Odpady te przerabiane są w hutnictwie żelaza i stali oraz hutnictwie metali kolorowych jako surowiec do wytopu stali i metali kolorowych. W Polsce na przestrzeni lat rozwinął się system odzysku metali poprzez sieć punktów skupu surowców wtórnych. Ponadto wiele zakładów, w których metale są odpadem poprodukcyjnym, przekazuje te odpady bezpośrednio do hut.

W skali kraju opłacalność skupu metali wynika z możliwości zaoszczędzenia energii niezbędnej do wytopu pierwotnego metalu. Istniejąca baza przetwórcza dla tych odpadów jest wystarczająca.

Również odpady drewna (z wyjątkiem impregnowanego), szkła i tworzyw sztucznych posiadają odpowiednią bazę przetwórczą. Odpady z tworzyw sztucznych mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione poprzez: recykling materiałowy, recykling chemiczny lub recykling energetyczny. Szkło i stłuczka szklana zagospodarowywana jest głównie w hutnictwie szkła w procesie topienia szkła w hutach. W celu maksymalizacji odzysku szkła jako surowca wtórnego niezbędne jest prowadzenie prac demontażowych w sposób pozwalający na selektywne gromadzenie tego odpadu i usunięcie zanieczyszczeń (np. kit, ramy).

Odpadowe drewno może być wykorzystane do produkcji płyt wiórowych (warunkiem przyjęcia odpadów do zagospodarowania jest usunięcie okuć żelaznych i grubych gwoździ) lub do produkcji brykietów energetycznych. Drewno niezawierające środków konserwujących i impregnujących może być również wykorzystane do celów energetycznych.

W skali kraju generalnie istnieją instalacje przyjmujące wspomniane wyżej odpady do odzysku lub unieszkodliwiania. Ponadto działają zakłady, które prowadzą ten proces tylko dla własnych potrzeb, np. w przypadku odpadowego drewna.

Aktualnie gruz budowlany w ok. 70% podlega odzyskowi. Pozostała ilość jest deponowana na wysypiskach komunalnych, jak i na wydzielonych składowiskach gruzu budowlanego. Ponadto wiele zakładów składuje gruz na terenach przyzakładowych. Należy zwrócić uwagę na fakt powstawania odpadów w niewielkich ilościach z małych przedsiębiorstw w dużym rozproszeniu. Głównym kierunkiem zastosowania gruzu budowlanego jest budownictwo i drogownictwo (jako kruszywo drogowe).

Problemy z odzyskiem wykazują odpady, takie jak: wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, grunt z wykopów i pogłębiania, wełna mineralna.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Prognoza uzależniona jest od rozwoju lub recesji w poszczególnych sektorach gospodarki, a w szczególności w budownictwie, drogownictwie i kolejnictwie. Należy się liczyć ze zwiększeniem ilości powstających odpadów. Jednakże określenie konkretnych ilości powstających odpadów jest utrudnione, gdyż nie są prowadzone żadne statystyki.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

- w przypadku odpadów drewna, szkła i tworzyw sztucznych należy zwrócić uwagę na selektywne zbieranie odpadów, a w szczególności szkła oraz drewna (wydzielenie drewna impregnowanego) oraz na pozyskanie czystego surowca bez zanieczyszczeń,

- należy również zwrócić uwagę na zwiększenie odzysku gruzu budowlanego poprzez organizację systemu zbiórki tych odpadów. Ponadto w przypadku wymieszanego gruzu i materiałów z rozbiórki należy zwiększyć stopień odzysku, co jest związane z selektywnym gromadzeniem tego rodzaju odpadu,

- w zakresie odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali problem jest rozwiązany i nie wymaga dodatkowych rozwiązań technicznych.

Zadania

- selektywna zbiórka poszczególnych rodzajów odpadów przez podmioty wytwarzające,

- ewidencja podmiotów wytwarzających odpady na poziomie powiatów,

- organizacja systemu zbiórki odpadów budowlanych,

- osiągnięcie poziomu 90% odzysku gruzu budowlanego,

- zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych poprzez składowanie,

- rozwijanie sieci punktów skupu surowców wtórnych.

B. Zużyte opony

Rozwój motoryzacji przyczynił się do powstawania coraz większych ilości zużytych opon. Problem stanowią zużyte opony porzucane najczęściej w miejscach przypadkowych w środowisku lub lokowane na składowiskach komunalnych, stwarzając właścicielom szereg problemów technicznych i środowiskowych.

Stan aktualny gospodarki zużytymi oponami

Dokładne określenie zasobów zużytych opon jest bardzo trudne ze względu na brak jakichkolwiek ewidencji w tym zakresie. Można je natomiast oszacować na podstawie ilości kupowanych opon na wymianę lub na podstawie ilości zarejestrowanych pojazdów, uwzględniając czas zużycia opon. W obu przypadkach niezbędna jest znajomość struktury rynku opon i ilości opon wprowadzanych na rynek. Szacunki takie dokonane na podstawie pracy PBZ-030-08 pt. "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych" wykazały, że w 2000 r. powstało ok. 100 tys. Mg zużytych opon, z czego procesowi odzysku i unieszkodliwiania poddano ok. 35% tych odpadów.

W celu eliminacji lub ograniczenia ilości odpadów składowanych na składowisku (lub porzuconych w środowisku) mogą być wykorzystane różnorodne metody i techniki gospodarki tymi odpadami. Z dotychczasowych badań i doświadczeń wynika, że wycofane z eksploatacji opony mogą być wykorzystane poprzez:

- bieżnikowanie,

- zagospodarowanie całych opon,

- wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej,

- spalanie z wykorzystaniem energii.

Strukturę gospodarki zużytymi oponami przedstawiono na poniższym rysunku.

grafika

Rys. 3.2.2.5. Struktura gospodarki zużytymi oponami

W kraju istnieją możliwości techniczne do realizacji poszczególnych kierunków odzysku zużytych opon (np. zakłady rozdrabniające gumę i wytwarzające regranulat, cementownie przystosowane do spalania zużytych opon), ale podmioty gospodarcze zajmujące się recyklingiem opon mają duże trudności z pozyskaniem tego odpadu, ze względu na brak systemu zbiórki zużytych opon.

Gospodarka zużytymi oponami powinna ulec znacznej poprawie ze względu na fakt pojawienia się nowych uregulowań prawnych, wynikających z transpozycji prawa UE do prawodawstwa polskiego. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) wprowadza zakaz składowania opon, natomiast na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085) zakaz ten wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r. dla całych opon, a z dniem 1 lipca 2006 r. dla części opon (opon pociętych).

Równocześnie na mocy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach producentów niektórych wyrobów oraz opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z późn. zm.) został nałożony na producentów i importerów opon wprowadzanych na rynek obowiązek odzysku zużytych opon.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) określa poziomy odzysku zużytych opon w poszczególnych latach, które odpowiednio wynoszą:

2002 r. - 25%

2003 r. - 35%

2004 r. - 50%

2005 r. - 60%

2006 r. - 70%

2007 r. - 75%.

Natomiast rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1235) określa stawki opłat produktowych dla różnego rodzaju opon. Zasady i tryb gospodarowania środkami z opłat produktowych określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu gospodarowania środkami z opłat produktowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1052).

Prognoza ilości i jakości odpadów

Prognoza wytwarzania zużytych opon została przedstawiona w oparciu o dane statystyczne oraz doświadczenia IGO przy realizacji pracy pt.: "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych".

Prognoza ta w latach 2003-2014 przedstawia się następująco:

2003 r. - 110.000 Mg

2006 r. - 120.000 Mg

2010 r. - 135.000 Mg

2014 r. - 150.000 Mg.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

W kraju istnieją możliwości techniczne odzysku lub unieszkodliwiania (poza składowaniem) zużytych opon, ale brak jest zorganizowanego systemu zbiórki. W związku z powyższym w celu usprawnienia gospodarki zużytymi oponami niezbędne jest zorganizowanie zbiórki zużytych opon przez organizację, w skład której będą wchodzić producenci i importerzy opon. Ponadto ze względu na fakt istnienia w kraju zakładów rozdrabniających gumę i wytwarzających regranulat niezbędne jest wprowadzenie obowiązku recyklingu materiałowego opon gumowych.

Zadania

- organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadowych opon,

- opracowanie wytycznych w celu wskazania preferencyjnych metod recyklingu zużytych opon.

3.2.2.6. Odpady z przemysłu rolno-spożywczego

Odpady z sektora rolno-spożywczego powstają głównie w: ubojniach, zakładach przetwórstwa mięsnego, mleczarniach, chłodniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, cukrowniach, browarach, gorzelniach oraz innych zakładach zajmujących się produkcją i przetwórstwem żywności. Liczba zakładów tego typu jest w Polsce bardzo duża i sięga od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy.

Ogółem w 2000 r. wytworzono łącznie 12.948,63 tys. Mg odpadów z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności. Ze względu na rozproszony charakter źródeł wytwarzania odpadów z tej grupy oraz mnogość małych zakładów z tej branży można uznać, że nie objęto ewidencją dużej liczby wytwórców odpadów tego typu. Podana ilość odpadów jest z całą pewnością zaniżona. Strukturę gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym przedstawiono na rysunku 3.2.2.6.1.

grafika

Rys. 3.2.2.6.1. Struktura gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym

Dominujący kierunek odzysku odpadów to: sprzedaż na pasze, nawozy, komponenty do kompostu. Niektóre rodzaje odpadów mogą być stosowane jako środek do wyrobu alkoholi, produkcji kwasów organicznych, barwników itp.

Ponad połowę ilości odpadów z przemysłu rolno-spożywczego stanowią odpady z przemysłu cukrowniczego (7.589,67 tys. Mg). Rodzajem odpadu, który powstaje w największej ilości, są wysłodki - 5.907,1 tys. Mg.

W poszczególnych sektorach przemysłu rolno-spożywczego gospodarka odpadami przebiega odmiennie, inne są także podstawowe problemy, które należy rozwiązać.

A. Odpady z produkcji podstawowej

Dominujące rodzaje odpadów z tej podgrupy to odchody zwierzęce oraz odpadowa masa roślinna, odpadowa tkanka zwierzęca i padlina. Stopień odzysku w tej podgrupie jest wysoki i wynosi ponad 95%. Natomiast składuje się niecałe 0,1% strumienia odpadów z tej podgrupy. Dominującym kierunkiem odzysku tych odpadów jest ich sprzedaż jako pasze lub zastosowanie jako nawóz organiczny. Odpady z tej podgrupy stosuje się również jako środek strukturotwórczy w produkcji kompostów. Skład chemiczny i właściwości tych odpadów predysponują je do przyrodniczego wykorzystania.

Do odpadów z produkcji podstawowej zaliczyć można odpady wytwarzane przez przemysł mięsny.

Wyroby mięsne produkowane są w ok. 100 zakładach, tzw. przemysłu kluczowego, co stanowi ok. 60% produkcji, i w ok. 2.000 zakładach o różnym profilu produkcyjnym (40% produkcji).

Odpady te zwykle są przekazywane do unieszkodliwienia na mączki paszowe, odsprzedawane jako pasza, kompostowane lub składowane.

Rodzajem odpadu, który jest poddawany procesom odzysku lub unieszkodliwiania w najmniejszym stopniu, są osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków. Osady te składają się głównie z tłuszczów zwierzęcych, białka, odchodów zwierzęcych, krwi itp. Mogą być one dodawane do masy kompostowej lub unieszkodliwiane za pomocą biodegradacji. Skład osadów ściekowych predysponuje je do przyrodniczego zastosowania.

Jako dodatkową branżę przemysłu mięsnego wyróżnić można przemysł drobiowy.

W branży tej funkcjonuje ok. 33 zakładów oraz ok. 100 ubojni. Podstawowym kierunkiem odzysku odpadów z przemysłu drobiowego jest stosowanie ich jako nawóz lub pasza.

B. Odpady z przemysłu utylizacyjnego

Branża utylizacyjna jest ściśle powiązana z branżą mięsną i drobiarską. Przemysł utylizacyjny jest jednym z ubocznych ogniw całego łańcucha produkcji zwierzęcej, który unieszkodliwia odpady pochodzenia zwierzęcego powstające w produkcji i przetwórstwie mięsa.

Z odpadów tych wytwarzane są mączki mięsno-kostne, stanowiące wartościowy komponent pasz treściwych. Produktem przemysłu utylizującego są również tłuszcze techniczne.

Nowe zasady segregacji i unieszkodliwiania odpadów pochodzenia zwierzęcego ujawniły niski poziom polskich zakładów utylizacyjnych i niedostosowanie sektora do działania według tych zasad.

W ostatnim okresie Unia Europejska (Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999) zaostrzyła istotnie przepisy dotyczące utylizacji odpadów pochodzenia zwierzęcego na produkcję mączek utylizacyjnych i zakazała ich użytkowania w żywieniu zwierząt. Stan ten jest konsekwencją wystąpienia schorzenia zwanego gąbczastą encefalopatią mózgu (BSE) u bydła. Zgodnie z wymaganiami Unii odpady pochodzenia zwierzęcego zostały podzielone na 3 grupy ryzyka:

- odpady niskiego ryzyka (LRM),

- odpady wysokiego ryzyka (HRM),

- odpady szczególnego ryzyka (SRM).

Dotychczasowe szacunki odpadów pochodzenia zwierzęcego charakteryzują się dużym zróżnicowaniem wyników, gdyż mieszczą się w przedziałach:

Odpady szczególnego

ryzyka (SRM) - od 30 do 100 tys. Mg,

Padlina - odpady

wysokiego ryzyka (HRM) - od 40 do 150 tys. Mg,

Odpady niskiego

ryzyka (LRM) - od 363 do 617 tys. Mg,

Łącznie w skali roku - od 433 do 840 tys. Mg.

W wyniku przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że zasoby netto odpadów szczególnego ryzyka (SRM) wynoszą obecnie ok. 40-45 tys. Mg.

Łączna masa padłych zwierząt (wraz z drobiem) wynosi 72,5 tys. Mg/rok.

Odpady poubojowe niskiego ryzyka (LRM) wynoszą obecnie ok. brutto (potencjalnie) - 566 tys. Mg, a netto, tj. możliwe do zbiórki - 495 tys. Mg, w tym ok. 332 tys. Mg z uboju przemysłowego, 143 tys. Mg z uboju lokalnego oraz 20 tys. Mg z uboju gospodarczego.

Potencjał produkcyjny przemysłu utylizacyjnego wynosi w Polsce 3.400 Mg/dobę, tj. około 850 tys. Mg surowców rocznie. Potencjał ten przekracza prawie o 50% zasoby surowcowe netto. Występuje więc nadwyżka zdolności przerobu odpadów na mączkę zwierzęcą. Zakłady utylizacyjne przerabiają ok. 500 tys. Mg odpadów. Średnie wykorzystanie mocy produkcyjnych wynosi ok. 60%.

Potencjał produkcyjny przemysłu utylizacyjnego charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem, dominują zakłady małe o przerobie do 50 Mg/dobę, tj. ok. 12,5 tys. Mg odpadów rocznie.

Przeciętny standard technologiczny przemysłu utylizacyjnego jest niski i bardzo zróżnicowany. Także bardzo niski jest przeciętny stan sanitarny zakładów.

Z badań ankietowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że według ocen właścicieli 50% zakładów utylizacyjnych ma programy inwestycyjne dostosowujące ich zakłady do standardów UE. W pozostałych zakładach brak jest takich programów. Natomiast opinie powiatowych lekarzy weterynarii wskazują, że tylko 25% zakładów przedstawiło takie programy do akceptacji służbom weterynaryjnym.

Łączne nakłady inwestycyjne na restrukturyzację i modernizację sektora utylizacyjnego wynoszą:

Urządzenie zbiornic zwierząt

padłych ok. 45,0 mln PLN,

Modernizacja zakładów

utylizacyjnych ok. 167,5 mln PLN,

Budowa nowych 3-4 zakładów

utylizacyjnych ok. 150,0 mln PLN,

Dostosowanie instalacji

do spalania mączek i tłuszczów ok. 7,5 mln PLN,

Razem ok. 370,0 mln PLN.

Warunkiem zbytu produktów pochodzenia zwierzęcego - zarówno na rynkach zagranicznych, jak i na rynku krajowym - jest zbudowanie szczelnego systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt. Konieczność posiadania i stosowania takiego systemu wynika ze standardów Unii Europejskiej, wymaganych także przez krajowe przepisy weterynaryjne, obowiązujące od 1 kwietnia 2001 r.

C. Odpady z przemysłu owocowo-warzywnego

Głównymi źródłami powstawania tych odpadów są: zakłady produkujące żywność dla ludzi i pasze dla zwierząt, przechowalnie żywności i pasz oraz roślinnych i zwierzęcych surowców służących do ich produkcji, ośrodki (punkty) dystrybucji żywności i pasz, zakłady zbiorowego żywienia (w tym różnego rodzaju stołówki), nierolnicze gospodarstwa domowe.

Powstające odpady są zazwyczaj w 90% sprzedawane. Ponadto istnieją obecnie liczne możliwości w zakresie odzysku odpadów z przemysłu owocowo-warzywnego: pasze, susze owocowe, pozyskiwanie pektyn, destylaty owocowe, produkcja kwasku cytrynowego, aromaty i barwniki; unieszkodliwianie pestek owocowych na czyściwa polernicze, oleje pestkowe, produkcja furfuralu. Większość z odpadów z zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego nadaje się do produkcji kompostu, zwłaszcza w połączeniu z innymi rodzajami odpadów, poprawiającymi skład chemiczny lub uwodnienie. Wytwarzanie i właściwości ich zależą od rodzaju i masy przerabianych surowców, technologii produkcji oraz lokalnych możliwości paszowego użytkowania poprodukcyjnych mas. Zmienność wymienionych czynników utrudnia oszacowanie istniejących i prognozowanie potencjalnych zasobów odpadów organicznych przydatnych do kompostowania.

D. Odpady z przemysłu cukrowniczego

Produkcja cukrownicza ma charakter kampanijny. W okresie około 3 miesięcy dokonuje się przerobu całej ilości skupionego surowca; wtedy również powstają główne typy i ilości odpadów. Produkcja cukru z buraka zalicza się do odpadotwórczej. Nie są aktualnie znane i realizowane technologie wytwarzania cukru mogące zminimalizować ilości powstających odpadów.

Zgodnie z danymi GUS, w 2000 r. powstało 7.589,67 tys. Mg odpadów tej podgrupy. Dominującym rodzajem odpadów są wysłodki, wytwarzane w ilości 5.907,1 tys. Mg. W znacznych ilościach powstają także osady z mycia i czyszczenia oraz nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza (wapno defekacyjne).

Odpady w przemyśle cukrowniczym stanowią od 20 do 40% ogólnej masy buraków cukrowych, a osady ściekowe - 50%.

Ponad 84% odpadów wytwarzanych w tym sektorze jest poddawanych odzyskowi - przeważnie odsprzedawane rolnikom, którzy stosują osady spławiakowe i osady defekosaturacyjne do nawożenia gleby. Niecałe 5% odpadów jest deponowane, przeważnie na zakładowych składowiskach.

E. Odpady z przemysłu mleczarskiego

Branża mleczarska jest rozdrobniona i składa się z kilkuset zakładów (około 700). W 2000 r. zinwentaryzowano łącznie 518,8 tys. Mg odpadów pochodzących z tego przemysłu. Blisko 99% odpadów jest poddawanych odzyskowi, składuje się jedynie 1,1% powstających odpadów.

Głównym odpadem jest serwatka, która powstaje w wyniku wytwarzania serów. Około 50% skupionego mleka jest przerabiane z powstawaniem serwatki. Ocenia się, że obecnie zaledwie 15-18% serwatki jest przetwarzane. Najpowszechniejsze obecnie metody postępowania z serwatką to: sprzedaż na pasze i w niewielu przypadkach proszkowanie. Jako działania nieprawidłowe ocenić należy kierowanie serwatki na wylewiska. Istnieją obecnie inne metody odzysku serwatki, m.in. przetwarzanie na wyroby jadalne, stosowanie do produkcji alkoholu. Odpad ten wykorzystuje się też do uzyskania biomasy drożdżowo-białkowej i środków fermentacyjnych do produkcji antybiotyków, paliw i białek jednokomórkowców.

F. Odpady z przemysłu napojów alkoholowych i bezalkoholowych

W największych ilościach wytwarzane są odpady z destylacji spirytualiów oraz wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary. Ogółem, stopień odzysku tych odpadów jest bardzo wysoki i wynosi średnio 96%, z wyjątkiem osadów ściekowych z zakładowych oczyszczalni ścieków (66,3% odzysku). Odpady z tego przemysłu powinny być stosowane jako pasze lub w celach nawozowych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

Prognozowanie ilości odpadów w przemyśle rolno-spożywczym jest niezwykle trudne z uwagi na zmiany restrukturyzacyjne, jakie są planowane w rolnictwie w najbliższym okresie. Szacuje się, że przy sprzyjającej koniunkturze gospodarczej ilość odpadów w poszczególnych sektorach tego przemysłu wzrośnie do roku 2006 średnio o 10%.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Odpady z przemysłu rolno-spożywczego powstają w dużych ilościach na terenie całego kraju. Z analizy wynika, że są one w bardzo dużym stopniu poddawane procesom odzysku, a dominującymi metodami są: przeznaczenie na pasze lub nawóz.

Jednakże, współczesne zakłady przemysłu spożywczego są coraz większe i dlatego masa odpadów do odzysku też rośnie, co sprawia, że założenie odbierania odpadów na pasze lub nawozy przez okolicznych rolników nie zawsze się sprawdza.

Podsumowując problemy związane z gospodarką odpadami z uboju należy stwierdzić, że wynikają one głównie z braku wzorców i systemu unieszkodliwiania tych odpadów. Odpady takie powinny być unieszkodliwiane poprzez termiczne przekształcenie, ale często przewożenie ich do punktów unieszkodliwiania jest ekonomicznie nieopłacalne (transport, konieczność utrwalania), a małe ubojnie nie są zainteresowane przetwarzaniem małych ilości takiego odpadu. Chociaż jest to zabronione, często odpady te są zakopywane lub składowane, co stwarza zagrożenie dla środowiska.

Wiele gałęzi przemysłu spożywczego działa w trybie kampanii, co oznacza, że w bardzo krótkim czasie w jedno miejsce dostarczane są bardzo duże ilości nietrwałego surowca, z którego powstaje natychmiast duża ilość równie nietrwałych odpadów.

Zakłady produkcyjne przemysłu rolno-spożywczego nie uwzględniały do tej pory w kosztach produktu kosztów związanych z unieszkodliwianiem odpadów metodą inną niż wywiezienie na składowisko (do tej pory nie były to koszty znaczące).

Mnogość rolno-spożywczych przetwórni na rynku i idąca za tym silna konkurencja sprawia, że każde podniesienie ceny przez producenta może oznaczać utratę rynku. Dlatego większość zakładów rolno-spożywczych nie traktuje obowiązku odzysku lub unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów zgodnie z prawem, jak długo to jest tylko możliwe.

Ze względu na bardzo duże rozproszenie odpadów pochodzących z sektora rolno-spożywczego trudno jest oszacować faktyczną ilość odpadów, dlatego jednym z najpilniejszych zadań jest dokonanie pełnej inwentaryzacji miejsc wytwarzania odpadów i ich ilości. Wiele wyliczeń wskazuje, że dostępne technologie odzysku odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, które są obecnie w przeważającej części składowane, prowadzą do wytworzenia produktów droższych niż ich inne rynkowe substytuty. Stwarza to problem opłacalności takiej produkcji. Dlatego też należy rozważyć sposoby systemowego wspomagania finansowego dla wytwórców odpadów chcących wdrażać tego typu technologie.

Zadania

- przeprowadzenie ewidencji i kontroli miejsc wytwarzania odpadów z przemysłu rolno-spożywczego,

- dążenie do zwiększania stopnia odzysku odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, ze szczególnym naciskiem na wykorzystanie paszowe i nawozowe oraz pozostałe przyrodnicze,

- organizacja systemu zbiórki odpadów z przemysłu rolno-spożywczego,

- opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego,

- zbudowanie szczelnego systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz, oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt,

- budowa systemu unieszkodliwiania odpadów poubojowych:

- urządzenie zbiornic zwierząt padłych,

- modernizacja zakładów utylizacyjnych,

- budowa nowych 3-4 zakładów utylizacyjnych,

- dostosowanie instalacji do spalania mączek i tłuszczów.

3.2.2.7. Odpady z przemysłu drzewnego, celulozowego i papierniczego

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli powstają głównie w tartakach, zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich, wytwórniach płyt pilśniowo-wiórowych, fabrykach papierniczo-celulozowych.

Według danych GUS, w 2000 r. wytworzono łącznie 2.056,3 tys. Mg odpadów z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli.

W przemyśle przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli dominujący udział ilościowy mają takie odpady, jak: wióry, ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir oraz trociny i odpady kory i korka.

Gospodarka tymi odpadami odbywa się zasadniczo w sposób prawidłowy - średni stopień odzysku odpadów wynosi blisko 90%. Kora i korek podlega odzyskowi w celach energetycznych - na terenie zakładów wytwarzających odpad lub przez odbiorców indywidualnych. Powszechnie znane i stosowane są różnego rodzaju urządzenia do spalania tych odpadów wykorzystywanych jako paliwa. Ponadto można zastosować to rozwiązanie do każdego istniejącego kotła opalanego węglem. Zabronione jest stosowanie tych instalacji do odpadów z chemicznej przeróbki drewna i z np. lakierowanymi powłokami. W tym wypadku wymagane jest posiadanie przez instalację do spalania dodatkowych urządzeń oczyszczających powstające gazy odlotowe.

Również odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli stosowane są w ogrodnictwie i leśnictwie - jako komponent mieszanek torfowych lub naturalna ściółka w szkółkach leśnych. Przyrodnicze użytkowanie odpadów z przetwórstwa drzewnego jest jednak zbyt niskie w stosunku do potencjalnych możliwości.

Odpady z produkcji oraz z przetwórstwa masy celulozowej, papieru i tektury wytwarzane są w ilości 514.900 Mg. W największej ilości wytwarzana jest kora. Spośród całości odpadów z tej grupy 62,1% jest poddawane procesom odzysku, 3,76% unieszkodliwiane, 31,32% składowane, a 2,94% magazynowane.

Odpadami, które składuje się w największej ilości, są: szlamy z przeróbki makulatury, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, odrzuty z przeróbki makulatury. Podstawowym problemem w zwiększeniu stopnia odzysku tych odpadów jest ich duże uwodnienie. Z tego powodu są one najczęściej deponowane na zakładowych składowiskach odpadów, pełniących rolę stawów osadowych lub lagun. Gospodarka tymi odpadami wymaga inwestycji u ich wytwórców - np. zainstalowania prasy, gdzie następuje odwodnienie szlamów i osadów do wilgotności umożliwiającej energetyczne zastosowanie tych odpadów. Składniki organiczne osadu mogą zastąpić część węgla lub oleju opałowego.

Odpady te mogą być również stosowane jako składnik kompostów organicznych oraz czynnik glebotwórczy dla gleb ubogich lub zdegradowanych (zawierają średnio do 66% substancji organicznej). Inną metodą jest granulowanie osadów wstępnych lub mieszanych.

Prognoza ilości i jakości odpadów

W okresie czasu 2003-2006 nie przewiduje się zmian w ilości i jakości wytwarzanych z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Odpady z przetwórstwa drewna i produkcji mebli i płyt nie stanowią obecnie istotnego problemu w zakresie gospodarki odpadami. Ponad 90% wytwarzanej ilości tych odpadów jest poddawane odzyskowi. Istnieją metody oraz instalacje mogące przyjąć pozostałe odpady z tej grupy. Najpowszechniejszą metodą odzysku jest termiczne przekształcanie z odzyskiem energii cieplnej. Spalanie odpadów pochodzenia roślinnego, w różnych jego postaciach, jest znacznie korzystniejsze (ze względów ekologicznych) niż spalanie węgla czy oleju opałowego. Zwrócenie uwagi na odzysk odpadowych surowców pochodzenia roślinnego do celów energetycznych jest celowe również z uwagi na konieczność zastępowania kopalnianych surowców energetycznych materiałem alternatywnym.

W Polsce stosowanie surowców odpadowych z przetwórstwa drewna, jako opału, jest w pełni zasadne. Jednym z kierunków przyszłego zwiększenia odzysku odpadów drzewnych jest ich brykietowanie, które umożliwi szersze wykorzystanie tych odpadów.

Zadania

- rozwijanie przyrodniczych kierunków stosowania odpadów drzewnych,

- doskonalenie metod i technik procesów przekształcania odpadów drzewnych z odzyskiem energii,

- opracowanie klasyfikacji, umożliwiającej precyzyjny podział odpadów drewna poużytkowego według możliwości i sposobów gospodarowania nimi,

- zwiększenie stopnia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstających w przemyśle papierowo-celulozowym poprzez inwestycje i modernizacje technologiczne u wytwórców tych odpadów,

- zwiększenie stopnia wykorzystania odpadowych surowców wtórnych w procesie produkcji papieru i celulozy,

- budowa nowej lub modernizacja istniejących obecnie instalacji do termicznego przekształcania odpadów drzewnych (tzw. drewna poużytkowego) zawierające m.in. impregnaty, kleje, lakiery, powłoki sztuczne,

- opracowanie nowych technologii w celu minimalizacji powstawania oraz możliwości stosowania osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków.

3.2.2.8. Odpady sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych

Stan aktualny gospodarki odpadami

Zużyte sorbenty, materiały filtracyjne, czyściwo i odzież ochronna oraz zużyte filtry olejowe i powietrzne powstają w licznych, należących do prawie wszystkich branż przemysłowych zakładach. Generalnie, odpady te powstają w zakładach posiadających własne zaplecze transportowe, warsztaty lub serwisy konserwatorskie.

Na podstawie danych GUS na terenie Polski zewidencjonowano ogółem 10,7 tys. Mg odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych. Prawie 96% całego strumienia odpadów stanowią zużyte sorbenty, materiały filtracyjne, czyściwo i odzież ochronna. Zewidencjonowano zaledwie 500 Mg filtrów olejowych i powietrznych, co jest ilością zdecydowanie zaniżoną w stosunku do stanu faktycznego. Ogółem, ilość odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych szacuje się na co najmniej 50.000 Mg rocznie.

Aktualnie 4,67% strumienia tych odpadów poddawane jest odzyskowi, 60% jest unieszkodliwiane, w tym przekształcane termicznie - 51%; składuje się 13% odpadów, a magazynuje 22,4%.

Prognozy ilości i jakości odpadów

Ilość odpadów jest ściśle związana z liczbą zakładów produkcyjnych oraz zakładów, w których dokonuje się konserwacji, napraw maszyn lub używa odzieży ochronnej.

W związku z prognozowanym wzrostem gospodarczym, liczba takich zakładów będzie rosła, proporcjonalnie zwiększy się także ilość odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych.

Określenie potrzeb w gospodarce odpadami

Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że gospodarka zewidencjonowanymi odpadami sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych jest zadowalająca. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że prezentowane dane statystyczne pokazują zaledwie wycinek sytuacji w kraju. Z doświadczeń wynika, że w większości zakładów odpady te nie są zbierane selektywnie tylko łączone ze strumieniem odpadów komunalnych i usuwane na składowiska odpadów komunalnych. Inną praktyką jest spalanie tych odpadów w kotłowniach zakładowych nieprzystosowanych do tego celu, usuwanie odpadów bezpośrednio do gruntu. Praktykowane obecnie sposoby postępowania z tego typu odpadami pochodzącymi z małych rozproszonych źródeł należy uznać za nieprawidłowe i zagrażające środowisku.

Istnieją możliwości minimalizacji ilości i szkodliwości odpadów tego typu, wymagają one jednak działań organizacyjnych oraz edukacyjno-informacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów.

W kraju istnieje obecnie baza instalacji, umożliwiających pełne unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych. Nie ma potrzeby nowych inwestycji w zakresie unieszkodliwiania tego typu odpadów.

Zadania

- organizacja systemu zbiórki w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

- prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych dotyczących zasad prawidłowej gospodarki odpadami dla ich wytwórców,

- ewidencja i kontrola postępowania z odpadami w zakładach wytwarzających.

3.2.3. Możliwości minimalizacji powstawania odpadów

Zapobieganie i ograniczanie powstawania odpadów jest najbardziej pożądaną strategią gospodarki odpadami. Kwestia zmniejszenia ilości i toksyczności wytwarzanych odpadów jest wyraźnie podkreślona i traktowana priorytetowo zarówno w ustawodawstwie polskim, jak i Unii Europejskiej. Jest jednym z postulatów Agendy XXI.

Doświadczenia światowe wskazują, że:

- stopień redukcji wytwarzanych odpadów może się wahać w szerokich granicach, od 10 do 95%, przy czym na etapie wstępnym - bezinwestycyjnym - osiągana redukcja może wynieść 15-25%,

- okres zwrotu kosztów inwestycyjnych poniesionych w celu minimalizacji odpadów wynosi średnio 5 lat,

- redukcja odpadów przynosi w efekcie wymierne korzyści ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i zdrowotne.

Zadanie ograniczenia produkcji odpadów jest zadaniem długofalowym i wymagającym rozległych działań. Zmniejszenie ilości odpadów powstających w zakładach produkcyjnych można m.in. osiągnąć stosując następujące środki:

1) optymalizacja gospodarki magazynowej i poprawa praktyk operacyjnych, do których należą:

- kontrola zapasów i pozostałości surowców,

- prowadzenie działań szkoleniowo-edukacyjnych,

- poprawa praktyk w zakresie dostaw, magazynowania i transportu materiałów,

- segregacja różnych typów odpadów dla ułatwienia ponownego użycia,

- segregacja odpadów niebezpiecznych i inertnych,

- eliminacja źródeł wycieków i rozlewów;

2) modyfikacja urządzeń:

- instalowanie urządzeń, których stosowanie ogranicza lub eliminuje odpady,

- modyfikacja wyposażenia w celu zwiększenia recyklingu lub ponownego użycia odpadów,

- poprawa wydajności urządzeń,

- konserwacja profilaktyczna urządzeń,

- zmiana procesu technologicznego - zastosowanie najlepszej dostępnej technologii (Best Available Technology - BAT) tam, gdzie jest to ekonomicznie możliwe,

- zmiana produktu końcowego na bardziej przyjazny środowisku, przedłużenie okresu przydatności produktu,

- substytucja niebezpiecznych surowców materiałami bezpiecznymi dla środowiska,

- optymalizacja parametrów procesów technologicznych i zużycia surowców,

- unowocześnienie procesów produkcyjnych,

- automatyzacja procesu technologicznego;

3) recykling i ponowne użycie:

- instalowanie systemów zamkniętych,

- recykling wewnętrzny (np. wykorzystanie odpadu jako surowca produkcji, odzysk surowców wtórnych lub składników użytecznych),

- recykling zewnętrzny (np. odpady jako substytut surowców naturalnych),

- giełda odpadów.

Jedną z metod minimalizacji ilości i toksyczności odpadów jest wprowadzenie w zakładach zasad, tzw. Czystszej Produkcji (CP).

Idea CP kładzie nacisk na ograniczenie zanieczyszczeń "u źródła", czyli w momencie ich powstawania w procesie produkcyjnym. Ideałem Czystszej Produkcji jest produkcja bezodpadowa. Głównymi aspektami Czystszej Produkcji są: zmniejszenie uciążliwości dla środowiska oraz dodatkowy efekt ekonomiczny. Czystsza Produkcja jest działaniem ciągłym.

Czystszą Produkcję uzyskuje się poprzez:

- zmianę postaw ludzkich,

- modernizację lub zmianę technologii,

- stosowanie know-how.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowuje ogólnopolski program Czystszej Produkcji ze środków na edukację ekologiczną, stwarzając jednocześnie preferencje finansowe w ramach innych linii kredytowych dla realizacji projektów CP.

Kolejną metodą jest wprowadzanie przez podmioty gospodarcze systemu zarządzania środowiskowego według norm ISO serii 14000. Norma ISO 14001 jest przydatna dla przedsiębiorstw o dowolnym charakterze i wielkości. Norma ta określa wymagania, które umożliwiają sformułowanie polityki i celów działalności organizacji, jej wyrobów i usług, które mogą oddziaływać na środowisko i które organizacja może kontrolować. Jednym z celów powinna być minimalizacja wytwarzanych odpadów.

Obowiązek dążenia do minimalizacji wytwarzanych odpadów spoczywa także na władzach lokalnych, administracji rządowej i samorządowej. Oprócz stosowania wymogów obecnego prawodawstwa w dziedzinie gospodarki odpadami należy promować działania zmierzające w tym kierunku, m.in. poprzez:

- propagowanie i rozpowszechnianie modelowych programów zmniejszenia ilości odpadów "u źródła", np. poprzez powołanie odpowiedniej agencji lub ośrodka promocyjnego,

- udostępnianie materiałów szkoleniowych i edukacyjnych zainteresowanym jednostkom i zakładom,

- prowadzenie szerokiej popularyzacji programu minimalizacji i edukacji społeczeństwa w tym kierunku,

- ustalanie normatywów i wymogów ekologicznych wobec jednostek gospodarczych,

- wprowadzenie wskaźników materiałochłonności i odpadowości danego rodzaju produkcji,

- wprowadzenie lokalnych przepisów prawnych mających na celu zmniejszenie ilości i toksyczności wytwarzanych odpadów "u źródła", np. dotyczących ograniczeń sprzedaży lub użytkowania niektórych produktów mogących pogorszyć stan środowiska.

3.2.4. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym

Zmiany w ilości i jakości odpadów wytwarzanych w Polsce w sektorze gospodarczym w perspektywie czasowej do 2014 r. zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Obecnie niektóre z sektorów przemysłowych (hutnictwo żelaza i stali, przemysł skórzany, tekstylny) odczuwają szczególnie dotkliwie skutki kryzysów zewnętrznych i spadku koniunktury. Z doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych odpadów. Prognozując rozwój sektora gospodarczego i związaną z nim ilość wytwarzanych odpadów, pod uwagę należy wziąć w szczególności tendencje we współczesnej gospodarce światowej (w światowej produkcji i handlu, technologiach, przepływach bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz sytuacji na rynkach walutowych i finansowych). Przyjmując "wariant optymistyczny" rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję przewiduje się wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Zgodnie z obserwowanymi tendencjami rozwoju, istnieją duże szanse, że przy utrzymaniu progresu gospodarczego, Polska po roku 2005 przejdzie ze stadium wzrostu opartego głównie na wykorzystaniu zasobów naturalnych i czynnika pracy do stadium, w którym dominuje efektywne wykorzystanie kapitału rzeczowego i ludzkiego oraz innowacje technologiczne oparte na przemysłach "wiedzy". Budowa nowoczesnej gospodarki polegać będzie na intensyfikacji działań: zwiększających innowacyjność i przedsiębiorczość, tworzących lepszą infrastrukturę techniczną, pobudzających rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

Na ilość odpadów wpływ mają również czynniki demograficzne. Do roku 2014 sytuacja demograficzna Polski nie ulegnie większym zmianom, dominować będzie jednak tendencja zniżkowa. Z poprawą warunków życia wzrastać będzie średnia wieku mieszkańców kraju, co spowoduje większe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów ze służby zdrowia.

Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych technologii mało- i bezodpadowych, metody Czystszej Produkcji oraz budowę własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców.

W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to relatywny spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów u ich wytwórców.

Z drugiej strony, rozszerzenie kontroli w zakresie gospodarki odpadami, będące pochodną utrwalania obecnego i projektowanego prawodawstwa w tej dziedzinie oraz doskonalenia metod inspekcji przez upoważnione organy i instytucje spowoduje odkrycie tzw. szarej strefy odpadowej, czyli odpadów niewykazywanych obecnie w statystyce. Stan taki istnieje obecnie m.in. z powodu nieznajomości obowiązujących przepisów prawnych w dziedzinie gospodarki odpadami przez wytwórców odpadów lub celowego zatajenia danych o wytwarzanych odpadach celem uniknięcia odpowiednich opłat. Udział "szarej strefy odpadowej" (składającej się w przeważającej mierze ze źródeł rozproszonych - małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych) w wytwarzaniu odpadów ocenia się na 5-8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce. Odpady te, w miarę wprowadzania i udoskonalania systemów ich ewidencji i zbiórki, powinny zostać poddane procesom odzysku lub unieszkodliwione w odpowiedni sposób. W wyniku stopniowego zwiększania się ilości odpadów ze źródeł rozproszonych, pożądane jest projektowanie przyszłych inwestycji i instalacji w zakresie gospodarki odpadami jako obiektów modułowych, zdolnych przystosować się do zmiennej ilości surowca.

Podsumowując, w najbliższej przyszłości (lata 2003-2006) zakłada się utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadów lub ich nieznaczny wzrost (choć obecnie nie jest możliwe dokładne określenie ilości i rodzajów tych odpadów w tym horyzoncie czasowym), przy jednoczesnym wdrażaniu lub udoskonalaniu metod i instalacji służących do ich odzysku lub unieszkodliwienia.

Zakładany wzrost ilości wytwarzanych odpadów wynikać będzie z następujących czynników:

- powstawania nowych inwestycji i podmiotów gospodarczych - wytwórców odpadów,

- zwiększania produkcji lub jej asortymentu przez istniejących wytwórców odpadów, co w okresie poprzedzającym wprowadzenie nowych technologii spowoduje proporcjonalny wzrost ilości odpadów,

- wzrostu ilości urządzeń do oczyszczania ścieków lub spalin oraz poprawy efektywności ich oczyszczania,

- zwiększenia ilości odpadów rozbiórkowych i poremontowych typu budowlanego w wyniku przebiegu procesów restrukturyzacji przemysłu i usług.

W dalszej przyszłości (horyzont czasowy 2007-2010 r. oraz 2011-2014 r.) przewiduje się relatywne zmniejszenie (w stosunku do wzrostu produkcji) wytwarzanych odpadów, związane z wprowadzaniem technologii mało- i bezodpadowych. Szacuje się, że w pierwszym, bezkapitałowym okresie wprowadzania zasad minimalizacji odpadów redukcja ich ilości wytwarzanych przez sektor gospodarczy może wynieść 5-25%. Na etapie wdrożenia i eksploatacji nowych technologii spadek ilości generowanych odpadów może sięgnąć kilkudziesięciu procent (w grupach odpadów objętych programem minimalizacji). Należy jednak zdać sobie sprawę z faktu, że duża część technologii jest w fazie projektowej lub wstępnych badań i obecnie ich konkurencyjność ekonomiczna jest niska. Wprowadzanie technologii przyjaznych środowisku dotyczyć będzie przede wszystkim nowo budowanych zakładów, które będą musiały uwzględnić konieczność prowadzenia właściwej gospodarki odpadami z punktu widzenia środowiskowego i ekonomicznego, a także dużych zakładów przemysłowych, dla których modernizacja procesów produkcyjnych pod kątem wymagań środowiska nie będzie oznaczać znacznego podwyższenia ich kosztów.

Wyłoni się podział na trzy grupy odpadów i ich wytwórców:

1) odpady, których ilości nie można zmniejszyć, ponieważ wynika ona z charakteru produkcji (produkowane przez np. górnictwo, energetykę, hutnictwo);

2) odpady, których ilość może zostać zmniejszona w wyniku zastosowania opracowanych nowych technologii mało- i bezodpadowych;

3) odpady, dla których można zwiększyć stopień odzysku lub unieszkodliwienia (istniejąca baza przetwórcza) w wyniku prawidłowej organizacji systemu zbiórki.

Wraz z udoskonalaniem metod przerobu odpadów pojawi się także możliwość odzysku odpadów zdeponowanych dotychczas na składowiskach. Działania takie są pożądane z uwagi na nieprawidłową (w większości przypadków) lokalizację tych obiektów i nieodpowiednie lub niewystarczające zabezpieczenie składowisk przed negatywnym wpływem na środowisko.

Do nowych, nasilających się w ostatnich latach, problemów rzutujących na ilość i jakość wytwarzanych odpadów należy konsumpcyjne nastawienie dużych grup społecznych.

Prognozowane zmiany w ilości wytwarzanych odpadów w wybranych sektorach przemysłowych przedstawia tabela 3.2.4.1.

Tabela 3.2.4.1. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014

Sektor Rok
2000 2006 2010 2014
jednostka: tys. Mg/rok tys. Mg/rok tys. Mg/rok tys. Mg/rok
wydobywczy 73.568,9 72.661,0 71.468,0 69.368,0
chemiczny 3.618,2 3.507,7 3.405,7 3.291,6
energetyczny 19.740,8 19.700,0 18.260,0 17.519,6
hutniczy 7.793,5 8.555,4 9.312,0 9.700,0
remontowo-budowlany 2.185,8 2.404,4 2.622,9 28.415,4
rolno-spożywczy 10.630,5 11.693,6 12.862,9 13.149,2
drzewno-celulozowo-papierniczy 5.652,6 6.217,6 6.728,2 7.217,6
skórzano-tekstylny 132,2 134,9 133,3 129,7

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez PIG

3.2.5. Określenie potrzeb w zakresie gospodarki odpadami z sektora gospodarczego

Proponowane przedsięwzięcia w dziedzinie gospodarowania odpadami obejmują szereg zadań pozainwestycyjnych i inwestycyjnych. Zadania pozainwestycyjne dotyczą przede wszystkim: dalszej modyfikacji uregulowań prawnych w dziedzinie odpadów, opracowania i wdrożenia rozwiązań organizacyjnych (przede wszystkim struktur organizacyjnych oraz systemów wymiany informacji), zapewniających właściwe bieżące zarządzanie strumieniami odpadów (pozwolenia, organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring, kontrola); wdrażania mechanizmów ekonomicznych stymulujących właściwe zagospodarowanie odpadów; prac badawczych i rozwojowych w zakresie metodyk pomiarowych oraz technologii zagospodarowania odpadów; edukacji i szkolenia.

Zadania inwestycyjne obejmują przedsięwzięcia w zakresie budowy niezbędnego potencjału technicznego warunkującego właściwe zagospodarowanie odpadów (budowa obiektów, zakup i instalacja urządzeń, środki transportu).

Potrzeby uregulowań prawnych:

W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego:

- wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu),

- wymagań prawnych dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych (zgodnych z Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999).

Potrzeby organizacyjne:

- rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych,

- kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami,

- dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców,

- uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego (normy ISO serii 14000),

- kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości,

- kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku/unieszkodliwiania odpadów,

- organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

- ewidencja zakładowych składowisk odpadów przemysłowych,

- uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub rekultywacji,

- sporządzenie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji,

- prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mające na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania,

- opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji,

- utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej, prowadzącej bazę danych o najlepszych dostępnych technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz wydającej rekomendacje i wytyczne dotyczące zużycia materiałów, energii i wody w procesach produkcyjnych,

- opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego,

- organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz, oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt,

- monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym.

Potrzeby inwestycyjne:

- budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin o wydajności 120 m3/h,

- budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z zastosowaniem popiołów lotnych,

- budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok,

- budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok,

- budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu,

- budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h,

- budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji - 50 tys. Mg/rok,

- budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji - ok. 36 tys. m3/rok,

- budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji - 100 tys. Mg/rok,

- budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok,

- budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3,

- rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów,

- modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych,

- budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych:

- urządzenie zbiornic zwierząt padłych,

- modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych,

- budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych,

- dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE,

- instalacja pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali.

Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym przedstawiono w tabeli 3.2.5.1.

Tabela 3.2.5.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym

Lp. Zadanie Jednostka odpowiedzialna Termin realizacji
1 Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu) Ministerstwo Środowiska 2003
2 Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań prawnych (zgodnych z decyzjami Rady UE) dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2003
3 Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych województwa, gminy, powiaty 2003-2006
4 Organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorców przedsiębiorcy, województwa, powiaty, gminy 2004-2006
5 Opracowanie i wdrożenie zasad prowadzenia działań edukacyjno- informacyjnych dla małych i średnich przedsiębiorców w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami Ministerstwo Środowiska, izby branżowe i przemysłowe, producenci 2003-2006
6 Opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,

Ministerstwo Zdrowia

 2003
7 Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,

Ministerstwo Zdrowia

 2004-2006
8 Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, urzędy marszałkowskie 2003-2014
9 Opracowanie programu prac badawczych na lata 2003-2006 nad nowymi technologiami zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki 2003
10 Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczych i badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki 2003-2006

2007-2010

2011-2014
11 Utworzenie Centrum Informacji BAT/BREF Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki 2003
12 Opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji Ministerstwo Środowiska, urzędy wojewódzkie, urzędy marszałkowskie 2003-2006
13 Budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin przedsiębiorcy 2003-2007
14 Budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych przedsiębiorcy 2003-2006

2007-2008
15 Budowa 9 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych przedsiębiorcy 2003-2006

2007-2010
16 Budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg przedsiębiorcy 2003-2005
17 Budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu przedsiębiorcy 2003-2004
18 Budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych przedsiębiorcy 2003-2005
19 Budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla przedsiębiorcy 2007
20 Budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych przedsiębiorcy 2003-2006
21 Budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych przedsiębiorcy 2003-2006

2007
22 Budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni przedsiębiorcy 2003-2006

2007-2008
23 Budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement przedsiębiorcy 2005
24 Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub nie spełniają wymogów ekologicznych przedsiębiorcy, gminy 2003-2006

2007-2010

2011-2014
25 Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych przedsiębiorcy, gminy 2003-2006

2007-2009
26 Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: przedsiębiorcy 2003-2006
- urządzenie zbiornic zwierząt padłych, 2007-2010
- modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, 2011-2014
- budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych,
- dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i

tłuszczów do norm obowiązujących w UE
27 Instalacja pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali przedsiębiorcy 2003-2006

3.3. Odpady niebezpieczne

Z definicji odpadów niebezpiecznych wynika, że stanowią one szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska i dlatego gospodarka nimi wymaga szczególnej kontroli.

Rodzaje odpadów niebezpiecznych wymienione są w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Listę odpadów niebezpiecznych ustalono poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki przy kodzie rodzaju odpadów.

3.3.1. Stan aktualny gospodarki odpadami niebezpiecznymi

Źródła powstawania

Odpady niebezpieczne powstają zarówno w sektorze gospodarczym, jak i w komunalnym. Podstawowym źródłem powstawania odpadów niebezpiecznych jest działalność przemysłowa i usługowa. Ponadto odpady te powstają w gospodarstwach domowych, służbie zdrowia, szkolnictwie oraz resorcie Obrony Narodowej.

Bilans odpadów niebezpiecznych

Dane o ilości odpadów niebezpiecznych powstających w 2000 r. pozyskano z krajowej bazy danych monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi SIGOP, znajdującej się w gestii Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz ze statystyki państwowej GUS. Następnie pozyskane tą drogą informacje zostały zweryfikowane w oparciu o przeprowadzoną ankietyzację oraz bezpośredni kontakt z przedsiębiorcami wytwarzającymi największe ilości odpadów niebezpiecznych.

Z uwagi na fakt, że wiele rodzajów odpadów niebezpiecznych powstaje w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, które ze względu na ilość wytwarzanych odpadów i duże rozproszenie nie są objęte statystyką państwową i monitoringiem odpadów prowadzonym przez WIOŚ, dokonano oszacowania ich ilości w oparciu o literaturowe wskaźniki.

Szacunkami objęto następujące grupy odpadów:

- odpady z zakładów fotograficznych,

- zużyte rozpuszczalniki,

- akumulatory i baterie,

- zużyte źródła światła zawierające rtęć,

- oleje odpadowe,

- opakowania po nawozach sztucznych,

- opakowania po środkach ochrony roślin,

- odpady medyczne,

- odpady zawierające azbest,

- odpady materiałów wybuchowych.

W tabeli 3.3.1.1. przedstawiono ilość odpadów niebezpiecznych wytworzoną w działalności przemysłowej i usługowej wraz ze strukturą gospodarki tymi odpadami.

Tabela 3.3.1.1. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce w 2000 r. *

Grupa odpadów Nazwa grupy Ilość wytworzona Odzysk Unieszkodliwianie Magazynowanie

do czasu
[Mg] poza składowaniem składowanie odzysku i unieszkodliwienia
[Mg] [%] [Mg] [%] [Mg] [%] [Mg] [%]
02 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności 24.500 0 0,00 2.500 10,20 22.000 89,80 0 0,00
03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli 700 0 0,00 0 0,00 0 0,00 700 100,00
04 Odpady z przemysłu skórzanego i tekstylnego 39 36 92,31 3 7,69 0 0,00 0 0,00
05 Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla 239.977 3.617 1,51 236.010 98,35 0 0,00 350 0,15
06 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych 532.906 132.098 24,79 396.450 74,39 3.908 0,73 450 0,08
07 Odpady z przemysłu syntezy organicznej 57.772 16.183 28,01 39.821 68,93 1.199 2,08 569 0,98
08 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich 3.135 893 28,48 1.643 52,41 555 17,70 44 1,40
09 Odpady z przemysłu fotograficznego 4.000 4.000 100,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00
10 Odpady nieorganiczne z procesów termicznych 66.200 44.100 66,62 0 0,00 22.100 33,38 0 0,00
11 Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych 108.956 91.900 84,35 16.308 14,97 748 0,69 0 0,00
12 Odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych 28.390 7.830 27,58 15.560 54,81 0 0,00 5.000 17,61
13 Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) 122.175 82.887 67,84 27.388 22,42 0 0,00 11.900 9,74
14 Odpady z rozpuszczalników organicznych (z wyłączeniem grup 07 i 08) 1.300 350 26,92 620 47,69 30 2,31 300 23,08
16 Odpady różne, nieujęte w innych grupach 88.955 55.898 62,84 20.321 22,84 118 0,13 12.618 14,18
17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych 7.700 0 0,00 0 0,00 7.700 100,00 0 0,00
18 Odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań 25.000 0 0,00 25.000 100,00 0 0,00 0 0,00
19 Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej 170.832 9.716 5,69 33.982 19,89 126.259 73,91 875 0,51
Razem 1.482.537 449.508 30,33 815.606 55,01 184.617 12,45 32.806 2,21

* z wyłączeniem: (1) odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych,

(2) przeterminowanych odczynników chemicznych powstających w szkolnictwie różnego szczebla,

źródło: opracowanie własne IGO z wykorzystaniem danych z GUS, GIOŚ, sondaży, ankiet i wywiadów

Wielkości wytworzonych w kraju odpadów niebezpiecznych przedstawionych w tabeli 3.3.1.1. odbiegają od danych GUS i GIOŚ, z uwagi na fakt, że nie obejmują odpadów występujących w znaczących ilościach, takich jak:

- smoła koksownicza klasyfikowana w grupie 05 (ok. 115 tys. Mg), traktowana obecnie jako pełnowartościowy surowiec i w związku z tym nieujęta w aktualnym katalogu odpadów,

- odcieki ze składowisk, klasyfikowane w grupie 19 (ok. 250 tys. Mg), traktowane obecnie jako ścieki i w związku z tym nieujęte w katalogu odpadów. Odcieki te podlegają aktualnie ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.).

Przedstawiona ilość wytworzonych odpadów zawiera wielkości doszacowane dla odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw i resorcie Obrony Narodowej.

Z tabeli 3.3.1.1 wynika, że w procesach przemysłowych i usługowych wytwarzane jest ok. 1,48 mln Mg odpadów niebezpiecznych, z czego ok. 185 tys. Mg jest deponowane w środowisku. Procesowi unieszkodliwiania (poza składowaniem) poddawane jest ok. 55% wytwarzanych odpadów, procesowi odzysku - ok. 30%, magazynowane z przeznaczeniem do odzysku i unieszkodliwiania jest ok. 2,2%, natomiast deponowane na składowiskach jest ok. 12,4% (rys. 3.3.1.1.).

grafika

Rys.3.3.1.1. Struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Poza sektorem działalności przemysłowej i usługowej wytwórcami odpadów niebezpiecznych są również gospodarstwa domowe. Oszacowane ilości powstających odpadów w układzie rodzajowym oraz planowaną wielkość ich zbiórki przedstawiono w tabeli 3.3.1.2.

Tabela 3.3.1.2. Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach 2006-2014

Kod Rodzaj odpadów Udział w masie odpadów niebezpiecznych [%] Ilości wytworzone w 2000 r.

[tys. Mg/rok]

 Planowana wielkość zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych (zakładany procent pozyskania) [tys. Mg/rok]
2006 r.

(15%)

 2010 r.

(50%)

 2014 r.

(80%)
20 01 33 Baterie i akumulatory ołowiowe 12 12,22 2,09 6,98 11,23
20 01 29 Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 5 5,09 0,87 2,91 4,68
20 01 17 Odczynniki fotograficzne 2 2,04 0,35 1,16 1,87
20 01 27 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne 35 35,64 6,09 20,37 32,76
20 01 14

20 01 15

 Kwasy i alkalia 1 1,02 0,17 0,58 0,94
20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 5 5,09 0,87 2,91 4,68
20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4 4,07 0,70 2,33 3,74
20 01 26 Oleje i tłuszcze 10 10,18 1,74 5,82 9,36
20 01 19 Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) 5 5,09 0,87 2,91 4,68
20 01 35 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione 10 10,18 1,74 5,82 9,36
20 01 37 Drewno zawierające substancje niebezpieczne 5 5,09 0,87 2,91 4,68
20 01 23 Urządzenia zawierające freony 3 3,05 0,52 1,75 2,81
20 01 13 Rozpuszczalniki 3 3,05 0,52 1,75 2,81
Razem 100 101,81 17,4 58,2 93,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU w Katowicach

Ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w gospodarstwach domowych w 2000 r. została oszacowana na około 102 tys. Mg. Odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych kierowane są obecnie ze strumieniem odpadów komunalnych na składowiska komunalne.

Działem gospodarki będącym poza statystyką GUS, stanowiącym źródło powstawania odpadów niebezpiecznych w postaci przeterminowanych odczynników chemicznych, jest sektor szkolnictwa, głównie wydziały chemiczne szkół wyższych. W ostatnich latach został opracowany program minimalizacji ilości ich powstawania poprzez uruchomienie międzyuczelnianego systemu informatycznego, pozwalającego na prowadzenie prawidłowej gospodarki magazynowej oraz wymianę odczynników.

Problemem dotychczas nierozwiązanym jest gospodarka odpadowymi odczynnikami chemicznymi w szkołach niższego szczebla. Oszacowano, że w skali roku powstaje około 1.200 Mg odpadowych odczynników chemicznych. Odpady te są gromadzone w szkolnych magazynach.

Przyjmuje się, że odpady te mogą być zbierane w proponowanych do utworzenia gminnych punktach zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przeznaczonych głównie do zbierania odpadów niebezpiecznych od mieszkańców. Koszty związane z gospodarką tymi odpadami mogą być pokrywane w części lub całości przez gminy.

Kolejnym działem gospodarki stanowiącym źródło powstawania odpadów niebezpiecznych są placówki służby zdrowia. Powstające w tych placówkach odpady medyczne wymagają, zgodnie z obowiązującymi przepisami, specjalnego traktowania zarówno na poziomie zbiórki i gromadzenia, jak i docelowego unieszkodliwiania.

Na podstawie danych z GIOŚ, wskaźników literaturowych oraz przeprowadzonej ankietyzacji dokonano oszacowania ilości wytwarzanych odpadów medycznych. Ilość ta w 2000 r. kształtowała się na poziomie 25 tys. Mg.

Uwzględniając powyższe źródła, można oszacować, że ilość wytwarzanych w 2000 r. odpadów niebezpiecznych wynosiła ok. 1.580 tys. Mg.

Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych

Odpady niebezpieczne mogą być poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania w instalacjach własnych u ich wytwórców lub w instalacjach jednostek zewnętrznych.

Zestawienie ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania we własnych i zewnętrznych instalacjach przedstawiono w tabeli 3.3.1.3.

Tabela 3.3.1.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach własnych i w instalacjach jednostek zewnętrznych w 2000 r.

Grupa odpadu Nazwa grupy Ilość wytwarzana [Mg] Odzysk i unieszkodliwianie we własnym zakresie Odzysk i unieszkodliwianie poza zakładem
[Mg] [%] [Mg] [%1]
02 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności 24.500 0 0,0 24.500 100,0
03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli 700 0 0,0 700 100,0
04 Odpady z przemysłu skórzanego i tekstylnego 39 0 0,0 39 100,0
05 Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla 239.977 237.566 99,0 2.411 1,0
06 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych 532.906 500.211 93,9 32.695 6,1
07 Odpady z przemysłu syntezy organicznej 57.772 48.844 84,5 8.928 15,5
08 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich 3.135 0 0,0 3.135 100,0
09 Odpady z przemysłu fotograficznego 4.000 0 0,0 4.000 100,0
10 Odpady nieorganiczne z procesów termicznych 66.200 44.100 66,6 22.100 33,4
11 Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych 108.956 36.848 33,8 72.108 66,2
12 Odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych 28.390 2.692 9,5 25.698 90,5
13 Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) 122.175 3.005 2,5 119.170 97,5
14 Odpady z rozpuszczalników organicznych (z wyłączeniem grup 07 i 08) 1.300 0 0,0 1.300 100,0
16 Odpady różne, nieujęte w innych grupach 88.955 602 0,7 88.353 99,3
17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych 7.700 0 0,0 7.700 100,0
18 Odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań 25.000 0 0,0 25.000 100,0
19 Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej 170.832 0 0,0 170.832 100,0
Razem 1.482.537 873.868 58,9 608.669 41,1

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO

W tabeli tej rozważano jedynie odpady powstające w sektorze gospodarczym i usługowym, gdyż odpady niebezpieczne pochodzące ze strumienia odpadów komunalnych oraz przeterminowane odczynniki chemiczne powstające w szkolnictwie różnego szczebla nie podlegają obecnie procesom odzysku i unieszkodliwiania.

Analiza stanu odzysku i unieszkodliwiania odpadów powstających w sektorze gospodarczym i usługowym wykazała, że ok. 59% tych odpadów jest poddawane procesowi odzysku bądź unieszkodliwiania we własnych instalacjach, a pozostałe 41% w instalacjach zewnętrznych. Oznacza to, że w sektorze gospodarczym istnieją moce przerobowe dla odzysku bądź unieszkodliwiania części odpadów własnych.

Aktualnie funkcjonuje w kraju 114 instalacji prowadzących procesy odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, przyjmujących odpady niebezpieczne od wytwórców zewnętrznych. Wykaz tych instalacji wraz z określeniem mocy przerobowych, rodzaju procesu oraz kodów przetwarzanych odpadów przedstawiono w załączniku 3, natomiast lokalizację tych obiektów na terenie kraju ilustruje rys. 3.3.1.2.

Transport odpadów niebezpiecznych

Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, będących w gestii:

- wytwórców odpadów,

- właścicieli instalacji do odzysku bądź unieszkodliwiania,

- specjalistycznych firm transportowych.

Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie transportu odpadów, jest zobowiązany uzyskać zezwolenie na prowadzenie tej działalności. Transport odpadów niebezpiecznych powinien odbywać się z zachowaniem obowiązujących przepisów, takich jak:

- ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.),

- rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 57, poz. 608),

- rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie kursów dokształcających kierowców pojazdów przewożących materiały niebezpieczne (Dz. U. Nr 57, poz. 609).

Zgodnie z ww. rozporządzeniami przy przewozach materiałów niebezpiecznych w kraju obowiązują przepisy zawarte w załącznikach A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) - jednolity tekst Umowy ADR z 1999 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 287).

Załącznik A [ADR] zawiera klasyfikację wszystkich produkowanych na świecie materiałów niebezpiecznych, dzieląc je na 9 klas, a w ramach klas na punkty i grupy, oraz określa zasady ich oznakowania. Klasa i punkt charakteryzują materiał i rodzaj stwarzanego zagrożenia, a litera określa stopień natężenia tego zagrożenia.

Załącznik B [ADR] określa ogólne i szczegółowe warunki przewozu materiałów niebezpiecznych, warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać pojazdy samochodowe przywożące te materiały, wymogi kwalifikacyjne kierowców, wymogi techniczne opakowań transportowych, a także warunki załadunku i wyładunku poszczególnych materiałów.

Załącznik ten określa również, szczegółowo dla klas, punktów i materiałów, maksymalne ilości dopuszczone do przewozu jednorazowo. Podaje również górną granicę "małej ilości", poniżej której przewożone ładunki zwolnione są w części lub całości z wymogów obowiązujących przy przewozie materiałów niebezpiecznych.

Aktualnie został przekazany do Senatu tekst ustawy z dnia 12 września 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Ustawa ta ma obowiązywać z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem art. 16 pkt 5 i art. 23 ust. 2, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. Przygotowywane jest również do opublikowania (do końca 2002 r.) rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o transporcie materiałów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych.

grafika

Rys. 3.3.1.2. Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych

W chwili obecnej brak jest dokładnych danych o ilości podmiotów gospodarczych posiadających zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych. Związane to jest m.in. z brakiem oddzielnego rejestru dla firm prowadzących tę działalność. Wiele podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w tym zakresie posiada łączne zezwolenie na odzysk, unieszkodliwianie i transport odpadów niebezpiecznych. Rejestr firm prowadzących tę działalność będzie dostępny po uruchomieniu wojewódzkich baz danych w urzędach marszałkowskich.

3.3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych

Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające szczególnych zasad postępowania. Do odpadów tych należą: odpady zawierające PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, odpady zawierające azbest, pestycydy, zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, odpady medyczne oraz odpady materiałów wybuchowych. Niektóre z wymienionych odpadów zostały ujęte w ustawie o odpadach (rozdział 3 art. 15 i rozdział 5), a także są przedmiotem odrębnych dyrektyw lub projektów dyrektyw Unii Europejskiej.

3.3.2.1. Odpady zawierające PCB

Krajowe przepisy prawne definiują PCB w następujący sposób: "PCB - rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005 % wagowo łącznie".

PCB zaliczane są do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska. Zabronione jest wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku.

Stan aktualny gospodarki odpadami

W Polsce zasady regulujące gospodarkę odpadami zawierającymi PCB, zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej, zawarte są w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw oraz w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska.

Znaczne opóźnienie we wprowadzaniu uregulowań prawnych dotyczących PCB w kraju w stosunku do krajów europejskich spowodowało nieprawidłową gospodarkę tymi odpadami, w wyniku której PCB przedostawało się do środowiska. Kondensatory trafiały na ogół na złomowiska i wysypiska, a oleje zawierające PCB przetwarzane były łącznie z olejami mineralnymi, podwyższając poziom PCB w olejach regenerowanych. W Polsce okresem, w którym najwięcej PCB przedostało się do środowiska, były najprawdopodobniej lata 90. Ocenia się, że rocznie ponad 500 Mg urządzeń z PCB mogło trafić na złomowiska lub składowiska odpadów.

Do chwili obecnej nie zinwentaryzowano będących w eksploatacji urządzeń z PCB. Obowiązek inwentaryzacji do dnia 31.12.2002 r. został wprowadzony na mocy ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki.

Szacuje się, że unieszkodliwieniu i dekontaminacji podlegać będzie ok. 250 tys. sztuk kondensatorów oraz ok. 1.000 sztuk transformatorów. Przy założeniu, że średnia masa kondensatora wynosi 0,03 Mg, a masa płynu eksploatacyjnego w transformatorze małej mocy wynosi średnio 1,0 Mg, ilość odpadów przeznaczona do unieszkodliwienia wyniesie odpowiednio:

- kondensatory - 7.500 Mg,

- płyny usunięte z transformatorów - 1.000 Mg,

- oleje odpadowe i ciecze z dekontaminacji transformatorów - 2.000 Mg (przy założeniu dwukrotnego płukania).

Dodatkowo szacuje się, że w wyniku dekontaminacji innych urządzeń energetycznych (m.in. kable olejowe, wyłączniki) powstanie ok. 1.000 Mg płynów usuniętych z urządzeń oraz 2.000 Mg płynów z procesu ich dekontaminacji.

Łączna ilość odpadów z PCB wymagających unieszkodliwienia do 2010 r. wyniesie więc ok. 13.500 Mg.

Zbieraniem, dekontaminacją i unieszkodliwianiem urządzeń i odpadów z PCB zajmują się następujące uprawnione podmioty gospodarcze:

- Zakłady Azotowe ANWIL S.A. we Włocławku posiadające instalację do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB,

- Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku prowadzące dekontaminację transformatorów oraz organizację dostaw odpadów z PCB do unieszkodliwiania w instalacji Zakładów Azotowych ANWIL,

- Zakłady Chemiczne ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym posiadające instalację do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB,

- POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie realizujący zbiórkę kondensatorów z PCB z przekazaniem ich do całkowitego zniszczenia za granicą; w latach 1999-2001 wywieziono do Francji około 170 Mg kondensatorów z PCB.

Analizy chemiczne PCB wykonywane są w pięciu rekomendowanych laboratoriach, tj. w Centralnym Laboratorium Naftowym w Warszawie, Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej, Instytucie Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej, Państwowym Instytucie Weterynarii w Puławach oraz Akademii Medycznej w Poznaniu.

Popularyzacja problematyki PCB realizowana jest w ramach dofinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej "Programu informacyjno-edukacyjnego w zakresie likwidacji w Polsce urządzeń i odpadów zawierających PCB/PCT".

Cele

Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB.

Zadania

Organizacyjne

- utworzenie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawierających dane dotyczące ilości i miejsc występowania PCB oraz innych informacji określonych w § 8 ust. 1 cytowanego powyżej rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r.,

- opracowanie planów unieszkodliwienia i dekontaminacji zarejestrowanych urządzeń oraz projektów gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB niepodlegających rejestracji,

- organizowanie kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami zawierającymi PCB,

- wprowadzenie na listy przedsięwzięć priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedsięwzięć związanych z unieszkodliwianiem cieczy zawierających PCB oraz unieszkodliwianiem i dekontaminacją urządzeń zawierających PCB.

Inwestycyjne

Usuwanie PCB stanowi przejściowy, czasowo ograniczony problem, dlatego też uważa się, że inwestowanie w budowę nowych instalacji unieszkodliwiania PCB, szczególnie w odniesieniu do kondensatorów, jest niecelowe. Odpady kondensatorów z PCB mogą być przekazywane do unieszkodliwienia do zagranicznych firm specjalistycznych lub mogą być unieszkodliwiane termicznie w istniejących instalacjach w kraju. Alternatywnie należy rozważyć możliwość unieszkodliwiania tego typu odpadów w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne (np. metodę plazmową), których uruchomieniem na terenie kraju zainteresowani są prywatni inwestorzy.

W zakresie unieszkodliwiania cieczy z PCB przyjmuje się, że istniejące moce przerobowe instalacji Zakładów Azotowych "ANWIL" S.A. (4 tys. Mg/r.) oraz Zakładów Chemicznych ROKITA (500 Mg/r.) są wystarczające.

Wydajność instalacji do dekontaminacji transformatorów z PCB firmy CHEMEKO (usługi u źródła wytwarzania i w miejscu unieszkodliwiania) nie zaspokoi potrzeb w tym zakresie. Zwiększenie możliwości dekontaminacji urządzeń można uzyskać poprzez uruchomienie dodatkowej stacji dekontaminacji w kraju lub wykorzystanie potencjału instalacji funkcjonujących za granicą (rozwiązania te są zgodne z zasadami polityki ekologicznej Unii Europejskiej).

Koszty unieszkodliwiania odpadów oraz unieszkodliwiania i dekontaminacji urządzeń zawierających PCB szacowane są na ok. 200 mln PLN.

Rozszerzenia wymaga sieć akredytowanych laboratoriów analitycznych wykonujących analizy zawartości PCB zarówno dla potrzeb posiadaczy odpadów, jak i służb kontrolnych.

Z uwagi na duże obciążenie finansowe posiadaczy urządzeń z PCB kosztami ich unieszkodliwienia i dekontaminacji, istotne jest uwzględnienie partycypacji w tych kosztach środków publicznych pochodzących z funduszy ochrony środowiska.

3.3.2.2. Oleje odpadowe

Oleje odpadowe to wszystkie oleje smarowe lub przemysłowe nienadające się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Głównym źródłem powstawania olejów odpadowych są stacje obsługi pojazdów, bazy transportowe i remontowe oraz urządzenia pracujące w przemyśle. Poza tym oleje odpadowe mogą pochodzić ze statków żeglugi morskiej i lądowej oraz nadbrzeży portowych (tzw. oleje zęzowe).

Stan aktualny gospodarki odpadami

Z danych GUS wynika, że w kraju w 2000 r. wytworzono 116,1 tys. Mg odpadów z grupy 13. Ilość ta została zweryfikowana w oparciu o dane zawarte w bazie danych SIGOP oraz o dane ankietowe. W wyniku weryfikacji ilość powstających olejów odpadowych ustalono na poziomie 122,2 tys. Mg. W strukturze gospodarki olejami odpadowymi dominuje odzysk - 68% wytwarzanych odpadów, unieszkodliwianie - 22% oraz magazynowanie - ok. 10% odpadów.

Oleje odpadowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania następującymi metodami stosowanymi w kraju:

- regeneracja,

- destylacja próżniowa i rafinacja adsorpcyjna produktów celowych,

- kraking termiczny,

- proces spalania z zastosowaniem długich pieców do wypalania klinkieru,

- procesy wstępnej obróbki polegającej na odwodnieniu i oczyszczaniu olejów odpadowych.

W Polsce olejami odpadowymi zajmuje się obecnie szereg firm, z których wiodącymi są stosująca proces regeneracji Rafineria Jedlicze oraz stosujące inne metody odzysku lub unieszkodliwiania: Rafineria Jasło, Gorlice, Czechowice, Trzebinia, Glimar, MERCAR Sp. z o.o., Lafarge Cement Polska - Cementownia Kujawy, Południowe Zakłady Rafineryjne Naftopol S.A. Oddział Kędzierzyn-Koźle itp.

Oleje odpadowe są również spalane w cementowniach (Lafarge Cement Polska - Cementownia Kujawy) i spalarniach odpadów, wspólnie z odpadami z innych grup (np. w Zakładach Chemicznych Rokita w Brzegu Dolnym, UTILITOP VULCANUS w Gorzowie Wlkp.), poddawane oczyszczaniu - odwadnianiu (firma AWAS Polska w Warszawie, SHIP-SERWICE S.A. Szczecin, EKO Med. Wrocław) lub unieszkodliwiane poprzez sodyfikację, biodegradację (EKOL PROJEKT INTER-NATIONAL z Długołęki, EKOBAU Oddział Katowice, Opole).

Istniejące moce przerobowe instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów olejowych w większości przypadków nie są w pełni wykorzystane i sięgają rzędu 50% lub poniżej.

Pośród metod odzysku przemysłowego stosowanego przez podmioty gospodarcze, w stosunku do olejów odpadowych wytwarzanych na skutek własnej działalności, przeważają procesy wstępnej obróbki, polegające na odwodnieniu i oczyszczaniu tych olejów do postaci pozwalającej na przekazywanie ich firmom zajmującym się zbiórką lub przerobem olejów odpadowych.

Dotychczas na rynku krajowym poszczególne rafinerie i przedsiębiorcy zajmujący się przerobem olejów odpadowych zbierali oleje we własnym zakresie.

Rafineria Jedlicze zorganizowała 21 baz zbiórki, z czego każda baza posiadała przydzielony jej teren działania. Obok zespołu baz Rafinerii Jedlicze funkcjonowały także inne podmioty związane z pozostałymi firmami, których działalność była ukierunkowana na przemysłowe wykorzystanie olejów odpadowych. Podmioty zbierające były różnej wielkości i z różnym wyposażeniem, zwykle powiązane umowami z odbiorcami.

Na zbiórkę olejów odpadowych wydano w skali kraju 272 zezwolenia, natomiast na ich odzysk i unieszkodliwianie 52 zezwolenia (wg stanu na wrzesień 2002 r.).

Wprowadzone nowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami, a szczególnie ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej zobowiązały przedsiębiorców (producentów i importerów) wprowadzających na rynek oleje smarowe do uzyskania określonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów poużytkowych, w tym przypadku olejów odpadowych.

Na rynku krajowym funkcjonują obecnie trzy organizacje odzysku zajmujące się olejami odpadowymi:

- Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku S.A., którego akcjonariuszami są Rafineria Nafty Jedlicze, Rafineria Trzebinia, Statoil Lubricants Technology, Silesia Oil, ponadto podmioty prowadzące zbiórkę RAN. Pozyskane z rynku przy pomocy 12 podmiotów RAN - Jedlicze, zajmujących się wyłącznie zbiórką olejów przepracowanych, oleje są kierowane do regeneracji w instalacji Hydrorafinacji w Rafinerii Nafty Jedlicze. Udział Konsorcjum w zbiórce i przerobie olejów odpadowych szacowany jest na ok. 44%,

- PLASTEKOL Organizacja Odzysku S.A. utworzona przy udziale 17 akcjonariuszy. W realizacji zadania odzysku i recyklingu olejów odpadowych Organizacja współpracuje z ponad 20 firmami, w tym z Rafinerią Gdańską, Rafinerią Jasło, BP Polska, Castrol Lubricants i Spółka. Przewidywany udział PLASTEKOLU na rynku wynosi ok. 25%. Oleje odpadowe, za pośrednictwem dostawców, dostarczane są do Rafinerii Jasło, gdzie stosowana jest technologia przerobu olejów odpadowych metodą destylacji próżniowej i rafinacji adsorpcyjnej produktów,

- Organizacja Odzysku Oiler S.A. współpracująca m. in. z PZR Naftopol S.A., Rafinerią Nafty Jedlicze, Rethman Recykling Sp. z o.o. Deklarowany udział na rynku wynosi 17 %. Z klientami Organizacji zakontraktowano zbiórkę i przerób olejów odpadowych w ilości ok. 13,5 tys. Mg.

Oleje odpadowe powstające w małych i średnich przedsiębiorstwach w większości są przekazywane specjalistycznym firmom posiadającym niezbędne zezwolenia. Nadal nierozwiązanym problemem są małe ilości olejów odpadowych wytwarzane w dużym rozproszeniu, np. w gospodarstwach domowych. W tym przypadku zbiórka jest utrudniona i nieekonomiczna.

Prognoza

Prognozowane ilości możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych (uwzględniające zmagazynowane ilości tych odpadów) oraz rozwój sieci ich zbiórki szczególnie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz od ludności przedstawiają się następująco:

2003 r. - 182.000 Mg

2006 r. - 176.000 Mg

2010 r. - 168.000 Mg

2014 r. - 160.000 Mg.

Spadek możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych związany jest z prognozowanym spadkiem zapotrzebowania na oleje świeże oraz zwiększeniem czasu ich eksploatacji.

Istniejące w kraju moce przerobowe w zakresie odzysku i unieszkodliwienia podanych wyżej prognozowanych ilości powstających odpadów są wystarczające. Niemniej jednak należy podkreślić, że nie wszystkie metody przerobu tych odpadów stosowane w kraju są zgodne z wymogami ochrony środowiska, stąd część instalacji będzie musiała być zmodernizowana, a część przestanie funkcjonować. Bliższe określenie rozwiązań techniczno-technologicznych będzie możliwe po szczegółowych przeglądach ekologicznych istniejących instalacji do przerobu olejów odpadowych.

Cele

Uzyskanie poziomu odzysku i recyklingu olejów smarowych (z wyłączeniem olejów bazowych i olejów przepracowanych) do roku 2007 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719).

Zadania

Na podstawie diagnozy stanu aktualnego stwierdza się potrzebę zwiększenia stopnia pozyskania olejów odpadowych szczególnie ze źródeł rozproszonych. Pozyskanie dodatkowych ilości olejów odpadowych może być zrealizowane poprzez zorganizowanie zbiórki tych odpadów ze źródeł rozproszonych na poziomie gminy w proponowanych do utworzenia Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Wsparciem dla tych działań powinna być kampania reklamowo-propagandowa w zakresie prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi.

Należy również zabezpieczyć właściwe funkcjonowanie istniejących instalacji zarówno w zakresie wymogów ochrony środowiska, jak i możliwości odzysku powstających w kraju olejów odpadowych. Dla realizacji tego celu proponuje się:

- uznać regenerację olejów odpadowych jako metodę priorytetową i w miarę możliwości wykorzystywać istniejące w kraju moce przerobowe instalacji do regeneracji,

- zmodernizować pod względem technicznym i technologicznym stosowane inne procesy przeróbcze, w celu uzyskania wyższej jakości komponentów olejów bazowych,

- zaniechać przerobu olejów odpadowych metodą krakingu termicznego, w celu dotrzymania przyjętych w ramach Unii Europejskiej reguł technologicznych i wymogów ekologii,

- przestrzegać podczas spalania olejów odpadowych jakości spalanych odpadów, zwłaszcza w zakresie zawartości chloru i PCB, a także parametrów spalania, monitorowania parametrów procesowych, a także monitoringu gazów spalinowych.

W związku z powyższym wydaje się celowe dokonanie przeglądów ekologicznych instalacji obecnie funkcjonujących do odzysku i unieszkodliwiania olejów odpadowych.

3.3.2.3. Baterie i akumulatory

Baterie i akumulatory są stosowane powszechnie jako przenośne źródła prądu. Występują w postaci wielkogabarytowej i małogabarytowej.

Akumulatory wielkogabarytowe dzielone są na:

- kwasowo-ołowiowe,

- niklowo-kadmowe.

Baterie i akumulatory małogabarytowe można podzielić na:

- baterie: alkaliczne, manganowe, litowe, srebrowe,

- akumulatory: niklowo-kadmowe, wodorkowe, litowe.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Głównym źródłem akumulatorów ołowiowych są środki transportu. Na podstawie ilości zarejestrowanych pojazdów, średniego okresu użytkowania akumulatora oraz średniej masy akumulatora oszacowano ilość powstawania zużytych akumulatorów ołowiowych w 2000 r. Ilość tę zweryfikowano na podstawie prowadzonych od niedawna analiz rynku samochodowego, wykorzystując dane dotyczące sprzedaży akumulatorów na rynku wtórnym. Uzyskano wielkość rzędu 57 tys. Mg/r. Zakłady przerabiające złom akumulatorowy wykazały zbiórkę 55 tys. Mg/r. Sytuację poprawi wprowadzona w życie opłata depozytowa, która powinna skutkować odzyskiem pełnej ilości wprowadzonych do użytkowania akumulatorów.

Istniejące w kraju zakłady przerobu akumulatorów wraz z elektrolitem mają moce przerobowe rzędu 190 tys. Mg/r. i całkowicie zabezpieczą przyszłe potrzeby w tym zakresie. Gospodarka odpadowymi akumulatorami ołowiowymi przebiega prawidłowo.

Akumulatory kadmowo-niklowe wielkogabarytowe używane są głównie przez podmioty gospodarcze. Ich ilość wprowadzana na rynek systematycznie maleje. W 2000 r. wprowadzono ich około 400 Mg. Ze względu na bardzo długi okres żywotności tych akumulatorów (10 do 12 lat) do odpadów przechodzą akumulatory wprowadzone na rynek w latach 90. Ich wielkość oceniana jest na 1.000 Mg w skali roku, z czego odzyskiwane i poddawane procesowi demontażu z odzyskiem niklu i kadmu jest około 600 Mg.

Problemem jest "szara strefa", która odzyskuje z demontażu akumulatorów nikiel, a płyty żelazowo-kadmowe kieruje do hut żelaza, stwarzając zagrożenie dla środowiska poprzez zmianę parametrów emisyjnych zanieczyszczeń do powietrza.

W kraju istnieją moce przerobowe do prawidłowej przeróbki odpadowych akumulatorów niklowo-kadmowych.

Baterie i akumulatory małogabarytowe nie są aktualnie zbierane. W kraju brak jest technologii ich odzysku i unieszkodliwiania.

Prognoza

Akumulatory

kwasowo-ołowiowe

 Akumulatory

niklowo-kadmowe
2003 r - 60 tys. Mg 1.000 Mg
2006 r - 78 tys. Mg 900 Mg
2010 r - 105 tys. Mg 800 Mg
2014 r - 130 tys. Mg 600 Mg

Cele

Odzysk z rynku 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i akumulatorów zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719).

Zadania

W celu usprawnienia gospodarki małogabarytowymi bateriami i akumulatorami niezbędne jest zorganizowanie ich zbiórki z rozproszonych miejsc powstawania. Obowiązek odzysku z rynku małogabarytowych baterii i akumulatorów został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany jest przy zastosowaniu opłaty produktowej.

Proponuje się, wzorem Danii, selektywne składowanie zebranych baterii i akumulatorów na składowiskach odpadów niebezpiecznych do czasu uruchomienia technologii ich odzysku i unieszkodliwienia.

Odnośnie do akumulatorów niklowo-kadmowych wielkogabarytowych, w przypadku braku zbytu na powstający w procesie unieszkodliwiania tlenek kadmu, niezbędna będzie modyfikacja linii do odzysku kadmu w aspekcie uzyskiwania kadmu metalicznego, który może być magazynowany bez negatywnego oddziaływania na środowisko.

3.3.2.4. Odpady zawierające azbest

Specyficzne własności azbestu spowodowały, że znalazł on bardzo szerokie gospodarcze zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, energetyce, a także w transporcie oraz w przemyśle maszynowym, stoczniowym, włókienniczym, chemicznym i innych gałęziach przemysłu w postaci około 3.000 wyrobów.

W Polsce ok. 90% azbestu zużywano do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych. Najwięcej azbestu zużyto w latach 70. w ilości ok. 60 tys. Mg/r., w latach 80. ilość zużytego azbestu do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych zmniejszyła się do ok. 50 tys. Mg/r., a na początku lat 90. ilość ta wynosiła ok. 30 tys. Mg/r.

Najwięcej odpadów zawierających azbest powstanie w trakcie prac remontowo-budowlanych - wymiany pokryć dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo-cementowych.

Stan aktualny gospodarki odpadami

W Polsce w 1997 r. wprowadzono ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. W wyniku realizacji zapisów tej ustawy aktualnie w Polsce uzyskano:

- zaprzestanie produkcji i przetwarzania przez wszystkie zakłady wyrobów zawierających azbest (z wyjątkiem wyrobów, których lista publikowana jest w rozporządzeniach),

- zakończenie obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest,

- wejście w życie formalnego zakazu stosowania azbestu i wyrobów zawierających azbest.

W 2000 r. w wyniku prac demontażowych powstało około 7,7 tys. Mg odpadów zawierających azbest. Odpady azbestowe przekazywane są do unieszkodliwienia poprzez składowanie. Na koniec 2001 r. funkcjonowało 9 składowisk odpadów azbestowo-cementowych o różnej pojemności składowania.

Sukcesywnie prowadzone są szkolenia pracowników firm remontowych prowadzących lub zamierzających prowadzić prace w zakresie demontażu wyrobów azbestowych.

W 2002 r. na zlecenie Ministerstwa Gospodarki został opracowany "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski". Program ten w maju 2002 r. został zaakceptowany do realizacji przez Radę Ministrów.

Cele

Bezpieczne dla zdrowia ludzi usunięcie wyrobów zawierających azbest i zdeponowanie ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie.

Prognoza

Szacuje się, że na terenie kraju znajduje się ogółem ok. 15.466 tys. Mg wyrobów zawierających azbest, w tym ok. 14.866 tys. Mg płyt azbestowo-cementowych (co odpowiada 1.351.500 tys. m2) oraz 600 tys. Mg rur azbestowo-cementowych. Zakłada się, że azbest będzie usuwany sukcesywnie. W związku z określeniem trwałości płyt azbestowo-cementowych na około 30 lat przyjmuje się, że okres usuwania wyrobów azbestowych będzie trwał do 2032 r. Szacuje się, że w prognozowanym okresie, tj. do 2014 r., powstanie ok. 6.650 tys. Mg odpadów zawierających azbest.

Zadania

Organizacyjne:

- opracowanie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawierających dane dotyczące lokalizacji, ilości i stanu wyrobów zawierających azbest, na podstawie danych uzyskanych z przeglądów realizowanych przez właścicieli lub zarządców obiektów i urządzeń budowlanych na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895),

- monitoring usuwania oraz prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest,

- organizacja kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie postępowania z odpadami zawierającymi azbest,

- opracowywanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym,

- nowelizacja przepisów prawnych zgodnie z "Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski".

Inwestycyjne:

- usuwanie azbestu jest zadaniem długoterminowym. Uwzględniając prognozowaną ilość odpadów do 2014 r., przewiduje się adaptację istniejących składowisk (wydzielenie osobnej kwatery do deponowania odpadów zawierających azbest na terenie istniejących składowisk odpadów komunalnych) i budowę nowych 40 składowisk, a do końca 2032 r. - 84 składowisk.

Finansowe

- zgodnie z założeniami "Programu usuwania azbestu....." koszty usunięcia wyrobów zawierających azbest powinni w 100% pokryć właściciele obiektów, w których powstają odpady zawierające azbest.

3.3.2.5. Pestycydy

Stan aktualny gospodarki odpadami

W Polsce problematyka odpadów w aspekcie środków ochrony roślin ma dwojaki charakter: bieżący, związany z produkcją, dystrybucją i ich stosowaniem w rolnictwie w chwili obecnej oraz historyczny, związany z przeterminowanymi środkami ochrony roślin zdeponowanymi w tzw. mogilnikach. Dodatkowym elementem bieżącej gospodarki chemicznymi substancjami ochronnymi są impregnaty i konserwanty, głównie o charakterze owadobójczym i grzybobójczym, stosowane do impregnacji i zabezpieczania drewna.

W roku 2000 ogólna podaż rynkowa środków ochrony roślin wynosiła 22.164 Mg. Z uwagi na ich wysokie ceny, przeterminowaniu ulegają nieznaczne ilości pestycydów. Powstają natomiast odpady opakowaniowe po środkach ochrony roślin. Szacowana średnia masa opakowania na 1 kg pestycydów wynosi 55,25 g, co wskazuje, że realnie powstaje w kraju 1.224,5 Mg tych odpadów. Odpady te trafiają głównie do strumienia odpadów komunalnych. W związku z obligacją ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych producenci i importerzy są zobowiązani do odebrania na własny koszt opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych. Powinno to doprowadzić do wyodrębnienia tego rodzaju odpadów ze strumienia odpadów komunalnych. System zbiórki opakowań powinien być zorganizowany w oparciu o punkty sprzedaży.

Na podstawie dotychczasowych danych można szacować, że w Polsce istniało około 340 tzw. mogilników, w tym około 50 dołów ziemnych, w których deponowano przeterminowane środki ochrony roślin, począwszy od 1965 r. Z uwagi na to, że brak jest wiarygodnych informacji o ilościach tych odpadów zalegających w mogilnikach, a także w magazynach, prowadzone są prace inwentaryzacyjne i badanie wpływu mogilników na środowisko gruntowo-wodne. Prace te zostaną zakończone w 1 kwartale 2003 r.

Szacuje się, że w mogilnikach i magazynach znajduje się jeszcze do 12.000 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin i opakowań po nich. Wszystkie mogilniki wymagają likwidacji. W pierwszej kolejności powinny być likwidowane te obiekty, które są zlokalizowane w niekorzystnych warunkach geologicznych i które bardzo silnie zanieczyszczają środowisko gruntowo-wodne. W procesie likwidacji i rekultywacji mogilników wytwarzane są inne odpady niebezpieczne (zanieczyszczone grunty i betony komór), których masa średnio jest czterokrotnie większa niż ilość likwidowanych przeterminowanych środków ochrony roślin. Wytworzone będzie więc około 60.000 Mg tych odpadów, które w całości będą zdeponowane na składowiskach odpadów niebezpiecznych.

W okresie od 1999 r. do chwili obecnej całkowitej likwidacji poddanych zostało około 64 mogilników i około 150-200 magazynów. Termicznie unieszkodliwiono łącznie ok. 5.600 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin. Spalanie odbywało się głównie w spalarniach Holandii i Niemiec. Prace likwidacyjno-rekultywacyjne prowadzone są na terenie Polski przez kilka podmiotów gospodarczych, występujących zwykle w konsorcjach, tworzonych do realizacji poszczególnych projektów likwidacyjnych. Największy udział na rynku ma konsorcjum tworzone przez Państwowy Instytut Geologiczny z firmami SEGI-AT z Warszawy i (okresowo) Ekolog z Piły. Ponadto aktywnie na rynku działa konsorcjum Instytutu Ochrony Roślin z Zakładem Utylizacji Odpadów z Dąbrowy Górniczej i firmą Arcadis Ekokonrem z Wrocławia oraz Przedsiębiorstwa Hydrogeotechnika z Kielc i Eko-Krak 2000 z Krakowa.

Ilość likwidowanych mogilników limitowana jest jedynie możliwościami finansowymi. Dotychczas większość programów likwidacyjnych finansowana była przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Cele

Likwidacja mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin do roku 2010.

Zadania

W zakresie likwidacji mogilników:

- dokończenie inwentaryzacji miejsc magazynowania i składowania przeterminowanych środków ochrony roślin,

- opracowanie przez Państwową Służbę Geologiczną listy najbardziej niebezpiecznych dla środowiska naturalnego obiektów (lista priorytetowa),

- umożliwienie kontynuacji prowadzonych dotychczas prac likwidacyjnych, z termicznym unieszkodliwianiem w instalacjach znajdujących się na terenie kraju lub z eksportem odpadów do termicznego unieszkodliwienia poza granicami, w ilości około 3.000 Mg/r,

- uruchomienie znajdującej się w Polsce spalarki, spełniającej wymagania bezpiecznego termicznego unieszkodliwiania przemysłowych odpadów niebezpiecznych,

- prowadzenie monitoringu na zlikwidowanych obiektach.

Inwestycje

- z uwagi na to, że problem mogilników ma charakter zaszłości, ich likwidacja będzie ograniczona czasowo i inwestowanie w budowę nowej instalacji, nastawionej wyłącznie na rozwiązanie tego problemu jest niecelowe. Wydobyte przeterminowane środki ochrony roślin mogą być przekazywane do unieszkodliwiania do zagranicznych spalarni specjalistycznych (przystosowanych do spalania związków chloroorganicznych) lub w krajowej spalarni, zbudowanej w celu unieszkodliwiania innych przemysłowych odpadów niebezpiecznych, zapewniającej bezpieczeństwo środowiskowe,

- konieczne jest uruchomienie, za aprobatą społeczności lokalnej, znajdującej się w kraju spalarki odpadów niebezpiecznych, która może być wykorzystana do termicznego unieszkodliwiania przeterminowanych środków ochrony roślin składowanych w postaci nieprzemieszanej lub opakowań po nich,

- alternatywnie należy rozważyć możliwość unieszkodliwienia odpadów w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne (np. metodą plazmową), których uruchomieniem na terenie kraju zainteresowani są prywatni inwestorzy,

- z uwagi na to, że strumień odpadów związanych z bieżącą gospodarką środkami ochrony roślin i ich opakowaniami jest ilościowo dość ograniczony (w najbliższych latach będzie wynosił maksymalnie 1.200 Mg), nie ma potrzeby realizacji odrębnych inwestycji. Produkowane współcześnie środki ochrony roślin i opakowania po nich mogą być unieszkodliwiane w klasycznych spalarniach niebezpiecznych odpadów przemysłowych.

3.3.2.6. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne

Rewolucja techniczno-technologiczna i rozwój konsumpcyjnego stylu życia spowodowały wzrost produkcji oraz skrócenie cyklu życia urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Urządzenia te bardzo szybko tracą swoje znamiona nowoczesności, przestają spełniać stawiane im wymagania i zastępowane są nowymi, bardziej nowoczesnymi, tak w sensie funkcjonalności, jak i energooszczędności, co powoduje masowe wycofywanie ich z użytkowania.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Złom elektryczny i elektroniczny, obejmujący zużyte lub wycofane z eksploatacji urządzenia, można podzielić na główne grupy, takie jak: urządzenia radiowe i telewizyjne, sprzęt komputerowy, urządzenia gospodarstwa domowego, wyposażenie biur, sprzęt łącznościowy (centrale i aparaty telefoniczne), urządzenia laboratoryjne i techniki medycznej, aparatura i podzespoły urządzeń wojskowych, aparatura i instalacje mierzące, sterujące i regulujące. Każde z tych urządzeń składa się z kombinacji różnych komponentów (m.in. płytki obwodów drukowanych, pakiety elektroniczne, kable, TS zawierające substancje obniżające palność, wyłączniki rtęciowe, akumulatory i baterie, kondensatory, styczniki itp.) zawierających różnorodne substancje, które z jednej strony stanowią surowce, z drugiej zaś strony są źródłem istotnych zagrożeń dla środowiska.

Najbardziej zagrażającymi substancjami występującymi w odpadach elektrycznych i elektronicznych są: ołów, rtęć, kadm, chrom (Cr+6), substancje chlorowcowane, bromowane substancje obniżające palność, arsen i azbest.

Szkodliwe dla zdrowia ludzi i środowiska właściwości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu są powszechnie znane. Metale te, tam gdzie to jest możliwe, są wycofywane z procesu technologicznego i zastępowane innymi substancjami.

Mniej znane jest oddziaływanie na środowisko substancji bromowanych, stosowanych powszechnie w urządzeniach elektronicznych, jako środek zabezpieczający je przed zapaleniem. Używane są one głównie przy produkcji płytek obwodów drukowanych, złączy stykowych, kabli, różnego rodzaju obudów z tworzyw sztucznych.

Natomiast w urządzeniach chłodniczych znajdują się substancje stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej: CFC i HCFC.

W zakresie odpadów elektrycznych i elektronicznych nie są prowadzone żadne statystyki dotyczące ilości ich powstawania. Szacunki przeprowadzane w Instytucie Gospodarki Odpadami wykazały, że w kraju w skali roku powstaje ok. 300 tys. Mg zużytych urządzeń AGD (pralki, lodówki, kuchnie gazowe, zamrażarki itp.) oraz ok. 100 tys. Mg urządzeń elektronicznych (sprzęt odtwarzający, odbiorniki TV, komputery, aparaty telefoniczne itp.).

W kraju w chwili obecnej zbiórką i demontażem zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych zajmuje się niewielka liczba podmiotów gospodarczych. Jak dotąd największą firmą świadczącą usługi montażowo-serwisowe urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych z odzyskiem substancji kontrolowanych typu CFC i HCFC jest firma "CIZ" w Bełku k. Rybnika w woj. śląskim (pokrywająca zapotrzebowanie na tego typu działalność w 20%). Działalność związaną z recyklingiem odpadów elektrycznych i elektronicznych prowadzą także inne firmy jak, np. Thornmann Recycling w Toruniu i z oddziałami w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Szczecinie i na Śląsku; firma Mega Service Recycling w Bielsku-Białej, P.H.U. PROEKO Grupa Śląsk itp. Na etapie wdrażania jest instalacja do demontażu kineskopów o wydajności 10 tys. Mg/r. z możliwością rozszerzenia mocy przerobowych do 50 tys. Mg/r.

Funkcjonujące obecnie w kraju firmy nie pokrywają zapotrzebowania na odpady elektryczne i elektroniczne. Nadal wielkogabarytowy sprzęt AGD w większości kierowany jest do składnic złomu stalowego lub na składowiska. Wartości surowcowe odpadów są wykorzystywane w niewielkim stopniu. Istniejące substancje niebezpieczne w odpadach stanowią istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego.

Sytuację w tym zakresie powinna poprawić obowiązująca od 1 lipca 2002 r. ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz. U. Nr 52, poz. 537 i Nr 100, poz. 1085), która zakazuje składowania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych itp. zawierających CFC i HCFC. Wytwarzający tego typu odpady mają obowiązek odzyskać substancje kontrolowane.

Prognoza

Dynamika przyrostu odpadów elektrycznych i elektronicznych jest trzykrotnie wyższa niż pozostałych odpadów. Szacunki prowadzone w UE zakładają, że ilość tych odpadów przyrasta o 3-5% w skali roku, co oznacza, że w 2014 r. ilość tych odpadów ulegnie podwojeniu. Jakość odpadów będzie ulegać zmianie wskutek ograniczenia stosowania ilości substancji niebezpiecznych typu ołów, kadm, rtęć i chrom oraz substancji bromowanych.

Cele

Odzysk i recykling zużytych urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamrażających oraz pomp ciepła zawierających substancje zubożające warstwę ozonową (CFC i HCFC) do 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingów odpadów opakowaniowych i poużytkowych.

Zgodnie z projektem dyrektywy Unii Europejskiej z 28 lipca 2000 r. dotyczącej zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych należy odzyskać 4 kg odpadów elektrycznych i elektronicznych na mieszkańca w terminie do 1 stycznia 2006 r.

Zadania

Organizacyjne

Podstawową sprawą w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest organizacja zbiórki tych urządzeń, w tym urządzeń zawierających substancje zubożające warstwę ozonową. Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki odpadów:

- od podmiotów gospodarczych - poprzez dystrybutorów sprzętu elektrycznego lub bezpośrednio do zakładów demontażu,

- od użytkowników indywidualnych - poprzez sklepy lub punkty zbierania odpadów niebezpiecznych organizowane przez gminy.

Konieczne jest stworzenie sieci zakładów demontażu ręcznego i mechanicznego urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

Celowym jest zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Patronat nad tego typu działalnością mogą przejąć producenci tych urządzeń lub organizacje pozarządowe typu "Bank Drugiej Ręki".

Prawne

Warunkiem prawidłowo prowadzonej gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest wprowadzenie do ustawodawstwa krajowego zaleceń stosowanych w prawodawstwie UE. Zalecenia te nie zostały uwzględnione w pracach legislacyjnych dostosowujących polskie prawodawstwo do uregulowań prawnych UE, gdyż dyrektywa dotycząca odpadów elektrycznych i elektronicznych jest jeszcze w fazie projektu. Najpoważniejszym jej zaleceniem jest nałożenie na producentów tego sprzętu obowiązku recyklingu odpadów oraz zasady eliminowania szkodliwych substancji: PCV, chlorowców rtęci, kadmu, ołowiu i innych metali ciężkich, a także proekologicznego projektowania, umożliwiającego prosty demontaż. Proponuje się wprowadzenie tych zaleceń do prawodawstwa polskiego po ustanowieniu dyrektywy.

Inwestycyjne

W okresie 2003-2006 r. wskazane jest uruchomienie linii do przerobu urządzeń chłodniczych, umożliwiających prawidłowy odzysk i unieszkodliwianie substancji CFC i HCFC zawartych w chłodnicy, oleju odpadowym oraz warstwie izolacyjnej. Koszt instalacji szacowany jest na ok. 8-12 mln PLN. Alternatywnie można rozważyć możliwość unieszkodliwiania urządzeń zawierających substancje zubożające warstwę ozonową w instalacjach zagranicznych, po przeprowadzeniu analizy opłacalności takiego przedsięwzięcia.

Jako zadanie długookresowe do 2014 r. proponuje się rozważyć uruchomienie linii do przerobu urządzeń elektronicznych zgodnie z technologią "Tertiary Recycling Proces" umożliwiającą przerób komputerów, kopiarek, faksów, central telefonicznych itd., a także opon, mieszanych tworzyw, usieciowanych polimerów i kompozytów. Koszt linii o wydajności 100 Mg/dobę - 200 mln PLN.

3.3.2.7. Wycofane z eksploatacji pojazdy

Wycofane z eksploatacji samochody stanowią duże zagrożenie dla środowiska, zawierają bowiem oprócz metali (w tym metali ciężkich) również inne substancje, w tym niebezpieczne takie jak: oleje, płyny chłodnicze, akumulatory, a także zużyte opony, szkło, tworzywa sztuczne. Większość elementów wycofanych z eksploatacji pojazdów ma wartość surowcową. Niezbędny jest więc recykling tych materiałów pozwalający na odzyskanie z nich składników użytecznych oraz wytwarzanie nowych wyrobów.

Stan aktualny gospodarki odpadami

Ilość złomowanych samochodów oszacowano na podstawie liczby zarejestrowanych samochodów w kolejnych latach (co pozwalało określić przyrost zarejestrowanych samochodów) i aktualnej ilości samochodów wprowadzonych na rynek. W rezultacie uzyskano ilość wyrejestrowanych samochodów, które zostały przekazane do złomowania. W latach 1997-2000 liczba ta kształtowała się na poziomie 250 tys. sztuk rocznie. Przyjmując średnią masę samochodu 940 kg, uzyskuje się roczną masę złomu samochodowego na poziomie 235 tys. Mg. Z ogólnej ilości ok. 85,3% masy wraku samochodowego stanowią materiały przeznaczone do recyklingu materiałowego (np. złom, akumulatory, oleje, opony, szkło, guma bez zanieczyszczeń) i energetycznego (np. płyny chłodnicze i hamulcowe, guma zanieczyszczona, tworzywa sztuczne, zużyte opony). Ilość nieużytecznych odpadów kierowanych na składowiska stanowi 14,7% masy ogółem.

W kraju istnieją możliwości technologiczne przerobu większości elementów pochodzących z demontażu samochodów. Jedynie w przypadku pianki poliuretanowej brak jest technologii jej odzysku lub unieszkodliwiania.

Dokładną liczbę przedsiębiorstw zajmujących się demontażem samochodów w Polsce jest trudno określić. Zarejestrowane są one bowiem bądź jako przedsiębiorstwa zbierania i przeróbki złomu, bądź też jako przedsiębiorstwa sprzedaży i napraw samochodów, lub też jako przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą, bądź regeneracją części samochodowych. Szacunki wykazują, że liczba małych przedsiębiorstw zajmujących się w Polsce demontażem samochodów wynosi ok. 500-800, większych zaś 20-30.

W chwili obecnej do firm należycie przygotowanych do prowadzenia działalności związanej z demontażem samochodów należy około 20-30 przedsiębiorstw w Polsce.

W Unii Europejskiej prace nad całym systemem prawnym dotyczącym pojazdów wycofanych z eksploatacji nie zostały jeszcze zakończone. Do końca 2002 r. mają zostać określone metody obliczania poziomów ich odzysku i recyklingu.

Prognoza

Prognozę ilości złomowanych samochodów oparto o następujące czynniki:

- analizę stanu gospodarczego w Polsce w porównaniu do niektórych krajów Europy Zachodniej w aspekcie rozwoju rynku samochodowego,

- szacunek ilości samochodów przewidywanych do użytkowania w 2014 r. w Polsce,

- określenie wartości współczynnika recyklingu dla 2014 r.,

- określenie ilości złomowanych samochodów,

- wartość wskaźnika ilości osób przypadających na 1 samochód,

- prognozy demograficzne.

Opracowana prognoza wykazała, że w 2006 r. ilość złomowanych samochodów będzie wynosiła ok. 540 tys. sztuk, w 2010 r. - ok. 700 tys. sztuk, a w 2014 r. - ok. 950 tys. sztuk.

Cele

Spełnienie wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/EC z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji w formie ustawowej, która zapewni, że wszystkie pojazdy wycofane z eksploatacji będą przekazywane w całości do stacji demontażu. Zostaną w ten sposób zapewnione wymagania ochrony środowiska.

Zadania

Organizacyjne

- prowadzenie ewidencji stacji demontażu upoważnionych do wydawania stosownych zaświadczeń o złomowaniu samochodu w celu jego wyrejestrowania,

- określenie wzoru zaświadczeń o demontażu pojazdu.

Prawne

- uchwalenie ustawy transponującej wymagania dyrektywy w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji wraz z wydaniem aktów wykonawczych do tej ustawy.

Inwestycyjne

- dofinansowanie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w stacjach demontażu.

3.3.2.8. Odpady medyczne i weterynaryjne

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady medyczne powstają w procesach diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej i weterynaryjnej, prowadzonych w sieci lecznictwa otwartego i zamkniętego.

Generalnie odpady te, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, dzieli się na 3 grupy:

- odpady bytowo-gospodarcze (zmiotki, szmaty, makulatura, resztki pokonsumpcyjne), niestanowiące zagrożenia,

- odpady specyficzne, które ze względu na swój charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i środowiska. Do grupy tej zaliczane są: zużyte materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego użytku, szczątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał biologiczny oraz inne odpady ze szpitali i oddziałów zakaźnych,

- odpady specjalne, do których zaliczane są substancje radioaktywne, pozostałości cytostatyków i cytotoksyków, przeterminowane środki farmaceutyczne, uszkodzone termometry świetlówki, odpady srebronośne itp.

Z powyższego podziału wynika wprost, że odpady pierwszej grupy nie stwarzają zagrożenia dla środowiska, natomiast odpady grupy trzeciej wymagają oddzielnych technik unieszkodliwiania. Zasadniczym problemem są odpady grupy drugiej, które powinny być gromadzone selektywnie, gdyż wymagają unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcenia.

W sektorze weterynaryjnym powstają odpady takie jak:

- odpady zakaźne (padłe zwierzęta),

- zużyte igły, strzykawki i inny sprzęt jednorazowego użytku,

- materiał biologiczny: organy z operacji, narodzin, odpady z laboratoriów patologicznych,

- zwierzęta poddane eutanazji (przeważnie psy i koty),

- przeterminowane lekarstwa.

Bilans odpadów specyficznych

Ilość odpadów powstających na terenie placówek medycznych została oszacowana w oparciu o przyjęte literaturowe i zalecane przez WHO wskaźniki powstawania specyficznych odpadów medycznych powstających w szpitalach (0,3 kg/łóżko/dobę bez rozróżniania specjalizacji szpitala).

Po zsumowaniu wszystkich funkcjonujących w Polsce łóżek szpitalnych, uwzględniając wskaźnik wykorzystania łóżek oraz przyjmując wskaźnik powstawania odpadów rzędu 0,3 kg/łóżko/dobę uzyskujemy ilość odpadów specyficznych powstających w szpitalach na poziomie 18,2 tys. Mg. Wielkość pozostaje w zgodzie z danymi systemu SIGOP, w którym zarejestrowano 7 tys. Mg niebezpiecznych odpadów szpitalnych, powstających w 285 szpitalach, tj. około 1/3 funkcjonujących placówek szpitalnych w kraju. Na podstawie tych danych ilość odpadów w skali kraju wynosiłaby około 21 tys. Mg.

Dokonano również oszacowania ilości specyficznych odpadów medycznych powstających w placówkach indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. W oparciu o dane GUS, dotyczące ilości indywidualnych i specjalistycznych gabinetów, oraz o wskaźniki powstawania odpadów z praktyk indywidualnych i specjalistycznych uzyskano ilość specyficznych odpadów medycznych wynoszącą ok. 1.600 Mg.

Ilość odpadów powstających w prywatnych gabinetach weterynaryjnych jest aktualnie niemożliwa do określenia, gdyż w dostępnych statystykach nie są udostępnione informacje dotyczące ich ilości. Takich danych nie gromadzi również Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna.

Reasumując, można szacować, że ilość specyficznych odpadów medycznych powstających w 2000 r. w Polsce wynosi ok. 23 tys. Mg. Przyjmując, że odpady weterynaryjne stanowią ok. 10% odpadów medycznych, szacunkowa ilość specyficznych odpadów medycznych i weterynaryjnych w 2000 r. kształtuje się na poziomie ok. 25 tys. Mg.

Ocena stanu aktualnego gospodarki odpadami

Gospodarka odpadami we wszystkich placówkach służby zdrowia odbywa się zgodnie z instrukcjami wewnątrzzakładowymi opracowanymi na podstawie wytycznych Inspekcji Sanitarnej. Na podstawie informacji uzyskanych z Głównego Inspektoratu Sanitarnego można stwierdzić, że segregacja odpadów na ww. trzy grupy prowadzona jest prawie we wszystkich szpitalach (99,80%). Odpady specyficzne przechowywane są w specjalnych pomieszczeniach w temperaturze nieprzekraczającej 10°C. Maksymalny czas magazynowania odpadów nie powinien być dłuższy niż 48 godz. Takie specjalne pomieszczenie posiada 84,5% szpitali.

Unieszkodliwianie odpadów specyficznych metodą termiczną realizowane jest w 98,5% ogólnej liczby szpitali, natomiast metodami fizykochemicznymi jedynie w 1,5% szpitali.

Aktualnie w kraju funkcjonują 22 duże regionalne spalarnie odpadów medycznych o wydajności sumarycznej rzędu 13,6 tys. Mg/rok oraz pewna ilość małych spalarni o wydajności 50-300 kg/godz. Część odpadów spalana jest w instalacjach centralnego ogrzewania jako wybór "mniejszego zła" (4,2% szpitali).

W jednostkach służby zdrowia eksploatowana jest pewna liczba tzw. "spalarek", w których proces spalania prowadzony jest w temp. 700-800°C, bez żadnych urządzeń do oczyszczania spalin.

Na podstawie przedstawionego bilansu specyficznych odpadów medycznych w Polsce można stwierdzić, że istniejące moce przerobowe spalarni odpadów medycznych znacznie przewyższają potrzeby.

Korzystanie przez placówki medyczne z własnych kotłowni lub spalarek niespełniających wymagań ekologicznych wynika przede wszystkim ze znacznych kosztów spalania odpadów medycznych. Innymi metodami unieszkodliwiania odpadów medycznych, stosowanymi jak dotychczas w marginalnym stopniu, mogą być metody fizykochemiczne, jak np.:

- dezynfekcja i sterylizacja w automatach ciśnieniowych (autoklawach),

- dezynfekcja parowa,

- dezynfekcja chemiczna.

Prognoza

Prognoza wytwarzania specyficznych odpadów medycznych przedstawiona została w oparciu o dane literaturowe, dane statystyczne (prognoza demograficzna, dynamika wzrostu PKB) oraz doświadczenia IGO przy opracowaniu "Kompleksowego Programu Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi w regionie Polski Południowej".

Prognoza ta w latach 2003-2014 przedstawia się następująco:

2003 r. - 25.800 Mg

2006 r. - 26.500 Mg

2010 r. - 27.600 Mg

2014 r. - 29.000 Mg.

Cele

Minimalizacja ilości powstawania niebezpiecznych odpadów medycznych, wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez segregację odpadów u źródła powstawania.

Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi, tj. spalania specyficznych odpadów medycznych w tzw. "spalarkach" nieposiadających urządzeń do oczyszczania gazu oraz w piecach centralnego ogrzewania.

Zadania

Inwestycyjne

Na podstawie przedstawionego bilansu specyficznych odpadów medycznych w Polsce oraz prognozy na lata 2003-2014 można stwierdzić, że istniejące moce przerobowe spalarni odpadów medycznych są wystarczające.

Prawne

Zgodnie z założeniami ustawy o odpadach zostaną wprowadzone w życie następujące rozporządzenia Ministra Zdrowia:

- w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane,

- w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych,

- w sprawie szczegółowego sposobu postępowania ze stałymi odpadami medycznymi.

3.3.2.9. Odpady materiałów wybuchowych

Stan aktualny gospodarki odpadami

Odpady materiałów wybuchowych powstają w procesie funkcjonowania resortu Obrony Narodowej, a szczególnie sił zbrojnych, w przedsiębiorstwach je stosujących oraz na terenach zdegradowanych działalnością jednostek wojskowych.

Generalnie odpady te dzielą się na:

- odpady amunicji,

- odpadowe wyroby pirotechniczne,

- inne materiały wybuchowe.

Aktualnie w kraju są instalacje, pracujące w oparciu o odpowiednie technologie, których zarządzający dysponują pozwoleniami formalnoprawnymi na prowadzenie odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów materiałów wybuchowych.

Bilans odpadów materiałów wybuchowych

Ilość odpadów materiałów wybuchowych według szacunku resortu Obrony Narodowej wynosi:

- zmagazynowanych ok. 1.000 Mg,

- powstałych w ciągu roku 500 Mg.

Aktualnie w kraju brak jest danych dotyczących ilości odpadów materiałów wybuchowych powstających poza resortem Obrony Narodowej.

Zadania

Organizacyjne

- opracowanie w kraju "Planu gospodarki odpadami materiałów wybuchowych",

- zorganizowanie centralnego monitoringu powstawania odpadów materiałów wybuchowych i ich odzysku i unieszkodliwiania.

Prawne

- nowelizacja resortowych przepisów prawnych dotyczących odpadów materiałów wybuchowych zgodnie z ustawą o odpadach.

Finansowe

- dofinansowanie zorganizowania centralnego monitoringu odpadów materiałów wybuchowych,

- dofinansowanie badań nad nowymi technologiami odzysku i unieszkodliwiania odpadów materiałów wybuchowych,

- dofinansowanie wdrażania nowych technologii odzysku i unieszkodliwiania materiałów wybuchowych.

3.3.3. Możliwości minimalizacji ilości powstawania odpadów niebezpiecznych

W gospodarce odpadami podstawowym priorytetem powinna być redukcja u źródła, tj. minimalizacja ilości i szkodliwości odpadów. Minimalizacja ilości powstawania odpadów jest zwykle związana ze specyfiką zakładu i prowadzonych w nim procesów technologicznych.

Jednak istnieją rodzaje odpadów, powstających w różnych branżach przemysłowych, dla których można określić typowe techniki minimalizacyjne:

- odpadowe rozpuszczalniki - odzysk (destylacja) i ponowne wykorzystanie w procesie; proces może być realizowany we własnej instalacji lub przez firmę specjalistyczną,

- odpady w postaci wód popłucznych zawierające metale - odparowanie, odwrócona osmoza, wymiana jonowa, elektrolityczny odzysk metali, elektrodializa,

- odpady rozdrobnionych metali (pyły i szlamy) - granulowanie i wykorzystanie w procesach hutniczych,

- odpadowe kwasy i alkalia - rozkład termiczny (proces odzysku kwasu solnego), odparowanie (dla stężonych kwasów i zasad z małymi ilościami lotnych substancji organicznych) i ponowne wykorzystanie w procesie, krystalizacja, wymiana jonowa (oczyszczanie kwasów i zasad z zanieczyszczeń metalami ciężkimi i cyjankami).

Minimalizacja ilości powstawania odpadów może być również realizowana poprzez modyfikacje urządzeń i zmianę procesów produkcyjnych. Przykładowo zmiany technologiczne mogą obejmować np. zastosowanie kąpieli galwanicznych bezcyjankowych, zastosowanie środków odtłuszczających na bazie wodnej w miejsce rozpuszczalników organicznych. Modyfikacja urządzeń może natomiast dotyczyć wprowadzenia filtracji kąpieli galwanicznych, wydłużając w ten sposób okres ich użytkowania oraz przyczyniając się do zmniejszenia ilości osadów powstających z neutralizacji zużytych kąpieli galwanicznych.

Najkorzystniejszą dla środowiska formą minimalizacji odpadów jest wprowadzanie na rynek produktów ekologicznych, tzn. takich, które w wyniku ich użycia nie będą stwarzać zagrożenia dla środowiska bądź będą łatwe do przetworzenia. Przykładem takich produktów są farby wodorozpuszczalne i proszkowe wprowadzane w miejsce farb na bazie rozpuszczalników organicznych lub baterie niezawierające związków rtęci i kadmu.

Bardzo ważnym etapem minimalizacji ilości i szkodliwości odpadów jest ekologiczne projektowanie wyrobów. Polega ona na użyciu surowców przyjaznych środowisku w miejsce substancji szkodliwych oraz stosowaniu montażu konstrukcyjnego zapewniającego łatwy demontaż elementów zawierających substancje niebezpieczne.

3.3.4. Prognozy powstawania odpadów

Opracowanie prognoz powstawania odpadów niebezpiecznych na lata 2003, 2006, 2010 i 2014 jest w aktualnej niestabilnej sytuacji gospodarczej kraju wyjątkowo trudne. Kierując się założeniami strategii gospodarki dla Polski do roku 2025, strategiami wybranych branż i wskaźnikami odzysku z rynku wyrobów podlegających ustawie o obowiązkach producentów niektórych wyrobów i opłacie produktowej i depozytowej, oszacowano ilości odpadów powstających w ww. latach według podziału na przewidywane technologie do odzysku bądź unieszkodliwiania (w tym składowania) odpadów niebezpiecznych. Za punkt wyjścia przyjęto dane prezentowane w tabeli 3.3.1.3. i 3.3.3.1., na podstawie których określono prognozowane w latach 2003-2014 ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych.

Tabela 3.3.3.1. Ilość odpadów przewidzianych do odzysku/unieszkodliwienia w instalacjach zewnętrznych w 2003 r.

Grupa odpadu Termiczne unieszkodliwianie Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych Odzysk rozpuszczalników Regeneracja olejów Rozdział emulsji Immobilizacja w betonie Wykorzystanie w procesach przemysłowych Indywidualne procesy Odzysk metali Skład. do czasu opr. technologii Chemiczne oczyszczanie ścieków Składowanie - azbest Odzysk rtęci Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych Przerób akumulatorów
[Mg]
02 2.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
03 700 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
04 38 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
05 2.191 0 0 0 0 0 0 0 0 0 220 0 0 0 0
06 115 0 0 0 0 0 21.773 320 4.583 0 5.904 0 0 0 0
07 5.741 0 1.196 0 0 0 0 0 0 724 2.463 0 0 0 0
08 2.233 0 902 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
09 0 0 0 0 0 0 0 0 4.000 0 4.000 0 0 0 0
10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22.100 0 0 0 0 0
11 0 0 0 0 0 406 0 0 59.500 700 11.502 0 0 0 0
12 6.560 0 0 5.930 10.708 2.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0
13 50.960 0 0 123.760 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.912 0
14 779 0 340 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
16 29.090 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 118 2.700 0 58.000
17 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.700 0 0 0
18 0 13.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
19 43.900 0 0 0 0 9.816 0 116 0 117.000 0 0 0 0 0
ogółem 144.307 13.000 2.438 129.690 10.708 12.722 21.773 436 68.083 140.524 24.089 7.818 2.700 2.912 58.000

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO

Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów przedstawiono w tabeli 3.3.3.2.

Tabela 3.3.3.2. Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów w latach 2003-2014

Rok Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów [Mg]
Termiczne unieszkodliwianie Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych Odzysk rozpuszczalników Regeneracja olejów Rozdział emulsji Immobilizacja w betonie Wykorzystanie w procesach przemysłowych Indywidualne procesy Odzysk metali Skład. do czasu opr. technologii Chemiczne oczyszczanie ścieków Sumaryczna ilość składowanych odpadów azbestowych* Odzysk rtęci Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych Przerób akumulatorów
2003 144.307 25.800 2.438 129.690 10.708 12.722 21.773 436 68.083 141.024 24.089 540.000 2.700 2.912 58.000
2006 156.950 26.500 2.365 125.860 10.922 13.358 18.882 432 72.849 143.934 25.324 2.160.000 5.600 2.816 63.800
2010 165.350 27.600 2.343 120.660 11.152 13.583 18.156 430 75.645 143.178 25.670 4.320.000 12.300 2.688 65.400
2014 175.850 29.000 2.300 114.160 11.687 14.256 21.211 427 78.787 142.485 25.802 6.650.000 18.100 2.528 71.500

* Zgodnie z "Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" w ilości 540 tys. ton w skali roku

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO

Przyjmuje się, że ilość odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach własnych wyniesie w 2003 r. 900.000 Mg i w kolejnych latach do 2014 r. nie ulegnie zmianie.

W tabeli 3.3.3.3 przedstawiono prognozowane ilości wytwarzanych odpadów w latach 2003-2014, z uwzględnieniem ilości odpadów przeznaczonych do procesu odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach własnych i jednostek zewnętrznych.

Tabela 3.3.3.3. Prognozy wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014

Rok Ilość wytwarzana [Mg] Odzysk/unieszkodliwianie w instalacjach własnych [Mg] Odzysk/unieszkodliwianie w instalacjach zewnętrznych [Mg]
2003 2.084.682 900.000 1.184.682
2006 2.109.592 900.000 1.209.592
2010 2.124.155 900.000 1.224.155
2014 2.190.593 900.000 1.290.593

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO

3.3.5. Określenie potrzeb w gospodarce odpadami niebezpiecznymi

Dla określenia potrzeb dotyczących niezbędnych wydajności instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych porównano ilości powstających w 2003 r. odpadów (wg tabeli 3.3.3.1.), zawierających również wielkości pozyskanych odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, ze zdolnością przerobową instalacji istniejących w kraju, zakładając, że aktualnie funkcjonujące instalacje będą prowadziły nadal swoją działalność po ewentualnych pracach modernizacyjnych (tabela 3.3.3.4.).

Tabela 3.3.3.4. Porównanie ilości odpadów przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia w Polsce z wydajnością odpowiednich instalacji

Ilość odpadów, które powinny być poddane odzyskowi/unieszkodliwianiu poza zakładem [Mg/r] Wydajność instalacji do odzysku/unieszkodliwienia

[Mg/r]
Oleje odpadowe - regeneracja, spalanie z odzyskiem energii
130.000 274.000
Obróbka fizykochemiczna odp. ropopochodnych
3.000 24.000
Emulsje olejowe - rozdział
10.700 31.000
Odczynniki fotograficzne - wykorzystanie substancji
4.500 7.500
Lampy fluorescencyjne - odzysk rtęci
5.600

(w 2006 r.)

 4.660

(istnieje możliwość rozbudowy)
Akumulatory ołowiowe z elektrolitem - przerób
58.000 190.000
Akumulatory kadmowo-niklowe - przerób
1.000 2.000
Termiczne unieszkodliwianie odpadów
150.000 95.200
Odzysk rozpuszczalników i związków organicznych
2.500 5.000
Immobilizacja w masie betonowej
13.000 45.000
Oczyszczanie ścieków przemysłowych, w tym neutralizacja kwaśnych i alkalicznych odpadów ciekłych
24.000 1.500.000
Wykorzystanie w procesach przemysłowych
18.510 16.000
Odzysk metali
64.000 74.000
Regeneracja jonitów
120 brak technologii
Składowanie - brak technologii
145.000 -
Składowanie odpadów scementowanych
25.000 -

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO

Tabela ta pozwala określić stan mocy przerobowych w stosunku do określonych potrzeb. W tym miejscu należy podkreślić, że aktualnie nie ma podstaw do określenia poprawności prowadzenia procesów odzysku i unieszkodliwiania w poszczególnych instalacjach, w szczególności termicznego unieszkodliwiania i składowania. Zgodnie z wstępnymi ocenami dokonywanymi przez ekspertów opracowujących plan implementacyjny dyrektywy 94/67/EC w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych - 18% ilościowo i ok. 24% biorąc pod uwagę wydajność instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych spełnia wymagania UE, zaś pozostała część wymagać będzie znacznych prac modernizacyjnych. Jeszcze trudniej ocenić przydatność istniejących składowisk. Znajomość stanu ich zabezpieczeń pozwala stwierdzić, że generalnie są one niewystarczające w stosunku do wymagań dyrektywy 1999/31/EC dotyczącej składowisk odpadów. Prowadzone aktualnie przeglądy ekologiczne składowisk i spalarni pozwolą zweryfikować oceny ich przydatności do dalszej działalności.

Potrzeby inwestycyjne

Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest:

- wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania szerokiej gamy odpadów niebezpiecznych o wydajności 20 tys. Mg/rok,

- wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg,

- budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg lub alternatywnie dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów azbestowych na istniejących składowiskach odpadów,

- modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium,

- uruchomienie linii do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych,

- budowa stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB,

- uruchomienie linii do automatycznego przerobu urządzeń elektronicznych (po usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i baterie itp.).

Potrzeby uregulowań prawnych

W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego:

- wymagań dyrektywy dotyczącej wycofywanych z eksploatacji pojazdów,

- wymagań dyrektyw, dotyczących urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu).

Potrzeby organizacyjne

Ze względu na fakt powstawania wielu odpadów niebezpiecznych w sposób rozproszony najistotniejszą sprawą jest stworzenie warunków do zbiórki tych odpadów od mieszkańców oraz od małych i średnich firm. W tym celu proponuje się organizację gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych i stacji przeładunkowych. Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne jako zawierające odpady niebezpieczne) od mieszkańców i przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia opłat, zaś odpłatnie (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsiębiorstw.

Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50 punktów gminnych) będzie magazynowanie, przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do właściwych instalacji zebranych odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji przeładunkowych może być realizowany bądź środkami własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub poprzez specjalistyczne firmy transportowe posiadające stosowne zezwolenia. Koszty unieszkodliwiania odpadów zebranych od mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z funduszy gminnych.

Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów: akumulatorów, olejów itp. w sieciach organizowanych przez producentów i organizacje odzysku.

Ponadto celowym jest prowadzenie kontroli prawidłowości gospodarki odpadami poprzez kontynuację dotychczasowych działań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik minimalizacji powstawania odpadów u źródła powstawania.

Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi przedstawiono w tabeli 3.3.4.1.

Tabela 3.3.4.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Lp. Zadania Jednostka odpowiedzialna Termin realizacji
Zadania pozainwestycyjne
1 Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 2003-2014
2 Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 2003-2014
3 Opracowanie i wdrożenie programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorstw województwa

powiaty

gminy

 2003-2014
4 Działalność badawczo-rozwojowa w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych Ministerstwo Gospodarki, Komitet Badań Naukowych 2003-2014
5 Wprowadzenie do prawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy dotyczącej urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu) Ministerstwo Środowiska 2004-2006
6 Uchwalenie ustawy transponującej wymagania dyrektywy w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji wraz z wydaniem aktów wykonawczych do tej ustawy Ministerstwo Środowiska 2003-2004
Zadania inwestycyjne
1 Dostosowanie laboratoriów WIOŚ do badań zawartości PCB Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Ministerstwo Środowiska, 2003
2 Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przedsiębiorcy, gminy 2003-2010
3 Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) przedsiębiorcy, województwa 2003-2010
4 Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) przedsiębiorcy, województwa 2003-2010
5 Wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności 20.000 t/r przedsiębiorcy, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki 2004-2006
6 Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg przedsiębiorcy, Ministerstwo Środowiska 2006-2014
7 Budowa składowisk odpadów azbestowych (40) o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg przedsiębiorcy, województwa 2004-2014
8 Uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych przedsiębiorcy, województwa 2004-2006
9 Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektronicznych przedsiębiorcy, województwa 2006-2014
10 Uruchomienie stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB przedsiębiorcy, województwa 2003-2006
11 Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium przedsiębiorcy 2004-2009
12 Doskonalenie zbiórki akumulatorów, olejów odpadowych itp. przedsiębiorcy i organizacje odzysku 2003-2009
13 Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych przedsiębiorcy, województwa, powiaty, gminy 2003-2014
14 Unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych przedsiębiorcy, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 2003-2014

3.3.6. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi

Koszty realizacji przedsięwzięć proponowanych w krajowym planie gospodarki odpadami w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi rozpatrywano w trzech grupach jako:

- niezbędne nakłady inwestycyjne związane z organizacją zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, z małych i średnich przedsiębiorstw,

- nakłady inwestycyjne związane z budową niezbędnych obiektów do prawidłowego unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,

- koszty związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych,

- budowa składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg,

- uruchomienie instalacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB.

Nakłady inwestycyjne związane z organizacją zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych oraz z małych i średnich przedsiębiorstw

Założony system zbiórki odpadów niebezpiecznych oparty jest o zorganizowaną sieć następujących obiektów:

I stopień:

- gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw (zakłada się, że w każdej gminie docelowo zostanie zorganizowany co najmniej jeden punkt),

- placówki opieki zdrowotnej (POZ) i placówki opieki weterynaryjnej (POW) przyjmujące odpady grożące infekcją,

II stopień:

- stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych (SPON) mające na celu magazynowanie zebranych w gminach oraz pochodzących z dużych przedsiębiorstw odpadów niebezpiecznych i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji wykorzystania/unieszkodliwiania lub na składowisko,

- system zbierania odpadów z placówek opieki zdrowotnej.

Nakłady inwestycyjne na utworzenie jednego gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) kształtują się na poziomie 70,5 tys. PLN. Przy założeniu stopniowego rozwoju sieci GPZON, POZ i POW nakłady inwestycyjne wynosić będą: do roku 2006 - 98,7 mln PLN, w latach 2007-2014 - 77 mln PLN.

Nakłady inwestycyjne jednej stacji przeładunkowej odpadów niebezpiecznych (SPON) kształtują się na poziomie 1,6 mln PLN. Zakłada się, że jeden SPON obsługuje średnio 50-60 GPZON (w zależności od warunków lokalnych). Całkowite nakłady inwestycyjne na budowę stacji przeładunkowych wyniosą: do roku 2006 - 40,0 mln PLN, w latach 2007-2014 - 29,1 mln PLN.

Nakłady inwestycyjne związane z budową niezbędnych obiektów

Na podstawie dokonanego bilansu masowego odpadów niebezpiecznych oraz wydajności istniejących instalacji ich unieszkodliwiania stwierdzono potrzebę uruchomienia poniżej wymienionych obiektów wymagających następujących nakładów inwestycyjnych:

- instalacja termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności ok. 20.000 Mg - 70 mln PLN,

- składowisko odpadów niebezpiecznych o pojemności 500.000 Mg - 80 mln PLN,

- 40 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650.000 Mg; łączne nakłady inwestycyjne na 40 składowisk oszacowano na ok. 151 mln PLN,

- instalacja do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych - ok. 200 mln PLN,

- instalacja do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych - ok. 10 mln PLN,

- instalacja do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB - ok. 10 mln PLN.

Dokonane wstępne szacunki kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi pozwoliły stwierdzić, że niezbędne nakłady inwestycyjne na budowę założonych obiektów wyniosą łącznie ok. 997,4 mln PLN, co przedstawia tabela 4.1.3.

Koszty związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych

Koszty eksploatacyjne związane z unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych rozpatrywano w aspekcie:

- obsługi sieci gromadzenia odpadów niebezpiecznych (GPZON, SPON),

- unieszkodliwiania strumienia odpadów niebezpiecznych.

Zakładając średni stały koszt eksploatacyjny jednego GPZON na poziomie 31,8 tys. PLN, koszty związane z obsługą sieci GPZON kształtować się będą w latach 2004-2006 łącznie ok. 98,1 mln PLN, natomiast w latach 2007-2014 łącznie ok. 581,9 mln PLN.

Przy założeniu, że stałe koszty eksploatacyjne dla jednego SPON wynoszą 158 tys. PLN, koszty obsługi sieci SPON wyniosą w latach 2004-2006 łącznie ok. 8,0 mln PLN, natomiast w latach 2007-2014 łącznie ok. 50,9 mln PLN.

Do dalszych analiz posłużono się kosztami jednostkowymi odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przyjęto, że koszty te wyrażają się w cenie odpowiednich usług, bowiem w warunkach gospodarki rynkowej cena stanowi pochodną kosztów eksploatacyjnych. W zależności od metody odzysku bądź unieszkodliwiania koszty jednostkowe wynoszą:

- termiczne unieszkodliwianie - 2.500 PLN/Mg,

- odzysk rozpuszczalników - 2.500 PLN/Mg,

- rozdział emulsji - 300 PLN/Mg,

- immobilizacja w betonie - 1.000 PLN/Mg,

- wykorzystanie w procesach przemysłowych - 400 PLN/Mg,

- indywidualne procesy - 10.000 PLN/Mg,

- odzysk metali - 500 PLN/Mg,

- składowanie do czasu opracowania technologii - 800 PLN/Mg,

- chemiczne oczyszczanie ścieków - 800 PLN/Mg,

- składowanie azbestu - 600 PLN/Mg,

- odzysk rtęci - 4.000 PLN/Mg,

- obróbka fizykochemiczna - 1.500 PLN/Mg,

- unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych - 2.000 PLN/Mg.

W przypadku regeneracji olejów odpadowych i przerobu akumulatorów ołowiowych koszty tych procesów pokrywane są z zysków otrzymanych z tytułu zbytu uzyskanych w wyniku tych procesów materiałów. Koszty unieszkodliwiania poszczególnych strumieni odpadów niebezpiecznych w latach 2003, 2006, 2010 i 2014 przedstawiono w tabeli 3.3.5.1.

Koszty unieszkodliwiania odpadów będą wzrastały w zależności od stopnia wdrożenia prawidłowej gospodarki odpadami niebezpiecznymi od ok. 965 mln PLN w roku 2003, do blisko 2,4 mld PLN w roku 2014.

W tabeli 3.3.5.2. przedstawiono zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach Krajowego Planu Gospodarki Odpadami w Polsce w roku 2003 oraz w latach 2004-2006, 2007-2010 i 2011-2014.

Łączny koszt zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014 wyniesie 13,8 mld zł.

Tabela 3.3.5.1. Szacunkowe koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów w latach 2003, 2006, 2010 i 2014

Lata Termiczne unieszkodliwianie Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych Odzysk rozpuszczalników Regeneracja olejów Rozdział emulsji Immobilizacja w betonie Wykorzystanie w procesach przemysłowych Indywidualne procesy Odzysk metali Skład. do czasu opr. technologii Chemiczne oczyszczanie ścieków Składowanie - azbest Odzysk rtęci Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych Przerób akumulatorów Unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych Ogółem
[tys. PLN]
2003 360.768 62.500 6.100 X 3.210 12.720 8.710 4.360 34.040 112.820 19.110 324.000 10.800 4.368 X 1.000 964.506
2006 392.375 66.250 5.910 X 3.280 13.360 7.550 4.320 36.420 115.450 20.260 972.000 22.400 4.224 X 1.000 1.664.799
2010 413.375 69.000 5.858 X 3.346 13.583 7.262 4.300 37.823 114.543 20.536 1.296.000 49.200 4.032 X 1.000 2.039.858
2014 439.625 72.500 5.750 X 3.506 14.256 8.484 4.270 39.394 113.988 20.642 1.589.000 72.400 3.792 X 1.000 2.388.607

X w przypadku regeneracji olejów i przerobu akumulatorów koszty tych procesów pokrywane są z zysków otrzymanych z tytułu zbytu uzyskanych w wyniku tych procesów materiałów.

Tabela 3.3.5.2. Zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach KPGO w Polsce

Lp. Wyszczególnienie Koszt ogółem Środki finansowe publiczne [mln PLN] Posiadacz
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna odpadów

[mln PLN]
2003
1 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 964,5 1,0 9,6 - - 953,9
Razem: 964,5 1,0 9,6 - - 953,9
2004-2006
1 Stałe koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) 98,1 - 98,1 - - -
2 Stałe koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) 8,0 - 3,0 - - 5,0
3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 3.083,1 3,0 30,8 - - 3.049,3
Razem: 3.189,2 3,0 131,9 - - 3.054,3
2007-2010
1 Stałe koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) 264,9 - 264,9 - - -
2 Stałe koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) 23,3 - 10,0 - - 13,3
3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 4.309,8 4,0 43,1 - - 4.262,7
Razem: 4.598,0 4,0 318,0 - - 4.276,0
2011-2014
1 Koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) 317,0 - 317,0 - - -
2 Koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) 27,6 - 12,0 - - 15,6
3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 4.703,8 4,0 47,0 - - 4.652,8
Razem: 5.048,4 4,0 376,0 - - 4.668,4
Razem w latach 2003-2014: 13.800,1 12,0 835,5 - - 12.952,6

4. 

MOŻLIWOŚCI POZYSKIWANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH W KPGO

Źródła finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami można podzielić na trzy grupy:

- publiczne - np. pochodzące z budżetu państwa, miasta lub gminy lub pozabudżetowych instytucji publicznych,

- prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych,

- prywatno-publiczne - np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy.

Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są:

- zobowiązania kapitałowe - kredyty, pożyczki, obligacje, leasing,

- udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach,

- dotacje.

Mogą one występować łącznie.

Kredyty bankowe można podzielić na:

- kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny,

- kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z innych źródeł na uzgodnionych warunkach,

- kredyty udzielane ze środków własnych z dopłatą do oprocentowania przez instytucje zewnętrzne.

W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami:

- fundusze własne inwestorów,

- pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,

- kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne,

- zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, konwersji długu wobec Finlandii, funduszu ISPA),

- kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - EBOiR, Bank Światowy),

- kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne,

- leasing.

Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej

Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, ze zm.).

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej działa od 1989 r., a w 1993 r. nadano osobowość prawną wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz powołano gminne fundusze. W 1999 r., w związku z reformą ustrojową państwa, powstały fundusze powiatowe.

Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele szczegółowe - dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi:

- rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko Polskie i przemysł,

- likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych,

- unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym (autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych,

- przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych,

- realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowywania osadów ściekowych).

Rolą wojewódzkiego funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych.

W każdym województwie WFOŚiGW przygotowują na wzór NFOŚiGW listy zadań priorytetowych, które mogą być dofinansowywane z ich środków, oraz zasady i kryteria, które będą obowiązywać przy wyborze zadań do realizacji.

Warunki udzielenia dofinansowania:

- udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsięwzięcia,

- wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar, stanowiących przychody Narodowego Funduszu oraz wywiązywania się z innych zobowiązań w stosunku do Funduszu,

- przedsięwzięcie nie może być zakończone,

- udzielone dofinansowanie nie może przekroczyć kosztów przedsięwzięcia.

Fundusze, oprócz udzielania pożyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska także mogą:

- udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek,

- wnosić udziały do spółek działających w kraju,

- nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju.

W kryteriach oceny Wniosku o dofinansowanie punktowana jest także pozycja przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska w dziale II rozdziale 4 określa przeznaczenie środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i wojewódzkich.

I tak środki gminnych funduszy zgodnie z art. 406 ww. ustawy przeznaczone są na:

- edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju,

- wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,

- wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,

- realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej,

- urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,

- realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami,

- wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,

- profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska,

- wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,

- wspieranie ekologicznych form transportu,

- działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących metodami ekologicznymi położonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,

- inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska.

Środki powiatowych funduszy przeznacza się na wspomaganie działalności wymienionej powyżej, a ponadto na:

- realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi,

- inne zadania ustalone przez radę powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska.

Fundacje i programy pomocowe

Fundacja EkoFundusz

EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. Tak więc EkoFundusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992-2010.

EkoFundusz jest niezależną fundacją działającą według prawa polskiego, a w szczególności ustawy o fundacjach oraz Statutu. Obecnie Fundatorem jest Minister Skarbu Państwa.

W Statucie EkoFunduszu pięć sektorów ochrony środowiska uznanych zostało za dziedziny priorytetowe. Są nimi:

- ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza),

- ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej (ochrona wód),

- ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu),

- ochrona różnorodności biologicznej,

- gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych.

W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu są:

- tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych,

- przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja "czystszych technologii") i likwidacją składowisk odpadów tego rodzaju,

- rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody.

We wszystkich pięciu sektorach pomoc finansową EkoFunduszu uzyskać mogą tylko te projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z następujących warunków:

- wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów,

- uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska,

- szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia.

EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji, a także preferencyjnych pożyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji związanych bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie przyrody również projekty nieinwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, akcji pomiarowych, a także studiów i opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej.

Z reguły wysokość dotacji dla przedsięwzięć inwestycyjnych obliczana jest ze wskaźników NPV oraz IRR. Jeżeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach może dochodzić do 30%.

Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%), a dla jednostek budżetowych, podejmujących inwestycje proekologiczne wykraczające poza ich zadania statutowe, dofinansowanie EkoFunduszu może pokryć do 50% kosztów.

W odniesieniu do projektów, prowadzonych przez pozarządowe organizacje społeczne (przyrodnicze, charytatywne) nienastawione na generowanie zysków, dotacja EkoFunduszu może pokryć do 80% kosztów w projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50% w inwestycjach związanych z ochroną środowiska.

EkoFndusz może wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeżeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%.

Racjonalna gospodarka odpadami została włączona do sektorów priorytetowych EkoFunduszu dopiero w 1998 r.

Inne fundacje

Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie,

Environmental Know-How Fund w Warszawie,

Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie,

Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej,

Polska Agencja Rozwoju Regionalnego,

Program Małych Dotacji GEF,

Projekt Umbrella.

ISPA (fr. Instrument Structurel de Pre-Adhesion, ang. Instrument for Structural Policies for Pre-Accession)

Pomoc Wspólnoty w ramach funduszu ISPA (Instrument for Structural Policies for Pre-Accession) ma przyczyniać się do lepszego przygotowania krajów stowarzyszonych do członkostwa w UE w dziedzinie gospodarczej infrastruktury, a w szczególności w sektorach ochrony środowiska i transportu. ISPA jest instrumentem finansowym do realizacji celów określonych w dokumencie "Partnerstwo dla Członkostwa" oraz priorytetów wskazanych w Narodowym Programie Przygotowania do Członkostwa w UE.

Program ISPA zarządzany jest przez Komisję Europejską, a za jego realizację w sektorze środowiska w Polsce odpowiadają Ministerstwo Środowiska oraz NFOŚiGW.

Projekty ubiegające się o dofinansowanie w ramach funduszu ISPA powinny spełniać m.in. takie kryteria, jak:

- wielkość inwestycji - co najmniej 5 mln euro,

- podmiot publiczny jako inwestor,

- zgodność z wymogami dyrektyw UE, m.in.:

- odnośnie do ochrony wody: 91/271/EWG, 80/778/EWG,

- odnośnie do odpadów: 75/442/EWG, 91/689/EWG,

- odnośnie do ochrony powietrza: 96/62/WE, 89/429/EWG, 94/67/WE,

- zgodność z lokalnymi i regionalnymi programami zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska,

- efektywność ekonomiczna.

ISPA jest instrumentem finansowania dużych inwestycji o charakterze infrastrukturalnym. Dlatego największe prawdopodobieństwo otrzymania dofinansowania z funduszu ISPA mają np. systemy zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

ISPA będzie mogła dofinansowywać pojedyncze inwestycje o wyraźnie określonym zakresie lub pojedyncze etapy dużych przedsięwzięć inwestycyjnych.

Każda inwestycja zgłaszana do dofinansowania z funduszu ISPA powinna rygorystycznie spełniać wszystkie normy i standardy techniczne i ekologiczne obowiązujące w Unii Europejskiej, np. składowiska odpadów będą musiały być zgodne ze standardami zawartymi w dyrektywie o składowaniu odpadów (1999/31/WE).

ISPA jest funduszem publicznym, działającym na podstawie odrębnego rozporządzenia Rady Europejskiej. Przy wydatkowaniu środków z tego funduszu Komisja Europejska musi przestrzegać prawa Unii Europejskiej o ochronie konkurencji i unikać faworyzowania tylko niektórych firm. Zwiększy to prawdopodobieństwo otrzymania wsparcia z ISPA dla jednostek sektora publicznego, takich jak przedsiębiorstwa państwowe o charakterze użyteczności publicznej, gminy i ich zakłady budżetowe lub przedsiębiorstwa komunalne będące spółkami prawa handlowego, ale pozostające w całości własnością gmin. Dopuszczalna będzie pomoc ISPA dla gmin, które udzielają zezwolenia prywatnym firmom na budowę i eksploatację publicznej infrastruktury ochrony środowiska (np. składowisk odpadów).

Dopuszczalny udział równoważnika dotacji w finansowaniu nakładów inwestycyjnych wyniesie 75% udziału wszystkich środków państwowych lub publicznych, uważanych za państwowe, zaangażowanych w finansowanie danej inwestycji, wliczając środki ISPA.

Fundusz ISPA będzie funkcjonować do momentu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Rok 2003 będzie ostatnim rokiem zgłaszania projektów do realizacji w ramach programu ISPA, które będą wynikiem wstępnej selekcji przeprowadzonej wcześniej.

Banki najbardziej aktywnie wspierające inwestycje ekologiczne:

Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nałożony obowiązek kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska,

Bank Gdański S.A.,

Bank Rozwoju Eksportu S.A.,

Polski Bank Rozwoju S.A.,

Bank Światowy,

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Instytucje leasingowe finansujące gospodarkę odpadami:

Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A.,

BEL Leasing Sp. z o.o.,

BISE Leasing S.A.,

Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A.,

Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.

Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy operacyjne

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaistnieje możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych (w szczególności w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Ochrona środowiska i gospodarka wodna) oraz Funduszu Spójności, a także możliwość finansowania inwestycji ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (inwestycje w skali regionalnej i lokalnej). Ramy przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych w przyszłości ze wspomnianych funduszy określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006).

Źródła finansowania inwestycji związanych z odpadami zostały określone w Sektorowym Programie Operacyjnym Ochrona Środowiska i Gospodarka Wodna, opracowanym dla potrzeb przeprowadzenia oceny ex-ante Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006. Narodowy Plan Rozwoju będzie służył jako podstawa negocjowania przez Polskę Podstaw Wsparcia Wspólnoty (Community Support Framework), dokumentu określającego kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych oraz jako podstawa interwencji z Funduszu Spójności.

W ramach jednego z priorytetów Narodowego Planu Rozwoju: Ochrona środowiska i zagospodarowanie przestrzenne podstawowe znaczenie będzie miało wsparcie inwestycyjne ukierunkowane między innymi na racjonalną gospodarkę odpadami. W zakresie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi wsparcie inwestycyjne w okresie realizacji Narodowego Planu Rozwoju przeznaczone będzie przede wszystkim na budowę, rozbudowę lub modernizację składowisk odpadów komunalnych, systemy selektywnej zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie), systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Dwa pierwsze kierunki realizowane będą głównie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), natomiast trzeci pozostanie domeną działań o charakterze krajowym, wspieranych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Ochrona Środowiska i Gospodarka Wodna. Środki finansowe, przeznaczone na rekultywację uciążliwych dla środowiska składowisk, w tym składowisk odpadów przemysłowych dostępne są w ramach środowiskowych funduszy celowych oraz z uwagi na koncentrację przestrzenną i duże koszty takich działań, w ograniczonym zakresie także w ramach ZPORR.

Sektorowy program operacyjny - Ochrona środowiska i gospodarka wodna wspiera działania na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska, w szczególności z uwzględnieniem zasady przezorności.

Program będzie finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) oraz ze środków krajowych. Ogółem na program operacyjny w latach 2004-2006 przeznaczone będzie 6.645 mln euro, a wkład krajowy ze środków publicznych wyniesie 129 mln euro, co stanowi 29,7% wszystkich śródków przeznaczonych na program. Na realizację priorytetu - ochrona środowiska na obszarach zanieczyszczonych - przeznaczono 23% środków. Realizacja tego priorytetu umożliwi między innymi stworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi.

Równolegle z realizacją sektorowych programów operacyjnych i programu regionalnego realizowane będą duże projekty współfinansowane z Funduszu Spójności. Z funduszu tego wsparcie uzyska między innymi sektor środowisko. W ramach tego sektora nastąpi wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. W ramach tego priorytetu będą realizowane działania, służące stworzeniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami oraz działania związane z eliminacją zanieczyszczeń azbestem.

Łącznie suma środków publicznych (Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności, środki krajowe) w realizacji Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 wyniesie ponad 20.092 mln euro, z czego 13.862 mln euro, tj. 69% całości sumy, pochodzić będzie ze środków wspólnotowych.

Obok środków publicznych w realizacji Narodowego Planu Rozwoju będą uczestniczyły także środki prywatne - pomoc kierowana do przedsiębiorstw będzie podlegała zasadom konkurencji. Łączna wartość niezbędnego wkładu ze strony podmiotów prywatnych szacowna jest na około 3.165 mln euro, co podwyższa łączną sumę środków zaangażowanych w realizację NPR do ponad 23 mld euro, z czego na Sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i gospodarka wodna - 5,5% całości środków (516,0 mln euro) oraz na Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - 30,3% całości środków (2.805,8 mln euro).

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006, będący strategicznym średniookresowym dokumentem planistycznym, wskazującym kierunki interwencji publicznej o charakterze strukturalnym, przewiduje koncentrację działań na wybranych priorytetach rozwoju. Jest wśród nich priorytet: Ochrona środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet ten w ramach Narodowego Planu Rozwoju będzie realizowany poprzez:

- Część środowiskową Funduszu Spójności - 2,6-3,1 mld euro (2 mld euro wkład UE),

- Sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i gospodarka wodna - 643 mln euro (516 mln euro środki ERDF).

Podział zadań pomiędzy Fundusz Spójności a Program operacyjny ochrony środowiska i gospodarki wodnej opierać się powinien na zasadzie rozdzielności działań. W ramach Programu Operacyjnego realizowane będą między innymi działania, gdzie przewiduje się udział podmiotów niepublicznych (np. odpady niebezpieczne). Program Operacyjny opierał się będzie o środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF).

4.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć przewidzianych w KPGO

W tabelach 4.1.1 - 4.1.3 przedstawiono harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w sektorze komunalnym i gospodarczym z wyodrębnieniem zadań w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Harmonogram przedstawiono dla okresów: 2003, 2004-2006, 2007-2010, 2011-2014.

Natomiast tabele 4.1.4-4.1.6 zawierają zbiorcze planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014.

Tabela 4.1.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami w sektorze komunalnym w Polsce

Lp. Przedsięwzięcie Koszt ogółem Środki finansowe publiczne [mln PLN] Niepubliczne

[mln PLN]
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna przedsiębiorstwa, inwestor
INWESTYCYJNE
2003
1 Budowa instalacji (kompostowni, zakładów fermentacji beztlenowej, mechaniczno-biologicznych instalacji) dla odzysku i unieszkodliwiania 80 - 24 30 10 16
2 Budowa ponadlokalnych, nowoczesnych składowisk odpadów komunalnych 50 - 17 17 8 8
3 Zamykanie, rekultywacja i modernizacja składowisk odpadów komunalnych 80 - 48 26 - 6
4 Budowa instalacji linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 20 - 4 8 - 8
5 Budowa instalacji linii recyklingu odpadów budowlanych 10 - 1 2 - 7
6 Budowa instalacji linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych 50 - 10 25 - 15
7 Dostosowanie opakowań do wymagań ekologicznych 5 - - - - 5
8 Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych 25 - - - - 25
9 Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) 20 - 5 - - 15
10 Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) 23,0 - 11,5 - - 11,5
Razem 363 120,5 108 18 116,5
2004-2006
1 Budowa instalacji (kompostowni, zakładów fermentacji beztlenowej, mechaniczno-biologicznych instalacji) dla odzysku i unieszkodliwiania 401 - 21 100 200 80
2 Budowa ponadlokalnych, nowoczesnych składowisk odpadów komunalnych 371 - 71 75 150 75
3 Zamykanie, rekultywacja i modernizacja składowisk odpadów komunalnych 300 - 80 60 160 -
4 Budowa instalacji linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 81 - 16 24 28 13
5 Budowa instalacji linii recyklingu odpadów budowlanych 64 - 6 12 30 16
6 Budowa instalacji linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych 216 - 43 60 90 23
7 Dostosowanie opakowań do wymagań ekologicznych 15 - - - - 15
8 Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych 75 - - - - 75
9 Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) 60 - 15 - - 45
10 Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) 69,0 - 34,5 - - 34,5
Razem: 1.652 - 286,5 331 658 376,5
2007-2010
1 Instalacje linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 129 - 25,8 38,7 12,9 51,6
2 Instalacje linii recyklingu odpadów budowlanych 220 - 22 44 22 132
3 Instalacje linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 133 - 26,9 39,9 26,9 39,3
4 Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych 586 - 205,1 117,2 146,5 117,2
5 Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 570 - 342 114 114 -
6 Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów w tym termicznych metod 1.500 - 450 375 375 300
7 Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych 100,0 - - - - 100,0
8 Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) 80,0 - 20,0 - - 60,0
9 Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) 92,0 - 46,0 - - 46,0
Razem: 3.410 1.137,8 728,8 697,3 846,1
2011-2014
1 Instalacje linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych 129 - 25,8 38,7 12,9 51,6
2 Instalacje linii recyklingu odpadów budowlanych 221 - 22 44 22 133
3 Instalacje linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 133 - 26,9 39,9 26,9 39,3
4 Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych 586 - 205,1 117,2 146,5 117,2
5 Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 570 - 342 114 114
6 Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów w tym termicznych metod 1.510 - 453 377,5 377,5 302
7 Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych (np. produkcja paliwa zastępczego, recykling chemiczny odpadów z tworzyw sztucznych itp.) 75,0 - - - - 75,0
8 Rozbudowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) 60,0 - 15,0 - - 45,0
9 Rozbudowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) 68,0 - 34,0 - - 34,0
Razem 3.352 1.123,8 731,3 699,8 797,1
POZAINWESTYCYJNE
2003
1 Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych 0,45 - 0,45 - -
2 Projekt systemu informatycznego, zakup sprzętu i oprogramowania do systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 0,65 0,15 0,5 - - -
3 Eksploatacja i obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 0,3 0,1 0,2 - - -
4 Zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu, opracowywanie raportów i sprawozdań wojewódzkich oraz raportu krajowego 0,1 0,05 0,05 - - -
5 Prace legislacyjne: nowelizacja ustaw, wydanie rozporządzeń wykonawczych 0,1 0,1 - - - -
6 Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych 125,0 - - - - 125,0
7 Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach 75,0 - - - - 75,0
8 Działania informacyjno-edukacyjne 0,25 0,05 0,05 0,05 - 0,1
9 Opracowanie standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze 0,15 0,025 - - - 0,125
Razem 202 0,475 0,8 0,5 - 200,225
2004-2006
1 Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych 1,35 - - 1,35 - -
2 Projekt systemu informatycznego, zakup sprzętu i oprogramowania do systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 1,95 0,45 1,5 - - -
3 Eksploatacja i obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 0,8 0,2 0,6 - - -
4 Zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu, opracowywanie raportów i sprawozdań wojewódzkich oraz raportu krajowego 0,4 0,15 0,25 - - -
5 Prace legislacyjne: nowelizacja ustaw, wydanie rozporządzeń wykonawczych 0,4 0,4 - - -
6 Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych 375,0 - - - - 375,0
7 Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach 225,0 - - - - 225,0
8 Działania informacyjno-edukacyjne 0,75 0,15 0,15 0,15 0,3
9 Opracowanie standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze 0,45 0,075 - - - 0,375
10 Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ograniczania negatywnego wpływu opakowań na środowisko naturalne 1,0 0,5 - 0,5 - -
Razem 607,1 1,925 2,5 2,0 - 600,675
2007-2010
1 Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych 16,2 16,2
2 Eksploatacja oraz obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 1,1 0,3 0,8 - - -
3 Działania informacyjno-edukacyjne 1,0 0,2 0,2 0,2 - 0,4
4 Prace legislacyjne dostosowujące krajowe akty prawne do nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC 0,5 0,5 - - - -
5 Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych 500,0 - - - - 500,0
6 Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach 100,0 - - - - 100,0
Razem: 618,8 1,0 1,0 16,4 - 600,4
2011-2014
1 Eksploatacja oraz obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych 0,4 0,2 0,2 - - -
2 Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ograniczania negatywnego wpływu opakowań na środowisko naturalne 5,0 5,0 - - - -
3 Działania informacyjno-edukacyjne 1,0 0,2 0,2 0,2 - 0,4
4 Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych 500,0 - - - - 500,0
5 Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach 100,0 - - - - 100,0
Razem 606,4 5,4 0,4 0,2 - 600,4

Tabela 4.1.2. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w Polsce

Lp. Przedsięwzięcie Koszt ogółem Środki finansowe publiczne [mln PLN] Niepubliczne

[mln PLN]
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna przedsiębiorstwa, inwestor
INWESTYCYJNE
2003
1 Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych 64,0 0,0 4,0 6,0 0,0 54,0
Razem: 64,0 0,0 4,0 6,0 0,0 54,0
2004-2006
1 Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych 202,0 0,0 91,0 19,2 0,0 91,8
2 Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych 144,0 0,0 23,6 14,4 0,0 106,0
3 Budowa 5 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów i zawiesin 15,0 0,0 0,0 3,0 0,0 12,0
4 Budowa 6 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych 18,0 0,0 0,0 3,6 0,0 14,4
5 Budowa 5 nowych i modernizacja 10 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych 45,0 0,0 0,0 9,0 0,0 36,0
6 Budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg 40,0 0,0 0,0 4,0 0,0 36,0
7 Budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu 8,4 0,0 0,0 0,84 0,0 7,56
8 Budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych 16,0 0,0 0,0 1,6 0,0 14,4
9 Budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych 27,0 0,0 0,0 2,7 0,0 24,3
10 Budowa 9 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych 27,0 0,0 0,0 2,7 0,0 24,3
11 Budowa 4 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni 72,0 0,0 0,0 7,2 0,0 64,8
12 Budowa instalacji do wykonania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement 40,0 0,0 0,0 4,0 0,0 36,0
13 Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: 170,0 0,0 0,0 34,0 68,0 68,0
- urządzenie zbiornic zwierząt

padłych,

- modernizacja istniejących

zakładów utylizacyjnych,

- budowa 4 nowych zakładów

utylizacyjnych,

- dostosowanie istniejących

instalacji do spalania mączek

i tłuszczów do norm

obowiązujących w UE

14 Wykonanie instalacji pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali 10,0 0,0 0,0 2,0 0,0 8,0
Razem: 834,4 0,0 114,6 108,2 68,0 543,6
2007-2010
1 Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych 202,0 0,0 91,0 19,2 0,0 91,8
2 Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych 144,0 0,0 23,6 14,4 0,0 106,0
3 Budowa 1 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów i zawiesin 3,0 0,0 0,0 0,6 0,0 2,4
4 Budowa 2 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych 6,0 0,0 0,0 1,2 0,0 4,8
5 Budowa 4 nowych i modernizacja 5 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych 30,0 0,0 0,0 6,0 0,0 24,0
6 Budowa 1 instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla 60,0 0,0 0,0 6,0 0,0 54,0
7 Budowa 1 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych 3,0 0,0 0,0 0,3 0,0 2,7
8 Budowa 2 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni 36,0 0,0 0,0 3,6 0,0 32,4
9 Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: 100,0 0,0 0,0 20,0 40,0 40,0
- urządzenie zbiornic zwierząt

padłych,

- modernizacja istniejących

zakładów utylizacyjnych,

- budowa 4 nowych zakładów

utylizacyjnych,

- dostosowanie istniejących

instalacji do spalania mączek

i tłuszczów do norm

obowiązujących w UE

Razem: 584,0 0,0 114,6 71,3 40,0 358,1
2011-2014
1 Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych 432,0 0,0 70,8 43,2 0,0 318,0
2 Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: 100,0 0,0 0,0 20,0 40,0 40,0
- urządzenie zbiornic zwierząt

padłych,

- modernizacja istniejących

zakładów utylizacyjnych,

- budowa 4 nowych zakładów

utylizacyjnych,

- dostosowanie istniejących

instalacji do spalania mączek

i tłuszczów do norm

obowiązujących w UE

Razem: 532,0 0,0 70,8 63,2 40,0 358,0
Razem ogółem w latach 2003-2014: 2.014,4 0,0 304,0 248,7 148,0 1.313,7
POZAINWESTYCYJNE
2003
1 Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu) 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0
2 Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań prawnych (zgodnych z decyzjami Rady UE) dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0
3 Opracowanie i wdrażanie zasad prowadzenia działań edukacyjno -informacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami 0,4 0,1 0,16 0,14 0,0 0,0
4 Opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego 0,3 0,1 0,0 0,2 0,0 0,0
5 Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) 2,1 0,1 0,8 1,2 0,0 0,0
6 Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym 0,1 0,0 0,05 0,05 0,0 0,0
7 Opracowanie programu prac badawczych na lata 2003-2006 nad nowymi technologiami zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 0,2 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0
8 Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 2,0 0,5 0,2 0,2 0,0 1,1
9 Utworzenie Centrum Informacji BAT/BREF 1,2 0,6 0,0 0,6 0,0 0,0
Razem: 6,7 1,9 1,21 2,49 0,0 1,1
2004-2006
1 Opracowanie zasad systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw 1,0 0,2 0,3 0,5 0,0 0,0
2 Wdrażanie zasad prowadzenia działań edukacyjno - informacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami 1,5 0,3 0,16 1,04 0,0 0,0
3 Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) 2,1 0,3 0,8 1,0 0,0 0,0
4 Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym 3,0 0,0 1,5 1,5 0,0 0,0
5 Kontynuacja prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 6,0 1,5 0,6 0,6 0,0 3,3
Razem: 13,6 2,3 3,36 4,64 0,0 3,3
2007-2010
1 Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym 0,3 0,0 0,15 0,15 0,0 0,0
2 Kontynuacja prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 6,0 1,5 0,6 0,6 0,0 3,3
Razem: 6,3 1,5 0,75 0,75 0,0 3,3
2011-2014
1 Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym 0,3 0,0 0,15 0,15 0,0 0,0
2 Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczych i badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów 6,0 1,5 0,6 0,6 0,0 3,3
Razem: 6,3 1,5 0,75 0,75 0,0 3,3
Razem 2003-2014: 32,9 7,2 6,07 8,63 0,0 11,0

Tabela 4.1.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce

Lp. Przedsięwzięcie Koszt ogółem Środki finansowe publiczne [mln PLN] Niepubliczne

[mln PLN]
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna przedsiębiorstwa, inwestor
INWESTYCYJNE
2003
1 Dostosowanie laboratoriów WIOŚ do badań na zawartość PCB 1,6 - - 0,8 0,8 -
2 Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) - wstępne prace projektowe 2,0 - 1,0 1,0 - -
3 Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) - wstępne prace projektowe 1,0 - 0,3 0,3 - 0,4
4 Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 40,0 - - 40,0 - -
Razem: 44,6 - 1,3 42,1 0,8 0,4
2004-2006
1 Wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności 20.000 t/r 70,0 - - 20,0 30,0 20,0
2 Budowa 14 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.270 tys. Mg 53,0 - 13,0 21,0 11,0 8,0
3 Uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych 10,0 - - 1,0 8,0 1,0
4 Uruchomienie stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB 10,0 - - 1,0 8,0 1,0
5 Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium 20,0 - - 5,0 5,0 10,0
6 Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) 96,7 - 48,3 48,4 - -
7 Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) 39,0 - 13,0 13,0 - 13,0
8 Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 120,0 - - 120,0 - -
Razem: 418,7 - 74,3 229,4 62,0 53,0
2007-2010
1 Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg 54,0 - - 25,0 25,0 4,0
2 Budowa 14 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.270 tys. Mg 53,0 - 13,0 21,0 11,0 8,0
3 Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium 10,0 - - 5,0 5,0 -
4 Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych 140,0 - - 40,0 70,0 30,0
5 Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) 77,0 - 38,5 38,5 - -
6 Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) 29,1 - 9,7 9,7 - 9,7
7 Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 40,0 - - 40,0 - -
Razem: 403,1 - 61,2 179,2 111,0 51,7
2011-2014
1 Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg 26,0 - - 10,0 10,0 6,0
2 Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych 60,0 - - 20,0 30,0 10,0
3 Budowa 12 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.110 tys. Mg 45,0 - 11,0 18,0 9,0 7,0
Razem: 131,0 - 11,0 48,0 49,0 23,0
Razem w latach 2003-2014: 997,4 - 147,9 498,7 222,8 128,0
POZAINWESTYCYJNE
2003
1 Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi 0,1 - - 0,1 - -
2 Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 0,5 - - 0,5 - -
3 Opracowanie i wdrożenie programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 0,5 - 0,2 0,3 - -
4 Działalność badawczo-rozwojowa w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 2,0 0,5 - 0,4 0,5 0,6
Razem: 3,1 0,5 0,2 1,3 0,5 0,6
2004-2006
1 Wprowadzenie do prawodawstwa polskiego wymagań dyrektyw dotyczących: wraków samochodowych oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych 0,3 - - 0,3 - -
2 Opracowanie i wdrażanie regionalnych systemów gospodarki odpadami niebezpiecznymi 21,0 - 10,0 7,0 4,0 -
3 Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi 0,4 - - 0,4 - -
4 Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 1,5 - - 1,5 - -
5 Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 0,9 0,1 0,4 0,4 - -
6 Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) 6,0 1,5 - 1,5 1,5 1,5
Razem: 30,1 1,6 10,4 11,1 5,5 1,5
2007-2010
1 Kontynuacja prac wdrożeniowych dotyczących regionalnych systemów gospodarki odpadami niebezpiecznymi 6,0 - 3,0 2,0 1,0 -
2 Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi 0,5 - - 0,5 - -
3 Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 4,0 - - 4,0 - -
4 Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 0,8 0,1 0,3 0,4 - -
5 Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) 6,0 1,5 - 1,5 1,5 1,5
Razem: 17,3 1,6 3,3 8,4 2,5 1,5
2011-2014
1 Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi 0,5 - - 0,5 - -
2 Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) 4,0 - - 4,0 - -
3 Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 0,7 0,1 0,2 0,4 - -
4 Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) 6,0 1,5 - 1,5 1,5 1,5
Razem: 11,2 1,6 0,2 6,4 1,5 1,5
Razem w latach 2003-2014: 61,7 5,4 14,8 26,4 10,0 5,1

Tabela 4.1.4. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Lp. Przedsięwzięcie Nakłady finansowe [mln PLN]
Koszt ogółem publiczne niepubliczne
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna przedsiębiorca, inwestor
2003
1 Sektor komunalny 363,0 0,0 120,5 108,0 18,0 116,5
2 Sektor gospodarczy 64,0 0,0 4,0 6,0 0,0 54,0
3 Odpady niebezpieczne 44,6 0,0 1,3 42,1 0,8 0,4
Razem 471,6 0,0 125,8 156,1 18,8 170,9
2004-2006
1 Sektor komunalny 1.652,0 0,0 286,5 331,0 658,0 376,5
2 Sektor gospodarczy 834,4 0,0 114,6 108,2 68,0 543,6
3 Odpady niebezpieczne 418,7 0,0 74,3 229,4 62,0 53,0
Razem 2.905,1 0,0 475,4 668,6 788,0 973,1
2007-2010
1 Sektor komunalny 3.410,0 0,0 1.137,8 728,8 697,3 846,1
2 Sektor gospodarczy 584,0 0,0 114,6 71,3 40,0 358,1
3 Odpady niebezpieczne 403,1 0,0 61,2 179,2 111,0 51,7
Razem 4.397,1 0,0 1.313,6 979,3 848,3 1.255,9
2011-2014
1 Sektor komunalny 3.352,0 0,0 1.123,8 731,3 699,8 797,1
2 Sektor gospodarczy 532,0 0,0 70,8 63,2 40,0 358,0
3 Odpady niebezpieczne 131,0 0,0 11,0 48,0 49,0 23,0
Razem 4.015,0 0,0 1.205,6 842,5 788,8 1.178,1
2003-2014
1 Sektor komunalny 8.777,0 0,0 2.668,6 1.899,1 2.073,1 2.136,2
2 Sektor gospodarczy 2.014,4 0,0 304,0 248,7 148,0 1.313,7
3 Odpady niebezpieczne 997,4 0,0 147,8 498,7 222,8 128,1
Ogółem 11.788,8 0,0 3.120,4 2.646,5 2.443,9 3.578,0

Tabela 4.1.5. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Lp. Przedsięwzięcie Nakłady finansowe [mln PLN]
Koszt ogółem publiczne niepubliczne
[mln PLN] budżet państwa samorządy terytorialne fundusze pomoc zagraniczna przedsiębiorca, inwestor
2003
1 Sektor komunalny 202,0 0,5 0,8 0,5 0,0 200,2
2 Sektor gospodarczy 6,7 1,9 1,2 2,5 0,0 1,1
3 Odpady niebezpieczne 3,1 0,5 0,2 1,3 0,5 0,6
Razem 211,8 2,9 2,2 4,3 0,5 201,9
2004-2006
1 Sektor komunalny 607,1 1,9 2,5 2,0 0,0 600,7
2 Sektor gospodarczy 13,6 2,3 3,4 4,6 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 30,1 1,6 10,4 11,1 5,5 1,5
Razem 650,8 5,8 16,3 17,7 5,5 605,5
2007-2010
1 Sektor komunalny 618,8 1,0 1,0 16,4 0,0 600,4
2 Sektor gospodarczy 6,4 1,5 0,8 0,8 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 17,3 1,6 3,3 8,4 2,5 1,5
Razem 642,5 4,1 5,1 25,6 2,5 605,2
2011-2014
1 Sektor komunalny 606,4 5,4 0,4 0,2 0,0 600,4
2 Sektor gospodarczy 6,3 1,5 0,7 0,8 0,0 3,3
3 Odpady niebezpieczne 11,2 1,6 0,2 6,4 1,5 1,5
Razem 623,9 8,5 1,3 7,4 1,5 605,2
2003-2014
1 Sektor komunalny 2.034,3 8,8 4,7 19,1 0,0 2.001,7
2 Sektor gospodarczy 33,0 7,2 6,1 8,7 0,0 11,0
3 Odpady niebezpieczne 61,7 5,3 14,1 27,2 10,0 5,1
Ogółem 2.129,0 21,3 24,9 55,0 10,0 2.017,8

Tabela 4.1.6. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014

Rodzaj jednostki finansującej Rodzaj przedsięwzięcia Koszty w latach 2003-2014 [mln PLN]
2003 2004-2006 2007-2010 2011-2014 2003-2014
Publiczne Budżet państwa przedsięwzięcia inwestycyjne 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 2,9 5,8 4,1 8,5 21,3
Samorządy terytorialne przedsięwzięcia inwestycyjne 125,8 475,4 1.313,6 1.205,6 3.120,4
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 2,2 16,3 5,1 1,3 24,9
Fundusze przedsięwzięcia inwestycyjne 156,1 668,6 979,3 842,5 2.646,5
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 4,3 17,7 25,6 7,4 55,0
Pomoc zagraniczna przedsięwzięcia inwestycyjne 18,8 788,0 848,3 788,8 2.443,9
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 0,5 5,5 2,5 1,5 10,0
Niepubliczne Przedsiębiorca, inwestor przedsięwzięcia inwestycyjne 170,9 973,1 1.255,9 1.178,1 3.578,0
przedsięwzięcia pozainwestycyjne 201,9 605,5 605,2 605,2 2.017,8
RAZEM 683,4 3.555,9 5.039,6 4.638,9 13.917,8

5. 

SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW W PLANACH GOSPODARKI ODPADAMI

Terminy przygotowywania planów gospodarki odpadami

Krajowy plan gospodarki odpadami - uchwalenie przez Radę Ministrów do 31 października 2002 r.

Wojewódzkie plany gospodarki odpadami stanowiące część wojewódzkich programów ochrony środowiska - uchwalenie przez sejmiki województw do 30 czerwca 2003 r.

Powiatowe plany gospodarki odpadami stanowiące część powiatowych programów ochrony środowiska - uchwalenie przez rady powiatów w terminie do 31 grudnia 2003 r.

Gminne plany gospodarki odpadami stanowiące część gminnych programów ochrony środowiska - uchwalenie przez rady gmin w terminie do 30 czerwca 2004 r.

Harmonogramy przygotowania planów gospodarki odpadami przez województwa, powiaty i gminy powinny uwzględniać 2-miesięczny okres opiniowania planów przez właściwe organy, a także czas na rozpatrywanie wniosków zgłoszonych przez różne organizacje zajmujące się gospodarką odpadami, w tym ekologiczne organizacje pozarządowe.

W przypadku wojewódzkich planów gospodarki odpadami niezbędne jest uwzględnienie czasu na przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w tym przygotowanie prognozy oddziaływania na środowisko.

Z uwagi na konieczność spójności danych wejściowych do planów (diagnoza stanu) przygotowywanych przez województwa, powiaty i gminy, konieczne jest, żeby już na etapie przygotowywania planu wojewódzkiego gminy dysponowały informacją o stanie gospodarki odpadami na swoim terenie.

Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu:

1) projekt planu krajowego - przez zarządy województw;

2) projekt planu wojewódzkiego - przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa;

3) projekt planu powiatowego - przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu;

4) projekt planu gminnego - przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu.

Ustawa o odpadach wymaga, aby plany: krajowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata.

Organy wykonawcze województw, powiatów i gmin przygotowują co 2 lata sprawozdanie z realizacji planów gospodarki odpadami i składają je sejmikowi województwa, radzie powiatu i radzie gminy.

Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - powinno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu.

Plan gospodarki odpadami powinien być skorelowany z całym systemem planowania na określonym obszarze, zwłaszcza z:

- programem ochrony środowiska,

- planem zagospodarowania przestrzennego,

- strategią rozwoju województwa,

- założeniami do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,

- planem zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

Szczególnie istotna jest zgodność planu gospodarki odpadami z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które określają przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami - w załącznikach nr 1 i nr 2 - wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska oraz marszałków województw w celu prowadzenia ww. baz danych. W dziale Nr 6 załączników nr 1 i 2 - określone zostały układy informacji dotyczące planów gospodarki odpadami. Informacje te będą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla centralnego i będą pomocne przy ocenie realizacji uchwalonych planów gospodarki odpadami.

Krajowy plan gospodarki odpadami opracowywany jest w okresie dynamicznych zmian uregulowań prawnych gospodarki odpadami. Zmianie uległy definicje: odpadów, odpadów niebezpiecznych, odpadów komunalnych i generalnie klasyfikacja odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Wprowadzane są w życie nowe, bardziej ostre wymagania dotyczące zarówno prowadzenia procesów odzysku, jak i unieszkodliwienia, w tym składowania odpadów. Przeprowadzane są przeglądy ekologiczne składowisk i spalarni odpadów. Wszystkie wymienione wyżej fakty świadczą o tym, że dane wejściowe do oceny stanu gospodarki odpadami będą wymagały weryfikacji. Sprawą pierwszorzędnej wagi jest opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz dotyczących gospodarki odpadami, które zawierać będą kompleksową informację o odpadach, łącznie z informacją o przedsiębiorcach i instalacjach do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przeglądy ekologiczne pozwolą ocenić rzeczywistą przydatność w aspekcie aktualnych wymagań funkcjonujących instalacji, a tym samym ocenić rzeczywiste moce przerobowe będące w dyspozycji.

Należy oczekiwać, że opracowywanie kolejnych planów: wojewódzkich, powiatowych i gminnych będzie oparte o coraz pełniejsze i bardziej poprawne dane o gospodarce odpadami pozwalające na dokonanie oceny stanu gospodarki odpadami.

Aktualizacja krajowego planu powinna obejmować w głównej mierze:

W zakresie oceny stanu gospodarki odpadami:

- bilans odpadów w poszczególnych sektorach: komunalnym i gospodarczym wykonany w oparciu o opracowany system baz danych,

- ocenę istniejących obiektów gospodarki odpadami w oparciu o przeprowadzone przeglądy ekologiczne i wydane decyzje dotyczące dalszej eksploatacji tych obiektów,

- zbilansowanie potrzeb w gospodarce odpadami z możliwościami wynikającymi ze zweryfikowanej diagnozy stanu,

W zakresie wytyczonych celów w gospodarce odpadami:

- zgodność przyjętych celów z celami Polityki Ekologicznej Państwa,

W zakresie oceny niezbędnych nakładów finansowych:

- zbilansowanie kosztów niezbędnych do realizacji systemowych rozwiązań w gospodarce odpadami przewidzianych w Planach niższego szczebla.

I Etap realizacji monitoringu gospodarki odpadami

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami - urzędy marszałkowskie zobowiązane są do przekazania pierwszych raportów wojewódzkich za rok 2002 sporządzonych na podstawie wojewódzkich baz danych w terminie do 30 czerwca 2003 r.

Raporty wojewódzkie będą zawierały informacje obejmujące:

- wytwarzanie odpadów,

- gospodarowanie poszczególnymi rodzajami odpadów (odzysk, unieszkodliwianie),

- rejestr wydanych decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadów wraz z zestawieniem rejestrów posiadaczy odpadów zwalnianych z obowiązku uzyskania zezwolenia,

- plany gospodarki odpadami,

- instalacje służące do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Informacja dotycząca planów gospodarki odpadami podana w tym rozporządzeniu zawiera jedynie podstawowe dane określające:

- daty uchwalenia planów, rozpoczęcia i zakończenia wdrażania, uchwalenie ostatniej aktualizacji planu,

- zakres planu z uwzględnieniem rodzaju odpadów objętych planem oraz obszar obejmowany planem.

Zakres danych zawartych w omawianym rozporządzeniu nie obejmuje kompleksowych informacji dotyczących założeń i ustaleń planów wojewódzkich oraz planów powiatowych i gminnych pozwalających na prowadzenie monitoringu realizacji planu gospodarki odpadami. W związku z powyższym wymagane byłoby wydanie odpowiedniego rozporządzenia rozszerzającego zakres niezbędnych informacji dotyczących monitoringu realizacji planów gospodarki odpadami.

Informacja pozwalająca ocenić prawidłowość działań wynikających z założeń i ustaleń zawartych w wojewódzkich planach powinna obejmować:

- zadania do realizacji w zakresie organizacyjnym i techniczno-technologicznym,

- harmonogram realizacji przedsięwzięć,

- harmonogram finansowania ze wskazaniem źródeł finansowania.

W I Etapie realizacji monitoringu gospodarki odpadami prowadzone będą następujące działania:

Rok 2002 - marzec 2003 r. - tworzenie i wdrażanie wojewódzkich baz danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami,

Czerwiec 2003 r. - raporty wojewódzkie kierowane do Ministerstwa Środowiska,

Rok 2002-2003 r. - tworzenie i wdrażanie centralnej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami w kraju,

Czerwiec 2004 r. - raporty wojewódzkie o wytwarzaniu odpadów i gospodarowaniu odpadami w 2003 r.,

Czerwiec 2005 r. - raporty wojewódzkie o wytwarzaniu odpadów i gospodarowaniu odpadami w 2004 r.

Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami powinno obejmować:

- sprawozdanie z wykonanych zadań organizacyjnych i techniczno-technologicznych,

- zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac,

- sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć.

Po zebraniu sprawozdań wojewódzkich opracowana będzie kompleksowa ocena realizacji zamierzonych celów w aspekcie wypełniania wymagań wynikających z prawodawstwa polskiego i Unii Europejskiej. Ocena ta będzie podstawą do przeprowadzenia aktualizacji KPGO.

Rok 2005 - I połowa 2006 r. - prace nad aktualizacją krajowego planu gospodarki odpadami,

II kwartał 2006 r. - konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Radę Ministrów.

II Etap realizacji monitoringu gospodarki odpadami

Etap ten będzie obejmował okres 2007-2011 r. W okresie tym nastąpi aktualizacja planów wojewódzkich. Na bieżąco będzie prowadzona sprawozdawczość z wojewódzkich baz danych, w oparciu o którą prowadzona będzie centralna baza danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami.

Niezależnie od przedstawionych wyżej działań zmierzających do stworzenia systemu weryfikacji, oceny i monitoringu postępów nad realizacją planów gospodarki odpadami - równolegle przebiegać powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Z uwagi na fakt, że system informacji o gospodarce odpadami opakowaniowymi będzie prowadzony równolegle z systemem informacji o odpadach - przedstawiono poniżej system monitoringu i kontroli osiągania celów założonych w planie gospodarki odpadami opakowaniowymi.

Krajowy system monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, wprowadzony nowym ustawodawstwem obowiązującym od 2002 r., powinien zapewnić od roku 2003 dostęp:

- Ministrowi Środowiska do danych, które umożliwią sporządzenie krajowego raportu w ujęciu formularzy Decyzji 97/138/WE oraz prowadzenie kontroli realizacji zadań i wprowadzanie działań korygujących w przypadku (np. instrumentów finansowych lub organizacyjno-prawnych),

- Marszałkom województw do danych, które umożliwią sporządzenie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi oraz raportu wojewódzkiego i sprawozdania rocznego,

- społeczeństwu i zainteresowanym jednostkom do informacji o krajowych poziomach odzysku, recyklingu itp.

Obowiązki sprawozdawcze dotyczą producentów, importerów i eksporterów opakowań oraz wyrobów, a także organów administracji publicznej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych. Zestawienie tych obowiązków w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych zestawiono na rys. 5.1. oraz w tabelach 5.1 i 5.2.

grafika

Rys. 5.1. Obieg dokumentów związanych z gospodarką odpadami wynikających z obowiązujących ustaw i rozporządzeń wykonawczych

grafika

Rys. 5.2. Obowiązki sprawozdawcze w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych

* Obowiązki sprawozdawcze w imieniu przedsiębiorców realizuje organizacja odzysku.

Tabela 5.1. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych

Producenci opakowań Sprawozdanie OPAK-1*

(art. 7)

 Roczne sprawozdanie zawierające: masę wytworzonych opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz dane o przestrzeganiu ograniczeń w zakresie metali ciężkich W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy (przechowywanie dokumentów
Importerzy opakowań Sprawozdanie OPAK-2*

(art. 7)

 Roczne sprawozdanie zawierające: masę opakowań przywiezionych z zagranicy (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz dane o przestrzeganiu ograniczeń w zakresie metali ciężkich przez 5 lat).

Marszałek województwa może w drodze decyzji zobowiązać do przedłożenia dokumentów.
Eksporterzy opakowań Sprawozdanie OPAK-3*

(art. 7)

 Roczne sprawozdanie zawierające: masę wywiezionych za granicę opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku Kara grzywny za nieskładanie sprawozdań, składanie sprawozdań niezgodnie z dokumentami,
Eksporterzy produktów w opakowaniach Sprawozdanie OPAK-3*

(art. 9)

 Roczne sprawozdanie o masie wywiezionych za granicę opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku zastosowanych do opakowania eksportowanych produktów składanie sprawozdań niekompletnych, składanie sprawozdań nieterminowo.
Marszałek woj.

Raport wojewódzki

Rap. Woj.**

(art. 19)

 Roczny raport wojewódzki zawierający:

- imię i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres

siedziby producenta, importera i eksportera opakowań oraz

eksportera produktów w opakowaniach,

- masę wytworzonych, przywiezionych z zagranicy lub

wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiału z

jakiego zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań

wielokrotnego użytku,

- informację o realizacji przez producentów i importerów

obowiązku zapewnienia maks. sumy zawartości czterech metali

ciężkich

 W terminie do 15.05 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.

* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 122, poz. 1053).

** Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie raportów wojewódzkich dotyczących gospodarki opakowaniami (Dz. U. Nr 122, poz. 1054).

Tabela 5.2. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

Przedsiębiorca Zgłoszenie

(art. 44)

 Przedsiębiorca, który w dniu wejścia w życie ustawy wprowadza na rynek krajowy produkty w opakowaniach, jest zobowiązany bez wezwania zgłosić ten fakt. 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
Przedsiębiorca Zawiadomienie

(art. 9)

 Przedsiębiorca rozpoczynający lub likwidujący działalność jest zobowiązany (bez wezwania) złożyć zawiadomienie zawierające:

- nazwę i siedzibę lub imię i nazwisko oraz adres

przedsiębiorcy;

- datę rozpoczęcia lub likwidacji działalności;

- określenie rodzaju działalności;

- wskazanie sposobu wykonania obowiązku odzysku i recyklingu.

 W terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności lub 14 dni od dnia zaprzestania działalności.

Obowiązek zgłoszenia zmian nie później niż do końca miesiąca, w którym nastąpiła zmiana.

Kara grzywny za niezłożenie zawiadomienia lub złożenie zawiadomienia nierzetelnie.
Przedsiębiorca Sprawozdanie

OŚ-OP1*

(art. 10, art. 15)

 Roczne sprawozdanie zawierające informacje o:

- nazwie i siedzibie lub imieniu i nazwisku oraz adresie

przedsiębiorcy;

- odpowiednio masie lub ilości opakowań, w których sprzedał

produkty z podziałem na poszczególne ich rodzaje;

- odpowiednio masie lub ilości opakowań odzyskanych i

poddanych recyklingowi, z podziałem na poszczególne ich

rodzaje;

- osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów

opakowaniowych, z podziałem na poszczególne ich rodzaje.

 Do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.

Kara grzywny za niezłożenie sprawozdania lub złożenie sprawozdania nierzetelnie.
Roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i określeniem odpowiednio ich masy (w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu).
Organizacja

Odpis statutu

(art. 7)

 Organizacja jest zobowiązana do złożenia odpisu statutu i wypisu z rejestru sądowego lub postanowienia o wpisie do rejestru sądowego oraz odpisu wszelkich zmian dokonanych w statucie lub rejestrze sądowym. W terminie 2 tygodni po jej zarejestrowaniu.
Organizacja Sprawozdanie

OŚ-OP1*

(art. 10, art. 15)

 Roczne sprawozdanie zawierające informacje o:

- nazwie i siedzibie oraz adresie organizacji;

- wykazie przedsiębiorców, w imieniu których działa;

- odpowiednio masie opakowań, w których przedsiębiorcy

sprzedali produkty, z podziałem na poszczególne ich rodzaje;

- odpowiednio masie opakowań odzyskanych i poddanych

recyklingowi, z podziałem na poszczególne ich rodzaje;

- osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów

opakowaniowych, z podziałem na poszczególne ich rodzaje.

 W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.

Kara grzywny za niezłożenie sprawozdania lub złożenie sprawozdania nierzetelnie.
Roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i określeniem odpowiednio ich masy (w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu).
Przedsiębiorca

i organizacja

Dodatkowa ewidencja

(art. 11)

 Obowiązek prowadzenia dodatkowej ewidencji, w sposób umożliwiający ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty produktowej. Przechowywanie przez 5 lat.
Zarząd gminy (związku gmin)

Sprawozdanie

(art. 35)

 Roczne sprawozdanie zawierające informacje o:

- rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez

gminę lub podmiot działający w jej imieniu;

- rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez

gminę lub podmiot działający w jej imieniu do odzysku i

recyklingu;

- wydatkach poniesionych na ww. działania (dokumenty

potwierdzające przekazanie odpadów przechowywane przez 5

lat).

 W roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy w terminie do 15.02 (przechowywanie przez 5 lat dokumentów potwierdzających przekazanie odpadów do odzysku i recyklingu).
Marszałek woj. Sprawozdanie

OŚ-OP2**

(art. 24)

 Roczne sprawozdanie zawierające informacje o:

- wprowadzonych na rynek krajowy opakowaniach z podziałem na

poszczególne ich rodzaje;

- osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów

opakowaniowych;

- wpływach z opłat produktowych z podziałem na poszczególne

opakowania.

 W terminie do 30.04 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.
WFOŚiGW

Zbiorcza informacja

(art. 35)

 Zbiorcza informacja o:

I. rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy na terenie danego województwa oraz przekazanych do odzysku i recyklingu;

II. przekazanych gminom środkach pochodzących z opłat produktowych za opakowania.

 W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.

W terminie do 30.06 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy.

* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 157, poz. 1865).

** Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. Nr 2, poz. 28).

Załącznik Nr  1

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH

Prawodawstwo polskie

(stan na 29 października 2002 r.)

A. 

Wykaz nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, tzn. wchodzących w życie po dniu 30 września 2001 r.

1. Ustawy:

a) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,

b) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984); wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,

c) ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) - tzw. ustawa wprowadzająca; wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,

d) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

e) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) - tzw. ustawa o opłacie produktowej; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

f) ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

g) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1803 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

h) ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, Nr 100, poz. 1085, Nr 123, poz. 1350 i Nr 125, poz. 1367 oraz z 2002 r. Nr 142, poz. 1187); wejście w życie z dniem 15 lutego 2002 r.,

i) ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz. U. Nr 52, poz. 537 i Nr 100, poz. 1085); wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

j) ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o ratyfikacji Porozumienia między Wspólnotą Europejską a Rzecząpospolitą Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji (Dz. U. Nr 115, poz. 994); wejście w życie z dniem 8 sierpnia 2002 r.,

k) ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ratyfikacji Poprawki do Konwencji Bazylejskiej o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 135, poz. 1142); wejście w życie z dniem 12 września 2002 r.,

l) ustawa z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz. U. Nr 166, poz. 1361), wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

2. Rozporządzenia:

2.1. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska:

a) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2001 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 130, poz. 1453 i Nr 151, poz. 1703 oraz z 2002 r. Nr 161, poz. 1335) - na podstawie art. 290 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 140, poz. 1585) - na podstawie art. 153 ust. 1; wejście w życie z dniem 26 grudnia 2001 r.,

c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenia dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860) - na podstawie art. 163 ust. 1; wejście w życie z dniem 16 lipca 2002 r.,

d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 100, poz. 920) - na podstawie art. 286 ust. 3; wejście w życie z dniem 20 lipca 2002 r.,

e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska w całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055) - na podstawie art. 201 ust. 2; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r.,

f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej Komisji do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz wojewódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 134, poz. 1139) - na podstawie art. 399 ust. 1; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r.,

g) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) - na podstawie art. 105 ust. 1; wejście w życie z dniem 19 października 2002 r.,

h) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 173, poz. 1416) - na podstawie art. 163 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 listopada 2002 r.,

i) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 175, poz. 1439) - na podstawie art. 163 ust. 6; wejście w życie z dniem 5 listopada 2002 r.,

j) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2002 r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. Nr 176, poz. 1453) - na podstawie art. 30 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.,

k) obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2002 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2003 (M.P. Nr 49, poz. 715) - na podstawie art. 291 ust. 2,

l) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490) - na podstawie art. 51 ust. 8; wejście w życie z dniem 13 listopada 2002 r.

2.2. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) - na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2001 r. w sprawie stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 140, poz. 1584) - na podstawie art. 49 ust. 8; wejście w życie z dniem 26 grudnia 2001 r.,

c) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji (Dz. U. Nr 152, poz. 1734) - na podstawie art. 33 ust. 11; wejście w życie z dniem 12 stycznia 2002 r.,

d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1735) - na podstawie art. 36 ust. 13; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1736) - na podstawie art. 36 ust. 14; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 152, poz. 1737) - na podstawie art. 37 ust. 5; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.,

g) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i zakresu dostępu do wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 152, poz. 1738) - na podstawie art. 37 ust. 8; wejście w życie z dniem 12 stycznia 2002 r.,

h) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zasad sporządzania raportu wojewódzkiego (Dz. U. Nr 152, poz. 1739) - na podstawie art. 37 ust. 11; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.,

i) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) - na podstawie art. 37 ust. 12; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

j) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do przywozu z zagranicy (Dz. U. Nr 15, poz. 146) - na podstawie art. 65 ust. 4; wejście w życie z dniem 5 marca 2002 r.,

k) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku uzyskiwania zezwoleń na wywóz do określonych państw odpadów innych niż niebezpieczne (Dz. U. Nr 15, poz. 147) - na podstawie art. 66 ust. 18; wejście w życie z dniem 12 marca 2002 r.,

l) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie wzoru rejestru decyzji wydanych w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami (Dz. U. Nr 15, poz. 148) - na podstawie art. 68 ust. 3; wejście w życie z dniem 12 marca 2002 r.,

m) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się ich termiczne przekształcanie (Dz. U. Nr 18, poz. 176) - na podstawie art. 44 ust. 5; wejście w życie z dniem 21 marca 2002 r.,

n) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339) - na podstawie art. 47; wejście w życie z dniem 27 kwietnia 2002 r.,

o) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz. U. Nr 55, poz. 498) - na podstawie art. 4 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.,

p) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie określenia wzoru dokumentów stosowanych w międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 56, poz. 511) - na podstawie art. 68 ust. 3; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r.,

q) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie listy odpadów innych niż niebezpieczne, których przywóz z zagranicy nie wymaga zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 56, poz. 512) - na podstawie art. 65 ust. 18; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r.,

r) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 maja 2002 r. w sprawie wniosku o wydanie zezwolenia na przewóz lub na wywóz odpadów niebezpiecznych za granicę (Dz. U. Nr 56, poz. 513) - na podstawie art. 66 ust. 19; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r.,

s) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 maja 2002 r. w sprawie wykazu przejść granicznych, którymi może być realizowany międzynarodowy obrót odpadami (Dz. U. Nr 60, poz. 548) - na podstawie art. 67; wejście w życie z dniem 21 maja 2002 r.,

t) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby (Dz. U. Nr 74, poz. 686) - na podstawie art. 33 ust. 3; wejście w życie z dniem 29 czerwca 2002 r.,

u) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140 i Nr 155, poz. 1299) - na podstawie art. 43 ust. 7; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r.,

v) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 października 2002 r. w sprawie składowisk odpadów oraz miejsc magazynowania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów (Dz. U. Nr 176, poz. 1456) - na podstawie art. 40 ust. 8; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

2.3. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 122, poz. 1053) - na podstawie art. 7 ust. 2 i art. 9 ust. 4; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r.,

b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie raportów wojewódzkich dotyczących gospodarki opakowaniami (Dz. U. Nr 122, poz. 1054) - na podstawie art. 19 ust. 3; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r.

2.4. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w tzw. ustawie o opłacie produktowej:

a) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) - na podstawie art. 3 ust. 8; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

b) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1235) - na podstawie art. 14 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

c) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do rzeczywiście uzyskanego poziomu recyklingu (Dz. U. Nr 131, poz. 1475) - na podstawie art. 3 ust. 13; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 157, poz. 1865) - na podstawie art. 15 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.,

e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkości wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkości odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 2, poz. 26) - na podstawie art. 24 ust. 2; wejście w życie z dniem 25 stycznia 2002 r.,

f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu gospodarowania środkami z opłat produktowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1052) - na podstawie art. 36; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r.,

g) obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 22 sierpnia 2002 r. w sprawie maksymalnych stawek opłat produktowych na 2003 r. (M.P. Nr 37, poz. 591) - na podstawie art. 14 ust. 3.

2.5. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o substancjach i preparatach chemicznych:

a) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 129, poz. 1110) - na podstawie art. 4 ust. 3; wejście w życie z dniem 29 sierpnia 2002 r.,

b) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) - na podstawie art. 5 ust. 5; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r.,

c) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172) - na podstawie art. 4 ust. 2; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r.,

d) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173) - na podstawie art. 26; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r.,

e) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174) - na podstawie art. 28 ust. 3; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r.

2.6. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową:

a) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie określenia wzorów dokumentów wymaganych przy przywozie z zagranicy substancji kontrolowanych pochodzących z odzysku (Dz. U. Nr 66, poz. 602) - na podstawie art. 15 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie listy technologii (procesów chemicznych), w których substancje kontrolowane mogą być stosowane jako czynniki ułatwiające niektóre procesy chemiczne (Dz. U. Nr 66, poz. 603) - na podstawie art. 14 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie ustalenia dozwolonych ilości tetrachlorku węgla produkowanego w celu eksportu, listy technologii, w których substancja ta może być używana, oraz wzoru dokumentu służącego do ewidencjonowania produkcji tetrachlorku węgla i sposobu wykorzystania (Dz. U. Nr 70, poz. 649) - na podstawie art. 8 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

d) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 maja 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia technicznego oraz minimalnych kwalifikacji, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy prowadzący działalność, w której wykorzystywane są substancje kontrolowane (Dz. U. Nr 71, poz. 658) - na podstawie art. 20 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

e) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie określenia szczegółowej listy towarów zawierających substancje kontrolowane podlegających zakazowi przywozu z państw niebędących stronami Protokołu Montrealskiego (Dz. U. Nr 71, poz. 659) - na podstawie art. 12 ust. 1; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

f) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie określenia wzorów formularzy ewidencji substancji kontrolowanych (Dz. U. Nr 78, poz. 709) - na podstawie art. 33 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

g) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie sposobu oznakowania pojemników zawierających substancje kontrolowane oraz produktów i urządzeń, w skład których takie substancje wchodzą (Dz. U. Nr 94, poz. 837) - na podstawie art. 18 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r.,

h) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie listy obszarów zagrożonych pożarem lub wybuchem, w których zastosowanie substancji kontrolowanych należy uznać za zastosowanie krytyczne (Dz. U. Nr 100, poz. 914) - na podstawie art. 17 ust. 6; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.,

i) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania pozwoleń oraz wzorów wniosków o wydanie pozwolenia na produkcję lub obrót z zagranicą substancją kontrolowaną (Dz. U. Nr 134, poz. 1129) - na podstawie art. 25 ust. 1; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r.,

j) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie szczegółowego wykazu kodów taryfy celnej dla substancji kontrolowanych i zawierających je mieszanin (M.P. Nr 22, poz. 395) - na podstawie art. 6,

k) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie wykazu prac uznawanych za prace laboratoryjne i analityczne, w których mogą być stosowane poszczególne substancje kontrolowane, oraz wymagań dotyczących wprowadzania do obrotu krajowego substancji kontrolowanych używanych do celów laboratoryjnych i analitycznych (M.P. Nr 22, poz. 396) - na podstawie art. 6,

l) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie listy dozwolonych technologii niszczenia substancji kontrolowanych oraz warunków stosowania tych technologii (M.P. Nr 22, poz. 397) - na podstawie art. 6,

m) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie udzielenia upoważnienia wyspecjalizowanej jednostce do wydawania opinii o możliwości produkcji substancji kontrolowanej lub dokonania obrotu z zagranicą substancją kontrolowaną lub mieszaniną zawierającą substancję kontrolowaną (M.P. Nr 35, poz. 553) - na podstawie art. 24 ust. 6.

B. 

Wykaz dotychczasowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, które zachowały moc (tj. tych, które weszły w życie przed dniem 1 października 2001 r.)

1. Ustawy:

a) ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 60, poz. 369 i Nr 121, poz. 770, z 2000 r. Nr 22, poz. 272, z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) w zakresie odpadów komunalnych,

b) ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 26, poz. 96, z późn. zm.) w zakresie odpadów składowanych w wyrobiskach górniczych,

c) ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. Nr 47, poz. 243, z późn. zm.) w zakresie zatapiania odpadów ze statków,

d) ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 752, z późn. zm.) w zakresie odpadów zwierzęcych,

e) ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 101, poz. 628, z 1998 r. Nr 156, poz. 1018, z 2000 r. Nr 88, poz. 986 oraz z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1793) w zakresie odpadów zawierających azbest,

f) ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991) w zakresie stosowania niektórych odpadów powstających w hodowli jako nawóz naturalny,

g) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, z późn. zm.),

h) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późn. zm.),

i) ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.),

j) ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.),

k) ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.),

l) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220 i Nr 62, poz. 558),

m) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984),

n) ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984),

o) ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 982 i Nr 113, poz. 984).

2. Rozporządzenia:

a) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895) - na podstawie art. 4 ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest,

b) rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 57, poz. 608) - na podstawie art. 56 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.),

c) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 1998 r. w sprawie określenia rodzajów odpadów, których wykorzystanie uprawnia do zwolnienia od podatku dochodowego, oraz szczegółowych zasad ustalania wartości odpadów wykorzystywanych w procesie produkcji (Dz. U. Nr 8, poz. 29), wydane na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych,

d) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 lutego 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 26, poz. 150).

3. Umowy międzynarodowe:

a) Konwencja bazylejska sporządzona dnia 22 marca 1989 r. o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. z 1995 r. Nr 19, poz. 88),

b) Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku w dniu 29 grudnia 1972 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 11, poz. 46 oraz z 1997 r. Nr 47, poz. 300),

c) Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki sporządzona w Londynie 2 listopada 1973 r. wraz z załącznikami I, II, III, IV i V oraz Protokół z 1978 r. dotyczący konwencji wraz z załącznikiem I, sporządzony w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. (Dz. U. z 1987 r. Nr 17, poz. 101),

d) Konwencja sporządzona w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1972 r. o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346),

e) Protokół o ochronie środowiska do Układu w sprawie Antarktyki, sporządzony w Madrycie dnia 4 października 1991 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 6, poz. 52).

C. 

Wykaz aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, które straciły moc po dniu 30 września 2001 r.

I. Akty prawne, które straciły moc z dniem 1 października 2001 r.:

1. Ustawy:

a) ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. Nr 96, poz. 592, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 22, poz. 272, Nr 89, poz. 991 i Nr 109, poz. 1157),

b) ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z późn. zm.),

c) ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o postępowaniu w sprawie ocen oddziaływania na środowisko oraz o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie (Dz. U. Nr 109, poz. 1157).

2. Rozporządzenia:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2000 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które wytwarzający odpady może przekazać osobom fizycznym do wykorzystania (Dz. U. Nr 51, poz. 620),

b) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 września 1998 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów oraz służących do przekazywania informacji o rodzaju i ilości odpadów umieszczonych na składowisku odpadów i o czasie ich składowania (Dz. U. Nr 121, poz. 794),

c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 145, poz. 942 i z 2001 r. Nr 22, poz. 251),

d) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych, oraz warunków, jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz. U. Nr 100, poz. 1078); rozporządzenie to unieważniło rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 1998 r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych, oraz warunków, jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz. U. Nr 90, poz. 573),

e) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe (Dz. U. Nr 72, poz. 813).

II. Akty prawne, które straciły moc z dniem 1 stycznia 2002 r.:

1. Ustawy:

a) ustawa z dnia 10 kwietnia 1986 r. - Prawo atomowe (Dz. U. Nr 12, poz. 70, z późn. zm.) w zakresie odpadów promieniotwórczych,

b) ustawa z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z późn. zm.).

2. Rozporządzenia:

a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 24 grudnia 1997 r. w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz. U. Nr 162, poz. 1135 i z 2001 r. Nr 17, poz. 204),

b) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie opłat za składowanie odpadów (Dz. U. Nr 162, poz. 1128, z późn. zm.).

III. Akty prawne, które straciły moc z dniem 30 maja 2002 r.:

1. Rozporządzenia:

a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 kwietnia 1998 r. w sprawie określenia listy odpadów, których przywożenie z zagranicy nie wymaga zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 47, poz. 299 oraz z 2000 r. Nr 20, poz. 251),

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 lipca 1999 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 69, poz. 768).

IV. Akty prawne, które utraciły moc z dniem 13 listopada 2002 r.:

1. Rozporządzenia:

a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia rodzajów inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć stan środowiska oraz wymagań, jakim powinny odpowiadać oceny oddziaływania na środowisko tych inwestycji (Dz. U. Nr 93, poz. 589 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136) - na podstawie art. 40 ust. 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 70 ust. 4 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.

D. 

Wykaz dotychczas obowiązujących rozporządzeń związanych z gospodarką odpadami, które czasowo zachowały moc

1. Rozporządzenia:

1.1. Rozporządzenia tracące moc z dniem 1 lipca 2003 r. (o ile wcześniej nie zostaną wydane nowe rozporządzenia):

a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 lutego 1998 r. w sprawie oznaczania opakowań (Dz.U. Nr 25, poz. 138),

b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie wprowadzania do powietrza substancji zanieczyszczających z procesów technologicznych i operacji technicznych (Dz. U. Nr 87, poz. 957) wydane na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska; wejście w życie z dniem 8 września 2001 r.

E. 

Wykaz przygotowywanych nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, przewidzianych do opublikowania do końca 2002 r.

1. Ustawy:

a) ustawa o transporcie drogowym towarów niebezpiecznych,

b) ustawa o zmianie ustawy o odpadach, ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej oraz ustawy o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (druk 732).

2. Rozporządzenia:

2.1. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, na podstawie art. 41 ust. 3,

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać wytwarzane i wprowadzane do obrotu baterie i akumulatory, na podstawie art. 169 ust. 1,

c) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wysokości opłat rejestracyjnych uiszczanych z wnioskiem o wydanie pozwolenia zintegrowanego, na podstawie art. 210 ust. 4,

d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów instalacji, dla których prowadzący mogą ubiegać się o ustalenie programu dostosowawczego, na podstawie art. 425 ust. 1.

2.2. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie metodyki referencyjnej badań odpadów wymienionych na liście odpadów niebezpiecznych pozwalającej na stwierdzenie, że nie posiadają one właściwości, które powodują, że odpady te stanowią odpady niebezpieczne, na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia),

b) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania ze stałymi odpadami medycznymi, na podstawie art. 7 ust. 4,

c) rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o transporcie materiałów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych, na podstawie art. 11 ust. 5,

d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenia odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, które nie mogą być unieszkodliwione przez ich składowanie, oraz w sprawie dopuszczalnych ilości odpadów wytwarzanych w przeliczeniu na tonę wyprodukowanego dwutlenku tytanu, na podstawie art. 40 ust. 7,

e) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane, na podstawie art. 42 ust. 2,

f) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, na podstawie art. 42 ust. 3,

g) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów, na podstawie art. 50 ust. 2,

h) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny - na podstawie art. 55 ust. 5,

i) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu, czasu, sposobu i warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów, na podstawie art. 60.

2.3. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie metodyk referencyjnych oznaczania sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach, na podstawie art. 5 ust. 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia),

b) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów opakowań i warunków dla zwolnienia opakowań w zakresie maksymalnej sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego - na podstawie art. 5 ust. 3,

c) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań dotyczących opakowań ze względu na zalecaną metodę odzysku oraz dotyczące opakowań wielokrotnego użytku, na podstawie art. 5 ust. 4 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia),

d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów opakowań podlegających oznakowaniu oraz wzorów oznaczeń opakowań, na podstawie art. 6 ust. 5.

2.4. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo atomowe:

a) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie odpadów promieniotwórczych - na podstawie art. 51 pkt 1-3 i art. 55 pkt 1-4,

b) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie udzielania zgody na przywóz na polski obszar celny, wywozu z polskiego obszaru celnego oraz tranzytu przez ten obszar odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa - na podstawie art. 62 ust. 4.

2.5. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o substancjach i preparatach chemicznych:

a) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie metod przeprowadzania badań właściwości fizykochemicznych, toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów chemicznych - na podstawie art. 24 ust. 2.

F. 

Wykaz przygotowywanych nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, przewidzianych do wydania w 2003 r.

1. Ustawy:

a) ustawa o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

b) ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z recyklingiem pojazdów wycofanych z eksploatacji.

2. Rozporządzenia:

2.1. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska:

a) rozporządzenie Ministra Środowiska określające standardy emisyjne z instalacji w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, wytwarzania odpadów, emitowania hałasu - na podstawie art. 145 ust. 1,

b) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie dodatkowych wymagań, jakie powinien spełniać przegląd ekologiczny dla poszczególnych rodzajów instalacji - na podstawie art. 242 ust. 1.

2.2. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach:

a) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi - na podstawie art. 7 ust. 4,

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z zanieczyszczonym urobkiem pochodzącym z pogłębiania akwenów morskich i innych - na podstawie art. 7 ust. 4,

c) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami pochodzącymi z procesów odsiarczania spalin stosowanymi w rolnictwie - na podstawie art. 7 ust. 4,

d) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zasad i sposobów finansowania przedsięwzięć priorytetowych krajowego planu gospodarki odpadami o charakterze ponadwojewódzkim - na podstawie art. 15 ust. 5 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia),

e) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego zakresu, sposobu i formy sporządzania wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami - na podstawie art. 15 ust. 8,

f) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie obowiązku stosowania polskiej normy określającej wymagania dla olejów odpadowych w procesach ich odzysku i unieszkodliwiania - na podstawie art. 39 ust. 7,

d) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu - na podstawie art. 55 ust. 3.

2.3. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych:

a) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów opakowań dla określonych rodzajów substancji chemicznych, wobec których stosuje się inną wysokość kaucji - na podstawie art. 10 ust. 4,

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów napojów, których nie dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1 - na podstawie art. 13 ust. 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia).

2.4. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową:

a) rozporządzenie Ministra Gospodarki określające ilość substancji kontrolowanych wymienionych w art. 14 ustawy, dozwolonych do wykorzystania z przeznaczeniem na cele laboratoryjne i analityczne, jako substratu do produkcji nowych substancji oraz w celu zastosowania jako czynnika ułatwiającego niektóre procesy chemiczne, wymagania, jakie muszą być spełnione przy stosowaniu substancji kontrolowanych jako czynnika ułatwiającego niektóre procesy chemiczne - na podstawie art. 14 ust. 5,

b) rozporządzenie Ministra Gospodarki wprowadzające ograniczenia w obrocie krajowym substancjami kontrolowanymi wyprodukowanymi lub przywiezionymi z zagranicy zgodnie z przepisami ustawy oraz o ich wykorzystaniu w działalności gospodarczej - na podstawie art. 16 ust. 3.

2.5. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo atomowe:

a) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie oraz kontroli zawartości tych izotopów.

Prawodawstwo Unii Europejskiej

(stan na 29 października 2002 r.)

I. 

Wykaz obowiązujących aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z gospodarką odpadami

A. Wymagania ogólne

- Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (tzw. dyrektywa ramowa) znowelizowana dyrektywami Rady: 91/156/EWG i 91/692/EWG oraz decyzją Komisji 96/350/WE (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p. 39).

- Dyrektywa Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych znowelizowana dyrektywą Rady 94/31/WE (tekst pierwotny: OJ L 377 31.12.1991 p. 20).

- Decyzja Komisji 76/431/EWG z dnia 21 kwietnia 1976 r. ustanawiająca Komitet Gospodarowania Odpadami (OJ L 115 01.05.1976 p. 73).

- Decyzja Komisji 2000/532/WE z dnia 3 maja 2000 r. zastępująca decyzję Komisji 94/3/WE ustanawiającą listę odpadów zgodnie z art. 1 pkt - a dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów oraz decyzję Rady 94/904/WE ustanawiającą listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych, znowelizowana decyzjami Komisji 2001/118/WE, 2001/119/WE i 2001/573/WE (tekst pierwotny: OJ L 226 06.09.2000 p. 3).

- Zalecenie Rady 81/972/EWG z dnia 3 grudnia 1981 r. w sprawie ponownego użycia makulatury oraz stosowania papieru pochodzącego z recyklingu (OJ L 355 10.12.1981 p. 56).

- Rezolucja Rady z dnia 7 maja 1990 r. o polityce w zakresie odpadów (OJ C 12218.05.1990 p. 2).

- Rezolucja Rady z dnia 24 lutego 1997 r. w sprawie strategii Wspólnoty w zakresie gospodarki odpadami (OJ C 076 11.03.1997 p. 1).

- Rezolucja Komitetu Konsultacyjnego ECSC w sprawie klasyfikacji złomu (OJ C 356 22.11.1997 p. 8).

Międzynarodowy obrót odpadami

- Konwencja Bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych.

- Decyzja Rady 97/640/WE z dnia 22 września 1997 r. o uznaniu w imieniu Wspólnoty poprawki do konwencji o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych, jak postanowiono w decyzji III/1 Konferencji Państw - Stron Konwencji (OJ L 272 04.10.1997 p. 45).

- Rozporządzenie Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej, znowelizowane rozporządzeniem Rady 97/120/WE oraz decyzją Komisji 99/816/WE (tekst pierwotny: OJ L 030 06.02.1993 p. 1).

- Decyzja Komisji 94/774/WE z dnia 24 listopada 1994 r. w sprawie ogólnie obowiązujących dokumentów przewozowych stosownie do rozporządzenia Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej (OJ L 310 03.12.1994 p. 70).

- Rozporządzenie Rady 1420/1999/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. ustanawiające wspólne zasady i procedury stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów niebędących członkami OECD znowelizowane rozporządzeniami Komisji: 1208/2000, 2630/2000,1800/2001 i 2243/2001 (tekst pierwotny: OJ L 166 01.07.1999 p. 6).

- Rozporządzenie Komisji 1547/1999/WE z dnia 12 lipca 1999 r. określające procedury kontrolne według rozporządzenia Rady 259/93/EWG stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów, do których nie ma zastosowania Decyzja OECD C(92)39 final, znowelizowane rozporządzeniami Komisji: 334/2000, 354/2000, 1208/2000, 1552/2000, 1800/2001 i 2243/2001 (tekst pierwotny: OJ L 185 17.07.1999 p. 1).

- Rezolucja Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych do państw trzecich (OJ C 009 12.01.1989 p. 1).

Sprawozdawczość

- Dyrektywa Rady 91/692/EWG z dnia 23 grudnia 1991 r. w sprawie raportów na temat unormowań i usprawnień we wprowadzaniu postanowień dyrektyw dotyczących środowiska (OJ L 377 31.12.1991 p. 48).

- Decyzja Komisji 94/741/WE z dnia 24 października 1994 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 296 17.11.1994 p. 42).

- Decyzja Komisji 96/302/WE z dnia 17 kwietnia 1996 r. dotycząca formy, w jakiej należy dostarczać informacji, zgodnie z art. 8 ust. 3 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych (OJ L 116 11.05.1996 p. 26).

- Decyzja Komisji 97/622/WE z dnia 27 maja 1997 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 256 19.09.1997 p. 13).

- Decyzja Komisji 98/184/WE z 25 lutego 1998 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy Rady 94/67/WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 067 07.03.1998 p. 48).

- Decyzja Rady 1999/412/WE z dnia 3 czerwca 1999 r. w sprawie kwestionariusza dla obowiązku raportowania krajów członkowskich zgodnie z art. 41 ust. 2 rozporządzenia Rady 259/93/EWG (OJ L 156 23.06.1999 p. 37).

- Decyzja Komisji 2000/738/WE z dnia 17 listopada 2000 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (OJ L 298 25.11.2000 p. 24).

- Decyzja Komisji 2001/753/WE z dnia 17 października 2001 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 282 26.10.2001 p. 77).

B. Wymagania szczegółowe dla poszczególnych sposobów gospodarowania odpadami

Spalanie odpadów

- Dyrektywa Rady 89/369/EWG z dnia 8 czerwca 1989 r. w sprawie zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza przez nowe zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 163 14.06.1989 p. 32).

- Dyrektywa Rady 89/429/EWG z dnia 21 czerwca 1989 r. w sprawie zmniejszania zanieczyszczenia powietrza przez istniejące zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 203 15.07.1989 p. 50).

- Dyrektywa Rady 94/67/WE z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 365 31.12.1994 p. 34).

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (OJ L 332 28.12.2000 p. 91). Z dniem 28 grudnia 2005 r. zastąpi ona dyrektywy: 89/369/EWG, 89/429/EWG i 94/67/WE.

- Decyzja Komisji 97/283/WE z dnia 21 kwietnia 1997 r. w sprawie zharmonizowanych metod pomiarowych określania stężenia masowego dioksyn i furanów w emisjach do atmosfery zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy Rady 94/67/WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 113 30.04.1997 p. 11).

Składowanie odpadów

- Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (OJ L 182 16.07.1999 p. 1).

C. Wymagania szczegółowe dla poszczególnych strumieni odpadów

Oleje przepracowane

- Dyrektywa Rady 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych znowelizowana dyrektywami Rady: 87/101/EWG i 91/692/EWG oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p. 23).

PCB

- Dyrektywa Rady 96/59/WE z dnia 16 września 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania (usuwania) polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (OJ L 243 24.09.1996 p. 31).

- Decyzja Komisji 2001/68/WE z dnia 16 stycznia 2001 r. ustanawiająca dwie referencyjne metody pomiaru PCB zgodnie z art. 10(a) dyrektywy Rady 96/59/WE w sprawie unieszkodliwiania (usuwania) polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (OJ L 023 25.01.2001 p. 31).

Baterie i akumulatory

- Dyrektywa Rady 91/157/EWG z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niebezpieczne substancje znowelizowana dyrektywą Komisji 98/101/WE (tekst pierwotny: OJ L 078 26.03.1991 p. 38).

- Dyrektywa Komisji 93/86/EWG z dnia 4 października 1993 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 91/157/EWG w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niebezpieczne substancje (OJ L 264 23.10.1993 p. 51).

Odpady z przemysłu dwutlenku tytanu

- Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów z przemysłu dwutlenku tytanu znowelizowana dyrektywami Rady: 82/883/EWG, 83/29/EWG oraz 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 054 25.02.1978 p. 19).

- Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów redukcji i eliminacji zanieczyszczeń spowodowanych odpadami z przemysłu dwutlenku tytanu (OJ L 409 31.12.1992 p. 11).

Komunalne osady ściekowe

- Dyrektywa Rady 86/278//EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie znowelizowana dyrektywą Rady 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 181 04.07.1986 p. 6)

Odpady opakowaniowe

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 365 31.12.1994 p. 10).

- Decyzja Komisji 97/129/WE z dnia 28 stycznia 1997 r. ustanawiająca system identyfikacji materiałów opakowaniowych podjęta stosownie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 050 20.02.1997 p. 28).

- Decyzja Komisji 97/138/WE z dnia 3 lutego 1997 r. ustanawiająca wzory formularzy bazy danych podjęta stosownie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 052 22.02.1997 p. 22).

- Decyzja Komisji 1999/177/WE z dnia 8 lutego 1999 r. ustanawiająca warunki odstępstw od wymogów dotyczących stężeń metali ciężkich w odniesieniu do skrzynek i palet wykonanych z tworzyw sztucznych - ustanowionych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 056 04.03.1999 p. 47).

- Decyzja Komisji 2001/171/WE z dnia 19 lutego 2001 r. ustanawiająca warunki odstępstw od wymogów dotyczących stężeń metali ciężkich w odniesieniu do opakowań szklanych - ustanowionych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 062 02.03.2001 p. 20).

- Decyzja Komisji 2001/524/WE z dnia 28 czerwca 2001 r. dotycząca publikacji referencji dla norm EN 13428:2000, EN 13429:2000, EN 13430:2000, EN 13431:2000 i EN 13432:2000 w Oficjalnym Dzienniku Wspólnot Europejskich w związku z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 190 12.07.2001 p. 21).

Pojazdy wycofane z eksploatacji ("wraki samochodowe")

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 269 21.10.2000 p. 34).

- Decyzja Komisji 2002/151/WE z dnia 19 lutego 2002 r. o minimalnych wymaganiach dla certyfikatu zniszczenia wydawanego zgodnie z art. 5(3) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 50 21.2.2002 p. 94).

Odpady ze statków

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/59/WE z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie urządzeń portowych do przyjmowania odpadów ze statków i pozostałości ładunku (OJ L 332 28.12.2000 p. 81).

Substancje zubożające warstwę ozonową

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2037/2000/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (OJ L 244 29.09.2000 p. 1).

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2039/2000/WE z dnia 28 września 2000 r. nowelizującego Rozporządzenie 2037/2000/WE w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową w odniesieniu do alokacji chlorofluorowęglowodorów w stosunku do roku bazowego (OJ L 244 29.09.2000 p. 25).

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2038/2000/WE z dnia 28 września 2000 r. nowelizującego Rozporządzenie 2037/2000/WE w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową w odniesieniu do inhalatorów i pomp medycznych do środków farmaceutycznych (OJ L 244 29.09.2000 p. 25).

Azbest

- Dyrektywa Rady 87/217/EWG z dnia 19 marca 1987 r. w sprawie zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczenia środowiska azbestem (OJ L 085 28.03.1987 p. 40).

II. 

Wykaz projektów aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z gospodarką odpadami

- Poprawiony projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki w zakresie odpadów - COM(2001)0739 final - COD 1999/0010.

- Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych - COM(2001)0729 final - COD 2001/0291.

- Poprawiony projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia stosowania pewnych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym - COM(2001)0316 final - COD 2000/0159.

- Poprawiony projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego - COM(2001)0315 final - COD 2000/0158.

- Projekt decyzji Rady ustanawiającej kryteria i procedury dopuszczenia odpadów na składowiska stosownie do art. 16 i załącznika II dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów - COM(2002) 512 final.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

ODPADY KOMUNALNE

SPIS TREŚCI

SPIS TABEL

SPIS RYSUNKÓW

1. WPROWADZENIE

2. STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE

2.1. Źródła wytwarzania odpadów komunalnych

2.2. Bilans odpadów komunalnych

2.3. Charakterystyka jakościowa odpadów komunalnych

2.3.1. Wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych

2.3.2. Ustalenie danych wyjściowych w zakresie strumienia odpadów - do konstrukcji KPGO

2.4. Stan aktualny w zakresie zbierania i transportu odpadów

2.5. Stan aktualny w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów

3. OKREŚLENIE CELÓW DO OSIĄGNIĘCIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI WYNIKAJĄCYCH Z DIAGNOZY STANU OBECNEGO

4. PROGNOZA

5. ZAŁOŻENIA DO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

5.1. Wymogi prawne

5.2. Warianty rozwiązań technicznych i technologicznych

5.2.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji

5.2.2. Odpady opakowaniowe

5.2.3. Odpady wielkogabarytowe

5.2.4. Odpady budowlane

5.2.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

5.2.6. Odpady tekstylne

6. PLAN PRZEDSIĘWZIĘĆ TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNYCH

6.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji

6.2. Odpady opakowaniowe

6.3. Odpady wielkogabarytowe

6.4. Odpady budowlane

6.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

6.6. Składowanie

7. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ

8. NIEZBĘDNE KOSZTY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘĆ W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI

8.1. Koszty zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

8.1.1. Koszty zbiórki odpadów komunalnych

8.1.2. Koszty transportu odpadów komunalnych

8.1.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

8.2. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

8.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych

8.4. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych

8.5. Koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

8.6. Sumaryczne koszty odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów komunalnych

8.7. Nakłady związane z budową nowych składowisk odpadów komunalnych

8.8. Łączne nakłady i koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

9. SPIS LITERATURY

SPIS TABEL

Tabela 2-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych

Tabela 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury*

Tabela 2-3 Średni skład odpadów wielkogabarytowych

Tabela 2-4 Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych

Tabela 2-5 Średni skład odpadów z ogrodów i parków

Tabela 2-6 Skład morfologiczny zmiotek ulicznych

Tabela 2-7 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich

Tabela 2-8 Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. według strumieni odpadów z podziałem na miasto/wieś

Tabela 4-1 Prognoza liczby ludności na lata 2005, 2010 i 2014 w podziale na miasto/wieś

Tabela 4-2 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w Polsce w podziale na miasto/wieś

Tabela 4-3 Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014

Tabela 5-1 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem

Tabela 5-2 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych

Tabela 5-3 Metody unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

Tabela 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach

Tabela 6-2 Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach

Tabela 6-3 Planowana ilość odpadów budowlanych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach

Tabela 6-4 Planowane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbierane selektywnie w poszczególnych województwach

Tabela 6-5 Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2002-2014

Tabela 6-6 Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych

Tabela 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresach 2006-2010 i 2011-2013

Tabela 8-1 Jednostkowe koszty zbierania odpadów komunalnych i ich frakcji

Tabela 8-2 Koszty transportu odpadów

Tabela 8-3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach

Tabela 8-4 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów

Tabela 8-5 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych

Tabela 8-6 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresie krótkoterminowym - do roku 2006

Tabela 8-7 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji - rok 2013

Tabela 8-8 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2006

Tabela 8-9 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2014

Tabela 8-10 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2006

Tabela 8-11 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2014

Tabela 8-12 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do roku 2006

Tabela 8-13 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w latach 2007-2014

Tabela 8-14 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych do 2006 r.

Tabela 8-15 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w latach 2006-2014

Tabela 8-16 Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 r.

Tabela 8-17 Nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach

Tabela 8-18 Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji

Tabela 8-19 Roczne koszty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Tabela 8-20 Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych - w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Tabela XX-1 - Bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce (wg stanu w roku 2000)

Tabela XX-2 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach miejskich (wg stanu w roku 2000)

Tabela XX-3 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach wiejskich (wg stanu w roku 2000)

Tabela XX-4 - Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.

Tabela XX-5 - Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach

Tabela XX-6 - Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r.

Tabela XX-7 - Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na nie w roku 2000

Tabela XX-8 - Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji

Tabela XX-9 - Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r.

Tabela XX-10 - Prognoza strumieni odpadów dla województw i Polski w roku 2005

Tabela XX-11 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2006

Tabela XX-12 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2010

Tabela XX-13 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2014

Tabela XX-14 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2005 r.

Tabela XX-15 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2006 r.

Tabela XX-16 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2010 r.

Tabela XX-17 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2014 r.

SPIS RYSUNKÓW

Rysunek 2-1 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich

Rysunek 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich

Rysunek 2-3 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury

Rysunek 2-4 Skład odpadów wielkogabarytowych

Rysunek 2-5 Skład odpadów budowlanych i poremontowych

Rysunek 2-6 Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w poszczególnych województwach

Rysunek 5-1 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO

Rysunek 5-2 Strumienie odpadów organicznych kierowanych do kompostowni

Rysunek 5-3 Schemat pracy nowoczesnej kompostowni

Rysunek 5-4 Schemat instalacji fermentacji

Rysunek 5-5 Schemat technologiczny procesu fermentacji

Rysunek 5-6 Bilans masowy procesu fermentacji zmieszanych odpadów komunalnych

Rysunek 5-7 Schemat technologiczny nowoczesnej spalarni odpadów

Rysunek 5-8 Blokowy schemat ideowy poszczególnych faz i bilansu masy instalacji pirolitycznej

Rysunek 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. dolnośląskim

Rysunek 6-2 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. kujawsko-pomorskim

Rysunek 6-3 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubelskim

Rysunek 6-4 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubuskim

Rysunek 6-5 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. łódzkim

Rysunek 6-6 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. małopolskim

Rysunek 6-7 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. mazowieckim

Rysunek 6-8 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. opolskim

Rysunek 6-9 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podkarpackim

Rysunek 6-10 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podlaskim

Rysunek 6-11 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. pomorskim

Rysunek 6-12 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. śląskim

Rysunek 6-13 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. świętokrzyskim

Rysunek 6-14 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. warmińsko-mazurskim

Rysunek 6-15 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. wielkopolskim

Rysunek 6-16 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. zachodniopomorskim

Rysunek 6-17 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce

Rysunek 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Rysunek 7-2 Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych

1. 

WPROWADZENIE

W procesie dostosowawczym Polski do wymogów Unii Europejskiej spośród wielu spraw wymagających uporządkowania, bądź zmian - problem przebudowy gospodarki odpadami jest jednym z bardziej istotnych.

Działania dla realizacji celu, jakim jest budowa nowych systemów gospodarki odpadami, powinny przebiegać równolegle na kilku płaszczyznach:

- prawnej,

- organizacyjnej,

- ekonomicznej,

- techniczno-technologicznej.

W 2001 r. weszły w życie nowe ustawy (w tym ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - Dz. U. Nr 62, poz. 628, ze zm.), co było ważnym krokiem w procesie dostosowania naszego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej.

Nowa ustawa o odpadach wprowadza znaczne zmiany w dotychczasowych, mało skutecznych, rozwiązaniach prawnych.

Przede wszystkim wyraźnie określa zasady postępowania z odpadami, które można scharakteryzować następująco:

- zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,

- poddanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

- unieszkodliwianie odpadów,

- bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska - składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne - poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić.

Wdrożenie tych zasad do praktyki wymaga opracowania określonej strategii ściśle związanej z obszarem działań. Temu celowi służą plany gospodarki odpadami, do których przygotowania zobowiązuje nowa ustawa o odpadach.

Dziedziną wymagającą szczególnych przedsięwzięć jest gospodarka odpadami komunalnymi.

W niniejszym dokumencie przedstawiono plan gospodarki odpadami komunalnymi na szczeblu krajowym, z uwzględnieniem zadań dla poszczególnych województw, wynikających z wymogów prawa krajowego i unijnego.

2. 

STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE

2.1. Źródła wytwarzania odpadów komunalnych

Zgodnie z ustawą o odpadach - definicja odpadów komunalnych jest następująca: "odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych".

Tak więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są:

- gospodarstwa domowe,

- obiekty infrastruktury, takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska.

Przyjęto do dalszych rozważań następujące grupy odpadów, które wytwarzane są przez wyżej wymienione źródła:

- odpady z gospodarstw domowych,

- odpady z obiektów infrastruktury,

- odpady wielkogabarytowe,

- odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych,

- odpady z ogrodów i parków,

- odpady z czyszczenia ulic i placów,

- odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych.

2.2. Bilans odpadów komunalnych

Potencjalne ilości wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych określono w oparciu o trzy zasadnicze źródła informacji:

- dane GUS za 2000 r.,

- wyniki badań wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych prowadzonych przez różne ośrodki naukowe w Polsce [22, 32, 60, 65, 73] oraz oszacowane wskaźniki w ramach zrealizowanych programów gospodarki odpadami komunalnymi [4, 6, 48, 57, 58, 59 ,61],

- zebrane drogą ankietyzacji dane z powiatów i gmin; ankiety zostały rozesłane do wszystkich gmin w Polsce. Nie otrzymano odpowiedzi z wszystkich jednostek administracyjnych, w wielu przypadkach informacje nie są pełne. W związku z brakiem kompletnych informacji otrzymane dane z gmin i powiatów posłużyły do weryfikacji danych wyznaczonych poprzez przyjęte wskaźniki nagromadzenia odpadów oraz danych otrzymanych z GUS.

Potencjalna ilość wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych określona została w oparciu o dane wskaźnikowe, które przyjęte zostały dla 7 źródeł powstawania odpadów, z uwzględnieniem różnic dla jednostek miejskich i wiejskich. Wskaźniki te przedstawia tabela 2-1.

Tabela 2-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych

Źródła powstawania odpadów Przyjęty wskaźnik nagromadzenia [kg/M/rok]*
miasto wieś
1) odpady z gospodarstw domowych 224 116
2) odpady z obiektów infrastrukturalnych 110 45
3) odpady wielkogabarytowe 20 15
4) odpady z budowy, remontów i demontażu

obiektów budowlanych

 40 40
5) odpady z ogrodów i parków 12 5
6) odpady z czyszczenia ulic i placów 15 -
7) odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie

odpadów komunalnych

 3 2
Razem 424 223

* kg/M/rok - kg/ Mieszkańca/rok

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

2.3. Charakterystyka jakościowa odpadów komunalnych

2.3.1. Wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych

W oparciu o analizę materiałów źródłowych:

- Materiały Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast [23, 24, 31, 32];

- Badania odpadów - m.in.: Kraków, Łódź, Katowice, Rybnik, Warszawa, Szczecin [22, 32, 60, 63, 65, 73];

- Programy Gospodarki Odpadami - Ruda Śląska, woj. katowickie, Kraków, Szczecin, Łódź, Racibórz [4, 6, 48, 57, 58, 59, 61]

przyjęto do rozważań w ramach konstrukcji Krajowego Planu Gospodarki Odpadami - średni skład morfologiczny poszczególnych grup odpadów. Dane te zestawiono w tabelach 2-2 do 2-5 oraz przedstawiono na rysunkach 2-2 - 2-7.

Tabela 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury*

Odpady domowe [%] Odpady z obiektów
frakcje odpadów miasto wieś infrastruktury [%]
1) odpady organiczne pochodzenia

roślinnego

 32% 13% 10%
2) odpady organiczne pochodzenia

zwierzęcego

 2% 1% -
3) inne odpady organiczne 2% 2% -
4) papier i tektura 19% 13% 30%
5) tworzywa sztuczne 14% 13% 30%
6) materiały tekstylne 4% 3% 3%
7) szkło 8% 8% 10%
8) metale 4% 4% 5%
9) odpady mineralne 5% 10% 5%
10) frakcja drobna (pon. 10 mm) 10% 33% 7%
Razem: 100% 100% 100%

* zastosowano podział wg PN-93/ Z-15006

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich

grafika

Rysunek 2-1 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich

Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich

grafika

Rysunek 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich

Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury

grafika

Rysunek 2-3 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury

Tabela 2-3 Średni skład odpadów wielkogabarytowych

Odpady wielkogabarytowe [%]
1) drewno 60%
2) metale 30%
3) inne (balastowe, materace, plastik itp.) 10%

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Skład odpadów wielkogabarytowych

grafika

Rysunek 2-4 Skład odpadów wielkogabarytowych

Tabela 2-4 Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych

Odpady budowlane i poremontowe [%]

skład: 100% mineralne

1) cegła 40%
2) beton 20%
3) tworzywo sztuczne 1%
4) bitumiczna powierzchnia dróg 8%
5) drewno 7%
6) metale 5%
7) piasek 15%
8) inne 4%

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Skład odpadów budowlanych i poremontowych

grafika

Rysunek 2-5 Skład odpadów budowlanych i poremontowych

Tabela 2-5 Średni skład odpadów z ogrodów i parków

Odpady z ogrodów i parków [%]
odpady organiczne 80%
odpady mineralne 20%

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela 2-6 Skład morfologiczny zmiotek ulicznych

Zmiotki uliczne [%]
odpady mineralne 100%

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych (brak badań szczegółowych dotyczących morfologii tej grupy odpadów; skład podano według obowiązującej klasyfikacji w grupie 20):

- rozpuszczalniki,

- kwasy,

- alkalia,

- odczynniki fotograficzne,

- środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy),

- lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć,

- urządzenia zawierające freony,

- oleje i tłuszcze inne niż jadalne,

- farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne,

- detergenty zawierające substancje niebezpieczne,

- leki cytotoksyczne i cytostatyczne,

- baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami ołowiowymi, niklowo-kadmowymi lub bateriami zawierającymi rtęć oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie,

- zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne (inne niż: lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć oraz urządzenia zawierające freony) zawierające niebezpieczne składniki,

- drewno zawierające substancje niebezpieczne.

2.3.2. Ustalenie danych wyjściowych w zakresie strumienia odpadów - do konstrukcji KPGO

Biorąc pod uwagę wyżej przedstawiony podział odpadów komunalnych, konieczność wyróżnienia odpadów opakowań oraz bliższą charakterystykę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, na potrzeby konstrukcji planu zostało wydzielonych 20 strumieni odpadów:

- odpady organiczne roślinne - domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego,

- odpady organiczne zwierzęce - domowe odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji,

- odpady organiczne inne - odpady z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegające biodegradacji,

- odpady zielone - odpady z ogrodów i parków, targowisk, z pielęgnacji zieleńców miejskich, z pielęgnacji cmentarzy - ulegające biodegradacji,

- papier i karton podzielono na trzy grupy: opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura (nieopakowaniowe),

- tworzywa sztuczne podzielono na dwie grupy: opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe),

- tekstylia,

- szkło podzielono na dwie grupy: opakowania ze szkła, szkło (nieopakowaniowe),

- metale podzielono na trzy grupy: opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostałe odpady metalowe,

- odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp.,

- drobna frakcja popiołowa - odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem),

- odpady wielkogabarytowe,

- odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych - wchodzące w strumień odpadów komunalnych,

- odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych.

Dla wyżej wymienionych strumieni ustalono wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych z uwzględnieniem różnic między odpadami powstałymi na terenach zabudowy miejskiej i wiejskiej, które znajdują się w tabeli 2-7.

Tabela 2-7 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich

Lp. Strumień odpadów komunalnych Miasto

[kg/M/r]

 Wieś

[kg/M/r]
1 Odpady organiczne roślinne 81,40 18,80
2 Odpady organiczne zwierzęce 4,40 1,10
3 Odpady organiczne inne 4,40 2,21
4 Odpady zielone 10,00 4,16
5 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 28,62 10,64
6 Opakowania z papieru i tektury 41,52 15,43
7 Opakowania wielomateriałowe 4,66 1,73
8 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 48,27 21,03
9 Opakowania z tworzyw sztucznych 15,53 6,77
10 Tekstylia 12,10 4,65
11 Szkło (nieopakowaniowe) 2,00 1,00
12 Opakowania ze szkła 28,12 18,89
13 Metale 12,79 4,55
14 Opakowania z blachy 4,57 1,63
15 Opakowania z aluminium 1,33 0,47
16 Odpady mineralne 14,30 13,25
17 Drobna frakcja popiołowa 46,70 40,28
18 Odpady wielkogabarytowe 20,00 15,00
19 Odpady budowlane 40,00 40,00
20 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 3,00 2,00

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Z uwagi na sposób zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji połączono trzy grupy odpadów: odpady domowe organiczne pochodzenia roślinnego i pochodzenia zwierzęcego oraz inne domowe odpady organiczne w grupę odpady kuchenne ulegające biodegradacji. Ostatecznie w KPGO rozważa się 18 strumieni odpadów.

Bilans odpadów komunalnych powstających w poszczególnych województwach przedstawiają tabele:

- tabela XX-1 - bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce,

- tabela XX-2 - bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach o przewadze ludności miejskiej,

- tabela XX-3 - bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach o przewadze ludności wiejskiej.

Tabele XX-1, XX-2 i XX-3 zamieszczone są w zbiorze tabel. W obliczeniach zostały przyjęte dane demograficzne GUS za 2000 r.

Tabela 2-8 przedstawia bilans odpadów komunalnych w podziale na 18 strumieni na terenach miejskich i wiejskich.

Tabela 2-8 Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. według strumieni odpadów z podziałem na miasto/wieś

Lp. Strumienie odpadów komunalnych Ilości odpadów komunalnych wytworzonych w Polsce w 2000 r. [tys. Mg]
na terenach miejskich na terenach wiejskich ogółem
1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2.163,7 330,2 2.493,9
2 Odpady zielone 239,9 62,1 302,0
3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 686,5 158,9 845,4
4 Opakowania z papieru i tektury 996,0 230,4 1.226,4
5 Opakowania wielomateriałowe 111,8 25,8 137,6
6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1.157,9 314,1 1.472,0
7 Opakowania z tworzyw sztucznych 372,5 101,1 473,6
8 Szkło (nieopakowaniowe) 48,0 14,9 62,9
9 Opakowania ze szkła 674,5 282,1 956,6
10 Metale 306,8 68,0 374,8
11 Opakowania z blachy 109,6 24,3 134,0
12 Opakowania z aluminium 31,9 7,0 38,9
13 Tekstylia 290,3 69,4 359,7
14 Odpady mineralne 343,0 197,9 540,9
15 Drobna frakcja popiołowa 1.120,2 601,6 1.721,8
16 Odpady wielkogabarytowe 479,8 224,0 703,8
17 Odpady budowlane 959,5 597,4 1.556,9
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 72,0 29,9 101,8
Razem 10.163,8 3.339,2 13.503,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

2.4. Stan aktualny w zakresie zbierania i transportu odpadów

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach "zbieranie odpadów - to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania".

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw określają zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustaw.

W procesie zbiórki i transportu odpadów gminy występują jako:

- organ planujący przestrzenne zagospodarowanie gminy i organ odpowiadający za racjonalną politykę przestrzenną,

- organ określający (program) zasady ochrony środowiska,

- organ ustalający sposób postępowania z odpadami na terenie gminy,

- organ wydający uzgodnienia lub opiniujący wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady,

- właściciel terenu,

- organ uzgadniający warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego i uczestniczący w wydawaniu pozwolenia na budowę obiektów,

- organ określający wymaganą jakość świadczonych usług,

- inwestor,

- wykonawca usług komunalnych,

- operator urządzeń odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Gminy mają możliwość wyboru organizacji i zarządzania gospodarką odpadami oraz wyboru ról i funkcji, które będą wykonywane w celu zaspokojenia zapotrzebowania na usługi komunalne. W tych sprawach gminy mogą:

- powierzyć organizację i zarządzanie gospodarką odpadami własnemu zakładowi budżetowemu lub własnej spółce, łącznie z prowadzeniem niezbędnych inwestycji (mogą objąć cały rynek własnych usług),

- powierzyć organizację i zarządzanie gospodarką odpadami podmiotowi prywatnemu lub kilku podmiotom prywatnym, włącznie z prowadzeniem przez nie niezbędnych inwestycji (odsprzedać rynek własnych usług),

- podzielić rynek usług w taki sposób, aby gmina utrzymała we władaniu główne ogniwa gospodarki i zarządzania odpadami komunalnymi (utrzymać kontrolę nad częścią rynku, z którą związane są ryzyka występowania roszczeń o naprawę szkód spowodowanych przeszłą działalnością, i odsprzedać część rynku związaną z mniejszym ryzykiem tego rodzaju),

- przejąć (zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach), po przeprowadzeniu referendum, wszystkie obowiązki związane z gospodarką odpadami na swoim terenie.

Szczególne znaczenie w analizie istniejącego na danym terenie systemu zbiórki odpadów ma ocena systemu selektywnej zbiórki odpadów.

Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gminy "organizują selektywną zbiórkę, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku, oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami" (art. 3 ust. 2 pkt 6). W zasadach gospodarowania odpadami określonymi w ustawie o odpadach art. 10 mówi, że: "odpady powinny być zbierane w sposób selektywny".

Sposób prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów determinowany jest głównie składem ilościowo-jakościowym odpadów. Charakterystyka morfologiczna odpadów decyduje o zastosowaniu odpowiednich technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Sposobów prowadzenia selektywnej zbiórki może być kilka, gdyż odpady komunalne w gospodarstwach domowych mogą być podzielone na dwa lub więcej składników. Odpady te mogą być umieszczane w kontenerach do zbiórki selektywnej dla:

- odpadów organicznych;

- materiałów przeznaczonych do recyklingu: szkło, metale, papier, plastik;

- inne odpady.

W praktyce segregację odpadów prowadzi się "u źródła" (w zabudowie zwartej typu osiedla mieszkaniowe) do tzw. "dzwonów", tj. pojemników podzielonych dla każdego strumienia odpadu lub do niepodzielonego pojemnika w rejonach, gdzie selektywna zbiórka jest dopiero wprowadzana. Wrzucanie materiałów przeznaczonych do recyklingu do jednego pojemnika stosuje się w rejonach, gdzie ludność dopiero się uczy i nabiera "nawyku" selekcji powstających w domach odpadów. Z czasem wprowadza się w tych rejonach system zbiórki do dzwonów.

Drugim systemem segregacji odpadów komunalnych pochodzenia domowego są zbiorcze punkty segregowania odpadów - charakterystyczne dla zabudowy rozproszonej w gminach i miasto/gminach oraz w centrach miast. Obok selektywnej zbiórki odpadów w gospodarstwach domowych prowadzi się także zbiórkę materiałów przeznaczonych do recyklingu z obiektów użyteczności publicznej: biur, szkół, sklepów.

Z literatury dotyczącej możliwości rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wynika, że zarówno w krajach Unii Europejskiej, jak i w Polsce brak jest jednoznacznych preferencji w stosunku do określonej metody selektywnej zbiórki odpadów.

Przeładunek i transport odpadów na dalsze odległości są czynnościami usprawniającymi funkcjonowanie przedsiębiorstw wykonujących usługi zbiórki i transportu odpadów na rozległym terenie w dużej odległości od miejsca unieszkodliwiania odpadów.

W ocenie aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w Polsce wykorzystano dane GUS za 2000 r., informacje zebrane z powiatów i gmin drogą ankietyzacji przeprowadzonej w okresie IV-V 2002 r. oraz prace wykonane na zlecenie UMiRM [23, 24, 31].

Według danych GUS w 2000 r. mieszkało ok. trzykrotnie więcej osób na obszarach miejskich niż na obszarach wiejskich.

Z przedstawionych danych wynika, że spośród badanych gmin zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych objętych było ok. 94% osób na terenach miejskich i ok. 74% osób na terenach wiejskich. Najwięcej mieszkańców objętych zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych (ok. 95%) wykazały gminy województw: kujawsko-pomorskiego i śląskiego, natomiast najmniej w województwach: pomorskim (ok. 67%) i warmińsko-mazurskim (ok. 78%).

Spośród badanych gmin zaledwie 9% wykazało jednoznacznie, że są w całości objęte zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych.

Z informacji przekazanych przez gminy wynika, że wśród 1.406 przedsiębiorstw, których rodzaj własności podały badane gminy, było 950 przedsiębiorstw prywatnych, co stanowi ok. 68% ogółu. Wśród 14 przedsiębiorstw wykazanych w pozycji "inne" znajdowały się głównie spółdzielnie mieszkaniowe.

Z danych nt. liczby przedsiębiorstw świadczących usługi w gminach wynika, że najczęściej, tj. w ok. 42% badanych gmin, działa jedno przedsiębiorstwo, a w dalszych 21% gmin - dwa. Niemniej w ok. 10% gmin zezwolenia na przedmiotową działalność ma ponad 5 przedsiębiorstw, w tym, w kilkunastu przypadkach, liczba tych przedsiębiorstw przekraczała 20.

Z danych na temat wielkości i sposobu rejestracji wielkości zbiórki stosowanych w gminach wynika, że aż 15% urzędów gmin nie dysponuje danymi na temat wielkości zbiórki odpadów na swoim terenie. Spośród pozostałych gmin większość (57%) posiada ewidencję odpadów jedynie w jednostkach objętościowych. Tylko pozostałe 28% badanych gmin, dysponując ewidencją odpadów w jednostkach masy, posiada informacje niezbędne do opracowania planu gospodarki odpadami.

Spośród badanych gmin ok. jedna trzecia odzyskuje odpady do recyklingu, zaś odpady do recyklingu organicznego zbierane są w 65 gminach, a odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych zbiera tylko 35 gmin.

W tabeli XX-4 przedstawiono dane udostępnione przez GUS o ilości odpadów komunalnych wywiezionych w ciągu roku w poszczególnych województwach.

W 2000 r. wywieziono 12.226 tys. Mg odpadów, z tego 11.127 tys. Mg odpadów z obszarów miejskich i 1.098 tys. Mg z obszarów wiejskich.

Najwięcej odpadów wywieziono z województw:

- śląskie - 1.594 tys. Mg,

- dolnośląskie - 1.511 tys. Mg,

- mazowieckie - 1.427 tys. Mg,

- wielkopolskie - 1.054 tys. Mg.

Największą ilość odpadów z terenów miejskich wywieziono z województw:

- śląskie - 1.510 tys. Mg,

- dolnośląskie - 1.353 tys. Mg,

- mazowieckie - 1.323 tys. Mg.

Największą ilość odpadów z terenów wiejskich wywieziono z województw:

- dolnośląskie - 157 tys. Mg,

- małopolskie - 147 tys. Mg,

- mazowieckie - 104 tys. Mg.

2.5. Stan aktualny w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów

W myśl ustawy o odpadach "unieszkodliwianie odpadów - to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych, określonym w załączniku nr 6 do ustawy, w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska".

Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; te które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione.

Unieszkodliwianiu poddaje się te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku.

Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii.

Recykling organiczny to obróbka tlenowa, w tym kompostowanie, lub beztlenowa odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan.

Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania.

W wyniku selektywnej zbiórki na ogół nie uzyskuje się odpowiedniej czystości materiału, która jest warunkiem dla skierowania strumienia wyselekcjonowanych odpadów do dalszego ich wykorzystania. Dlatego konieczne jest kierowanie wyselekcjonowanych odpadów do zakładu sortowniczego, w którym odpady poddawane są oczyszczaniu i wyeliminowaniu materiału balastowego.

Zadaniem sortowni jest:

- usunięcie zanieczyszczeń, które nie powinny znajdować się w materiałach przeznaczonych do recyklingu,

- usunięcie elementów zbędnych, będących składnikami zebranych odpadów,

- kontrola jakości frakcji pozyskanych "u źródła", co umożliwia przedsiębiorstwom zajmującym się zbiórką tych odpadów na stosowanie odpowiednich cen za ich zbieranie.

W załączniku 3 zestawiono informacje dotyczące sortowni odpadów wykorzystywanych przez gminy w 2000 r. Według informacji przekazanych przez gminy w Polsce funkcjonują 52 sortownie. Prawie do wszystkich sortowni dostarczane są odpady pochodzące z selektywnej zbiórki. Wyjątek stanowi jedna sortownia w Łodzi, która doczyszcza odpady mieszane. Sortownia ta ma największą maksymalną zdolność przetwarzania, tj. 55 tys. Mg, i przetworzyła największą ilość odpadów, tj. 24 tys. Mg.

Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach przedstawiono w tabeli XX-5 [wg GUS]. W ciągu roku wywieziono 148,1 tys. Mg odpadów wyselekcjonowanych, w tym: 28,8 tys. Mg makulatury, 58,3 tys. Mg szkła, 17,1 tys. Mg tworzyw sztucznych, 43,7 tys. Mg metali.

Najwięcej makulatury wywieziono w ciągu roku z województw:

- małopolskie - 6.126,0 Mg,

- mazowieckie - 4.608,6 Mg,

- śląskie - 4.543,2 Mg.

Najwięcej szkła wywieziono w ciągu roku z województw:

- śląskie - 17.671,1 Mg,

- dolnośląskie - 6.328,5 Mg,

- pomorskie - 5.602,6 Mg.

Najwięcej tworzyw sztucznych wywieziono w ciągu roku z województw:

- śląskie - 3.343,6 Mg,

- zachodniopomorskie - 3.197,9 Mg,

- małopolskie - 2.463,3 Mg.

Najwięcej metali wywieziono w ciągu roku z województw:

- małopolskie - 2.519,3 Mg,

- podkarpackie - 4.219,6 Mg,

- śląskie - 3.498,6 Mg.

Kompostownie

W załączniku 3 wyszczególnione są kompostownie działające w poszczególnych województwach w 2000 r., zgodnie z danymi przekazanymi przez gminy. Podano w niej podstawowe charakterystyki 54 kompostowni (adres, nazwa, rodzaj odpadów, technologia, ilość odpadów przetworzonych, maksymalna zdolność przetwarzania). Większość kompostowni to kompostownie pryzmowe na terenie utwardzonym z odprowadzeniem ścieków. Niestety część gmin nie posiada informacji o maksymalnej zdolności przetwarzania kompostowni.

Dwuetapowe prowadzenie procesu związane jest z zastosowaniem kompostowania wstępnego w bioreaktorach. Etap wstępny umożliwia zintensyfikowanie całego procesu, dzięki czemu produkt końcowy o odpowiedniej jakości otrzymuje się w znacznie krótszym czasie. Dwuetapowy proces kompostowania w Polsce odbywa się w 12 gminach technologiami kompostowania w bioreaktorach wg systemu HERHOFF, MUT, DANO, KNEER. W 2000 r. unieszkodliwiono w kompostowniach polskich 248,3 tys. Mg odpadów; w tym najwięcej w województwie mazowieckim 133,8 tys. Mg, w woj. śląskim 41,8 tys. Mg i woj. lubuskim 29,7 tys. Mg (tabela XX-6).

W załączniku 3 zawarto informacje o instalacjach i urządzeniach do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Spalarnie

W Polsce funkcjonuje jedna spalarnia: w Warszawie na Targówku Przemysłowym w Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych. W 2000 r. spalarnia ta unieszkodliwiła 2,9 tys. Mg odpadów. Według aktualnych danych - spalarnia przekształca termicznie około 57 tys. Mg odpadów rocznie.

Składowanie odpadów

Składowanie, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, jest jednym z procesów unieszkodliwiania odpadów. Ustawa ta wprowadza obowiązek mówiący o tym, że przed umieszczeniem na składowisku odpadów odpady powinny być poddane procesowi przekształcenia fizycznego, chemicznego lub biologicznego oraz segregacji, w celu ograniczenia zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub dla środowiska lub też ograniczenia ilości lub objętości składowanych odpadów przekształcania odpadów komunalnych przed ich wprowadzeniem na składowisko.

Składowanie odpadów jest więc ostatnim nieuniknionym ogniwem w planowanym systemie gospodarki odpadami komunalnymi.

Ogólne wymagania dotyczące składowisk odpadów, zawarte w ustawie o odpadach, obejmują:

- obowiązek wyznaczenia lokalizacji składowisk w oparciu o przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz uzyskiwania wymaganych uzgodnień,

- obowiązek określenia (przez organ właściwy w sprawach nadzoru budowlanego) w decyzji o pozwoleniu na budowę składowiska odpadów wymagań zapewniających ochronę życia i zdrowia ludzi, ochronę środowiska oraz ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich, a także terminu i sposobu rekultywacji terenu składowiska.

Wśród tych szczegółowych wymagań, jakie należy zawrzeć w pozwoleniu na budowę składowiska, wymienia się:

- określenie warunków technicznych urządzenia składowiska,

- określenie sposobu eksploatacji składowiska oraz obowiązek opracowania instrukcji eksploatacji,

- określenie sposobu odprowadzenia, gromadzenia i oczyszczenia wód odciekowych,

- określenie sposobu i terminu docelowego zagospodarowania terenu składowiska,

- obowiązek prowadzenia ciągłego monitoringu oddziaływania składowiska na ludność i środowisko naturalne w otoczeniu obiektu.

Zasady składowania odpadów w Unii Europejskiej zawarte są w obowiązującej od lipca ubiegłego roku dyrektywie, której najważniejsze postanowienia wymienia się poniżej:

- dla zmniejszenia ogólnego efektu cieplarnianego wprowadza się obowiązek ograniczenia ilości biologicznie rozkładalnych odpadów komunalnych usuwanych na składowiska (w trzech przedziałach czasowych - w ciągu 5 lat do 75%, w ciągu 10 lat do 50% i ostatecznie w ciągu 15 lat do 35% zawartości składników rozkładalnych biologicznie w odpadach usuwanych w 1995 r. na składowiska) oraz zapewnienia w nowo projektowanych i istniejących składowiskach ujęcia i unieszkodliwiania powstającego biogazu,

- dla zmniejszenia objętości oraz ograniczenia uciążliwości wszystkie odpady powinny być poddane obróbce przed składowaniem (nie jest jednak wyjaśnione, jaki powinien być zakres tej obróbki),

- zakaz składowania zużytych opon (w ciągu 5 lat od wejścia w życie dyrektywy, w tym w ciągu 2 lat zaprzestanie składowania całych opon, oraz w ciągu 5 lat - opon rozdrobnionych),

- urealnienie opłat za składowanie odpadów poprzez uwzględnienie w koszcie przyjęcia odpadów na składowisko wszystkich składników związanych z budową, eksploatacją, monitoringiem, zamknięciem i rekultywacją oraz monitoringiem przez 50 lat po zamknięciu składowiska,

- zakaz wspólnego składowania odpadów niebezpiecznych z innymi odpadami.

W ustawie o odpadach nie określono przedziałów czasowych, w których powinno się osiągnąć stosowną redukcję ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Niezależnie od tego prawodawca oczekuje, że z planów gospodarki odpadami na poszczególnych szczeblach (od krajowego do gminnego), do wykonania których obliguje rozdział 3 art. 15-20 ustawy - wynikać będą działania określające sukcesywną eliminację biomasy ze składowisk odpadów poprzez wprowadzanie biologicznych i termicznych metod unieszkodliwiania odpadów.

W tabelach XX-7 do XX-9 (zbiór tabel) zebrano dane na temat składowisk odpadów komunalnych w Polsce, które dostarczają następujących o nich informacji:

Tabela XX-7 Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na te składowiska w 2000 r. (dane udostępnione przez GUS),

Tabela XX-8 Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji (dane udostępnione przez GUS),

Tabela XX-9 Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r. (wg GUS).

W dniu 31.12.2000 r. funkcjonowało 999 zorganizowanych składowisk, które zajmowały powierzchnię 3.125,40 ha. Najwięcej składowisk zorganizowanych znajduje się w województwach wielkopolskim - 118 i w województwie dolnośląskim - 103, które zajmują powierzchnie: wielkopolskie 393,4 ha i dolnośląskie 332,6 ha.

Największą ilość odpadów komunalnych wywieziono w ciągu roku na składowiska w województwach: dolnośląskim (1.509 tys. Mg), śląskim (1.489 tys. Mg) i mazowieckim (1.287 tys. Mg).

Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta w ciągu roku wynosi 96,7 ha i największa jest w województwie mazowieckim 32,2 ha, śląskim 14,5 ha. Powierzchnia składowisk zorganizowanych zrekultywowana w ciągu roku wynosi 66 ha, przy czym największą powierzchnię zrekultywowano w województwach: zachodniopomorskim - 9,5 ha, łódzkim - 8,2 ha i mazowieckim - 7,7 ha. W ośmiu województwach powierzchnia zrekultywowana jest mniejsza od powierzchni zamkniętej, tylko w jednym województwie powierzchnie te były takie same (woj. podlaskie).

Na dzień 31.12.2000 r. liczba składowisk o zakończonej eksploatacji wynosiła 88. Najwięcej tych składowisk znajduje się w województwach: lubelskim - 15, mazurskim - 10 i łódzkim - 9. Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji wynosi 239,5 ha, największa w województwie łódzkim - 34,6 ha. Największe powierzchnie składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowane w ciągu roku znajdują się w województwie wielkopolskim - 15,3 ha, łódzkim - 12,4 ha i lubuskim - 11,3 ha.

Ogólna powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowana w 2000 r. wynosiła 60 ha. Największą powierzchnię składowisk zrekultywowaną w ciągu roku mają województwa wielkopolskie: 15,3 ha, łódzkie: 12,4 ha i lubuskie: 11,3 ha.

Informacje na temat innych (niż sortownie, kompostownie i składowiska) instalacji i urządzeń stosowanych w procesie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych zestawiono w tabeli 3 załącznika 3. W większości przypadków są to urządzenia pomocnicze służące do przygotowania odpadów do recyklingu, np. rozdrabniarka butelek PET, belownica do papieru, belownica do plastiku, separator zanieczyszczeń. W dwóch gminach do tej kategorii zaliczono instalacje do kompostowania osadów ściekowych oraz do fermentacji stałych odpadów organicznych. Wykazano również istnienie jednej instalacji do utylizacji termicznej odpadów tworzyw sztucznych.

Rysunek 2-6 przedstawia ilości wytwarzanych odpadów w poszczególnych województwach kraju.

grafika

Rysunek 2-6 Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w poszczególnych województwach

3. 

OKREŚLENIE CELÓW DO OSIĄGNIĘCIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI WYNIKAJĄCYCH Z DIAGNOZY STANU OBECNEGO

Celami do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi:

Cele krótkookresowe 2003-2006

- objęcie wszystkich mieszkańców kraju zorganizowaną zbiórką odpadów, a co za tym idzie wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska,

- podnoszenie świadomości społecznej obywateli,

- podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych,

- rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych,

- intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych; budowa składowisk regionalnych wg standardów UE.

Dla osiągnięcia wyżej wymienionych celów konieczne jest podjęcie następujących przedsięwzięć:

- utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesięciu ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi dla realizacji wspólnych przedsięwzięć,

- planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania, niezależnie od źródła ich pochodzenia,

- utrzymanie przez gminy kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.

Cele długookresowe 2007-2014

- dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi,

- dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

- kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej,

- wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów,

- intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

Potrzeby w zakresie techniczno-technologicznym

Dostosowanie polskiej gospodarki do standardów UE wymagać będzie intensyfikacji procesów przekształcania odpadów przed składowaniem.

Znaczny postęp powinien nastąpić w zakresie wdrażania:

- biologicznych metod przekształcania odpadów,

- procesów biologiczno-mechanicznych,

- metod termicznych.

Niezbędny będzie rozwój lokalnych kompostowni selektywnie gromadzonych odpadów organicznych domowych, odpadów ogrodowych oraz z terenów tzw. zielonych.

Wspierać należy (poprzez odpowiednie akcje władz lokalnych) kompostowanie odpadów we własnym zakresie przez mieszkańców peryferyjnych rejonów miast oraz mieszkańców wsi.

Następować powinien rozwój metod fermentacji beztlenowej odpadów. W przypadku średniej wielkości regionalnych zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów - zastosowanie metod mechaniczno-biologicznych może stanowić efektywną opcję przekształcania odpadów celem zmniejszenia objętości i bezpiecznego składowania.

Potrzeba wprowadzania termicznych metod przekształcania odpadów dotyczy w głównej mierze dużych miast polskich i aglomeracji miejskich, gdzie występują ograniczone możliwości budowy nowych składowisk odpadów.

Potrzeby w zakresie podnoszenia świadomości społecznej

Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów. W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia szerokich akcji podnoszenia świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod i środków.

4. 

PROGNOZA

Przygotowywany Krajowy Plan Gospodarki Odpadami jest tworzony dla lat przyszłych, wobec czego przewidywania co do ilości i jakości odpadów, które w przyszłości będą zagospodarowywane, stanowią podstawę całego planu. Oczywiście zmiany jakości i ilości odpadów następują wolno, tak jak wolno następują zmiany w przyzwyczajeniach czy zmiany w poziomie dochodów ludności. Na prognozowane zmiany wielkości strumienia odpadów składają się zasadniczo 2 czynniki: liczba ludności i jednostkowy wskaźnik emisji odpadów, liczony np. w kg odpadów na mieszkańca rocznie.

Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano dla poszczególnych typów źródeł odpadów. Dla potrzeb konstrukcji KPGO przyjęto prognozę demograficzną określaną przez GUS.

Rozważając przypuszczalne trendy zmian składu odpadów komunalnych - przyjęto na najbliższe 13 lat "optymistyczny" wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował skład odpadów. Przewidywanie zmian składu opierało się m.in. na następujących przesłankach:

- rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich,

- rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także na wzrost ilości papieru w odpadach,

- powoli następować będzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego żywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocześnie "przemieszczanie się" odpadów spożywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii sprzyjać też będzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli praca z przerwą na lunch,

- zakłada się, że przez najbliższe 5 lat dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce "odpadogenne", następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych na korzyść ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych - jak papier czy drewno,

- po początkowym okresie stagnacji nastąpi wzrost budownictwa oraz w szczególności prac remontowo-budowlanych, co z drugiej strony zaowocuje wzrostem ilości odpadów poremontowych (w tym gruzu), w strukturze odpadów da to wzrost ilości odpadów "innych mineralnych".

Powyżej przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też niewielkie - w skali rocznej - zmiany "emisji" poszczególnych składników, zmiany nie większe niż 3%.

Tabela 4-1 zawiera zestawienie prognozowane liczby ludności w poszczególnych województwach, z uwzględnieniem liczby ludności w rejonach miejskich i w rejonach wiejskich (wg GUS).

W tabeli 4-2 zestawiono zmiany procentowe wskaźników emisji odpadów komunalnych w rozbiciu na okresy: 2000-2005, 2006-2010, 2011-2014.

Przy wykorzystaniu obu zestawów danych została ustalona prognozowana ilość odpadów komunalnych, jaka będzie wytwarzana w latach 2005, 2010 i 2014 we wszystkich województwach. Prognozowaną ilość odpadów w latach pośrednich wyznaczono poprzez aproksymację. W tabeli 4-3 znajduje się prognoza ilości odpadów komunalnych powstających w Polsce.

Tabele XX-10 - XX-13, znajdujące się w zbiorze tabel, zawierają prognozę emisji odpadów w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014.

Tabela 4-1 Prognoza liczby ludności na lata 2005, 2010 i 2014 w podziale na miasto/wieś

Województwo Miasto/wieś Liczba ludności w 2000 r. Prognozowana liczba ludności w 2005 r. Prognozowana liczba ludności w 2010 r. Prognozowana liczba ludności w 2014 r.
dolnośląskie M 2.125.259 2.115.900 2.123.400 2.135.300
dolnośląskie W 847.408 842.300 833.600 824.200
kujawsko-pomorskie M 1.306.017 1.314.100 1.331.100 1.352.500
kujawsko-pomorskie W 793.707 788.500 780.800 771.800
lubelskie M 1.045.725 1.061.900 1.087.000 1.116.200
lubelskie W 1.186.329 1.155.400 1.120.000 1.085.300
lubuskie M 662.161 666.100 675.300 686.100
lubuskie W 361.827 365.400 367.100 368.600
łódzkie M 1.713.811 1.693.600 1.688.200 1.690.600
łódzkie W 929.574 903.400 878.600 854.600
małopolskie M 1.629.365 1.632.800 1.654.200 1.679.500
małopolskie W 1.604.434 1.632.100 1.654.600 1.678.300
mazowieckie M 3.257.925 3.267.700 3.319.200 3.380.600
mazowieckie W 1.814.410 1.799.500 1.777.500 1.755.900
opolskie M 567.711 567.100 569.100 572.500
opolskie W 516.954 511.700 507.800 505.000
podkarpackie M 872.778 884.000 902.100 923.200
podkarpackie W 1.255.827 1.262.600 1.265.700 1.268.800
podlaskie M 713.942 732.800 756.400 783.100
podlaskie W 507.186 487.200 465.100 442.100
pomorskie M 1.501.745 1.507.300 1.529.300 1.555.500
pomorskie W 696.577 714.300 728.900 741.000
śląskie M 3.845.316 3.816.500 3.808.300 3.808.000
śląskie W 1.002.284 1.011.400 1.018.700 1.025.700
świętokrzyskie M 716.996 602.800 605.200 608.600
świętokrzyskie W 883.933 702.300 685.600 669.100
warmińsko-mazurskie M 883.933 898.400 921.800 948.400
warmińsko-mazurskie W 584.380 575.300 561.400 544.000
wielkopolskie M 1.937.745 1.946.500 1.981.800 2.025.700
wielkopolskie W 1.423.154 1.434.600 1.437.100 1.439.300
zachodniopomorskie M 1.207.201 1.212.400 1.226.400 1.242.500
zachodniopomorskie W 526.647 528.400 526.800 523.000

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela 4-2 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w Polsce w podziale na miasto/wieś

Nazwa strumienia Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów miejskich w latach Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów miejskich w latach
2001-2005 2006-2010 2011-2014 2001-2005 2006-2010 2011-2014
Odpady organiczne roślinne 2,00 1,00 0,00 1,00 0,00 0,00
Odpady organiczne zwierzęce 0,00 -1,00 -2,00 0,00 -1,00 -1,00
Odpady organiczne inne 2,00 2,00 1,00 2,00 2,00 1,00
Odpady zielone 2,00 2,00 1,00 2,00 2,00 1,00
Papier i tektura (nieopakowaniowe) 2,00 1,00 0,00 2,00 1,00 0,00
Opakowania z papieru i tektury 6,80 6,80 6,80 2,00 1,00 0,00
Opakowania wielomateriałowe 6,80 6,80 6,80 2,00 1,00 0,00
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1,50 0,00 -2,00 1,00 0,00 -2,00
Opakowania z tworzyw sztucznych 6,80 6,80 6,80 1,00 0,00 -2,00
Tekstylia 2,00 1,00 1,00 2,00 1,00 1,00
Szkło (nieopakowaniowe) 3,00 3,00 1,00 2,00 2,00 1,00
Opakowania ze szkła 4,80 4,80 4,80 2,00 2,00 1,00
Metale 1,00 0,00 0,00 1,00 0,00 0,00
Opakowania z blachy stalowej 3,80 3,80 3,80 1,00 0,00 0,00
Opakowania z aluminium 3,60 3,60 3,60 1,00 0,00 0,00
Odpady mineralne 1,00 2,00 2,00 0,00 1,00 1,00
Drobna frakcja popiołowa -2,00 -3,00 -3,00 -2,00 -3,00 -3,00
Odpady wielkogabarytowe 8,45 0,00 0,00 5,92 0,00 0,00
Odpady budowlane 8,45 5,92 6,58 8,45 5,92 6,58
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 0,00 0,00 0,00 8,45 0,00 0,00

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela 4-3 Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014

Lp. Nazwa strumienia Ilość odpadów komunalnych w Polsce [tys. Mg/rok]
2000 2005 2006 2010 2014
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2.493,84 2.713,96 2.741,98 2.857,95 2.887,67
02 Odpady zielone 302,00 331,68 338,80 368,82 391,26
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 845,25 928,50 939,18 983,16 992,71
04 Opakowania z papieru i tektury 1.226,47 1.630,73 1.729,91 2.199,91 2.989,55
05 Opakowania wielomateriałowe 137,74 183,14 194,28 247,06 335,74
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 1.472,05 1.569,18 1.571,40 1.580,32 1.441,72
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 473,54 620,75 656,89 828,78 1.114,14
08 Szkło (nieopakowaniowe) 62,91 71,71 73,79 82,80 87,81
09 Opakowania ze szkła 956,59 1.157,14 1.205,57 1.422,92 1.743,10
10 Metale 374,77 391,92 392,52 394,90 398,79
11 Opakowania z blachy stalowej 134,01 156,99 162,26 185,56 220,92
12 Opakowania z aluminium 39,11 45,44 46,89 53,26 62,84
13 Tekstylia 359,70 395,10 399,64 418,32 443,88
14 Odpady mineralne 540,91 554,47 564,12 604,66 661,19
15 Drobna frakcja popiołowa 1.721,84 1.545,53 1.500,54 1.333,30 1.152,18
16 Odpady wielkogabarytowe 703,77 1.011,89 1.013,02 1.017,55 1.025,18
17 Odpady budowlane 1.556,89 2.318,06 2.457,30 3.103,05 4.290,55
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 101,83 115,90 116,00 116,36 117,02

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

5. 

ZAŁOŻENIA DO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

5.1. Wymogi prawne

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach określa zasady postępowania z odpadami, które są następujące:

- zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,

- poddanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

- unieszkodliwianie odpadów,

- bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska - składowanie odpadów, których nie da się z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne - poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić.

Strategię wdrażania tych zasad ma właśnie określić KPGO.

W dokumencie: II Polityka Ekologiczna Państwa przedstawiając cele polityki ekologicznej w zakresie jakości środowiska w dziale dotyczącym gospodarowania odpadami - określono priorytety krótkookresowe, średniookresowe i perspektywiczne, które w odniesieniu do odpadów komunalnych są następujące:

1. Priorytety krótkookresowe - (do czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej):

- ostateczne dostosowanie polskiego prawa do regulacji prawnych UE,

- przygotowanie strategii gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym,

- opracowanie planów gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz we współpracy z innymi krajami, z wydzieleniem planów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (w tym wybranymi rodzajami odpadów) i odpadami z opakowań,

- tworzenie nowych struktur organizacyjnych i systemów dla realizacji zobowiązań, tj. udzielania pozwoleń, prowadzenia kontroli, identyfikacji, ewidencji i rejestracji odpadów oraz zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

- opracowanie koncepcji budowy zintegrowanej sieci zakładów gospodarowania odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych,

- zwiększenie wysiłków na rzecz uzyskania wsparcia finansowego Unii Europejskiej (w ramach funduszy przedakcesyjnych, funduszy strukturalnych i funduszu kohezyjnego), jak również z międzynarodowych instytucji finansowych,

- rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych (kaucje, opłaty produktowe, system preferencji podatkowych zmierzający w kierunku rozwiązań obowiązujących w krajach UE na recykling i odzysk materiałów),

- wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania (bazy danych),

- identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych,

- przeprowadzenie ogólnokrajowej inwentaryzacji instalacji do unieszkodliwiania i wykorzystywania odpadów,

- przygotowanie KPGO,

- ustanowienie przepisów prawnych dotyczących dopuszczalnych zawartości sumy metali ciężkich (ołowiu, kadmu, rtęci i chromu) w opakowaniach oraz harmonogramu stopniowego zmniejszania tej zawartości, z uwzględnieniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/EC w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych,

- zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie ze wspólnotowymi zasadami bliskości i samowystarczalności,

- ograniczenie ilości odpadów składowanych na składowiskach,

- utrzymywanie średniej ilości odpadów komunalnych na poziomie 300 kg/mieszkańca (obecnie w Polsce wynosi on ok. 290 kg/mieszkańca),

- rozpoczęcie prac nad skonstruowaniem odpowiedniego systemu cyklicznej sprawozdawczości dotyczącej gospodarowania odpadami, zarówno na potrzeby kraju, jak i Wspólnoty Europejskiej (co 3 lata).

2. W średniookresowym horyzoncie czasowym (lata 2003-2010) konieczne będzie:

- zintensyfikowanie realizacji opracowanych planów gospodarowania odpadami,

- wdrożenie w całym kraju systemów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych,

- tworzenie kompleksowych systemów odzysku surowców wtórnych z odpadów, m.in. makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, odpadów gumowych, puszek aluminiowych; odzyskiwanie i powtórne wykorzystywanie co najmniej 50% papieru i szkła,

- stworzenie kompleksowego systemu odzysku opakowań i recyklingu materiałów z opakowań, w tym jednolitego systemu ewidencji tych odpadów, opracowanie i wdrożenie harmonogramu osiągnięcia określonego stopnia odzysku i recyklingu, z uwzględnieniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych,

- tworzenie rynków zbytu dla materiałów z odzysku,

- rozpoczęcie budowy systemu zintegrowanej sieci zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów (powiązanej z innymi państwami UE), szczególnie odpadów niebezpiecznych,

- realizacja programu likwidacji mogilników, w których składowane są przeterminowane środki ochrony roślin i inne substancje niebezpieczne,

- opracowanie i stopniowe wdrażanie narodowej strategii ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1999/31/EC w sprawie ziemnych składowisk odpadów,

- wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu,

- rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego wykorzystania odpadów.

3. W okresie perspektywicznym (lata 2010-2025) priorytetowe kierunki polityki w zakresie ochrony środowiska przed odpadami obejmują:

- pełną przebudowę modelu konsumpcji i produkcji w kierunku poprawy efektywności energetycznej i surowcowej,

- realizacja zobowiązań w zakresie zmniejszania ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1999/31/EC w sprawie ziemnych składowisk odpadów,

- ostateczne rozwiązanie problemu opakowań i odpadów z opakowań,

- zorganizowanie sprawnego systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik (BAT),

- zapewnienie całkowitego unieszkodliwiania nagromadzonych odpadów niebezpiecznych, w szczególności rozważenie celowości budowy odpowiednich instalacji w kraju lub wykorzystania istniejących za granicą,

- sukcesywną likwidację starych, wcześniej nagromadzonych odpadów przemysłowych i komunalnych,

- kontynuację prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów.

Ścisłe przestrzeganie uznanej hierarchii działań w gospodarowaniu odpadami - zapobieganie powstawaniu odpadów, ponowne wykorzystywanie i odzyskiwanie materiałów oraz energii, przekształcanie fizykochemiczne, termiczne lub biologiczne, unieszkodliwianie poprzez obróbkę termiczną i bezpieczne składowanie - służyć będzie zarówno zmniejszeniu rozmiaru problemu odpadów, jak i oszczędności energii oraz surowców.

5.2. Warianty rozwiązań technicznych i technologicznych

Formułowanie wariantów rozwiązań następuje przede wszystkim przy uwzględnieniu:

- aktualnych uwarunkowań związanych z gospodarką odpadami,

- potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia przyszłościowego, wieloletniego, kompleksowego systemu gospodarki odpadami na rozpatrywanym obszarze,

- strategii w gospodarce odpadami przyjętej w krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce.

W Planie Gospodarki Odpadami w części dotyczącej odpadów komunalnych przy rozpatrywaniu wariantów rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę szczególnie problem konieczności:

- odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- odzysku substancji, materiałów lub energii z odpadów,

- wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych,

- wydzielenia odpadów tzw. budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych,

- wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych.

5.2.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji

Rysunek 5-1 przedstawia przyjęty w Planie dopuszczalny procent odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, jakie mogą być składowane w danym roku, w stosunku do bazowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. wynosiła około 4.400 tys. Mg.

grafika

Rysunek 5-1 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO

Pozwoli to na dotrzymanie Dyrektywy 1999/31/EC z dnia 26 kwietnia 1999 r. o składowaniu odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Faza 1 - wytwarzanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości odpadów przez nich produkowanych. Działania obejmują między innymi:

- edukację społeczną: prowadzoną w celu zachęcenia społeczeństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów,

- kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcenia wytwórców do ograniczania ilości odpadów.

Przykładem ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) jest zastosowanie kompostowania we własnym zakresie przez mieszkańca.

Faza 2 - zbiórka i transport odpadów

Sposób, w jaki gromadzone są odpady, ma zasadniczy wpływ na wybór opcji związanych z ich odzyskiem i unieszkodliwianiem. Odpady ulegające biodegradacji mogą być gromadzone w pojemnikach (odpady mieszane) lub zbierane selektywnie (np. papier, tektura, odpady domowe, odpady zielone).

Tak więc przyjęcie na danym obszarze określonego sposobu odzysku i unieszkodliwiania odpadów powinno być ściśle związane z systemem ich zbiórki i transportu.

Zbiórka poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Główne rodzaje odpadów komunalnych ulegających biodegradacji mogą być zbierane w podziale na papier i tekturę, tekstylia i drewno, odpady kuchenne ulegające biodegradacji oraz odpady zielone.

Istnieją trzy metody zbierania miejskich odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:

1. bezpośrednio z domostw (zbiórka przy "krawężniku");

2. z zastosowaniem pojemników ustawionych w bezpośrednim sąsiedztwie gospodarstw domowych (centra zbiórki);

3. poprzez bezpośrednią dostawę odpadów do obiektów odzysku (centra recyklingu).

Ad. 1 Zbiórka bezpośrednio z domostw

Ogólnie można przyjąć, że istnieją cztery poniższe sposoby zbiórki ulegającej biodegradacji frakcji odpadów komunalnych z gospodarstw domowych do:

- pojemników na biomasę,

- worków papierowych,

- worków plastikowych (niektóre z nich ulegają biodegradacji),

- worków z materiałów ulegających biodegradacji.

Pojemniki na biomasę wykonane są z tworzywa sztucznego i wystawiane są na ogół razem z pojemnikami do zbiórki frakcji mieszanych. Pojemność tych pojemników wynosi od 40 do 120 litrów. Worki papierowe są często wykorzystywane do zbiórki części ulegającej biodegradacji odpadów komunalnych, ponieważ nie trzeba usuwać papieru przed kompostowaniem. Zwykle worki z odpadami są szatkowane przed procesem kompostowania. W niektórych krajach wykorzystuje się torby plastikowe w różnych kolorach oznaczających odpowiednie frakcje, sposób ten ułatwia wizualne sortowanie już na terenie obiektów przerobu. Wadą worka plastikowego jest konieczność jego usunięcia przed procesem przerobu jego zawartości. Ulegające biodegradacji worki na biomasę stają się coraz bardziej powszechne, ponieważ podobnie jak w przypadku worków papierowych nie trzeba ich usuwać przed kompostowaniem. Dodatkową zaletą jest fakt, że są one bardziej trwałe niż worki papierowe, które się przerywają, kiedy są wilgotne. Cena worków ulegających biodegradacji jest jednak wyższa od ceny worków plastikowych czy papierowych.

Częstotliwość zbiórki zależy od jednostki administracyjnej, ale ogólnie odbywa się raz na tydzień lub co dwa tygodnie. Częstotliwość zbiórki odpadów domowych jest wyższa w czasie lata z powodu odorów.

Ad. 2 Zbiórka odpadów w bezpośrednim sąsiedztwie gospodarstw domowych

Do tego celu wykorzystywane są zwykle duże pojemniki rozlokowane w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli, usytuowanych w miejscach centralnych, np. przy supermarketach. Pojemniki oznakowane są kolorami w zależności od frakcji. W ten sposób można zbierać papier, tekturę, odpady organiczne, odpady zielone. W przypadku odpadów organicznych zbiórka odbywa się do worków plastikowych lub papierowych. Częstotliwość opróżniania pojemników zależy od miasta i frakcji odpadów, np. odpady żywnościowe zbierane są częściej. Ta metoda zbierania odpadów nadaje się do zastosowania szczególnie w miejscach gęsto zaludnionych z ograniczoną przestrzenią.

Ad. 3 Dostawa bezpośrednio do komunalnych obiektów odzysku (centra recyklingu)

Odpady ulegające biodegradacji mogą być bezpośrednio dostarczane do komunalnych obiektów odzysku odpadów, znanych również jako centra recyklingu. Obiekty te poza odpadami takimi jak butelki, puszki, baterie itp. mogą przyjmować również papier, odpady spożywcze, drewno i odpady zielone, jak również odpady wielkogabarytowe. Jednostki te wykorzystywane są raczej do odzysku odpadów z terenów rzadko zaludnionych, takich jak tereny wiejskie, gdzie bezpośrednia zbiórka z gospodarstw może być nieuzasadniona ekonomicznie.

Strategie i instrumenty służące promowaniu zbiórki selektywnej

Można zastosować różne środki w celu zachęcania do zbiórki selektywnej i zwiększenia ilości odpadów zbieranych selektywnie. Obejmują one głównie następujące działania:

1. obowiązki określone prawem,

2. wykorzystanie przepisów lokalnych,

3. instrumenty finansowe,

4. długotrwała edukacja społeczna.

Posłużenie się kombinacją powyższych działań może przynieść zamierzone skutki w postaci wyższych wskaźników zbiórki.

Ad. 1 Obowiązek zbiórki selektywnej określony prawem

Obowiązek nałożony na gminę wg ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.).

Ad. 2 Wykorzystanie przepisów lokalnych

Instrument, jakim jest prawo lokalne, jest komplementarny w stosunku do instrumentów wymienionych powyżej. Prawo lokalne jak i inne działania legislacyjne obligujące gospodarstwa domowe i innych producentów odpadów, takich jak firmy handlowe czy instytucje państwowe, mogą być wykorzystane do efektywnego wprowadzania zbiórki selektywnej, wymuszając odpowiedni sposób zbiórki. Odnosi się to głównie do typu pojemnika oraz częstotliwości ich wystawiania do zbiórki.

Ad. 3 Instrumenty finansowe

Obejmują one najczęściej działania wpływające na koszty zbiórki i przerobu odpadów z gospodarstw domowych i innych obiektów. Celem tych działań jest zachęcenie producenta do produkowania mniejszej ilości odpadów lub zbiórki ich w odpowiedni sposób ułatwiający ich recykling. Gospodarstwa, które odzyskują część odpadów, mogą zaoszczędzić na wydatkach związanych ze zbiórką odpadów. Dodatkowo można stosować kompostowanie przydomowe również przynoszące oszczędności, np. obniżyć opłaty za zbiórkę odpadów dla gospodarstw prowadzących kompostowanie we własnym zakresie.

Ad. 4 Długotrwała edukacja społeczna

Kampania edukacji społecznej stanowi zasadniczą część wdrażania strategii i planów gospodarki odpadami. Celem tych kampanii jest zachęcanie producentów odpadów przede wszystkim do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do segregacji odpadów u źródła i ich odzysku. Mieszkańcy mogą być informowani o znaczeniu ich aktywnego udziału w powodzeniu programów separacji u źródła. Częstokroć programy tego typu osiągały wysokie zaangażowanie społeczne na początku, które potem jednak spadało z powodu braku działań ze strony władz miasta.

Względy dodatkowe

Przed rozpoczęciem wdrażania zbiórki selektywnej konieczne jest określenie potencjału rynkowego i identyfikacja odbiorców końcowych. To pozwoli zidentyfikować standardy jakościowe wymagane dla różnych produktów, a zatem uwzględnić stopień zanieczyszczenia produktu.

Zbiórka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (mieszane)

Odpady ulegające biodegradacji mogą być zbierane jako część frakcji zbieranych do pojemników. Ogólnie przyjmuje się, że mieszane odpady zbierane do pojemników mogą być składowane lub spalane lub przerabiane w instalacjach mechaniczno-biologicznych, w których najczęściej stosuje się wstępne ręczno-mechaniczne sortowanie i kompostowanie dla zmniejszenia masy.

Faza 3 - Odzysk i unieszkodliwianie

W tabeli 5-1 przedstawiono opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem.

Tabela 5-1 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem

Odpady komunalne ulegające biodegradacji Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem
Spalanie Zgazowanie Piroliza Mechaniczno-biologiczne przekształcanie odpadów zmieszanych Kompostowanie Fermentacja beztlenowa Recykling Ręczne lub mechaniczne sortowanie
Odpady mieszane * * * *
Paliwo z odpadów * * *
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji * *
Odpady zielone * *
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji i zielone * *
Papier * * * * * *
Odpady tekstylne * * * *
Drewno * * * *

W przypadku odpadów zbieranych oddzielnie liczba opcji odzysku i unieszkodliwiania jest zdecydowanie większa; od prostych technologii kompostowania do skomplikowanych procesów termicznych takich jak piroliza czy zgazowanie.

Podstawowym problemem warunkującym optymalne rozwiązanie gospodarki odpadami ulegającymi biodegradacji jest dostępność rynku i potencjalni odbiorcy. Przed podjęciem decyzji o wyborze inwestycji takich jak kompostownia czy instalacja fermentacji beztlenowej konieczne jest zidentyfikowanie potencjalnych odbiorców i chłonności rynkowej. Analiza rynku określi problemy związane z wymaganą jakością produktu.

Do głównych instrumentów służących promowaniu odzysku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji jako alternatywie dla ich składowania należy polityka opłat w szczególności opłat za składowanie, które powinny zachęcać do innych rozwiązań w zakresie unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Faza 4 - końcowe produkty

Końcowym ogniwem w łańcuchu odpadowym jest jego ostateczne przeznaczenie lub wykorzystanie, które w znacznym stopniu zależy od sposobu zbiórki. Odpady zbierane w pojemnikach, tzw. odpady mieszane, mogą być w większości przypadków składowane lub spalane z odzyskiem energii lub nie. Zbieranie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nieselektywnie ogranicza ich późniejsze wykorzystanie. Jednak nawet w krajach o wysokich wskaźnikach odpadów zbieranych selektywnie ilość odpadów zbieranych do pojemników, tzw. odpadów mieszanych, ciągle stanowi i będzie stanowić istotną część zbieranych odpadów.

Odpady segregowane u źródła i zbierane w systemie zbiórki selektywnej nadają się do odzysku. Jeżeli jednak nie będzie zwracać się uwagi na jakość zbieranego materiału i utrzymania potencjału rynkowego, istnieje ryzyko stworzenia dodatkowego problemu gospodarki odpadami segregowanymi. Konieczne jest przedstawienie problemu rynku i odbiorców odzyskanego materiału celem zapewnienia struktur koniecznych do ustanowienia stabilnego rynku.

Krótka charakterystyka możliwych opcji zagospodarowania odpadów

Kompostowanie odpadów

Już od szeregu lat ugruntował się pogląd, że prowadzenie kompostowania całej masy odpadów mija się z celem, głównie z uwagi na złą jakość kompostu otrzymywanego tą drogą i co się z tym wiąże ograniczeniem możliwości jego zastosowania. Obecnie rozwój metod kompostowania wiąże się z rozwojem technologii kompostowania następujących odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:

- odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, osadów ściekowych, odpadów z przemysłu spożywczego etc. lub

- odpadów zielonych (odpady z porządkowania parków, ogrodów, terenów zielonych ulegające biodegradacji).

Mając powyższe na uwadze - pierwszym czynnikiem wymagającym przeanalizowania przed podjęciem decyzji o budowie kompostowni jest znajomość zasobów masy organicznej zawartej w odpadach. Bilansując te zasoby, należy wziąć pod uwagę różne źródła ich wytwarzania.

grafika

Rysunek 5-2 Strumienie odpadów organicznych kierowanych do kompostowni

Według dotychczasowych badań prowadzonych dla potrzeb tworzenia programów gospodarki odpadami, między innymi w województwie katowickim, w aglomeracji krakowskiej czy łódzkiej, ilości odpadów organicznych stanowiących potencjalne zasoby do zasilania kompostowni są dość zróżnicowane, uzależnione od warunków lokalnych.

Odrębną aczkolwiek niezmiernie istotną sprawą przy opracowywaniu planu jest ustalenie przepustowości kompostowni. Obecnie ugruntował się pogląd, że planując zastosowanie metody kompostowania, mamy na uwadze jedynie poddawanie temu procesowi wyodrębnionej z całej masy odpadów części "kompostowalnej". Wydzielenie biomasy może następować w wyniku selektywnej zbiórki prowadzonej przez wytwórców odpadów lub segregacji prowadzonej jako proces wstępny w sortowni odpadów. Drugi sposób jest znacznie trudniejszy w realizacji, dlatego na ogół przyjmuje się stosowanie selektywnej zbiórki odpadów.

Potencjalna zawartość biomasy w odpadach nie oznacza, że całość jest do pozyskania w celach odzysku w kompostowni. Należy przeprowadzić symulację dotyczącą możliwych w danych warunkach lokalnych ilości odpadów, które w wyniku selektywnej zbiórki mogą zostać wyodrębnione dla potrzeb zakładu kompostowania.

Potencjalna ilość odpadów organicznych na rozpatrywanym obszarze wskazuje między innymi sposób prowadzenia procesu. Można rozpatrywać możliwości prowadzenia procesu jednoetapowo bądź dwuetapowo. Do jednoetapowych należą sposoby kompostowania w warunkach naturalnych jako metody najprostszego odzysku organicznej masy, w tym:

- kompostowanie domowe na własny użytek jako sposobu minimalizacji ilości odpadów trafiających do ogólnego strumienia,

- kompostowanie w pryzmach napowietrzanych sztucznie lub poprzez przerzucanie.

Dwuetapowe prowadzenie procesu związane jest z zastosowaniem kompostowania wstępnego w bioreaktorach. Etap wstępny umożliwia zintensyfikowanie całego procesu, dzięki czemu produkt końcowy o odpowiedniej jakości otrzymuje się w znacznie krótszym czasie. Można przyjąć, że przy jednoetapowym prowadzeniu procesu czas osiągnięcia wymaganego jakościowo produktu wynosi 5-6 miesięcy, natomiast w procesie dwustopniowym od 2-3 miesięcy.

Rysunek 5-3 pokazuje klasyczny schemat pracy nowoczesnej kompostowni, przyjmującej wysegregowane odpady ulegające biodegradacji w wyniku selektywnej zbiórki u wytwórców.

grafika

Rysunek 5-3 Schemat pracy nowoczesnej kompostowni

Wybór konkretnego systemu prowadzenia procesu następuje w następnych etapach związanych z wdrażaniem planu gospodarki odpadami, czyli w fazie tworzenia dokumentacji przedinwestycyjnej.

Proponowane przez szereg firm zarówno polskich, jak i zagranicznych - systemy kompostowania różnią się między innymi:

- sposobem prowadzenia obróbki wstępnej,

- sposobem rozwiązania węzła kompostowania,

- sposobem napowietrzania kompostowanej masy,

- stopniem zautomatyzowania etc.

Z literatury przedmiotu wynika, że w wyniku zastosowania różnych technik prowadzenia procesu można uzyskać zbliżony jakościowo produkt finalny. Bilans masowy procesu kompostowania organicznej frakcji odpadów na etapie prac planistycznych można przyjąć następująco:

Z 1 Mg wsadu - 40% dojrzały kompost - 400 kg,

- 5% balast - 50 kg,

- 55% ubytek masy w wyniku

przemian biochemicznych - 450 kg.

Fermentacja odpadów

Beztlenowy rozkład odpadów prowadzony jest pod kątem produkcji biogazu, który może być wykorzystany do produkcji energii. Przyjmuje się, że z 1 Mg surowych odpadów otrzymać można 100 Nm3 gazu o wartości energetycznej 6,2 kw/Nm3, co pozwala uzyskać 200 kWh energii elektrycznej i 300 kWh energii cieplnej. Podobnie jak kompostowanie, również fermentację odpadów można prowadzić różnymi technikami. O wyborze konkretnej techniki decyduje się na etapie przygotowania dokumentacji przedinwestycyjnej. Na ogół czynnikami, które bierze się pod uwagę przy doborze sposobu prowadzenia procesu, są parametry:

- wilgotność substratu:

- < 15% s.m. we wsadzie - fermentacja "mokra",

- 15-40% s.m. we wsadzie - fermentacja "sucha",

- temperatura fermentacji:

- fermentacja mezofilowa (ok. 35°C),

- fermentacja termofilowa (ok. 55°C),

- przepływ substancji:

- ciągła,

- okresowa,

- stopień fermentacji:

- technologia jednostopniowa,

- technologia wielostopniowa.

W większości przypadków cytowanych w literaturze w instalacjach do prowadzenia fermentacji odpadów stosowane jest wydzielanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji z całego strumienia w sposób mechaniczny (rzadziej ręczny).

Rysunki 5-4 i 5-5 przedstawiają przykładowe schematy technologiczne procesów fermentacji odpadów.

grafika

Rysunek 5-4 Schemat instalacji fermentacji

grafika

Rysunek 5-5 Schemat technologiczny procesu fermentacji

Bilans masowy procesu fermentacji przedstawia rysunek 5-6

grafika

Rysunek 5-6 Bilans masowy procesu fermentacji zmieszanych odpadów komunalnych

Pryzmy energetyczne

Jednym ze sposobów fermentacji beztlenowej są tzw. pryzmy energetyczne. Inaczej metodę tę można scharakteryzować jako przejściowe składowanie odpadów z intensywnym przebiegiem procesów biochemicznych w złożu. "Żywotność" pryzmy wynosi od 1 do 5 lat, co ma istotne znaczenie przy ograniczonej powierzchni terenu dla składowania odpadów. Po przerobieniu pryzmy (35-50% masy odzyskane w postaci gazu, reszta to kompost i frakcja palna) można na tym samym miejscu założyć kolejną pryzmę. Wartość opałowa biogazu po ustabilizowaniu się procesu wynosi 17,6 do 21 MJ/Nm3.

Mechaniczno-biologiczne metody przekształcania odpadów

Obróbka mechaniczno-biologiczna (wstępne sortowanie odpadów zmieszanych + kompostowanie frakcji 20-100 mm) ma na celu kontrolowane przygotowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do składowania lub do wykorzystania produktu do zastosowań mało "wymagających" pod względem jakości stosowanego materiału, np. do rekultywacji składowisk lub innych terenów zdegradowanych.

Termiczne przekształcanie odpadów

Planując budowę kompleksowego systemu gospodarki odpadami, konieczne jest uwzględnienie technologii termicznego unieszkodliwiania odpadów.

Podstawowe względy przemawiające za metodami termicznymi są następujące:

- niewielkie zapotrzebowanie na teren,

- pełne sanitarne unieszkodliwianie odpadów w krótkim czasie,

- możliwość centrycznej lokalizacji w stosunku do rejonów powstawania odpadów,

- znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na tereny składowisk,

- możliwość wykorzystania energii z procesu termicznego unieszkodliwiania.

Wśród procesów termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych zdecydowanie dominują na świecie metody spalania. Pozostałe procesy są ciągle na etapie początkowym.

Spalanie odpadów

Szczególnie istotną zaletą tego procesu jest możliwość całkowitego unieszkodliwiania odpadów i usunięcia ich z obiegu ekologicznego. Uzyskuje się przy tym energię i żużel, który wykorzystać można bez szkody dla środowiska. Celowa jest budowa spalarni szczególnie wówczas, gdy w wyniku rozbudowy przestrzennej aglomeracji miejsko-przemysłowej tereny przydatne na składowiska są z konieczności zlokalizowane w znacznych odległościach od punktu ciężkości powstawania odpadów. Zdarza się wówczas, że koszty transportu odpadów mogą być tak wysokie, że z punktu widzenia ekonomicznego bardziej celowym staje się zastosowanie takich metod jak spalanie, ponieważ spalarnie nie wymagają znacznych stref ochronnych i mogą być lokalizowane w pobliżu rejonów powstawania odpadów. Znane są szeroko przykłady lokalizacji spalarni w obrębie zabudowy, niemal w centrum miast. Pracują od lat bez zastrzeżeń, emitując do atmosfery gazy odlotowe, o stężeniach składników nieprzekraczających obowiązujących norm; jest to argument istotny zważywszy, że w przypadku składowisk, nawet uporządkowanych, potencjalne zagrożenia i zanieczyszczenia np. wód podziemnych zawsze istnieją, nawet przy najlepiej wykonanej izolacji podłoża.

Spalania odpadów nie można zaliczyć do nowości technicznych, gdyż w świecie proces ten jest szeroko znany i stosowany, a od wielu lat prowadzi do pozyskiwania energii.

Aktualnie projektowane i budowane na świecie zakłady spalania odpadów komunalnych cechuje wysoka niezawodność działania i można z nich uzyskać wystarczające ilości pary i energii elektrycznej, aby eksploatacja spalarni była ekonomicznie uzasadniona.

Istniejące w świecie rozwiązania palenisk rusztowych doprowadzone zostały drogą wieloletniego doskonalenia do rozwiązań prawie idealnych pod względem konstrukcji, doboru materiałów, możliwości automatycznego sterowania etc.

Rozwój techniki spalania na świecie charakteryzuje się dalszym postępem przy spełnianiu coraz ostrzejszych wymagań ochrony środowiska.

Analizując celowość zastosowania tej metody, należy wziąć pod uwagę cechy paliwowe odpadów, które decydują o właściwym przebiegu procesu spalania. Jak wskazują badania prowadzone w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach - właściwości paliwowe odpadów komunalnych są bardzo zróżnicowane, zależą od wielu czynników, takich jak rejon ich powstawania, pora roku, wyposażenie w instalacje sanitarne, w tym w zdalaczynne ogrzewanie budynków itp. Oceniono na podstawie badań prowadzonych w ok. 20. miastach woj. katowickiego, że jedynie ok. 50% powstających odpadów spełnia wymogi paliwowe.

Wartość kaloryczna tych odpadów zawiera się w granicach 1.100-1.300 kcal/kg, czyli mieści się w obrębie wartości uznawanych jako graniczne przy rozpatrywaniu możliwości spalania.

Oferowane aktualnie przez liczne firmy zachodnie warianty instalacji spalania można podzielić następująco:

- instalacje z paleniskiem rusztowym,

- piece obrotowe,

- instalacje ze spalaniem w warstwie fluidalnej,

- instalacje spalania z wykorzystaniem procesu quasi-pirolizy.

Z danych literaturowych dotyczących tej dziedziny gospodarki odpadami wynika jednoznacznie, że w rozwiązaniach systemowych, przyszłościowych preferowane są instalacje z paleniskami rusztowymi, których obecnie funkcjonuje w Europie ok. 500. Podlegają one ciągłej modernizacji, głównie pod kątem spełniania wymogów ochrony środowiska.

Rysunek 5-7 przedstawia schemat technologiczny nowoczesnej spalarni.

grafika

Rysunek 5-7 Schemat technologiczny nowoczesnej spalarni odpadów

Technologie pirolizy (odgazowania) budzą duże zainteresowanie, znajdują się jednak ciągle w fazie eksperymentowania, mimo że pierwsze instalacje na skalę techniczną zostały już zrealizowane.

Schemat instalacji, w której zastosowano procesy odgazowania i zgazowania (odgazowanie w komorze reaktora pirolitycznego w temperaturze ok. 600°C oraz zgazowanie stałego produktu pirolizy w reaktorze wysokotemperaturowym) przedstawia rysunek 5-8. Bilans dotyczy 1 Mg unieszkodliwianych odpadów.

grafika

Rysunek 5-8 Blokowy schemat ideowy poszczególnych faz i bilansu masy instalacji pirolitycznej

Na etapie opracowywania wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami trzeba wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania i bariery zastosowania metod termicznych w danych warunkach lokalnych:

- bariera ilościowa,

- bariera wartości opałowej,

- bariera finansowa,

- bariera akceptacji społecznej.

Ad.1 Bariera ilościowa

Za optymalne pod względem przepustowości uważa się instalacje termicznego przekształcania odpadów, które przerabiają co najmniej 100.000 Mg i więcej odpadów w skali roku, natomiast instalacja o wydajności 60.000 Mg traktowana jest jako obiekt o dolnej granicy przepustowości z punktu widzenia opłacalności ekonomicznej. Oznacza to, że przy opracowywaniu ww. planów gospodarki odpadami należy przyjąć obszar "obsługiwany" przez instalację termicznego przekształcania zamieszkały przez co najmniej 250 tys. mieszkańców, optymalnie 400 tys. mieszkańców.

Ad.2 Bariera wartości opałowej

Przyjmuje się wartość opałową odpadów minimum 5.800 kJ/kg jako granicę autotermicznego spalania na ruszcie, czyli takiego, które nie wymaga użycia paliwa wspomagającego. W przypadku technologii pirolitycznej przyjmuje się wartość opałową rzędu 6.000 kJ/kg odpadów i wydajności rzędu 10 t/h, jako wartości pozwalające uzyskać dodatni bilans energii w prowadzonym procesie.

Ad.3 Bariera finansowa

Określa gotowość poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych związanych z funkcjonowaniem obiektu termicznego przekształcania odpadów.

Ad.4 Bariera akceptacji społecznej

Negacja różnych środowisk społecznych dla idei termicznego przekształcania odpadów komunalnych wynika niewątpliwie z braku pełnej informacji na ten temat. Bariera ta jest do pokonania pod warunkiem rzetelnego i wszechstronnego informowania opinii społecznej oraz ciągłego podnoszenia świadomości ekologicznej obywateli.

Paliwa z odpadów komunalnych

Produkcja paliwa z odpadów (RDF - refuse derived fuel) jest jednym z kierunków modyfikacji termicznego unieszkodliwiania. Paliwo to powstaje na bazie wydzielonych z ogólnego strumienia odpadów frakcji palnych. Powstało szereg różnych instalacji opartych na tej idei, a zasadniczą przesłanką przemawiającą za tą metodą jest stabilność wartości opałowej, która waha się średnio od 16-18 kJ/kg.

5.2.2. Odpady opakowaniowe

Odpady opakowaniowe przedstawione są w części głównej krajowego planu.

5.2.3. Odpady wielkogabarytowe

Zbiórka odpadów wielkogabarytowych

Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników na odpady) wymagają odrębnego traktowania.

W ostatnich latach mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem ilości odpadów wielkogabarytowych związanym ze wzrostem konsumpcji i zamianą starych sprzętów domowych na nowoczesne. Powoduje to, że na przydomowe śmietniki trafiają takie odpady jak:

- stare meble,

- zużyty sprzęt gospodarstwa domowego - lodówki, pralki, piece itd.,

- opakowania przestrzenne.

Odpady te w całości są traktowane jako odpady komunalne, jednak zawierają one często substancje i materiały uznane za niebezpieczne (rtęć, oleje sprężarkowe), które przed procesem unieszkodliwiania należy oddzielić.

Odpady wielkogabarytowe są źródłami potencjalnych surowców wtórnych (tabela 5-2), z których przed ich demontażem i unieszkodliwianiem (zgodnie z ustawą o odpadach; art. 12) należy wysegregować odpady nadające się do odzysku.

Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania (art. 13. 1). Rozbiórka odpadów wielkogabarytowych w odpowiednich zakładach, a nie składowanie ich bezpośrednio na składowisku ma znaczny wpływ na wydłużenie eksploatacji składowiska (możliwość lepszego zagęszczania odpadów rozdrobnionych) i ochrony środowiska przed skażeniem niebezpiecznymi substancjami zawartymi w niektórych tego typu odpadach.

System zbiórki odpadów wielkogabarytowych może być:

- okresowy odbiór tych odpadów bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako "usługa na telefon",

- bezpośredni odbiór przez producenta, który dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego. System ten polega na odbiorze sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta, gdzie podlega on demontażowi i odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Taka forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych,

- wymienny polegający na przekazywaniu jeszcze dobrego, ale przestarzałego konstrukcyjnie sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.

Tabela 5-2 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych

Rodzaj Podstawowy skład surowcowy w %
wyposażenia Metale żelazne Metale nieżelazne Tworzywa sztuczne Szkło Wyposażenie elektroniczne Inne materiały
Chłodziarki 33,0 5,5 34,5 2,0 17,0 37,0
Zamrażarki; Kuchnie gazowe, elektryczne, węglowe 82,0 8,0 2,0 0,2 - 7,8
Pralki i wirówki 82,5 7,0 7,0 - - 3,5
Zmywarki 82,5 7,0 7,0 - - 3,5
Odbiorniki RTV i komputery 12,5 - 7,0 70,0 7,0 3,5

Źródło: literatura pozycja 66.

W celu racjonalnego zagospodarowania zebranych odpadów wielkogabarytowych organizuje się punkty zbiórki okresowego ich magazynowania i wstępnego demontażu. Główne cele tego demontażu to:

- zmniejszenie objętości odpadów przed skierowaniem na składowisko,

- oddzielenie odpadów niebezpiecznych,

- odzysk materiałów z odpadów i ich wykorzystanie.

Odpady te są demontowane na stanowiskach wyposażonych w:

- stanowiska ślusarskie wyposażone w stoły i narzędzia, dźwigniki,

- instalację do odsysania płynów chłodniczych i olejów,

- zestawu do cięcia gazowego,

- kontenerów na odzyskane materiały,

- pojemniki do przechowywania płynów.

5.2.4. Odpady budowlane

Ostatni okres cechuje się wzrostem ilości odpadów budowlanych kierowanych do składowania na składowiskach odpadów komunalnych.

Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych zawierają najczęściej:

1) odpady materiałów i elementów budowlanych i drogowych - gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy;

2) odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych;

3) odpady asfaltów, smół i produktów smołowych - pokrycia dachowe;

4) złomy metaliczne;

5) gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir;

6) odpady materiałów izolacyjnych.

Znaczna część odpadów budowlanych (wg klasyfikacji odpadów - grupa 17) pochodzi ze źródeł spoza gospodarki komunalnej. Ta część odpadów budowlanych została omówiona w części głównej krajowego planu.

Gleba i ziemia z wykopów (niezawierające substancji niebezpiecznych) powinny być wykorzystywane do kształtowania powierzchni ziemi, stąd pominięcie ich w rozporządzeniu o przemysłowym wykorzystaniu odpadów budowlanych.

Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych powinny zajmować się specjalne zakłady usytuowane w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych. Zakłady te wyposażone są w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczania dowiezionych odpadów budowlanych.

Na wytwórcach odpadów spoczywa obowiązek ich właściwego zagospodarowania, w tym zbierania i transportu (firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe). Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie określonych działań innym firmom, o ile posiadają one stosowne zezwolenia. Zaleca się już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach wstępnie posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania oraz na składowisko.

Wśród odpadów budowlanych, które mogą trafić do zakładu odzysku i unieszkodliwiania, znajdują się:

- gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy,

- odpady materiałów stosowanych do wytwarzania okien, drzwi i meblościanek,

- odpady materiałów izolacji przeciwwilgociowych i pokryć dachowych,

- odpady z instalacji sanitarnych i elektrycznych, stali zbrojeniowej oraz ślusarki budowlanej,

- gleba i grunt z wykopów, kamienie,

- odpady materiałów izolacyjnych.

Odpady budowlane i poremontowe dostarczane są do boksu składowego. Po rozładunku usuwane są przy użyciu ładowarki wyposażonej w chwytak - elementy wielkogabarytowe (mogące uszkodzić urządzenia linii sortowniczej), części te kierowane są do kruszarki celem rozdrobnienia.

Obróbka odpadów budowlanych polega na rozdrobnieniu i rozdzieleniu na frakcje, w celu uzyskania kruszywa budowlanego. Obróbka odpadów budowlanych polega na tym, iż ładowarka z chwytakiem dokonuje wstępnej segregacji, oddzielając części o dużych wymiarach od pozostałych odpadów. Pozostałe odpady kierowane są na przesiewacz wibracyjny w celu wydzielenia frakcji 0-20, 20-80 oraz >80 mm. Frakcja >80 mm kierowana jest na linię sortowniczą odpadów komunalnych, gdzie wydzielane są:

- odpady ferromagnetyczne,

- odpady metali kolorowych,

- jednorodne odpady tworzyw sztucznych.

Niewysortowana pozostałość kierowana jest na kruszarkę w celu przetworzenia na kruszywo budowlane. Frakcja <20 mm kierowana jako kruszywo drobne, podsypka. Frakcja 20-80 mm zagospodarowywana jest jako kruszywo budowlane.

5.2.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

Zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

Generalnie w Polsce nie funkcjonuje zorganizowany kompleksowy system oddzielnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych. W niektórych gminach zapoczątkowana została, wprawdzie przez lokalnych przewoźników odpadów komunalnych - zbiórka wybranych odpadów niebezpiecznych, jednak są to działania sporadyczne, doraźne i nie można traktować ich jako rozwiązanie problemu. Przyjmuje się obecnie, że ok. 95% odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wspólnego strumienia odpadów kierowanych do składowania na składowiskach komunalnych.

Podstawowym przedsięwzięciem powinno być zorganizowanie na terenie każdej gminy systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych, obejmującego docelowo 100% mieszkańców.

Odbiór tych odpadów powinien być przez gminę (jako jednostkę odpowiedzialną za gospodarkę odpadami) powierzony specjalistycznej firmie wywozowej spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu do transportu odpadów niebezpiecznych powinna dysponować odpowiednim zapleczem do czasowego przechowywania zebranych odpadów niebezpiecznych. Lokalne składnice odpadów niebezpiecznych, ich ilość w danej jednostce administracyjnej i wielkość uzależnione są od wielkości i charakteru miasta lub gminy wiejskiej.

W każdym przypadku będzie to indywidualna decyzja miejscowych władz poprzedzona przeprowadzoną analizą warunków lokalnych.

Kolejnym warunkiem uzyskania efektów w zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych jest gotowość mieszkańców do selektywnej zbiórki tych odpadów. Wymaga to przeprowadzenia w każdej gminie odpowiednich akcji kształtowania świadomości społecznej, akcji szkoleń w różnych środowiskach.

Z dotychczasowych doświadczeń dotyczących efektów selektywnej zbiórki odpadów w Polsce wynika, że uzyskanie wysokich efektów jest sprawą bardzo trudną. W wielu miastach, gdzie funkcjonuje już zorganizowany system selektywnej zbiórki odpadów, efekty szacowane są na 1-5% globalnej ilości wytwarzanych odpadów.

System zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

W systemie gospodarki odpadami niebezpiecznymi stosuje się następujące systemy organizacyjne zbiórki, pod warunkiem, że każde gospodarstwo domowe jest wyposażone w specjalny pojemnik do zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych:

- zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w punktach zbiorczych - odpady zbierane w gospodarstwie domowym odnoszone są w miarę potrzeby przez mieszkańców do punktów zbiorczych, w których obok zbiorników na surowce wtórne przeznacza się dodatkowe pojemniki lub specjalnie wydzieloną część zbiorników wielokomorowych na odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych;

- regularny odbiór odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych przez specjalny pojazd - odpady zbiera się w gospodarstwach domowych w specjalnych pojemnikach, a następnie średnio cztery razy w roku specjalnie przystosowany pojazd przejeżdża wytyczoną trasą i zabiera odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych dostarczone przez mieszkańców;

- zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych przez sieć handlową - władze komunalne zawierają umowy z różnymi placówkami handlowymi, np. z aptekami, sklepami fotograficznymi, składami farb itp. w zakresie przyjmowania i przechowywania różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych powstających ze sprzedawanych przez te firmy produktów, przeterminowanych towarów, opakowań itp. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych na żądanie;

- objazdowe punkty odbioru odpadów niebezpiecznych w dostarczonych mieszkańcom pojemnikach - mieszkańcy otrzymują pojemniki do zbierania wytypowanych odpadów, które są regularnie opróżniane kilka razy w roku przez odpowiednio wyszkolony personel. Jest to najdroższy, ale dający dobre rezultaty pod względem ilości zbieranych odpadów system.

Nowoczesna gospodarka odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w grupie odpadów komunalnych, polega na ich selektywnym gromadzeniu na poziomie gospodarstw domowych oraz tworzeniu niezbędnej bazy technologicznej do gospodarczego wykorzystania lub unieszkodliwiania tych odpadów.

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, pochodzące z różnych źródeł, kierowane są do centralnych zakładów unieszkodliwiania i przerobu (spalanie, neutralizowanie, detoksykacja, bezpieczne składowanie) o charakterze regionalnym.

Koncepcja systemu recyklingu zużytych baterii przedstawia się następująco: użytkownik indywidualny zaopatrujący się w nowy produkt oddaje w miejscu zakupu zużyte akumulatory i baterie, które gromadzone są w specjalnych pojemnikach, a następnie przekazywane poprzez sieć hurtową do centralnego przedsiębiorstwa gospodarki odpadami, organizującego ich transport do zakładów utylizacji w kraju lub za granicą.

Odpady zawierające rtęć, takie jak: zużyte lampy wyładowcze, termometry rtęciowe, urządzenia elektryczne kontrolno-sterujące, po zużyciu nie powinny trafiać do odpadów komunalnych w postaci stłuczki szklanej zanieczyszczonej rtęcią. Wobec istniejących możliwości przerobu lamp wyładowczych i innych odpadów zawierających rtęć, porządkowanie gospodarki tymi odpadami wymaga zorganizowania sieci ich selektywnej zbiórki.

Technologie "suche" oparte są na oddestylowaniu rtęci w próżni oraz jej odzysku z gazów odlotowych. Technologie "mokre" polegają na przeprowadzeniu reakcji chemicznej prowadzącej do związania wolnej metalicznej rtęci w siarczek rtęci.

Rozwiązanie problemu przeterminowanych i zbędnych środków farmaceutycznych w krajach wysokorozwiniętych sprowadza się do zbiórki medykamentów od społeczeństwa, a następnie unieszkodliwianiu ich w profesjonalnych zakładach przekształcania termicznego.

Zgodnie z założeniami systemu gospodarki przeterminowanymi środkami farmaceutycznymi, jednostkami wdrażającymi ten system są gminy, które powinny realizować następujące zadania w tym zakresie:

- przygotowanie wdrożenia systemu, polegające (wobec braku w kraju punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych) na ustaleniu, które apteki będą uczestniczyły w zbiórce nieużytecznych leków (apteka przyjazna środowisku), wyposażeniu aptek w odpowiednie pojemniki do zbiórki oraz materiały informacyjno-reklamowe;

- organizacja odbioru odpadów farmaceutycznych z aptek i dostarczania ich do zakładu unieszkodliwiania.

Tabela 5-3 Metody unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

Kod Rodzaj odpadów Metoda unieszkodliwiania
20 01 33 Baterie i akumulatory ołowiowe unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

- B3 - B4,
20 01 29 Detergenty zawierające substancje niebezpieczne unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

-B4,
20 01 17 Odczynniki fotograficzne unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

- B2 lub B4,
20 01 27 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A1 lub A3,
20 01 14

20 01 15

 Kwasy

Alkalia

 unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

- B4,
20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

- B3 - D2,
20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A3,
20 01 26 Oleje i tłuszcze unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A2 lub A3,
20 01 19 Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A2 lub A3,
20 01 35 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne
20 01 37 Drewno zawierające substancje niebezpieczne unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A1 lub A2 lub A3 lub A4,
20 01 23 Urządzenia zawierające freony unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A3,
20 01 13 Rozpuszczalniki unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne:

- A1 lub A3.

Legenda do tabeli 5-3

Procesy przekształcania termicznego:

A1 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych niezawierających związków chlorowcoorganicznych ani związków cynku, kadmu, miedzi, niklu, kobaltu i rtęci w ilości przekraczającej 0,5% wagowych suchej masy odpadów łącznie w przeliczeniu na masę pierwiastków;

A2 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych zawierających związki chlorowcoorganiczne, w tym PCB, przy zawartości metali ciężkich jak dla A1;

A3 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna;

A4 - procesy pirolitycznego rozkładu odpadów niebezpiecznych.

Procesy fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:

B1 - procesy wytrącania trudno rozpuszczalnych związków chemicznych metali ciężkich zawartych w odpadach dla zmniejszenia ich rozpuszczalności w wodzie oraz procesy ich immobilizacji poprzez zamykanie w masie betonowej, spiekanie w materiałach ceramicznych lub zeszklenie;

B2 - procesy utleniania i redukcji składników odpadów;

B3 - procesy oddzielania szkodliwych składników odpadów od obojętnych poprzez destylację, destylację z parą wodną, stripping gazowy, ekstrakcję, adsorpcję i inne procesy fizyczne;

B4 - procesy zobojętniania kwasów i zasad.

Składowanie odpadów niebezpiecznych:

D1 - składowanie luzem na składowiskach otwartych urządzonych w sposób niepowodujący zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska;

D2 - składowanie jak w sposobie D1 w pojemnikach wykonanych z materiałów odpornych na korozję;

D3 - składowanie w składowiskach zamkniętych urządzonych na powierzchni ziemi w postaci specjalnych budowli lub pod powierzchnią ziemi w wyrobiskach kopalni surowców mineralnych.

5.2.6. Odpady tekstylne

Odpady tekstylne są z reguły, w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach, odpadami komunalnymi. Do rodzaju tego należy zarówno odzież zużyta, jednoznacznie nieprzydatna do dalszego użytkowania zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, jak też odzież usuwana z zamożniejszych gospodarstw domowych ze względu na utratę tylko niektórych walorów użytkowych (kolor, fason) czy drobne uszkodzenia. Specyfiką ogólnoświatową jest przejmowanie takiej odzieży przez osoby czy grupy społeczne, a wręcz całe kraje uboższe i dalsze użytkowanie używanej odzieży ("second hand") zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem.

Na gruncie obowiązującej od 1 października 2001 r. definicji odpadu, wszelka odzież, której gospodarstwo domowe "pozbywa się", stanowi odpad.

Podstawową metodą postępowania z odpadami odzieżowymi jest segregacja, prowadząca do wydzielenia frakcji mającej cechy odzieży (przeznaczanej do sprzedaży) oraz frakcji mającej charakter surowca wtórnego (poddawanej przerobowi).

Szacuje się, że na terenie kraju powstaje rocznie około 180 tys. Mg odpadowej odzieży i innych zużytych wyrobów tekstylnych stanowiących odpady komunalne. Większość odpadów tekstylnych trafia na składowiska; według badań Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ekologii Miast udział tekstyliów w odpadach komunalnych szacuje się na 2,5% (wagowo), przy czym udział ten jest znacznie zróżnicowany w zależności od rodzaju zabudowy (nawet do 10% w niektórych dużych miastach).

Podstawową metodą pozyskiwania odzieży jest zbiórka do specjalnych pojemników, prowadzona jednak z reguły odrębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej. Według stanu na połowę 2002 r. na terenie kraju rozstawionych było ok. 14,5 tys. specjalistycznych pojemników na odzież, należących do 6 przedsiębiorstw specjalizujących się w jej przerobie, z których dwa ("Vive" w Górkach Szczukowskich k. Kielc oraz "Wtórpol" w Skarżysku-Kamiennej) zarządzają ponad 90% pojemników. Pojemniki na odzież ustawiono w miastach liczących ponad 10 tys. mieszkańców, można więc przyjąć, że tym systemem zbiórki objętych zostało blisko 23 mln mieszkańców (56% ludności kraju). Stosunkowo szybki rozwój tej formy zbiórki miał miejsce w ostatnich dwóch-trzech latach; jeszcze w 1998 r. selektywna zbiórka odzieży była prowadzona zaledwie w 2,3% gmin.

Drugim istotnym źródłem pozyskania odpadów odzieżowych jest skup pozostałości od sklepów z używaną odzieżą.

Według szacunkowych danych (brak danych w systemie statystyki państwowej) ilość odpadowej odzieży pozyskanej w kraju w roku 2001 wyniosła ok. 27 tys. Mg.

Pozyskane odpady tekstylne są poddawane procesom odzysku w zakładach przetwórczych, w których następuje sortowanie materiału. Odzież względnie dobrej jakości (mało zużyta) jest kierowana do sprzedaży na rynku krajowym lub za granicę (kraje b. ZSRR, Afryka, Azja). Większość odzieży zużytej jest przerabiana na czyściwo. Kolejny w hierarchii jest odzysk i dalszy przerób zawartych w odpadach surowców włókienniczych, gdzie proces odzysku polega generalnie na cięciu i szarpaniu (rozwłóknianiu) odpadów. Otrzymany w ten sposób surowiec (tzw. szarpanka) jest wykorzystywany ponownie do produkcji wyrobów włókienniczych. Stosunkowo niewielkie ilości odpadów tekstylnych są wykorzystywane do produkcji mas papierniczych, zasadniczo do wyrobu tektury lub produkcji papy.

Możliwości przerobowe istniejących zakładów są oceniane na ok. 140 tys. Mg odzieży rocznie.

Na podstawie ankietyzacji zakładów przetwarzających odpady tekstylne i odzieżowe w Polsce (przeprowadzonej przez Krajową Izbę Gospodarczą Tekstylnych Surowców Wtórnych) stwierdzono, że zakłady te przerobiły w 2001 r. ok. 58 tys. Mg odpadowych tekstyliów, takich jak:

- tekstylia wysortowywane z mieszanin odpadów (kod 19 12 08),

- odzież pochodząca bezpośrednio z selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (kod 20 01 10),

- tekstylia pochodzące bezpośrednio z selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (kod 20 01 11).

Odpady przerabiane wykorzystywane są głównie do produkcji czyściwa lub szarpanki potekstylnej.

Ekonomiczną podstawę funkcjonowania zakładów przetwarzania odpadów tekstylnych stanowi import odzieży "niesortowanej" (ok. 60% wielkości przerobu).

Przewiduje się systematyczny wzrost ilości zużywanej odzieży, a tym samym wzrost ilości powstających z niej odpadów. Większość zakładów branży deklaruje zamiar rozbudowy i modernizacji, skutkujących zwiększaniem mocy przerobowych. Planowane jest zwiększenie ilości pojemników do osiągnięcia wskaźnika jeden pojemnik na tysiąc mieszkańców.

Potrzeby w zakresie gospodarki odpadami tekstylnymi

Organizacyjne:

- odstąpienie od egzekwowania zakazu importu odzieży "niesortowanej",

- usunięcie barier formalnych i finansowych dla organizowania zbiórki odpadów tekstylnych, wynikających z konieczności uzyskania na terenie każdej gminy odrębnego zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych.

Inwestycyjne:

- rozbudowanie sieci zbiórki odpadów tekstylnych do pojemników,

- rozbudowanie mocy przerobowych zakładów sortowania i przetwarzania odpadów do skali odpowiadającej wzrostowi ilości pozyskiwanych odpadów tekstylnych.

Finansowe:

- wsparcie przez gminy systemów selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych, zwłaszcza w rejonach słabiej zurbanizowanych, np. poprzez finansowanie zakupu pojemników.

6. 

PLAN PRZEDSIĘWZIĘĆ TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNYCH

W tabelach XX-14 do XX-17, znajdujących się w zbiorze tabel, zamieszczono dane o ilości odpadów komunalnych planowanych do recyklingu w latach 2005, 2006, 2010, 2014. W tabelach w rozbiciu na 18 strumieni odpadów komunalnych podano ilości odpadów, jakie poszczególne województwa będą musiały poddać odzyskowi i unieszkodliwianiu, żeby sprostać wymogom prawnym.

Przedstawiany plan przedsięwzięć do realizacji dotyczy:

- odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

- odpadów opakowaniowych,

- odpadów wielkogabarytowych,

- odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych,

- odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

6.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji

W tabeli 6.1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, które należy wydzielić z ogólnego strumienia odpadów komunalnych i poddać procesom recyklingu i unieszkodliwiania. Rokiem, który stanowi bazę wyznaczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dopuszczonych do składowania, jest rok 1995. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do wydzielenia z ogólnego strumienia odpadów w poszczególnych województwach w latach 2005-2013 przedstawiono na rysunkach 6.1-6.16.

Tabela 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach

Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
Ilość odpadów organicznych wytworzonych w roku 1995 365,7 237,6 216,2 118,6 306,5 325,4 584,9 111,4 192,9 133,3 263,0 636,7 151,6 163,0 364,1 209,9 4.380,8
2000
Ilość odpadów organicznych wytworzonych w roku 2000 406,4 264,0 240,2 131,7 340,6 361,5 649,9 123,8 214,4 148,2 292,3 707,4 168,4 181,2 404,6 233,2 4.867,6
Ilość zebranej makulatury 1,6 0,1 0,9 0,7 2,9 6,1 4,6 0,2 1,6 1,0 1,4 4,5 0,7 0,2 1,1 1,2 28,9
Ilość kompostowanych odpadów 0,0 0,1 0,0 29,7 5,7 0,6 133,8 0,2 0,0 18,2 0,0 41,8 0,2 0,0 3,0 15,2 248,3
2005
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 469,8 306,8 277,3 153,6 389,0 418,2 753,7 142,1 247,9 173,8 341,1 818,5 171,1 211,8 469,5 271,8 5.616,0
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 8,2 5,4 5,1 2,7 6,9 7,7 13,3 2,6 4,7 3,1 6,0 14,0 3,0 3,8 8,4 4,7 99,5
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 57,3 37,5 34,0 18,8 47,5 51,2 92,1 17,4 30,5 21,2 41,6 99,7 19,6 25,9 57,4 33,2 684,9
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 45,9 31,0 26,3 15,9 34,3 40,4 75,2 13,0 23,7 18,8 35,7 80,8 0.0 22,4 46,9 28,2 538,4
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 358,4 232,8 211,9 116,2 300,4 318,8 573,2 109,2 189,1 130,7 257,8 624,0 148,5 159,8 356,8 205,7 4.293,2
2006
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulgających biodegradacji 481,8 314,8 284,1 157,7 398,0 428,8 774,0 145,4 254,0 178,7 350,6 839,4 174,2 217,7 482,2 279,1 5.760,6
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 9,7 6,5 6,1 3,2 8,1 9,1 15,9 3,1 5,6 3,7 7,1 16,7 3,5 4,5 10,1 5,7 118,6
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 65,2 42,6 38,5 21,4 53,9 58,1 104,8 19,7 34,4 24,2 47,5 113,6 22,1 29,5 65,3 37,8 778,5
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 48,4 32,9 27,7 17,0 35,6 42,8 80,2 13,5 24,9 20,1 38,3 85,1 0.0 24,0 50,0 30,0 570,3
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 358,4 232,8 211,9 116,2 300,4 318,8 573,2 109,2 189,1 130,7 257,8 624,0 148,5 159,8 356,8 205,7 4.293,2
2010
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 536,5 351,5 315,4 176,6 439,2 477,1 866,5 160,5 281,5 201,0 393,9 934,2 179,3 244,6 539,5 312,5 6.409,8
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 15,1 10,1 9,5 5,0 12,5 14,3 24,7 4,8 8,7 5,8 11,2 25,8 5,4 7,0 15,7 8,8 184,4
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 88,9 57,9 51,5 29,1 72,5 77,9 143,0 26,3 45,6 33,1 65,1 155,3 29,2 40,3 88,6 51,7 1.056,0
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 158,3 105,3 92,3 53,5 124,3 140,9 260,1 46,0 82,5 62,1 120,4 275,5 31,0 75,0 162,1 94,6 1.883,9
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 274,3 178,2 162,1 88,9 229,9 244,0 438,7 83,5 144,7 100,0 197,3 477,5 113,7 122,3 273,1 157,4 3.285,6
2013
Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 606,7 399,0 355,8 201,1 492,3 538,1 987,2 179,5 316,3 230,8 450,3 1.055,6 198,6 280,0 614,4 355,6 7.261,2
Ilość kompostowanych odpadów zielonych 25,4 17,2 16,1 8,6 21,0 24,4 42,1 8,0 14,9 9,9 19,1 43,4 9,1 12,0 26,9 15,0 313,0
Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych 121,3 78,9 69,0 39,9 97,7 104,2 195,8 35,0 60,3 45,7 89,5 212,4 38,3 55,4 120,7 70,9 1.435,0
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 277,2 184,1 162,7 93,3 220,3 246,8 456,7 80,8 144,7 108,5 210,1 481,5 75,4 131,0 284,8 164,8 3.322,8
Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 182,9 118,8 108,1 59,3 153,3 162,7 292,5 55,7 96,5 66,7 131,5 318,4 75,8 81,5 182,0 104,9 2.190,4

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

grafika

Rysunek 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. dolnośląskim

grafika

Rysunek 6-2 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. kujawsko-pomorskim

grafika

Rysunek 6-3 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubelskim

grafika

Rysunek 6-4 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubuskim

grafika

Rysunek 6-5 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. łódzkim

grafika

Rysunek 6-6 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. małopolskim

grafika

Rysunek 6-7 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. mazowieckim

grafika

Rysunek 6-8 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. opolskim

grafika

Rysunek 6-9 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podkarpackim

grafika

Rysunek 6-10 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podlaskim

grafika

Rysunek 6-11 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. pomorskim

grafika

Rysunek 6-12 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. śląskim

grafika

Rysunek 6-13 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. świętokrzyskim

grafika

Rysunek 6-14 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. warmińsko-mazurskim

grafika

Rysunek 6-15 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. wielkopolskim

grafika

Rysunek 6-16 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. zachodniopomorskim

grafika

Rysunek 6-17 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce

Odpady zielone

Odpady zielone najłatwiej, spośród odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, zbiera się w sposób selektywny i poddaje procesom kompostowania. Metodę kompostowania wskazuje się jako podstawową dla recyklingu organicznego odpadów zielonych. Wybór technologii (od najprostszych metod kompostowania w pryzmach po metody komorowe, kontenerowe z pełną automatyzacją procesu) uzależniony jest od decydentów lokalnych na poziomie powiatu bądź gminy.

Założono, że w 2006 r. 35% tego strumienia odpadów będzie poddanych procesom kompostowania, a w 2010 r. 50%.

Odpady z opakowań z papieru i tektury

Przyjęto założenie, że wymagane prawem (ustawa o opakowaniach) ilości tych odpadów poddane będą recyklingowi.

Szczegółowy plan działań dla tej grupy odpadów przedstawiono w części głównej KPGO.

Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Jak wynika z tabeli 6-1 poza działaniami przedstawionymi powyżej dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań z papieru i tektury - pozostaje znacząca część odpadów, które należy wydzielić celem ograniczenia ilości składowanych odpadów.

Na tę ilość składają się przede wszystkim:

- odpady komunalne ulegające biodegradacji z gospodarstw domowych,

- papier i tektura (nieopakowaniowe).

Możliwości przerobu i unieszkodliwiania (poza składowaniem) tych odpadów uzależnione są od warunków lokalnych, a także możliwości finansowych poszczególnych jednostek administracyjnych.

Najwyższe ilości, które trzeba wydzielić i unieszkodliwić, występują w województwach: śląskim, mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim, małopolskim.

W województwach, gdzie występują najwyższe ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wskazuje się na potrzebę zastosowania termicznych metod przekształcania odpadów, z wykorzystaniem energii. Taka potrzeba wystąpi w dużych aglomeracjach miejskich.

Pozostałe możliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów zalecane do realizacji:

- kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie,

- budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej,

- budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przekształcania odpadów.

6.2. Odpady opakowaniowe

Odpady opakowaniowe omówione są w części głównej KPGO.

6.3. Odpady wielkogabarytowe

Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych:

- w roku 2005 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2006 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2010 - 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,

- w roku 2014 - 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych.

W tabeli 6-2 zestawiono ilości odpadów wielkogabarytowych w poszczególnych województwach, które powinny zostać objęte zbiórką oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem w odpowiednich instalacjach.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcie do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów wielkogabarytowych.

Tabela 6-2 Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach

Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
2000 55,22 38,03 38,71 18,67 48,22 56,65 92,37 19,11 36,29 21,89 40,48 91,94 27,60 26,44 60,10 32,04 703,77
Ilość odpadów wielkogabarytowych wytworzona w 2000 roku
2005
Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 20% 16,1 11,0 11,0 5,5 13,8 16,3 26,8 5,4 10,4 6,3 11,9 26,9 6,4 7,7 17,4 9,4 202,4
2006
Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 20% 16,1 11,1 11,0 5,5 13,7 16,4 26,8 5,4 10,4 6,4 11,9 26,9 6,4 7,7 17,5 9,4 202,6
2010
Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 50% 40,2 27,8 27,5 13,8 34,1 41,4 67,6 13,6 26,2 16,0 30,2 67,3 15,9 19,4 44,1 23,7 508,8
2014
Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 70% 56,4 39,2 38,6 19,6 47,5 58,8 95,6 19,1 37,2 22,6 43,0 94,3 22,1 27,5 62,7 33,4 717,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

6.4. Odpady budowlane

Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych:

- w roku 2005 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlanych,

- w roku 2014 - 60% wytwarzanych odpadów budowlanych.

W tabeli 6-3 zestawiono ilości odpadów budowlanych w poszczególnych województwach, które powinny zostać objęte zbiórką oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem w odpowiednich instalacjach.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcie do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych.

6.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych

Zakłada się następujący rozwój systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi:

- w roku 2005 - 15% odpadów będzie zbierana selektywnie,

- w roku 2006 - 15% odpadów będzie zbierana selektywnie,

- w roku 2010 - 50% odpadów będzie zbierana selektywnie,

- w roku 2014 - 80% odpadów będzie zbierana selektywnie.

W tabeli 6-4 przedstawione zostały zakładane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie.

W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

Tabela 6-3 Planowana ilość odpadów budowlanych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach

Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
2000
Ilość odpadów budowlanych wytworzonych w 2000 roku 118,91 83,99 89,28 40,96 105,74 129,35 202,89 43,39 85,14 48,85 87,93 193,90 64,04 58,73 134,44 69,35 1.556,89
2005
Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (15%) 26,6 18,9 20,0 9,3 23,4 29,4 45,6 9,7 19,3 11,0 20,0 43,5 11,7 13,3 30,4 15,7 347,7
2006
Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (15%) 28,2 20,1 21,1 9,9 24,7 31,2 48,4 10,3 20,5 11,6 21,2 46,0 12,4 14,1 32,3 16,6 368,6
2010
Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (40%) 94,6 67,6 70,6 33,4 82,1 105,9 163,1 34,5 69,4 39,1 72,3 154,5 41,3 47,5 109,4 56,1 1.241,2
2014
Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (60%) 195,3 140,2 145,3 69,6 168,0 221,6 339,0 71,1 144,7 80,9 151,6 319,0 84,3 98,5 228,7 116,5 2.574,3

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 6-4 Planowane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbierane selektywnie w poszczególnych województwach

Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
2000
Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku 8,07 5,51 5,51 2,71 7,00 8,10 13,40 2,74 5,13 3,16 5,90 13,54 3,92 3,82 8,66 4,67 101,83
2005
Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (15%) 1,3 0,9 1,0 0,5 1,2 1,5 2,3 0,5 1,0 0,5 1,0 2,2 0,6 0,7 1,5 0,8 17,4
2006
Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (15%) 1,3 0,9 1,0 0,5 1,2 1,5 2,3 0,5 1,0 0,5 1,0 2,2 0,6 0,7 1,5 0,8 17,4
2010
Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (50%) 4,4 3,2 3,3 1,6 3,9 5,0 7,6 1,6 3,3 1,8 3,4 7,2 1,9 2,2 5,1 2,6 58,2
2014
Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (80%) 7,1 5,1 5,3 2,5 6,1 8,1 12,3 2,6 5,3 2,9 5,5 11,6 3,1 3,6 8,3 4,2 93,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

6.6. Składowanie

Z oceny stanu składowisk w kontekście możliwości ich zamknięcia z uwagi na wyczerpywanie się pojemności chłonnej (bądź innych przyczyn), przeprowadzanej przez Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, wynika, że do roku 2006 w Polsce zamkniętych będzie ok. 300 składowisk. Przy założeniu, że generalną tendencją jest budowa dużych obiektów i zmniejszenie ich ilości w poszczególnych województwach, przyjąć należy, że:

- do roku 2006 wybudowanych będzie 50 nowych składowisk;

- od roku 2007 do 2013 - zamknięcie kolejnych obiektów i budowa dalszych 50 składowisk.

W tabeli 6-5 przedstawiono ilości odpadów komunalnych, które będą musiały być składowane w latach 2002-2014.

W tabeli 6-6 podano objętości składowisk odpadów komunalnych, jakie będą musiały być zapewnione w poszczególnych województwach w poszczególnych przedziałach czasowych.

Tabela 6-5 Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2002-2014

Lata dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg/rok]
2002 1.066,9 717,3 694,9 355,1 911,1 1.031 1.748,6 349 640,6 408,7 777,4 1.814,4 432,4 496,3 1.117,8 617,6 13.179,1
2003 1.070,8 720,5 697,5 356,9 913,2 1.036,6 1.756,9 350,2 644 410,7 781,9 1.820,7 433,3 498,8 1.123,7 620,6 13.236,3
2004 1.074,7 723,7 700 358,8 915,2 1.042,2 1.765,1 351,4 647,3 412,6 786,5 1.827,1 434,3 501,4 1.129,7 623,5 13.293,5
2005 1.078,6 727,2 702,5 360,4 917,3 1.047,8 1.773,3 352,7 650,5 414,6 791 1.833,3 424,3 503,9 1.135,9 626,3 13.339,6
2006 1.082,5 730,2 705,0 362,2 919,4 1.053,4 1.781,7 353,8 653,9 416,6 795,4 1.839,8 425,5 506,4 1.141,5 629,2 13.396,5
2007 1.033,1 697,2 672,3 346,3 875,8 1.006 1.701,7 337,3 624,1 397,9 760,7 1.755,8 414,1 484 1.090,8 601,2 12.798,3
2008 1.010,3 682,3 657,2 339,2 855 985,1 1.665,9 329,6 610,9 389,6 745,5 1.717 403,5 474 1.068,3 588,7 12.522,1
2009 987,6 667,4 642 332 834,3 964,2 1.630 321,9 597,6 381,3 730,4 1.678,3 393 464 1.045,8 576,1 12.245,9
2010 964,8 652,4 626,9 325 813,7 943,1 1.594,3 314,2 584,3 372,9 715,1 1.639,5 382,4 454,2 1.023,3 563,6 11.969,7
2011 945,1 639,6 613,7 318,7 795,6 924,8 1.563,4 307,5 572,6 365,9 702,2 1.606 372,7 445,5 1.004 552,6 11.729,9
2012 925,4 626,8 600,6 312,5 777,7 906,3 1.532,7 300,7 560,8 358,9 689,1 1.572,5 363,1 436,9 984,6 541,7 11.490,3
2013 905,7 613,9 587,4 306,4 759,7 887,9 1.501,9 294 549 351,8 676 1.539 353,4 428,3 965,2 530,8 11.250,4
2014 866,1 588,3 561 294,1 723,8 850,8 1.440,5 280,5 525,2 337,7 650 1.472,1 334,4 411,1 926,5 509 10.770,9
Razem 13.011,6 8.786,8 8.461 4.367,6 11.011,8 12.679,2 21.456 4.242,8 7.860,8 5.019,2 9.601,2 22.115,5 5.166,2 6.104,8 13.757,1 7.580,9 161.222,5

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 6-6 Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych

rok dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. m3/okres]
2002-2005 5.048,1 3.398,2 3.288,1 1.683,9 4.302,1 4.891,5 8.287,1 1.650,9 3.038,2 1.937,1 3.690,4 8.583,1 2.041,5 2.353,5 5.302,3 2.927,2 62.423,4
2006-2010 5.974,4 4.034,7 3.886,5 2.005,6 5.056,3 5.826,0 9.851,2 1.949,2 3.612,9 2.303,9 4.408,5 10.153,4 2.387,3 2.803,1 6.317,5 3.481,0 74.051,7
2011-2014 5.327,4 3.611,3 3.455,3 1.802,2 4.469,0 5.222,7 8.834,7 1.729,3 3.229,5 2.069,6 3.976,6 9.053,1 2.078,8 2.519,2 5.677,9 3.122,1 66.178,8
Razem 16.349,9 11.044,3 10.629,9 5.491,8 13.827,5 15.940,2 26.973,0 5.329,5 9.880,7 6.310,7 12.075,5 27.789,5 6.507,6 7.675,9 17.297,7 9.530,2 202.653,8

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

7. 

HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ

Rok Zakres Jednostka odpowiedzialna
2003 Przygotowanie wojewódzkich i powiatowych planów gospodarki odpadami zarządy województw i powiatów
2004 Przygotowanie gminnych planów gospodarki odpadami zarządy gmin
2003-2006 Organizacja powiatowych (międzygminnych) i gminnych systemów gospodarki odpadami: powiaty

(zw. gmin) gminy
* rozwój systemów selektywnej zbiórki ze szczególnym

uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów

organicznych z gospodarstw domowych

* intensyfikacja akcji podnoszenia świadomości

społecznej w dziedzinie gospodarki odpadami

* wdrożenie nowych systemów zbiórki, transportu i

unieszkodliwiania odpadów komunalnych

* budowa instalacji, które zapewnią odzysk i

unieszkodliwianie (poza składowaniem) w roku 2006

ok. 1.460 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających

biodegradacji wytworzonych w kraju

* budowa lub modernizacja składowisk odpadów

komunalnych wg standardów i wymogów UE. Zapewnienie

bezpiecznego dla środowiska składowania 53.060 tys.

Mg odpadów komunalnych w kraju w okresie 2002-2005.

Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów

komunalnych.

* objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką

odpadów komunalnych

2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: powiaty
* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 20% wytworzonych odpadów

wielkogabarytowych w roku 2006

 gminy
* instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów

wielkogabarytowych o przepustowości 200 tys. Mg w

roku 2006
2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych: powiaty gminy
* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 15% wytworzonych odpadów budowlanych w

kraju w roku 2006

* instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o

przepustowości 370 tys. Mg w roku 2006

2003-2006 Rozwój selektywnej zbiórki, celem unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych: powiaty

gminy
* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 15% wytworzonych odpadów niebezpiecznych

w roku 2006

* instalacja linii unieszkodliwiania odpadów

niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów

komunalnych o przepustowości 17 tys. Mg w roku 2006

2006-2010 Dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi: powiaty

gminy
* rozwój selektywnej zbiórki
* kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i

podnoszenia świadomości społecznej

* wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i

unieszkodliwiania odpadów, w tym termicznych metod;

intensyfikacja działań w tym okresie powinna

spowodować zapewnienie przepustowości obiektów

odzysku i unieszkodliwiania na poziomie 3.945 tys.

Mg w roku 2010

2006-2010 Rozwój zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych: powiaty

gminy
* budowa instalacji unieszkodliwiania odpadów, które

zapewnią odzysk i unieszkodliwianie (poza

składowaniem) w roku 2010 ok. 3.124 tys. Mg odpadów

komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w

kraju

* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 50% odpadów wielkogabarytowych w roku

2010

* instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów

wielkogabarytowych o przepustowości 510 tys. Mg w

roku 2010

* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 40% odpadów budowlanych w roku 2010

* instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o

przepustowości 1.240 tys. Mg w roku 2010

* działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki

na poziomie 50% odpadów niebezpiecznych w kraju

wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w roku

2010

* instalacja linii unieszkodliwiania odpadów

niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów

komunalnych o przepustowości 60 tys. Mg w roku 2010

2006-2009 Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych wg standardów UE. Ostateczne zakończenie eksploatacji składowisk niespełniających wymogów UE powiaty

gminy
Działania w latach 2003-2006

Dla osiągnięcia wymaganej dyrektywą UE zmniejszenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do składowania do poziomu 75% (stan roku 1995) w roku 2010 przewidziano sukcesywne wdrażanie rozwiązań związanych z recyklingiem tych odpadów. W pierwszym okresie realizacji Planu, czyli 2003-2006, założono, że osiągnie się poziom 15% odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

Tak więc realizacja ustaleń KPGO w części dotyczącej odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w pierwszym okresie, czyli 2003-2006, związana będzie w głównej mierze:

- ze znacznym rozwojem w stosunku do stanu obecnego - selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji;

- z budową instalacji odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, zapewniających przyjęcie ok. 680 tys. Mg w roku 2006. Uwzględniając aktualny poziom kompostowania odpadów w Polsce - 248 tys. Mg, oznacza to, że występuje konieczność zainstalowania urządzeń o przepustowości 430 tys. Mg.

Na rysunku 7-1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, o które należy zwiększyć ich odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w Polsce.

grafika

Rysunek 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Powyższe traktować należy jako wytyczne do wykonania Wojewódzkich Planów Gospodarki Odpadami, w których powinny zapaść decyzje dotyczące konkretnych rozwiązań w zależności od uwarunkowań lokalnych.

Działania w latach 2007-2010

Na rysunku 7-1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych.

Rysunek 7-2 przedstawia ilości odpadów komunalnych przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych.

Tabela 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresach 2006-2010 i 2011-2013

Województwo Przyrost zdolności unieszkodliwiania odpadów zielonych w okresie Przyrost dodatkowego koniecznego recyklingu odpadów ulegających biodegradacji w okresie
[tys. Mg/rok] [tys. Mg/rok]
2006-2010 2011-2013 2006-2010 2011-2013
dolnośląskie 5,3 10,3 109,8 118,9
kujawsko-pomorskie 3,6 7,1 72,4 78,9
lubelskie 3,4 6,6 64,6 70,3
lubuskie 1,8 3,6 36,6 39,8
łódzkie 4,4 8,5 88,7 96,0
małopolskie 5,1 10,1 98,1 105,9
mazowieckie 8,9 17,4 179,9 196,6
opolskie 1,7 3,3 32,4 34,8
podkarpackie 3,1 6,2 57,6 62,1
podlaskie 2,1 4,1 42,0 46,4
pomorskie 4,0 7,9 82,1 89,7
śląskie 9,1 17,6 190,5 205,9
świętokrzyskie 1,9 3,7 31,0 44,5
warmińsko-mazurskie 2,5 5,0 51,1 56,0
wielkopolskie 5,7 11,2 112,1 122,7
zachodniopomorskie 3,2 6,2 64,6 70,2
Razem 65,8 128,6 1.313,3 1.438,9

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

grafika

Rysunek 7-2 Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych

8. 

NIEZBĘDNE KOSZTY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘĆ W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI

8.1. Koszty zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Jednym z podstawowych elementów rozpatrywanych w ramach niniejszego Planu są koszty. Koszty funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi, przyjęte w modelu symulacyjnym zastosowanym do opracowania KPGO, rozpatrywane są w trzech fazach, jako:

- koszty zbiórki (odbierania) odpadów,

- koszty transportu,

- koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Koszty funkcjonowania układu gospodarki odpadami komunalnymi mogą, przy przyjętym stopniu uogólnienia, zostać jedynie zgrubnie oszacowane. Składa się na to wiele przyczyn, głównie fakt nieujawniania rzeczywistych kosztów przez przedsiębiorstwa wywożące odpady, co m.in. wiąże się z konkurencją na rynku transportu odpadów. Inną z przyczyn jest trudność, w sensie księgowym, ścisłego rozdzielenia kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwa wywozowe z różnych tytułów, np. z tytułu samego zbierania i samego transportu odpadów, gdyż w praktyce te dwie operacje, nazywane w terminologii gospodarki odpadami wywozem, wykonywane są łącznie. Niemniej, w modelu symulacyjnym, czynnik kosztu transportu musiał zostać wyodrębniony. Należy wyjaśnić, że w potocznym rozumieniu termin "wywóz" (np. jako opłata za wywóz śmieci stanowiąca składnik czynszu) ma odmienne znaczenie i obejmuje także składowanie odpadów na składowisku.

Wskaźniki kosztów, przyjęte na potrzeby niniejszego Planu, mają charakter szacunkowy, oparty, dla elementów: zbiórka i transport, na danych uzyskanych w wyniku ankietyzacji w kilku przedsiębiorstwach transportowych. Dla oceny kosztów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów szacunek oparto na kalkulacjach sporządzonych zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami, a zaczerpniętych z oszacowań przeprowadzonych w ramach Master Planu dla b. woj. katowickiego, sporządzonego w ramach Programu PHARE II m.in. przez Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.

8.1.1. Koszty zbiórki odpadów komunalnych

Przy konstruowaniu niniejszego KPGO rozpatrywano kilka systemów zbiórki odpadów:

- tradycyjny (wszystkie odpady w jednym pojemniku),

- dla odpadów segregowanych - na frakcję tzw. mokrą obejmującą odpady ulegające biodegradacji, nadające się do kompostowania, i na frakcję tzw. suchą obejmującą pozostałe rodzaje odpadów. Przy takim systemie na każdej posesji ustawiane są zatem 2 rodzaje pojemników,

- selektywna zbiórka odpadów, która obejmuje określoną liczbę punktów, w których ustawione są pojemniki na wyselekcjonowane frakcje odpadów, np. na szkło, makulaturę, metale, tworzywa sztuczne, odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, wielkogabarytowe itp.

Podstawę stanowi jednak system zbiórki odpadów w pojemnikach ustawionych na każdej posesji - tradycyjny lub, w przyszłości, dla odpadów segregowanych. Poniższa tabela przedstawia jednostkowe koszty zbierania odpadów przyjęte do obliczeń w niniejszym opracowaniu, dla 2 podstawowych źródeł odpadów związanych z zabudową mieszkaniową i dla ww. podstawowych systemów zbiórki. Przedstawione tu koszty zbierania obejmują koszty związane z postawieniem pojemników (w tym ich nabyciem lub dzierżawą, a także ewentualną konserwacją) oraz ich regularnym opróżnianiem. Koszt zbierania powiększony o koszt przewozu stanowi tzw. koszt transportu.

Tabela 8-1 Jednostkowe koszty zbierania odpadów komunalnych i ich frakcji

Typ źródła Odpady łącznie Frakcja organiczna Frakcja "sucha"
zł/Mg zł/Mg zł/Mg
Zabudowa miejska - zwarta 25 40 45
Zabudowa rozproszona 50 80 90

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Przyczyna wyższych kosztów zbiórki odpadów w zabudowie rozproszonej jest oczywista, przejazdy między posesjami zajmują sporo czasu, a na posesjach ładuje się niewiele odpadów, wobec czego wydajność brygad wywozowych, liczona np. jako ilość ton załadowanych w ciągu godziny, jest mała. Przeciwnie, przy zabudowie wielorodzinnej, a na osiedlach bloków mieszkalnych w szczególności, wydajność ta jest wysoka. Przy stałej (ustalonej) opłacie za transport, przedsiębiorstwa wywozowe zabiegają zatem o wywóz odpadów z osiedli bloków, a już zwłaszcza z osiedli położonych w pobliżu składowiska.

Zróżnicowanie kosztów zbiórki frakcji organicznej i frakcji "suchej" wynika z faktu, że frakcja organiczna jest "cięższa", tzn. ma wyższą gęstość nasypową, wobec tego przy tej samej objętości załadowana zostanie większa ilość (masa) odpadów organicznych niż "lżejszych" pozostałych odpadów suchych.

8.1.2. Koszty transportu odpadów komunalnych

Podobnie, jak dla kosztów zbiórki, oszacowano jednostkowe koszty transportu odpadów, obrazujące koszt transportu 1 Mg odpadów na odległość 1 km. W przyjętym modelu symulacyjnym przyjęto, że przy wywozie odpadów dystans: źródło odpadów - punkt obierania odpadów pokonywany jest dwukrotnie (tam i z powrotem do rejonu wywozu), wobec czego dla każdej wywiezionej tony odpadów koszt ten się (w przybliżeniu) podwaja. Przyjęte jednostkowe koszty transportu przedstawia poniższa tabela.

Tabela 8-2 Koszty transportu odpadów

Rodzaj transportowanych odpadów Jednostkowy koszt transportu
[zł / Mg, km]*
Transport odpadów niesegregowanych 0,50
Transport frakcji organicznej 0,40
Transport frakcji "suchej" 0,60

* złoty/tona, kilometr

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

W niektórych, wariantowo rozpatrywanych rozwiązaniach, występuje także transport "wielkotonażowy" odpadów, np. przy zlokalizowaniu sortowni odpadów (frakcji "suchej") nie w pobliżu składowiska, wystąpi konieczność transportu pozostałej po sortowaniu części odpadów na wysypisko. W tym wypadku jednak koszt tego transportu może zostać wliczony w koszt odzysku odpadów w sortowni. To samo dotyczy odwozu pozostałości po spalaniu i odpadów z oczyszczania frakcji kompostowalnej. W niektórych, specyficznych przypadkach, dodatkowo można rozpatrywać koszty transportu 2-stopniowego, gdy funkcjonować musi stacja przeładunkowa, jednak na etapie KPGO taki wariant nie jest rozpatrywany.

8.1.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Podobnie jak w przypadku kosztów transportu tak i w przypadku kosztów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przeprowadzono jedynie ich zgrubne "teoretyczne" oszacowanie. W chwili obecnej, zarówno producenci urządzeń do obiektów unieszkodliwiania lub odzysku odpadów, jak i ewentualni inni uczestnicy procesu inwestycji nie są skłonni ujawniać cen swoich ofert. W przypadku firm zagranicznych odgrywać może pewną rolę element promocji oferowanych technologii. Dochodzi tu także zagadnienie tzw. efektu skali, tj. relatywnie niższych kosztów jednostkowych w miarę wzrostu wielkości obiektu. Kalkulacje, na których oparto oszacowanie kosztów odzysku i unieszkodliwiania odpadów w wybranych obiektach, sporządzono, wzorując się na standardowych arkuszach kalkulacyjnych, zalecanych do stosowania m.in. przez UNIDO.

Poniżej w tabeli przedstawiono skalkulowane jednostkowe koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu różnych technologii w obiektach o zróżnicowanych przepustowościach, które w tym wypadku są równoznaczne cenie, jaką należałoby uiścić za każdą tonę odpadów dostarczonych do danego obiektu. Niżej podane koszty zawierają już ewentualne przychody z tytułu sprzedaży odzyskanych z odpadów substancji lub materiałów, kompostu, energii:

Tabela 8-3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach

Rodzaj technologii Koszt jednostkowy
[zł / tonę odpadów]
sortowanie frakcji "suchej" 60-90
kompostowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 100-130
fermentacja beztlenowa 120-150
składowanie 30-60
termiczne przekształcanie odpadów 250-350

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

W następnej tabeli przedstawiono także oszacowany poziom nakładów inwestycyjnych (kosztu wybudowania) danego obiektu technologicznego, w którym przeprowadzany będzie odzysk lub unieszkodliwianie odpadów.

Tabela 8-4 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów

Przepustowość obiektu / instalacji Składowisko Instalacja termicznego przekształcania odpadów (spalarnia) Sortownia Kompostownia kontenerowa Instalacja fermentacji beztlenowej
Mg/rok mln zł mln zł mln zł mln zł mln zł
2.000 2,0
4.000 3,0 4,0
10.000 2,5 8,0 5,0 6,0
20.000 3,5 11,0 9,0 10,0
40.000 6,5 65,0 16,0 16,0 18,0
100.000 14,5 140,0 28,0 38,0
150.000 19,5 190,0
250.000 28,0 295,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

W powyższej tabeli wypełnione są jedynie te pola, które odpowiadają obiektom o zakresach przepustowości spotykanych w praktyce i oferowanych na rynku. Przykładowo, typowy, podstawowy moduł spalarni odpadów odpowiada przepustowości rzędu 100.000 Mg odpadów rocznie (co z kolei w przybliżeniu odpowiada ilości odpadów "wytwarzanych" przez ok. półmilionowe miasto) i spalarnie budowane są zazwyczaj jako obiekty duże, w przeciwieństwie do kompostowni, które oferowane są w mniejszych modułach, np. jedna z czołowych firm zachodnich oferuje podstawowe moduły kompostowni kontenerowej przerabiające 4.000 Mg odpadów rocznie. Spalarnie odpadów projektuje się obecnie zazwyczaj na odpady wysokokaloryczne, które uzyskuje się m.in. w ten sposób, że zbiera się oddzielnie odpady "suche" właśnie wysokokaloryczne i oddzielnie odpady mokre, organiczne.

W poniżej zamieszczonej tabeli przedstawiono koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych.

Tabela 8-5 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych

Rodzaj procesu Wskaźnik jednostkowych nakładów inwestycyjnych Wskaźnikowy koszt odzysku i unieszkodliwiania w obiekcie Jednostkowy koszt zbiórki i wywozu Sumaryczny, jednostkowy koszt odzysku i unieszkodliwiania
zł/Mg przepustowości zł/Mg zł/Mg zł/Mg
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów budowlanych 900 122 50 170
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych 500 164 80 240
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 3.500 636 200 800

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

8.2. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Przyjmując wyszacowane koszty wariantowych rozwiązań techniczno-technologicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (rozdz. 8.1.) oraz wyznaczone dla poszczególnych województw ilości odpadów, które należy w określonych przedziałach czasowych wyeliminować ze składowania i poddać procesom odzysku i unieszkodliwiania (rozdz. 6.1.) - przedstawiono poniżej wyszacowane koszty związane z budową odpowiednich instalacji.

Ponieważ na etapie KPGO nie rozstrzyga się kwestii przyjęcia określonej technologii spośród możliwych opcji (scharakteryzowanych w rozdz. 5), stąd konieczność przyjęcia średnich kosztów jednostkowych odzysku i unieszkodliwiania odpadów metodami biologicznymi lub termicznymi.

Tabela 8-6 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresie krótkoterminowym - do roku 2006

Województwo Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do odzysku i unieszkodliwiania Nakłady inwestycyjne na instalacje do roku 2006 Koszt eksploatacji systemu - łącznie Jednostkowy koszt eksploatacji systemu w przeliczeniu na 1 mieszkańca
[tys. Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M,rok]
dolnośląskie 58,1 41,0 11,0 3,7
kujawsko-pomorskie 39,4 28,0 7,5 3,6
lubelskie 33,8 24,0 6,4 2,9
lubuskie 20,2 14,0 3,8 3,7
łódzkie 43,8 31,0 8,3 3,2
małopolskie 51,9 36,0 9,9 3,0
mazowieckie 96,0 67,0 18,2 3,6
opolskie 16,6 12,0 3,2 3,0
podkarpackie 30,5 21,0 5,8 2,7
podlaskie 23,8 17,0 4,5 3,7
pomorskie 45,4 32,0 8,6 3,9
śląskie 101,8 71,0 19,3 4,0
świętokrzyskie 0,0 0,0 0,0 0,0
warmińsko-mazurskie 28,4 20,0 5,4 3,7
wielkopolskie 60,1 42,0 11,4 3,4
zachodniopomorskie 35,6 25,0 6,8 3,9
Razem 678,2 481,0 128,9 3,3

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Decyzja o tym, czy w danym województwie wybudowanych zostanie wiele obiektów o małej przepustowości, zarazem przy niskich kosztach transportu, czy obiekty o charakterze ponadlokalnym o dużej przepustowości, ale też z wysokimi kosztami transportu, powinna zostać podjęta na etapie planów wojewódzkich.

Dla potrzeb wyszacowania kosztów niezbędnych dla realizacji przedsięwzięć przewidzianych na etapie Planu Krajowego przyjęto następujące wskaźniki kosztów jednostkowych:

- nakłady inwestycyjne - 700 zł/1Mg przepustowości

- koszt funkcjonowania systemu (koszty odzysku i unieszkodliwiania + koszty zbiórki i transportu) - 190 zł/Mg.

Zakładając, że w okresie 2006-2013 będą funkcjonowały instalacje termicznego przekształcania odpadów w największych aglomeracjach w Polsce, przyjęto w nakładach inwestycyjnych i kosztach funkcjonowania systemów następujące wskaźniki kosztów jednostkowych metod termicznych na poziomie:

- nakłady inwestycyjne - 1.400 zł/1Mg przepustowości

- koszt funkcjonowania systemu (koszty odzysku i unieszkodliwiania + koszty zbiórki i transportu) - 350 zł/Mg.

Do dalszych kalkulacji, związanych z tym, że część odpadów komunalnych ulegających biodegradacji będzie przekształcana metodami termicznymi, przyjęto m.in. założenia, że podstawowe moduły budowanych spalarni mają najczęściej przepustowość ok. 100.000 Mg/rok, że w odpadach komunalnych (niesegregowanych) odpady ulegające biodegradacji stanowią ok. 50% oraz że spalane będą odpady komunalne jedynie z głównych aglomeracji, nie zaś z całego województwa. W konsekwencji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do spalania stanowią zawsze wielokrotność 50.000 Mg/rok.

Tabela 8-7 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji - rok 2013

Województwo Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do odzysku i unieszkodliwiania w 2013r. (w tym) ilość odpadów ulegających biodegradacji do termicznego przekształcania Nakłady inwestycyjne na instalacje termicznego przekształcania do roku 2013 Dalsze nakłady inwestycyjne na instalacje przekształcania met. biol. w okresie 2007-2013 Łączne nakłady inwestycyjne (termicz. + biolog.) w okresie 2007-2013 Koszt eksploatacji systemu -łącznie (termicz. i biol.) w 2013 r. Jednostkowy koszt eksploat. systemu w przeliczeniu na 1 mieszk. w 2013 r.
[tys. Mg/rok] [tys. Mg/ rok] [mln zł] [mln zł] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M, rok]
dolnośląskie 302,6 50,0 140,0 136,1 276,1 65,5 22,1
kujawsko-pomorskie 201,3 - - 113,3 113,3 38,2 18,0
lubelskie 178,7 - - 101,5 101,5 34,0 15,4
lubuskie 101,9 - - 57,3 57,3 19,4 18,4
łódzkie 241,3 50,0 140,0 103,3 243,3 53,8 21,2
małopolskie 271,2 50,0 140,0 118,5 258,5 59,5 17,7
mazowieckie 498,9 150,0 420,0 177,0 597,0 118,8 23,1
opolskie 88,8 - - 50,5 50,5 16,9 15,7
podkarpackie 159,5 - - 90,4 90,4 30,3 13,8
podlaskie 118,4 - - 66,2 66,2 22,5 18,4
pomorskie 229,2 - - 128,7 128,7 43,5 19,0
śląskie 524,9 100,0 280,0 226,2 506,2 115,7 23,9
świętokrzyskie 84,5 - - 59,2 59,2 16,1 12,6
warmińsko-mazurskie 143,1 - - 80,2 80,2 27,2 18,2
wielkopolskie 311,7 50,0 140,0 141,1 281,1 67,2 19,4
zachodniopomorskie 179,7 - - 100,9 100,9 34,1 19,3
Razem 3.635,7 450,0 1.260,0 1.750,4 3.010,4 762,8 śr. 19,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

8.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych

W podobny sposób wyszacowano niezbędne nakłady na odzysk i unieszkodliwienie odpadów wielkogabarytowych. Przyjęto jednostkowe wskaźniki kosztów dla tego typu odpadów w wielkości:

wskaźnik nakładów inwestycyjnych - 500 zł/1Mg przepustowości,

łączny jednostkowy koszt - 240 zł/Mg.

funkcjonowania systemu zbiórki,

transportu, odzysku i unieszkodliwiania

odpadów wielkogabarytowych

W poniżej zamieszczonych tabelach podano wyliczone niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych do roku 2006 i perspektywicznie do roku 2014.

Tabela 8-8 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2006

Województwo Ilość odpadów wielkogabarytowych do odzysku i unieszkodliwiania w 2006 r. Nakłady inwestycyjne Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i uniszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych na 1 mieszkańca w 2006 r.
[tys. Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M, rok]
dolnośląskie 16,1 8,1 3,9 1,31
kujawsko-pomorskie 11,1 5,6 2,7 1,27
lubelskie 11,0 5,5 2,6 1,19
lubuskie 5,5 2,8 1,3 1,28
łódzkie 13,7 6,9 3,3 1,27
małopolskie 16,4 8,2 3,9 1,20
mazowieckie 26,8 13,4 6,4 1,27
opolskie 5,4 2,7 1,3 1,20
podkarpackie 10,4 5,2 2,5 1,16
podlaskie 6,4 3,2 1,5 1,26
pomorskie 11,9 6,0 2,9 1,28
śląskie 26,9 13,5 6,5 1,34
świętokrzyskie 6,4 3,2 1,5 1,18
warmińsko-mazurskie 7,7 3,9 1,8 1,25
wielkopolskie 17,5 8,8 4,2 1,24
zachodniopomorskie 9,4 4,7 2,3 1,29
Razem 202,6 101,3 48,6 1,25

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-9 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2014

Województwo Ilość odpadów wielkogabarytowych do odzysku i unieszkodliwiania w 2014 r. Nakłady inwestycyjne 2007-2014 Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych na 1 mieszkańca w 2014 r.
[tys. Mg/ rok] [mln zł] [mln zł/ rok] [zł/ M, rok]
dolnośląskie 56,4 20,2 13,5 4,57
kujawsko-pomorskie 39,2 14,1 9,4 4,43
lubelskie 38,6 13,8 9,3 4,21
lubuskie 19,6 7,1 4,7 4,46
łódzkie 47,5 16,9 11,4 4,48
małopolskie 58,8 21,2 14,1 4,20
mazowieckie 95,6 34,4 22,9 4,47
opolskie 19,1 6,9 4,6 4,25
podkarpackie 37,2 13,4 8,9 4,07
podlaskie 22,6 8,1 5,4 4,43
pomorskie 43,0 15,6 10,3 4,49
śląskie 94,3 33,7 22,6 4,68
świętokrzyskie 22,1 7,9 5,3 4,15
warmińsko-mazurskie 27,5 9,9 6,6 4,42
wielkopolskie 62,7 22,6 15,0 4,34
zachodniopomorskie 33,4 12,0 8,0 4,54
Razem 717,6 257,5 172,2 4,39

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Łączne nakłady inwestycyjne do roku 2014 w tym strumieniu odpadów komunalnych powinny wynieść w skali kraju ok. 360 mln zł.

8.4. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych

Analogicznym sposobem wyszacowano niezbędne nakłady na odzysk i unieszkodliwienie odpadów budowlanych. Przyjęto jednostkowe wskaźniki kosztów dla tego typu odpadów:

wskaźnik nakładów inwestycyjnych - 200 zł/1Mg przepustowości,

dla instalacji zagospodarowania

odpadów budowlanych

łączny jednostkowy koszt - 80 zł/Mg.

funkcjonowania systemu zbiórki,

transportu, odzysku i unieszkodliwiania

odpadów budowlanych

Na podstawie tych wskaźników, przy założeniu odzysków omówionych we wcześniejszych rozdziałach, wyliczono niezbędne nakłady i szacunkowe koszty, co przedstawiono w poniższych tabelach.

Tabela 8-10 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2006

Województwo Ilość odpadów budowlanych do odzysku i unieszkodliwienia w 2006 r. Nakłady inwestycyjne Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, na 1 mieszkańca w 2006 r.
[tys. Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/ M, rok]
dolnośląskie 28,2 5,6 2,3 0,76
kujawsko-pomorskie 20,1 4,0 1,6 0,76
lubelskie 21,1 4,2 1,7 0,76
lubuskie 9,9 2,0 0,8 0,77
łódzkie 24,7 4,9 2,0 0,76
małopolskie 31,2 6,2 2,5 0,76
mazowieckie 48,4 9,7 3,9 0,76
opolskie 10,3 2,1 0,8 0,76
podkarpackie 20,5 4,1 1,6 0,76
podlaskie 11,6 2,3 0,9 0,76
pomorskie 21,2 4,2 1,7 0,76
śląskie 46,0 9,2 3,7 0,76
świętokrzyskie 12,4 2,5 1,0 0,76
warmińsko-mazurskie 14,1 2,8 1,1 0,76
wielkopolskie 32,3 6,5 2,6 0,76
zachodniopomorskie 16,6 3,3 1,3 0,76
Razem 368,6 73,7 29,5 0,76

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-11 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2014

Województwo Ilość odpadów budowlanych do odzysku i unieszkodliwienia w 2014 r. Nakłady inwestycyjne 2006-2014 r. Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, na 1 mieszkańca w 2014 r.
[tys. Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/ M, rok]
dolnośląskie 195,3 33,4 15,6 5,28
kujawsko-pomorskie 140,2 24,0 11,2 5,28
lubelskie 145,3 24,8 11,6 5,28
lubuskie 69,6 11,9 5,6 5,28
łódzkie 168,0 28,7 13,4 5,28
małopolskie 221,6 38,1 17,7 5,28
mazowieckie 339,0 58,1 27,1 5,28
opolskie 71,1 12,2 5,7 5,28
podkarpackie 144,7 24,8 11,6 5,28
podlaskie 80,9 13,9 6,5 5,28
pomorskie 151,6 26,1 12,1 5,28
śląskie 319,0 54,6 25,5 5,28
świętokrzyskie 84,3 14,4 6,7 5,28
warmińsko-mazurskie 98,5 16,9 7,9 5,28
wielkopolskie 228,7 39,3 18,3 5,28
zachodniopomorskie 116,5 20,0 9,3 5,28
Razem 2.574,3 441,1 205,9 5,28

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

8.5. Koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych

Niezbędne nakłady inwestycyjne i koszty dla unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych wyszacowano podobną metodą, jak dla frakcji odpadów komunalnych omówionych wyżej. Przyjęto tu jednostkowe wskaźniki kosztów jak niżej:

wskaźnik nakładów - 3.500 zł/1Mg przepustowości,

inwestycyjnych dla stacji

unieszkodliwiania odpadów

niebezpiecznych wytwarzanych

w grupie odpadów komunalnych

łączny jednostkowy koszt funkcjonowania - 2.000 zł/Mg.

systemu zbiórki, transportu

i unieszkodliwiania odpadów

niebezpiecznych wytwarzanych

w grupie odpadów komunalnych

Przyjmując obliczone wcześniej ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do unieszkodliwienia, niezbędne nakłady i koszty ich unieszkodliwienia przyjmą wielkości przedstawione w poniższych tabelach.

Tabela 8-12 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do roku 2006

Województwo Ilość odpadów komunalnych do unieszkodliwienia w 2006 r. Nakłady inwestycyjne Roczny koszt funkcjonowania systemu Jedn. koszt funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych na 1 mieszkańca w 2006 r.
[tys. Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M, rok]
dolnośląskie 1,3 4,6 2,6 0,88
kujawsko-pomorskie 0,9 3,2 1,8 0,86
lubelskie 1,0 3,5 2,0 0,90
lubuskie 0,5 1,8 1,0 0,97
łódzkie 1,2 4,2 2,4 0,93
małopolskie 1,5 5,3 3,0 0,92
mazowieckie 2,3 8,1 4,6 0,91
opolskie 0,5 1,8 1,0 0,93
podkarpackie 1,0 3,5 2,0 0,93
podlaskie 0,5 1,8 1,0 0,82
pomorskie 1,0 3,5 2,0 0,90
śląskie 2,2 7,7 4,4 0,91
świętokrzyskie 0,6 2,1 1,2 0,92
warmińsko-mazurskie 0,7 2,5 1,4 0,95
wielkopolskie 1,5 5,3 3,0 0,89
zachodniopomorskie 0,8 2,8 1,6 0,92
Razem 17,5 61,3 35,0 0,91

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-13 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w latach 2007-2014

Województwo Ilość odpadów niebezpiecznych do unieszkodliwienia w 2014 r. Nakłady inwestycyjne 2007-2014 Roczny koszt funkcjonowania systemu Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych na 1 mieszkańca w 2014 r.
[tys Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M,rok]
dolnośląskie 7,1 20,3 14,2 4,80
kujawsko-pomorskie 5,1 14,7 10,2 4,80
lubelskie 5,3 15,1 10,6 4,81
lubuskie 2,5 7,0 5,0 4,74
łódzkie 6,1 17,2 12,2 4,79
małopolskie 8,1 23,1 16,2 4,82
mazowieckie 12,3 35,0 24,6 4,79
opolskie 2,6 7,4 5,2 4,83
podkarpackie 5,3 15,1 10,6 4,84
podlaskie 2,9 8,4 5,8 4,73
pomorskie 5,5 15,8 11,0 4,79
śląskie 11,6 32,9 23,2 4,80
świętokrzyskie 3,1 8,8 6,2 4,85
warmińsko-mazurskie 3,6 10,2 7,2 4,82
wielkopolskie 8,3 23,8 16,6 4,79
zachodniopomorskie 4,2 11,9 8,4 4,76
Razem 93,6 266,4 187,2 4,80

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

8.6. Sumaryczne koszty odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów komunalnych

Łączne koszty na unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zsumowano i zestawiono w poniższych tabelach.

Tabela 8-14 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych do 2006 r.

Województwo Nakłady inwestycyjne dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Nakłady inwestycyjne dla odpadów wielkogabarytowych Nakłady inwestycyjne dla odpadów budowlanych Nakłady inwestycyjne dla odpadów niebezpiecznych Łączne nakłady inwestycyjne dla wybranych strumieni
[mln zł] [mln zł] [mln zł] [mln zł] [mln zł]
dolnośląskie 41,0 8,1 11,3 4,6 64,9
kujawsko-pomorskie 28,0 5,6 8,0 3,2 44,7
lubelskie 24,0 5,5 8,4 3,5 41,4
lubuskie 14,0 2,8 4,0 1,8 22,5
łódzkie 31,0 6,9 9,9 4,2 51,9
małopolskie 36,0 8,2 12,5 5,3 61,9
mazowieckie 67,0 13,4 19,4 8,1 107,8
opolskie 12,0 2,7 4,1 1,8 20,6
podkarpackie 21,0 5,2 8,2 3,5 37,9
podlaskie 17,0 3,2 4,6 1,8 26,6
pomorskie 32,0 6,0 8,5 3,5 49,9
śląskie 71,0 13,5 18,4 7,7 110,6
świętokrzyskie 0,0 3,2 5,0 2,1 10,3
warmińsko-mazurskie 20,0 3,9 5,6 2,5 31,9
wielkopolskie 42,0 8,8 12,9 5,3 68,9
zachodniopomorskie 25,0 4,7 6,6 2,8 39,1
Razem 481,0 101,3 147,4 61,3 791,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-15 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w latach 2006-2014

Województwo Nakłady inwestycyjne dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Nakłady inwestycyjne dla odpadów wielkogabarytowych Nakłady inwestycyjne dla odpadów budowlanych Nakłady inwestycyjne dla odpadów niebezpiecznych Łączne nakłady inwestycyjne dla wybranych strumieni
[mln zł] [mln zł] [mln zł] [mln zł] [mln zł]
dolnośląskie 276,1 20,2 66,8 20,3 383,4
kujawsko-pomorskie 113,3 14,1 48,0 14,7 190,1
lubelskie 101,5 13,8 49,7 15,1 180,0
lubuskie 57,3 7,1 23,9 7,0 95,2
łódzkie 243,3 16,9 57,3 17,2 334,7
małopolskie 258,5 21,2 76,2 23,1 379,0
mazowieckie 597,0 34,4 116,2 35,0 782,6
opolskie 50,5 6,9 24,3 7,4 89,0
podkarpackie 90,4 13,4 49,7 15,1 168,5
podlaskie 66,2 8,1 27,7 8,4 110,4
pomorskie 128,7 15,6 52,2 15,8 212,2
śląskie 506,2 33,7 109,2 32,9 682,0
świętokrzyskie 59,2 7,9 28,8 8,75 104,6
warmińsko-mazurskie 80,2 9,9 33,8 10,2 134,0
wielkopolskie 281,1 22,6 78,6 23,8 406,1
zachodniopomorskie 100,9 12,0 40,0 11,9 164,8
Razem 3.010,4 257,5 882,3 266,4 4.416,5

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-16 Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 r.

Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 roku [mln zł)
dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3.491
dla odpadów wielkogabarytowych 359
dla odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) 515
dla odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 328
łącznie dla ww. wybranych strumieni odpadów komunalnych 4.693

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Łączne nakłady inwestycyjne na odzysk i unieszkodliwianie wybranych strumieni odpadów komunalnych, czyli odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych oraz odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych powinny wynieść do końca 2014 r. 5,2 mld zł, a w okresie krótkoterminowym do 2006 r. 790 mln zł.

8.7. Nakłady związane z budową nowych składowisk odpadów komunalnych

Niezbędne nakłady inwestycyjne i koszty dla składowania odpadów komunalnych obliczono podobną metodą, jak dla wybranych strumieni omówionych wyżej, wg poniższych jednostkowych wskaźników kosztów:

wskaźnik nakładów - 150 zł/1 Mg przepustowości,

inwestycyjnych dla składowisk

odpadów komunalnych

łączny jednostkowy - 130-170 zł/Mg.

koszt funkcjonowania systemu

zbiórki, transportu i składowania

odpadów komunalnych

Do obliczeń niezbędnych nakładów inwestycyjnych założono, że do roku 2006 zostaną wybudowane nowe (lub zmodernizowane stare) składowiska, które przyjmą ok. 20% odpadów przeznaczonych do składowania, zaś do roku 2014 już wszystkie, przeznaczone do składowania, odpady będą składowane na takich składowiskach. Szacunkowo, do roku 2006 wybudowanych zostanie ok. 50 nowych składowisk.

Zgodnie z tymi wyliczeniami, przepustowość nowych składowisk do roku 2006 wyniesie ok. 2,8 mln Mg odpadów rocznie, zaś w okresie 2007-2014 przepustowość nowych składowisk wzrośnie o kolejne 7,8 mln Mg rocznie.

W następstwie takich założeń, wymagane nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach wyniosą, jak przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 8-17 Nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach

Wyszczególnienie Łączna, roczna ilość odpadów komunalnych do składowania Przepustowość nowych składowisk Nakłady inwestycyjne na nowe składowiska Roczny koszt funkcjonowania systemu wywozu składowania odpadów Jedn. koszt funkcj. systemu wywozu składowania odpadów na 1 mieszk. rocznie
[mln Mg/rok] [mln Mg/rok] [mln zł] [mln zł/rok] [zł/M,rok]
w (do) roku 2006 14,0 2,8 421,0 1.940,0 51,0
w latach 2007-2014 10,6 7,8 1.173,0 1.810,0 48,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

8.8. Łączne nakłady i koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Realizacja zadań wynikających z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami wymagać będzie, jak przedstawiono już w poprzednich rozdziałach, znacznych środków finansowych zarówno na inwestycje związane z budową niezbędnych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, jak i na utrzymanie systemu gospodarki tymi odpadami (zbiórka i transport odpadów oraz eksploatacja instalacji), jak również na budowę nowych składowisk i ich prowadzenie. Podsumowanie przedstawionych wyżej kosztów zamieszczono w poniższych tabelach.

Tabela 8-18 Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji

Przeznaczenie nakładów inwestycyjnych Do roku 2006 W latach 2007-2014 Razem do roku 2014
[mln zł] [mln zł] [mln zł]
dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 481,0 3.010,0 3.491,0
dla odpadów wielkogabarytowych 101,0 258,0 359,0
dla odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) 74,0 441,0 515,0
dla odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych 61,0 266,0 328,0
na wybudowanie nowych lub modernizację składowisk odpadów 421,0 1.173,0 1.594,0
Razem 1.138,0 5.149,0 6.287,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela 8-19 Roczne koszty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych

System unieszkodliwiania W roku 2006 W roku 2014
[mln zł] [mln zł]
unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 129,0 763,0
unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych 49,0 172,0
unieszkodliwianie odpadów budowlanych 29,0 206,0
unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 35,0 187,0
składowanie odpadów 1.936,0 1.807,0
Razem 2.178,0 3.135,0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

W rezultacie zrealizowania zadań przewidzianych w KPGO koszty obciążenia statystycznego mieszkańca kraju będą kształtowały się na poziomie ok. 60 zł rocznie w roku 2006 i ok. 80 zł rocznie w 2014 r., z wyszczególnieniem przedstawionym w poniższej tabeli:

Tabela 8-20 Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych - w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Wyszczególnienie W roku 2006 W roku 2014
[zł/M,rok] [zł/M,rok]
unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3,3 19,6
unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych 1,2 4,4
unieszkodliwianie odpadów budowlanych 0,8 5,3
unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 0,9 4,8
składowanie pozostałych odpadów 50,9 47,5
Razem 57,2 81,6

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-1 - Bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce (wg stanu w roku 2000)

Lp. Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg/rok]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 210.4 135.4 120.6 67.7 175.1 182.4 334.0 62.6 106.5 75.6 150.9 369.0 84.2 92.7 206.3 120.5 2493.9
02 Odpady zielone 24.8 16.4 15.4 8.1 21.0 23.0 40.1 7.8 14.0 9.2 17.9 42.6 10.8 11.3 25.3 14.3 302.0
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 69.8 45.8 42.6 22.8 58.9 63.7 112.5 21.7 38.3 25.8 50.4 120.7 29.9 31.5 70.6 40.2 845.4
04 Opakowania z papieru i tektury 101.3 66.5 61.7 33.1 85.5 92.4 163.3 31.5 55.6 37.5 73.1 175.1 43.4 45.7 102.4 58.2 1226.4
05 Opakowania wielomateriałowe 11.4 7.5 6.9 3.7 9.6 10.4 18.3 3.5 6.2 4.2 8.2 19.7 4.9 5.1 11.5 6.5 137.6
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 120.4 79.7 75.4 39.6 102.3 112.4 195.4 38.3 68.5 45.1 87.1 206.7 53.2 55.0 123.5 69.3 1472.0
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 38.7 25.7 24.3 12.7 32.9 36.2 62.9 12.3 22.1 14.5 28.0 66.5 17.1 17.7 39.7 22.3 473.6
08 Szkło (nieopakowaniowe) 5.1 3.4 3.3 1.7 4.4 4.9 8.3 1.7 3.0 1.9 3.7 8.7 2.3 2.4 5.3 2.9 62.9
09 Opakowania ze szkła 75.8 51.7 51.8 25.5 65.8 76.1 125.9 25.7 48.3 29.7 55.4 127.1 36.9 35.9 81.4 43.9 956.6
10 Metale 31.0 20.3 18.8 10.1 26.1 28.1 49.9 9.6 16.9 11.4 22.4 53.7 13.2 14.0 31.3 17.8 374.8
11 Opakowania z blachy 11.1 7.3 6.7 3.6 9.3 10.1 17.8 3.4 6.0 4.1 8.0 19.2 4.7 5.0 11.2 6.4 134.0
12 Opakowania z aluminium 3.2 2.1 1.9 1.1 2.7 2.9 5.2 1.0 1.8 1.2 2.3 5.6 1.4 1.5 3.2 1.9 38.9
13 Tekstylia 29.7 19.5 18.2 9.7 25.1 27.2 47.9 9.3 16.4 11.0 21.4 51.2 12.8 13.4 30.1 17.1 359.7
14 Odpady mineralne 41.6 29.2 30.7 14.3 36.8 44.6 70.6 15.0 29.1 16.9 30.7 68.3 22.0 20.4 46.6 24.2 540.9
15 Drobna frakcja popiołowa 133.4 93.0 96.6 45.5 117.5 140.7 225.2 47.3 91.3 53.8 98.2 219.9 69.1 64.8 147.8 77.6 1721.8
16 Odpady wielkogabarytowe 55.2 38.0 38.7 18.7 48.2 56.7 92.4 19.1 36.3 21.9 40.5 91.9 27.6 26.4 60.1 32.0 703.8
17 Odpady budowlane 118.9 84.0 89.3 41.0 105.7 129.4 202.9 43.4 85.1 48.8 87.9 193.9 64.0 58.7 134.4 69.4 1556.9
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 8.1 5.5 5.5 2.7 7.0 8.1 13.4 2.7 5.1 3.2 5.9 13.5 3.9 3.8 8.7 4.7 101.8
Razem 1090.0 730.8 708.3 361.5 934.0 1049.1 1786.1 356.1 650.6 415.9 792.1 1853.4 501.4 505.2 1139.2 629.3 13503.0

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela XX-2 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach miejskich (wg stanu w roku 2000)

Lp. Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg/rok]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 191.7 117.8 94.3 59.7 154.6 147.0 293.9 51.2 78.7 64.4 135.5 346.8 64.7 79.7 174.8 108.9 2163.7
02 Odpady zielone 21.3 13.1 10.5 6.6 17.1 16.3 32.6 5.7 8.7 7.1 15.0 38.5 7.2 8.8 19.4 12.1 239.9
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 60.8 37.4 29.9 19.0 49.0 46.6 93.2 16.2 25.0 20.4 43.0 110.1 20.5 25.3 55.5 34.6 686.5
04 Opakowania z papieru i tektury 88.2 54.2 43.4 27.5 71.2 67.7 135.3 23.6 36.2 29.6 62.4 159.7 29.8 36.7 80.5 50.1 996.0
05 Opakowania wielomateriałowe 9.9 6.1 4.9 3.1 8.0 7.6 15.2 2.6 4.1 3.3 7.0 17.9 3.3 4.1 9.0 5.6 111.8
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 102.6 63.0 50.5 32.0 82.7 78.6 157.3 27.4 42.1 34.5 72.5 185.6 34.6 42.7 93.5 58.3 1157.9
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 33.0 20.3 16.2 10.3 26.6 25.3 50.6 8.8 13.6 11.1 23.3 59.7 11.1 13.7 30.1 18.7 372.5
08 Szkło (nieopakowaniowe) 4.3 2.6 2.1 1.3 3.4 3.3 6.5 1.1 1.7 1.4 3.0 7.7 1.4 1.8 3.9 2.4 48.0
09 Opakowania ze szkła 59.8 36.7 29.4 18.6 48.2 45.8 91.6 16.0 24.5 20.1 42.2 108.1 20.2 24.9 54.5 33.9 674.5
10 Metale 27.2 16.7 13.4 8.5 21.9 20.8 41.7 7.3 11.2 9.1 19.2 49.2 9.2 11.3 24.8 15.4 306.8
11 Opakowania z blachy 9.7 6.0 4.8 3.0 7.8 7.4 14.9 2.6 4.0 3.3 6.9 17.6 3.3 4.0 8.9 5.5 109.6
12 Opakowania z aluminium 2.8 1.7 1.4 0.9 2.3 2.2 4.3 0.8 1.2 0.9 2.0 5.1 1.0 1.2 2.6 1.6 31.9
13 Tekstylia 25.7 15.8 12.7 8.0 20.7 19.7 39.4 6.9 10.6 8.6 18.2 46.5 8.7 10.7 23.4 14.6 290.3
14 Odpady mineralne 30.4 18.7 15.0 9.5 24.5 23.3 46.6 8.1 12.5 10.2 21.5 55.0 10.3 12.6 27.7 17.3 343.0
15 Drobna frakcja popiołowa 99.2 61.0 48.8 30.9 80.0 76.1 152.1 26.5 40.8 33.3 70.1 179.6 33.5 41.3 90.5 56.4 1120.2
16 Odpady wielkogabarytowe 42.5 26.1 20.9 13.2 34.3 32.6 65.2 11.4 17.5 14.3 30.0 76.9 14.3 17.7 38.8 24.1 479.8
17 Odpady budowlane 85.0 52.2 41.8 26.5 68.6 65.2 130.3 22.7 34.9 28.6 60.1 153.8 28.7 35.4 77.5 48.3 959.5
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 6.4 3.9 3.1 2.0 5.1 4.9 9.8 1.7 2.6 2.1 4.5 11.5 2.2 2.7 5.8 3.6 72.0
Razem 900.5 553.4 443.1 280.6 726.2 690.4 1380.4 240.5 369.8 302.5 636.3 1629.3 303.8 374.5 821.0 511.5 10163.8

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela XX-3 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach wiejskich (wg stanu w roku 2000)

Lp. Strumień odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg/rok]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 18.7 17.5 26.2 8.0 20.6 35.5 40.1 11.4 27.8 11.2 15.4 22.2 19.5 12.9 31.5 11.6 330.2
02 Odpady zielone 3.5 3.3 4.9 1.5 3.9 6.7 7.5 2.2 5.2 2.1 2.9 4.2 3.7 2.4 5.9 2.2 62.1
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 9.0 8.4 12.6 3.8 9.9 17.1 19.3 5.5 13.4 5.4 7.4 10.7 9.4 6.2 15.1 5.6 158.9
04 Opakowania z papieru i tektury 13.1 12.2 18.3 5.6 14.3 24.8 28.0 8.0 19.4 7.8 10.7 15.5 13.6 9.0 22.0 8.1 230.4
05 Opakowania wielomateriałowe 1.5 1.4 2.1 0.6 1.6 2.8 3.1 0.9 2.2 0.9 1.2 1.7 1.5 1.0 2.5 0.9 25.8
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 17.8 16.7 24.9 7.6 19.5 33.7 38.2 10.9 26.4 10.7 14.6 21.1 18.6 12.3 29.9 11.1 314.1
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 5.7 5.4 8.0 2.4 6.3 10.9 12.3 3.5 8.5 3.4 4.7 6.8 6.0 4.0 9.6 3.6 101.1
08 Szkło (nieopakowaniowe) 0.8 0.8 1.2 0.4 0.9 1.6 1.8 0.5 1.3 0.5 0.7 1.0 0.9 0.6 1.4 0.5 14.9
09 Opakowania ze szkła 16.0 15.0 22.4 6.8 17.6 30.3 34.3 9.8 23.7 9.6 13.2 18.9 16.7 11.0 26.9 9.9 282.1
10 Metale 3.9 3.6 5.4 1.6 4.2 7.3 8.3 2.4 5.7 2.3 3.2 4.6 4.0 2.7 6.5 2.4 68.0
11 Opakowania z blachy 1.4 1.3 1.9 0.6 1.5 2.6 3.0 0.8 2.0 0.8 1.1 1.6 1.4 1.0 2.3 0.9 24.3
12 Opakowania z aluminium 0.4 0.4 0.6 0.2 0.4 0.8 0.9 0.2 0.6 0.2 0.3 0.5 0.4 0.3 0.7 0.2 7.0
13 Tekstylia 3.9 3.7 5.5 1.7 4.3 7.5 8.4 2.4 5.8 2.4 3.2 4.7 4.1 2.7 6.6 2.4 69.4
14 Odpady mineralne 11.2 10.5 15.7 4.8 12.3 21.3 24.0 6.8 16.6 6.7 9.2 13.3 11.7 7.7 18.9 7.0 197.9
15 Drobna frakcja popiołowa 34.1 32.0 47.8 14.6 37.4 64.6 73.1 20.8 50.6 20.4 28.1 40.4 35.6 23.5 57.3 21.2 601.6
16 Odpady wielkogabarytowe 12.7 11.9 17.8 5.4 13.9 24.1 27.2 7.8 18.8 7.6 10.4 15.0 13.3 8.8 21.3 7.9 224.0
17 Odpady budowlane 33.9 31.7 47.5 14.5 37.2 64.2 72.6 20.7 50.2 20.3 27.9 40.1 35.4 23.4 56.9 21.1 597.4
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 1.7 1.6 2.4 0.7 1.9 3.2 3.6 1.0 2.5 1.0 1.4 2.0 1.8 1.2 2.8 1.1 29.9
Razem 189.5 177.5 265.3 80.9 207.8 358.7 405.7 115.6 280.8 113.4 155.7 224.1 197.6 130.7 318.2 117.8 3339.2

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.

Tabela XX-4 - Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.

Województwo Obszar miejski

[tys. Mg]

 Obszar wiejski

[tys. Mg]

 Razem

[tys. Mg]
dolnośląskie 1.353,4 157,3 1.510,6
kujawsko-pomorskie 483,5 37,6 521,2
lubelskie 512,8 51,5 564,4
lubuskie 374,5 36,3 410,7
łódzkie 861,1 29,7 890,8
małopolskie 535,7 146,8 682,5
mazowieckie 1.322,8 104,1 1.426,9
opolskie 277,3 55,3 332,6
podkarpackie 407,4 96,3 503,7
podlaskie 305,4 20,3 325,7
pomorskie 718,7 49,9 768,6
śląskie 1.509,6 84,1 1.593,7
świętokrzyskie 197,8 36,7 234,5
warmińsko-mazurskie 481,7 36,0 517,8
wielkopolskie 976,3 78,3 1.054,5
zachodniopomorskie 809,8 77,7 887,5
Razem 11.127,8 1.097,9 12.225,7

Źródło: wg GUS.

Tabela XX-5 - Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach

Województwo Ilość wyselekcjonowanych odpadów [Mg]
makulatura szkło tworzywa sztuczne metale Razem
dolnośląskie 1.619,4 6.328,5 817,3 1.106,0 9.871,2700
kujawsko-pomorskie 66,6 300,8 460,6 102,2 930,2400
lubelskie 902,4 497,0 152,7 1.449,0 3.001,1900
lubuskie 684,0 1.499,8 255,7 0,0 2.439,5200
łódzkie 2.885,4 5.051,1 619,5 103,6 8.659,5200
małopolskie 6.126,0 5.242,9 2.463,3 25.193,0 39.025,1700
mazowieckie 4.608,6 4.381,8 754,3 914,2 10.658,9500
opolskie 218,4 1.037,7 674,4 19,6 1.950,1300
podkarpackie 1.648,2 1.628,5 682,9 4.219,6 8.179,1700
podlaskie 1.008,0 2.029,6 1.424,1 3.427,2 7.888,8800
pomorskie 1.364,4 5.602,6 1.612,1 445,2 9.024,3000
śląskie 4.543,2 17.671,1 3.343,6 3.498,6 29.056,4600
świętokrzyskie 727,2 564,6 97,7 1.762,6 3.152,1800
warmińsko-mazurskie 193,8 58,9 50,7 113,4 416,8200
wielkopolskie 1.086,6 1.900,9 481,7 326,2 3.795,5100
zachodniopomorskie 1.189,8 4.547,4 3.197,9 2.858,8 11.793,9600
Razem 28.872,0 58.343,4 17.088,7 43.776,6 148.080,6700

Źródło: wg GUS

Tabela XX-6 - Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r.

Województwo Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r. [Mg]
dolnośląskie 18,00
kujawsko-pomorskie 64,00
lubelskie 0,00
lubuskie 29.691,8
łódzkie 5.667,48
małopolskie 561,74
mazowieckie 133.778,47
opolskie 229,32
podkarpackie 0,00
podlaskie 18.157,88
pomorskie 1,00
śląskie 41.810,06
świętokrzyskie 227,50
warmińsko-mazurskie 0,00
wielkopolskie 2.972,00
zachodniopomorskie 15.153,30
Ogółem: 248.332,55

Źródło: wg GUS

Tabela XX-7 - Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na nie w roku 2000

Województwo Liczba czynnych składowisk zorganizowanych Powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych [ha] Ilość odpadów wywożonych na czynne składowiska zorganizowane w ciągu roku [Mg]
dolnośląskie 103 332,6 1.508.765,80
kujawsko-pomorskie 53 182,8 520.768,37
lubelskie 60 124,6 563.912,85
lubuskie 57 160,9 379.540,00
łódzkie 45 151 883.221,85
małopolskie 50 103,3 677.378,03
mazowieckie 75 242,5 1.287.624,40
opolskie 49 253,1 331.936,59
podkarpackie 51 104,4 503.068,61
podlaskie 64 109,4 307.047,54
pomorskie 63 266,6 766.728,52
śląskie 40 180,8 1.488.851,90
świętokrzyskie 32 70,8 233.587,45
warmińsko-mazurskie 64 254,7 517.779,43
wielkopolskie 118 393,4 1.050.942,00
zachodniopomorskie 75 194,5 866.888,13
Ogółem: 999 3.125,4 11.888.041,4

Źródło: wg GUS

Tabela XX-8 - Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji

Województwo Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta w ciągu roku [ha] Powierzchnia składowisk zorganizowanych zrekultywowana w ciągu roku [ha| Liczba składowisk o zakończonej eksploatacji Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji [ha] Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowana w ciągu roku [ha]
dolnośląskie 4,6 4,3 6 19,2 3,1
kujawsko-pomorskie 3,5 0,7 4 17 0
lubelskie 0,8 2,1 1 0,5 0
lubuskie 1,8 4,5 15 22,7 11,3
łódzkie 3,7 8,2 9 34,6 12,4
małopolskie 2,2 4,1 4 11 4,6
mazowieckie 32,2 7,7 6 11,1 5,1
opolskie 0 2,5 1 25 0
podkarpackie 3,7 2,9 7 13,4 2
podlaskie 1 1 3 3 2
pomorskie 6,5 1,4 6 17,5 0,7
śląskie 14,5 2,4 2 16 0
świętokrzyskie 4,6 2,9 4 9,8 0
warmińsko-mazurskie 4,5 6,2 10 12,4 3,7
wielkopolskie 6,8 5,7 9 23,3 15,3
zachodniopomorskie 6,3 9,5 1 3 0
Ogółem: 96,7 66,1 88 239,5 60,2

Źródło: wg GUS

Tabela XX-9 - Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r.

Województwo Liczba składowisk z instalacją do odgazowania z gazem unieszkodliwianym przez spalanie
Liczba składowisk z instalacją do Liczba składowisk z instalacją do odgazowania z gazem bez odzysku energii z odzyskiem energii
odgazowania uchodzącym do atmosfery w palnikach indywidualnych w pochodni zbiorczej cieplnej elektrycznej
dolnośląskie 5 5 - - - -
kujawsko-pomorskie 7 3 - - 1 3
lubelskie - - - - - -
lubuskie 6 6 - - - -
łódzkie 3 2 - 1 - -
małopolskie 4 3 - 1 - 1
mazowieckie 2 2 - - - -
opolskie 8 8 - - - -
podkarpackie 13 12 1 - - -
podlaskie 1 1 - - - -
pomorskie 4 - - - - 2
śląskie 12 7 4 - - -
świętokrzyskie 2 2 - - - -
warmińsko-mazurskie 5 4 - - 1 1
wielkopolskie 18 17 - - - 1
zachodniopomorskie 6 3 - - - 3
Ogółem: 96 75 5 2 2 11

Źródło: wg GUS

Tabela XX-10 - Prognoza strumieni odpadów dla województw i Polski w roku 2005

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 229,4 148,6 132,2 74,5 188,9 199,9 365,8 68,1 117,0 84,0 166,1 401,9 76,1 102,5 226,4 132,5 2.714,0
02 Odpady zielone 27,2 18,1 17,0 9,0 22,8 25,5 44,3 8,6 15,6 10,3 19,9 46,8 9,9 12,6 28,1 15,8 331,7
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 76,7 50,8 47,1 25,3 64,1 70,8 124,4 23,9 42,8 28,9 56,0 132,5 27,3 35,1 78,3 44,5 928,5
04 Opakowania z papieru i tektury 136,4 89,2 81,0 44,7 113,1 122,0 219,2 41,4 72,5 50,6 99,1 237,4 46,7 61,6 136,7 79,0 1.630,7
05 Opakowania wielomateriałowe 15,3 10,0 9,1 5,0 12,7 13,7 24,6 4,7 8,1 5,7 11,1 26,7 5,2 6,9 15,4 8,9 183,1
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 128,7 85,8 80,8 42,7 108,0 121,0 209,7 40,8 73,9 48,9 94,2 220,8 46,9 59,4 132,9 74,7 1.569,2
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 51,6 34,0 31,1 17,0 43,0 46,8 83,3 15,9 28,1 19,3 37,6 89,5 18,0 23,5 52,2 29,9 620,7
08 Szkło (nieopakowaniowe) 5,8 3,9 3,7 1,9 4,9 5,6 9,6 1,9 3,4 2,2 4,3 10,0 2,2 2,7 6,1 3,4 71,7
09 Opakowania ze szkła 92,8 63,2 61,8 31,3 79,0 92,1 153,7 30,8 57,8 36,2 68,5 156,8 36,1 43,9 99,1 54,1 1.157,1
10 Metale 32,5 21,4 19,8 10,7 27,1 29,8 52,5 10,1 17,9 12,2 23,7 56,1 11,5 14,8 33,0 18,8 391,9
11 Opakowania z blachy stalowej 13,1 8,6 7,8 4,3 10,9 11,8 21,1 4,0 7,0 4,9 9,5 22,8 4,5 5,9 13,2 7,6 157,0
12 Opakowania z aluminium 3,8 2,5 2,3 1,2 3,1 3,4 6,1 1,2 2,0 1,4 2,8 6,6 1,3 1,7 3,8 2,2 45,4
13 Tekstylia 32,6 21,6 20,1 10,8 27,3 30,2 52,9 10,2 18,3 12,3 23,8 56,2 11,7 15,0 33,4 18,9 395,1
14 Odpady mineralne 43,0 30,2 31,3 14,9 37,4 46,2 73,0 15,3 30,0 17,5 32,1 70,8 18,4 21,1 48,3 25,2 554,5
15 Drobna frakcja popiołowa 120,0 84,2 86,9 41,4 104,4 128,4 203,5 42,6 83,3 48,7 89,6 197,9 51,0 58,9 134,4 70,4 1.545,5
16 Odpady wielkogabarytowe 80,3 55,2 55,0 27,3 68,9 81,6 134,0 27,2 51,8 31,7 59,5 134,7 32,1 38,5 87,1 46,9 1.011,9
17 Odpady budowlane 177,5 126,2 133,0 61,9 155,8 195,9 304,0 64,7 128,8 73,2 133,3 289,7 78,3 88,4 202,9 104,4 2.318,1
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 8,9 6,3 6,7 3,1 7,8 9,8 15,2 3,2 6,4 3,7 6,7 14,5 3,9 4,4 10,1 5,2 115,9
Razem 1.275,6 859,8 826,7 427,1 1.079,4 1.234,3 2.096,9 414,7 764,7 491,5 937,8 2.171,5 481,1 597,0 1.341,4 742,6 15.742,1

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-11 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2006

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 231,5 150,2 133,6 75,4 190,4 202,0 370,0 68,7 118,3 85,1 168,0 405,4 76,7 103,7 229,0 133,9 2.742,0
02 Odpady zielone 27,8 18,5 17,4 9,2 23,3 26,1 45,3 8,8 15,9 10,6 20,4 47,7 10,1 12,9 28,7 16,2 338,8
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 77,5 51,4 47,7 25,7 64,7 71,6 125,9 24,2 43,3 29,3 56,7 133,7 27,5 35,6 79,4 45,0 939,2
04 Opakowania z papieru i tektury 144,9 94,7 85,5 47,5 119,7 129,0 232,9 43,8 76,4 53,8 105,5 252,5 49,2 65,5 145,1 84,0 1.729,9
05 Opakowania wielomateriałowe 16,3 10,6 9,6 5,3 13,4 14,5 26,2 4,9 8,6 6,0 11,8 28,4 5,5 7,4 16,3 9,4 194,3
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 128,7 85,9 80,9 42,8 107,9 121,3 210,1 40,8 74,1 49,0 94,5 220,8 46,8 59,6 133,3 74,9 1.571,4
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 54,8 36,0 32,8 18,0 45,4 49,4 88,3 16,7 29,4 20,4 39,9 95,1 18,9 24,9 55,2 31,8 656,9
08 Szkło (nieopakowaniowe) 6,0 4,0 3,8 2,0 5,1 5,8 9,8 1,9 3,5 2,3 4,4 10,3 2,2 2,8 6,3 3,5 73,8
09 Opakowania ze szkła 96,8 65,8 64,2 32,7 82,2 95,8 160,3 32,0 59,9 37,7 71,6 163,7 37,3 45,8 103,3 56,5 1.205,6
10 Metale 32,5 21,5 19,8 10,7 27,0 29,8 52,7 10,1 18,0 12,2 23,8 56,1 11,5 14,9 33,1 18,9 392,5
11 Opakowania z blachy stalowej 13,6 8,9 8,1 4,4 11,2 12,2 21,8 4,1 7,2 5,0 9,9 23,6 4,6 6,1 13,6 7,9 162,3
12 Opakowania z aluminium 3,9 2,6 2,3 1,3 3,2 3,5 6,3 1,2 2,1 1,5 2,9 6,8 1,3 1,8 3,9 2,3 46,9
13 Tekstylia 32,9 21,9 20,4 10,9 27,5 30,6 53,5 10,3 18,5 12,5 24,1 56,7 11,8 15,2 33,8 19,1 399,6
14 Odpady mineralne 43,7 30,7 31,7 15,1 38,0 47,0 74,3 15,5 30,5 17,8 32,8 72,0 18,6 21,5 49,2 25,7 564,1
15 Drobna frakcja popiołowa 116,4 81,7 84,2 40,3 101,0 124,8 197,6 41,3 81,0 47,3 87,2 192,0 49,4 57,2 130,7 68,4 1.500,5
16 Odpady wielkogabarytowe 80,3 55,3 55,0 27,4 68,7 81,8 134,2 27,2 51,9 31,8 59,7 134,7 32,1 38,5 87,3 47,0 1.013,0
17 Odpady budowlane 188,0 133,7 140,8 65,7 164,7 208,1 322,4 68,5 136,7 77,6 141,7 306,8 82,8 93,8 215,4 110,8 24.573
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 8,9 6,3 6,6 3,1 7,8 9,8 15,2 3,2 6,5 3,7 6,7 14,5 3,9 4,4 10,2 5,2 116,0
Razem 1.304,4 879,8 844,3 437,4 1.101,2 1.263,2 2.146,9 423,3 781,9 503,4 961,5 2.220,8 490,2 611,6 1.373,7 760,4 16.104,1

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-12 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2010

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 240,4 156,8 139,4 78,9 196,2 210,9 387,0 71,1 123,6 89,6 176,2 420,0 79,1 109,1 239,9 139,9 2.857,9
02 Odpady zielone 30,1 20,2 18,9 10,1 25,0 28,6 49,5 9,5 17,4 11,6 22,3 51,6 10,9 14,1 31,4 17,6 368,8
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 80,8 53,8 49,9 27,0 66,9 75,3 132,2 25,2 45,6 30,9 59,8 139,0 28,6 37,5 83,5 47,2 983,2
04 Opakowania z papieru i tektury 185,2 120,7 107,2 60,7 151,1 162,2 297,9 54,7 95,0 69,0 135,6 323,5 60,8 83,9 184,6 107,7 2.199,9
05 Opakowania wielomateriałowe 20,8 13,6 12,0 6,8 17,0 18,2 33,5 6,1 10,7 7,7 15,2 36,3 6,8 9,4 20,7 12,1 247,1
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 128,8 86,5 81,3 43,2 107,2 122,6 211,9 40,8 74,9 49,6 95,6 220,6 46,6 60,3 134,8 75,4 1.580,3
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 69,6 45,5 40,6 22,9 56,9 61,4 112,2 20,7 36,0 26,0 51,0 121,4 23,0 31,6 69,6 40,5 828,8
08 Szkło (nieopakowaniowe) 6,7 4,5 4,3 2,3 5,6 6,5 11,1 2,1 4,0 2,6 5,0 11,5 2,5 3,2 7,1 3,9 82,8
09 Opakowania ze szkła 114,6 77,8 74,6 38,8 96,1 112,4 190,1 37,3 69,7 44,7 85,5 194,6 43,0 54,3 122,1 67,2 1.422,9
10 Metale 32,5 21,6 20,0 10,8 26,9 30,1 53,1 10,1 18,2 12,4 24,0 56,1 11,4 15,1 33,5 19,0 394,9
11 Opakowania z blachy stalowej 15,5 10,2 9,1 5,1 12,7 13,8 25,1 4,6 8,2 5,8 11,4 27,0 5,2 7,1 15,6 9,0 185,6
12 Opakowania z aluminium 4,5 2,9 2,6 1,5 3,6 4,0 7,2 1,3 2,3 1,7 3,3 7,7 1,5 2,0 4,5 2,6 53,3
13 Tekstylia 34,3 22,9 21,3 11,5 28,4 32,2 56,2 10,7 19,5 13,1 25,4 59,0 12,2 16,0 35,6 20,1 418,3
14 Odpady mineralne 46,8 33,0 33,6 16,3 40,2 50,5 79,8 16,5 32,6 19,0 35,5 77,4 19,6 23,1 52,9 27,7 604,7
15 Drobna frakcja popiołowa 103,0 72,7 74,4 36,0 88,7 111,7 175,9 36,5 72,3 42,0 78,2 169,9 43,4 51,0 116,8 60,9 1.333,3
16 Odpady wielkogabarytowe 80,4 55,5 55,0 27,6 68,2 82,7 135,1 27,2 52,4 32,0 60,5 134,6 31,9 38,9 88,2 47,3 1.017,6
17 Odpady budowlane 236,6 169,0 176,6 83,4 205,3 264,7 407,7 86,2 173,4 97,7 180,7 386,2 103,3 118,7 273,5 140,3 3.103,0
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 8,9 6,3 6,6 3,1 7,7 9,9 15,3 3,2 6,5 3,7 6,8 14,5 3,9 4,4 10,3 5,3 116,4
Razem 1.439,6 973,4 927,5 485,9 1.203,9 1.397,8 2.380,7 464,0 862,1 559,0 1.072,1 2.450,9 533,4 679,8 1.524,7 843,9 17.798,7

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-13 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2014

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
01 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 241,2 158,7 141,5 80,0 195,8 214,0 392,6 71,4 125,8 91,8 179,1 419,7 79,0 111,3 244,4 141,4 2.887,7
02 Odpady zielone 31,7 21,4 20,1 10,8 26,2 30,5 52,7 10,0 18,6 12,4 23,9 54,3 11,4 15,1 33,6 18,7 391,3
03 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 81,1 54,4 50,5 27,3 66,7 76,5 133,9 25,2 46,3 31,5 60,8 139,1 28,5 38,2 85,0 47,7 992,7
04 Opakowania z papieru i tektury 252,6 164,5 143,8 83,0 203,6 217,1 408,0 72,8 125,6 95,1 186,5 442,5 79,8 115,4 251,4 147,8 2.989,5
05 Opakowania wielomateriałowe 28,4 18,5 16,1 9,3 22,9 24,4 45,8 8,2 14,1 10,7 20,9 49,7 9,0 13,0 28,2 16,6 335,7
06 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 116,8 79,0 74,2 39,6 96,5 112,5 194,0 37,0 68,7 45,6 87,9 199,5 42,0 55,5 124,0 68,9 1.441,7
07 Opakowania z tworzyw sztucznych 94,2 61,3 53,5 31,0 75,9 80,8 152,1 27,1 46,6 35,5 69,6 165,2 29,7 43,0 93,6 55,1 1.114,1
08 Szkło (nieopakowaniowe) 7,1 4,8 4,5 2,4 5,9 6,9 11,8 2,3 4,2 2,8 5,3 12,1 2,6 3,4 7,6 4,2 87,8
09 Opakowania ze szkła 141,2 95,5 89,7 47,9 116,7 136,0 234,5 44,7 83,1 55,2 106,3 241,2 50,8 67,0 149,9 83,2 1.743,1
10 Metale 32,6 21,9 20,2 11,0 26,8 30,6 53,8 10,1 18,5 12,6 24,5 56,1 11,4 15,4 34,1 19,2 398,8
11 Opakowania z blachy stalowej 18,5 12,1 10,8 6,1 15,0 16,3 30,1 5,4 9,6 7,0 13,7 32,2 6,0 8,5 18,7 10,8 220,9
12 Opakowania z aluminium 5,3 3,5 3,1 1,7 4,3 4,6 8,5 1,6 2,7 2,0 3,9 9,2 1,7 2,4 5,3 3,1 62,8
13 Tekstylia 36,2 24,3 22,6 12,2 29,8 34,3 59,8 11,3 20,8 14,1 27,2 62,0 12,8 17,1 38,1 21,3 443,9
14 Odpady mineralne 51,2 36,1 36,3 18,0 43,5 55,3 87,6 17,9 35,5 20,8 39,3 84,8 20,9 25,3 58,2 30,4 661,2
15 Drobna frakcja popiołowa 88,6 62,8 63,9 31,3 75,6 97,3 152,4 31,4 62,8 36,2 68,3 146,1 36,9 44,1 101,7 52,7 1.152,2
16 Odpady wielkogabarytowe 80,5 56,0 55,2 28,0 67,8 84,0 136,5 27,3 53,1 32,3 61,5 134,8 31,6 39,3 89,6 47,7 1.025,2
17 Odpady budowlane 325,5 233,7 242,2 116,0 280,0 369,4 565,0 118,5 241,1 134,8 252,6 531,7 140,5 164,2 381,2 194,2 4.290,6
18 Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 8,9 6,4 6,6 3,2 7,6 10,1 15,4 3,2 6,6 3,7 6,9 14,5 3,8 4,5 10,4 5,3 117,0
Razem 1.641,8 1.114,9 1.054,7 558,7 1.360,5 1.600,6 2.734,7 525,5 983,8 644,1 1.238,2 2.794,6 598,3 782,6 1.754,9 968,4 20.356,2

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-14 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2005 r.

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
1 Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 45,9 31,0 26,3 15,9 34,3 40,4 75,2 13,0 23,7 18,8 35,7 80,8 0,0 22,4 46,9 28,2 538,4
2 Kompostowanie odpadów zielonych 8,2 5,4 5,1 2,7 6,9 7,7 13,3 2,6 4,7 3,1 6,0 14,0 3,0 3,8 8,4 4,7 99,5
3 Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury 57,3 37,5 34,0 18,8 47,5 51,2 92,1 17,4 30,5 21,2 41,6 99,7 19,6 25,9 57,4 33,2 684,9
4 Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych 2,5 1,6 1,5 0,8 2,0 2,2 3,9 0,7 1,3 0,9 1,8 4,3 0,8 1,1 2,5 1,4 29,3
5 Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych 9,3 6,1 5,6 3,1 7,7 8,4 15,0 2,9 5,0 3,5 6,8 16,1 3,2 4,2 9,4 5,4 111,7
6 Odzysk i recykling opakowań ze szkła 26,9 18,3 17,9 9,1 22,9 26,7 44,6 8,9 16,7 10,5 19,9 45,5 10,5 12,7 28,7 15,7 335,6
7 Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej 1,8 1,2 1,1 0,6 1,5 1,7 3,0 0,6 1,0 0,7 1,3 3,2 0,6 0,8 1,8 1,1 22,0
8 Odzysk i recykling opakowań z aluminium 1,1 0,7 0,7 0,4 0,9 1,0 1,8 0,3 0,6 0,4 0,8 2,0 0,4 0,5 1,1 0,7 13,6
9 Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych 16,1 11,0 11,0 5,5 13,8 16,3 26,8 5,4 10,4 6,3 11,9 26,9 6,4 7,7 17,4 9,4 202,4
10 Odzysk i recykling odpadów budowlanych 26,6 18,9 20,0 9,3 23,4 29,4 45,6 9,7 19,3 11,0 20,0 43,5 11,7 13,3 30,4 15,7 347,7
11 Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 1,3 0,9 1,0 0,5 1,2 1,5 2,3 0,5 1,0 0,5 1,0 2,2 0,6 0,7 1,5 0,8 17,4
12 Składowanie odpadów 1.078,6 727,2 702,5 360,4 917,3 1.047,8 1.773,3 352,7 650,5 414,6 791,0 1.833,3 424,3 503,9 1.135,9 626,3 13.339,6
Razem 1.275,6 859,8 826,7 427,1 1.079,4 1.234,3 2.096,9 414,7 764,7 491,5 937,8 2.171,5 481,1 597,0 1.341,4 742,6 15.742,1

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-15 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2006 r.

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
1 Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 48,4 32,9 27,7 17,0 35,6 42,8 80,2 13,5 24,9 20,1 38,3 85,1 0,0 24,0 50,0 30,0 570,3
2 Kompostowanie odpadów zielonych 9,7 6,5 6,1 3,2 8,1 9,1 15,9 3,1 5,6 3,7 7,1 16,7 3,5 4,5 10,1 5,7 118,6
3 Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury 65,2 42,6 38,5 21,4 53,9 58,1 104,8 19,7 34,4 24,2 47,5 113,6 22,1 29,5 65,3 37,8 778,5
4 Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych 3,3 2,1 1,9 1,1 2,7 2,9 5,2 1,0 1,7 1,2 2,4 5,7 1,1 1,5 3,3 1,9 38,9
5 Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych 12,0 7,9 7,2 4,0 10,0 10,9 19,4 3,7 6,5 4,5 8,8 20,9 4,2 5,5 12,1 7,0 144,5
6 Odzysk i recykling opakowań ze szkła 33,9 23,0 22,5 11,4 28,8 33,5 56,1 11,2 21,0 13,2 25,1 57,3 13,1 16,0 36,2 19,8 422,0
7 Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej 2,4 1,6 1,5 0,8 2,0 2,2 3,9 0,7 1,3 0,9 1,8 4,2 0,8 1,1 2,5 1,4 29,2
8 Odzysk i recykling opakowań z aluminium 1,4 0,9 0,8 0,4 1,1 1,2 2,2 0,4 0,7 0,5 1,0 2,4 0,5 0,6 1,4 0,8 16,4
9 Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych 16,1 11,1 11,0 5,5 13,7 16,4 26,8 5,4 10,4 6,4 11,9 26,9 6,4 7,7 17,5 9,4 202,6
10 Odzysk i recykling odpadów budowlanych 28,2 20,1 21,1 9,9 24,7 31,2 48,4 10,3 20,5 11,6 21,2 46,0 12,4 14,1 32,3 16,6 368,6
11 Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 1,3 0,9 1,0 0,5 1,2 1,5 2,3 0,5 1,0 0,5 1,0 2,2 0,6 0,7 1,5 0,8 17,4
12 Składowanie odpadów 1.082,5 730,2 705,0 362,2 919,4 1.053,4 1.781,7 353,8 653,9 416,6 795,4 1.839,8 425,5 506,4 1.141,5 629,2 13.397,1
Razem 1.304,4 879,8 844,3 437,4 1.101,2 1.263,2 2.146,9 423,3 781,9 503,4 961,5 2.220,8 490,2 611,6 1.373,7 760,4 16.104,1

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-16 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2010 r.

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
1 Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 158,3 105,3 92,3 53,5 124,3 140,9 260,1 46,0 82,5 62,1 120,4 275,5 31,0 75,0 162,1 94,6 1.883,9
2 Kompostowanie odpadów zielonych 15,1 10,1 9,5 5,0 12,5 14,3 24,7 4,8 8,7 5,8 11,2 25,8 5,4 7,0 15,7 8,8 184,4
3 Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury 88,9 57,9 51,5 29,1 72,5 77,9 143,0 26,3 45,6 33,1 65,1 155,3 29,2 40,3 88,6 51,7 1.056,0
4 Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych 5,2 3,4 3,0 1,7 4,2 4,6 8,4 1,5 2,7 1,9 3,8 9,1 1,7 2,4 5,2 3,0 61,8
5 Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych 17,4 11,4 10,1 5,7 14,2 15,3 28,0 5,2 9,0 6,5 12,8 30,4 5,8 7,9 17,4 10,1 207,2
6 Odzysk i recykling opakowań ze szkła 45,8 31,1 29,9 15,5 38,4 45,0 76,0 14,9 27,9 17,9 34,2 77,8 17,2 21,7 48,9 26,9 569,2
7 Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej 3,1 2,0 1,8 1,0 2,5 2,8 5,0 0,9 1,6 1,2 2,3 5,4 1,0 1,4 3,1 1,8 37,1
8 Odzysk i recykling opakowań z aluminium 1,8 1,2 1,1 0,6 1,5 1,6 2,9 0,5 0,9 0,7 1,3 3,1 0,6 0,8 1,8 1,0 21,3
9 Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych 40,2 27,8 27,5 13,8 34,1 41,4 67,6 13,6 26,2 16,0 30,2 67,3 15,9 19,4 44,1 23,7 508,8
10 Odzysk i recykling odpadów budowlanych 94,6 67,6 70,6 33,4 82,1 105,9 163,1 34,5 69,4 39,1 72,3 154,5 41,3 47,5 109,4 56,1 1.241,2
11 Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 4,4 3,2 3,3 1,6 3,9 5,0 7,6 1,6 3,3 1,8 3,4 7,2 1,9 2,2 5,1 2,6 58,2
12 Składowanie odpadów 964,8 652,4 626,9 325,0 813,7 943,1 1.594,3 314,2 584,3 372,9 715,1 1.639,5 382,4 454,2 1.023,3 563,6 11.969,6
Razem 1.439,6 973,4 927,5 485,9 1.203,9 1.397,8 2.380,7 464,0 862,1 559,0 1.072,1 2.450,9 533,4 679,8 1.524,7 843,9 17.798,7

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

Tabela XX-17 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2014 r.

Lp. Strumienie odpadów komunalnych dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Polska
[tys. Mg]
1 Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 277,2 184,1 162,7 93,3 220,3 246,8 456,7 80,8 144,7 108,5 210,1 481,5 75,4 131,0 284,8 164,8 3.322,3
2 Kompostowanie odpadów zielonych 25,4 17,2 16,1 8,6 21,0 24,4 42,1 8,0 14,9 9,9 19,1 43,4 9,1 12,0 26,9 15,0 313,0
3 Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury 121,3 78,9 69,0 39,9 97,7 104,2 195,8 35,0 60,3 45,7 89,5 212,4 38,3 55,4 120,7 70,9 1.435,0
4 Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych 7,1 4,6 4,0 2,3 5,7 6,1 11,5 2,0 3,5 2,7 5,2 12,4 2,2 3,2 7,1 4,1 83,9
5 Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych 23,6 15,3 13,4 7,7 19,0 20,2 38,0 6,8 11,7 8,9 17,4 41,3 7,4 10,8 23,4 13,8 278,5
6 Odzysk i recykling opakowań ze szkła 56,5 38,2 35,9 19,2 46,7 54,4 93,8 17,9 33,3 22,1 42,5 96,5 20,3 26,8 60,0 33,3 697,2
7 Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej 3,7 2,4 2,2 1,2 3,0 3,3 6,0 1,1 1,9 1,4 2,7 6,4 1,2 1,7 3,7 2,2 44,2
8 Odzysk i recykling opakowań z aluminium 2,1 1,4 1,2 0,7 1,7 1,9 3,4 0,6 1,1 0,8 1,6 3,7 0,7 1,0 2,1 1,2 25,1
9 Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych 56,4 39,2 38,6 19,6 47,5 58,8 95,6 19,1 37,2 22,6 43,0 94,3 22,1 27,5 62,7 33,4 717,6
10 Odzysk i recykling odpadów budowlanych 195,3 140,2 145,3 69,6 168,0 221,6 339,0 71,1 144,7 80,9 151,6 319,0 84,3 98,5 228,7 116,5 2.574,3
11 Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 7,1 5,1 5,3 2,5 6,1 8,1 12,3 2,6 5,3 2,9 5,5 11,6 3,1 3,6 8,3 4,2 93,6
12 Składowanie odpadów 866,1 588,3 561,0 294,1 723,8 850,8 1.440,5 280,5 525,2 337,7 650,0 1.472,1 334,2 411,1 926,5 509,0 10.771,0
Razem 1.641,8 1.114,9 1.054,7 558,7 1.360,5 1.600,6 2.734,7 525,5 983,8 644,1 1.238,2 2.794,6 598,3 782,6 1.754,9 968,4 20.356,2

Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU

9. 

SPIS LITERATURY

1. ARKA Konsorcjum (1997) Koncepcja zakładu gospodarki odpadami komunalnymi obsługującego Związek Międzygminny Chrzanowa, Libiąża i Trzebini przy uwzględnieniu możliwości świadczenia usług o zasięgu regionalnym. Poznań, maszynopis.

2. Charakterystyka i opis technologii kompostowania tunelowego wg Waste Treatment Technologies (1995).

3. Chmielewski R. (2000); Unieszkodliwianie odpadów w warunkach fermentacji beztlenowej z wykorzystaniem tzw. pryzm energetycznych na przykładzie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Zakurzewie. Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 1.

4. CITEC SA. (1999); Program gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta Ruda Śląska ze szczególnym uwzględnieniem segregacji odpadów. Katowice, maszynopis.

5. Fundacja Ekologiczna EKOTERM Silesia. (001); Koncepcja instalacji termicznej segregacji odpadów komunalnych w Rybniku, Rybnik. Maszynopis.

6. GKW Consult, IETU (1995); Warianty gospodarki odpadami komunalnymi w województwie katowickim, Katowice (maszynopis).

7. Grabowski Z. (2000) Budowa i eksploatacja składowisk w świetle Dyrektywy 99/31/EC. III Międzynarodowa Konferencja: Kompleksowa gospodarka odpadami, Abrys. Pułtusk, s. 181-187.

8. GUS (2001); Ochrona Środowiska.

9. Jędrczak A. (1995); Beztlenowa przeróbka odpadów miejskich i osadów ściekowych. Mat. konferencji naukowo-technicznej nt. "Gospodarka odpadami komunalnymi". Koszalin - Kołobrzeg, maj, s. 35-49.

10. Jędrczak A. (1997); Beztlenowa przeróbka bioodpadów metodą "mokrą" i "suchą". Przegląd Komunalny. Część I; Nr 1 s. 16-19, Część II; Nr 2 s. 18-20.

11. Jędrczak A. (1999); Metody fermentacji odpadów i możliwości zastosowania w Polsce. Mat. VI Polskiego Kongresu Oczyszczania Miast. Szczecin, październik 1999, s. 189-199.

12. Jędrczak A. (1999); Skład morfologiczny odpadów zbieranych selektywnie. Mat. III Międzynarodowego Forum Gospodarki Odpadami, Poznań, s. 195-205.

13. Jędrczak A. (2000); Fermentacja metanowa. Miejsce w systemach gospodarki odpadami komunalnymi Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 53-62.

14. Kempa E. S. (1999); Stan aktualny i perspektywy rozwoju gospodarki odpadami w kraju i na świecie. M-pis przygot. na 90-lecie PZITS (niepubl.).

15. Kempa E. S. (2000); Klasy kompostu - realność czy fikcja? Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 153-164.

16. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 1 - Narodowy Program Przygotowania Polski do Członkostwa w Unii Europejskiej; Rada Ministrów, Warszawa 2000.

17. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 2 - II Polityka Ekologiczna Państwa; Rada Ministrów, Warszawa 2000.

18. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 3 - Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 roku; Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000.

19. Kontenerowa instalacja do kompostowania odpadów biologicznych wg systemu KNEER. Mat. firmy HORSTMANN. 1996.

20. Krzywicki M. (2000); Kompostowanie odpadów komunalnych metodą biostabilizacji według technologii "DANO" 83 Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 73-79.

21. Lewandowska K. (1998); Kompost - produkcja, kierunki i metody wykorzystania w wybranych krajach, cz. I i II. Przegląd Komunalny Gospodarka Odpadmi 1(76) i 2 (77) s. 40-41 i s. 50-53.

22. Maksymowicz B. (1999); Badania składu i właściwości stałych odpadów komunalnych z terenu Łodzi, OBREM, Łódź, maszynopis.

23. Maksymowicz B., Stasiński J. (1999); Programowanie, wdrażanie i zarządzanie gospodarką odpadami komunalnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju, w aspekcie integracji z Unią Europejską część I i II UMiRM, OBREM, Warszawa/Łódź 1999.

24. Opęchowski S.; Monitorowanie wdrażania planów gminnych, powiatowych i wojewódzkich gospodarki odpadami komunalnymi w aspekcie realizacji planu krajowego. Łódź 2001.

25. Pająk T. (1998) Termiczna utylizacja odpadów komunalnych jako element współczesnej kompleksowej gospodarki odpadami. Przegląd Komunalny nr 3(78).

26. Pająk T. (1999); Termiczne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych - bariery i perspektywy zastosowania w Polsce. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast. Szczecin, s. 95-105.

27. Pająk T. (1997); Przegląd współczesnych technologii termicznego unieszkodliwiania i wykorzystania odpadów komunalnych. Informacja INSTAL, nr 11 (165) 1997, s. 27-32.

28. Pająk T. (1998); Tendencje rozwojowe konwencjonalnych technologii spalania odpadów komunalnych. Informacja INSTAL, nr 11 (1777), 1998, s. 69-71.

29. Pająk T. (1999); Podstawowe uwarunkowania termicznej utylizacji odpadów komunalnych w Polsce. "Kompleksowa Gospodarka Odpadami" Abrys Poznań Sp. z o.o., Wisła czerwiec 1999, s. 145-157.

30. Piotrowska H., Wojciechowski A., Litwin B. (1993) Gospodarka stałymi odpadami komunalnymi w miastach. Poradnik dla samorządów lokalnych. Warszawa 1993.

31. Piotrowska H., Litwin B. (1999); Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi typu komunalnego w dostosowaniu do aktów prawnych, standardów oraz modelowych rozwiązań stosowanych w Unii Europejskiej. Warszawa 1999.

32. Piotrowska H., Litwin B. (2000); Charakterystyka ilościowa i morfologiczna odpadów w aspekcie ich możliwości przetwórczych w dostosowaniu do wymagań Unii Europejskiej. Warszawa IGPiK 2000.

33. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (ramowej). Warszawa 2001.

34. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 99/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. o składowaniu odpadów. Warszawa 2001.

35. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 94/67/EC w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych. Polska 2001.

36. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych. Warszawa 2001.

37. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady i Parlamentu 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów z opakowań. Warszawa 2001.

38. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych, znowelizowanej Dyrektywą Rady 87/101/EWG oraz Dyrektywą Rady 91/692/EWG. Warszawa 2001.

39. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 1996/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń. Warszawa 2001.

40. Przywarska R. (1998) Badania w zakresie kompostowania odpadów organicznych Katowic. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów. 4/1998, s. 128-133.

41. Przywarska R. Biochemiczne metody przeróbki odpadów jako element kompleksowej gospodarki odpadami. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin, s. 75-85.

42. Przywarska R., Kłosik - Bazan I. (1999); Możliwości kompostowania odpadów organicznych. Ekologia i Technika 5/6 (23/24) 1996, s. 40-42.

43. Przywarska R., Pszczółka K. (1994); Zastosowanie procesów biotechnologicznych do utylizacji odpadów. Biotechnologia, nr 2, s. 88-97.

44. Przywarska R.: Kompostowanie odpadów na terenach wiejskich - nowe rozwiązania. "Gospodarka odpadami na terenach wiejskich". Mat. specjalistycznych kursów-seminariów. Publikacja PZiTS Nr 715/1995-1996, s. 74-83.

45. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się termiczne przekształcanie (Dz. U. Nr 18, poz. 176).

46. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339).

47. Rozporządzenie Ministra Środowiska... projekt z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów.

48. Sieja L. + zespół (1999); Regionalny system gospodarki odpadami komunalnymi dla województwa katowickiego. Tychy - Studium wykonalności. Basler + Partners, CITEC, IETU, Katowice (maszynopis).

49. Sieja L. (1993); "Gospodarka odpadami w aglomeracjach przemysłowych na przykładzie woj. katowickiego". Wydawnictwo Biblioteki Ekologicznej: Gospodarka odpadami na składowiskach, Poznań, s. 21-27.

50. Sieja L. (1997); "Regionalny system gospodarki odpadami komunalnymi na przykładzie woj. katowickiego". Przegląd Komunalny - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Nr 2 (65) luty 1997, s. 16-17.

51. Sieja L. (1997); Master-Plan gospodarki odpadami komunalnymi dla województwa katowickiego. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów 4/1997 Katowice, s. 125-128.

52. Sieja L. (1999); Wykorzystanie energii z odpadów jako element nowoczesnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. I Ogólnopolskie Sympozjum: Energia z odpadów. Egena. Gdańsk, s. 1-10.

53. Sieja L. (2000); "Modelowe rozwiązanie gospodarki w zespole gmin raciborskich". Eko Edycja - Ochrona powietrza i problemy odpadów nr 1/2000, s. 14-18.

54. Sieja L. (2000); "Tworzenie programów zagospodarowania odpadów komunalnych". ABRYS Sp. z o.o. Grupa Konsultingowo-Projektowa Poznań, I Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa pt.: "Powiatowa gospodarka odpadami w aspekcie zrównoważonego rozwoju", Szczyrk.

55. Sieja L. (2000); Nowa technologia zastosowania pary przegrzanej do unieszkodliwiania i segregacji odpadów. Konferencja p.n. "Nowe technologie w gospodarce odpadami". Polski Klub Ekologiczny, Gliwice.

56. Sieja L. (2000); Uwarunkowania organizacyjne i ekonomiczne funkcjonowania Zakładu Przerobu Odpadów Komunalnych. PZiTS Poznań. Materiały V Jubileuszowego Seminarium pt. Projektowanie, Badania i Eksploatacja Zakładów Utylizacji Odpadów.

57. Sieja L. + zespół (1997); Ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi w mieście Raciborzu i gminach ościennych. IETU. Katowice. Maszynopis.

58. Sieja L. + zespół (1997); Program gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Kraków, IETU, Katowice, maszynopis.

59. Sieja L. + zespół (1998); Wieloletni Program gospodarki odpadami komunalnymi miasta Szczecina, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, maszynopis.

60. Sieja L. + zespół, (2000); Charakterystyka fizyczno-chemiczna odpadów komunalnych m. Katowice w oparciu o obowiązującą klasyfikację odpadów oraz zmienność środowiskowa i sezonowa wskaźników ich emisji, IETU, Katowice, maszynopis.

61. Sieja L. + zespół. (1998); Program gospodarki odpadami komunalnymi miasta Łodzi do roku 2010, IETU, Katowice, maszynopis.

62. Sieja L., Skowron H., Starek A. (1996); Termiczna utylizacja - radykalny sposób na skuteczne i ekologiczne rozwiązanie naszego problemu odpadów komunalnych Rafako. Racibórz.

63. Sieja L. (1982); Koncepcja gospodarki odpadami komunalnymi w GOP. Wydawnictwo IOŚ. Warszawa.

64. Sieja L., Skowron H. (2001); Wytyczne do planu gospodarki odpadami komunalnymi miasta Szczecina. Szczecin 2001.

65. Skalmowski K. (1999); Monitoring odpadów komunalnych na przykładzie Warszawy. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, s. 161-167.

66. Skalmowski K. (1999); Poradnik gospodarowania odpadami. Warszawa 1999.

67. Skowron H. (1997); Termiczna utylizacja odpadów komunalnych - konieczność w nieodległej przyszłości. Rafako SA. Racibórz.

68. Skowron H. (1998); Termiczna utylizacja odpadów komunalnych - konieczność w nieodległej przyszłości. (Cz. 1, 2 i 3) EKO-Problemy. Utylizacja odpadów przemysłowych i komunalnych 1/98, 2/98, 3/98.

69. Słoniewski A (1995), Kompostowanie kontenerowe. EKO problemy Utylizacji Odpadów Przemysłowych i Komunalnych.

70. Staszczyk J. (1999) Skuteczność i efektywność kompostowania odpadów organicznych na przykładzie technologii firmy MUT. Mat-Stockerau. Austria. 1995.

71. Szpadt R. (1997); Unia Europejska w sprawie składowisk odpadów. EKOTECHNIKA, 4/97.

72. Szpadt R. (1999); Techniczne i eksploatacyjne zagadnienia związane ze składowaniem odpadów. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast. Szczecin, s. 241-247.

73. Terakowski M., Sieja L. (1995); Badania ilości i struktury odpadów komunalnych miasta Krakowa, IETU, Katowice, maszynopis.

74. Thome-Kozmiensky K. (1996); Czy termiczne metody (usuwania i przetwarzania odpadów) mogą być zastąpione innymi?, Mat. Konferencji "Zintegrowane systemy ochrony środowiska. Termiczna utylizacja odpadów". Międzyzdroje, maj, s. 13-22.

75. Urbaniak W., Wasiak W. (1997); Biogaz pochodzący z odpadów komunalnych jako źródło energii. Mat. międzynarodowej konferencji nt. "Paliwa z odpadów 97". Ustroń, październik 1997, s. 211-217.

76. Ustawa o utrzymaniu porządku w gminach z dnia 13.09.1996 r. (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.).

77. Ustawa z dnia 9 listopada (2000) o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

78. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.

79. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.

80. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw.

81. Ustawodawstwo prawne w zakresie gospodarki odpadami w krajach Unii Europejskiej; 2000.

82. Wandrasz J., Wandrasz A. (1994, 1995); Przetwarzanie krajowych odpadów komunalnych w paliwo energetyczne. Eko-Problemy. Cz. 1 i 2. Nr 4/94, 1/95.

83. Wandrasz J., Wróblewicz T. (1996); Wartość opałowa odpadów przeznaczonych do utylizacji termicznej, w funkcji rozwiązań systemowych zintegrowanej gospodarki stałymi odpadami komunalnymi. Gospodarka Paliwami i Energią nr 11.

84. Wojciechowski A.(1999); Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin.

85. Wolny T. (2000); Ocena materiału wsadowego do kompostowania w kontenerowej kompostowni typu "KNEER" w MPGK w Świętochłowicach. Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Nr 122. Zielona Góra, s. 107-112.

86. Zambrzycki B. (2000); Ustawa o odpadach - aktualny stan zmian legislacyjnych, zbieżność z prawem Unii Europejskiej. III Międzynarodowa Konferencja: Kompleksowa gospodarka odpadami, Abrys. Pułtusk, s. 23-27.

87. Zarzycki R. (1999); Spalanie odpadów elementem gospodarki odpadami. II Międzynarodowa Konferencja "Kompleksowa Gospodarka Odpadami". ABRYS Poznań Sp. z o.o. Wisła, czerwiec 1999, s. 139-143.

88. Żygadło M. (2001); Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Poznań 2001 r.

89. Encyklopedia Popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.; Warszawa 1999.

90. Encyklopedia Geograficzna Świata, Polska; Opres, Kraków 1997.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW

Załącznik Nr  3.1.

WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA KOMUNALNEGO

Tabela 1. Kompostownie
Lp. Województwo Nazwa i adres obiektu, kontakt Technologia, producent, projektant (kraj); rodzaj odpadów Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg]
1 dolnośląskie Centrum Utylizacji Odpadów Komunalnych Gmin Łużyckich, ZGiUK, Lubań, ul. Lwówecka 8 pryzmowa na terenie utwardzonym z odprowadzeniem ścieków
2 Kompostownia odpadów Lądek-Zdrój;

Zarząd Budynków Komunalnych

ul. Fabryczna 7a,

57-550 Lądek-Zdrój;

tel./fax (0-74) 814-63-45

tel. na kompostownie (0-74) 814-68-08

 komorowa otwarta z napowietrzaniem - Przedsiębiorstwo Projektowania i Realizacji Kompostowni i Sortowania Odpadów KOMSORT; zmieszane poprzedzone wstępną segregacją u źródła 5 tys. t/rok
3 Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej

ul. Łużycka 3, 59-900 Zgorzelec

tel. (0-75) 775-84-84

fax (0-75) 775-79-96

 fermentacja beztlenowa w komorach:

* roślinne zebrane selektywnie * roślinne wysortowane ze

zmieszanych

* osady ściekowe

 10 tys. t/rok
4 kujawsko-pomorskie MPWiK sp. z o.o.,

87-300 Brodnica, ul. Ustronie 2

 osady ściekowe, odpady ulegające biodegradacji
5 Składowisko śmieci Włościbórek,

ZGK Sępólno Kraj., ul. Orzeszkowej 8

 odpady komunalne mieszane - utwardzona pryzma z odprowadzaniem ścieków
6 Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej

i Mieszkaniowej

ul. Wawrzyniaka 33,

88-100 Inowrocław

tel. (0-52) 352-55-17, 355-41-01

 kontenerowa

KNEER - HORSTMANN (Polska):

* roślinne zebrane selektywnie,

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych,

* osady ściekowe
7 Machnacz k/Włocławka; Przedsiębiorstwo

Gospodarki Komunalnej "Saniko" Sp. z o.o.

ul. Komunalna 4,

87-800 Włocławek

tel. (0-54) 412-18-05

fax (0-54) 412-18-04

 korytowa (boksy) zamknięta z przerzucaniem przy pomocy ładowarki - ARKA KONSORCJUM:

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych

* osady ściekowe

 47,5 tys. t/rok odp. zmiesz.

i 4,3 tys. ton osadów ściekowych
8 Urząd Miasta Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska;

ul. Ratuszowa 1,

86-300 Grudziądz

tel. (0-56) 451-02-57;

fax (0-56) 462-58-12

e-mail: promocja@um.grudziadz.pl

 pryzmy energetyczne; zmieszane 25 tys. t/rok
9 lubelskie Zakłady Azotowe Puławy SA

Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13,

24-110 Puławy

tel. (0-81) 886-34-31

fax (0-81) 887-54-44

 pryzmowa polowa; "zielone"
10 Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (Wodociągi Puławskie Sp. z o.o.)

ul. Skowieszyńska 51, 24-110 Puławy

tel. (0-81) 887-16-55, 886-83-53

 fermentacja beztlenowa w komorach - EKOSYSTEM (Polska):

* roślinne zebrane selektywnie

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych

* osady ściekowe

 22 tys. t/rok
11 lubuskie Kompostownia - Dział Utylizacji Odpadów ZGKiM w Zielonej Górze, ul. Wrocławska 73 odpady organiczne
12 Racula k/Zielonej Góry;

Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej

ul. Zjednoczenia 110, 65-005 Zielona Góra

tel. (0-68) 327-20-26 (-29)

 komorowa otwarta z napowietrzaniem

KKO-100/A BIPROWOD (Polska); zmieszane

 100 t/dobę
13 Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o.

ul. Teatralna 49,

66-400 Gorzów Wlkp.

tel. (0-95) 722-53-85

 pryzmowa zamknięta - ACMB (Francja) / ARKA KONSORCJUM (Polska):

* zmieszane

* roślinne zebrane selektywnie,

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych

* osady ściekowe
14 łódzkie Łódzki Zakład Usług Komunalnych

ul. Nowe Sady 19, 94-102 Łódź

tel. (0-42) 688-68-60

tel. na kompostownie (0-42) 640-48-57

 pryzmowa na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzeniem ścieków; "zielone" 6 tys. t/rok
15 Wola Kruszyńska, gm. Bełchatów, pow. bełchatowski roślinne - pryzma na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzaniem odcieków
16 małopolskie FHU "TUŚ", kompostownia prywatna, oś. Gawlaki, Zakopane roślinne - pryzma na terenie otwartym
17 Kompostownia w Krakowie, ul. Kosiarzy;

"Ekokonsorcjum-Efekt" Sp. z o.o.

ul. Saska 4, 30-720 Kraków

tel. (0-12) 423-62-43

fax (0-12) 423-64-43

 kontenerowa - M-U-T KYBERFERM (Austria); roślinne zebrane selektywnie, "zielone" 10 tys. t/rok
18 mazowieckie Zakład Wodociągów i Kanalizacji Gminy Grodzisk Mazowiecki; ul. Cegielniana 4,

05-825 Grodzisk Mazowiecki

tel. (0-22) 724-30-36, 755-61-77

fax (0-22) 724-11-29

 z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); zmieszane 90 t/dobę
19 PPUH "Radkom"

ul. Witosa 76, 26-600 Radom

tel. (0-48) 333-23-24, 333-23-25, 333-28-91

fax (0-48) 364-48-21

email: radkom radom@hot.pl

 pryzmowa polowa; "zielone" 5 tys. t/rok
20 Kompostownia Radiowo, Warszawa, ul. Kampinoska 1;

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ul. Obozowa 43, 01-161 Warszawa

tel. (0-22) 836-23-17

fax (0-22) 836-49-10

 z biostabilizatorem obrotowym bębnowym - M-U-T Dano (Austria); zmieszane 580 t/dobę
21 Kompostownia Warszawa, ul.Marywilska 44;

Zarząd Oczyszczania Miasta

Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa

tel. (0-22) 629-91-39

fax (0-22) 628-26-74

 pryzmowa polowa; "zielone" 5 tys. t/rok
22 Zakład Utylizacji Stałych Odpadów Komunalnych ul. Gwarków 9,

04-459 Warszawa

tel. (0-22) 679-00-76

 korytowa z automatycznym sterowaniem przerzucania kompostu; zmieszane
23 Zarząd Oczyszczania Miasta

Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa

tel. (0-22) 629-91-39

fax (0-22) 628-26-74

 pryzmowa polowa; "zielone"
24 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Sp. z o.o.

Kobierniki 42, 09-413 Sikórz

tel. (0-24) 367-53-51

fax (0-24) 365-04-50

 z biostabilozatorem bębnowym obrotowym - HORSTMANN / ARKA KONSORCJUM (Polska):

* zmieszane

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych,

* osady ściekowe
25 podkarpackie Zakład Gromadzenia i Utylizacji Odpadów Paszczyna 123B, 39-207 Brzeźnica

tel./fax (0-14) 681-79-12, 682-33-91

 pryzmowa halowo-polowa; wyselekcjonowane odpady organiczne 250 t/rok
26 podlaskie Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne "LECH" Sp. z o.o.

ul. Gen. Wł. Andersa 36, 15-113 Białystok

tel./fax (0-85) 653-98-00, 653-93-33

 kontenerowa KNEER - HORSTMANN (Polska); roślinne zebrane selektywnie, osady ściekowe 24 tys. t/rok*
27 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych

ul. Buczka 150a, 16-400 Suwałki

tel./fax (0-87) 566-52-13

 z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); zmieszane 90 t/dobę
28 pomorskie Rybska Karczma k/Wejherowa;

Zakład Usług Komunalnych

ul. Obrońców Helu 1, 84-200 Wejherowo

tel. (0-58) 672-35-68

fax (0-58) 672-13-34

 pryzmowa polowa; "zielone" 6 tys. t/rok
29 Gdańsk Szadółki Zakład Utylizacyjny Spółka z o.o.

ul. Reduta Żbik 5, 80-761 Gdańsk

tel. (0-58) 301-24-51, 300-01-90

fax (0-58) 300-01-91

 pryzmowa polowa; "zielone" 5 tys. t/rok
30 Zakład Komunalny w Sopocie

Zarząd Dróg i Zieleni

Al. Niepodległości 930, 81-861 Sopot

tel. (0-58) 551-72-61

fax (0-58) 551-55-34

 pryzmowa polowa; "zielone" 6 tys. t/rok
31 Łężyce pryzmowa polowa; "zielone"
32 Brusy przy oczyszczalni ścieków Osady ściekowe
33 Słupsk przy oczyszczalni ścieków pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne
34 Chojnice przy oczyszczalni ścieków Osady ściekowe
35 Swarzewo przy oczyszczalni ścieków pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne
36 Tczew przy oczyszczalni ścieków pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne
37 śląskie Katowice, ul. Milowicka 7; Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.

ul. Obroki 140, 40-833 Katowice

tel. (0-32) 254-08-53, 254-41-53

fax (0-32) 254-25-44

tel. na kompostownię (0-32) 293-84-27

 z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - M-U-T Dano (Austria), zmieszane 240 t/dobę
38 "Beskid" Sp. z o.o. ul. Kabaty 2,

34-300 Żywiec

tel. (0-33) 860-22-71

fax (0-33) 860-22-70

 kontenerowa - M-U-T HERRHOF (Austria):

* roślinne zebrane selektywnie

* "zielone"

 1,4 tys. t/rok
39 Kompostownia Ustroń, ul. Sportowa pryzma na terenie otwartym - odpady roślinne
40 Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.

ul. Łagiewnicka 76,

41-608 Świętochłowice

tel. (0-32) 345-15-70, 345-15-91

fax (0-32) 345-15-44

 kontenerowa KNEER - HORSTMANN (Polska):

* roślinne zebrane selektywnie

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych,

* "zielone"

* osady ściekowe
41 PPHU "Komart" Sp. z o.o., Knurów, ul. Szpitalna 7 pryzmowa na terenie otwartym
42 Składowisko Odpadów w Sobuczynie, ul. Konwaliowa 1 doświadczalna, tradycyjna, pryzmowa
43 Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Lecha 10,

41-800 Zabrze

(kompostownia: ul. Cmentarna 19F)

tel. (0-32) 278-69-30

fax (0-32) 370-09-21

 kontenerowa KNEER - HORSTMAN (Polska):

* roślinne zebrane selektywnie

* "zielone"

* osady ściekowe

 24 tys. t/rok (8 szt.)
44 Zakład Przerobu i Składowania Odpadów, 42-440 Ogrodzieniec, ul. Kościuszki 212 odpady ulegające biodegradacji
45 warmińsko-mazurskie Kompostownia Osadów ściekowych i Odpadów Organicznych, w Zakrzewie, gm. Działdowo osady ściekowe, osady organiczne
46 Olsztyn (w fazie projektu);

Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o.

ul. Lubelska 43D, 10-410 Olsztyn

tel. (0-89) 533-84-20;

e-mail: zgok@zgok.olsztyn.pl

 tunelowa - EKOLOG Systems Poznań:

* osady ściekowe

* odpady zielone

* odpady organiczne

 50 tys. t/rok
47 Zakład Utylizacji Odpadów

ul. Szańcowa 1, 82-300 Elbląg

tel./fax (0-55) 236-12-25

 pryzmy energetyczne - SWECO (Szwecja); zmieszane
48 Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. ul. Rzemieślnicza 2, 14-500 Braniewo

tel. (0-55) 243-28-69;

fax (0-55) 243-39-11

 pryzmy energetyczne - SWECO (Szwecja); zmieszane 6 tys. t/rok
49 Wysypisko Śmieci w m. Góra pryzmowa na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzeniem ścieków
50 wielkopolskie Miejski Zakład Komunalny

ul. Browarna 6, 64-700 Czarnków

tel. (0-67) 255-20-82

 pryzmowa polowa; "zielone"
51 Składowisko odpadów stałych Konarzów,

M. Szymkowiak,

63-700 Krotoszyn

 formowanie warstw "od czoła" na terenie utwardzonym z odprowadzaniem ścieków
52 zachodniopomorskie Kompostownia Odpadów Komunalnych w Kołobrzegu,

Miejski Zakład Zieleni, Dróg i Ochrony Środowiska,

Kołobrzeg, ul. 6 Dywizji Piechoty 60;

Urząd Miasta ul. Ratuszowa 13,

78-100 Kołobrzeg

tel. (0-94) 352-37-50;

fax (0-94) 352-37-69

e-mail: wdq@home.pl

 z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); segregowane oraz nie segregowane odpady komunalne; 90 t/dobę
53 Police k/Szczecina (rozruch technologiczny);

Urząd Gminy ul. Batorego 3,

72-010 Police

tel. (0-91) 317-59-40

fax (0-91) 317-67-75

e-mail: promocja@police.pl

 pryzmowa zamknięta - ARKA KONSORCJUM (Polska):

* roślinne zebrane selektywnie

* roślinne wysortowane ze

zmieszanych

* "zielone
54 Kompostownia Stare Brynki, PUK-Gryfino agrotechniczne przetwarzanie osadów na kompost roślinno-osadowy na terenie otwartym

Tabela 2. Sortownie

Lp. Województwo Nazwa i adres obiektu Rodzaj odpadów Ilość odpadów przetworzonych [Mg] Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg]
1 dolnośląskie Centrum Utylizacji Odpadów Komunalnych Gmin Łużyckich, ZGiUK,

Lubań, ul. Lwówecka 8

 z selektywnej zbiórki 341
2 kujawsko-pomorskie MPGK Sp. z o.o., Toruń, ul. Grudziądzka 159 z selektywnej zbiórki 551,6
3 PUK "EKOSYSTEM", Wąbrzeźno, ul. Matejki 13 z selektywnej zbiórki
4 Składowisko śmieci Włościbórek, ZGK Sępólno Kraj., ul. Orzeszkowej 8 z selektywnej zbiórki 46,1
5 Stacja Wtórnej Segregacji Odpadów w Brodnicy z selektywnej zbiórki 18,6
6 Zakład sortowania odpadów, Grudziądz, ul. Zawiszy Czarnego z selektywnej zbiórki 116
7 lubelskie ZUOK Puławy
8 lubuskie Sortownia - Dział Utylizacji Odpadów ZGKiM w Zielonej Górze, ul. Wrocławska 73 z selektywnej zbiórki
9 Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o.

ul. Teatralna 49, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. (0-95) 722-53-85

 z selektywnej zbiórki
10 łódzkie ŁZUK w Łodzi, ul. Nowe Sady 19 z selektywnej zbiórki 315 350
11 Składowisko Odpadów Stałych we wsi Rekinin z selektywnej zbiórki
12 Sortownia odpadów w Roszkowej Woli z selektywnej zbiórki
13 ZRK Sp. z o.o. w Łodzi, ul. Swojska 4 mieszane 24.000 55.000
14 małopolskie Przedsiębiorstwo Komunalne KOMAX, Kęty, ul. Mickiewicza 8 z selektywnej zbiórki 285,5 161,3
15 SOK, 32-600 Oświęcim, ul. Nadwiślańska 36 z selektywnej zbiórki 460
16 Sortownia odpadów przy składowisku, Sułkowice, ul. 1000-lecia z selektywnej zbiórki 84
17 mazowieckie ANIMEX Andrzej Kopeć, Grodzisk Maz. z selektywnej zbiórki
18 Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne "Borowie" Sp. z o.o. z selektywnej zbiórki 3.915
19 PUH "EKO-SAM", Kaszewska Wola 30 z selektywnej zbiórki 400,1
20 Rethmann MZO Otwock, ul. J. Lennona 4 z selektywnej zbiórki
21 Składowisko w Woli Suchożebrskiej, Zakład Utylizacji Odpadów,

08-110 Siedlce, ul. Brzeska 114

 z selektywnej zbiórki 70.000
22 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Kobiernikach k/ Płocka - sortownia z selektywnej zbiórki
23 Petrochemia Płock S.A. Odpady poremontowe i bytowe 15.000
24 MZO Wołomin z selektywnej zbiórki 15.000
25 podkarpackie Firma Handlowo-Budowlana, Stanisław Dziedzic, 33-388 Gołkowice Dolne 83 z selektywnej zbiórki
26 Gminne Składowisko Odpadów w Dukli, GKiM Sp. z o.o. 38-450 Dukla, ul. Parkowa 5 z selektywnej zbiórki 43,9 335
27 Gminny Zakład Komunalny Gromadzenia i Utylizacji Odpadów, Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Paszczynie z selektywnej zbiórki 10.600
28 podlaskie Gminne Wysypisko Śmieci w Zbójnej z selektywnej zbiórki 21
29 PPUH "Czyścioch", 15-399 Białystok, ul. Octowa 2a z selektywnej zbiórki
30 ZGOK Białystok
31 pomorskie Pelkom Sp. z o.o., Pelplin, ul. Starogardzka 12 z selektywnej zbiórki 465
32 Składowisko odpadów w Łężycach, gm. Wejherowo, pow. wejherowski, woj. pomorskie z selektywnej zbiórki 660 1.600
33 Wysypisko Bierkowo z selektywnej zbiórki 659,3
34 Wysypisko odpadów w Rybskiej Karczmie, ZUK Wejherowo z selektywnej zbiórki 63,7
35 Zakład Utylizacji Odpadów, Kwidzyn, ul. Owcza 7 z selektywnej zbiórki 35,7
36 Sierżno gm. Bytów z selektywnej zbiórki
37 śląskie MPGK Sp. z o.o., Katowice, ul. Milowicka 7 z selektywnej zbiórki 1.997
38 Sortownia odpadów szklanych, Zakład Usług i Higieny Komunalnej,

Racibórz, ul. Adamczyka 10

 z selektywnej zbiórki
39 Stacja Segregacji i Kompostownia Odpadów Organicznych, Zabrze, ul. Cmentarna 19F, MPGK Sp. z o.o. Zabrze, ul. Lecha 10 z selektywnej zbiórki 260,5 60
40 MPGK Sp. z o.o. Zabrze sortownia surowców wtórnych 15.000
41 świętokrzyskie ZGOK Kielce, ul. Piekonowska 390 z selektywnej zbiórki 549,8 15.000
42 warmińsko-mazurskie Składnia sortowanych surowców wtórnych, 13-200 Działdowo, ul. Księżodworska 10.24 z selektywnej zbiórki 4,4 25
43 Składowisko odpadów selektywnych w Kurkach, gm. Działdowo z selektywnej zbiórki
44 Sortownia surowców wtórnych, ZGOK Olsztyn, ul. Lubelska 43d z selektywnej zbiórki 898 9.000
45 Wysypisko Śmieci w m. Góra z selektywnej zbiórki 3
46 wielkopolskie Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w m. Genowefa z selektywnej zbiórki 7,6
47 Składowisko Odpadów Komunalnych w Zbójnie, ZOMiG w Kłodawie, ul. Cegielniana 15 z selektywnej zbiórki 22,7
48 Składowisko Odpadów Komunalnych w Studzieńcu, ZUKiT, Rogoźno, ul. Wielka Poznańska 16 z selektywnej zbiórki 179,5
49 Wysypisko odpadów komunalnych w Karolowie, M-GZG w Borku Wlkp., Borek Wlkp., ul. Jeżewska 5 z selektywnej zbiórki 79,2
50 ZGKiM w Gostyniu, ul. Fabryczna 1 z selektywnej zbiórki 1.250,5
51 Poznań firmy Rethman
52 zachodniopomorskie Zakład Składowania i Unieszkodliwiania Odpadów, Karlino, Krzywopłoty 1A z selektywnej zbiórki 237,7

Tabela 3. Inne instalacje i urządzenia do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Lp. Województwo Nazwa i adres obiektu Rodzaj odpadów / technologia Ilość odpadów przetworzonych

[Mg]

 Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg]
1 dolnośląskie Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych, Zakład nr 2 w Jędrzychowicach 1-stopniowy proces fermentacji odpadów stałych organicznych na drodze mokrej 7.843,7
2 kujawsko-pomorskie Wysypisko odpadów komunalnych w Wadynowie rozdrabnianie butelek PET
lubelskie Zakład sortowania i fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych w Puławach
3 łódzkie EKO-ABC Sp. z o.o.,

97-400 Bełchatów,

ul. Przemysłowa 7

 odpady niebezpieczne - medyczne, utylizacja termiczna
4 mazowieckie Rethmann MZO Otwock,

ul. Kraszewskiego 1

 butelki PET, szkło, makulatura - dzwony typu "Ludmer" do powtórnej selekcji i belowania
5 wysypisko w Łubnej
6 ZUSOK Warszawa - Targówek Przemysłowy spalarnia 2,9 tys.
7 Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Kobiernikach k/ Płocka, składowisko Odpadów Balastowych składowisko na odpady balastowe z segregacji i produkcji kompostów 6.627
8 pomorskie Pelkom Sp. z o.o., Pelplin,

ul. Starogardzka 12

 selektywna zbiórka plastiku - urządzenie TYP T-4 Zakł. Met. Trymet 465
9 śląskie Stacja przeładunkowa odpadów komunalnych - Ustroń odpady komunalne, surowce wtórne 7.061
10 MPGK sp. z o.o., Świętochłowice,

ul. Łagiewnicka 76

 kruszarka do szkła + belownica do papieru + belownica do plastiku 100
11 PPHU "Komart" Sp. z o.o., Knurów, ul. Szpitalna 7 osady z oczyszczalni ścieków i odpady stałe 10
12 Stacja Przeładunkowa Cieszyn-Boguszowice, ZGK w Cieszynie odpady komunalne 7.798,3 10.000
13 warmińsko-mazurskie Składowisko odpadów selektywnych w Kurkach,

gm. Działdowo

 papier - belowanie, tworzywa - prasowanie, szkło - rozdrabnianie
14 Zakład Utylizacji Odpadów 82-300 Elbląg,

ul. Mazurska 42

 gruz ceglany i betonowy, odpady PET, puszki aluminiowe 336,1
16 wielkopolskie Prasa do belowania PET-u i makulatury,

Przeds. Komunalne Sp. z o.o. w Pleszewie

 butelki PET, miękkie folie, makulatura 9
17 Składowisko Odpadów Komunalnych w Zbójnie, ZOMiG w Kłodawie, ul. Cegielniana 15 belownica, młynek do rozdrabniania plastiku, kruszarka do szkła, separator zanieczyszczeń 11,4
18 zachodniopomorskie Składowisko odpadów Gryfino-Wschód, PUK-Gryfino utylizacja osadu na poletkach z wykorzystaniem dżdżownic kalifornijskich na terenie utwardzonym z odprowadzeniem odcieku 400 600
19 Zakład Gospodarki Odpadami w Świnoujściu, ul. Pomorska 10 odzysk makulatury i złomu 300
20 Wysypisko odpadów w Kukince, gmina Ustronie Morskie utylizacja termiczna w WSP 2500 2

Tabela 4. Czynne składowiska odpadów komunalnych - dane o składowiskach zebrane w bazie OBREM zweryfikowane na podstawie materiałów dostarczonych przez Ministerstwo Środowiska

Lp. Gmina Miejscowość Wielkość składowiska [ha] Pojemność składowiska [tys.m3] zapełniona / całkowita Uszczelnienie Drenaż odcieków Ilość odpadów przyjmowanych [t/d] Deklarowany rok zamknięcia
Województwo dolnośląskie
1 Bolesławiec Trzebień - sztuczne (folia) tak 153 2010
2 Nowogrodziec Nowogrodziec 1,80 - mineralne naturalne tak 3,2 2040
3 Osiecznica Świętoszów 10,50 - sztuczne (folia) tak 13,9 -
4 Warta Bolesławicka Raciborowice Dolne 0,65 - dwuwarstwowe tak 1,8 2018
5 Dzierżoniów Roztocznik, Gilów 13,70 1.375,0 / 1.852,1 bez tak 241,1 2010
6 Łagiewniki Przystronie 4,70 35% / 100% bez tak 5,1 2015
7 Głogów Obręb Ruszowice 1,17 6,3 / 8,4 dwuwarstwowe nie 0,2 2004
8 Głogów Turów 0,44 4,0 / 5,7 sztuczne (folia) nie 0,1 2006
9 Jeżmanowa Jaczów 1,45 - / 18,0 bez nie 1,7 2040
10 Pęcław Białołęka 1,05 0,7 / 1,8 dwuwarstwowe nie - 2009
11 Góra Glinka - Chróścina 2,10 - bez tak 2,2 2004
12 Niechlów Wronów 1,00 - mineralne naturalne - - 2015
13 Męcinka Sichów 0,71 - sztuczne (folia) tak 0,2 2030
14 Męcinka Muchów 0,67 - mineralne sztuczne nie 0,1 2015
15 Jelenia Góra Ścięgny - Kostrzyca 18,30 - sztuczne (folia) tak 41,1 2030
16 Jeżów Sudecki Siedlęcin 9,43 640,9 / 802,9 sztuczne (folia) tak 160 2005
17 Lubawka Lubawka 8,80 - mineralne naturalne nie 46,2 -
18 Marciszów Ciechanowice 1,72 - dwuwarstwowe tak 5 2040
19 Bystrzyca Kłodzka Bystrzyca Kłodzka 3,68 - mineralne naturalne tak 19,9 -
20 Kłodzko Kłodzko 6,48 - bez nie - 2003
21 Kudowa-Zdrój Kudowa-Zdrój 5,00 - mineralne sztuczne nie 20,7 2002
22 Lądek-Zdrój Lądek-Zdrój 1,30 - sztuczne (folia) tak 17,3 -
23 Polanica-Zdrój Polanica-Zdrój 2,02 - bez nie 12,8 2005
24 Radków Ścinawka Dolna 2,20 - dwuwarstwowe tak 6,6 2015
25 Szczytna Słoszów 3,08 - bez nie 13,9 2002
26 Chojnów Biała 5,08 - sztuczne (folia) tak 21,3 2015
27 Prochowice Prochowice 2,40 - mineralne naturalne nie 6,4 2004
28 Lubań Lubań 1,26 - sztuczne (folia) tak 31,5 2022
29 Lubin Lubin 14,50 - mineralne naturalne tak 191,8 2035
30 Ścinawa Ścinawa 4,78 - sztuczne (folia) tak 9,6 2025
31 Lubomierz Lubomierz 0,80 - bez tak 3,1 2002
32 Lwówek Śląski Płóczki Dolne 8,80 - sztuczne (folia) tak 20,7 2019
33 Mirsk Mirsk 2,63 - sztuczne (folia) tak 19,3 2018
34 Legnica Legnica 30,29 2.211,4 / 9.265,0 mineralne sztuczne tak 348 2032
35 Cieszków Guzowice 5,00 - sztuczne (folia) tak 0,6 2040
36 Krośnice Wierzchowice 2,00 - mineralne naturalne tak 5,7 2015
37 Bierutów Bierutów 4,00 30,0 / 36,0 bez nie 10,4 2003
38 Dobroszyce Łuczyna 1,20 10,0 / 110,0 sztuczne (folia) tak 5,5 2030
39 Międzybórz Międzybórz 0,80 2,5 / 29,5 sztuczne (folia) tak 4,7 2025
40 Syców Syców 2,60 9,3 / 40,3 sztuczne (folia) tak 16,4 2008
41 Twardogóra Grabowno Wielkie 9,00 21,0 / 22,0 dwuwarstwowe tak 12,6 2004
42 Oława Gać 19,82 - dwuwarstwowe tak 62 2040
43 Gaworzyce Grabik 2,80 - dwuwarstwowe nie 0,5 2025
44 Borów Stogi 4,52 6,1 / 27,7 sztuczne (folia) tak 0,7 2031
45 Strzelin Wąwolnica 5,05 470,0 / 1.000,0 bez nie 20 po 2012
46 Wiązów St. Wiązów 2,10 19,1 / 63,6 dwuwarstwowe tak 15 2020
47 Wiązów Wiązów 1,03 - bez nie 3,8 2003
48 Środa Śląska Wojczyce; obręb Kryniczno 4,77 - mineralne naturalne nie 27,6 2003
49 Jaworzyna Śląska Stary Jaworów 5,97 - sztuczne (folia) tak 60,4 2014
50 Żarów Żarów 7,63 - mineralne sztuczne tak 21,4 2010
51 Prusice Krościna Wielka 2,60 5.900,0 / 5.900,4 sztuczne (folia) tak 5,7 2005
52 Trzebnica Jaszyce 0,98 33.250 Mg /

35.270 Mg

 mineralne naturalne nie do 20 2003
53 Wisznia Mała Piotrkowiczki 0,30 2.470 Mg / 2.600 Mg mineralne naturalne nie < 10 2009
54 Żmigród Gatka 1,48 24,9 / 33,5 mineralne naturalne nie 7,1 2003
55 Czarny Bór Czarny Bór 3,25 45.755 Mg / 96.455 Mg dwuwarstwowe tak 6 po 2012
56 Mieroszów Rdzana 3,50 148,8 / 274,3 bez tak 6,1 2005
57 Wińsko Kozowo 1,12 - mineralne naturalne nie 0,7 2004
58 Wołów Wołów 6,50 - dwuwarstwowe tak - -
59 Czernica Ratowice 1,80 - sztuczne (folia) tak 0,5 2015
60 Jordanów Śląski Dankowice 3,00 - bez nie 1 2008
61 Kąty Wrocławskie Sośnica 1,17 - mineralne naturalne tak 21,4 2006
62 Kobierzyce Cieszyce 6,00 - mineralne naturalne nie 5 -
63 Sobótka Strzegomiany 2,51 - sztuczne (folia) nie 9,1 2007
64 Żórawina Brzeście 2,10 - bez nie 4,6 2010
65 Stoszowice Stoszowice 1,05 2.883 Mg / 17.297 Mg bez nie 1,7 po 2012
66 Ziębice Ziębice 4,60 188.500 Mg / - bez nie 25,4 po 2005
67 Złoty Stok Złoty Stok 2,00 69,5 / 92,7 bez nie 2,8 po 2009
68 Pieńsk Stojanów 7,80 - sztuczne (folia) tak 11,2 2004
69 Sulików Sulików 0,96 - mineralne naturalne nie 0,005 2005
70 Zgorzelec Zgorzelec 5,40 - sztuczne (folia) tak - 2010
71 Pielgrzymka Pielgrzymka 11,30 - mineralne sztuczne tak 19,2 2090
72 Wojcieszów Wojcieszów 2,20 - mineralne naturalne tak 2,5 2055
Województwo kujawsko-pomorskie
73 Brodnica Brodnica 7,20 43.936 Mg / 192.800 Mg dwuwarstwowe tak 21,4 2012
74 Górzno Miesiączkowo 2,40 48,0 / 80,0 mineralne naturalne nie 1,9 2006
75 Osiek Łapinóż 1,65 13,4 / 72,6 mineralne naturalne tak 0,7 2032
76 Osielsko Żołędowo 1,90 27,0 / - sztuczne (folia) nie 4,6 po 2012
77 Sicienko Trzemiętówko 3,37 29,5 / 40,0 nie 2,1 2004
78 Chełmno Osnowo 7,42 - sztuczne (folia) tak 28,3 2024
79 Ciechocin Rudaw 1,02 - / 33,0 mineralne sztuczne nie 1,7 2010
80 Golub-Dobrzyń Białkowo 2,58 83,3 / 146,8 sztuczne (folia) tak 16 2010
81 Grudziądz Zakurzewo 12,35 93,1 / 245,0 dwuwarstwowe tak 80,5 po 2012
82 Gruta Boguszewo 1,54 9,0 / 40,0 sztuczne (folia) tak < 10 -
83 Łasin Szczepanki 2,42 85,0 / 100,0 bez nie 5,5 2003
84 Radzyń Chełmiński Szumiłowo 1,05 - mineralne naturalne nie - 2003
85 Bobrowniki Polichnowo - Piaski 1,05 1.200 Mg / 31.200 Mg bez nie 0,4 2008
86 Lipno Lipno 1,80 81.852 Mg / 95.852 Mg bez nie 15 2003
87 Tłuchowo Tłuchowo 1,30 12,6 / 15,0 bez nie 0,2 2005
88 Wielgie Teodorowo 2,20 7,6 / 30,8 bez nie 0,3 2007-2010
89 Bydgoszcz Bydgoszcz 50,00 90% / 100% bez nie 20 2003
90 Dobre Byczyna 0,44 70% / 100% mineralne sztuczne tak 0,4 2007-2010
91 Osięciny Borucin 2,00 21,4 / 42,8 sztuczne (folia) tak 4,8 po 2012
92 Radziejów Broniewo 3,00 50% / 100% mineralne naturalne tak 1,4 2010
93 Skrwilno Szczawno 0,65 - sztuczne (folia) tak 0,1 2014
94 Wąpielsk Radziki Duże 1,90 - mineralne sztuczne tak 0,4 2017
95 Sępólno Krajeńskie Włościborek 9,00 15,0 / 75,0 sztuczne (folia) tak 13 2017
96 Nowe Twarda Góra 4,68 - sztuczne (folia) tak 8,9 2022
97 Pruszcz Luszkówko-Małociechowo 2,04 - sztuczne (folia) tak 0,9 2021
98 Warlubie Komorsk 1,64 - sztuczne (folia) tak 1,3 2011
99 Czernikowo Jackowo 3,00 - mineralne naturalne nie 0,9 2005
100 Lubicz Nowa Wieś 1,94 - mineralne sztuczne nie 6,1 2005
101 Toruń Toruń 11,30 - sztuczne (folia) tak 393 2009
102 Tuchola Bladowo 11,60 20,0 / 528,0 sztuczne (folia) tak 21,1 2059
103 Brześć Kujawski Stary Brześć 0,70 - sztuczne (folia) tak 11,7 2006
104 Brześć Kujawski Machnacz 13,40 - dwuwarstwowe tak 109,6 -
105 Chodecz Mielno 1,60 - sztuczne (folia) tak 1,5 2010
106 Fabianki Wilczeniec Fabiański 2,45 - sztuczne (folia) tak 0,7 2027
107 Kowal Przydatki Gołaszewskie 1,47 - sztuczne (folia) tak 1 -
108 Lubraniec Agnieszkowo 1,78 - sztuczne (folia) tak 1,6 2002
109 Żnin Wawrzynki 4,50 - sztuczne (folia) tak 29,8 2017
Województwo lubelskie
110 Biała Podlaska Woskrzenice Duże 4,70 - bez nie 64,1 2002
111 Janów Podlaski Janów Podlaski 4,29 1,8 / 31,8 sztuczne (folia) tak 3 2030
112 Piszczac Kolonia Piszczac 1,10 0,8 / 3,2 sztuczne (folia) tak 2 2030
113 Wisznice Kol. Wisznice 0,50 5,0 / 9,8 bez nie 3 2009
114 Zalesie Horbów 1,95 0,3 / 1,1 mineralne naturalne nie 1 2009
115 Biłgoraj Korczów 9,71 285,0 / 950,0 bez nie > 20 2004
116 Biszcza Biszcza 0,98 2,5 / 5,0 mineralne naturalne nie 0,7 2010-2012
117 Józefów Józefów 2,10 2,3 / 46,0 sztuczne (folia) tak 1,4 2020
118 Łukowa Podsośnina 1,26 2,8 / 28,0 sztuczne (folia) tak 0,1 2015
119 Białopole Strzelce 0,77 1,1 / 1,4 bez nie 0,04 2007-2010
120 Chełm Srebrzyszcze 4,03 - mineralne naturalne nie 74,8 2004
121 Kamień Strachosław 2,36 6,0 / 10,5 mineralne naturalne nie 0,4 2006
122 Leśniowice Leśniowice 0,58 3,4 / 3,8 mineralne naturalne nie 0,2 2007
123 Rejowiec Fabryczny Pawłów 1,19 21,0 / 30,0 bez nie 5,3 2010
124 Ruda Huta Rudka kol. 1,00 0,7 / 2,1 sztuczne (folia) tak 0,05 2050
125 Żmudź Żmudź 0,21 5,2 / 6,8 bez nie 0,07 2010
126 Horodło Kopyłów 1,37 - sztuczne (folia) tak 0,0007 2010
127 Hrubieszów Hrubieszów 5,40 100,0 / 258,0 mineralne naturalne tak 15,3 2020
128 Mircze Miętkie 0,30 - bez nie 0,1 2002
129 Trzeszczany Trzeszczany 1,50 - bez nie - 2010
130 Batorz Batorz 0,73 - sztuczne (folia) tak 0,01 2010
131 Chrzanów Chrzanów III - dwuwarstwowe tak 0,4 2025
132 Godziszów Godziszów 1,15 - mineralne naturalne tak 1,1 2012
133 Potok Wielki Potok Wielki 0,52 - dwuwarstwowe tak 0,1 2017
134 Izbica Izbica 0,80 - mineralne naturalne nie 0,4 2003
135 Kraśniczyn Drewniki 0,36 6,5 / 7,2 bez nie 0,2 2005
136 Krasnystaw Krasnystaw 2,38 366,6 / 390,4 bez nie 0 2003
137 Rejowiec Kobyle 4,18 17,8 / 27,2 bez nie 0 2003
138 Siennica Różana Zagroda 1,40 4,6 / 53,2 sztuczne (folia) tak 0,7 2007-2010
139 Annopol Annopol 2,50 - sztuczne (folia) tak 8,5 2020
140 Trzydnik Duży Rzeczyca Ziemiańska 0,78 - mineralne sztuczne tak 0,4 2006
141 Adamów Sosnówka 0,31 - sztuczne (folia) tak 0,3 2002
142 Kamionka Kamionka 1,00 - sztuczne (folia) nie 0,7 2004
143 Lubartów Rokitno 20,00 621,2 / 1.221,2 dwuwarstwowe tak 328,8 2007-2010
144 Lubartów Nowodwór 3,44 - sztuczne (folia) tak 20,7 2006
145 Michów Michów 0,75 - sztuczne (folia) tak 0,4 2006
146 Niedźwiada Niedźwiada Kolonia 0,91 - sztuczne (folia) tak 0,1 2010
147 Bełżyce Bełżyce 1,73 - sztuczne (folia) tak 3,6 2004
148 Strzyżewice Iżyce 0,57 - sztuczne (folia) tak 2,1 2007
149 Cyców Wólka Cycowska 0,78 20,0 / 25,7 mineralne naturalne nie < 10 2006
150 Ludwin Kol. Dratów 2,61 15,7 / 47,7 sztuczne (folia) tak 4,9 2017
151 Łuków Łuków 17,40 - sztuczne (folia) tak 49,9 2010
152 Stanin Niedźwiadka 2,16 - sztuczne (folia) tak 0,5 2020
153 Stoczek Łukowski Stoczek Łukowski 2,50 - sztuczne (folia) tak 1,4 2016
154 Dębowa Kłoda Białka 0,20 - bez nie 0,6 2002
155 Milanów Cichostów 0,64 - mineralne naturalne nie 0,1 2015
156 Parczew Królewski Dwór 2,49 - mineralne naturalne nie 14,2 2007
157 Podedwórze Hołowno 0,65 - mineralne sztuczne nie 0,07 2010
158 Sosnowica Sosnowica 0,50 - bez nie 0,06 2012
159 Baranów Baranów 1,34 - sztuczne (folia) tak 0,8 2015
160 Kazimierz Dolny Dąbrówka 0,90 - sztuczne (folia) tak 5,5 2015
161 Kurów Szumów 4,67 - dwuwarstwowe tak 11 2015
162 Markuszów Markuszów 2,00 - sztuczne (folia) tak 1,9 2050
163 Puławy Gołąb 1,98 - sztuczne (folia) tak 0,7 2016
164 Komarówka Podlaska Derewiczna 1,00 8,0 / 20,0 bez nie 0,4 2004-2007
165 Radzyń Podlaski Adamki 5,14 1.004,9 / 1.004,9 bez nie < 10 2005
166 Ulan - Majorat Rozwadów 0,40 4,8 / 12,0 bez nie 0,3 2006
167 Wohyń Wohyń 2,50 14,1 / 30,0 bez nie 0,1 2004-2010
168 Nowodwór Przestrzeń 0,75 3,0 / 9,1 bez tak 0,7 2010
169 Ryki Ryki 5,60 16,0 / 80,0 mineralne sztuczne tak 12,7 2010
170 Stężyca Brzeście 3,49 20,2 / 67,4 sztuczne (folia) tak 7,1 2019
171 Jarczów Wierszczyca 1,61 4,0 / 19,0 mineralne naturalne nie 0,6 po 2012
172 Lubycza Królewska Lubycza Królewska -Dęby 1,00 10,0 / 23,0 mineralne naturalne nie < 10 po 2012
173 Susiec Susiec 0,60 - mineralne naturalne nie 2,1 2010
174 Telatyn Telatyn 0,60 - mineralne naturalne nie 0,1 -
175 Telatyn Telatyn 0,51 0,7 / 18,1 sztuczne (folia) tak 0,2 2014
176 Tomaszów Lubelski Tomaszów Lubelski 870,0 / 990,0 mineralne naturalne nie 21,4 2005
177 Stary Brus Stary Brus 1,00 - bez nie 0,1 2025
178 Włodawa Włodawa 8,34 - sztuczne (folia) nie 24,2 2015
179 Wola Uhruska Bytyń 0,70 - mineralne naturalne nie 0,1 2002
180 Wyryki Wyryki - Polód 2,00 - bez nie 0,08 2015
181 Grabowiec Grabowiec 1,70 - sztuczne (folia) tak 0,2 2015
182 Krasnobród Grabnik 1,42 - bez nie - 2020
183 Skierbieszów Dębowiec 14,00 - mineralne naturalne tak 94 2010
184 Szczebrzeszyn Szczebrzeszyn 2,26 - mineralne naturalne nie - 2010
Województwo lubuskie
185 Gorzów Gorzów 3,30 - sztuczne (folia) tak 110 2010
186 Gubin Drzeńsk Mały 3,35 - mineralne naturalne nie 33 2004-2007
187 Bledzew Bledzew 5,39 11,4 / 34,8 sztuczne (folia) tak 2,5 2004
188 Międzyrzecz Bukowiec 3,00 361,0 / 420,0 mineralne naturalne tak 27,1 2002/2003
189 Przytoczna Goraj 0,75 6,1 / 12,0 bez nie 0,3 2006
190 Pszczew Stoki 2,60 127,5 / 159,4 mineralne sztuczne nie 1,4 2005
191 Trzciel Jasieniec 5,12 2,1 / 8,0 dwuwarstwowe tak < 10 2007
192 Kolsko Kolsko 0,59 4,0 / 6,7 bez nie 0,3 2007
193 Kożuchów Stypułów 6,80 52,4 / 323,0 sztuczne (folia) tak 12,3 2015
194 Nowa Sól Kiełcz 8,98 62,2 / 110,0 dwuwarstwowe tak 60,5 2012
195 Szlichtyngowa Dryżyna 3,47 45% / 100% sztuczne (folia) tak > 20 po 2012
196 Wschowa Tylewice 2,60 90% / 100% mineralne naturalne nie 21,4 2004-2007
197 Górzyca Górzyca 6,00 - mineralne naturalne nie 7,1 2002
198 Dobiegniew Słonów 1,50 30,0 / 101,0 bez nie < 10 2007-2010
199 Drezdenko Kleśno 1,03 31,0 / 156,0 mineralne sztuczne tak 10,7 2002
200 Stare Kurowo Nowe Kurowo 2,75 12,3 / 60,0 mineralne sztuczne tak 0,9 2004
201 Słońsk Słońsk 2,50 60% / 100% bez nie < 10 2002
202 Sulęcin Zarzyń 0,57 - mineralne naturalne nie 0,04 2003
203 Sulęcin Trzemeszno 2,00 - mineralne naturalne nie 0,1 2003
204 Sulęcin Długoszyn 4,00 - sztuczne (folia) nie 27,6 2003
205 Sulęcin Drogomin 2,80 - mineralne naturalne nie - 2003
206 Sulęcin Miechów 1,07 80% / 100% bez nie 0,1 2002
207 Sulęcin Żubrów 0,47 45% / 100% bez nie 0,04 2002
208 Sulęcin Ostrów 1,33 - mineralne naturalne nie 0,1 2003
209 Sulęcin Trzebów 2,40 - mineralne naturalne nie 0,08 2003
210 Sulęcin Brzeźno 0,72 - mineralne naturalne nie 0,06 2003
211 Skąpe Błonie 1,93 - bez nie < 10 2004-2007
212 Skąpe Międzylesie 0,86 - bez nie - 2002
213 Skąpe Niekorzyn 0,96 - bez nie - 2002
214 Szczaniec Wolimierzyce 0,26 - mineralne naturalne nie 0,1 2003
215 Szczaniec Wilenko 0,20 - bez nie 0,1 2003
216 Szczaniec Dąbrówka Mała 0,19 - bez nie 0,3 2003
217 Szczaniec Smardzewo 0,26 - mineralne naturalne nie 0,7 2003
218 Szczaniec Koźminek 0,23 - mineralne naturalne nie 0,3 2003
219 Szczaniec Ojerzyce 0,22 - mineralne naturalne nie 0,3 2003
220 Szczaniec Szczaniec 0,25 - mineralne naturalne nie 0,7 2003
221 Babimost Babimost 4,24 144,0 / 232,0 bez nie < 10 2020
222 Czerwieńsk Nietkowice 0,48 - bez nie 0,2 2002
223 Czerwieńsk Bródki 0,40 - bez nie 0,04 2005
224 Czerwieńsk Leśniów Mały 0,36 - bez nie 0,01 2005
225 Czerwieńsk Płoty 1,08 - bez nie 0,1 2002
226 Czerwieńsk Czerwieńsk 2,50 122,4 / 204,0 bez nie 0,3 2004-2007
227 Czerwieńsk Sycowice 0,30 - bez nie 0,1 2005
228 Czerwieńsk Bgolów 3,00 - bez nie 0,03 2002
229 Kargowa Kargowa 1,25 20,3 / 29,0 mineralne sztuczne nie 3,6 2005
230 Nowogród Bobrzański Klępin 6,79 13,2 / 66,0 dwuwarstwowe tak 10 do 20 2040
231 Sulechów Kije 2,08 650,0 / 722,0 mineralne naturalne nie 29,2 2003
232 Sulęcin Tursk 0,78 - bez nie 0,1 2003
233 Gozdnica Gozdnica 1,04 16,0 / 55,0 dwuwarstwowe tak > 20 2007-2010
234 Iłowa Czyżówek 2,57 26,2 / 128,6 dwuwarstwowe tak 10 do 20 2021
235 Niegosławice Bukowica 0,40 2,9 / 3,6 bez nie < 10 2002
236 Niegosławice Przecław 0,90 8,0 / 10,0 bez nie < 10 2002
237 Niegosławice Rudziny 0,25 2,5 / 3,6 bez nie < 10 2002
238 Niegosławice Mycielin 0,56 6,4 / 8,0 bez nie < 10 2002
239 Szprotawa Dziećmiarowice 6,24 75,0 / 85,4 mineralne naturalne nie > 20 2006
240 Wymiarki Lutynka 1,36 13,2 / 22,0 mineralne naturalne nie 0,4 2014
241 Żagań Chrobrów 3,50 98,0 / 104,2 sztuczne (folia) tak 41 2005
242 Lubsko Lubsko 2,60 10,0 / 110,0 mineralne naturalne nie 13,4 2012
243 Łęknica Łęknica 3,70 10,0 / 110,0 dwuwarstwowe tak 6,9 2032
244 Trzebiel Buczyny 2,44 4,1 / 67,0 dwuwarstwowe tak 4,4 2032
245 Żary Żary 5,60 - sztuczne (folia) tak 51,4 2003
246 Zielona Góra Zielona Góra 19,80 - mineralne naturalne nie 202,7 2010
Województwo łódzkie
247 Rusiec Rusiec 0,60 - mineralne sztuczne nie 0,6 2004
248 Szczerców Szczerców 0,80 - mineralne naturalne nie 0,7 2004
249 Krzyżanów Krzyżanówek 9,60 - sztuczne (folia) tak 54,8 2010
250 Łask Podłaszcze 7,40 - bez nie 32,8 -
251 Grabów Sławęcin 0,63 - sztuczne (folia) tak 0,4 2015
252 Świnice Warckie Świnice Warckie 0,68 - bez nie 0,2 2010
253 Łyczkowice Czatolin 0,68 - mineralne naturalne nie 1 2010
254 Miasto Brzeziny Brzeziny 3,09 30,6 / 40,8 mineralne naturalne nie < 10 2015
255 Drzewica Domaszno 1,50 40,0 / 50,0 sztuczne (folia) nie 6 po 2012
256 Opoczno Różanna 6,67 519,0 / 692,0 mineralne naturalne nie 25,6 2015
257 Sławno Sławno Kolonia 4,86 4,8 / 25,3 sztuczne (folia) tak 0,7 2022
258 Żarnów Plichowice 3,78 - mineralne naturalne nie 13,9 2003
259 Działoszyn Działoszyn 7,50 - sztuczne (folia) nie 13,4 2035
260 Kiełczygłów Kiełczygłów -Studzienica 1,00 - sztuczne (folia) tak 0,07 2025
261 Strzelce Wielkie Skąpa 0,50 - bez nie 1,6 2005
262 Czarnocin Czarnocin 2,00 - sztuczne (folia) tak 0,6 2018
263 Gorzkowice Krzemieniewice 0,75 - bez nie 0,5 2010
264 Grabica Doły Brzeskie 6,19 - mineralne naturalne tak 62 2007
265 Rozprza Bagno 1,17 - mineralne naturalne nie 0,7 2010
266 Sulejów Sulejów 3,50 - mineralne naturalne nie 19,9 2003
267 Wolbórz Młynary 1,55 - mineralne naturalne nie 2 2013
268 Gidle Pławno 1,29 1,1 / 18,5 sztuczne (folia) tak 0,2 2010
269 Radomsko Jadwinówka 16,25 950,0 / 1.000,0 bez nie 71,2 2012
270 Biała Rawska Rokszyce Nowe 4,97 46,0 / 115,0 mineralne naturalne nie 3,2 2040
271 Rawa Mazowiecka Pukinin 7,00 52,3 / 302,4 mineralne naturalne nie 10 do 20 2020
272 Brzeźnio Rydzew 7,54 87,0 / 100,0 sztuczne (folia) tak 6,4 2003
273 Warta Bartochów 5,20 - mineralne sztuczne nie 63,4 2004
274 Skierniewice Julków 10,65 - mineralne naturalne nie 81,9 2010
275 Będków Będków 0,54 - mineralne naturalne nie 0,4 2007
276 Inowłódz 0,25 - mineralne naturalne nie 5 2002
277 Inowłódz Brzustów 0,35 - mineralne naturalne nie 0,06 2008
278 Rokiciny Janków 0,85 - mineralne naturalne nie 0,5 2005
279 Rzeczyca Roszkowa Wola 1,30 - sztuczne (folia) tak 1,3 2025
280 Ujazd Teklów 3,26 - mineralne sztuczne tak 36,3 2030
281 Żelechlinek Sokołówka 0,97 - bez nie 1,4 2007
282 Konopnica Strobin Kolonia 1,44 - sztuczne (folia) tak 0,6 2013
283 Ostrówek Ostrówek - Plichów 1,70 - mineralne naturalne nie 1 2010
284 Skomlin Maręże 1,40 - mineralne sztuczne nie 0,9 2013
285 Czastary Krzyż 0,83 - sztuczne (folia) tak 0,5 2036
286 Łubnice Łubnice 1,46 - sztuczne (folia) tak 0,5 2032
287 Zduńska Wola Mostki 10,49 - mineralne naturalne nie 32 2030
288 Stryków Smolice 3,42 - mineralne sztuczne nie 9,2 2005
Województwo małopolskie
289 Lipnica Murowana Lipnica Murowana 1,27 6,8 / 30,2 mineralne naturalne tak 1,6 2015
290 Nowy Wiśnicz Nowy Wiśnicz 1,00 35,0 / 35,0 mineralne naturalne tak - 2002
291 Rzezawa Borek 1,16 1,7 / 16,7 sztuczne (folia) tak 3,3 2013
292 Dębno Maszkienice 0,75 - mineralne sztuczne tak 1,6 2015
293 Dąbrowa Tarnowska Szarwark 1,50 - sztuczne (folia) tak 7,1 2016
294 Ujście Gorlickie Gorlice 1,50 - sztuczne (folia) tak 3 2004
295 Słopnice Słopnice Szlacheckie 1,92 47,9 / 95,8 dwuwarstwowe tak 21,4 2010
296 Książ Wielki Mianocice 1,00 12,0 / 37,0 dwuwarstwowe tak 0,5 2025
297 Miechów Miechów 1,89 230,0 / - bez nie 11,2 2004-2007
298 Dobczyce Dobczyce 2,00 - mineralne naturalne tak 13,7 2005
299 Myślenice Myślenice 4,50 - mineralne naturalne tak 40,4 2006
300 Sułkowice Sułkowice 1,00 - sztuczne (folia) tak 5,2 2003
301 Muszyna Andrzejówka 0,55 - mineralne naturalne nie 4,2 2008
302 Nowy Sącz Zabełcze 8,60 84,8 / 386,8 dwuwarstwowe tak 90 2008
303 Podegrodzie Podegrodzie 1,65 - mineralne sztuczne tak 1,6 2035
304 Stary Sącz Stary Sącz 1,45 - sztuczne (folia) tak - 2030
305 Szczawnica Szczawnica 2,50 - sztuczne (folia) tak 2,8 2014
306 Bolesław Bolesław 13,09 - sztuczne (folia) tak 110 2020
307 Chełmek Chełmek 2,59 32,6 / 62,2 mineralne naturalne tak < 10 2004-2007
308 Kęty Kęty 9,75 33,0 / 83,0 dwuwarstwowe tak 22,4 2022
309 Oświęcim Oświęcim 8,56 100,0 / 310 sztuczne (folia) tak 50,4 2020
310 Proszowice Żębocin 3,82 24,0 / 123,0 dwuwarstwowe tak 14,2 2020
311 Sucha Beskidzka Sucha Beskidzka 1,69 - bez tak 19,9 2002
312 Tarnów Tarnów 12,70 - sztuczne (folia) tak 110 2005
313 Zakliczyn Charzewice 0,50 - bez nie 2,7 2002
314 Zakopane Zakopane 2,50 594,0 / 600,0 dwuwarstwowe tak 35,6 2002
315 Andrychów Andrychów 3,50 - mineralne naturalne nie 35,6 2002
316 Lanckorona Lanckorona 0,34 - bez nie 2,2 2002
317 Spytkowice Spytkowice 0,80 - mineralne naturalne nie 0,7 2002
318 Wadowice Chocznia 11,37 - dwuwarstwowe tak 8,2 -
319 Niepołomice Niepołomice 4,00 150.000 Mg / 170.000Mg mineralne sztuczne tak 65 2005
Województwo mazowieckie
320 Białobrzegi Sucha 3,00 - dwuwarstwowe tak 14,7 2011
321 Radzanów Młodynie Dolne 0,80 - mineralne naturalne nie 0,007 -
322 Stromiec Ksawerów Stary 0,99 - dwuwarstwowe tak 1,1 2007
323 Wyśmierzyce Wyśmierzyce 1,50 - mineralne naturalne nie 0,2 2005
324 Ciechanów Wola Pawłowska 11,50 140.000 Mg / 300.000 Mg sztuczne (folia) tak 55 2025
325 Grudusk Humięcino - Koski 2,04 - sztuczne (folia) tak 3,6 2030
326 Opinogóra Górna Rembówko 0,80 24,0 / - mineralne naturalne nie < 10 2004-2007
327 Sońsk Ślubowo 1,20 50,0 / 110,0 mineralne naturalne nie 0,9 2007-2010
328 Borowie Słup Pierwszy 1,76 - sztuczne (folia) tak 1,1 2020
329 Pilawa Pilawa 8,00 - dwuwarstwowe tak 3,6 2021
330 Żabia - Wola Petrykozy 10,00 5,4 / 21,5 sztuczne (folia) tak 3,2 2013
331 Mogielnica Wężowiec 3,77 - sztuczne (folia) tak 5,7 2023
332 Nowe Miasto nad Pilicą Nowe Łęgonice 1,50 - bez nie 4,3 2025
333 Warka Warka 6,62 - mineralne naturalne nie 24,6
334 Garbatka Letnisko Garbatka Zbyczyn 3,40 - dwuwarstwowe tak 1,4 2034
335 Kozienice Kozienice 4,00 - bez nie 8,2 2012
336 Sieciechów Sieciechów 0,67 - mineralne naturalne nie 1,1 2010
337 Serock Dębe 3,50 - sztuczne (folia) tak 32,1 2020
338 Lipsko Wola Solecka Wólka 5,60 - sztuczne (folia) tak 5 2005
339 Łosice Łosice 7,20 - sztuczne (folia) tak 9,3 2017
340 Stara Kornica Stara Kornica 3,47 - sztuczne (folia) tak 2,4 2035
341 Radom Radom 12,20 2.480,0 / 9.447,0 sztuczne (folia) tak 192 po 2012
342 Krasnosielc Krasnosielc Leśny 1,20 2.430 Mg / 4.430 Mg mineralne naturalne nie 1,9 2005
343 Maków Mazowiecki Maków Maz. 2,31 170,3 / 230,0 mineralne sztuczne tak 8,6 2004-2005
344 Płoniawy-Bramura Jaciążek 0,75 2,5 / 10,0 bez nie 0,1 2015
345 Różan Mroczki Rębiszewo 1,12 1,3 / 25,0 sztuczne (folia) tak 1,4 2022
346 Rzewnie Małki 0,83 25% / 100% bez nie 0,2 2015
347 Sypniewo Chełchy 0,52 5,0 / 5,3 bez nie 0,3 2004
348 Szelków Chyliny 1,10 20% / 100% sztuczne (folia) nie 1,1 2014
349 Dobre Makówiec Duży 0,68 - sztuczne (folia) tak 0,4 2006
350 Latowicz Latowicz - Rozstanki 0,60 - sztuczne (folia) tak 0,5 2015
351 Stanisławów Stanisławów 1,20 - mineralne naturalne nie - -
352 Zakroczym Zakroczym 5,36 - sztuczne (folia) tak 61,7 2009
353 Baranowo Baranowo 1,44 - mineralne naturalne nie 0,4 2015
354 Kadzidło Brzozówka 1,35 - sztuczne (folia) nie 1 2007
355 Lelis Gibałka 0,40 6,3 / 63,0 sztuczne (folia) nie 3,4 2020
356 Ostrołęka Ostrołęka 19,36 225,0 / 450,0 mineralne naturalne nie 88,1 2020
357 Małkinia Górna Rostki Wielkie 5,11 85,9 / 195,0 mineralne naturalne nie 1 2030
358 Ostrów Mazowiecka Lubiejewo Stare 5,70 614,8 / 933,4 sztuczne (folia) tak 39,2 2024
359 Stary Lubotyń Lubotyń Włóki 0,91 2,5 / 9,6 sztuczne (folia) tak 0,01 2005
360 Wąsewo Brzezienko 1,26 10,0 / 43,8 dwuwarstwowe tak 0,9 2013
361 Otwock Otwock - Świerk 21,00 - sztuczne (folia) tak 110 2028
362 Góra Kalwaria Łubna 21,00 - mineralne naturalne tak 783 2002
363 Drobin Cieszewo 2,64 - sztuczne (folia) tak 2,1 2017
364 Gąbin Gąbin 1,28 - bez nie 5 2004
365 Łąck Łąck 1,30 - mineralne naturalne tak 2,1 2040
366 Raciąż Pólka - Raciąż 1,20 29,5 / 29,8 bez nie 3,2 2003
367 Słubice Słubice 1,69 - mineralne naturalne nie 9,8 2030
368 Czerwińsk Janikowo 1,67 15,8 / 25,0 bez nie 1,6 2014
369 Dzierżążnia Pomianowo - Dzierki 1,00 15,8 / 31,6 bez nie < 10 2009
370 Płońsk Dalanówek 6,24 136,8 / 250,0 bez nie 10 do 20 po 2012
371 Czernice Borowe Chojnowo 1,50 - bez nie 0,9 -
372 Jednorożec Jednorożec 1,14 - mineralne naturalne nie 1,2 2020
373 Przasnysz Oględa 6,25 - mineralne naturalne nie 21,4 2010
374 Gielniów Gielniów 0,55 6,5 / 10,7 bez nie 1,2 2005
375 Przysucha Wola Więcierzowa 1,00 - mineralne naturalne nie 7,8 2004
376 Iłża Jedlanka Stara 3,15 - dwuwarstwowe tak 4,6 2020
377 Iłża Zębiec 2,12 - sztuczne (folia) nie 0,7 2050
378 Jedlińsk Urbanów 1,37 - sztuczne (folia) tak 8,2 2018
379 Skaryszew Skaryszew 1,85 - mineralne sztuczne tak 1,9 2016
380 Wierzbica Rzeczków 3,20 - mineralne naturalne nie 5 -
381 Wolanów Bieniędzice 0,60 - dwuwarstwowe tak 0,4 2015
382 Kotuń Kotuń 2,31 - sztuczne (folia) tak 1,8 2027
383 Mordy Kolonia Mordy 3,47 - sztuczne (folia) tak 1 2020
384 Skórzec Dąbrówka Ług 1,24 - sztuczne (folia) tak - 2016
385 Suchożebry Wola Suchożebrska 11,75 - sztuczne (folia) tak 125 -
386 Suchożebry Wola Suchożebrska 11,80 - sztuczne (folia) tak 127 2005
387 Mochowo Gozdy 0,50 144 Mg / 330 Mg sztuczne (folia) tak 0,2 2012
388 Rachocin Rachocin 5,47 - sztuczne (folia) tak 24,6 2005
389 Szczutowo Całownia 1,33 1.300 Mg / 2.500 Mg mineralne naturalne nie 0,4 2004
390 Teresin Topołowa 6,15 18,2 / 45,5 dwuwarstwowe tak 12,1 2007-2010
391 Sabnie Suchodół Włościański 1,65 - bez nie 21,9 -
392 Jastrząb Jastrząb -Czerwienica 1,00 - mineralne naturalne nie 0,3 2017
393 Orońsko Guzów 2,10 - / 42,0 sztuczne (folia) tak 3,7 2015
394 Szydłowiec Szydłowiec 3,33 62,6 / 90,0 mineralne sztuczne tak > 20 2004
395 Stare Babice i Warszawa-Bemowo Klaudyn 15,00 - bez tak 301 2003
396 Łochów Łojew 3,18 - mineralne naturalne tak - 2010
397 Tłuszcz Wólka Kozłowska 2,50 - sztuczne (folia) nie - 2008
398 Długosiodło Nowe Bosewo 1,00 9,0 / 55,0 dwuwarstwowe nie < 10 po 2012
399 Somianka Janki 3,50 40% / 100% mineralne naturalne nie 6,9 po 2012
400 Wyszków Tumanek 5,00 270,0 / 450,0 bez nie 10 do 20 2005
401 Zwoleń Zwoleń 2,10 - sztuczne (folia) tak 3,8 2015
402 Kuczbork - Osada Kuczbork 2,00 - sztuczne (folia) tak 0,7 2025
403 Mszczonów Marków Świnice 1,45 - mineralne naturalne nie 19,9 2009
404 Radziejowice Krzyżówka 11,96 - mineralne naturalne nie 10 do 20 2008
Województwo opolskie
405 Grodków Przylesie Dolne 1,48 - dwuwarstwowe tak 11,4 2004
406 Branice Branice 3,00 45,1 / 69,6 mineralne naturalne tak 10,3 2004
407 Bierawa Bierawa 1,20 - sztuczne (folia) tak 7,1 2015
408 Kędzierzyn - Koźle Kędzierzyn - Koźle 7,95 - dwuwarstwowe tak 2,2 2003
409 Kluczbork Gotartów 7,50 115,1 / 191,8 dwuwarstwowe tak 24 2005
410 Korfantów Puszyna 1,79 - mineralne naturalne tak 3,6 2003
411 Łambinowice Okopy 4,00 - sztuczne (folia) tak 5,4 2025
412 Paczków Ujeździec 5,37 - dwuwarstwowe tak 12,5 2025
413 Skoroszyce Chróścina 1,44 - sztuczne (folia) tak 2,2 2010
414 Dobrodzień Błachów 4,00 - bez nie 5,3 2005
415 Gorzów Śląski Krzyżanowice 1,43 - sztuczne (folia) tak 3,1 2008
416 Olesno Świercze 8,90 - sztuczne (folia) tak 20,7 2026
417 Radłów Radłów 0,35 - mineralne naturalne nie 0,4 2050
418 Rudniki Rudniki 2,55 - mineralne sztuczne tak 0,6 -
419 Komprachcice Domecko 6.00 - sztuczne (folia) tak 17 2020
420 Łubniany Kępa 6,00 - sztuczne (folia) tak 17,7 2010
421 Murów Stare Budkowice 0,80 - sztuczne (folia) tak 1,4 2005
422 Popielów Karłowice 0,50 - sztuczne (folia) tak - 2010
423 Głogówek Nowe Kotkowice - Rozłochów 3,71 14,5 / 110,0 dwuwarstwowe tak 14,7 2017
424 Prudnik Prudnik 7,50 35% / 100% sztuczne (folia) tak 54,4 2010-2012
425 Leśnica Leśnica 4,20 - sztuczne (folia) tak 29,1 -
426 Strzelce Opolskie Szymiszów 20,36 - dwuwarstwowe tak 36,3 2020
427 Zawadzkie Kielcza 5,79 - sztuczne (folia) tak - 2014
Województwo podkarpackie
428 Baligród Stężnica 0,70 13,0 / 39,5 bez tak 1,5 po 2012
429 Brzozów Brzozów 6,29 45,7 / - mineralne sztuczne tak 24,8 2004-2007
430 Brzostek Wola Brzostecka 1,30 37,8 / 40,0 mineralne naturalne tak 3 2003
431 Dębica Paszczyna 5,20 141,7 / 223,5 sztuczne (folia) tak 42,7 2005
432 Dębica Brzeźnica 2,40 28,0 / 35,0 mineralne sztuczne tak 8 2003
433 Jodłowa Jodłowa 1,15 3,4 / 14,7 mineralne sztuczne tak 1,4 2015
434 Pilzno Strzegocice 1,50 17,0 / - mineralne naturalne nie 7,5 po 2012
435 Jarosław Wólka Pełkińska 0,80 87,0 / 250,0 sztuczne (folia) tak 3,2 2010
436 Jarosław Jarosław 6,25 300,0 / 378,0 mineralne naturalne nie 60,5 2007
437 Pruchnik Rozbórz Okrągły 1,50 - mineralne naturalne nie 2,5 2005
438 Kolbuszowa Kolbuszowa 2,20 - mineralne sztuczne tak 28,5 2007
439 Dukla Dukla 5,39 30,0 / 330,0 dwuwarstwowe tak > 20 2026
440 Jedlicze Jaszczew 2,71 64,2 / 106,5 mineralne naturalne tak 3,8 2009
441 Krosno Krosno 7,50 550,0 / 715,0 mineralne naturalne tak 35,6 2020
442 Leżajsk Giedlarowa 5,20 52% / 100% mineralne sztuczne tak < 10 2010
443 Nowa Sarzyna Wola Zarczycka 3,50 60% / 100% mineralne sztuczne tak < 10 2012
444 Horyniec Horyniec 1,50 - sztuczne (folia) nie 0,004 2012
445 Lubaczów Lubaczów 1,60 - mineralne naturalne nie 1,8 -
446 Narol Narol Wieś 2,50 - sztuczne (folia) tak - 2030
447 Stary Dzików Stary Dzików 0,78 - mineralne naturalne nie 1,7 2010
448 Borowa Borowa 0,72 - sztuczne (folia) tak 0,4 2040
449 Mielec Mielec 1,50 - sztuczne (folia) tak 0,05 2027
450 Padew Narodowa Padew Narodowa 1,00 - mineralne naturalne nie 0,4 2007
451 Harasiuki Harasiuki 0,22 - mineralne sztuczne nie 0,2 2004
452 Jarocin Jarocin 0,21 - mineralne naturalne nie 0,1 2003
453 Jeżowe Jeżowe 0,20 - sztuczne (folia) tak 0,5 2008
454 Dubiecko Nienadowa 1,10 50% / 100% bez nie 0,2 2003
455 Fredropol Fredropol 5,52 21% / 100% bez nie 2,8 2004-2007
456 Krasiczyn Olszany 1,00 83% / 100% bez nie 0,2 2003
457 Stubno Stubno 0,40 64% / 100% bez nie 0,9 2003
458 Jawornik Polski Jawornik Polski 1,89 - mineralne sztuczne tak 0,4 2005
459 Kańczuga Bóbrka Kańczudzka 0,64 - mineralne naturalne tak 2,1 2003
460 Zarzecze Pełnatycze 1,00 - mineralne sztuczne nie 0,4 2015
461 Ostrów Kozodrza 10,70 703,1 / 1.124,9 mineralne naturalne tak 178 po 2012
462 Sokołów Młp. Sokołów Młp. 1,00 70,0 / 70,0 mineralne naturalne nie 3,8 2003
463 Komańcza Radoszyce 9,30 15,0 / 30,0 mineralne naturalne tak 2,5 2007-2010
464 Pysznica Pysznica 1,20 - mineralne sztuczne tak 1,6 2015
465 Zaklików Zaklików 1,35 - mineralne sztuczne tak 0,7 2004
466 Niebylec Jawornik Niebylecki 0,22 - bez tak 1,3 2003
467 Strzyżów Strzyżów 4,70 - sztuczne (folia) tak - 2020
Województwo podlaskie
468 Augustów Augustów 3,40 - mineralne naturalne nie 43,2 2002
469 Lipsk Kol. Lipsk 1,15 - mineralne sztuczne nie 0,4 2010
470 Choroszcz Choroszcz 1,17 - mineralne naturalne nie 9,3 2002
471 Dobrzyniewo Kościelne Leńce 1,37 - mineralne sztuczne nie 1,4 2010
472 Mały Płock Mściwuje 0,80 - bez nie 0,1 2020
473 Juchnowiec Hryniewicze 39,26 - dwuwarstwowe tak 290 -
474 Stawiski Stawiski 1,20 - bez nie 0,9 2005
475 Michałowo Pieńki 1,20 - mineralne naturalne tak 4,5 -
476 Michałowo Odnoga 1,60 - sztuczne (folia) tak 1,1 -
477 Suraż Suraż 3,65 - mineralne naturalne nie 0,3 2010
478 Tykocin Kol. Tykocin 1,00 - mineralne sztuczne nie 0,3 2010
479 Wasilków Studzianki 8,03 - mineralne naturalne nie 40,6 2017
480 Wyszki Szpaki 0,49 - mineralne sztuczne nie 0,2 2009
481 Grajewo Koszarówka 3,00 850,0 / 882,0 bez nie 57,5 2004
482 Radziłów Radziłów 1,10 2,7 / 18,0 sztuczne (folia) tak 2 2012
483 Czeremcha Czeremcha Osada 1,50 10,0 / 25,0 bez nie 2,6 2012
484 Czeremcha Bobrówka 0,50 0,5 / 5,0 bez nie 0,02 2012
485 Czeremcha Zubacze 1,00 1,5 / 10,0 bez nie 0,04 2012
486 Czeremcha Opaka Duża 3,15 0,2 / 8,0 bez nie 0,04 2012
487 Czeremcha Wólka Terechowska 1,16 0,8 / 10,0 bez nie 0,03 2012
488 Czeremcha Stawiszcze 1,04 2,7 / 10,0 bez nie 0,1 2012
489 Czeremcha Kuzawa 3,26 0,8 / 10,0 bez nie 0,1 2012
490 Czeremcha Berezyszcze 0,66 4,9 / 7,0 bez nie 0,02 2015
491 Czyże Czyże 0,40 - mineralne sztuczne nie 0,004 2050
492 Dubicze Cerkiewne Dubicze Cerkiewne 0,78 - mineralne sztuczne tak 0,06 2003
493 Kleszczele Kleszczele 2,47 25,2 / 72,0 bez nie 1,4 2009
494 Narew Narew 1,10 2,3 / 38,0 sztuczne (folia) tak 2,6 2014
495 Kolno Kolno 3,86 - sztuczne (folia) tak 5,3 2030
496 Jedwabne Korytki Borowe 4,00 20,2 / 118,2 sztuczne (folia) tak 0,6 2040
497 Miastkowo Korytki Lejne i Czartoria 8,50 20,0 / 60,0 sztuczne (folia) tak 78,4 2004-2007
498 Nowogród Nowogród 2,00 30,0 / 50,0 bez nie 1,4 2005
499 Piątnica Piątnica 0,50 4,5 / 19,0 mineralne naturalne tak 0,7 2010
500 Wizna Wizna 1,12 4,8 / 6,2 bez nie 0,2 2004-2007
501 Zbójna Zbójna 1,06 0,6 / 24,6 sztuczne (folia) tak 0,4 2025
502 Jaświły Jaświły 3,97 - mineralne naturalne nie 0,4 2010
503 Krypno Zastocze 1,34 - sztuczne (folia) tak 1,6 2010
504 Mońki Potoczyzna 0,46 - mineralne naturalne nie - 2003
505 Mońki Boguszewo 0,28 - mineralne naturalne nie - 2005
506 Mońki Kulesze 1,68 - mineralne naturalne nie - 2005
507 Mońki Kropiwnica 0,77 - mineralne naturalne nie - 2005
508 Mońki Hornostaje 0,20 - mineralne naturalne nie - 2005
509 Mońki Dziękonie 0,27 - mineralne naturalne nie - 2003
510 Mońki Rybaki 0,52 - mineralne naturalne nie - 2003
511 Mońki Dudki 0,44 - mineralne naturalne nie - 2003
512 Mońki Świerzbienie 2,11 - sztuczne (folia) tak 11,6 2008
513 Puńsk Szołtany 0,95 25% / 100% sztuczne (folia) tak 0,4 2020
514 Sejny Konstantynówka 2,80 40% / 100% sztuczne (folia) tak < 10 2010-2012
515 Grodzisk Grodzisk - Prochlin Kolonia 0,26 - mineralne sztuczne nie 0,2 2010
516 Siemiatycze Siemiatycze 2,40 - sztuczne (folia) tak 5,3 2009
517 Siemiatycze Słochy Annopolskie 0,84 - sztuczne (folia) tak 0,2 2006
518 Siemiatycze Boratyniec Lacki 0,98 - sztuczne (folia) tak 0,07 2029
519 Siemiatycze Krupice 0,70 - sztuczne (folia) tak 0,5 2006
520 Siemiatycze Szerszenie 2,30 - sztuczne (folia) tak 0,7 2016
521 Siemiatycze Czartajew 0,75 - sztuczne (folia) tak 0,3 2003
522 Siemiatycze Kłopoty Bańki 0,80 - mineralne naturalne tak 0,1 2007
523 Siemiatycze Kułygi 1,45 - mineralne naturalne tak 0,4 2019
524 Dąbrowa Białostocka Dąbrowa Białostocka 3,00 - mineralne naturalne tak 4,5 2011
525 Krynki Wieś Ozierskie 2,40 - dwuwarstwowe tak 2,1 2028
526 Kuźnica Kol. Cimanie 1,00 - mineralne sztuczne tak 0,3 2025
527 Nowy Dwór Nowy Dwór 1,04 - mineralne naturalne tak 0,4 2008
528 Bakałarzewo Bakałarzewo 1,43 0,5 / 5,0 sztuczne (folia) tak 0,5 2010
529 Filipów Filipów III 0,68 1,8 / 6,8 sztuczne (folia) tak 0,5 2010
530 Jeleniewo Wołownia 0,83 3,3 / 8,1 mineralne naturalne nie 0,2 2003
531 Raczki Ludwinowo 1,17 5,7 / 16,5 mineralne naturalne tak 1,1 2010
532 Suwałki Suwałki 2,80 68,2 / 231,1 sztuczne (folia) tak 31,7 2020
533 Szypliszki Szypliszki 0,25 1,8 / 2,0 bez nie 0,2 2005
534 Ciechanowiec Nowodwory 1,00 - mineralne naturalne nie 0,9 2006
535 Klukowo Żabiniec 2,70 - mineralne sztuczne nie 0,7 2003
536 Wysokie Mazowieckie Wysokie Mazowieckie 3,00 - sztuczne (folia) tak 10,3 2015
537 Zambrów Czerwony Bór 10,73 43,6 / 153,6 sztuczne (folia) tak 10 do 20 2010-2012
Województwo pomorskie
538 Bytów Sierżno 7,39 - sztuczne (folia) tak 13,7 2010
539 Czarna Dąbrówka Rokity 2,12 - sztuczne (folia) tak 0,6 2025
540 Czarna Dąbrówka Unichowo 2,01 - sztuczne (folia) tak 0,01 2030
541 Kołczygłowy Wierszyno 1,00 - mineralne naturalne nie 0,04
542 Kołczygłowy Kołczygłowy 3,00 - mineralne naturalne nie 0,7
543 Miastko Gatka 7,50 - sztuczne (folia) tak 13,3 2027
544 Trzebielino Trzebielino 2,03 - mineralne naturalne nie 0,4 -
545 Tuchomie Kramarzyny 5,88 - mineralne naturalne nie 0,07 -
546 Tuchomie Tuchomie 3,29 - mineralne naturalne nie 0,2 -
547 Tuchomie Trzebiatkowa 1,00 - mineralne naturalne nie 0,06 -
548 Tuchomie Modrzejewo 0,35 - mineralne naturalne nie 0,06 -
549 Tuchomie Tągowie 0,93 - mineralne naturalne nie 0,06 -
550 Chojnice Chojnice 18,70 - sztuczne (folia) tak 31,3 2010
551 Konarzyny Zielona Huta 1,10 - sztuczne (folia) tak 1,2 2032
552 Czarne Nadziejewo 10,00 - sztuczne (folia) tak 10 2015
553 Człuchów Kiełpin 4,92 - sztuczne (folia) tak 10,4 2040
554 Debrzno Grzymisław 1,70 - sztuczne (folia) tak 3,8 2015
555 Koczała Łękinia 1,54 - bez nie 0,02 2005
556 Koczała Pietrzykowo 0,41 - bez nie 0,04 2005
557 Koczała Koczała 0,96 - bez nie 0,3 2003
558 Koczała Bielsko 1,15 - bez nie 0,04 2005
559 Cedry Wielkie Miłocin 1,70 - sztuczne (folia) tak 2,1 2010
560 Gdańsk Gdańsk 56,00 7.000,0 / 19.000,0 mineralne naturalne nie 520 po 2012
561 Sulęczyno Kłodno 2,00 55,0 / 85,0 dwuwarstwowe tak 2,8 2010
562 Dziemiany Dziemiany 1,36 - sztuczne (folia) tak 1,1 2027
563 Karsin Osowo 2,00 - sztuczne (folia) tak 2,1 2020
564 Gardeja Bądki 5,90 - mineralne naturalne nie 53,4 2003
565 Cewice Oskowo 5,16 - mineralne naturalne nie 3,9 -
566 Cewice Cewice 1,19 - mineralne naturalne nie 0,2 -
567 Cewice Popowo 0,59 - sztuczne (folia) nie 0,06 -
568 Nowa Wieś Lęborska Czarnówko 8,50 - dwuwarstwowe tak 39,9 2020
569 Nowa Wieś Lęborska Redkowice 1,00 - mineralne naturalne nie 0,2 2002
570 Nowa Wieś Lęborska Łebień 2,00 - mineralne naturalne nie 0,4 2002
571 Nowa Wieś Lęborska Tawęcino 0,75 - mineralne naturalne nie 0,1 2002
572 Nowa Wieś Lęborska Pogorzelice 1,00 - mineralne naturalne nie 0,2 2002
573 Nowa Wieś Lęborska Kębłowo 1,50 - mineralne naturalne nie 0,1 2002
574 Mowa Wieś Lęborska Garczegorze 1,00 - mineralne naturalne nie 0,4 2002
575 Wicko Lucin 5,26 - mineralne naturalne nie 14,2 -
576 Dzierzgoń Minięta 1,58 30,0 / 100,0 sztuczne (folia) tak - 2005
577 Mikołajki Pomorskie Wuczewo 1,00 - bez nie 1,4 2003
578 Nowy Staw Świerki 4,50 60,0 / 67,7 mineralne sztuczne tak 3,6 2009
579 Główczyce Wykosowo 1,00 - mineralne naturalne nie 1,4 -
580 Potęgowo Chlewnica 21,92 6,0 / 80,0 dwuwarstwowe tak 5,7 2010-2012
581 Słupsk Bierkowo 16,38 600,0 / 760,0 sztuczne (folia) tak 207 2010-2012
582 Smołdzino Smołdziński Las 1,55 - mineralne naturalne nie - -
583 Smołdzino Żelazo 2,24 - mineralne naturalne nie - -
584 Smołdzino Gordna Wielka 1,18 - mineralne naturalne nie - -
585 Kaliska Strych 2,00 - dwuwarstwowe nie 2,8 2020
586 Lubichowo Bietowo 1,00 - dwuwarstwowe nie 2,5 2040
587 Osiek Osiek 1,26 - sztuczne (folia) nie 1,4 2020
588 Skarszewy Skarszewy 8,00 120,0 / - sztuczne (folia) nie 7,2 po 2012
589 Skórcz Skórcz 6,80 40% / 100% bez nie 5 2007
590 Smętowo Graniczne Bobrowiec 1,20 12,5 / - dwuwarstwowe tak 1,2 2015
591 Zblewo Zblewo 3,50 - bez nie 1,4 2007
592 Pelpin Ropuchy 6,60 - mineralne naturalne tak 11 -
593 Tczew Tczew 36,27 - bez nie 68,5 -
594 Choczewo Choczewko 2,50 - mineralne naturalne nie 0,5 2020
595 Gniewino Rybska Karczma 7,00 - mineralne naturalne nie 64,1 2012
596 Gniewino Gniewino 2,00 - mineralne sztuczne tak 4,3 -
597 Łęczyce Rozkazino 1,00 - mineralne naturalne nie 0,3 2015
Województwo śląskie
598 Wojkowice Wojkowice 3,36 - sztuczne (folia) tak 38,3 2007
599 Czechowice-Dziedzice Czechowice-Dziedzice 5,50 85% / 100% mineralne naturalne nie 175 2002
600 Wilkowice Wilkowice 1,00 17,9 / - dwuwarstwowe tak 12,1 2019
601 Cieszyn Cieszyn-Boguszowice 1,35 - sztuczne (folia) tak 1,2 -
602 Koniecpol Radoszewnica 2,00 - sztuczne (folia) tak 4,5 2009
603 Konopiska Konopiska 5,30 - sztuczne (folia) tak 9,9 2016
604 Poczesna Sobuczyna 12,84 - mineralne naturalne tak 468 2050
605 Pyskowice Pyskowice 8,90 296,1 / 600,0 sztuczne (folia) tak 41 2015
606 Krzepice Krzepice 1,00 27,0 / 121,6 mineralne naturalne tak 3,2 2024
607 Pawonków Lipie Śląskie 10.00 12.000 Mg / - mineralne naturalne nie 29,9 2010
608 Bielsko-Biała Bielsko-Biała 22,00 98% / 100% bez nie 274 2002
609 Bytom Bytom 3,60 158,1 / 367,7 dwuwarstwowe tak 194 2003
610 Chorzów Chorzów 7,60 - mineralne naturalne tak 125 2003
611 Dąbrowa Górnicza Dąbrowa Górnicza -Strzemieszyce Małe 7,01 - mineralne sztuczne tak 97,3 2004
612 Jastrzębie-Zdrój Jastrzębie-Zdrój 14,04 1.204,0 / 4.014,5 dwuwarstwowe tak 198 2014
613 Jaworzno Jaworzno 18,40 1.100,0 / 2.051,8 bez nie 178 2004
614 Katowice Katowice 20,00 - dwuwarstwowe tak 99 2020
615 Piekary Śląskie Piekary Śląskie 6,50 - bez nie - 2002
616 Siemianowice Śląskie Siemianowice Śląskie 43,12 - sztuczne (folia) tak 251 2016
617 Sosnowiec Sosnowiec 7,00 400,0 / 500,0 dwuwarstwowe tak 256 2003
618 Tychy Tychy 4,50 373,3 / 580,0 dwuwarstwowe tak 192 2003
619 Zabrze Zabrze 12,00 3.232.790 Mg / - bez nie 306 2003
620 Krzyżanowice Tworków 6,97 - sztuczne (folia) tak 19,2 2040
621 Racibórz Racibórz 3,35 - sztuczne (folia) tak 4,8 2015
622 Tarnowskie Góry Tarnowskie Góry 3,46 - / 431,3 dwuwarstwowe tak 104 2015
623 Pilica Zarzecze 0,50 - bez tak 0,09 2005
624 Włodowice Włodowice 0,50 - mineralne naturalne tak 0,4 2011
625 Zawiercie Zawiercie 2,50 - mineralne naturalne tak 7 2002
626 Żywiec Żywiec 3,87 150,9 / 188,6 sztuczne (folia) tak 62,1 2012
Województwo świętokrzyskie
627 Busko-Zdrój Dobrowoda 9,14 30% / 100% mineralne sztuczne tak 10 do 20 2012
628 Gnojno Raczyce 1,10 40% / 100% dwuwarstwowe tak 0,5 2010
629 Stopnica Klępie Dolne 0,36 40% / 100% sztuczne (folia) tak 1,4 2008
630 Jędrzejów Potok Mały 2,20 33,4 / 88,5 mineralne sztuczne tak 7,9 po 2012
631 Małogoszcz Mieronice 2,18 24,0 / 80,0 bez nie 17,5 2009
632 Bejsce Bejsce-Łubinówka 1,40 - mineralne naturalne nie 1,2 2010
633 Skalbmierz Sielec Biskupi 2,52 143,0 / 225,0 mineralne sztuczne tak > 20 2010
634 Strawczyn Promnik 4,80 - mineralne naturalne tak 19,2 2030
635 Fałków Fałków 0,50 - bez nie 0,6 2006
636 Końskie Końskie 10,20 26,3 / 349,5 sztuczne (folia) tak 41,1 2025
637 Radoszyce Radoszyce 0,90 5,3 / 16,3 bez nie 1,3 2007-2010
638 Stąporków Stąporków 2,00 69.200 Mg / - bez nie 8,5 2007-2010
639 Iwaniska Jastrzębia Wola 0,50 - mineralne sztuczne tak 0,5 2020
640 Opatów Opatów 4,40 - mineralne naturalne nie 3 2003
641 Ożarów Julianów 4,48 - mineralne naturalne nie 10,7 2010
642 Sadowie Grocholice 0,75 - mineralne naturalne tak 0,4 2010
643 Kunów Janik 6,60 - bez nie 80,8 2003
644 Pińczów Skrzypiów 3,79 292,0 / 479,2 bez nie < 10 po 2012
645 Dwikozy Słupcza 2,05 23,5 / 30,0 mineralne naturalne tak 2,5 2004
646 Klimontów Szymanowice Dolne 1,20 5,2 / 40,0 sztuczne (folia) tak 2,9 2012
647 Koniów Piaseczno 6,10 1.750,0 / 1.780,0 mineralne naturalne nie 85,4 2003
648 Wilczyce Bugaj 0,80 3,9 / 14,4 mineralne naturalne tak 0,2 2008
649 Wąchock Marcinków 4,30 1.306,0 / 1.656,0 mineralne sztuczne nie 41 2010
650 Połaniec Luszyca 1,80 170.205 Mg / 340.410 Mg bez nie 21,3 2010
651 Staszów Pocieszka 3,98 141.583 Mg / 400.000 Mg bez nie 29,9 2025
652 Włoszczowa Włoszczowa "Kępny Ług" 7,50 - sztuczne (folia) tak 15,4 2025
Województwo warmińsko-mazurskie
653 Bisztynek Bisztynek kol. 1,74 - dwuwarstwowe tak 6,9 2025
654 Frombork Frombork 3,30 - sztuczne (folia) tak 1,7 2011
655 Lelkowo Lelkowo 0,50 - mineralne naturalne nie 1,1 2005
656 Pieniężno Pieniężno - Kolonia Zugienie 4,53 - mineralne naturalne nie 2,1 2017
657 Działdowo Zakrzewo 5,43 34,0 / 200,0 dwuwarstwowe tak 10 do 20 2028
658 Lidzbark Ciechanówko 2,23 92,2 / 97,0 mineralne naturalne nie 2,8 2003
659 Markusy Markusy 3,00 - mineralne naturalne nie 1,1 2015
660 Młynary Błudowo 7,92 - mineralne naturalne nie 2,8 2015
661 Pasłęk Pasłęk 7,72 - mineralne naturalne nie 25,6 2030
662 Rychliki Rychliki 3,50 - mineralne naturalne nie 0,3 2010
663 Ełk Siedliska k/Ełku 22,49 367.340 Mg / 408.222 Mg mineralne naturalne tak 113 2004-2007
664 Pozedrze Pozedrze 1,40 - mineralne naturalne nie 0,1 2012
665 Węgorzewo Czerwony Dwór 3,40 26.033 Mg / 138.750 Mg sztuczne (folia) tak 21,4 2011
666 Wydminy Wydminy 10,00 - mineralne naturalne nie 1,4 2020
667 Srokowo Srokowo 0,80 48,7 / 124,8 mineralne sztuczne tak 0,4 2015
668 Elbląg Elbląg 4,45 - dwuwarstwowe tak 154 2010
669 Mikołajki Zełwągi 2,71 - / 140,3 bez nie 10 2007
670 Mrągowo Polska Wieś k/Mrągowa 10,00 - / 828,0 sztuczne (folia) tak 39,6 2028
671 Janowo Janowo 1,38 - mineralne naturalne tak 0,3 2010
672 Nidzica Kanigowo 4,87 - mineralne naturalne tak 21,4 2004
673 Dubeninki Żytkiejmy 0,80 3.528 Mg / 7.000 Mg mineralne naturalne nie 0,5 2012
674 Dubeninki Dubeninki 0,35 3.220 Mg / 10.000 Mg mineralne naturalne nie 0,4 2012
675 Kowale Oleckie Stożne 3,00 6,9 / 112,2 mineralne naturalne nie 0,4 2020
676 Olecko Olecko 2,75 103,2 / 137,6 sztuczne (folia) tak 27,1 2010
677 Świętajno Świętajno 1,09 9,5 / 16,3 mineralne naturalne nie 0,1 2010
678 Wieliczki Niedźwieckie 1,10 2,5 / 36,0 mineralne sztuczne tak 0,3 2008
679 Gietrzwałd Unieszewo 1,59 15,9 / 19,9 bez nie 0,5 2005
680 Gietrzwałd Biesal 2,25 9,9 / 39,5 mineralne naturalne nie 7 2005
681 Olsztynek Wilkowo 3,00 50% / 100% bez nie 21,4 2005
682 Orzysz Góra 2,39 30% / 100% sztuczne (folia) tak 5,5 2021
683 Pisz Kocioł Duży 6,30 50% / 100% bez nie 35,2 2010
684 Ruciane-Nida Wólka 1,77 70% / 100% sztuczne (folia) tak 10 do 20 2004-2007
685 Rozogi Rozogi 1,53 10,5 / 44,7 mineralne naturalne nie 0,4 2014-2017
686 Wielbark Wielbark 2,00 - bez nie 0,1 2003
687 Kurzetnik Lipowiec 5,00 - mineralne naturalne nie 8,6 2020
Województwo wielkopolskie
688 Budzyń Budzyń 3,37 - sztuczne (folia) tak 2,5 2010
689 Chodzież Kamionka 3,57 - bez nie 18 2003
690 Margonin Sułaszewo 0,57 - sztuczne (folia) tak - 2015
691 Czarnków Zofiowo 6,00 - dwuwarstwowe tak 7,1 2020
692 Krzyż Wlkp. Huta Szklana 3,00 - bez tak 5 -
693 Połajewo Sierakówko 3,50 - sztuczne (folia) tak 3 2030
694 Trzcianka Trzcianka 8,66 - sztuczne (folia) tak 14,7 2040
695 Wieleń Marianowo 7,40 - sztuczne (folia) tak 5,3 2017
696 Gniezno Lulkowo 22,00 - sztuczne (folia) tak 65,7 2030
697 Gniezno Lulkowo 22,00 - sztuczne (folia) tak 65,7 2040
698 Kiszkowo Turostówko 2,15 mineralne naturalne nie 0,7 2015
699 Łubowo Leśniewo 0,32 - sztuczne (folia) tak 0,4 2007
700 Niechanowo Nowa Wieś Niechanowska 1,80 - mineralne naturalne nie 1,8 2005
701 Borek Karolew 6,00 - sztuczne (folia) tak 3,3 2068
702 Gostyń Dalabuszki 3,90 - sztuczne (folia) tak 17 -
703 Pępowo Czeluścin 1,68 - sztuczne (folia) tak 1,1 2015
704 Piaski Smogorzewo 1,44 - mineralne naturalne tak - 2021
705 Granowo Granowo 7,00 300,0 / 1.100,0 bez nie < 10 2072
706 Grodzisk Wlkp. Czarna Wieś 3,70 120,0 / 360,0 sztuczne (folia) tak 12,3 2022
707 Wielichowo Śniaty 1,00 23,1 / 50,1 bez nie < 10 2009
708 Wielichowo Łubnica 0,89 40,0 / 84,6 bez nie 1,6 2015
709 Jarocin Jarocin 16,00 45% / 100% dwuwarstwowe tak 30,1 2012
710 Brzeziny Czempisz-Dziadowice 1,54 - mineralne naturalne tak 0,2 2013
711 Ceków-Kolonia Kamień 3,55 - sztuczne (folia) tak 115 2003
712 Szczytniki Pośrednik 1,45 - sztuczne (folia) tak 0,2 2018
713 Baranów Donaborów 2,56 2,2 / 72,0 sztuczne (folia) tak > 20 2032
714 Bralin Nowa Wieś Książęca 3,36 - sztuczne (folia) tak < 10 2100
715 Babiak Żurawieniec 0,78 18,0 / 20,0 bez nie 0,5 2004-2007
716 Grzegorzew Grzegorzew - 27,2 / 32,0 bez nie 0,06 2005
717 Kłodawa Zbójno 1,98 32,0 / 40,0 sztuczne (folia) tak 7,7 2007
718 Kościelec Daniszew 2,00 40,0 / - bez nie 0,1 2005
719 Kazimierz Biskupi Kazimierz Biskupi 2,00 50,0 / 100,0 bez nie - 2005
720 Kleczew Genowefa 12,00 - / 194,7 dwuwarstwowe tak 6,7 2075
721 Rzgów Rzgów 0,50 2,0 / 34,0 sztuczne (folia) tak 0,4 2013
722 Sompolno Sompolno 1,40 80% / 100% bez nie 2,1 2002
723 Ślesin Goranin 20,00 - / 1.680,0 dwuwarstwowe tak 411 2030
724 Wierzbinek Zielonka 4,66 - sztuczne (folia) tak 0,4 -
725 Kościan Bonikowo 2,05 - mineralne naturalne tak 21,4 2006
726 Śmigiel Koszanowo 7,12 - mineralne naturalne tak 4,4 2018
727 Koźmin Wlkp. Orla 3,00 - / 105,0 sztuczne (folia) tak 4,5 2010
728 Krotoszyn Krotoszyn 8,70 1.377,0 / 1.700,0 mineralne sztuczne tak 35,6 2015
729 Rozdrażew Chwałki 1,20 12,3 / 30,0 mineralne sztuczne nie 2,2 2024
730 Zduny Konarzew 1,76 5,9 / 41,5 sztuczne (folia) tak 4,1 2015
731 Osieczna Trzebania 7,50 - mineralne naturalne nie 85,5 2002
732 Rydzyna Moraczewo 2,10 - mineralne sztuczne nie 4,1 2010
733 Konin Konin 22,40 270,0 / 1.260,6 mineralne naturalne nie 110 2025
734 Chrzypsko Wielkie Łężce 0,40 36,0 / 80,0 bez nie < 10 2003
735 Kwilicz Prusim 0,50 14,5 / 15,5 mineralne naturalne nie 2,1 2002
736 Międzychód Wiktorowo 7,00 400,0 / 800,0 bez nie 4,3 2003
737 Międzychód Łowyń 3,70 240,0 / 400,0 bez nie 1,4 2003
738 Nowy Tomyśl Bukowiec k/Opalenicy 1,18 40,0 / - dwuwarstwowe tak 11,1 2004
739 Opalenica Jastrzębniki 3,00 - mineralne naturalne nie 20,3 -
740 Zbąszyń Nowy Dwór 20,00 15,4 / 30,4 dwuwarstwowe tak < 10 2024
741 Oborniki Uścikowo 4,50 39.200 Mg / 46.100 Mg sztuczne (folia) tak 28,5 2015
742 Rogoźno Studzieniec 7,00 - sztuczne (folia) tak 12,3 2035
743 Ostrów Wielkopolski Ostrów Wielkopolski 16,80 - dwuwarstwowe tak 95,9 -
744 Raszków Moszczanka 5,10 - sztuczne (folia) tak 2,4 2043
745 Sośnie Cieszyn 3,00 - mineralne naturalne nie 0,6 2026
746 Doruchów Doruchów 0,99 25% / 100% sztuczne (folia) tak 0,7 po 2012
747 Białośliwie Białośliwie 3,56 20,0 / 90,0 mineralne naturalne nie 1,4 2050
748 Łobżenica Luchowo 4,18 40% / 100% sztuczne (folia) tak 1,8 2010-2012
749 Szydłowo Kłoda 19,79 920,0 / 1.880,0 mineralne naturalne nie > 20 2040
750 Wyrzysk Wyrzysk - Bagdad 1,50 67% / 100% sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
751 Wysoka Wysoka 1,15 - mineralne naturalne tak 1,9 2007
752 Czermin Pieruchy 2,50 2,0 / 21,7 dwuwarstwowe tak 0,7 2018
753 Dobrzyca Strzyżew 1,00 7,2 / 7,2 mineralne naturalne nie < 10 2002-2003
754 Gizałki Gizałki 0,65 30% / 100% dwuwarstwowe tak 0,08 2043
755 Pleszew Dobra Nadzieja 4,33 158,4 / 185,7 dwuwarstwowe tak > 20 2031
756 Buk Wysoczka 3,84 - sztuczne (folia) tak 6,4 2015
757 Kórnik Czmoń 6,66 - sztuczne (folia) tak 603 2025
758 Pobiedziska Borówko 4,60 - sztuczne (folia) tak 24,3 2020
759 Stęszew Srocko Małe 5,50 - sztuczne (folia) tak 33,5 2025
760 Suchy Las Suchy Las 49,00 3.638,0 / 5.579,7 mineralne naturalne tak 246 2010-2012
761 Swarzędz Rabowice 5,09 - sztuczne (folia) tak -
762 Bojanowo Sowiny 4,62 90,0 / 130,0 mineralne naturalne nie 1,8 po 2012
763 Powidz Ługi 3,80 - mineralne naturalne nie 7,1 2005
764 Słupca Borki 9,80 - mineralne naturalne nie - -
765 Strzałkowo Kokczyn I 1,36 - mineralne naturalne nie 2,7 2002
766 Zagórów Zagórow 2,00 - bez nie 2,2 2003
767 Duszniki Grzebienisko 0,40 - sztuczne (folia) tak 0,6 2028
768 Obrzycko Obrzycko 2,34 - mineralne naturalne nie 1,3 2005
769 Ostroróg Ostroróg - Zapust 3,00 - bez nie 1,7 -
770 Szamotuły Piotrkówko 8,80 - sztuczne (folia) tak 8,9 2010
771 Dominowo Orzeszkowo 2,50 - sztuczne (folia) tak 0,9 2026
772 Krzykosy Pięczkowo 0,60 - sztuczne (folia) tak 0,7 2003
773 Nowe Miasto n/W Radliniec 7,00 - sztuczne (folia) tak 2,5 2030
774 Dolsk Pokrzywnica 2,93 - sztuczne (folia) tak 0,6 2030
775 Książ Wlkp. Włościejewki 2,00 - sztuczne (folia) tak 2,1 2015
776 Śrem Matuszewo 7,18 - sztuczne (folia) tak 0,04 2012
777 Dobra Chrapczew 3,50 94,5 / 135,0 sztuczne (folia) nie 1 2005
778 Kawęczyn Wojciechów 0,36 5,7 / 6,0 bez nie 0,2 2003
779 Kawęczyn Milejow 0,29 1,5 / 1,7 bez nie 0,1 2003
780 Malanów Malanów 0,60 18,0 /36,0 bez nie 0,3 2004-2007
781 Przykona Psary 0,70 15,0 / 30,0 mineralne naturalne nie 0,9 2010
782 Turek Dzierżązna 2,63 720,0 / 850,0 mineralne naturalne nie 37 2004-2007
783 Turek Cisew 0,80 5,8 / 6,5 bez nie 0,2 2005
784 Damasławek Niemczyn 2,10 - sztuczne (folia) tak 1,1 2026
785 Gołańcz Smogulec 4,72 - sztuczne (folia) tak - 2029
786 Mieścisko Popowo Kościelne 1,40 - mineralne naturalne nie - -
787 Mieścisko Jaworówko 2,00 - mineralne naturalne nie 0,9 -
788 Skoki Rejowiec 0,80 - mineralne naturalne nie 3,6 -
789 Wągrowiec Nowe-Kopaszyn-Toniszewo 25,21 - sztuczne (folia) tak - -
790 Przemęt Kaszczor 0,80 - mineralne naturalne tak 1,1 2002
791 Wolsztyn Powodowo 1,52 46,7 / 68,7 dwuwarstwowe tak 20 2004-2007
792 Kołaczkowo Gałęzewice 2,00 - sztuczne (folia) tak 1,4 2010
793 Nekla Siarczanowo 6,10 - sztuczne (folia) tak 4,3 2040
794 Pyzdry Królewiny 0,35 - mineralne naturalne nie 0,8 2005
795 Września Bardo 10,00 - sztuczne (folia) tak 43,8 -
796 Jastrowie Jastrowie 2,70 25.500 Mg / 75.000 Mg bez nie 9,9 2016
797 Krajenka Krajenka 3,30 84.000 Mg / 120.000 Mg bez nie 0,6 2003
798 Okonek Okonek - Anielin 3,85 24.188 Mg/ 50.000 Mg bez nie 4 2020
Województwo zachodniopomorskie
799 Karlino Krzywopłoty 10,40 40% / 100% sztuczne (folia) tak 43,8 2025
800 Tychowo Warnino 1,20 100% / 100% bez nie 5,5 2002
801 Bierzwnik Starzyce 1,00 - mineralne naturalne nie 0,4 -
802 Choszczno Stradzewo 4,21 30,6 / 180,0 sztuczne (folia) tak < 10 2016
803 Krzęcin Objezierze 6,35 33,2 / 83,0 mineralne naturalne nie 1,9 2020
804 Recz Pomień 3,00 58,2 / 60,0 mineralne naturalne tak 4,1 2003
805 Czaplinek Niwka 2,59 - mineralne naturalne nie 3,1 2005
806 Drawsko Pomorskie Mielenko Drawskie 8,80 - mineralne naturalne nie 14,2 -
807 Kalisz Pomorski Dębsko 3,09 - bez nie 5,7 2010
808 Wierzchowo Wierzchowo 3,00 - mineralne naturalne nie 1,3 2010
809 Złocieniec Złocieniec 2,50 - mineralne naturalne nie 17,4 2006
810 Złocieniec Stawno 0,90 - sztuczne (folia) tak - 2019
811 Maszewo Godowo 4,50 20,0 / 55,0 mineralne naturalne tak 0,7 2012
812 Nowogard Słajsino 9,27 90% / 100% mineralne naturalne nie < 10 2004
813 Osina Osina 0,58 5,1 / 25,8 sztuczne (folia) tak 1,2 2030
814 Cedynia Lubiecków Górny 2,46 - sztuczne (folia) tak 3,6 2040
815 Chojna Kaliska 7,49 30% / 100% sztuczne (folia) tak > 20 2030
816 Trzebiatów Włodarka 6,00 215,1 / 239,0 mineralne naturalne tak 19,9 2006
817 Banie Kunowo 2,43 - mineralne naturalne nie 2,1 2020
818 Cedynia Lubiechów

Górny

 2,61 5% / 100% sztuczne (folia) tak 3,2 2040
819 Gryfino Gryfino 3,78 - mineralne naturalne tak 25,8 2015
820 Mieszkowice Kurzycko 4,54 40% / 100% sztuczne (folia) tak 3,6 2025
821 Widuchowa Dębogóra 2,20 - mineralne naturalne nie 3,3 2045
822 Dziwnów Międzywodzie 1,43 - mineralne naturalne nie 10,2 -
823 Międzyzdroje Międzyzdroje 3,00 - bez nie 7,1 -
824 Dygowo Lisia Góra 0,40 - mineralne sztuczne nie 2,1 -
825 Kołobrzeg Niekanin 7,29 1.800,0 / - bez nie - 2002
826 Rymań Leszczyn 2,94 - bez nie 0,4 2004
827 Siemyśl Białokury 0,60 - mineralne naturalne nie 0,3 2002
828 Ustronie Morskie Kukinka 7,41 47,3 / 67,3 bez tak 6,3 2010
829 Polanów Polanów - Wietrzno 1,70 - mineralne sztuczne nie 2,6 2019
830 Sianów Sianów 18,20 50% / 100% sztuczne (folia) tak 159 po 2012
831 Świerzyno Niedalino 1,12 - sztuczne (folia) tak 15,3 2004
832 Police Sierakowo 32,08 - sztuczne (folia) tak 486 -
833 Szczecin Klucz 5,19 620.000 Mg / 700.000 Mg sztuczne (folia) tak 102 2003
834 Świnoujście Świnoujście-Przytór 4,60 360,0 / 460,0 dwuwarstwowe tak 86,4 po 2012
835 Barlinek Rychnów 1,00 - mineralne naturalne tak 6,4 -
836 Dębno Dębno 8,92 - mineralne naturalne nie 28,2 2040
837 Police Leśno Górne 8,82 - sztuczne (folia) tak - 2014
838 Lipiany Dębiec 3,50 36,8 / 100,4 mineralne sztuczne tak 2,5 2015
839 Pyrzyce Pyrzyce 6,20 76,0 / 149,5 mineralne naturalne tak 27,8 2007
840 Darłowo Porzecze 5,60 - bez nie 22,6 2004
841 Sławno Gwiazdowo 4,00 - sztuczne (folia) tak 18,5 2012
842 Dolice Dolice 3,00 14,6 / 18,2 sztuczne (folia) tak 10 do 20 2004-2007
843 Łobez Prusinowo 8,50 146,1 / 192,2 mineralne naturalne nie 17 2004
844 Stara Dąbrowa Łęczyca 15,40 12,6 / 63,0 dwuwarstwowe tak 74 2030
845 Barwice Śmilcz 1,90 - mineralne naturalne nie 2,1 -
846 Biały Bór Biały Bór 4,59 - bez nie - -
847 Biały Bór - bez nie - -
848 Biały Bór Biała 0,10 - bez nie 0,001 -
849 Biały Bór Kołtki 0,50 - bez nie 0,002 -
850 Biały Bór Drzonowo 0,30 - bez nie 0,004 -
851 Biały Bór Grabowo 0,35 - bez nie 0,001 -
852 Biały Bór Świerszewo -Stępień 0,40 - bez nie 0,006 -
853 Biały Bór Kazimierz 0,10 - bez nie - -
854 Biały Bór Przybrda - bez nie - -
855 Biały Bór Bielica 0,30 - bez nie - -
856 Biały Bór Sępolno Wielkie - bez nie 0,004 -
857 Borne Sulinowo Borne Sulinowo 3,65 - sztuczne (folia) tak 2,9 2010
858 Grzmiąca Grzmiąca 1,23 - sztuczne (folia) tak 1,9 2023
859 Szczecinek Trzesieka 4,50 - sztuczne (folia) tak 45,6 2008
860 Szczecinek Trzesieka 7,20 - bez tak 14,2 2002
861 Sławoborze Lepino 2,60 42% / 100% bez nie 0,3 2020
862 Świdwin Świdwinek 2 1,59 39% / 100% sztuczne (folia) nie 10 do 20 2013
863 Wałcz Wałcz 1,80 - sztuczne (folia) tak 29,4 2007

Tabela 5. Czynne składowiska odpadów komunalnych - dane o składowiskach na podstawie materiałów dostarczonych przez Ministerstwo Środowiska, których nie zawierała baza OBREM

Lp. Gmina Miejscowość Rok budowy Pojemność składowiska [tys. m3] zapełniona / całkowita Uszczelnienie Drenaż odcieków Ilość odpadów przyjmowanych [t/d] Deklarowany rok zamknięcia
Województwo dolnośląskie
1 Żukowice Żukowice 14,7 / 24,5 bez nie 2004
2 Żukowice Nielubia 2,9 / 9,7 bez nie 2017
3 Głogów Biechowo 1994 168,6 / 223,7 sztuczne (folia) tak < 10 2005
4 Kotla Grochowice 1989 3,1 / 9,2 sztuczne (folia) nie < 10 2009
5 Kotla Bogomice 1992 16,6 / 33,2 dwuwarstwowe tak < 10 2009
6 Mysłakowice Ścięgna-Kostrzyca 1992 141,3 / 941,9 dwuwarstwowe tak 60 2040
7 Oleśnica Smolna-Gęboszyce 1993 206,0 / 316,0 sztuczne (folia) tak 49,3 2007
8 Dziadowa Kłoda Stradomia Dolna 1988 24,0 / 36,0 bez nie 4,1 2007
9 Kondratowice Podgaj 2001 3,0 / 30,0 bez tak 1,6 2030-2035
10 Zawonia Skotniki 2001 2,8 / 96,2 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
11 Ząbkowice Śląskie Braszowice 1970 bez nie > 20 2002
Województwo kujawsko-pomorskie
12 Dobrcz Magdalenka 1995 13,9 / 25,7 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
13 Koronowo Srebnica 1992 258,1 / 262,7 sztuczne (folia) tak 0 2007-2010
14 Dąbrowa Chełmińska Bohumin 1994 16,6 / 29,1 sztuczne (folia) tak < 10 2007-2010
15 Zbójno Rębiocha 1995 4,8 / 19,8 sztuczne (folia) tak 0,6 2010
16 Świecie n/Osą Świecie n/Osą 1993 11,9 / 17,0 sztuczne (folia) nie < 10 po 2012
17 Dobrzyń n/Wisłą Płomiany 1983 8,8 / 28,0 bez nie < 10 2007-2010
18 Skępe Skępe 1985 28,1 / 29,0 sztuczne (folia) tak < 10 2003
19 Kikół Grodzeń 1988 2,9 / 8,4 dwuwarstwowe tak < 10 2015
20 Nakło n/Notecią Rozwarzyn 1998 82.562 Mg / 93.000 Mg dwuwarstwowe tak > 20 2010
21 Mrocza Ostrów 1994 11.500Mg / 22.500Mg sztuczne (folia) tak < 10 2012
22 Sadki Ostrówiec 1995 37.480Mg / 47.000Mg sztuczne (folia) tak < 10 2020
23 Bytoń Wandynowo 2000 - / 49,2 dwuwarstwowe tak 1,6 po 2012
24 Piotrków Kujawski Jerzyce 1993 90% / 100% dwuwarstwowe tak 4,9 2004-2007
25 Więcbork Dalków 1999 12,2 / 28,4 sztuczne (folia) tak 7 2005
26 Kamień Krajeński Kamień Krajeński 1994 42,5 / 242,4 sztuczne (folia) tak < 10 2022
27 Sośno Skoraczew 1993 4,2 / 11,0 sztuczne (folia) tak 1,2 2010
28 Dębowa Łąka Dębowa Łąka 1986 7% / 100% bez nie > 20 po 2012
29 Lubiewo Bysławek 1997 5,8 / 8,9 sztuczne (folia) nie < 10 po 2012
30 Śliwice Rosochatka 1997 6,6 / 40,0 sztuczne (folia) tak < 10 2017
Województwo lubelskie
31 Międzyrzec Podlaski Międzyrzec Podlaski 1980 60,0 / 85,0 bez nie 20 2006
32 Terespol Lebiedziew 1991 180,0 / 300,0 dwuwarstwowe tak 20 2009
33 Konstantynów Komarno 1999 1,4 / 56,0 sztuczne (folia) tak 1 2030
34 Kodeń Kodeń 1998 0,8 / 42,5 sztuczne (folia) tak 1 2030
35 Frampol Radzięcin 1989 15,0 / 59,9 naturalne mineralne nie < 10 2010-2012
36 Księżpol Króle 1988 10,0 / 25,0 naturalne mineralne nie < 10 2010-2012
37 Obsza Wola Obszańska 2001 0,1 / 35,1 sztuczne (folia) tak < 10 2023
38 Potok Górny Potok Górny 2001 0,4 / 7,3 sztuczne (folia) tak < 10 2020
39 Turobin Żabno 1980 16,0 / 40,0 naturalne mineralne nie < 10 2010-2012
40 Dorohusk Świerże 2001 1,5 / 20,6 sztuczne (folia) tak < 10 2010
41 Dubienka Dubienka 1974 1,7 / 2,0 bez nie < 10 2009
42 Sawin Malinówka 1992 1,5 / 46,0 mineralne sztuczne tak < 10 2008
43 Wierzbica Władysławów 1972 6,0 / 8,0 bez nie < 10 2004-2007
44 Wojsławice Wojsławice 1985 17,0 / 26,0 bez nie < 10 2007-2010
45 Krasnystaw Wincentów 2001 6,5 / 60,2 sztuczne (folia) tak 10 do 20 2007-2010
46 Gorzków Chorupnik 1992 4,5 / 30,0 bez nie 0 2003
47 Izbica Stryjów 1982 0,3 / 0,6 bez nie 2004-2007
48 Żółkiewka Wola

Żółkiewska

 1999 2,6 / 8,6 sztuczne (folia) tak > 10 2007-2010
49 Fajsławice Suchodoły 1991 0,8 / 2,3 sztuczne (folia) tak > 10 2007-2010
50 Wilków Rogów 1994 8,9 / 31,3 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
51 Opole Lubelskie Ożarów II 1993 30,5 / 200,5 sztuczne (folia) tak < 10 2026
52 Ułęż Sobieszyn 1989 6,0 / 7,7 sztuczne (folia) tak < 10 2007
53 Krynice Zaboreczno 1988 4,0 / 29,0 naturalne mineralne nie < 10 po 2012
54 Łaszczów Zimno 2001 0,8 / 12,0 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
55 Rachanie Grotysławiec 2001 0,2 / 30,2 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
56 Susiec Susiec 2001 1,8 / 16,6 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
57 Tarnawatka Tarnawatka 2001 0,5 / 12,7 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
58 Telatyn Telatyn 2001 0,6 / 18,0 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
59 Tyszowce Klątwy 1989 6,2 / 12,5 naturalne mineralne nie < 10 po 2012
60 Ulhówek Ulików 1988 10,0 / 40,0 naturalne mineralne nie < 10 2012
61 Biała Podlaska Biała Podlaska 2001 0 / 720,0 dwuwarstwowe tak po 2012
Województwo lubuskie
62 Krosno Odrzańskie Łochowice 1977 40,7 / 64,7 bez nie 13,7 2004
63 Skwierzyna Skwierzyna 1965 19,8 / 26,4 bez nie < 10 2009
64 Nowe Miasteczko Nowe

Miasteczko

 1980 10,0 / 20,0 bez nie 2,7 2002
65 Słubice Kunowice 1993 83.517 Mg / 96.000 Mg sztuczne (folia) tak 10 do 20 2009
66 Rzepin Lubiechnia Wielka 1994 - naturalne mineralne nie 2002
67 Zwierzyn Górki 2000 1,3 / 14,3 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
68 Strzelce Krajeńskie Strzelce Krajeńskie 1980 250,0 / 330,0 bez nie < 10 2004
69 Torzym Pniów 1975 65% / 100% bez nie < 10 2002
70 Krzeszyce Krzeszyce 1970 50% / 100% bez nie < 10 2002
71 Lubniewice Lubniewice 1978 80% / 100% bez nie < 10 2002
72 Świebodzin Jordanowo 1989 8,4 / 14,0 bez nie < 10 2004-2007
73 Świebodzin Kupinino 1989 1,2 / 5,8 bez nie < 10 2003
74 Świebodzin Kępsko 1989 0,8 / 2,0 bez nie < 10 2003
75 Świebodzin Jeziory Wieś 1989 4,5 / 15,0 bez nie < 10 2004-2007
76 Świebodzin Jeziory Wieś 2000 47,8 / 304,5 dwuwarstwowe tak > 20 po 2012
77 Zbąszynek Kosieczyn 1989 29,3 / 41,9 bez nie 10 do 20 2004-2007
78 Żary Włostów 1994 - / 14,8 naturalne mineralne nie
79 Żary Grabik 1994 8,1 / 20,1 naturalne mineralne tak 21,9
80 Żary Olbrachtów 1994 2,4 / 7,9 naturalne mineralne nie 1
81 Żary Sieniawa Żarska 1991 127,2 / 286,2 naturalne mineralne nie 2012
82 Tuplice Chemica 1987 31,5 / 52,6 naturalne mineralne nie
83 Sława Sława 1950 95% / 100% bez nie < 10 2004-2007
Województwo łódzkie
84 Poświętne Kurzeńce 1989 4,2 / 14,0 bez nie 0,5 2007-2010
85 Poddębice Poddębice 1973 90% / 100% bez nie < 10 2003
86 Uniejów Uniejów 1984 70% / 100% bez nie < 10 2010
87 Pęczniew Kraczynki 1990 22% / 100% bez nie < 10 2012
88 Wartkowice Gostków Stary 1989 65% / 100% naturalne mineralne nie < 10 2004
89 Zadzim Zygry 1993 8% / 100% sztuczne (folia) tak < 10 2012
90 Masłowice Strzelce Małe 1978 138,0 / - bez nie < 10 2004-2007
91 Kamieńsk Ruszczyn 2001 290,0 / 4.390,0 sztuczne (folia) tak > 20 po 2012
92 Jeżów Popień 1986 30,6 / 34,0 sztuczne (folia) nie < 10 2004-2007
93 Łódź Łodź 1988 440,0 / 502,6 naturalne mineralne tak > 20 2004-2007
Województwo małopolskie
94 Łukowica Świdnik 2000 1,1 / 15,0 dwuwarstwowe tak < 10 po 2012
95 Brzeszcze Brzeszcze 1999 43,4 / 401,0 dwuwarstwowe tak > 20 po 2012
Województwo mazowieckie
96 Gostynin Gostynin 2002 1.386 Mg / 151.386 Mg dwuwarstwowe tak > 20 2017
97 Grodzisk Mazowiecki Kraśnicza Wola 1999 31.324 Mg / - dwuwarstwowe tak > 20
98 Czerwonka Dąbrówka 1992 1.680 Mg / 2.112 Mg sztuczne (folia) nie 0,1 po 2012
99 Troszyn Troszyn 1992 19,3 / 64,4 sztuczne (folia) tak 0,9 po 2012
100 Myszyniec Myszyniec 1993 50,0 / 100,0 sztuczne (folia) tak 2,7 po 2012
101 Boguty-Pianki Boguty-Pianki 1989 3,0 / 38,1 bez nie < 10 2026
102 Brok Brok 1993 9,6 / 57,2 dwuwarstwowe tak < 10 2010-2012
103 Baboszewo Lutomierzyn 1978 10,5 / 30,0 bez nie < 10 2007-2010
104 Naruszewo Naruszewo

Stare

 1990 4,0 / 13,2 bez nie < 10 2009
105 Odżywół Odżywół 1992 16,0 / 40,0 sztuczne (folia) tak 0,7 2020
106 Sierpc Rachocin 1983 39.000 Mg / 92.500 Mg sztuczne (folia) tak > 20 2005
107 Chlewiska Chlewiska 1993 4,5 / 5,0 bez nie < 10 2004
108 Żuromin Brudnice 1992 40,9/ 93,2 sztuczne (folia) tak 15,2
109 Bierzun Bierzuń 1972 20,0 / 25,0 bez nie
110 Siemiątkowo Koziebrodzkie Gradzanów Kościelny 1980 7,0 / 14,0 bez nie 0,05 2015
Województwo opolskie
111 Głubczyce Głubczyce 1993 88,0 / 125,0 sztuczne (folia) tak 38,2 2006
112 Baborów Baborów 1999 11,0 / 90,0 mineralne sztuczne tak 9,5 2012
113 Kietrz Dzierzysław 1993 58,1 / 105,6 sztuczne (folia) tak 18,5 2009
114 Byczyna Byczyna 1988 60,0 / 100,0 sztuczne (folia) tak 3,6 2005
115 Wołczyn Wołczyn 1978 331,4 / 362,5 naturalne mineralne nie 18,5 2004
116 Gogolin Gogolin 1990 120,0 / 220,0 dwuwarstwowe tak 36,6 2007
117 Namysłów Ziemiełowice 1992 - sztuczne (folia) tak 19,5 2007
118 Pokój Fałkowice 1995 13,7 / 16,5 sztuczne (folia) tak 3 2009
Województwo podkarpackie
119 Lutowiska Smolnik 1982 7,2 / 8,1 naturalne mineralne tak 1,1 2004
120 Radymno Młyny 1998 53,5 / 900,5 sztuczne (folia) tak > 20 po 2012
121 Jasło Jasło Sobniów 196. 168.340 Mg / - bez nie > 20 2010-2012
122 Dubiecko Nienadowa 1981 50% / 100% bez nie < 10 2003
123 Krzywcza Krzywcza 1988 25% / 100% bez nie < 10 2003
124 Żurawica Duńkowiczki 1993 64% / 100% bez nie < 10 2004-2007
125 Dynów Dynów 1998 10,0 / 50,0 sztuczne (folia) tak < 10 2020
126 Zagórz Średnie Wielkie 2000 7.587 Mg / - sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
127 Grębów Grębów 2000 4,6 / 50,5 sztuczne (folia) tak < 10 2020
Województwo podlaskie
128 Szczuczyn Szczuczyn 2000 1,0 / 20,0 sztuczne (folia) tak 3 2010
129 Rajgród Wojdy 2000 5,0 / 16,1 sztuczne (folia) tak 1,6 2007-2010
130 Wąsosz Kol. Komosewo 1991 11,1 / 37,0 bez nie 2015-2018
131 Hajnówka Hajnówka 1976 950,0 / 1.000,0 bez nie 2006
132 Narewka Olchówka 1998 3,8 / 48,0 sztuczne (folia) tak po 2012
133 Łomża Miastkowo 2001 20,0 / 60,0 sztuczne (folia) tak > 20 2004-2007
134 Łomża Ratów-Piotrów 2001 0,5 / 45,6 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
135 Krasnopol Krasnopol 1991 25% / 100% bez nie < 10 po 2012
136 Rutka Tartak Rutka Tartak 1986 0,2 / 17,2 naturalne mineralne nie 0,03 2015
137 Wiżajny Wiżajny 1992 0,9 / 2,0 bez nie 0,07 2002
138 Suwałki Sobolewo 1967 1.152,1 / 1.172,1 bez nie 10 do 20 2007-2010
Województwo pomorskie
139 Somonino Kaplica 1992 11,3 / 33,9 dwuwarstwowe tak 0,8 po 2012
140 Lichnowy Lisewo Malborskie 1997 5,0 / 16,0 sztuczne (folia) tak 1 2009
141 Stare Pole Szaleniec 1990 4,2 / 14,0 naturalne mineralne nie 0,7 2009
142 Miłoradz Mątowy Małe 1990 - naturalne mineralne nie 0,7 2009
143 Puck Łebcz 1981 485,0 / 585,0 naturalne mineralne nie < 10 2004-2007
144 Kępice Obłęż 1996 46,0 / 100,0 dwuwarstwowe tak 4 po 2012
145 Sztum Nowa Wieś 1990 280,0 / 400,0 naturalne mineralne tak 21 2007-2010
Województwo śląskie
146 Sośnicowice Trachy 1993 35,3 / 55,0 sztuczne (folia) tak < 10 2005
147 Popów Więcki 1993 19,5 / 42,8 sztuczne (folia) tak < 10 2040
148 Łaziska Górne Łaziska Górne 1989 70% / 100% bez tak 10 do 20 2003
149 Świerklany Jankowice Rybnickie 1997 32,1 / 51,1 naturalne mineralne tak < 10 2027
150 Gliwice Gliwice 1999 193,0 / 1.900 dwuwarstwowe tak > 20 2019
151 Rybnik Rybnik 1983 963,8 / 1.200,2 dwuwarstwowe tak > 20 2005
Województwo świętokrzyskie
152 Busko Wiślica 1973 4,5 / 28,0 naturalne mineralne nie < 10 2004-2007
153 Sędziszów Boroszewice 1994 13,9 / 46,3 sztuczne (folia) tak 4,6 po 2012
154 Ruda Malenicka Wyszyna Machorowska 1989 6,5 / 13,5 bez nie < 10 2007-2010
155 Osiek Grabowiec 1993 88,0 / 176,0 mineralne sztuczne tak 1,1 2010
Województwo warmińsko-mazurskie
155 Rybno Dębień 1982 30,6 / 51,0 bez nie < 10 2004-2007
157 Stare Juchy Stare Juchy 1988 26,2 / 52,4 dwuwarstwowe nie < 10 2010-2012
158 Prostki Wiśniów Ełcki 1996 8,3 / 15,8 naturalne mineralne tak 2 2007-2010
159 Giżycko Świdry k/Giżycka 1976 496.316 Mg / - bez nie 36,2 2010-2012
160 Kruklanki Kruklanki 1991 6.499 Mg /- naturalne mineralne nie 2,3 po 2012
161 Miłki Miechy 1996 2,0 / 20,0 mineralne sztuczne nie 0,4 po 2012
162 Miłki Rydzewo 1994 3,6 / 18,0 mineralne sztuczne nie 0,8 2010-2012
163 Ryn Knis 1996 106.104 Mg / - bez nie 14,5 2010-2012
164 Korsze Łankiejny 1989 99,3 / 174,2 mineralne sztuczne nie < 10 2009
165 Reszel Pudwagi 1984 84,0 / 210,0 naturalne mineralne nie 10 do 20
166 Reszel Worpławki 1997 22,5 / 150,0 sztuczne (folia) tak 10 do 20 2027
167 Kętrzyn Mazany 1996 - sztuczne (folia) tak > 20 2026
168 Lidzbark Warmiński Lidzbark Warmiński 1968 350,0 / - bez nie 17,8 2007-2010
169 Lubomino Rogiedle 1980 0,3 / 3,8 bez nie 0,02 2004-2007
170 Kiwity Kierwiny 1992 0,9 / 19,9 mineralne sztuczne nie 0,1 2010-2012
171 Orneta Nowy Dwór 1972 51.866 Mg / - bez nie 17 2004-2007
172 Biskupiec Łąkorz 1995 40% / 100% sztuczne (folia) tak 6,3 2010-2012
173 Kurzętnik Lipowiec 1975 - / 221,6 bez nie 7,1
174 Biskupiec Adamowo 1971 200,0 / 500,0 naturalne mineralne nie 11 2020
175 Kolno Górowo 1994 6,3 / 18,0 dwuwarstwowe tak 1,6 2010
176 Dobre Miasto Podleśna 1983 59,9 / 74,9 naturalne mineralne nie 10,1 2005
177 Dywity Dywity 1991 15,0 / 30,0 naturalne mineralne nie 1,8 2007-2010
178 Barczewo Łęgajny 1972 - / 4,3 naturalne mineralne nie > 20 2004-2005
179 Morąg Złotna 1991 200,0 / 800,0 naturalne mineralne nie > 20 po 2012
180 Ostróda Rudno 1984 - / 176,0 naturalne mineralne nie > 20 po 2012
181 Szczytno Linowo 1993 443,4 / 503,4 sztuczne (folia) tak > 20 2003/2004
182 Banie Mazurskie Banie

Mazurskie

 1994 10% / 100% naturalne mineralne nie 0,3 2007
183 Gołdap Kośmidry 2001 5% / 100% sztuczne (folia) tak 32 2011
184 Budry Olszewo 1996 176 Mg / 1.475 Mg sztuczne (folia) tak 0,04 2010
185 Budry Dowiaty 1994 737 Mg / 3.750 Mg sztuczne (folia) tak 0,1 2011
186 Budry Popioły 1996 187 Mg / 2.750 Mg bez tak 0,05 2011
187 Pozezdrze Pozezdrze 1991 2.500 Mg / 6.562 Mg bez nie 0,3 2012
Województwo wielkopolskie
188 Rakoniewice Goździn 2001 3,2 / 95,9 sztuczne (folia) tak 4,3 2032
189 Żerków Brzóstków 2001 4,3 / 56,0 dwuwarstwowe tak 6,1 2012
190 Jaraczewo Gola 1996 9,1 / 16,4 sztuczne (folia) tak < 10 2008-2010
191 Kotlin Kotlin 1995 4.100 Mg / - dwuwarstwowe tak < 10 po 2012
192 Kępno Mianowice 1963 - bez nie 10 do 20 2003
193 Baranów Donaborów 1999 2,2 / 72,0 sztuczne (folia) tak > 20 2012
194 Perzów Gęsia Górka - zamknięte
195 Przedecz Dziwie 1975 28,8 / 36,0 bez nie 2004-2007
196 Olszówka Umień Poduchowny 1985 3,0 / - bez nie 2002
197 Dąbie Sobótka 1985 20,0 / 40,0 bez nie 2004-2007
198 Osiek Mały Maciejewo 1999 80,0 / 180,0 mineralne sztuczne tak 21,4
199 Kramsk Kramsk 1986 80% / 100% bez nie 2,5
200 Rychwał Rychwał 2000 10% / 100% sztuczne (folia) tak 3,4 2015
201 Wilczyn Wilczyn 2002 - / 152,0 dwuwarstwowe tak 6,2 po 2012
202 Sulmierzyce Sulmierzyce 1993 9,2 / 30,6 sztuczne (folia) tak 1,1 2020
203 Sieraków Wlkp. Grobia 197. 21,0 / 28,4 sztuczne (folia) tak < 10 2003
204 Kuślin Kuślin 1993 1.920 Mg / 4.800 Mg sztuczne (folia) tak 2 2004-2007
205 Kobyla Góra Ignaców 1991 55% / 100% dwuwarstwowe nie < 10 2010-2012
206 Mikstat Mikstat 1995 23% / 100% naturalne mineralne tak < 10 po 2012
207 Ostrzeszów Ostrzeszów 1965 75% / 100% naturalne mineralne nie 10 do 20 2007-2010
208 Ujście Mirosław Ujski 1996 6.300 Mg / 10.000 Mg bez tak < 10 2004-2007
209 Miejska Górka Sobiałkowo 1988 41,0 / 41,4 bez nie < 10 2002
210 Rawicz Rawicz-Sarnowa 1970 85% / 100% bez nie 10 do 20 2004-2007
211 Jutrosin Jutrosin 2001 4,8 / 57,6 naturalne mineralne tak 10 do 20 po 2012
212 Brudzew Smolin 1986 10,0 / 20,0 bez nie < 10 po 2012
213 Władysławów Russocice 1983 20,0 / 25,0 bez nie < 10 2010-2012
214 Władysławów Statki 1992 5,5 / 8,0 bez nie < 10 2010-2012
215 Tuliszków Krępa 1982 85,0 / 100,0 bez nie < 10 2004-2007
216 Malanów Kotwasice 1986 8,0 / 16,0 bez nie < 10 2004-2007
217 Lipka Osowo 1998 2.329 Mg / 14.600 Mg naturalne mineralne nie 2,6 2013
218 Złotów Miedzybłocie 1976 82,4 / 225,3 dwuwarstwowe tak 10,4 2033
Województwo zachodniopomorskie
219 Pełczyce Bedargowo 1990 0,5 / 1,5 mineralne sztuczne tak < 10 2003
220 Pełczyce Pełczyce 1975 52,0 / 55,0 naturalne mineralne nie < 10 2003
221 Bierzwnik Pławienko 2000 1,2 / 14,9 sztuczne (folia) tak < 10 po 2012
222 Drawno Rościno 1992 14.900 Mg / 16.600 Mg sztuczne (folia) tak < 10 2004-2007
223 Goleniów Podańsk 1986 74,4 / 112,9 mineralne sztuczne tak 53,6 2003
224 Gryfice Smolęcin 1989 163,4 / 544,6 naturalne mineralne tak 10 do 20 2020
225 Brojce Dargosław 1998 2,9 / 10,9 naturalne mineralne nie < 10 2010
226 Karnice Kusin 1993 10,8 / 12,0 naturalne mineralne nie < 10 2006
227 Trzcińsko-Zdrój Czarnołęka 1950 92% / 100% naturalne mineralne nie 1,8 2002
228 Trzcińsko-Zdrój Drzesz 2002 0% / 100% naturalne mineralne tak 0 2022
229 Myślibórz Dalsze 2001 6.000 Mg / 288.000 Mg sztuczne (folia) tak > 20 po 2012
230 Marianowo Marianowo 1996 4,7 / 18,8 sztuczne (folia) tak 10 do 20 2010-2012
231 Ińsko Powalice 1995 10,1 / 14,4 sztuczne (folia) tak < 10 2004-2007
232 Połczyn-Zdrój Kołacz 1986 91% / 100% bez nie < 10 2004-2007
233 Brzeżno Brzeżno 1997 100% / 100% bez nie < 10 2002
234 Resko Komorów 1995 58,0 / 79,5 mineralne sztuczne tak 5,5 2010
235 Węgorzyno Kraśnik 1993 13,6 / 34,0 sztuczne (folia) nie 3,3 2007-2010

Załącznik Nr  3.2.

WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO

Wykaz instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego (z wyjątkiem składowisk)
Lp. Nazwa firmy/ właściciela instalacji Adres firmy/ właściciela instalacji Nazwa instalacji Technologia Kody przyjmowanych odpadów Wydajność instalacji (Mg/rok) Wolna pojemność instalacji (Mg/rok)
Woj. dolnośląskie
1 Dolnośląska Korporacja OŁAWA Sp. z o.o. 3-go Maja 26

Oława 55-200

 bd termiczna redukcja i dehydratacja 110101, 110103, 110105, 110106, 110107, 110108, 080102, 080103, 080104, 080105, 080106, 080107, 110399, 120111, 130611 720 370
2 DOMEX -Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane

Sp. z o.o.

 Wojska Polskiego 79

Strzegom

58-150

 betonownia popioły stosuje się jako dodatek do mieszanek betonowych 100101, 100102, 100180 250 100
3 Fabryka Papieru Sp. z o.o.

w Dąbrowicy

 Jelenia Góra hydropulper, młyny, hydrocyklony, sortownik rozwłóknianie odpadów, oczyszczanie masy, formowanie wstęgi i suszenie 03 01 08 4.000 1.000
4 Grupa Eko-Ol Dolny Śląsk

Sp. z o.o.

 Zimny Dwór 1

Świebodzice

 instalacja do krakingu odpadów polioletinowych kraking katalityczny 020104, 120105, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 3.000 -60
5 HUTMEN S.A. Grabiszyńska 241

Wrocław

 elektryczne i gazowe piece hutnicze pirometalurgia metali nieżelaznych 170407 350.000 325.000
6 Klosters Sp. z o.o. ul. Powstańców Śląskich 5,

Wrocław

 piece do wypału klinkieru cementowego produkcja cementu
7 LEGMET ZM

Spółka z o.o.

 Złotoryjska 1

78-184 Legnica

 piece łukowe przetop złomu 120101, 120102, 170405 6.000 2.050
8 Leszek Kuzynowski Bożanów 7

Żarów

 młynek do mielenia tworzyw sztucznych (twardych) rozdrabnianie tworzyw sztucznych twardych (PP, PE) 160803, 160804, 150102 40 30
9 MEGAMETAL RECYCLING

Sp. z o.o.

 Pielgrzymka 150

Pielgrzymka

 piece: komorowy, tyglowy przetop materiałów cynkonośnych w piecach 100502, 100504 2.000 1.200
10 METAL-PLAST Sebastian Fedorowicz Ciernie 157b

Świebodzice

 młyny do tworzyw sztucznych, separatory produkcja granulatu 120105 3.500 1.000
11 Paweł Dugiel -Kruszywa Węglowa 12

Lądek-Zdrój

 do produkcji rur i kształtek z PUC kruszenie odpadów z profili okiennych PUC 160207 365 355
12 TRACH Potokowa 7

Wrocław

 młyny nożowe, zagęszczarka bębnowa, wytłaczarka mielenie, aglomeracja (w zagęszczarce), regranulacja na wytłaczarce 040209, 070213, 120501, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 bd bd
14 Zakłady Koksownicze Zdzieszowice Powstańców Śląskich 1

Zdzieszowice

 bateria koksownicza piroliza węgla 060603, 190804 20.000 18.270
15 Zakłady Mechaniczne 208LEG-MET Złotoryjska 178

Legnica

 zestaw krusząco-sortujący kruszenie i przesiewanie na frakcje betonów, żelbetów 170101 120.000 80.000
16 Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Milicz Grzybowa 1

Milicz

 spalarnia z fluidalną stacją oczyszczania spalin unieszkodliwianie w procesie spalania pirolitycznego 180102, 180103, 180104, 180109 100 50
17 ZPCh Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "KOVA" Sp. z o.o. Sprzymierzeńców 2

Złotoryja

 urządzenie destylacyjne FORMECO Distatic i Dynamic typu

D-25 i D-60

 odzyskiwanie rozpuszczalnika poprzez destylację 080102 128 118
Woj. kujawsko-pomorskie
1 ANWIL S.A. Zakłady Azotowe Toruńska 222

Włocławek 87-805

 piec obrotowy i piec statyczny rozkład termiczny 25.261 19.982
2 Bydgoskie Zakłady Papiernicze Siedlecka 10

Bydgoszcz

 linia do produkcji papieru produkcja papieru 150101, 191201, 0
3 EKOPOL Kaszubska 25

Bydgoszcz

 linia do mielenia, mycia i suszenia tworzyw sztucznych rozdrabnianie odpadów poprodukcyjnych na granulat 70213, 150102 1.500 1.000
4 Fabryka Lin i Drutu "Drumet" S.A. we Włocławku Polna 26/74

Włocławek

 regeneracja metodą Ruthner metoda termiczna 11 01 05 6.000 500
5 Hurtownia Zachodniej Odzieży Używanej Dunikowskiego 9/52

Bydgoszcz

 Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie gr 63 10,

63 09

 4.000 0
6 I.T.I. POLAND

Sp. z o.o.

 Wielowieś 28 Gniewkowo kruszarka do tworzyw sztucznych sortowanie tworzyw sztucznych, oczyszczanie, rozdrabnianie, pakowanie do worków BIG-BAG 070213, 120105, 150101, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 bd bd
7 JANIKOSODA Zakłady Sodowe S.A. Przemysłowa 30

Janikowo

 składowisko składowanie grupa 17,

19 09 99,

20 03 01,

20 03 03

 5.000 2.500
8 Piotr Szarorzewski Poćwiardowo

Golub-Dobrzyń

 produkcja granulatu 15 01 02,

17 02 03,

19 12 04,

20 01 39

 600 250
9 PPHU

ABBA-EKOMED

Sp. z o.o.

 Poznańska 152

Toruń

 Ekotrom 2; Składowisko odpadów azbestowych;

Ciąg RO-2; Zgniatacz ZFO-1;

El-Elektron 2001

 mechaniczne rozdrabnianie, segregacja oraz fizykochemiczne unieczynnianie luminoforu i par rtęci; składowanie; mechaniczne rozdrabnianie; wyciskanie oleju oraz oczyszczanie części metalowych; odzysk elementów wykorzystywanych jako surowiec powtórnie w produkcji 160821, 200121,1706, 1701, 1602, 0201, 0203, 0301, 0401, 0402, 0501, 0594, 0506, 0508, 0509, 07, 08, 120105, 120112, 13, 1401,1402, 1493,1404, 1405, 1501, 1502, 1603, 1605,

1607,1608, 1702, 1703, 150202, 160824

 26.000 17.815
10 PPRJ RESEKO

Sp. z o.o.

 Przemysłowa 1

Nowa Wieś Wielka

 b.d. b.d. 170503 9.800 8.000
11 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe

"ROLLS" Sp. z o.o.

 Wyszyńskiego 26

Włocławek

 b.d. b.d. 150101, 191201 5.500 1.300
12 Zakłady Chemiczne "ZACHEM" S.A. Wojska Polskiego 65 Bydgoszcz Instalacja Chemiczno-Techniczna Unieszkodliwiania Odpadów piec obrotowy 07 01 08,

07 03 10

 500 130
Woj. lubelskie
1 Cementownia "Chełm" S.A. Fabryczna 6

Chełm 22-100

 piec obrotowy z kalcynatorem, młyny cementu produkcja klinkieru portlandzkiego i cementu portlandzkiego 06 03 16,

10 02 01,

10 01 02,

10 01 05,

19 1 10

 350.000 145.852
2 Cementownia "Rejowiec" S.A. Fabryczna 1 Rejowiec Fabr. 22-170 piec obrotowy produkcja cementu grupa 02, 03, 07, 08, 10, 09 01 08, grupa 12, 15, 16, 17, 19 80.000 30.000
4 Fabryka Łożysk Tocznych Kraśnik S.A. Fabryczna 6 Kraśnik mechaniczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków demulgacja, redukcja, koagulacja, zagęszczanie, filtracja 11 01 03,

11 01 05,

11 01 07,

12 01 09,

14 01 07,

16 07 04,

16 07 06

 2.591.500 2.254.882
3 INOVA Centrum Innowacji Technicznych

sp. z o.o.

 M. Skłodowskiej-Curie 183

Lublin

 instalacja półtechniczna do wzbogacania grawitacyjnego i flotacyjnego wzbogacanie flotacyjne 10 06 08 5.000 2.000
10 JOBON Sp. z o.o. Biłgorajska 14

Zwierzyniec

 kotłownia grzewcza na odpady drzewne spalanie w kotłowni wyposażonej w dwa zestawy automatycznego spalania odpadów 03 01 05 1.000 0
11 P.P.P. "BACULIT" - Zakład Utylizacji w Zastawiu Zastaw

Kurów

 b.d. utylizacja - Hartman suchy 02 02 03 5.000 1.827
12 PPH "Black Red White" Krzeszowska 63 Biłgoraj Spalarnia odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne spalanie odpadów w kotle wodnym typ

K9-6.500kw KOHLBACH

 03 01 05 15.768 1.968
13 PPP Baltik s.c.

w Puławach

 Kurów zakład utylizacji hartman suchy 02 02 03 5.000 1.827
14 Zakład Handlu i Usług Technicznych w Puławach, Oddział Utylizacji w Krasnymstawie Leśna 13

Krasnystaw

 linia utylizacji odpadów poubojowych sterylizacja i odparowanie składnika wodnego grupa 02 02 8.000 3.000
15 Zakład Utrzymania Ruchu sp. z o.o al. Lotników

Polskich 1

Świdnik

 oczyszczalnia ścieków przekształcenie zanieczyszczeń w postać nierozpuszczalnych osadów stabilizowanych i ich rozdział, sedymentacja i odwadnianie na poletkach osadowych grupa 06, 11, 16 522.000 397.128
16 Zakłady Azotowe "PUŁAWY" S.A. Tysiąclecia P.P. 13

Puławy

 zakładowa elektrociepłownia spalanie węgla:

5 kotłów parowych OP-45

 07 01 10,

16 08 03,

16 13 99,

07 01 08

 600.000 579.140
Woj. lubuskie
1 ABCR Recykling S.A.,

Gubińska 40 Krosno Odrz.

66-600

 instalacja do odzysku materiałowego zużytych opon i kabli recykling w temperaturze otoczenia odzysk materiałowy przez mechaniczne rozdrobnienie w czterech fazach, rozdzielenie poszczególnych składników: granulat gumowy, złom, tekstylia 16 01 03,

17 04 11,

07 02 13

 18.000 6.000
2 CPN Ekoserwis Naftowa 1 Czerwieńsk

66-016

 instalacja w technologii

Cum-Bac

 instalacja w technologii Cum-Bac 130501-02, 160708, 170503-04, 191301-02, 150202-03, 190802, 190811-14, 130507-08, 130802, 191307 0
3 ECOTEX Poland

sp. z o.o.

 Spółdzielcza 2

Żagań 68-100

 Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie 16 08 11,

20 01 11

 30.000 20.717
4 MROWISKO Zakład Surowców Wtórnych Poznańska 22 Trzciel rozdrabniarka, prasa hydrauliczna maszyna rozdrabniająca TYS, prasa do pakietowania odpadów BP142 200101, 200102, 200110, 200111, 200138, 200139, 200199, 170201, 170202, 170203, 150101-07, 150109 600 600
5 Oczyszczalnia ścieków "Łącza" Czerwieńsk komorowa prasa filtracyjna filtracja ciśnieniowa 170101-03, 170107, 170180, 170181, 170201-03, 170302, 170504, 170604, 170802, 170904 14.000 2.000
6 POLSTOFF

sp. z o.o.

 Spółdzielcza 2

Żagań

 Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie 16 08 11,

20 01 11

 30.000 21.582
7 Przedsiębiorstwo Usług Ekologicznych

Sp. z o.o.

 Bierzanina 5

Gorzów Wielkopolski

 spalarnia spalanie w wysokiej temperaturze wraz z dopalaniem 0801, 0802, 0803, 0804, 1301, 1302, 1303, 1304, 1305, 1307, 1308, 1501, 1502 400 200
8 WYMIARKI S.A.

Huta Szkła

 Księcia Witolda 11

Wymiarki

 wanna szklarska wytop szkła 15 01 07,

17 02 02,

19 12 05,

20 01 02

 16.000 5.000
9 ZASET Sp. z o.o. 1 Maja 40

Kożuchów

 oczyszczalnia ścieków chemicznych utlenianie cyjanków podchlorynem sodu, redukcja Cr VI do III wodorosiarczynem sodu 110105, 110106, 110107, 110108, 110113 25.000 12.500
10 ZPCh Sp. Pracy Fabryczna 4 Międzyrzecz Linia "katowicka" do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych mielenie, mycie, granulacja 15 01 02,

12 01 05,

19 12 04

 2.800 1.000
Woj. łódzkie
1 ECO-ABC Przemysłowa Bełchatów

97-400

 spalarka PL-4100 Amco spalanie odpadów 18 01 03,

18 01 05,

18 02 02,

18 04 02

 3.400 1.240
2 EKOGAL S.A. Grunwaldzka 1

Kutno 99-300

 stacja unieszkodliwiania odpadów przemysłowych zagęszczanie, suszenie, korekta pH, konfekcjonowanie, homogenizacja, kruszenie 0801, 0802, 0803, 0804, 0901, 1101, 1102, 1201, 1202, 1301, 1302, 1303, 1305, 1306, 1401, 1402, 1403, 1404, 1405, 1501, 1502, 1601, 1602, 1603, 1605, 1606, 1608, 1610, 1801, 1901, 1902, 1903, 1908, 1909 bd bd
3 ERATECH S.A. Al. Marszałka Piłsudskiego 141

Łódź 92-318

 instalacja destylacji rozpuszczalników i szlamów własna technologia oparta na destylacji prostej i azeotropowej 0701 - 07; 1101, 1102, 1406, 0801, 0803, 0804 2.100 1.920
4 Kombinat Cementowo-Wapienniczy "Warta" S.A. Działoszyn produkcja cementu i klinkieru produkcja klinkieru - termiczne przekształcanie w piecach obrotowych do wypalania klinkieru, produkcja cementu - proces mielenia w młynach cementu 010407, 060401, 100102, 100105, 100201, 100203, 100204 450.000 20.000
5 Lafarge Cement Polska Cementownia Kujawy Bielawy

Piechcin

 piece obrotowe do wypału klinkieru, młyny cementu wypalanie klinkieru, opalanie pieców grupa 10,

07 01 08,

19 08 09

 1.000.000 547.600
6 MIX Sp. z o.o. Sklęczkowska 16

Kutno

 kruszarki, granulatorki rozdrabnianie, suszenie, granulowanie 150102 600 300
7 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe

ROLMASZ Sp. z o.o.

 Oporowska 6

Kutno

 piec narosty farb poddawane są pirolizie w temp. do 450°C, gazy odlotowe są dopalane w temp. 850°C 80112 36 35
8 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe EKOPUR Barbara Bugno Al. Struga

Zgierz

 instalacja do zestalania, stabilizacji, neutralizacji, koagulacji, rozdrabniania, mielenia, prasowania, zgniatania zestalanie, stabilizacja neutralizacja koagulacja - technologie własne i kupione 408 kodów odpadów innych niż niebezpieczne; 272 kodów odpadów niebezpiecznych 10.000 6.000
9 Spalarnia odpadów

Tom. Maz.

 Henrykowska 2/4

Tomaszów Mazowiecki

 piec rusztowy utylizacja termiczna 02 04 99,

03 03 07,

07 05 99,

19 09 04, grupa 04, 05, 08, 15, 16

 26.280 25.080
10 Zakład Recyklingu Kamienia i Betonu Odpadowego "REKABET"

Sp. z o.o.

 Teolin, gm.

Nowosolna

Łódź

 kruszarki szczękowe, nożyce, młoty pneumatyczne i hydrauliczne kruszenie grupa 17 120.000.00 70.000
Woj. małopolskie
1 ARKA Export Import

Handel Usługi Produkcja

 Strusińska 10

Tarnów 33-100

 linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie 16 08 11,

20 01 11

 250 178
2 Cementownia Nowa Huta ul. Cementowa 2,

Kraków

 piece obrotowe do wypału klinkieru produkcja cementu
3 EKO PLUS s.c. Przedsiębiorstwo Wykorzystania i Unieszkodliwiania Odpadów os. Asnyka 3/14

Wieliczka

32-020

 linia technologiczna do unieszkodliwiania zużytych filtrów olejowych, paliwowych i powietrza rozdrabnianie, segregacja, prasowanie grupa 03, 04, 08, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 2.000 1.600
4 EKOKONSORCJUM EFEKT sp. z o.o. Saska 4

Kraków 30-720

 technologia Kyberferm firmy MUT kompostowanie grupa 02,

03 03 01,

04 02 10,

15 01 03,

20 01 07,

20 02 01,

20 03 01

 10.000 0
5 EKO-PLUS S.C. Przedsiębiorstwo Wykorzystania i Unieszkodliwiania Odpadów Wieliczka

32-020

 linia technologiczna do unieszkodliwiania zużytych filtrów olejowych, paliwowych i powietrza mechaniczne rozdrabnianie, segregacja, prasowanie elementów celem zmniejszenia objętości bez stosowania spalania grupy: 03,04,08,10, 12,13,14,15, 16,17,19, 20 2.000 1.600
6 Firma Mo-BRUK, Produkcja-Sprzedaż-Import-Export Korzenna 214 Korzenna betoniarnia, kruszarka zestalanie bd 20.000 18.000
7 Firma Produkcyjno-Handlowa Krzysztof Wanat Malborska 77 Kraków maszyny do cięcia sortowanie 04 02 08 1.200 600
8 Kuźnia GLINIK

Sp. z o.o.

 Michalusa 1

Gorlice

 stacja rozbijania emulsji olejowo-wodnych elektrostatyczno-elektrolityczne rozbijanie zużytych emulsji olejowych 120109 400 100
9 PIW "UNISIL"

Sp. z o.o.

 Kwiatkowskiego 8

Tarnów

 destylarka zagęszczanie przez oddestylowanie rozpuszczalnika 08 01 07 25 10
10 UJŚCIE S.A.

Huta Szkła

 ul. Huty Szkła 2

Ujście

 piece szklarskie wytop masy szklanej 20 01 02,

10 11 02

 41.000 20.000
11 WOLBROM S.A. Fabryka Bieżnikowania Opon 1 Maja 100 Wolbrom park maszynowy technologii "na gorąco", linia technologiczna "na zimno" bieżnikowanie opon 16 01 03,

16 01 99

 bd bd
12 Zakład Przerobu Złomu Energetyków 1 Skawina instalacja do odzysku złomu ręczne sortowanie złomów metali, magnetyczna segregacja i mechaniczne prasowanie opakowań metalowych grupa 16, 17 21.000 bd
Woj. mazowieckie
1 ALGADER Hofman Spółka Jawna Gwiaździsta 21/17

Warszawa 01-651

 urządzenia do mielenia, cementacji i recyklingu rozdrabnianie, mielenie, granulowanie; cementacja; recykling sprzętu elektronicznego i AGD 020104, 030105, 040222, 070880, 150102, 150103, 150105, 150203, 160103, 170380, 020204, 060316, 100119, 100326, 101105, 200123, 200135, 200136 1.385 955
2 ECOTEX Polska

sp. z o.o.

 Strusia 37 Warszawa

04-532

 linia technologiczna do produkcji papieru produkcja papieru, magazynowanie i sortowanie czyściwa 19 12 08,

20 01 10,

20 01 11,

15 01 01,

20 01 01

 26.000 9.000
3 EKOBET SIEKIERKI Sp. z o.o. Augustówka 1 Warszawa

02-981

 instalacja do produkcji cementu produkcja cementów i mieszanek iniekcyjnych 10 01 02,

10 01 01

 bd bd
4 Huta LW Kasprowicza 132

Warszawa

 składowisko odpadów, piec hutniczy wytop stali 10 02 01,

10 02 03,

10 02 06,

12 02 01,

12 02 02,

19 08 08,

19 09 02,

17 01 01

 740.000 268.627
5 INTERCELL S.A. I Armii W.P. 21

Ostrołęka

 bd rozwłóknianie makulatury i usuwanie zanieczyszczeń ciężkich i lekkich bd bd
6 KERAMZYT Przedsiębiorstwo Kruszyw Lekkich Warszawska 43 Mszczonów piece obrotowe mieszanie odpadów z gliną i wypalanie 212.000 82.000
7 Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Chemików 7

Płock

 Instalacja Pieca Obrotowego, Instalacja Pieców Fluidalnych termiczne unieszkodliwienie w piecach 0501, 050299,050401

050501, 061302,

07, 08, 140503, 150202, 160703, 190802, 190808, 190905, 120109, 190803

 48.000 10.650
8 Przeds. Budownictwa Miejskiego-Południe S.A. Baśniowa 3

Warszawa

 betoniarnia produkcja betonu 170101 bd bd
9 PUH "EKO-SAM" Kraszewska Wola 30

Stara Błotnica

 Stacja Odzysku Czynników Chłodniczych Model EP 10X bd 14 04 01 20.0 19.5
10 SASOIL Sp. z o.o. Garażowa 4

Warszawa

 Zakład Przetwórstwa Olejów Przepracowanych metoda krakingu termicznego i destylacji 12 01 06,

12 01 07, grupa 13

 6.000 6.000
11 SEPARATOR Service sp. z o.o. Gen. Okulickiego 4 Piaseczno separatory substancji ropopochodnych zagęszczanie i odwadnianie szlamów, oddzielanie i odwadnianie olejów grupa 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 14.700 7.000
12 UTIMER Sp. z o.o. Wólczyńska 133

Warszawa

 urządzenie do demerkuryzacji przeprowadzenie rtęci w stan pary i kondensacja 16 08 21,

20 01 21

 250 180
13 Zakłady Przemysłu Ciągnikowego Ursus S.A. pl. Czerwca 1976 nr 1

Warszawa

 oczyszczalnia ścieków przemysłowych neutralizacja, napowietrzanie, koagulacja, sedymentacja, zagęszczanie grawitacyjne, odwadnianie na procesach filtracyjnych grupa 11, 06, 16, 09, 20, 10, 19 30.000 3.645
Woj. opolskie
1 Blachownia Holding S.A. Zakład Energetyki-Blachownia Sp. zo.o. Szkolna 15 Kędzierzyn-Koźle 47-225 spalarnia odpadów spalanie odpadów w piecu obrotowym w temperaturze 1.000st.C z wykorzystaniem energii do produkcji pary 2.450 1.670
2 Cement SA Cementownia Górażdże Cementownia Strzelce Opolskie Górażdże Cement SA Chorula ul. Cementownia 1 45-076 Opole piece obrotowe młyny cementu 1. w Cementownia

Górażdże sucha

metoda wypału

klinkieru

2. w Cementownia

Strzelce Opolskie

mokra metoda

wypału klinkieru

3. Cementownia

Górażdże oraz

Cementownia

Strzelce Opolskie

- przemiał

cementu

 grupa 01, 02, 03, 04, 05, 07, 08, 09, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 19, 20

oraz 06 01 99

 1. odzysk paliwa alternatywne -180.000 Mg/r

2. odzysk jako dodatki do produkcji klinkieru i cementu 2.418.530 Mg/r

3. termiczne przekształcanie 17.574 Mg/r

 1. odzysk jako paliwa alternatywne 159.990 Mg/r

2. odzysk jako dodatki do produkcji klinkieru i cementu 1.687.933 Mg/r

3. przekształcanie termiczne 14.256 Mg/r
3 Cementownia Odra ul. Budowlanych 9 Opole piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego produkcja cementu bd bd bd
4 DSS Recykling

sp z o.o.

 Piaskowa 9 Chróścina Opolska 46-073 instalacja do oczyszczania i konfekcjonowania stłuczki szklanej separacja zanieczyszczeń, kruszenie, przesiewanie 10 11 02,

10 11 09,

15 01 07,

16 08 02,

16 01 99,

16 02 02,

16 02 05,

16 02 99,

17 02 02

 250.000 210.000
5 Południowe Zakłady Rafineryjne "NAFTPOL" S.A. -Oddział Kędzierzyn-Koźle Szkolna 15 Kędzierzyn-Koźle bd destylacja atmosferyczno-próżniowa połączona z krakingiem próżniowym 120106,

120107,

130103,

130106,

130107,

130201,

130202,

130203,

130204,

130305,

130401,

130402,

130403,

130601,

130702,

130703,

130706

 24.000 13.000
6 VISTEON POLAND S.A. Kaliska 72

Praszka

 stanowisko do usuwania powłok lakierniczych rozkład termiczny 08 01 12 0,45 0,20
7 Zakłady Papiernicze w Krapkowicach S.A. Opolska 103

Krapkowice

 instalacja do oczyszczania i odbarwiania makulatury rozwłóknienie, flotacja 03 03 99,

15 01 01

 56.100 21.100
Woj. podkarpackie
1 EKO-TOP Sp. z o.o. w Rzeszowie Hetmańska 120

Rzeszów 35-078

 instalacja do termicznej utylizacji odpadów przemysłowych w tym niebezpiecznych spalanie w piecu obrotowym, dopalanie w komorze dopalania, III-stopniowy system oczyszczania spalin grupy 03 do 20 (odpady niebezpieczne) 1.500 Mg 0
2 GPR Guma i Plastik Recycling Zarzecze 169 rozdrabnianie odpadów gumy wulkanizowanej na walcarkach o zróżnicowanych frakcjach na granulat 2 mm, wykonywanie wyrobów na bazie klejów PU rozdrabnianie odpadów gumy wulkanizowanej na walcarkach o zróżnicowanych frakcjach na granulat 2 mm, wykonywanie wyrobów na bazie klejów PU 07 01 99 9.000 4.000
3 Rafineria Nafty "Jedlicze" Tytusa Trzecieskiego 14

Jedlicze

 jednostka produkcyjna regeneracja olejów odpadowych destylacja olejów przepracowanych, hydrorafinacja olejów przepracowanych 1301, 1302, 1303,1304, 130601, 1607 80.000 12.463
4 RECYKLING CENTRUM Sp. z o.o. Morawska 1

Jarosław

 stacja uzdatniania stłuczki, mobilny zakład recyklingu szkliwa mechaniczno-ręczne uzdatnianie stłuczki szklanej 20 01 02,

15 01 07,

16 08 02

 100.000 50.000
Woj. podlaskie
1 Bialskie Fabryki Mebli S.A. Sidorska 83 Biała Podlaska 21-500 instalacja pneumatycznego napaliwiania kotła P-125/12 z bezrusztowym paleniskiem przystosowanym do spalania odpadów współspalanie z trocinami i wiórami drzewnymi w procesie produkcji pary 08 01 13,

08 01 14,

08 01 15,

08 01 16

 200 175
Woj. pomorskie
1 International Peper Kwidzyn S.A. Lotnicza 1

Kwidzyn

 makulaturownia, piec obrotowy, kocioł korowy recykling makulatury, współspalanie na złożu fluidalnym z odzyskiem energii, regeneracja CaOH 03 03 08,

03 03 99,

15 12 01,

19 12 01,

20 01 01

 352.000 37.117
2 POLLYTAG S.A. Wielopole 6

Gdańsk

 technologia wg licencji - B/V VASIM NIJMEGEN/Holandia obróbka termiczna 10 01 02 150.000 30.000
Woj. śląskie
1 Baterpol Sp. z o.o. Chorzowska 108 Świętochłowice 40-605 linia utylizacji zużytych akumulatorów ołowiowych, przerób ogniowy w Krótkim Piecu Obrotowym, piecu Doerschla + uszlachetnianie (rafinacja) technologia mokra firmy Engitec Impianti-CX, procesy pirometalurgicznego przerobu materiałów ołowionośnych 160601, 170403, 100402, 100404, 100405, 150202 110.000 45.000
2 BESKIDY S.A. Fabryka Papieru i Tektury Chopina 1 Wadowice 34-100 ciąg technologiczny do produkcji tektury budowlanej zmielenie szmat, rozwłóknienie makulatury, wytwarzanie wstęgi papierniczej 16 08 01,

16 08 11,

15 01 01,

15 01 09

 16.000 4.000
3 BUMAR Łabędy Mechaników 9 Gliwice

44-109

 neutralizator ścieków neutralizacja ścieków, strącanie, osadzanie, filtracja 16 06 06, grupa 06, 11, 20 10.000 3.800
4 CARBON Sp. z o.o. Stalowa 10 Racibórz

47-400

 piece obrotowe termiczny rozkład zaadsorbowanych węglowodorów i innych materiałów organicznych 061302,060405 1.000 500
5 CARTEX sp.z o.o. PPHU Armii Krajowej 6

Boruszowice

42-682

 ciąg technologiczny do produkcji papieru makulaturowego 15 01 01 15.000 4.500
6 Cementownia Ekocem sp z o.o. ul. Roździeńskiego 14,

Dąbrowa Górnicza

 piece obrotowe do wypału klinkieru produkcja cementu bd bd bd
7 Cementownia Rudniki RMC Polska sp z o.o. Rudniki k/Częstochowy, ul. Mstowska 10 piece obrotowe do wypału klinkieru produkcja cementu bd bd bd
8 Częstochowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych S.A. Legionów 90/100 Częstochowa

42-201

 zespół kruszarka + młyn kulowy + prasy + piec tunelowy kruszenie, mielenie, mieszanie, formowanie, wypalanie 10 12 08 18.000 11.300
9 EKO-ŚIAT PPH Kolejowa 45/46 Kłomnice 42-270 piece indukcyjne topienie aluminium 12 01 03 3.700 200
10 ERG Zakłady Tworzyw Sztucznych w Pustkowie S.A. Pustków 3 Pustków 39-206 instalacja do termicznego unieszkodliwiania ścieków i gazów odpadowych spalanie 07 02 08 20.000 16.000
11 ERG-ŁAZISKA Zakład Tworzyw Sztucznych sp. z o.o. Chopina 15 Łaziska młyn do rozdrabniania opakowań mielenie i wtryskarki 12 01 05,

15 01 02,

16 08 03,

17 02 03

 1.000 400
12 Fabryka Cementu -Wysoka Wysoka k/Zawiercia

ul. Fabryczna 1

 piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego produkcja cementu bd bd bd
13 FENICE Poland sp. z o.o Komorowicka 79A

Bielsko-Biała

 neutralizator ścieków, centralna oczyszczalnia ścieków, składowisko odpadów, oczyszczalnia wód deszczowych obróbka fizykochemiczna, rozdział na membranach, składowanie, separacja oleju z wód opadowych 11 01 05,

11 01 07,

07 06 01,

12 03 01,

08 01 20,

11 01 11,

11 01 12,

11 01 13,

11 01 99,

12 01 08,

12 01 09,

12 01 12,

13 01 04,

13 01 05,

13 08 02

 3.205.000 1.949.500
14 Górnośląska Agencja Handlowa "G.A.H."

Sp. z o.o.

 Roździeńskiego 210

Katowice

 kruszenie, oddzielanie zanieczyszczeń 150107 15.000 5.000
15 HK CUTIRON sp. z o.o. Jasna 54 Dąbrowa Górnicza prasonożyce, kafary cięcie, rozdrabnianie, ręczna segregacja grupa 10 12 15 16 17 19 20 180.000 30.000
16 HOLLAND POLLAND TEXTILE RECYCLING sp. z o.o. Mikołowska 31 Mysłowice linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składowanie, pakowanie 16 08 11 4.000 1.989
17 Huta "Zawiercie" S.A. Piłsudskiego 82

Zawiercie

 odzysk metalu / żelaza wytapianie stali w elektrycznych piecach łukowych 100201, 100208, 161104, 100210 1.300.000 382.000
18 MARCO Ltd. Dąbrowskiego 22

Katowice

 przecinarki tarczowe mechaniczny rozdział odpadów 16 06 02 2.000 1.400
19 OTOR Silesia S.A. Katowicka 182

Tychy

 bd przetwarzanie surowców wtórnych 15 01 01 55.000 5.000
20 OTOR Silesia S.A. Katowicka 182

Tychy

 klasyczna technologia wytwarzania papieru z nieodbarwionej makulatury 150101 55.000 5.000
21 P.P.H.U. Redyspol S.C. Ks. Piotra Skargi 41/43

Częstochowa

 destylacja próżniowa 080308, 080306, 140105, 080302 260 120
22 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Redyspol S.C. Ks. Piotra Skargi 41/43

Częstochowa

 instalacja do regeneracji rozpuszczalników 080308, 080302, 080306, 080399, 140105, 140105, 140103, 080303, 080307 250 50
23 RECYCLING Wojkowice Długosza 27

Wojkowice

 składowisko, sortownia składowanie, sortowanie 20 03 01,

20 03 02,

20 02 01,

20 02 03,

15 01 06,

17 01 01,

17 01 02,

17 07 01,

15 01 01,

15 01 02,

15 01 04,

15 01 07,

19 08 01,

19 08 02,

19 08 05

 17.000 16.250
24 REDYSPOL s.c. Piotra Skargi 41/43 Częstochowa instalacja do regeneracji rozpuszczalnika bd grupa 08, 14 250 50
25 Stacja Utylizacji Emulsji Olejowych - AQUA S.A. 1-go Maja 23

Bielsko-Biała

 bd proces fizykochemiczny 120109, 120110, 120301, 120302, 130105, 190803, 070604 3.500 883
26 TOR S.A. PPH Legnicka 2

Ząbkowice Śląskie

 kompleksowa linia technologiczna do bieżnikowania opon na zimno licencja technologii KRAIBURG 16 01 03 540 120
27 WTÓRMET -RECYKLING Sp. z o.o. Nałkowskiej 6

Radzionków

 linia mechanicznego przetopu złomu z sparacją sitowo-powietrzną, magnetyczną; prasonożyce, paczkarki, rozcinarki, aparaty do fluorescencji rentgenowskiej mechaniczny przerób złomu z separacją magnetyczną i sitowo-powietrzną 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170407, 170411, 160104, 160106, 200140, 200136, 190102, 191001, 191002, 191203, 180101, 180201, 160117, 160118, 160216, 150104, 120101, 120101, 120103, 100980, 020110 608.000 560.766
28 Zakład Unieszkodliwiania Sprzętu Elektronicznego, komputerowego RTV i AGD Kossaka 5

Bielsko-Biała

 Sucha - ręczna i mechaniczna 1602, 168001, 080317, 080318, 0901, 2001 2.000 1.500
29 Zakłady Mechaniczne "Bumar - Łabędy" S.A. Mechaników 9

Gliwice

 stacja neutralizacji ścieków strącanie, osadzanie, filtracja na prasach 110105, 110107, 110111, 110198 10.000 3.800
30 ZĄBKOWICE-ERG S.A. Zakład Tworzyw Sztucznych Chemiczna 6

Dąbrowa Górnicza

 linia do mielenia i granulacji rozdrabnianie, uplastycznianie, granulacja 12 01 05 1.800 700
Woj. świętokrzyskie
1 Cementownia "Nowiny" Sp. z o.o. 26-052 Sitkówka-Nowiny, woj. świętokrzyskie piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego klinkier cementowy bd bd bd
2 Cementownia Ożarów S.A. Karsy 77

Ożarów 27-530

 piec obrotowy wypał klinkieru, wypełniacz cementu 01 04 07,

05 08 01,

11 01 03,

17 05 03,

19 08 08, grupa 10

 742.000 422.332
3 EKOCEM

Sp. z o.o.

 ul. Rożdzieńskiego 14

41-303 Dąbrowa Górnicza

 młyn cementu, młyn żużla, mieszalnik produkcja cementu 10 02 01

10 01 02

 700.000

40.000

 bd
4 FART Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych sp. z o.o. Ściegiennego 21

Kielce

 zespół urządzeń krusząco sortujących przeróbka mechaniczna 17 01 01,

17 01 07,

17 05 01,

17 05 05

 20.000 13.958
5 Lafarge cement Polska -Cementownia "Małogoszcz" ul. Warszawska 110

28-366 Małogoszcz

 piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego klinkier cementowy bd bd bd
6 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe

"UTIL-PASZ"

 Szczukowice Piekoszów destruktor typ

D-O

 sterylizacja, suszenie, odtłuszczanie 20203 1.200 1.200
7 VIVE sp. z o.o. Górki Szczukowskie 81

Piekoszów

 Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie 16 08 11,

20 01 11

 30.000 9.170
8 Zakład Utylizacji - Tadeusz i Mieczysław Woźniak S.C. Stoki Duże

Ćmielów

 instalacja do unieszkodliwiania odpadów poubojowych utylizacja - Hartman 02 01 02 5.000 3.500
Woj. warmińsko-mazurskie
1 ALSTOM Power

Sp. z o.o.

 Stoczniowa 2

Elbląg 82-300

 stacja regeneracji mas poformierskich mechaniczne rozdrabnianie i termiczne wypalanie 100908 35.000 0
2 HEINZ GLAS Działdowo

sp. z o.o.

 Wł. Jagiełły 40

Działdowo

 piec szklarski wytop masy szklanej 10 11 02 bd bd
3 PWiK sp z o.o. Ełk Suwalska 64

Ełk

 oczyszczalnia ścieków fermentacja beztlenowa, odwodnienie 19 06 99 0
Woj. wielkopolskie
1 ARGUM sp. z o.o. Poznańska 1,

Bolechowo

Owińska 62-005

 linia rozdrabniania, linia produkcji regeneratu, sorbentu mechaniczna - rozdrabnianie, olejowo-parowa 16 01 03,

10 01 99,

07 02 99

 7.000 5.060
2 Eko S.O.S. Zakład Utylizacji

Sp. z o.o.

 Paderewskiego 17

Wysoka 42-457

 bd spalanie, cementacja, suszenie grupa 19 08, grupa 10 01, grupa 08, grupa 15 87.000 87.000
3 FINEX sp. z o.o. Wierzchowiska II 100a

Piaski

 linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie 16 08 11,

20 01 11

 bd bd
4 KACHEM Firma PHU Kościuszki 55/5

Luboń

 urządzenie do przerobu folii mycie, zagęszczanie i regranulacja 160 40
5 KONIN S.A. Huta Aluminium Hutnicza 1

Konin

 instalacja do odzysku aluminium instalacja do odzysku aluminium grupa 12, 16, 17, 101099, 10 01 04,

20 01 40

 bd bd
6 Odlewnia Żeliwa "Śrem" S.A. Staszica 1

Śrem

 wytapialnia przetapianie w piecach indukcyjnych 17 04 05 45.000 10.000
7 PPU EKO-ZEC Spółka z o.o. Gdyńska 54

Poznań

 odzysk odpadów przez recykling organiczny - wytworzenie humusu 020703, 030306, 1001, 101005, 100307, 1701, 170302, 1704, 1705,190809 bd bd
8 Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. Kobylarnia kruszarka szczękowa recykling poprzez przekruszenie na kruszarce szczękowej 170101, 170181 20.000 10.000
9 WARTA S.A. Huta Szkła Poznańska 35

Sieraków Wielkopolski

 linia sortownicza sortowanie ręczne 10 11 02 10.000 7.000
10 WTÓREX PPHU Marszewska 3

Pleszew

 linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie, belowanie na prasach 16 08 11 600 420
11 WTÓRPLAST Kręta 7

Poznań-Czapury

 linia sortownicza do ręcznego sortowania odpadów, kruszarki udarowe, młynki nożycowe sortowanie rodzajowe odpadów, rozdrabnianie, kruszenie, mielenie, produkcja regranulatów na wytłaczarkach 150102, 170203 3.500 1.500
12 Zakład Rolniczo-Przemysłowy "FARMUTIL HS"

w Śmiłowie

 Przemysłowa 4

Kaczory

 metoda Hartman Suchy (destruktory) sterylizacja surowca, prasy ślimakowe 020102, 190803 240.000 90.000
Woj. zachodniopomorskie
1 Cemcon Cementconsulting sp. z o.o. ul. Fabryczna 1,

Szczecin

 piece obrotowe do wypału klinkieru produkcja cementu bd bd bd
2 DANPLAST PPH Studencka 28

Żarnowo 72-111

 wytłaczarki prasy hydrauliczne, formy, zagęszczarka, młyny, linie do granulowania uplastycznienie tworzywa, prasowanie, mielenie, suszenie 2.500 1.258
3 Przetwórstwo Rolne LTZ M.LEJCHTER Sp. J. - Oddział Spółki w Nasutowie Nasutowo Stanomino suszarnie bębnowe aktywne suszenie gorącymi spalinami 02 02 02 25.000 - 30.000 8.000 - 13.000
4 RECONTEC

import eksport

 Słowackiego 12/5a

Szczecin

 linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie gr 63 10,

63 09

 8.000 0
5 Terbet Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego

38/40

Szczecin

 instalacja do recyklingu gruzu, asfaltu i betonu kruszenie, mielenie, granulacja odpady z grupy 17 bd bd
6 Zakłady Chemiczne "POLICE" S.A. Kuźnicka 1 Police mechaniczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków neutralizacja mleczkiem wapiennym, napowietrzanie, koagulacja, flokulacja, sedymentacja, odwodnienie osadów, doczyszczanie ścieków w warunkach naturalnych w zbiornikach retencyjnych 060101, 060102, 060103, 060104, 060105, 060106, 060506, 160506, 060506, 060314, 160509, 060201, 070180, 060204, 060205, 060314, 060405, 060999, 100109, 160304, 160606, 160709, 160799, 200114, 200115, 200304, 190906, 190999 261.000 m3/d

Wykaz składowisk odpadów przemysłowych

Lp. Nazwa składowiska Rodzaj składowanych odpadów Lokalizacja Ilość odpadów nagromadzonych na koniec 2000 r. (tys. Mg) Powierzchnia (ha)
woj. dolnośląskie**
1 BIELTEX - składowisko żużla bd Bielawa bd bd
2 składowisko odpadów przemysłowych Polifarb Cieszyn bd Bielawa bd 2.3
3 Z.P.B. 'BIELBAW' w Bielawie bd Bielawa 0.359 bd
4 hałda fosfogipsu w ZCh "Wizów" S.A.

w Bolesławcu

 fosfogipsy Bolesławiec bd 17
5 składowisko szlamów na hałdzie w ZCh "Wizów" S.A. bd Bolesławiec bd 3
6 staw osadowy nr 1a w ZCh "Wizów" S.A.

w Bolesławcu

 bd Bolesławiec bd 1.4
7 staw osadowy nr 1b w ZCh "Wizów" S.A.

w Bolesławcu

 bd Bolesławiec bd 3.36
8 staw osadowy nr 2 w ZCh "Wizów" S.A.

w Bolesławcu

 bd Bolesławiec bd 2.98
9 staw osadowy nr 3 w ZCh "Wizów" S.A.

w Bolesławcu

 bd Bolesławiec bd 5.03
10 mokre składowisko odpadów paleniskowych Rokita S.A. popioły i żużle Brzeg Dolny bd 34
11 mokre składowisko odpadów wapiennych "ROKITA" bd Brzeg Dolny bd 29
12 składowisko osadów wstępnych z oczyszczalni Rokita bd Brzeg Dolny bd 11
13 suche składowisko odpadów poprodukcyjnych ROKITA bd Brzeg Dolny bd bd
14 osadnik ziemny w BZMO WP "Czerna" bd Czerna bd 0.56
15 osadnik ziemny nr 2 w BZMO WP "Czerwona Woda" bd Czerwona Woda bd 0.37
16 VISTEON ZEM - magazyn odpadów bd Duszniki-Zdrój 0.3 0.0035
17 wytwórnia Podkładów Strunobetonowych

w Goczałkowie

 bd Goczałków bd 0.064
18 osadnik nr III w ZCh "Jelchem" S.A.

w Jeleniej Górze

 bd Jelenia Góra bd 3.5
19 składowisko odpadów przemysłowych w ZCh "Jelchem" bd Jelenia Góra bd 7
20 F.T.C. "JODŁOWNIK" bd Jodłownik bd bd
21 składowisko odpadów paleniskowych-suche Kamień popioły i żużle Kamień bd 52.5
22 składowisko odpadów odlewniczych z Fabryki "Baworowo" bd Kościelnik Średni bd 0.86
23 Zwałowisko zewnętrzne JKSM ZWiPŁ w Krobicy bd Krobica bd 3
24 hałda bazaltowa Kopalni "Księginki"

w Lubaniu

 bd Lubań bd 5.4
25 Zakład Doświadczalny III IEL.

w Międzylesiu

 bd Międzylesie 0.01 0.0008
26 NOWAR S.A. w Nowej Rudzie bd Nowa Ruda 20 68
27 składowisko odpadów poprzerobowych "Centrozłom" bd Oława bd 5.44
28 Zwałowisko - osadnik III w KiZPPS "Osiecznica" bd Osiecznica bd 16
29 składowisko produkcyjne - Owczary bd Owczary bd 2
30 składowisko odpadów przemysłowych -Piecowice bd Piecowice bd 0.98
31 PREMET S.A. w Pieszycach bd Pieszyce bd 0.0004
32 Kwatera B3 na składowisku odpadów przemysłowych "POLOWICE" bd Polowice 6.08 125
33 Zakład Produkcji Automatyki Sieciowej w Przygórzu bd Przygórze 0.25 bd
34 Cukrownia ŚWIDNICA bd Pszenno bd bd
35 staw osadowy Kopalni "Rębiszów" PPU

"PRI-Bazalt"

 bd Rębiszów bd 7.4
36 Kopalnia Melafiru "Rybnica Leśna" bd Rybnica Leśna bd 1.55
37 składowisko odpadów paleniskowych - mokre popioły i żużle Siechnice k/Wrocławia bd 10
38 KAMBUD SZKB Sp. z o.o. w Stroniu Śl. bd Stronie Śląskie bd 5.3
39 Wysypisko komunalno-przemysłowe w Stroniu Śląskim bd Stronie Śląskie bd bd
40 Ciepłownia Zawiszów w Świdnicy bd Świdnica 34.3 0.3
41 Wysypisko przemysłowe Wałbrzych, ul. Górnicza bd Wałbrzych bd bd
42 Zakłady Koksownicze - VICTORIA - gruzowisko Z-1 bd Wałbrzych bd bd
43 Zakłady Koksownicze WAŁBRZYCH - staw popakowy bd Wałbrzych bd 0.57
44 FLORBUD w Witoszowie k/Świdnicy bd Witoszów bd bd
45 składowisko Przemysłowe DOZG bd Wrocław bd 4.22
46 VISCOPLAST S.A. bd Wrocław Psie -Pole bd 7.9
47 Laguny osadowe w Zakładzie Uzdatniania Wody w Zagórzu bd Zagórze Śląskie bd 0.12
48 hałda odpadów bazalt w Bukowej Górze KSS w Zarębie bd Zaręba bd 4.1
49 Cukrownia ZIĘBICE bd Ziębice bd bd
50 Zakłady Tworzyw i Farb w Złotym Stoku bd Złoty Stok 167 1.204
51 ORGANIKA S.A. w Żarowie - stalowe zbiorniki bd Żarów 920 bd
woj. kujawsko-pomorskie
1 składowisko odpadów tłuszczowych Zakładów Tłuszczowych Kruszwica bd Brześć Kujawski gm. Kruszwica 137,2 bd
2 składowisko zakładowe Zakładów Chemicznych "Zachem" bd Bydgoszcz-Lęgnowo m. Bydgoszcz bd bd
3 Kompleks stawów osadowych Inowrocławskich zakładów Chemicznych Soda-Mątwy bd Inowrocław 11.861,4 bd
4 Kompleks stawów osadowych Janikowskich Zakładów Sodowych "Janikosoda" S.A. bd Janikowo 15.564,9 bd
5 Osadniki wapna defekosaturacyjnego Cukrowni Nakło SA wapno defekosaturacyjne Nakło 14,9 bd
6 składowisko odpadów gumowych Grudziądzkich Zakładów Przemysłu Gumowego Rofis i Milagro odpady gumowe Nowa Wieś,

gm. Grudziądz

 25,798 bd
7 Osadniki szlamu Zakładu Frantschach S.A.

w Świeciu

 bd Świecie 1.858,6 bd
8 staw popiołu i żużla zakładu Frantschach S.A. w Świeciu odpady energetyczne Świecie -Przechowo

gm. Świecie

 bd bd
9 składowisko zakładowe (mokre) Elektrociepłowni Toruń S.A. popioły lotne Toruń 347,726 bd
10 składowisko odpadów nietoksycznych Zakładów Azotowych "Anwil" S.A. bd Włocławek bd bd
11 Osadniki wapna defekosaturacyjnego Cukrowni Żnin S.A. wapno defekosaturacyjne Żnin 14,0 bd
woj. lubelskie
1 składowisko zakładu FMiUPS "SPOMASZ"

w Bełżycach

 11 01 03 Bełżyce 540,8 0,044
2 składowisko KWK w Bogdance 01 04 07 Bogdanka 7.727 88,56
3 składowisko zakładowe Cementowni "Chełm" 17 05 02, 10 13 10 Chełm 312,2 3,7
4 składowisko FLT w Kraśniku 12 01 10 Kraśnik 25,4 0,3
5 składowisko zakładowe NZPS "POLESIE" 04 01 10, 04 01 09 Orchówek 82,7 11,86
6 składowisko zakładowe ZA "Puławy"

w Puławach

 10 01 01 Pilawy 5.315,1 41
7 składowisko Zakładu Usług Komunalnych

w Poniatowej

 11 01 03 Poniatowa Wieś 1,68 0,07
woj. lubuskie
1 składowisko odpadów poprodukcyjnych "DOMEX" sp. Komandytowa Nowa Sól odpadowe rdzenie i masy formierskie z firm: DOMEX, Mała Odlewnia, FAKOT Bobrowniki,

gm. Otyń

 bd 6,25
2 składowisko zakładowe Elektrociepłowni Gorzów osady z dekarbonizacji wody Gorzów Wlkp. bd 2,51
3 składowisko zakładowe "VICTUALIC POLSKA" rdzenie, żużle, pyły i formy odlewnicze, gruz Gościm,

gm. Drezdenko

 bd 1,02
4 składowisko zakładowe Elektrociepłowni Gorzów - mokre żużla i popiołu żużel i popiół Janczewo,

gm. Santok

 bd 26,55
5 składowisko zakładowe KOSTRZYN PAPER S.A. osady z klarowania wody, gruz Kostrzyn n/Odrą bd 1,79
6 składowisko odpadów poprodukcyjnych Lubuskich Zakładów Garbarskich Leszno Górne osady z chemicznej oczyszczalni ścieków Leszno Górne, gm. Szprotawa bd 1,9
7 Wylewisko odpadów poneutralizacyjnych ZASET Sp. z o.o. Kożuchów osady poneutralizacyjne Mirocin,

gm. Dolny Kożuchów

 bd 1,3
8 Zbiornik ziemny osadów poneutralizacyjnych "Meprozet" Stare Kurowo osady z oczyszczania ścieków, osady poneutralizacyjne, szlamy Nowe Kurowo

gm. Stare Kurowo

 bd 0,65
9 składowisko odpadów poprodukcyjnych Dolnośląskich Zakładów Odlewniczych w likwidacji Szprotawa odpadowe rdzenie i masy formierskie Szprotawa,

gm. Szprotawa

 bd 1,7
woj. łódzkie**
1 składowisko odpadów paleniskowych "Bagno-Lubień" Elektrowni "Bełchatów" popioły lotne, żużle Bagno-Lubień, gm. Kleszczów bd 420,0
2 składowisko mas ziemnych i skalnych odpadów poprodukcyjnych Kombinatu Cementowo - Wapienniczego "Warta" SA bd Działoszyn bd bd
3 Uszczelnione osadniki "Metalurgii" S.A. w Radomsku szlamy poneutralizacyjne z trawialni, osady z odsiarczania spalin, zanieczyszczony piasek z oczyszczalni ścieków Jadwinówka,

gm. Radomsko

 bd 5,6
4 składowisko odpadów zużytych mas formierskich dla Odlewni "CENTROZAP" Sp. z o.o. w Kutnie masy formierskie Kaszewy,

gm. Krzyżanów

 bd 2,5
5 składowisko odpadów KBW "Bełchatów" odpady gumowe i tkaninowo-gumowe Piaski,

gm. Kleszczów

 bd 1,55
6 składowisko odpadów Producenta Płytek Ceramicznych "Opoczno" S.A. w Opocznie odpady ceramiczne i budowlane, gruz z rozbiórki pieców Pilichowice,

gm. Żarnów

 bd 3,8
7 składowisko przemysłowe Fabryki Maszyn Górniczych "PIOMA" SA w Piotrkowie Trybunalskim odpadowe masy formiersko-rdzeniarskie, odpadowa krzemionka, żużle i zgrzeiny spawalnicze, gruz z rozbiórki pieców Podkałek,

gm. Sulejów

 bd 8,5
8 składowisko odpadów z odsiarczania spalin Elektrowni "Bełchatów" odpady z odsiarczania spalin Rogowiec,

gm. Kleszczów

 bd 52,0
9 składowisko odpadów stałych gruz, ziemia, odpady papiernicze, tkaninowo-gumowe, odpady włókiennicze Rogowiec,

gm. Kleszczów

 bd 17,0
10 składowisko popiołów i żużli (mokre) Zakładów Włókien Chemicznych "Wistom" w likwidacji w Tomaszowie Mazowieckim popiół ze spalarni odpadów przemysłowych, popioły i żużle z elektrociepłowni Tomaszów Mazowiecki bd 10,0
11 Baseny osadowe Zakładów Włókien Chemicznych "Wistom" w likwidacji w Tomaszowie Mazowieckim osady ściekowe Tomaszów Mazowiecki bd 16,0
12 stawy osadowe Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Łódzkiego - Wydział Produkcji Wody "Tomaszów" w Tomaszowie Mazowieckim osady pokoagulacyjne Tomaszów Mazowiecki 8 bd 6,1
13 składowisko odpadów przemysłowych Metalexportu - "Odlewnia Koluszki" masy formierskie, rdzenie formierskie, pyły z odpylaczy gazów Wąwał,

gm. Tomaszów Mazowiecki

 bd 1,0
14 składowisko odpadów ściekowych Wolskich Zakładów Przemysłu Barwników "Organika" w Woli Krzysztoporskiej osady z mechaniczno-chemicznego oczyszczania ścieków Wola Krzysztoporska bd 2,0
15 składowisko - laguny na terenie Zgierskiej Spółki Wodnej osady ściekowe Zgierz bd 20,5
16 EKO-BORUTA odpady z 20 grup Zgierz bd bd
17 składowisko odpadów własnych Energetyki - Boruta Sp. z o.o. popioły i żużle Zgierz 324,4 bd
18 Zakłady Przemysłu Barwników BORUTA S.A. bd Zgierz bd bd
woj. małopolskie
1 składowisko Zakładów Chemicznych "Alwernia" w Alwerni bd Alwernia bd bd
2 składowisko zakładowe FABIOS w Białce bd Białka bd bd
3 stawy osadowe ZGH w Bolesławiu bd Bolesław bd bd
4 składowisko zakładowe Zakładów Przetwórstwa Hutniczego STALPRODUKT S.A. w Bochni bd Borek bd bd
5 składowisko Elektrowni Skawina S.A.- basen C2, C3 w Borku Szlacheckim popioły lotne Borek Szlachecki bd bd
6 składowisko Zakładów Górniczo-Hutniczych BOLESŁAW w Bukownie żużle hutnicze Bukowno bd bd
7 składowisko odpadów niebezpiecznych Grupa Kapitałowa GLINIK - Fabryka Maszyn Górniczych S.A. w Gorlicach bd Gorlice bd bd
8 składowisko odpadów przemysłowych Grupa Kapitałowa GLINIK - Fabryka Maszyn Górniczych S.A. w Gorlicach bd Gorlice bd bd
9 składowisko STOMIL WOLBROM Fabryki Taśm Transportowych w Jeżówce odpady gumowe Jeżówka,

gm. Wolbrom

 bd bd
10 składowisko osadów poneutralizacyjnych Zakładów Metali Lekkich Kęty S.A. w Kętach osady poneutralizacyjne Kęty bd bd
11 składowisko przemysłowe International Paper Klucze S.A. w Kluczach osady ściekowe Klucze bd bd
12 Centralne składowisko - Pleszów Huty im. T. Sendzimira w Krakowie bd Kraków bd bd
13 Laguna Osadowa Oczyszczalni Ścieków KUJAWY w Krakowie osady ściekowe Kraków bd bd
14 składowisko popiołów - Mogiła Niwy w Krakowie Elektrociepłowni Kraków popioły Kraków bd bd
15 składowisko popiołów i żużli Huty im. T. Sendzimira w Krakowie popioły i żużle Kraków bd bd
16 składowisko szlamów 1N Huty im. T. Sendzimira w Krakowie bd Kraków bd bd
17 składowisko Żelazonośne, działki 1,2,3 Huty im. T. Sendzimira w Krakowie bd Kraków bd bd
18 stawy osadowe Krakowskich Zakładów Przemysłu Nieorganicznego BONARKA w Krakowie bd Kraków bd bd
19 Laguna Osadowa Zakładu Oczyszczalni Ścieków w Krakowie - Płaszowie osady ściekowe Kraków Płaszów bd bd
20 składowisko Zakładów Wyrobów Metalowych S.A. w Krzykawce szlamy poneutralizacyjne Krzykawka bd bd
21 składowisko skały płonnej KWK Janina w Libiążu odpady górnicze Libiąż bd bd
22 baseny osadowe EMALIA S.A. w Olkuszu bd Olkusz bd bd
23 składowisko odpadów niebezpiecznych - stare Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu bd Oświęcim bd bd
24 składowisko odpadów szkodliwych - nowe Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu bd Oświęcim bd bd
25 składowisko wapnia i popiołu - nowe Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu wapień i popioły Oświęcim bd bd
26 składowisko wapnia i popiołu - stare Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu wapień i popioły Oświęcim bd bd
27 hałda wapienia Zakładu Wapienniczego w Płazie odpady wapienia Płaza bd bd
28 składowisko Elektrowni Skawina S.A. - basen C w Skawinie bd Skawina bd bd
29 składowisko przemysłowe Zakładów Metalurgicznych w Skawinie bd Skawina bd bd
30 składowisko zgarów Zakładów Metalurgicznych w Skawinie bd Skawina bd bd
31 składowisko odpadów poprodukcyjnych Dachy Szczuciński Sp. z o.o. w likwidacji bd Szczucin bd bd
32 składowisko Zakładów Azotowych "Czajki" bd Tarnów bd bd
33 składowisko Zakładów Azotowych "Nad Białą" bd Tarnów bd bd
34 składowisko Zakładów Mięsnych "MIĘSTAR" S.A. w Tarnowie odpady poubojowe Tarnów bd bd
35 Zbiorniki Odpadów Toksycznych AN Zakładów Azotowych bd Tarnów bd bd
36 składowisko odpadów poflotacyjnych ZG Trzebionka w Trzebini odpady poflotacyjne Trzebinia bd bd
37 składowisko zakładowe Elektrowni Siersza S.A. w Trzebini popioły i żużle Trzebinia bd bd
38 składowisko Zakładów Materiałów Ogniotrwałych "Górka" S.A w Trzebini bd Trzebinia bd bd
39 składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Zakładów Surowców Ogniotrwałych "Górka" bd Trzebinia bd bd
woj. mazowieckie
1 składowisko odpadów przemysłowych

"Lear Corporation Sp. z o.o." w Płocku

 bd Chełstowo,

gm. Radzanowo

 2.011,5 bd
2 składowisko zakładowe Drwalewskich Zakładów Przemysłu Bioweterynaryjnego "BIOWET"

w Drwalewie

 przeprowadzono rekultywację w 1999 r. Drwalew,

gm. Chynów

 24,5 bd
3 składowisko zakładowe Metsa Tissue S.A. (dawne Warszawskie Zakłady Papiernicze) odpady poprodukcyjne Konstancin-Jeziorna 37.153,0 bd
4 składowisko Elektrowni Ostrołęka żużle i popioły Łęg Przedmiejski, gm. Lelis 7.116.021,0 bd
5 składowisko zakładowe

ROCKWOOL POLSKA Sp. z o.o.

 odpady z produkcji wełny mineralnej Małkinia Górna 33.303,0 bd
6 składowisko odpadów produkcyjnych (nowe) Fabryki Okładzin Ciernych Formar Roulunds S.A. bd Marki 1.308,0 bd
7 Zbiornik popiołów PKN ORLEN popioły Płock 4.519,744 bd
8 składowisko odpadów paleniskowych Elektrociepłowni Radom odpady energetyczne Radom 144.600,0 bd
9 składowisko zakładowe Cementowni WIERZBICA w Wierzbicy bd Rzeczków,

gm. Wierzbica

 46.380,0 bd
10 składowisko "Konia Góra" w Rzeczkowie (dawnego ZWAC-u Wierzbica) bd Rzeczków,

gm. Wierzbica

 53.783,0 bd
11 składowisko Elektrowni Kozienice S.A. żużle i popioły Świerże Górne, gm. Kozienice 25.227.300,0 bd
12 składowisko zakładowe "PREFABET" S.A. Świerże Górne, gm. Kozienice 903,5 bd
13 składowisko mokre odpadów paleniskowych EC Żerań - EW S.A. Grupa Vattenfall odpady energetyczne Warszawa-Białołęka 1.063.833,0 bd
14 składowisko odpadów paleniskowych "Zawady" EC Siekierki - EW S.A. Grupa Vattenfall odpady energetyczne Warszawa-Wilanów 3.956.600,0 bd
woj. opolskie
1 składowisko zakładowe Cukrowni "BABORÓW" S.A. żużel Baborów bd bd
2 Zakładowe składowisko osadów poneutralizacyjnych GZWM S.A. bd Grodków bd bd
3 składowisko zakładowe ZK ZDZIESZOWICE Sp. z o.o. popiół i żużel Januszkowice, gm. Zdzieszowice bd bd
4 składowisko odpadów poprodukcyjnych ZA Kędzierzyn-Koźle S.A. - ob. 125 bd Kędzierzyn-Koźle bd bd
5 składowisko osadów ZA Kędzierzyn-Koźle S.A. bd Kędzierzyn-Koźle bd bd
6 składowisko zakładowe PKE - Elektrownia Blachownia odpady energetyczne Kędzierzyn-Koźle bd bd
7 składowisko zakładowe odpadów stałych ZP Krapkowice S.A. bd Krapkowice bd bd
8 składowisko zakładowe "OVITA-NUTRICA"

Sp. z o.o.

 popioły i żużel Opole bd bd
9 składowisko zakładowe APC METALCHEM S.A. żużel Opole bd bd
10 składowisko Zakładów Mechanicznych OFAMA Sp. z o.o. żużel Opole bd bd
11 składowisko zakładowe Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. popioły lotne Opole (teren kamieniołomu ODRA) bd bd
12 składowisko zakładowe Elektrowni OPOLE S.A. odpady energetyczne Opole-Groszowice bd bd
13 składowisko zakładowe Cukrowni OTMUCHÓW S.A. bd Otmuchów bd bd
14 składowisko odpadów przemysłowych Huta Małapanew S.A. bd Ozimek bd bd
15 składowisko zakładowe Garbarnia Brzeg S.A. bd Raciszów,

gm. Lubcza

 bd bd
woj. podkarpackie
1 stawy osadowe w Cyganach bd Cygany

gm. Nowa Dęba

 bd 196
2 Dwukomorowy zbiornik na osady różne WUCh "PZL-Dębica" bd Dębica 4.483.5 0.2
3 składowisko odpadów WSK GORZYCE bd Gorzyce bd 0.2
4 składowisko odpadów inne niż niebezpieczne Gamrat SA Jasło bd Jasło 3.900 0.4
5 składowisko odpadów innych niż niebezpieczne Rafineria Jasło SA bd Jasło 22.602 0.8
6 składowisko keku KiZPS Siarkopol bd Jeziórko bd 0.5
7 składowisko odpadów przemysłowych

KS JEZIÓRKO

 bd Jeziórko bd 0.25
8 składowisko odpadów przemysłowych

T.C. Dębica S.A.

 bd Kędzierz bd bd
9 Poletko osadów pogalwanicznych i poneutralizacyjnych WSK-Krosno bd Krosno bd bd
10 składowisko odpadów w SSE EURO-PARK Mielec bd Mielec 890.9 0.4
11 Wysypisko odp. przem. w SSE EURO-PARK Mielec bd Mielec 1.104 4
12 składowisko odpadów przemysłowych

- ZM w Nowa Dęba

 bd Nowa Dęba bd 0.8
13 składowisko ZM DEZAMET bd Nowa Dęba bd 0.8
14 Zakładowe składowisko Odpadów Przemysłowych

Z.Ch. "Organika Sarzyna" zb.Nr 2A

 bd Nowa Sarzyna bd bd
15 Klarownik wód złożowych Nr 2 Ocice bd Ocice bd 10.5
16 składowisko ZTS "ERG" w Pustkowie S.A. Sektor "A" bd Pustkowo bd bd
17 składowisko "Metalex" bd Radomno bd bd
18 Składowiska osadów poneutralizacyjnych Śrubex bd Rakszawa Rąbane 82.600 2.5
19 Zbiornik na odpady poneutralizacyjne zawierające cyjanki WSK "PZL-Rzeszów" bd Rzeszów bd 132.182
20 składowisko odpadów gumowych Stomil-Sanok BYKOWCE bd Sanok bd 1.47
21 HSW LORESTA Sp.z o.o. bd Stalowa Wola bd bd
22 składowisko odpadów paleniskowych "Jelnia" bd Stalowa Wola bd 51.5
woj. podlaskie
1 składowisko odpadów przemysłowych Wytwórni Mączki Kostnej tzw. zupy białkowe Górskie k/Rutek bd bd
2 składowisko odpadów przemysłowych Zakładów Płyt Wiórowych S.A. odpady drzewne Grajewo bd bd
3 składowisko zakładowe "PEPEES" S.A. w Łomży ziemia spławikowa Łomża bd bd**
4 składowisko zakładowe Elektrociepłowni w Białymstoku popioły i żużle Sowlany 43.401,01 bd
5 składowisko przemysłowe ZNTK w Łapach bd Suraż bd bd
6 składowisko Galwanizerni Wytwórczo-Usługowej Spółdzielni Pracy w Zambrowie osady z podczyszczalni ścieków Zambrów bd bd
woj. pomorskie
1 składowisko popiołu ze spalarni osadów Oczyszczalni Ścieków "Dobogórze" popioły ze spalania osadów ściekowych Dobogórze k/Gdyni bd bd
2 składowisko buforowe Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. popioły lotne Gdańsk - Letnica bd 20,4
3 Kwatera na zużyte ścierniwo "POLGRIT" zużyte ścierniwo na bazie żużli pomiedziowych Goslomie

gm. Kościerzyna

 bd 0,8
4 składowisko International Paper Kwidzyn S.A. popioły lotne Grabówek nad Wisłą bd 58,0
5 składowisko odpadów stałych International Paper Kwidzyn S.A. odpady stałe Kwidzyn bd 9,0
6 składowisko odpadów poprodukcyjnych Zakładów Porcelany Stołowej "Lubiana" S.A. odpady poprodukcyjne Lubiana bd 3,5
7 składowisko Fabryki Kwasku Cytrynowego przy Cukrowni "Pelpin"- nieczynne od 1995 r. cylrogipsy Maciejewo k/Pelpina bd 3,0
8 składowisko Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. popioły lotne Przegalina bd 39,5
9 składowisko Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. popioły lotne Rewa-Mościc Błota bd 114(I etap -56,7)
10 składowisko Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych "Fosfory" Sp. z o.o. fosfogipsy Wiślinka bd 34,0
woj. śląskie (*- dane z 1994 r.)
1 * osadniki szlamów poszlifierskich Będzińskiej Fabryki Pilnikow FAPIL szlamy poszlifierskie Będzin bd bd
2 * składowisko odpadów zawierających metale ciężkie Zakładów Tworzyw Sztucznych "Erg-Bierun" bd Bieruń bd bd
3 * składowisko zakładowe ZGH "Orzeł Biały" bd Brzeziny Śląskie bd bd
4 staw osadczy gipsu "Orzeł Biały" SA osady gipsu Bytom bd bd
5 składowisko żużla z wytopu ołowiu "Orzeł Biały" SA żużle z wytopu ołowiu Bytom bd bd
6 składowisko odpadów ebonitowych "Orzeł Biały" SA odpady ebonitowe Bytom bd bd
7 składowisko zakładowe - hałda Huty Batory SA bd Chorzów bd bd
8 osadnik szlamowy Huty Batory SA bd Chorzów bd bd
9 * składowisko zużytych katalizatorów Zakładów Azotowych zużyte katalizatory Chorzów bd bd
10 * składowisko odpadowego chlorku sodu Zakładów Azotowych Chorzów chlorek sodu Chorzów bd bd
11 * składowisko odpadów przemysłowych ZCh "Hajduki" bd Chorzów bd bd
12 * hałda "Herman" Huty Kościuszko Chorzów bd bd
13 * składowisko odpadów przemysłowych Przedsiębiorstwa Wielobranżowego "UNIWERS" bd Cieszyn bd bd
14 * składowisko zakładowe Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej - Zakład Nr 8 bd Czechowice-Dziedzice bd bd
15 * składowisko zakładowe - rotacyjne Południowych Zakładów Przemysłu Elektrotechnicznego "POLAM - KONTAKT" bd Czechowice-Dziedzice bd bd
16 * składowisko zakładowe Śląskich Zakładów Rafineryjnych bd Czechowice-Dziedzice bd bd
17 * składowisko zakładowe PPiR"ENERGOPOL" bd Czeladź bd bd
18 * składowisko szlamów rudzianych Huty "Częstochowa" szlamy rudziane Częstochowa bd bd
19 * składowisko zakładowe Częstochowskich Zakładów Metalowych "DOMGOS" bd Częstochowa bd bd
20 * składowisko zakładowe żużla i popiołu Huty Częstochowa popioły i żużle Częstochowa bd bd
21 * składowisko zakładowe żużli hutniczych Odlewni Żeliwa "METALPLAST" żużle hutnicze Częstochowa bd bd
22 * składowisko zakładowe Woj. Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji bd Częstochowa bd bd
23 * składowisko pozostałości po destylacyjnej ZCh "Ząbkowice-Erg" bd Dąbrowa Górnicza bd bd
24 * składowisko zakładowe Dąbrowskich Zakładów Naprawczych PW ul.Przemysłowa 1 bd Dąbrowa Górnicza bd bd
25 składowisko odpadów przemysłowych "Lipówka" Huty Katowice - Eko Grys bd Dąbrowa Górnicza bd bd
26 składowisko odpadów pozyskiwanych Zakładów koksowniczych "Przyjaźń" bd Dąbrowa Górnicza bd bd
27 składowisko osadów poneutralizacyjnych w Smolnicy Zakładów Mechanicznych "Bumar - Łabędy" SA bd Gliwice bd bd
28 * składowisko "Czerwionka" Huty "Łabędy" bd Gliwice bd bd
29 * składowisko zakładowe Huty 1-go Maja bd Gliwice bd bd
30 * składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Zakładów Izolacyjnych "POLINOWA" wełna mineralna zanieczyszczona włóknami bazaltowymi Gliwice bd bd
31 * składowisko Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego bd Gliwice bd bd
32 składowisko osadów zakładowej oczyszczalni ścieków POCH osady Gliwice bd bd
33 osadnik ZCh "Organika-Azot" w Jaworznie Rudna Góra bd Jaworzno bd bd
34 ZCh "Organika-Azot" w Jaworznie Centralne Składowisko Odpadów bd Jaworzno bd bd
35 * składowisko szlamów pokaustyfikacyjnych Kaletańskich Zakładów Celulozowo-Papierniczych szlamy pokaustyfikacyjne Kalety bd bd
36 * składowisko Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Farmaceutycznego "Cefarm" w Częstochowie bd Kamyk bd bd
37 * składowisko "Lipówka" Huta Katowice bd Katowice bd bd
38 * składowisko zakładowe Huty Szopienice bd Katowice bd bd
39 * składowisko zakładowe - magazyn Huty "Baildon" bd Katowice bd bd
40 * składowisko odpadów przemysłowych Lipówka należące do Huty Katowice bd Katowice bd bd
41 składowisko żużli ołowionośnych Baterpol Sp. z o.o. żużle ołowionośne Katowice bd bd
42 składowisko odpadów paleniskowych Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Halemba popioły i żużle Katowice bd bd
43 składowisko odpadów paleniskowych nr 1 "Gostyń" Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Łaziska popioły i żużle Katowice bd bd
44 * składowisko zakładowe odpadów z produkcji żywicy Przedsiębiorstwa Przerobu Żywicy bd Kłobuck bd bd
45 * składowisko zakładowe ZTS "Krywałd-Erg" w Knurowie na terenie wydziału TP-2 bd Knurów bd bd
46 składowisko odpadów PPHU "Komart" Sp. z o.o. bd Knurów bd bd
47 * składowisko odpadów tworzyw sztucznych Koniecpolskich Zakładów Chemicznych "INCO-VERITAS" odpady tworzyw sztucznych Koniecpol bd bd
48 * składowisko żużla ze Śl. Zakładów Przemysłu Lniarskiego Lentex żużle Lubliniec bd bd
49 stawy osadowe Huty Łaziska S.A. bd Łaziska Górne bd bd
50 * składowisko odpadów Zakładów Materiałów Ogniotrwałych bd Łazy bd bd
51 składowisko odpadów przemysłowych Huty Zawiercie SA bd Łośnice bd bd
52 * składowisko odpadów przemysłowych w Makowie Podhalańskim Fabryki Osłonek Białkowych w Białce bd Maków Podhalański bd bd
53 składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" bd Miasteczko Śląskie bd bd
54 składowisko odpadów paleniskowych Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Jaworzno popioły i żużle Mysłowice Dziećkowice bd bd
55 składowisko odpadów odlewniczych Myszkowskich * Zakładów Metalurgicznych "MYSTAL" bd Myszków bd bd
56 * składowisko żużla z siłowni Myszkowskich Zakładów Papierniczych żużle Myszków bd bd
57 *składowisko Przedsiębiorstwa Mat.Izol.Bud."Izolacja" bd Ogrodzieniec bd bd
58 * składowisko odpadów przemysłowych zakładu "STANDARD-ARMATURA" bd Oleśno bd bd
59 * składowisko zakładowe zakładów "POLMO" bd Praszka bd bd
60 * składowisko zakładowe Raciborskich Zakładów Garbarskich "Dębicz" Racibórz bd bd
61 * pole szlamowe HUTY POKÓJ bd Ruda Śląska bd bd
62 * składowisko na terenie Cegielni "Ruda" bd Ruda Śląska bd bd
63 * składowisko odpadów przemysłowych ZCh "Rudniki" bd Rudniki bd bd
64 * składowisko zakładowe odpadów materiałów ceramicznych i budowlanych Cementowni "RUDNIKI" odpady materiałów ceramicznych i budowlanych Rudniki bd bd
65 * składowisko zakładowe odpadów lakierniczych RZWM Huta "Silesia" odpady lakiernicze Rybnik bd bd
66 * składowisko zakładowe Zakładów Naprawczych Przemysłu Węglowego bd Rybnik bd bd
67 * składowisko zakładowe Śląskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego "LENTEX" w Lublińcu bd Sadowo bd bd
68 * składowisko retencyjne żużla kotłowego Ciepłowni Siemianowice bd Siemianowice Śląskie bd bd
69 * składowisko gruzu i ziemi MPGKiM bd Siemianowice Śląskie bd bd
70 * składowisko zakładowe FSM Z-d nr 7 bd Sosnowiec bd bd
71 * składowisko zakładowe Zakładu Autom. Przem. MERA-ZVAP bd Sosnowiec bd bd
72 * składowisko osadów poszlifierskich Fabryki Łożysk Tocznych "PREMA-MILMET" bd Sosnowiec bd bd
73 składowisko odpadów produkcyjnych Huty Florian SA bd Świętochłowice bd bd
74 * zwał żużli ciepłowniczych Zakładu LIPINY popioły i żużle Świętochłowice bd bd
75 * składowisko odpadów po produkcji soli barowych ZCh "Tarnowskie Góry" odpady po produkcji soli barowych Tarnowskie Góry bd bd
76 * składowisko osadów wybieranych z osadników I i II ZCH "Tarnowskie Góry" bd Tarnowskie Góry bd bd
77 * składowisko odpadów po produkcji siarczanu miedziowego ZCh "Tarnowskie Góry" odpady po produkcji siarczanu miedziowego Tarnowskie Góry bd bd
78 * składowisko odpadów po produkcji kwasu borowego i boraksu ZCh "Tarnowskie Góry" odpady po produkcji kwasu borowego i boraksu Tarnowskie Góry bd bd
79 * składowisko zakładowe Fabryki Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych FASER bd Tarnowskie Góry bd bd
80 * składowisko zakładowe Fabryki Podzespołów Elektrotechnicznych

"EMA - ELEKTROCARBON"

 bd Tarnowskie Góry bd
81 * składowisko zakładowe Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" odpady poremontowe i gruz budowlany Tarnowskie Góry bd bd
82 * składowisko zakładowe FSM S.A. - Zakład Nr 2 bd Tychy bd bd
83 * bateria osadników ziemnych Zakładów Papierniczych bd Tychy bd bd
84 * składowisko zakładowe Skupu i Ubojni Zwierząt Rzeźnych bd Wodzisław Śląski bd bd
85 * składowisko zakładowe Zakładu Elektrometalurgicznego "EMA-ZEM" w Blachowni bd Wyrazów bd bd
86 * składowisko odpadów poprzemysłowych Górnośląskiego Okręgowego Zakładu Gazownictwa bd Zabrze bd bd
87 * składowisko odpadów poprodukcyjnych Śląskich Zakładów Lin i Drutów "Linodrut" bd Zabrze bd bd
88 stawy byłej koksowni "Walenty" w Rudzie Śląskiej, Kombinat Koksowniczy "Zabrze" bd Zabrze bd bd
89 osadnik wód dołowych KWK "Makoszowy" osady Zabrze bd bd
90 * składowisko odpadów poprodukcyjnych Contact - Powen bd Zabrze - Biskupice bd bd
91 * składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Ciągłego bd Zawiercie bd bd
92 hałda żużlowa Huty Zawiercie SA żużle Zawiercie bd bd
93 * składowisko odpadów przemysłowych na terenie Fabryki Wtryskarek

"PONAR-ŻYWIEC" S.A.

 bd Żywiec bd bd
woj. świętokrzyskie
1 składowisko Elektrociepłowni Kielce S.A. "Gruchawka" odpady energetyczne Kielce 108.853,9 21,0
2 składowisko Elektrowni im. T.Kościuszki w Połańcu - "Pióry" żużel Połaniec 13.684.081,6 90,50
3 składowisko Elektrowni im. T.Kościuszki w Połańcu - "Tursko" odpady z odsiarczania spalin Połaniec 18.020,0 8,60
4 składowisko Energetyki Cieplnej odpady energetyczne Skarżysko-Kamienna 7.580,6 3,21
5 składowisko Huty Ostrowiec S.A "Krzemionki" odpady z hutnictwa żelaza i stali Ostrowiec Świętokrzyski 2.635.800,0 13,60
6 składowisko KiZChS "Siarkopol" płuczka wiertnicza Mikołajów

(gm. Osiek)

 3.345,3 0,25
7 składowisko KS "Grzybów" odpady z mechanicznego oczyszczania ścieków i wód kopalnianych Adamów

(gm. Staszów)

 20.354,0 17,40
8 składowisko Zakładu Nr 5 - "Agros Fortuna" Sp. z o.o. w Tarczynie, Oddział w Białymstoku odpady produkcyjne Skowronno 97.490,5 0,53
9 składowisko ZPW "Trzuskawica" S.A. odpady przeróbcze Sitkówka 16.408.089,0 39,60
10 składowisko ZPW "Trzuskawica" S.A. odpady górnicze Sitkówka 2.937.315,0 7,80
woj. warmińsko-mazurskie *
1 składowisko zakładowe "IZOLACJA" S.A. odpady z produkcji papy i wełny mineralnej Nidzica 245,9 2,0
2 składowisko zakładowe "Roldani" Sp. z o.o. odpady poprodukcyjne (mątwa błotna, piasek, ziemia, kamienie, łuska buraczana) Kętrzyn 225,0 5,0
3 składowisko zakładowe "Stomil Olsztyn" sp. z o.o. odpady z produkcji opon Gutkowo,

gm. Jonkowo

 19,4 0,76
4 składowisko zakładowe "Stomil Olsztyn" sp. z o.o. popiół Olsztyn 703,0 4,62
5 składowisko zakładowe Elektrociepłowni "Elbląg" żużel i popiół Jagodno,

gm. Elbląg

 550,5 11,82
6 składowisko zakładowe Firmy "Fasteri" Sp. z o.o. osady ściekowe Półwieś,

gm.Zalewo

 3,7 0,6
7 składowisko zakładowe Zakładów Mięsnych "MORLINY" S.A. mierzwa Tyrowo,

gm. Ostróda

 616,0 3,72
woj. wielkopolskie
1 składowisko Cukrowni Gosławice bd Pątnów,

gm. Konin

 bd bd
2 składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Drawski S.A. bd Drawski Młyn

gm. Drawsko

 bd bd
3 składowisko zakładowe Elektrowni Konin bd Gosławice,

gm. Konin

 bd bd
4 składowisko zakładowe Philips Lighting Poland S.A. bd Kłoda,

gm. Szydłowo

 bd bd
5 składowisko zakładowe Kopalni Soli Kłodawa bd Kłodawa bd bd
6 składowisko zakładowe FmiWŚ Korund bd Koło bd bd
7 składowisko Fabryki urządzeń Górnictwa Odkrywkowego FUGO S.A. bd Konin bd bd
8 składowisko Zakładu Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. bd Konin bd bd
9 składowisko Zakładów Chemicznych Luboń S.A. bd Luboń bd bd
10 składowisko zakładowe KWB Konin Brykietownia Marantów bd Marantów,

gm. Konin

 bd bd
11 składowisko zakładowe Elektrowni Adamów bd Przykona bd bd
12 składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Śrem bd Pysząca,

gm. Śrem

 bd bd
13 składowisko zakładowe Elektrowni Pątnów bd Rębowo,

gm. Ślesin

 bd bd
14 składowisko zakładowe EKO-BUD bd Sobótka,

gm. Ostrów Wlkp.

 bd bd
15 składowisko Zakładu Rolno-Przemysłowego Farmutil H.S. bd Śmiłowo,

gm. Kaczory

 bd bd
16 składowisko Fabryki Tektury K. Gawiński bd Tarnówko,

gm.Lubasz

 bd bd
17 składowisko zakładowe Fabryki Kuchni "AMICA" S.A. bd Wronki bd bd
18 składowisko zakładowe Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. bd Września bd bd
19 składowisko zakładowe zakładu "Metalplast" bd Złotów bd bd
woj. zachodniopomorskie
1 składowisko fosfogipsów Zakładów Chemicznych "Police" fosfogipsy, osady z oczyszczania ścieków, popioły i żużle bd bd bd
2 składowisko siarczanu żelazawego Zakładów Chemicznych "Police" siarczan żelazawy, osady z dekarbonizacji wody bd bd bd
3 składowisko Elektrowni "Dolna Odra" popioły lotne i żużle Nowe Czarnowo bd bd
4 składowisko komunalno-przemysłowe (nowe) Elektrowni "Dolna Odra" piryt, odpady betonu, gruzu ceglanego, szkło, odpadowa papa, materiały izolacyjne, odpady wymieszane z rozbiórek Nowe Czarnowo bd bd
5 składowisko komunalno-przemysłowe (stare) Elektrowni "Dolna Odra" gruz, odpady z izolacji budowlanej, odpady gumowe, wełna mineralna Nowe Czarnowo bd bd
6 składowisko tworzyw sztucznych "Elektrim-Kable" tworzywa sztuczne, guma Stepnica bd bd
7 Pole refulacyjne Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" masa łapana Szczecin bd bd
8 składowisko kory drzewnej Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" kora drzewna Szczecin bd bd
9 składowisko "Elektrowni Pomorzany" popiół i żużel Szczecin bd bd
10 składowisko Elektrowni "Szczecin" popiół i żużel Szczecin bd bd
11 składowisko odpadów budowlanych Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" gruz z rozbiórki Szczecin bd bd
12 składowisko odpadów poprodukcyjnych Cukrowni Szczecin w Zarządzie Komisarycznym żużel, wypałki wapienne, szlam, popiół, liście i korzenie Szczecin bd bd
13 składowisko odpadów różnych Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" odpady makulatury, papier impregnowany Szczecin bd bd
14 składowisko szlamu wielkopiecowego Huty "Szczecin" szlam wielkopiecowy Szczecin bd bd
15 składowisko żużla Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" żużel Szczecin bd bd
16 składowisko żużla posodowego Huty "Szczecin" żużel posodowy Szczecin bd bd
17 składowisko żużla wielkopiecowego Huty "Szczecin" żużel wielkopiecowy Szczecin bd bd
18 Zakładowe pole odkładcze "FMB Hydroma" osady poneutralizacyjne z galwanizerni Szczecin bd bd
19 składowisko zakładowe zakładów "Elda Elektrotechnika" osady poneutralizacyjne Szczecinek bd bd

* ilość nagromadzona na koniec 1999 roku

** ilość nagromadzona na koniec 1998 roku

Informacje opracowano wg danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska

Załącznik Nr  3.3.

WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH

Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (przyjmujących odpady od firm zewnętrznych)
Nazwa instalacji Właściciel Moce przerobowe Rodzaj procesu Kody przetwarzanych odpadów niebezpiecznych
Woj. dolnośląskie
Spalarnia odpadów chlorowco-organicznych Zakłady Chemiczne "ROKITA" S.A.,

Brzeg Dolny

 4.000 ton D10-termiczne unieszkodliwianie grupa 07 i 08
Instalacja do termicznej redukcji odpadów pogalwanicznych i lakierniczych (dehadrytacja) Dolnośląska Korporacja OŁAWA

Sp. z o.o., Oława

 720 ton D10-termiczne unieszkodliwianie 110101,110103,110105, 110106,110107,110108, 110399,080102,080107, 120111,130611
Instalacja do destylacji odpadów farb i lakierów PPH KOVA

Sp. z o.o., Złotoryja

 128 ton R2-odzysk rozpuszczalników z odpadów 080102
Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych RAN-KICZMAR

Sp. z o.o., Pisarzowice

 60 ton R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych 160107
Składowisko odpadów niebezpiecznych stałych Zakłady Chemiczne "ROKITA" S.A.,

Brzeg Dolny

 10.000 ton D5-składowanie
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych ART.-EKO,

Wrocław (grupa AWAS-Polska)

 8.000 ton D9-obróbka fizykochemiczna 050804,060101-05,060199,060201-03,060299,060402,0604 05,110103,110105-08,120108-09,120111,120301-02,130104-05
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych ARGO-FILM-Warszawa/oddz.

w Lubaniu

 800 ton R4-odzysk srebra 09
Woj. kujawsko-pomorskie
Instalacja odzysku chlorowodoru oraz unieszkodliwiania oleju zawierającego PCB Zakłady Azotowe ANWIL (Spółka CHEMEKO), Włocławek 4.000 ton dla odpadów z zew. D10-odzysk chlorowodoru 030201-02, 050680,070103-04,070107-08,070203-04,070207-08,070303-04,070307-08,070403-04,070407-08,070503-04,070507-08,070580-81,070603-04,070607-08,070703-04,070707-08,080111,080117,0801 21,080415,120110,1301 01,130301,130306-08,160209,160508
Instalacja regeneracji HCl Fabryka Lin i Drutu DRUMET, Włocławek 6.000 ton R6-regeneracja kwasu 110105
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych Wojskowe Zakłady Lotnicze, Bydgoszcz 2.650 ton D9-obróbka fizykochemiczna odpady z grup 06, 08, 09,11,16,19,20
Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych EKOTROM2 ABBA-EKOMED, Toruń 800 ton R4-odzysk rtęci 160213,160215,200121
Instalacja odzysku srebra z odpadów fotograficznych Ekochem, Bydgoszcz 400 ton R4-odzysk srebra grupa 090101,090104,090105, 090107
Woj. lubelskie
Instalacja do immobilizacji w betonie osadów pogalwanicznych i osadów z oczyszczalni ścieków Lubelska Agencja Ochrony Środowiska, Lublin 3.000 ton D9-unieszkodliwianie przez zestalanie 190305,190814,190899
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych Zakład Utrzymania Ruchu Sp. z o.o. (wydzielona z PZL ŚWIDNIK S.A.), Świdnik 260.000 ton D9-chemiczne oczyszczanie ścieków odpady z grup 06, 11, 16,20
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych Fabryka Łożysk Tocznych KRAŚNIK S.A., Kraśnik 2.590.000 ton D9-chemiczne oczyszczanie ścieków 110103,110105,110107, 120107,120109,160704, 160706
Instalacja do unieszk. Lamp rtęciowych "MAYA", Międzyrzec Podlaski 1.500 ton R4-odzysk rtęci 160213,160215,200121
Składowisko odpadów przemysłowych w Poniatowej Lubelska Agencja Ochrony Środowiska, Lublin decyzja - 3.000 ton

odp. /rok pojemność

- 19.000m3 wypełnienie 35%

 D5-składowanie odpady z grup 03,04,05,06,07,08,09, 10,11,12,13,14,16,17, 18,19,20
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Lublin 130 ton R4-odzysk srebra 09
Woj. lubuskie
Instalacja oczyszczania gruntów zanieczyszczonych ropopochodnymi CPN EKOSERWIS

Sp. z o.o., Czerwieńsk

 bd D8-kompostowanie/oczyszczanie gruntów zanieczyszczonymi subst. ropopochodnymi 130501-02, 160708,170503-04,191301-02,150202-03,190802,190811-14
Instalacja wstępnego oczyszczania olejów odpadowych CPN EKOSERWIS

Sp. z o.o., Czerwieńsk

 R14-uzdatnianie odpadu do regeneracji 130109-13,130204-08,130309-10,130401-03,130899,160113,1908 09-10
Woj. łódzkie
Instalacja do rozdziału emulsji olejowo-wodnych ERATECH S.A., Łódź 800 ton R14-odzysk oleju na drodze filtracji i odwirowania 130104,130105,160304
Instalacja do destylacji rozpuszczalników i szlamów ERATECH S.A., Łódź szlamy - 300 t

rozpuszczalniki

- 1.800 t

 R2-odzysk rozpuszczalników z odpadów 0701-07,0801,0803-04,1101-02,1406
Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych ERATECH S.A., Łódź 150 ton R4-odzysk rtęci 160213
Instalacja do odzysku oleju z odpadów zaolejonych Baza Paliw Nr 1, Koluszki 2.000 ton R14-odzysk płynnych produktów naftowych 130501-03, 160706,190803
Instalacja do immobilizacji w betonie EKOPUR, Zgierz 10.000 ton D9-unieszkodliwianie przez zestalanie wszystkie grupy
Instalacja do prowadzenia przemian fizykochemicznych MALEX Zakład Utylizacji Odpadów, Łódź 120 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie wszystkie grupy
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych EKOGAL S.A., Kutno b.d.

przerób - 5.300 ton

 D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie 0801-04,0901,1101-02,1201-02,1301-03,1305-06,1401-05,1501-02,1601-03,1605-06,1608,1610,1801,190 1-03,1908,1909
Składowisko odpadów niebezpiecznych EKO-BORUTA, Zgierz Decyzja-6.000 ton/rok D5-składowanie wszystkie grupy
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Łódź 10 ton R4-odzysk srebra 09
Woj. małopolskie
Spalarnia EKO-KRAK 2000, Kraków 350 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 02,03,05-08,12-14,16,19
Termiczne unieszkodliwianie odpadów Exim Grupa Finrella, Kraków 10.000 ton

w tym odpady z zewn. 2.000 ton

 D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 03,05,07,08,12,13,14, 16
Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych Rafineria Nafty GLIMAR S.A., Gorlice 14.500 ton R14-kraking termiczny 130110,130205,130307, 130310
Instalacja do odzysku olejów Rafineria Nafty GLIMAR S.A., Gorlice 35.000 ton R14-destylacja 130110,130205,130307, 130310
Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania substancji chemicznych Jednostka Ratownictwa Chemicznego

Sp. z o.o., Tarnów

 2.100 ton R5, R4, R14, D9,D10 02-14, 16,17,18,19,209,03, 04,05,06,07,08,09,10,
Instalacja do termicznej przeróbki odpadów organicznych Firma Chemiczna DWORY, Oświęcim łącznie z odpadami własnymi

- 6.400 ton/rok

 R1 -wykorzystanie odpadów jako częściowego substytutu paliwa 070104, 070108, 070204, 070208, 070210
Instalacja do odzysku odpadów cynkonośnych "Bolesław Recykling" Sp. z o.o. Bukowno szlamy - 74.000

ton

żużle -12.000 ton

 R4-odzysk metali 110202,100401
Instalacje do produkcji związków nieorganicznych Zakłady Chemiczne ALWERNIA, Alwernia 12.000 ton R5-recykling odpadów nieorganicznych 060101-02, 060104,060204,060405, 070308,110109,110111, 110198,160303,160902, 160506,160507,190205
Instalacja do destylacji szlamów z usuwania farb i lakierów PIW "UNISIL", Tarnów 25 ton R2-odzysk rozpuszczalników 080107
Instalacja do immobilizacji w betonie Mo-Bruk, Korzenna/Nowy Sącz 20.000 ton D9-unieszkodliwianie przez zestalanie wszystkie grupy
Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych EKO-PLUS S.C., Wieliczka bez ograniczeń R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych 160107
Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych EKO-NEUTRAL-ELEKTRON, Gorlice 1.900 ton R4-odzysk rtęci 160213
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych Metilex, Michałowice 250 ton R4-odzysk srebra 09
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Tarnów 200 ton R4-odzysk srebra 09
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych Unitek, Kalwaria Zebrzydowska 500 ton R4-odzysk srebra 09
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych LTS, Trzebinia R4-odzysk srebra 09
Składowisko

"Nad Białą"

 Fabryka Maszyn GLINIK, Gorlice pojemność - 2.000m3 D5 składowanie
Woj. mazowieckie
Instalacje termicznego unieszkodliwiania PKN ORLEN S.A., Płock -piec obrotowy: 3.000 ton, w tym

1.500 dla odpadów

z zewnątrz

-piece fluidalne:

45.000 ton, w tym 10.000 ton dla odpadów z zewnątrz

 D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 05, 06, 07, 08, 12, 13, 14, 15, 16,19

odpady z grup 05, 13, 16,19
Instalacja do odzysku olejów PPU Petrochem-Płońsk S.A., Płońsk 1.700 ton R14-odzysk olejów 130202-05,130305-07
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych URSUS Media Sp., Warszawa 30.000 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie odpady z grup 06,09,10,11,16,19,20
Instalacja do neutralizacji ciekłych odpadów ZPP AUTO Sp. z o.o. Siedlce 40 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie odpady z podgrupy 0601
Instalacja do unieszkodliwiania odpadów z separatorów olejów i tłuszczy Separator Service Sp. z o.o., Piaseczno 14.700 ton D8,D9- biologiczne i fizykochemiczne unieszkodliwianie odpady z podrup 0202, 0203, 0206, 1305, 1908
Piece obrotowe do produkcji keramzytu Przedsiębiorstwo Kruszyw Lekkich KERAMZYT, Mszczonów 12.000 ton D10-termiczne unieszkodliwianie R14-wykorzystanie w produkcji materiałów odpady z grup 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20
Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych UTIMER Sp. z o.o., Warszawa 250 ton R4-odzysk rtęci D9-unieszkodliwianie fizykochemiczne 060404, 160213, 168101
Odzysk srebra z odpadów fotograficznych Przetwórstwo Metali Szlachetnych, Warszawa b.d. R4-odzysk srebra odpady z grupy 09
Odzysk srebra z odp. fotograficznych ARGO-FILM, Warszawa/odz. Mławie 960 ton R4-odzysk srebra odpady z grupy 09
Woj. opolskie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów Zakład Energetyki BLACHOWNIA

Sp. z o.o.

 2.450 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 05, 07, 13, 14, 16, 19
Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych Południowe Zakłady Rafineryjne "NAFTOPOL", S.A. w Warszawie, oddz. Kędzierzyn-Koźle 24.000 ton R9, R14-destylacja i kraking termiczny 120106-07, odpady z grupy 13
Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych SASOIL Sp. z o.o. w Warszawie, oddz. w Opolu 6.000 ton R9, R14-destylacja i kraking termiczny 120106-07, odpady z grupy 13
Instalacje do odzysku odpadów organicznych i nieorganicznych w procesach produkcyjnych zakładu Zakłady Azotowe "Kędzierzyn" SA, Kędzierzyn-Koźle 3.300 ton R3, R5-recykling substancji organicznych i nieorganicznych odpady z grupy 06,07
Instalacja do biologicznego oczyszczania gruntów zanieczyszczonych ropopochodnymi EKOBAU Sp. z o.o., Opole 400 ton D8-biologiczne oczyszczanie 050103, 050105-06, 050109, 130501-03, 160708, 170503, 190810
Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych EKOBAU Sp. z o.o., Opole 18 ton R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych 160107, 160122
Instalacja do oczyszczania wód zanieczyszczonych ropopoch., płynów chłodniczych, płynów hamulcowych EKOBAU Sp. z o.o., Opole 800 ton D8-biologiczne oczyszczanie 130305, 130307, 130507, 130899, 160113,160799, 190899
Bateria koksownicza z instalacją do dozowania odpadów do wsadu węglowego Zakłady Koksownicze ZDZIESZOWICE, Zdzieszowice 20.000 R14-termiczna przeróbka 050603,190804
Woj. podkarpackie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów "EKO-TOP" Sp. z o.o. 1.500 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 03-20
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o., Rafineria Nafty JEDLICZE S.A., Jedlicze 2.500 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grup 05, 07, 08, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20
Instalacja do regeneracji olejów przepracowanych Rafineria Nafty JEDLICZE S.A., Jedlicze 80.000 ton R9-destylacja i hydrorafinacja odpady z podgrup 1301, 1302, 1303, 1304, 1308, 1601, 1607
Instalacja do regeneracji olejów przepracowanych Rafineria JASŁO S.A., Jasło 70.000 ton R9-destylacja i rafinacja rozpuszczalnikowa i kontaktowa odpady z podgrup 1301, 1302, 1303, 1306, 1308
Woj. podlaskie
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Białystok 200 ton R4-odzysk srebra 09
Woj. pomorskie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów PORT SERVICE Sp. z o.o., Gdańsk 20.000 D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z podgrup 0501, 0508, 0601, 0602, 0613, 0701, 0704, 0801, 0803-04, 1201, 1301-03, 1305-06, 1404-05, 1607-08
Instalacja do pirolizy Oiler-Waster, Tczew 320 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grupy 07,08,13,16,17
Instalacja do pirolizy COMAL, Tczew 350 ton D10-termiczne unieszkodliwianie b.d.
Instalacja do pirolizy Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o., Gdańsk 250 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grupy 02, 03, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 20
Oczyszczanie wód zęzowych COMAL, Tczew
Instalacja do przerobu odpadów olejowych NAFTOL, Gdynia 9.000 ton R14-odzysk oleju z odpadów olejowych odpady z podgrupy 1301, 1302, 1304
Instalacja do przerobu olejów zęzowych PORT SERVICE

Sp. z o.o., Gdańsk

 100.000 ton R14-odzysk oleju z odpadów olejowych odpady z podgrupy 1304
Instalacja do oczyszczania zanieczyszczonych gruntów i osadów zanieczyszczonych węglowodorami PORT SEVICE

Sp. z o.o., Gdynia

 5.000 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie b.d.
Instalacja do fizykochemicznej obróbki odpadów zaolejonych PORT SERVICE

Sp. z o.o., Gdynia

 12.000 ton R14-odzysk oleju z odpadów zaolejonych 050103, 050105, 050804, 070104, 120109, 120111, 160706, 130105
Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych NAFTOL, Gdynia 25 ton R14-odzysk oleju z odpadów zaolejonych 150202
Mogilnik -składowisko na odpady niebezpieczne Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o., Gdańsk decyzja-155 ton/rok D5-składowanie odpady z grup 03, 06, 09, 10, 11, 12, 16,19
Woj. śląskie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów LOBBE Sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza 12.400 ton

rozbudowa do

20.000 ton

 D10-termiczne unieszkodliwianie wszystkie grupy
Instalacja do pirolizy węgli aktywnych CARBON Sp. z o.o., Racibórz 1.000 ton R3-piroliza w celu odzysku węgla aktywnego 061302, 060405
Instalacja do przerobu odpadów olejowych Spółka Handlowo-Usługowa TECHMET S.C., Częstochowa 5.000 ton R14-kraking termiczny odpady z grupy 13
Instalacja do przerobu emulsji olejowo-wodnych AQUA S.A.,

Bielsko-Biała

 3.500 ton R14-destabilizacja emulsji olejowych 070604, 120109, 120110, 120301-02, 130105, 190803
Stacja neutralizacji emulsji olejowo-wodnych REMTECH, Sosnowiec 3.500 ton R14-termiczno-chemiczna destabilizacja emulsji 120109, 120301-02, 130105, 130505
Instalacja do przerobu emulsji olejowych FENICE Poland

Sp. z o.o., Bielsko-Biała

 5.000 ton R14-proces ultrafiltracji 120109
Instalacja do przerobu emulsji olejowych Huta "Florian" S.A., Świętochłowice 1.000 ton R14-destabilizacja emulsji olejowych 120109
Instalacja do przerobu emulsji olejowych HMN "Szopienice", Katowice 15.000 ton R14-destabilizacja emulsji olejowych 120107, 120109, 120301, 120302, 130105, 160606
Instalacja do przerobu emulsji olejowych ZM "BUMAR-MIKULCZYCE" S.A., Zabrze 500 ton R14-destabilizacja emulsji olejowych metodą elektrolityczną 120109
Instalacja do przerobu emulsji olejowych Śrubena-Produkcja Sp. z o.o., Żywiec 1.793 ton R14-destabilizacja emulsji olejowych metodą termiczno-chemiczną 120109
Instalacja do regeneracji kwasu solnego Śrubena-Produkcja Sp. z o.o., Żywiec 4.638 ton R6-regeneracja kwasu metodą termiczną 110105
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych FENICE Poland

Sp. z o.o., Bielsko-Biała

 125.000 ton D9-neutralizacja odpadów kwaśnych i alkalicznych odpady z grupy 11
Stacja neutralizacji ścieków przemysłowych Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy, Gliwice 10.000 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie odpadów 110105, 110107, 110111, 110198
Instalacja do przerobu zużytych soli hartowniczych PPH TARCHEM, Tarnowskie Góry 35 ton R5- przerób i wykorzystanie soli hartowniczych w produkcji sorbentu 110399
Instalacja do przerobu odpadów zawierających bar PPH TARCHEM, Tarnowskie Góry 2,8 ton R5- przerób i wykorzystanie w procesach produkcji związków baru 060299, 060401, 060402
Instalacja do odzysku płynów chłodniczych REAFLOT, Zabrze 2.000 ton R14-odzyk do produkcji wyrobów 140403
Instalacja do unieszkodliwiania odczynników chemicznych w procesach produkcyjnych lub oczyszczalni (tylko własnej produkcji) Polskie Odczynniki Chemiczne, Gliwice 107 ton R14-wykorzystanie w procesach produkcji odczynników chemicznych odpady z grupy 03, 06, 07, 08, 09, 14
Instalacja do regeneracji rozpuszczalników PPHU REDYSPOL S.C., Częstochowa 260 ton R2-regeneracja rozpuszczalników metodą destylacji próżniowej 080302,080306,080308, 140105
Instalacja do unieszkodliwiania akumulatorów zasadowych MarCo Ltd, Katowice 2.000 ton R4-odzysk metali 160602
Instalacja przerobu złomu akumulatorów ołowiowych BATERPOL Sp. z o.o., Świętochłowice 70.000 ton R4-odzysk metali 160601
Instalacja przerobu złomu akumulatorów ołowiowych ORZEŁ BIAŁY S.A., Bytom 120.000 ton R4-odzysk metali 160601
Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych Inter-Pak, Częstochowa 12,0 R4-odzysk srebra odpady z grupy 09
Składowisko odpadów niebezpiecznych EKOFOL II S.A., Bytom pojemność

52.000 ton

(40 tys.m3)

 D5-składowanie 060402, 060405, 110101, 110102, 110103, 110107, 110108, 120111, 190201
Składowisko odpadów niebezpiecznych ZK " PRZYJAŹŃ", Dąbrowa Górnicza pojemność

230 tys. m3

decyzja 3.100 ton/rok

 D5-składowanie 050107-08, 170105,170601,190403
Woj. świętokrzyskie
Instalacja do termicznej obróbki odpadów ETO-TECH Sp. z o.o., Wrocław/ lokalizacja k/Włoszczowej 8.000 ton R14-wykorzystanie w produkcji wypełniaczy ceramicznych i drogowych

D10-termiczna obróbka w piecu obrotowym

 odpady z grup 04, 05, 06, 07, 08, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19
Cementownia- produkcja klinkieru Cementownia

OŻARÓW S.A., Ożarów

 26.000 ton R14-wykorzystanie w produkcji klinkieru 010407,050115,110109, 170503,190811
Woj. warmińsko-mazurskie
Odzysk srebra z odpadów fotograficznych Zakład Złotniczy ARGS, Olsztyn 500 ton R14 odzysk srebra odpady z grupy 09
Woj. wielkopolskie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., Konin 2.500 ton D10-termiczne unieszkodliwianie odpady z grupy 05, 06, 07, 08, 10, 12, 13, 14, 16, 18
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., Konin 150 ton D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie 110103, 110105, 060402
Składowisko odpadów niebezpiecznych Zakład Utylizacji Odpadów, Konin decyzja:

050701- 40 ton

170105-300 ton

160206-40 ton

 D6-składowanie 050701, 170105, 160206
Składowisko odpadów azbestowych PPHU IZOPOL, Trzemeszno 10.000 ton D6-składowanie 060701, 1011181, 160212, 160111, 170605, 170601, 170503
Neutralizatornia osadów ropopochodnych AWAS-Polska

Sp. z o.o., Warszawa, lok. Główiew gmina Stare Miasto

 5.000 ton D8,D9- biologiczne i fizykochemiczne unieszkodliwianie 130501-05, 130508, 130601, 190803
Woj. zachodniopomorskie
Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów BSC EKOPAL SC, Szczecin 1.200 ton D10-termiczne unieszkodliwianie wszystkie grupy
Instalacja do oczyszczania wód zaolejonych SHIP-SERVICE, Szczecin 17.266 ton D9-obróbka fizykochemiczna odpadów zaolejonych

R14-odzysk olejów

 odpady z grupy 12, 13, 15 i 16
Oczyszczalnia ścieków przemysłowych Zakłady Chemiczne POLICE, Police 216 tys. m3/dobę D9-unieszkodliwianie fizykochemiczne odpady z podgrupy 0601, 0602, 0603, 0604, 0609, 0701, 1001, 1602, 1603, 1605, 1606, 1607, 1909, 2001, 2003

Instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych

Lp. Nazwa firmy/ właściciela instalacji Adres firmy/właściciela instalacji Nazwa instalacji Technologia Kody przyjmowanych odpadów Wydajność instalacji (Mg/rok) Wolna pojemność instalacji (Mg/rok)
Woj. dolnośląskie
1 Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Milicz Grzybowa 1 Milicz spalarnia z fluidalną stacją oczyszczania spalin unieszkodliwianie w procesie spalania pirolitycznego 180102, 180103,

180104, 180109

 100 50
2 Wojewódzki Szpital Zespolony w Wałbrzychu HOVAL GG14 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 700 bd
3 Wojewódzki Szpital w Legnicy MESTER KFT VH 150 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 330 bd
Woj. kujawsko-pomorskie
1 Regionalne Centrum Onkologii w Bydgoszczy MESTER KFT VH 150 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 330 bd
2 Wojewódzki Szpital Zespolony we Włocławku A.T.I MULLER Cp100 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 275 bd
3 Publiczny Specjalistyczny ZOZ Inowrocław Poznańska 97 Inowrocław spalarka WPS 1500 B termiczne unieszkodliwianie 18 01 02, 10 01 03,

10 01 01, 18 01 08,

18 02 01, 18 02 07

 100 55
4 Szpital Powiatowy Golub-Dobrzyń J. Koppa 1e Golub-Dobrzyń spalarka HP-50 termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05,

18 02 02

 438 18
5 Wojewódzki Szpital Zespolony Toruń Św. Józefa 53/59

Toruń

 spalarka HP-500 termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05 1.314 1.014
Woj. lubelskie
1 Akademia Medyczna w Lublinie Zakład Usług Niemedycznych Jaczewskiego 8 Lublin HOVAL GG 14 termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05,

18 02 02, 18 02 04

 700 0
2 Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II Legionów 10 Zamość spalarnia odpadów medycznych oczyszczanie w komorze pirolitycznej, oczyszczanie spalin w stacji fluidalnej 18 01 02, 18 01 03,

18 02 02

 370 240
3 Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Ceramiczna 1 Chełm piec do spalania odpadów pochodzenia medycznego typ KHK 801/h termiczne unieszkodliwianie 18 01 03 85 18
4 SP ZOZ Tomaszów Lubelski al. Grunwaldzkie 1 Tomaszów Lubelski spalarnia gazowa termiczne unieszkodliwianie 180103, 180202 65 31
5 SP ZOZ w Biłgoraju Pojaska 5 Biłgoraj spalarnia odpadów medycznych spalanie termiczne w piecu wyposażonym w dwa palniki gazowe 18 01 01, 18 01 03,

18 01 04

 100 35
6 SP ZOZ w Hrubieszowie Piłsudskiego 11 Hrubieszów spalarnia wysokotemperaturowa komora typu Uniwersal 12 do spalania odpadów 18 01 03 613 553
7 SP ZOZ w Sandomierzu Schinzla 13 Sandomierz spalarka dwukomorowa pirolityczna termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05 245 0
8 UTYLIMED

Sp. z o.o.

 Grenadierów 3 Lublin konwerter - sterylizator BRAVOHOSPITAL NEWSTER 10 obróbka fizyczno-chemiczna 18 01 03, 18 02 02,

18 01 02

 300 100
9 ZOZ Lublin Łokietka 3 Lublin spalarka CP-50 termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05,

18 02 02, 18 02 04

 75 5
Woj. lubuskie
1 Szpital Zespolony w Gorzowie Wielkopolskim Hoval GG14 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 850 bd
Woj. łódzkie
1 Wojewódzki Szpital Zespolony w Łodzi termiczne unieszkodliwianie grupa 18 bd bd
2 SP ZOZ w Kutnie Kościuszki 52 Kutno spalarnia termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05, 18 01 02 60 12
3 SP ZOZ w Parczewie Kościelna 124 Parczew spalarnia - piec KHK, palnik typ JUNIOR PRO 2LJ 50 termiczne unieszkodliwianie 18 01 02, 18 01 03,

18 01 08

 18 5
4 TPO sp. z o.o. Mińska 2

Łódź

 spalarnia termiczne unieszkodliwianie 18 01 01, 18 01 02,

18 01 03, 18 01 04,

18 01 05, 18 02 01,

18 02 02, 18 02 03,

18 02 04

 600 0
5 ECO-ABC Przemysłowa Bełchatów

97-400

 spalarka PL-4 100 Amco termiczne unieszkodliwianie 18 01 03, 18 01 05,

18 02 02, 18 04 02

 3.400 1.240
Woj. małopolskie
1 Zakłady Sanitarne w Krakowie Śniadeckich 12 Kraków Purotherm - Pyrolise typ PL 18-600/93K dwustopniowe spalanie (piroliza i dopalanie) grupa 18 2.000 300
2 Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce termiczne unieszkodliwianie grupa 18 85 bd
3 Szpital Wojewódzki w Tarnowie SEGHERS termiczne unieszkodliwianie grupa 18 976 bd
Woj. mazowieckie
1 Wojewódzki Szpital Zespolony Skierniewice Rybnickiego 1 Skierniewice spalarka VH-150/s termiczne unieszkodliwianie 18 01 01, 18 01 02,

18 01 03, 18 01 04,

18 01 07, 18 01 08,

18 01 82

 75 28
2 Szpital Wojewódzki w Skierniewicach MESTER KFT VH 150 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 330 bd
3 Centralny Szpital Kliniczny Akademii Medycznej w Warszawie A.T.I.MULLER HP 500 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 700 bd
4 Wojewódzki Szpital Zespolony w Siedlcach A.T.I.MULLER CP100 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 275 bd
Woj. opolskie
1 Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu spalarnia dzierżawiona przez ECO-ABC Sp. z o.o. w Bełchatowie Purotherm-Pyrolise PL-4-100AMCO termiczne unieszkodliwianie grupa 18 300 Mg/r bd
Woj. podkarpackie
1 Zespół Opieki Zdrowotnej w Łasku A.T.I.MULLER CP50 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 150 bd
Woj. podlaskie
1 Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki w Suwałkach Szpitalna 60 Suwałki spalarka SP 1203 termiczne unieszkodliwianie 18 01 02, 18 01 03 180 20
2 SP ZOZ w Hajnówce Lipowa 190 Hajnówka spalarnia odpadów piroliza 18 01 02, 10 01 03,

18 01 08, 18 02 02

 360 261
3 SP ZOZ w Radzyniu Podlaskim Wisznicka 111 Radzyń Podlaski spalarnia odpadów spalanie i rozkład pirolityczny w utylizatorze 18 01 02, 18 01 03,

18 02 07, 18 02 02

 24 10
4 SP ZOZ w Łomży Piłsudskiego 11 Łomża spalarka SP 1203 termiczne unieszkodliwianie 18 01 02, 18 01 03 190 50
5 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. K. Dłuskiego Żurawia 14 Białystok spalarka SO-150-OD piroliza i dopalanie 18 01 02, 18 01 03,

10 01 18

 170 56.5
Woj. pomorskie
1 Zespół Opieki Zdrowotnej w Malborku termiczne unieszkodliwianie grupa 18 150 bd
Woj. śląskie
1 Centrum Onkologii w Gliwicach Hoval GG7 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 330 bd
2 Zakład Utylizacji Odpadów Szpitalnych i Komunalnych Hutnicza 8 Purotherm - Pyrolise dwustopniowe spalanie (piroliza i dopalanie) od 18 01 01 do

18 02 08, 19 05 01,

20 03 01

 1.500 0
3 Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Sp-300 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 700 bd
Woj. świętokrzyskie
1 Zespół Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej DAELLI FIP/0-2.1 termiczne unieszkodliwianie grupa 18 500 bd
Woj. warmińsko-mazurskie
Woj. wielkopolskie
1 Wojewódzki Szpital Zespolony w Lesznie Kiepury 45 Leszno spalarka Dealli FIP 0-1,4 piroliza i spalanie 180103, 180108,

180109

 392 bd
Woj. zachodniopomorskie
1 Szpital Wojewódzki w Koszalinie Chałubińskiego 7

Koszalin

 spalarnia SP-100 termiczne unieszkodliwianie 18 01 03 600 480
2 Szpital Powiatowy w Wałczu 12 Lutego 9 Wałcz utylizator WPS-1000 termiczne unieszkodliwianie 18 01 99, 18 01 04,

18 01 01, 18 01 03

 bd bd

Zmiany w prawie

Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród
Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2003.11.159
Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Krajowy plan gospodarki odpadami.
Data aktu: 29/10/2002
Data ogłoszenia: 28/02/2003
Data wejścia w życie: 29/10/2002