Szczegółowy zakres działania komitetów sanitarno-porządkowych przy prezydiach rad narodowych, stałych sekcji sanitarno-porządkowych przy komitetach blokowych oraz gromadzkich komitetów sanitarno-porządkowych.

INSTRUKCJA

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 18 lutego 1954 r.

w sprawie szczegółowego zakresu działania komitetów sanitarno-porządkowych przy prezydiach rad narodowych, stałych sekcji sanitarno-porządkowych przy komitetach blokowych oraz gromadzkich komitetów sanitarno-porządkowych.

Na podstawie ust. 12 pkt 2 uchwały nr 262 Prezydium Rządu z dnia 11 kwietnia 1953 r. w sprawie wiosennych akcji sanitarno-porządkowych (Monitor Polski Nr A-36, poz. 456) ustala się, co następuje:

§ 1. Do zadań komitetów sanitarno-porządkowych przy prezydiach rad narodowych należy w szczególności:

1) w zakresie kierowania akcją sanitarno-porządkową:

a) opracowanie do dnia 31 marca każdego roku planu prac, które powinny być podjęte w czasie akcji, z uwzględnieniem zagadnienia zbiórki odpadków użytkowych i złomu na zasadach określonych przez Prezesa Centralnego Urzędu Gospodarki Materiałowej,

b) przedstawianie prezydium rady narodowej wniosków w sprawie powoływania i składu stałych sekcji sanitarno-porządkowych przy komitetach blokowych, gromadzkich komitetów sanitarno-porządkowych oraz specjalnych komitetów w zakładach pracy,

c) mobilizowanie do udziału w akcji ludności miejscowej i współdziałanie w tym zakresie ze związkami zawodowymi, organizacjami młodzieżowymi i kobiecymi oraz innymi organizacjami masowymi,

d) organizowanie propagandy akcji (z uwzględnieniem zbiórki odpadków użytkowych i złomu) przy pomocy zespołów do spraw propagandy i oświaty sanitarnej powołanych do tego celu na wniosek właściwego wydziału zdrowia na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym, oraz prasy, radia, filmu, odczytów i pogadanek w zakładach pracy, szkołach, świetlicach, blokach mieszkalnych itp.,

e) udzielenie komitetom akcji niższych szczebli wytycznych w sprawie inicjowania i organizowania współzawodnictwa w zakresie podnoszenia czystości i wyglądu estetycznego poszczególnych osiedli, zakładów pracy i budynków - przy uwzględnieniu przykładowych wytycznych do prac sanitarno-porządkowych stanowiących załącznik do instrukcji,

f) udzielanie komitetom akcji niższych szczebli pomocy i wytycznych organizacyjnych oraz wyjaśnień w toku przeprowadzania akcji,

g) przedstawianie prezydiom rad narodowych wniosków o przydzielenie środków przewozowych w związku z pracami sanitarno-porządkowymi i zbiórką odpadków użytkowych;

2) w zakresie koordynacji akcji:

a) opracowanie planu współdziałania poszczególnych komórek organizacyjnych prezydium rady narodowej oraz czuwanie nad wykonaniem tego planu po jego zatwierdzeniu przez prezydium,

b) czuwanie nad ścisłym współdziałaniem komórek organizacyjnych prezydium rady narodowej z zainteresowanymi instytucjami, związkami zawodowymi, organizacjami masowymi, a w szczególności z Polskim Czerwonym Krzyżem;

3) w zakresie nadzorowania przebiegu akcji:

a) organizowanie kontroli społecznej przebiegu akcji przy współudziale stałych komisji rad narodowych i organizacji masowych,

b) kontrola akcji za pośrednictwem wyłonionej z komitetu komisji kontroli akcji,

c) zbieranie i analizowanie meldunków o wykonaniu prac podjętych w toku akcji,

d) organizowanie pomocy na zagrożonych odcinkach wykonywanych prac;

4) w zakresie sprawozdawczości z przebiegu akcji:

a) zbieranie i analizowanie sprawozdań z przebiegu akcji na terenie działania komitetu uwzględniając akcję zbiórki odpadków użytkowych i złomu,

b) współdziałanie z komisjami rad narodowych w zakresie kierownictwa, koordynacji i kontroli przebiegu akcji.

§  2.

1. Do zadań stałych sekcji sanitarno-porządkowych przy komitetach blokowych i gromadzkich komitetów sanitarno-porządkowych należy w szczególności:

1) w zakresie kierowania pracami sanitarno-porządkowymi:

a) ustalanie rocznych, kwartalnych i miesięcznych planów prac sanitarno-porządkowych oraz zbiórki odpadków użytkowych i złomu na terenie bloku (gromady),

b) mobilizowanie mieszkańców bloku (gromady) do podejmowania zobowiązań w zakresie prac sanitarno-porządkowych na terenie bloku (gromady) bądź poza tym terenem,

c) współdziałanie z organami nadzoru sanitarnego oraz z położonymi na terenie bloku (gromady) zakładami i instytucjami,

d) zwracanie się o udzielenie instrukcji fachowych do najbliżej położonego ośrodka zdrowia, przychodni rejonowej, powiatowej (miejskiej) stacji sanitarno-epidemiologicznej lub powiatowej (miejskiej) kolumny sanitarnej oraz do terenowych zbiornic odpadków użytkowych i złomu,

e) udzielanie pomocy przy organizowaniu na terenie bloku (gromady) odczytów, referatów i pogadanek na tematy sanitarno-porządkowe, z uwzględnieniem zagadnień zbiórki odpadków użytkowych i złomu,

f) inicjowanie i organizowanie na terenie bloku (gromady) oraz między blokami (gromadami) współzawodnictwa w zakresie podnoszenia czystości i wyglądu estetycznego zabudowań, ulic, chodników, mieszkań, klatek schodowych, strychów, piwnic, podwórz itp.,

g) uzgadnianie własnych prac sanitarno-porządkowych z podobnymi pracami, wykonywanymi przez zakłady pracy i instytucje położone na terenie bloku (gromady), a także z pracami wykonywanymi na sąsiednich terenach;

2) w zakresie nadzorowania przebiegu prac sanitarno-porządkowych:

a) czuwanie nad utrzymaniem terenu bloku (gromady) w należytym stanie sanitarno-porządkowym,

b) czuwanie nad wykonaniem podjętych zobowiązań zespołowych i indywidualnych,

c) kontrola podjętych prac przy pomocy trójek lub dwójek kontrolnych;

3) w zakresie sprawozdawczości:

a) zbieranie i analizowanie meldunków o wykonaniu podjętych prac z uwzględnieniem ilości zebranych odpadków użytkowych i złomu,

b) składanie meldunków komitetowi blokowemu (prezydium gminnej rady narodowej).

2. Plany prac (ust. 1 pkt 1 lit. a), ustalane przez stałe sekcje sanitarno-porządkowe przy komitetach blokowych, powinny przewidywać w szczególności:

1) utrzymanie porządku i czystości w pomieszczeniach wspólnych w nieruchomościach (na strychach, w piwnicach);

2) likwidowanie dzikich wysypisk;

3) usuwanie nieczystości stałych (śmieci) i płynnych (ścieki), zwłaszcza nagromadzonych w czasie zimy w nieruchomościach mieszkalnych oraz na przyległych ulicach i placach;

4) utrzymanie w należytym stanie śmietników i opróżnianie ich we właściwej porze;

5) wydzielanie pomieszczeń lub pojemników na odpadki użytkowe i złom;

6) utrzymanie porządku i czystości w ustępach;

7) zabezpieczenie wody w studniach przed zanieczyszczeniem;

8) zasypywanie niepotrzebnych dołów i bajor, w których gromadzą się opady atmosferyczne;

9) porządkowanie i oczyszczanie rowków ściekowych;

10) urządzanie trawników, ogródków działkowych itp.

3. Plany prac (ust. 1 pkt 1 lit. a), ustalane przez gromadzkie komitety sanitarno-porządkowe, powinny przewidywać w szczególności:

1) zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem źródeł i urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę (wiadro umocowane na stałe przy studni, pojenie bydła w odpowiedniej odległości od studni itp.);

2) higieniczne usuwanie nieczystości stałych (śmieci) i płynnych (ścieki) oraz odchodów ludzkich i zwierzęcych, zwłaszcza nagromadzonych w czasie zimy;

3) zwalczanie zabagnienia terenu, zasypywanie na terenie gromady, zwłaszcza na drogach i placach gromadzkich, dołów i bajor, w których gromadzą się opady atmosferyczne;

4) prowadzenie akcji społecznej zbiórki odpadków użytkowych i złomu.

§ 3. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

PRZYKŁADOWE WYTYCZNE DO PLANOWANIA PRACY KOMITETÓW SANITARNO-PORZĄDKOWYCH

1. Osiedla i dzielnice mieszkaniowe:

a) wyznaczenie poza osiedlem miejsc na wysypiska śmieci, zorganizowanie dozoru nad właściwym ich użytkowaniem, likwidacja dzikich wysypisk, uporządkowanie miejsc grzebania padłych zwierząt,

b) zreperowanie i uszczelnienie śmietników,

c) wyznaczenie pomieszczeń lub pojemników na odpadki użytkowe i złom,

d) usunięcie nagromadzonych w czasie zimy śmieci i nieczystości z ulic, placów, targowisk i nieruchomości mieszkalnych,

e) zabezpieczenie od zanieczyszczenia wody w studni przez ułożenie warstwy ubitej gliny naokoło cembrowiny, a następnie podwyższenie i zabrukowanie terenu naokoło studni z wykonaniem odpływu wody,

f) przykrycie studni i wykonanie stałego urządzenia do czerpania wody,

g) zasypanie dołów i bajor, w których gromadzi się woda deszczowa,

h) oczyszczenie i uszczelnienie ustępów publicznych i na posesjach mieszkalnych,

i) urządzenie ogrodów działkowych lub trawników na terenach nie zabrukowanych i nie wykorzystanych do celów rolniczych,

j) oczyszczenie i uporządkowanie rynsztoków i rowów odpływowych.

2. Spółdzielcze i państwowe gospodarstwa rolne:

a) uporządkowanie i zabezpieczenie studzien, jak w ust. 1. lit. e), f), uszczelnienie lub założenie koryt do pojenia inwentarza żywego w odległości co najmniej 10 m od studni,

b) uporządkowanie, a w razie ich braku - urządzenie ustępów i śmietników oraz pomieszczeń lub pojemników na odpadki użytkowe i złom, jak w ust. 1 lit. a), b), c),

c) oczyszczenie i uporządkowanie podwórz, budynków mieszkalnych, gospodarczych i gnojowisk,

d) zasypanie dołów i bajor oraz urządzenie odpływów wód deszczowych,

e) wykopanie rowów odwadniających między zabudowaniami,

f) doprowadzenie do należytej czystości obór, zlewni mleka, stołówek, kuchni, mieszkań, świetlic oraz zwrócenie uwagi na szerokie wykorzystanie kąpielisk (natrysków), zwłaszcza przez dojarki,

g) zaopatrzenie się w podręczne apteczki lub uzupełnienie istniejących.

3. Zakłady przemysłowe (fabryki, kopalnie, huty itp.):

a) uporządkowanie terenu zakładu pracy przez ułożenie w osobne miejsca materiałów technicznych, odpadków, usunięcie śmieci, zasypanie bajor i dołów,

b) urządzenie odpływu wód opadowych, w szczególności na podwórzu,

c) poprawienie dojść i dojazdów do poszczególnych działów zakładów pracy,

d) założenie zieleńców i kwietników,

e) uporządkowanie wnętrza zakładu: pomieszczeń do pracy, korytarzy, przejść, ustępów, świetlicy, pokoju dla kobiet pracujących,

f) naprawa lub urządzenie szatni dla robotników, kąpieliska, przychodni lekarskiej, uporządkowanie nosz dla chorych,

g) zapewnienie pracownikom należytego dopływu świeżego powietrza, dobrej wody do picia,

h) uporządkowanie studni zakładowej,

i) zabezpieczenie przed gryzoniami i muchami stołówek, kuchni, magazynów żywnościowych, burs zakładowych,

j) usunięcie wszelkiego rodzaju rupieci i przedmiotów niepotrzebnych oraz wyznaczenie pomieszczeń lub pojemników na odpadki użytkowe i złom,

k) doprowadzenie do porządku i uzupełnienie sprzętu ochrony osobistej.

4. Zakłady wytwarzania artykułów, żywności i obrotu tymi artykułami:

a) wykonanie czynności wymienionych w ust. 3,

b) zwrócenie uwagi na czystość pracowników, ich odzież ochronną, na posiadanie przez nich aktualnych dowodów świadczących o ich stanie zdrowia (karty zdrowia - nosicielstwo),

c) poprawienie urządzeń wpływających na zabezpieczenie czystości wody oraz naczyń i opakowań środków żywności,

d) uporządkowanie wozów do przewożenia artykułów żywnościowych, jak mięso, mleko, ich przetwory oraz pieczywo.

5. Zakłady zbiorowego żywienia:

a) zaopatrzenie zakładów w umywalki, mydło, ręczniki do mycia rąk dla konsumentów oraz pracowników zakładów, zwłaszcza dla zatrudnionych w kuchni,

b) oczyszczenie i uporządkowanie dojść i dojazdów, śmietników i ustępów, jak również zmywalni naczyń, kuchni, magazynów oraz zabezpieczenie ich przed gryzoniami i muchami,

c) racjonalne przechowywanie i szybkie odprowadzanie odpadków żywnościowych i resztek pokarmowych oraz innych odpadków użytkowych,

d) wykonanie czynności wymienionych w ust. 3 i 4.

6. Zakłady świadczące usługi w zakresie higieny osobistej (łaźnie, zakłady fryzjerskie itp.):

a) oczyszczenie, a w miarę potrzeby odnowienie sprzętu i przedmiotów potrzebnych do wykonywania zadań zakładów,

b) uporządkowanie dojść i dojazdów do zakładów,

c) wykonanie czynności wymienionych w ust. 3 oraz ust. 4 lit. b).

7. Żłobki, przedszkola, szkoły, bursy, internaty oraz inne zakłady dla dzieci i młodzieży:

a) doprowadzenie ustępów do należytego stanu,

b) urządzenie umywalni w ilości umożliwiającej stałe utrzymywanie w czystości rąk dzieci (młodzieży) i personelu,

c) uporządkowanie studzien,

d) higiena w akcji dożywiania dzieci i młodzieży,

e) walka z wszawicą,

f) wykonanie czynności wymienionych w ust. 4 lit. b).

8. Hotele, domy wczasowe, turystyczne, wypoczynkowe, hotele robotnicze, kluby i świetlice, urzędy i biura:

a) oczyszczenie i uporządkowanie urządzeń instalacyjno-sanitarnych (jak ustępy, umywalki), urządzeń do gromadzenia i usuwania odpadków (śmietniki, zbiorniki, kosze, spluwaczki), korytarzy, magazynów, pomieszczeń gospodarczych, kuchni, bufetów, szatni, miejsc kąpielowych (wanny, natryski) itp. - z zabezpieczeniem przed gryzoniami i owadami,

b) we wszystkich obiektach, w miarę możliwości, pomalowanie lub pobielenie pomieszczeń, a co najmniej mycie ich środkami czyszcząco-dezynfekcyjnymi.

9. Miejscowości uzdrowiskowe:

a) uporządkowanie parków zieleńców, ulic,

b) urządzenie placów zabawowych dla dzieci,

c) uporządkowanie obiektów turystycznych, pensjonatów, jadłodajni, sklepów spożywczych i innych obiektów uzdrowiskowych,

d) wykonanie czynności wymienionych w ust. 1.

10. Miejscowości wytypowane na kolonie letnie:

a) uporządkowanie terenu i źródeł wodnych,

b) zaopatrzenie w konieczne urządzenia sanitarne (ustępy, śmietniki itp.) jak w ust. 1,

c) urządzenie i zabezpieczenie miejsc kąpieli.

11. Boiska i tereny sportowe:

a) naprawa lub urządzenie ogrodzenia, ustępów, śmietników i koszy na odpadki,

b) uporządkowanie bufetów i zapewnienie dobrej wody do picia,

c) wykonanie czynności jak w ust. 1.

12. Drogi i środki komunikacyjne:

a) uporządkowanie i oczyszczenie powierzchni dróg,

b) doprowadzenie do porządku dworców, portów i przystani, zaopatrzenie ich w konieczne urządzenia sanitarne (źródła zaopatrzenia w wodę, umywalnie i klozety),

c) oczyszczenie i uporządkowanie wozów, samochodów, wagonów i statków.

13. Zakłady społeczne służby zdrowia:

Doprowadzenie do takiego stanu sanitarnego, aby każdy zakład mógł służyć za wzór czystości i porządku pod każdym względem, a w szczególności:

a) oczyszczenie z kurzu i brudu pomieszczeń, urządzeń i sprzętów,

b) odświeżenie wnętrza pomieszczeń i - w miarę możliwości - również zewnętrznych ścian budynków przez pomalowanie, bielenie itp.,

c) uporządkowanie kuchni, bufetów, stołówek pracowniczych, uzupełnienie zaopatrzenia ich personelu w odzież ochronną, urządzenie odpowiednich szatni i umywalni dla personelu, usunięcie nieodpowiedniego sprzętu i naczyń, założenie siatek w oknach,

d) doprowadzenie do wzorowego stanu urządzeń do usuwania nieczystości (ustępów, śmietników, gnojowników, kanalizacji),

e) wyznaczenie pomieszczeń lub pojemników na odpadki użytkowe i złom,

f) usunięcie miękkich mebli z pomieszczeń dla chorych na oddziałach chirurgicznych, położniczych i ginekologicznych, a pozostawienie tych mebli na innych oddziałach jedynie w przypadku, gdy są one tam niezbędne, a zakład jest przygotowany do utrzymania ich w należytej czystości i porządku,

g) usunięcie doniczek z kwiatami z oddziałów położniczych, ginekologicznych i chirurgicznych oraz innych zbędnych przedmiotów ze wszystkich oddziałów szpitalnych,

h) uporządkowanie pomieszczeń gospodarczych: chlewów, stajni, garaży, warsztatów, wozowni, składów opałowych itp. i zaprowadzenie w nich należytego ładu i czystości,

i) uporządkowanie terenów otaczających zakłady służby zdrowia i przygotowanie tych terenów do urządzenia na nich trawników i kwietników,

j) doprowadzenie do wzorowej czystości samochodów sanitarnych.

14. Należy wszędzie:

a) przejawiać troskę o czystość powietrza (zwalczanie źródeł zanieczyszczenia), należyte przewietrzanie zwłaszcza pomieszczeń, gdzie przebywają ludzie, a w szczególności w miejscach pracy, nauczania i opieki, widowiskowych i kultury fizycznej,

b) wzmóc walkę z gryzoniami (szczury, myszy) oraz insektami przenoszącymi zarazki chorób zakaźnych (muchy, wszy, pluskwy, pchły, komary) przez jak najszersze stosowanie wszelkich dostępnych środków i zabiegów deratyzacyjnych (niezależnie od prowadzonych co roku akcji powszechnego odszczurzania i akcji odmuszania).

• Identyfikator: M.P.1954.A-22.365
• Rodzaj: Instrukcja
• Tytuł: Szczegółowy zakres działania komitetów sanitarno-porządkowych przy prezydiach rad narodowych, stałych sekcji sanitarno-porządkowych przy komitetach blokowych oraz gromadzkich komitetów sanitarno-porządkowych.
• Data aktu: 18/02/1954
• Data ogłoszenia: 26/02/1954
• Data wejścia w życie: 26/02/1954