Organizacja i zakres działania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy.

ZARZĄDZENIE

PRZEWODNICZĄCEGO PAŃSTWOWEJ KOMISJI PLANOWANIA GOSPODARCZEGO

z dnia 16 września 1953 r.

w sprawie organizacji i zakresu działania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy.

Na podstawie § 11 uchwały nr 592 Prezydium Rządu z dnia 1 sierpnia 1953 r. w sprawie zapewnienia postępu w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Monitor Polski Nr A-83, poz. 979) zarządza się, co następuje:

§  1. 

1. Wprowadza się ramową instrukcję w sprawie organizacji i zakresu działania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy, stanowiącą załącznik do zarządzenia.

2. Na podstawie ramowej instrukcji ministrowie (kierownicy centralnych urzędów) wydadzą instrukcje szczegółowe uwzględniające szczególne warunki danej gałęzi gospodarki narodowej.

§ 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

INSTRUKCJA W SPRAWIE ORGANIZACJI I ZAKRESU DZIAŁANIA SŁUŻBY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY W ZAKŁADACH PRACY.

§ 1. Starszy inżynier, inżynier lub technik bezpieczeństwa i higieny pracy podlega zastępcy dyrektora przedsiębiorstwa (kierownika zakładu) do spraw techniczno-eksploatacyjnych.

§ 2. Przyjmowanie, zwalnianie i przenoszenie personelu inżynieryjno-technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy może nastąpić jedynie za zgodą kierownika jednostki nadrzędnej.

§ 3. Personelu inżynieryjno-technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy nie wolno obciążać funkcjami, nie wchodzącymi w zakres jego działalności.

I.

Zakres działania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

§  4. 

1. Do zakresu działania personelu inżynieryjno-technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy należy:

1) stałe czuwanie nad przestrzeganiem ogólnych i szczegółowych przepisów o ochronie pracy (ustawy, rozporządzenia, instrukcje, regulaminy itp.) oraz nad stosowaniem przewidzianych w tych przepisach skutecznych środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym;

2) szczegółowa i systematyczna kontrola stanu technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy w całym zakładzie pracy nie rzadziej niż raz w miesiącu;

3) sporządzanie protokołów, stanowiących podstawę do przedsięwzięcia środków zapobiegających wypadkom i chorobom zawodowym oraz materiał do sprawozdań, składanych jednostkom nadrzędnym i właściwym organom związku zawodowego;

4) udział w prowadzeniu badań przyczyn wypadków i chorób zawodowych, przesłuchiwanie świadków wypadku wspólnie z zakładowym inspektorem pracy i kierownikiem oddziału, w którym zdarzył się wypadek (sporządzanie protokołów badań, zbieranie i zabezpieczanie dowodów, które pozwolą ustalić, bezpośrednie i pośrednie przyczyny wypadku);

5) prowadzenie statystyki i sprawozdawczości według obowiązujących instrukcji, a w szczególności w zakresie wypadków i chorób zawodowych;

6) organizowanie i prowadzenie działalności profilaktycznej na podstawie przeprowadzonej analizy wypadków i chorób zawodowych ze szczególnym zwróceniem uwagi na komórki wykazujące większą częstotliwość wypadków i zachorowań w związku z niekorzystnymi warunkami pracy;

7) ustalanie - wspólnie z kierownikami właściwych komórek organizacyjnych - warunków technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach roboczych; ustalenia te stanowić będą podstawę do opracowania przez kierowników tych komórek organizacyjnych projektów regulaminów (instrukcji o użytkowaniu narzędzi, obsłudze maszyn i zachowaniu się przy produkcji na danym stanowisku roboczym), które podlegają zatwierdzeniu przez nadrzędne jednostki techniczne;

8) opiniowanie na piśmie założeń do projektowanej budowy lub przebudowy zakładów pracy i urządzeń w zakresie technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udział w komisji oceny projektów inwestycyjnych (KOPI);

9) stałe usprawnianie i polepszanie stanu przewietrzenia, ogrzewania, ruchu powietrza (wentylacja, klimatyzacja), oświetlenia, walki z hałasem itp.;

10) udział w opracowywaniu projektów urządzeń zabezpieczających przed wypadkami oraz czuwanie nad stopniowym wprowadzaniem w życie zasad mechanizacji, automatyzacji i hermetyzacji procesów produkcyjnych;

11) inicjowanie racjonalizatorstwa i udział w pracach nad dostosowaniem odzieży ochronnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej do specyficznych warunków pracy występujących na oddziałach lub poszczególnych stanowiskach roboczych;

12) udział w naradach produkcyjnych i technicznych w celu wiązania zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy z postępem technicznych i zagadnieniami produkcyjnymi;

13) opracowywanie projektów planów nakładów finansowych na bezpieczeństwo i higienę pracy w porozumieniu z działem inwestycji, działem głównego mechanika i działem planowania oraz z zakładową organizacją związkową (komisja ochrony pracy) zgodnie z uprzednio opracowanym rzeczowym planem poprawy warunków pracy;

14) udział w opracowywaniu planów zaopatrzenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zwłaszcza przy określaniu typów i rodzajów odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej;

15) kontrola prawidłowego i celowego wydatkowania funduszów przyznanych na bezpieczeństwo i higienę pracy (obciążenie rachunku bezpieczeństwa i higieny pracy przez księgowość nie może nastąpić bez podpisu odpowiedzialnego pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy);

16) czuwanie nad realizacją zgodnie z obowiązującymi przepisami:

a) zaopatrywania pracowników w odzież specjalną, obuwie specjalne i sprzęt ochrony osobistej, dostosowane do warunków pracy,

b) wydawanie pracownikom środków do mycia,

c) wydawanie pracownikom mleka i innych środków odżywczych,

d) zaopatrywania apteczek pierwszej pomocy w odpowiednie materiały,

e) przestrzeganie przepisów prawnych co do skróconego czasu pracy, urlopów profilaktycznych itp.,

f) niezatrudniania kobiet i młodocianych przy pracach wzbronionych;

17) organizowanie i ewentualne prowadzenie instruktażu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla robotników nowoprzyjmowanych i przenoszonych na nowe stanowiska robocze, sprawdzanie wiadomości robotników w tym zakresie oraz pouczanie w drodze konsultacji personelu inżynieryjno-technicznego o zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy;

18) wnioskowanie w sprawach kierowania majstrów, kierowników oddziałów (wydziałów) i personelu inżynieryjno-technicznego na kursy z zakresu ochrony pracy;

19) popularyzowanie zagadnień z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przez:

a) organizowanie pogadanek międzyoddziałowych dla wymiany doświadczeń,

b) inicjowanie współzawodnictwa międzyoddziałowego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

c) umożliwianie robotnikom i pracownikom korzystania z publikacji oraz czasopism z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,

d) organizowanie odczytów, pokazów filmowych itp. dla załogi zakładu pracy,

e) urządzanie gabinetów i kącików ochrony pracy w zakładach i oddziałach oraz wystaw,

f) prowadzenie akcji propagandowej za pomocą plakatów, radiowęzła, gazetki ściennej, wywieszania instrukcji o bezpieczeństwie i higienie pracy przy poszczególnych stanowiskach roboczych itp.;

20) współpraca z instytucjami zajmującymi się zagadnieniem ochrony pracy, a w szczególności:

a) z organami związków zawodowych (społeczna inspekcja pracy),

b) z organami państwowej inspekcji pracy,

c) z Urzędem Dozoru Technicznego,

d) ze Stacją Ratownictwa Górniczego,

e) ze strażami pożarnymi,

f) z instytucjami naukowymi (np. Centralnym Instytutem Ochrony Pracy), z tym że o wnioskach kierowanych do tych instytucji należy zawiadomić komórki bezpieczeństwa i higieny pracy wyższego szczebla;

21) współpraca z terenowymi organami służby zdrowia i placówkami leczniczo-zapobiegawczymi przy zakładach pracy oraz z ośrodkami badawczo-leczniczymi chorób zawodowych, poradniami higieny pracy oraz z organami państwowej inspekcji sanitarnej i stacjami sanitarno-epidemiologicznymi przy:

a) wykrywaniu przyczyn chorób zawodowych,

b) wykrywaniu przyczyn drobnych wypadków nie powodujących przerwy w pracy,

c) wykrywaniu przyczyn absencji chorobowych, związanych z istnieniem specjalnie niekorzystnych warunków pracy w zakładzie pracy bądź na oddziałach lub poszczególnych stanowiskach roboczych,

d) podnoszeniu stanu sanitarnego i higieny pracy w zakładzie,

e) organizowaniu zakładowej służby ratownictwa,

f) przeszkalaniu robotników na ratowników dla niesienia pierwszej pomocy,

g) inicjowaniu objęcia przepisami ochronnymi nowopowstałych stanowisk pracy lub procesów technologicznych szkodliwych dla kobiet oraz młodocianych itp.,

h) urządzaniu pijalni mleka itp.;

22) składanie wniosków dotyczących sposobów polepszenia warunków technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy;

23) składanie co najmniej raz w miesiącu sprawozdań z postępu na odcinku bezpieczeństwa i higieny pracy oraz o potrzebach w tym zakresie, sposobach i terminach realizacji tych potrzeb oraz o ewentualnych trudnościach w wykonaniu.

2. Do obowiązków służby bezpieczeństwa i higieny pracy nie należy zamawianie, zakup, magazynowanie, konserwacja, rozdział itp. odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej. Czynności te należą do zakresu działania komórek zaopatrzenia materiałowo-technicznego. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązana jest jedynie do współpracy z komórkami zaopatrzenia materiałowo-technicznego zakładu:

a) jako fachowy organ doradczy przy planowaniu zaopatrzenia i przy odbiorze odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej,

b) jako fachowy organ doradczy przy budowie lub urządzaniu nowego magazynu odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej,

c) jako fachowy organ doradczy przy naprawie i przeróbkach odzieży specjalnej i obuwia specjalnego oraz konserwacji sprzętu ochrony osobistej.

§  5. 

1. Do uprawnień personelu inżynieryjno-technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy należy:

1) wydawanie poleceń wstrzymania robót w przypadkach, gdy niezachowanie obowiązujących przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy grozi poważnym niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracujących; o wydaniu polecenia należy natychmiast powiadomić naczelnego inżyniera (zastępcę dyrektora, kierownika budowy itp.);

2) wydawanie poleceń usunięcia z użycia narzędzi pracy i przyrządów będących w stanie powodującym zagrożenie dla życia i zdrowia (z jednoczesnym zawiadomieniem o tym kierownika danej komórki organizacyjnej);

3) wnioskowanie w sprawie usuwania z pracy tych osób, które w poważnym stopniu naruszają przepisy i prawidła bezpiecznej pracy;

4) przedkładanie kierownictwu zakładu pracy wniosków w sprawie wstrzymania (całkowitego lub częściowego) premii tym osobom, które - uporczywie wykraczając przeciwko obowiązującym przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy - powodują swoim postępowaniem wypadki lub stwarzają niebezpieczeństwo zaistnienia wypadku.

2. O odmowie wykonania poleceń lub wniosków personelu inżynieryjno-technicznego bezpieczeństwa i higieny pracy, opisanych w ust. 1 pkt 1-3, personel ten jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie naczelnego inżyniera (zastępcę dyrektora) lub dyrektora (kierownika) przedsiębiorstwa (zakładu).

II.

Obowiązki załogi zakładu pracy.

§ 6. Cała załoga zakładu pracy powinna znać obowiązujące przepisy i instrukcje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące terenu, budynków, urządzeń i procesów technologicznych oraz powinna przestrzegać stosowania wszelkich środków zapewniających bezpieczeństwo i higienę pracy.

§ 7. Kierownicy komórek organizacyjnych (wydziałów, oddziałów, warsztatów i laboratoriów) oraz majstrowie i brygadziści mają obowiązek:

1) sprawowania nadzoru nad bezpiecznym stanem pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego;

2) ściśle współpracować z personelem inżynieryjno- technicznym bezpieczeństwa i higieny pracy przy opracowywaniu planów poprawy warunków pracy i zapewnieniu realizacji poprawy tych warunków;

3) organizowania stanowisk roboczych w myśl założeń bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) zapewnienia zatrudnionym środków ochrony osobistej;

5) organizowania przygotowania i prowadzenia robót w sposób zabezpieczający przed wypadkami;

6) czuwania nad właściwym przechowywaniem i konserwacją dyżurnej i awaryjnej odzieży specjalnej, dyżurnego i awaryjnego obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej;

7) opracowywania instrukcji w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i uzgadniania tych instrukcji z personelem inżynieryjno technicznym bezpieczeństwa i higieny pracy;

8) przeprowadzania szczegółowych dochodzeń powypadkowych, sporządzania właściwej dokumentacji oraz ustalania przyczyn wypadków dla podjęcia kroków, zmierzających do zapobiegnięcia na przyszłość podobnym wypadkom.

§ 8. Na majstrach i brygadzistach ciąży w szczególności obowiązek dopilnowania przestrzegania przez robotników bezpiecznych metod i organizacji pracy, przeprowadzania instruktażu (wstępnego i okresowego) na każdym stanowisku roboczym, sprawowania nadzoru nad stanem wyposażenia technicznego, narzędzi, osłon oraz innych urządzeń i przyrządów zabezpieczających, nadzór nad korzystaniem przez zatrudnionych z wydanej im odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej, nadzór nad przestrzeganiem przez zatrudnionych przepisów i instrukcji z dziedziny techniki bezpieczeństwa i higieny pracy, udział w szczegółowym badaniu przyczyn wszystkich wypadków przy pracy oraz podejmowania na tej podstawie odpowiednich środków zapobiegawczych.

• Identyfikator: M.P.1953.A-83.980
• Rodzaj: Zarządzenie
• Tytuł: Organizacja i zakres działania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy.
• Data aktu: 16/09/1953
• Data ogłoszenia: 19/09/1953
• Data wejścia w życie: 19/09/1953