Stany Zjednoczone Ameryki-Unia Europejska. Umowa ustanawiająca procedury bezpieczeństwa dotyczące startu satelitów Galileo z terytorium Stanów Zjednoczonych. Bruksela.2024.03.25.

UMOWA MIĘDZY UNIĄ EUROPEJSKĄ A STANAMI ZJEDNOCZONYMI AMERYKI USTANAWIAJĄCA PROCEDURY BEZPIECZEŃSTWA DOTYCZĄCE STARTU SATELITÓW GALILEO Z TERYTORIUM STANÓW ZJEDNOCZONYCH

UNIA EUROPEJSKA, zwana dalej "Unią",

oraz

STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI, zwane dalej "Stanami Zjednoczonymi", obie strony zwane dalej łącznie "Stronami",

BIORĄC POD UWAGĘ znaczenie, jakie technologie kosmiczne mają dla narodów i ich obywateli w dziedzinach łączności, teledetekcji, nawigacji i bezpieczeństwa narodowego,

PRZEKONANE o potrzebie zapewnienia współpracy między Stanami Zjednoczonymi a Unią, tak aby umożliwić pełne czerpanie korzyści płynących z tych ważnych technologii we wszystkich odpowiednich zastosowaniach,

PRZYPOMINAJĄC, że Galileo to globalny system nawigacji satelitarnej Unii zaprojektowany w celu bezpłatnego dostarczania informacji na temat pozycji i czasu dla szerokiego zakresu sektorów, takich jak lotnictwo, kolej, żegluga czy telekomunikacja,

ŚWIADOME TEGO, że przywóz urządzeń niejawnych UE na terytorium Stanów Zjednoczonych na potrzeby startów satelitów niesie ze sobą nieodłączne ryzyko dla bezpieczeństwa i wymaga odpowiednich środków zabezpieczających i współpracy między Stanami Zjednoczonymi a Unią,

BIORĄC POD UWAGĘ, że Stany Zjednoczone i Unia podzielają cel, jakim jest zapobieganie niewłaściwemu wykorzystywaniu technologii kosmicznych i ochrona przed nim, wzmacniając tym samym ich własne bezpieczeństwo i zapewniając swoim obywatelom wysoki poziom zabezpieczeń,

UWZGLĘDNIAJĄC strategiczne i naukowe znaczenie oraz wartość ekonomiczną satelitów Galileo,

UZNAJĄC potrzebę zapewnienia ochrony informacji niejawnych i aktywów związanych ze startem satelitów Galileo,

BIORĄC POD UWAGĘ, że wyzwania techniczne towarzyszące startom satelitów sprawiają, że bieżąca wymiana informacji i współpraca między Stanami Zjednoczonymi a Unią stają się niezbędne,

PRZYWOŁUJĄC Umowę w sprawie promowania, użytkowania i świadczenia usług systemów nawigacji satelitarnej Galileo i GPS oraz powiązanych z nimi aplikacji między Stanami Zjednoczonymi Ameryki, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w Dromoland Castle, Co. Clare, dnia 26 czerwca 2004 r.,

PRZYWOŁUJĄC Umowę między Unią Europejską a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie bezpieczeństwa informacji niejawnych, sporządzoną w Waszyngtonie dnia 30 kwietnia 2007 r., w szczególności jej art. 19 (zwaną dalej "umową o bezpieczeństwie"), oraz powiązane z nią uzgodnienia dotyczące bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji niejawnych wymienianych między UE a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, zatwierdzone Komitet Bezpieczeństwa Rady w dniu 29 czerwca 2007 r. oraz przez Stany Zjednoczone w dniu 18 lipca 2007 r. (zwane dalej "uzgodnieniami dotyczącymi bezpieczeństwa"),

BIORĄC POD UWAGĘ, że Komisja Europejska powierzyła zarządzanie umowami o świadczenie usług startowych na potrzeby Galileo Europejskiej Agencji Kosmicznej, która realizuje dla Unii kampanie startowe satelitów,

BIORĄC POD UWAGĘ obowiązki komercyjnych dostawców usług startowych ze Stanów Zjednoczonych, określone w przepisach prawa Stanów Zjednoczonych, regulacjach, polityce, stosownych licencjach i uzgodnieniach dotyczących wsparcia, a także odpowiednią rolę i odpowiednie obowiązki departamentów i agencji Stanów Zjednoczonych,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

Artykuł  1

Zakres

1. 
Niniejsza Umowa ma zastosowanie do startów satelitów Galileo z terytorium Stanów Zjednoczonych.
2. 
Strony uznają, że urządzenia i dokumenty niejawne UE będą wywożone z Unii i przywożone do Stanów Zjednoczonych, wykorzystywane na terytorium Stanów Zjednoczonych i ponownie wywożone do Unii. W celu ochrony urządzeń i dokumentów niejawnych UE obie Strony zapewniają, w ścisłej współpracy z dostawcą usług startowych, zastosowanie wszelkich niezbędnych i odpowiednich środków zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy w celu kontroli i ochrony tego rodzaju urządzeń i dokumentów.
3. 
Lokalny urzędnik Europejskiej Agencji Kosmicznej ds. bezpieczeństwa, wyznaczone przez niego osoby oraz osoby wyznaczone przez Komisję Europejską zachowują wyłączny dostęp do urządzeń i dokumentów niejawnych UE podczas każdej kampanii startowej, począwszy od przybycia takich urządzeń i dokumentów na terytorium Stanów Zjednoczonych, aż do opuszczenia przez nie terytorium Stanów Zjednoczonych, chyba że określono inaczej w niniejszej Umowie lub upoważnieniu wydanym przez Komisję Europejską po konsultacji przeprowadzonej przez Strony.
4. 
W przypadku gdy informacje niejawne UE zostają udostępnione rządowi Stanów Zjednoczonych lub upoważnionym stronom trzecich, o których mowa w art. 5 ust. 4, lub innym stronom trzecim wspólnie uzgodnionym przez Strony, bądź w inny sposób przez nich otrzymane, postanowienia umowy o bezpieczeństwie i postanowienia zawarte w niniejszej umowie mają zastosowanie do takich informacji niejawnych UE oraz regulują ich ochronę, niezależnie od tego, jaki podmiot europejski je przekazuje.
Artykuł  2

Definicje

Do celów niniejszej Umowy stosuje się następujące definicje:

1.
"informacje niejawne UE" lub "EUCI" oznaczają wszelkie informacje lub materiały opatrzone klauzulą tajności UE, których nieuprawnione ujawnienie mogłoby w różnym stopniu zaszkodzić interesom UE lub interesom co najmniej jednego z jej państw członkowskich. EUCI mogą mieć formę przekazu ustnego, wizualnego, elektronicznego, magnetycznego lub dokumentu, lub też formę materiału, w tym sprzętu i technologii;
2.
"urządzenia i dokumenty niejawne UE" oznaczają urządzenia i dokumenty zawierające EUCI;
3.
"aktywa chronione UE" oznaczają wszelkie przedmioty lub materiały znajdujące się w bazie startowej, które zostały przywiezione na terytorium Stanów Zjednoczonych na potrzeby przeprowadzenia startu satelity Galileo, w tym między innymi urządzenia i dokumenty niejawne UE;
4.
"strefy bezpieczne" oznaczają miejsca w bazie startowej służące do przechowywania i korzystania z aktywów chronionych Unii, zgodnie z uzgodnieniami umownymi UE z dostawcą usług startowych oraz uzgodnieniami dostawcy usług startowych z bazą startową dotyczącymi wsparcia;
5.
"baza startowa" oznacza określoną lokalizację na terenie stanowiącym własność rządu Stanów Zjednoczonych, wyposażoną w instalacje do montażu rakiety nośnej, obsługi paliwa, przygotowania statku kosmicznego do startu, przeprowadzania i monitorowania startów, która znajduje się na terytorium Stanów Zjednoczonych i z której ma nastąpić start satelitów Galileo, bądź większą liczbę takich lokalizacji;
6.
"komercyjny obiekt przetwarzania ładunków użytkowych" oznacza obiekt przeznaczony do przygotowania statku kosmicznego i ładunku użytkowego do startu, znajdujący się na terytorium Stanów Zjednoczonych poza bazą startową na terenie stanowiącym własność prywatną;
7.
"incydent bezpieczeństwa" oznacza każde zdarzenie, które może skutkować nieuprawnionym dostępem do informacji, dokumentów lub urządzeń, ich wykorzystaniem, ujawnieniem, modyfikacją lub zniszczeniem, bądź ingerencją w działanie systemu aktywów chronionych UE;
8.
"dostawca usług startowych" oznacza organizację Stanów Zjednoczonych, której Komisja Europejska zleciła przeprowadzenie startu satelitów Galileo;
9.
"Galileo" oznacza unijny niezależny cywilny globalny system nawigacji satelitarnej (GNSS) objęty kontrolą cywilną, składający się z konstelacji satelitów, centrów kontroli i globalnej sieci stacji naziemnych, który oferuje usługi pozycjonowania, nawigacji i pomiaru czasu, z uwzględnieniem potrzeb i wymogów w zakresie bezpieczeństwa;
10.
"satelita Galileo" oznacza związany z systemem Galileo statek kosmiczny, który został przywieziony na terytorium Stanów Zjednoczonych na potrzeby przeprowadzenia startu;
11.
"odpady z satelity Galileo" oznaczają satelitę Galileo lub jego część, w tym jego fragmenty i elementy, które znalazły się na terytorium Stanów Zjednoczonych lub na wodach terytorialnych Stanów Zjednoczonych bądź na wodach międzynarodowych w następstwie awarii lub wypadku z udziałem satelity Galileo;
12.
"Europejska Agencja Kosmiczna" lub "ESA" jest organizacją międzyrządową ustanowioną Konwencją o utworzeniu Europejskiej Agencji Kosmicznej, która została otwarta do podpisu w Paryżu w dniu 30 maja 1975 r. i weszła w życie w dniu 30 października 1980 r. Zgodnie z art. 28 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiającego Unijny program kosmiczny i Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego (zwanego dalej "rozporządzeniem UE w sprawie przestrzeni kosmicznej") Unia powierzyła ESA zadania związane z wdrażaniem Unijnego programu kosmicznego, w tym w zakresie udzielania i wykonywania konkretnych zamówień na usługi startowe, które ESA realizuje na rzecz Unii;
13.
"Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego" lub "EUSPA" jest agencją UE ustanowioną rozporządzeniem Unii w sprawie przestrzeni kosmicznej, której Komisja Europejska powierzyła zarządzanie komponentem Galileo Unijnego programu kosmicznego i jego eksploatację;
14.
"lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa" oznacza wyznaczonego przez Komisję Europejską urzędnika ESA, który jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo unijnych kampanii startowych Galileo;
15.
"osoby wyznaczone przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa" oznaczają członków personelu ESA i wykonawców współpracujących z ESA, wyznaczonych na piśmie przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa na potrzeby realizacji w ich imieniu określonej funkcji, określonego obowiązku lub określonego zadania. Wyznaczenie jest ograniczone do konkretnego zadania i nie oznacza upoważnienia wyznaczonej osoby do działania w imieniu lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa w ogólnym znaczeniu;
16.
"osoby wyznaczone przez Komisję Europejską" oznaczają pracowników Unii, w tym pracowników EUSPA, oraz ekspertów z państw członkowskich Unii wyznaczonych na piśmie przez Komisję Europejską do realizacji w jej imieniu określonej funkcji, określonego obowiązku lub określonego zadania. Wyznaczenie jest ograniczone do konkretnego zadania i nie oznacza upoważnienia wyznaczonej osoby do działania w imieniu Komisji Europejskiej w ogólnym znaczeniu.
Artykuł  3

Procedury przywozu

1. 
Przywóz aktywów chronionych UE na terytorium Stanów Zjednoczonych podlega przepisom prawa Stanów Zjednoczonych, w tym przepisom administrowanym lub egzekwowanym przez Biuro Ceł i Ochrony Granic (CBP) Stanów Zjednoczonych. CBP, zgodnie z mającym zastosowanie przepisami i polityką, korzysta ze swobody uznania co do tego, czy konieczna jest inspekcja przedmiotowych elementów.
2. 
Unia, w porozumieniu z dostawcą usług startowych, przekazuje odpowiednim agencjom Stanów Zjednoczonych wszystkie informacje wymagane na mocy prawa Stanów Zjednoczonych, aby umożliwić odprawę celną aktywów chronionych UE, w tym spełnienie stosownych wymogów licencyjnych. Stany Zjednoczone przekazują Komisji Europejskiej informacje na temat przewidywanych procedur odprawy celnej.
3. 
W przypadku gdy CBP stwierdzi potrzebę przeprowadzenia inspekcji satelity Galileo lub innych aktywów chronionych UE, punkt kontaktowy CBP, wyznaczony zgodnie z art. 9, kontaktuje się z lokalnym urzędnikiem ESA ds. bezpieczeństwa i, w miarę możliwości, zapewnia obecność lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa lub wyznaczonych przez niego osób podczas takiej inspekcji. Każdą taką inspekcję celną przeprowadza się zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa Stanów Zjednoczonych, w strefie bezpiecznej lub w innym obiekcie w bazie startowej wyznaczonym przez obie strony, uwzględniając poziom bezpieczeństwa współmierny do charakteru elementów poddawanych inspekcji, i dokonuje się jej wyłącznie w zakresie niezbędnym do zapewnienia zgodności z przepisami prawa Stanów Zjednoczonych.
4. 
Lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa może zwrócić się do CBP z wnioskiem o wstrzymanie wszelkich inspekcji w celu umożliwienia przeprowadzenia uprzednich dwustronnych konsultacji między Komisją Europejską a Departamentem Stanu Stanów Zjednoczonych. W przypadku braku bezpośredniego zagrożenia dla życia ludzkiego lub bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych oczekuje się uwzględnienia takiego wniosku przez CBP.
Artykuł  4

Ochrona stref bezpiecznych bazy startowej i aktywów chronionych UE

1. 
W sposób zgodny z przepisami prawa Stanów Zjednoczonych, politykami, procedurami oraz uzgodnieniami z dostawcą usług startowych dotyczącymi wsparcia:
a)
Stany Zjednoczone podejmują wszelkie niezbędne i odpowiednie kroki w celu ochrony bazy startowej, w tym obszarów obejmujących strefę bezpieczną, przed jakimkolwiek wtargnięciem.
b)
Stany Zjednoczone wprowadzają wszelkie niezbędne i właściwe środki zabezpieczające satelity Galileo przed uszkodzeniem, zmianą lub manipulacją w trakcie kampanii startowej, począwszy od ich przybycia na terytorium Stanów Zjednoczonych, aż do opuszczenia przez nie terytorium Stanów Zjednoczonych.
c)
Stany Zjednoczone potwierdzają, na wniosek Komisji Europejskiej, status świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego obiektu posiadanego przez dostawcę usług startowych oraz właściciela/operatora komercyjnego obiektu przetwarzania ładunków użytkowych zgodnie z przepisami krajowymi Stanów Zjednoczonych dotyczącymi przechowywania urządzeń i dokumentów niejawnych. Stany Zjednoczone powiadamiają Komisję Europejską o każdej zmianie uprzednio potwierdzonego statusu.
d)
Z zastrzeżeniem postanowień art. 3 ust. 3, art. 5 ust. 4 i art. 6 ust. 3, Stany Zjednoczone nie otrzymują dostępu do aktywów chronionych UE ani nie przeprowadzają ich inspekcji w bazie startowej. Stany Zjednoczone chronią strefy bezpieczne przed wszelkimi formami nieuprawnionego wejścia, podsłuchu lub innych form ingerencji w działania prowadzone w tych strefach.
e)
Członkowie personelu rządu Stanów Zjednoczonych oraz personelu wykonawcy pomocniczego mogą otrzymać dostęp do strefy bezpiecznej zlokalizowanej w bazie startowej i dokonywać jej inspekcji w ograniczonym celu polegającym na potwierdzeniu zgodności z wymogami w zakresie zabezpieczeń, bezpieczeństwa i środowiska, na potrzeby egzekwowania prawa karnego lub w inny sposób przewidziany w art. 5. W przypadku takiego dostępu lub takiej inspekcji członkowie personelu rządu Stanów Zjednoczonych oraz personelu wykonawcy pomocniczego przekazują stosowne powiadomienie, aby ułatwić lokalnemu urzędnikowi ESA ds. bezpieczeństwa lub wyznaczonym przez niego osobom szybki dostęp do strefy bezpiecznej i nie usuwają lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa ani wyznaczonych przez niego osób ze strefy bezpiecznej, z wyjątkiem ograniczonych przypadków nagłego i bezpośredniego zagrożenia dla życia ludzkiego lub zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych lub do celów egzekwowania prawa karnego. W takich przypadkach członkowie personelu rządu Stanów Zjednoczonych przekazują jednak odpowiednie informacje lokalnemu urzędnikowi ESA ds. bezpieczeństwa lub, jeżeli nie jest on dostępny, odpowiednio poinformowanym wyznaczonym przez niego osobom oraz dokładają wszelkich starań, aby zapewnić nieprzerwane działanie unijnych systemów wideo zatwierdzonych na podstawie umowy z dostawcą usług startowych.
f)
Stany Zjednoczone nie utrudniają Unii korzystania z prawidłowo przywiezionych telekomunikacyjnych urządzeń szyfrujących w strefach bezpiecznych w bazie startowej lub w komercyjnym obiekcie przetwarzania ładunków użytkowych. Unia używa takich urządzeń wyłącznie za pośrednictwem sieci komunikacyjnej dostawcy usług startowych lub komercyjnego obiektu przetwarzania ładunków użytkowych, chyba że Stany Zjednoczone zezwolą na ich używanie w inny sposób.
2. 
Stany Zjednoczone informują lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa za pośrednictwem dostawcy usług startowych przed podjęciem ewentualnej decyzji o ewakuacji jakiegokolwiek obszaru bazy startowej w związku ze startem satelity Unii. W zakresie, w jakim jest to w takich okolicznościach możliwe, zezwala się Unii na umieszczenie całodobowej (24/7) straży w strefach bezpiecznych lub wokół nich oraz kontynuowanie zdalnego monitorowania stref bezpiecznych za pośrednictwem unijnych systemów wideo zatwierdzonych na podstawie umowy z dostawcą usług startowych.
3. 
Przed rozmieszczeniem lub rozpoczęciem przechowywania urządzeń i dokumentów niejawnych UE w strefie bezpiecznej zlokalizowanej w bazie startowej lub w komercyjnym obiekcie przetwarzania ładunków użytkowych Stany Zjednoczone, na wniosek Komisji Europejskiej, powiadamiają ją na piśmie o wprowadzeniu wszelkich niezbędnych i odpowiednich środków bezpieczeństwa.
4. 
Postanowienia niniejszego artykułu mają zasadniczo zastosowanie do działań i aktywów chronionych UE w bazie startowej i, o ile niniejszy artykuł nie stanowi inaczej, nie obejmują działań i aktywów chronionych UE w komercyjnym obiekcie przetwarzania ładunków użytkowych. Działania Unii i aktywa chronione UE w komercyjnym obiekcie przetwarzania ładunków użytkowych są regulowane przede wszystkim przez umowy między Unią, dostawcą usług startowych i właścicielem/operatorami takiego obiektu.
5. 
Unia przekazuje Stanom Zjednoczonym na piśmie wykaz urządzeń i dokumentów niejawnych UE związanych z kampanią startową oraz wykaz aktywów chronionych UE.
6. 
Strony wspólnie wyznaczają na piśmie bazę startową, komercyjny obiekt przetwarzania ładunków użytkowych oraz strefy bezpieczne, które mogą być wykorzystywane przez Unię podczas każdej kampanii startowej.
Artykuł  5

Dochodzenie w sprawie bezpieczeństwa

1. 
W przypadku podejrzenia wystąpienia incydentu bezpieczeństwa lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa, jeżeli uzna to za stosowne i po spotkaniu wyjaśniającym z urzędnikiem ds. bezpieczeństwa dostawcy usług startowych, zgłasza incydent bezpieczeństwa organowi Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej w celu przeprowadzenia dalszego dochodzenia. Lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa zgłasza również incydent bezpieczeństwa Departamentowi Stanu Stanów Zjednoczonych.
2. 
Organ Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej, we współpracy z dostawcą usług startowych, lokalnym urzędnikiem ESA ds. bezpieczeństwa i innymi stosownymi organizacjami, badają wszelkie incydenty bezpieczeństwa zgłoszone przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa.
3. 
Po zakończeniu dochodzenia Stany Zjednoczone przedkładają Komisji Europejskiej pełne sprawozdanie, zgodnie z art. 25 lit. b) umowy o bezpieczeństwie, oraz określają ewentualne działania zaradcze lub naprawcze, które należy podjąć w stosownych przypadkach.
4. 
Członkowie personelu rządu Stanów Zjednoczonych lub innych organów federalnych lub stanowych, członkowie personelu dostawcy usług startowych, a także ich odpowiedni wykonawcy pomocniczy, posiadający wymagane poświadczenia bezpieczeństwa, mogą uzyskać dostęp do aktywów chronionych UE bądź dokonywać ich inspekcji wyłącznie w przypadku prowadzenia dochodzenia w następstwie incydentu bezpieczeństwa zgłoszonego przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa organowi Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej. Taki dostęp jest dozwolony wyłącznie do celów dochodzeniowych oraz po uzyskaniu uprzedniej zgody Komisji Europejskiej przekazanej przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa organowi Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej. Organ Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej, bądź inny właściwy organ Stanów Zjednoczonych, udziela z kolei zezwolenia na dostęp do EUCI odpowiednim członkom personelu federalnego i stanowego oraz personelu dostawcy usług startowych, a także ich odpowiednim wykonawcom, zgodnie z upoważnieniem Komisji Europejskiej.
5. 
Zgodnie z art. 3 ust. 3 umowy o bezpieczeństwie informacje niejawne UE, które zostały udostępnione Stanom Zjednoczonym przez Komisję Europejską, przez osoby wyznaczone przez Komisję Europejską lub przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa, w tym przez wyznaczone przez niego osoby, do celów wykonania niniejszej Umowy, lub które Stany Zjednoczone otrzymały z innych źródeł, są chronione przez Stany Zjednoczone w sposób co najmniej równoważny poziomowi ochrony zapewnianemu przez Unię. Załącznik A do niniejszej Umowy ma zastosowanie do informacji opieczętowanych, oznaczonych lub opatrzonych klauzulą "RESTREINT UE/EU RESTRICTED", które zostają udostępnione Stanom Zjednoczonym lub w inny sposób przez nie otrzymane.
6. 
Strony uznają, że incydent bezpieczeństwa mający miejsce w komercyjnym obiekcie przetwarzania ładunków użytkowych lub w tranzycie stanowiłby złożone i wyjątkowe wyzwanie jurysdykcyjne. W takiej sytuacji organ Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej dołożyłby wszelkich starań, aby ułatwić prowadzenie dochodzenia w sprawie takiego incydentu z udziałem odpowiednich stron, w tym UE, dostawcy usług startowych, właściciela/operatora komercyjnego obiektu przetwarzania ładunków użytkowych oraz odpowiednich organów federalnych i stanowych Stanów Zjednoczonych.
Artykuł  6

Odzyskiwanie odpadów z satelity Galileo

1. 
W przypadku awarii lub wypadku prowadzącego do zniszczenia satelity Galileo Stany Zjednoczone, w sposób zgodny z przepisami prawa Stanów Zjednoczonych, politykami, procedurami oraz uzgodnieniami Stanów Zjednoczonych z dostawcą usług startowych dotyczącymi wsparcia, upoważniają lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa, wyznaczone przez niego osoby oraz osoby wyznaczone przez Komisję Europejską, zgodnie z informacjami przekazanymi przez jej punkt kontaktowy określony w art. 9, do:
a)
udziału w poszukiwaniu i zbieraniu odpadów z satelity Galileo w lokalizacjach odpadów;
b)
przechowywania odpadów z satelity Galileo w strefie bezpiecznej pod stałym nadzorem lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa;
c)
przewiezienia odpadów z satelity Galileo na terytorium Unii.
2. 
Podczas operacji odzyskiwania każda ze Stron niezwłocznie powiadamia drugą Stronę o każdej poznanej lokalizacji odpadów z satelity Galileo poza określonym obszarem poszukiwań, w zakresie, w jakim jest to wykonalne przed ich fizycznym usunięciem z lokalizacji odpadów.
3. 
Członkowie personelu rządu Stanów Zjednoczonych oraz dostawcy usług startowych, a także ich wykonawcy pomocniczy, mogą dokonywać inspekcji odzyskanych odpadów z satelity Galileo wyłącznie do celów dochodzeniowych. Dopuszczają przy tym obecność lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa. Każda inspekcja odzyskanych odpadów z satelity Galileo poza kontrolą wzrokową powinna mieć miejsce wyłącznie po przeprowadzeniu konsultacji między Stronami.
4. 
Lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa może zwrócić się do punktu kontaktowego Federalnej Administracji Lotnictwa Cywilnego (FAA), wyznaczonego zgodnie z art. 9, z wnioskiem o wstrzymanie wszelkich planowanych inspekcji odpadów z satelity Galileo w celu umożliwienia przeprowadzenia uprzednich dwustronnych konsultacji między Komisją Europejską a Departamentem Stanu Stanów Zjednoczonych. W przypadku braku bezpośredniego zagrożenia dla życia ludzkiego lub bezpieczeństwa oczekuje się uwzględnienia takiego wniosku przez FAA.
Artykuł  7

Rejestracja

1. 
W odniesieniu do każdego satelity Galileo, którego start nastąpił z terytorium Stanów Zjednoczonych w związku z niniejszą Umową, Unia zapewnia przekazanie Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych informacji na temat obiektu kosmicznego, zgodnie z Konwencją w sprawie rejestracji obiektów wyrzuconych w przestrzeń kosmiczną, sporządzoną w dniu 12 listopada 1974 r. (zwaną dalej "konwencją o rejestracji").
2. 
Strony uzgadniają, że Stany Zjednoczone nie są odpowiedzialne za rejestrację satelitów Galileo zgodnie z konwencją o rejestracji oraz że Stany Zjednoczone nie mają jurysdykcji ani kontroli nad takimi obiektami w przestrzeni kosmicznej.
Artykuł  8

Odpowiedzialność

1. 
W przypadku gdy satelita Galileo lub jego część składowa wyrządzi szkodę skutkującą powstaniem co najmniej jednego roszczenia odszkodowawczego wniesionego przeciwko Stanom Zjednoczonym na mocy prawa międzynarodowego:
a)
Stany Zjednoczone mogą dążyć do tego, aby niezależnie od forum, na którym wniesiono takie roszczenie, zostały w związku z nim zastąpione przez Unię. Unia ułatwia takie wysiłki.
b)
Jeżeli takie zastąpienie nie powiedzie się, Unia zgadza się zwolnić Stany Zjednoczone z odpowiedzialności i wypłacić im odszkodowanie w związku z ewentualnymi zobowiązaniami finansowymi wynikającymi z uregulowania lub rozstrzygnięcia takich roszczeń. Strony koordynują kwestie obrony przed takimi roszczeniami.
c)
W przypadku sporu lub potencjalnego roszczenia Stany Zjednoczone niezwłocznie powiadamiają Unię na piśmie, podając wszystkie istotne szczegóły.
d)
Jeżeli Stany Zjednoczone zdecydują się uregulować roszczenie, przed przystaniem na ugodę powinny uzyskać na nią pisemną zgodę Unii. Unia ponosi odpowiedzialność z tytułu zwrotu Stanom Zjednoczonym kwoty ugody tylko w przypadku, gdy wyraziła zgodę na ugodę.
e)
Strony postanawiają konsultować się ze sobą, w stosownych przypadkach, na wszystkich etapach rozpatrywania i rozstrzygania takich roszczeń.
2. 
Do celów niniejszego artykułu termin "szkoda" oznacza utratę życia, uszkodzenie ciała lub inne upośledzenie zdrowia, bądź utratę lub uszkodzenie mienia państw lub osób fizycznych lub prawnych.
3. 
Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako zniesienie immunitetu władzy państwowej w Stanach Zjednoczonych lub jakichkolwiek innych przywilejów lub immunitetów wynikających z międzynarodowego prawa zwyczajowego, z traktatów i umów obowiązujących między Stanami Zjednoczonymi a Unią lub z jakichkolwiek innych międzynarodowych zobowiązań prawnych.
Artykuł  9

Punkty kontaktowe

1. 
Aby ułatwić wykonanie niniejszej Umowy, Strony wyznaczają i przekazują drugiej stronie na piśmie operacyjne punkty kontaktowe oraz ich dane kontaktowe odnośnie do podmiotów określonych w ust. 2 i 3.
2. 
Ze strony Unii:
Komisja Europejska,
lokalny urzędnik ESA ds. bezpieczeństwa,
ESA,
EUSPA,
dostawca usług startowych,
producent satelitów.
3. 
Ze strony Stanów Zjednoczonych:
organ ds. bezpieczeństwa bazy startowej,
organ wyższego szczebla ds. bazy startowej,
CBP,
Federalna Administracja Lotnictwa Cywilnego.
Artykuł  10

Rozstrzyganie sporów

Wszelkie spory między Stronami wynikłe z niniejszej Umowy lub jej dotyczące rozstrzyga się wyłącznie w drodze konsultacji między Stronami.

Artykuł  11

Inne umowy

Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zmienia istniejących umów ani uzgodnień między Stronami.

Artykuł  12

Wejście w życie i rozwiązanie Umowy

1. 
Niniejsza Umowa wchodzi w życie następnego dnia po dacie odbioru ostatniej noty przekazanej w ramach wymiany not dyplomatycznych, w których Strony powiadomiły się wzajemnie o zakończeniu swoich odpowiednich wewnętrznych procedur dotyczących wejścia w życie niniejszej Umowy, i pozostaje w mocy do dnia 1 stycznia 2027 r.
2. 
Unia i Stany Zjednoczone mogą tymczasowo stosować niniejszą Umowę, w całości lub w części, zgodnie z ich odpowiednimi procedurami wewnętrznymi i prawodawstwem. Tymczasowe stosowanie rozpoczyna się w dniu następującym po dniu, w którym:
a)
Unia powiadomiła Stany Zjednoczone o częściach niniejszej Umowy, jakie proponuje tymczasowo stosować; oraz
b)
Stany Zjednoczone potwierdzą swoją zgodę na te części Umowy, które mają być tymczasowo stosowane.
3. 
Każda ze Stron może pisemnie powiadomić drugą Stronę o swoim zamiarze wypowiedzenia niniejszej Umowy. Rozwiązanie Umowy staje się skuteczne z dniem przypadającym osiem miesięcy po dacie otrzymania powiadomienia.
4. 
Niniejsza Umowa może zostać zmieniona lub przedłużona za obopólnym porozumieniem Stron wyrażonym na piśmie.
5. 
Załącznik określający środki ochrony informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED stanowi integralną część niniejszej Umowy.
Artykuł  13

Tekst autentyczny

Tekstem autentycznym jest podpisany tekst niniejszej Umowy w języku angielskim. Niniejsza umowa zostaje sporządzona przez Unię również w językach: bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, irlandzkim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim.

NA DOWÓD CZEGO niżej podpisani, należycie w tym celu umocowani przez swoje odnośne władze, złożyli podpisy pod niniejszą Umową.

Sporządzono w Brukseli dnia dwudziestego piątego marca roku dwa tysiące dwudziestego czwartego, w dwóch egzemplarzach w języku angielskim.

ZAŁĄCZNIK

Środki ochrony informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED

Informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED mogą mieć formę przekazu ustnego, wizualnego, elektronicznego, magnetycznego lub dokumentu, bądź też formę materiału, w tym urządzenia lub technologii.

Informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED można zapisywać na dowolnym rodzaju fizycznego nośnika.

1. Zakres stosowania i odpowiedzialność

Środki ustanowione w niniejszym załączniku mają zastosowanie w przypadku, gdy informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED zostają na podstawie niniejszej Umowy udostępnione organowi Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej lub innemu odpowiedniemu organowi Stanów Zjednoczonych lub w inny sposób przez nie otrzymane. Odpowiedzialność za korzystanie z informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED oraz ich przechowywanie i rejestrowanie, jak opisano w niniejszej Umowie, spoczywa na rządzie Stanów Zjednoczonych lub upoważnionych stronach trzecich, o których mowa w art. 5 ust. 4, lub wszelkich innych stronach trzecich wspólnie uzgodnionych przez Strony, uzyskujących dostęp do takich informacji na podstawie niniejszej Umowy.

2. Poziomy dopuszczenia

Dostępu do informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED można udzielić członkom personelu Stanów Zjednoczonych lub strony trzeciej wyłącznie na zasadzie "ograniczonego dostępu" określonej przez lokalnego urzędnika ESA ds. bezpieczeństwa i organ Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej. Przed przyznaniem dostępu dane osoby są informowane o zasadach i odpowiednich normach bezpieczeństwa oraz wytycznych dotyczących ochrony informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED, a także potwierdzają swoją odpowiedzialność za ochronę tych informacji.

Posiadanie poświadczenia bezpieczeństwa osobowego nie jest wymagane w przypadku upoważnionych członków personelu Stanów Zjednoczonych lub strony trzeciej uzyskujących dostęp do informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED.

3. Korzystanie

Z informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED można korzystać w strefach bezpiecznych bazy startowej w opisany niżej sposób. Upoważnieni członkowie personelu Stanów Zjednoczonych lub strony trzeciej:

a) zamykają drzwi biura podczas korzystania z informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED;

b) chowają wszelkie informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED lub przykrywają je podczas przyjmowania osób odwiedzających;

c) nie pozostawiają informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED widocznych, gdy biuro jest nieużywane;

d) odwracają na stałe względem okien i drzwi ekrany wyświetlające informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED, aby zapobiec ich potencjalnemu podejrzeniu. Laptopy używane na posiedzeniach muszą mieć osłonę przeciwolśnieniową/osłonę prywatności ekranu.

Z informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED można korzystać poza strefą bezpieczną pod warunkiem, że osoba będąca w ich posiadaniu (zwana dalej "posiadaczem") zobowiązała się do zastosowania środków zastępczych w celu zapewnienia ochrony tych informacji przed dostępem osób nieupoważnionych. Środki zastępcze obejmują co najmniej następujące elementy:

a) informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED nie można odczytywać w miejscach publicznych ani nie można pozostawiać ich bez nadzoru w pokojach hotelowych lub pojazdach;

b) informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED znajdują się przez cały czas pod osobistą kontrolą posiadacza;

c) poza strefą bezpieczną informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED są przenoszone w sposób opisany w sekcji 7 niniejszego załącznika;

d) gdy dokumenty nie są czytane ani omawiane, przechowuje się je w odpowiednim zamkniętym meblu;

e) podczas czytania lub omawiania dokumentu drzwi do pomieszczenia są zamknięte;

f) szczegółowych informacji dotyczących dokumentu nie omawia się przez niezabezpieczoną linię telefoniczną ani w trybie internetowego połączenia głosowego/wideo, które nie jest zaszyfrowane za pomocą zatwierdzonego rozwiązania, ani w niezaszyfrowanej wiadomości e-mail ani w wiadomości e-mail zaszyfrowanej za pomocą niezatwierdzonego rozwiązania;

g) urządzenia mobilne są wyłączane (lub ustawiane na tryb samolotowy) podczas omawiania dokumentu;

h) dokument można kopiować lub skanować tylko na samodzielnym (niepodłączonym do żadnej sieci) lub akredytowanym urządzeniu;

i) z dokumentu korzysta się i tymczasowo przetrzymuje poza strefą bezpieczną przez jak najkrótszy niezbędny czas;

j) posiadacz nie wyrzuca dokumentu niejawnego, ale zwraca go w celu przechowywania w strefie bezpiecznej bądź zapewnia jego zniszczenie w zatwierdzonej niszczarce.

4. Przechowywanie

Papierową wersję informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED, w tym przenośne nośniki informacji z niezaszyfrowanymi informacjami lub z informacjami zaszyfrowanymi za pomocą niezatwierdzonego rozwiązania szyfrującego, przechowuje się w zamkniętym meblu biurowym w strefie bezpiecznej. Mogą być one tymczasowo przechowywane poza strefą bezpieczną, pod warunkiem że posiadacz zobowiązał się do zastosowania odpowiednich środków zastępczych przewidzianych w drugiej części sekcja 3 niniejszego załącznika.

5. Dystrybucja i udostępnianie

Odpowiedzialność za korzystanie z informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED oraz zarządzanie nimi, w tym ich rozpowszechnianie, spoczywa na posiadaczu.

Nie zezwala się na udostępnianie informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED bez uprzedniej pisemnej zgody Komisji Europejskiej.

6. Elektroniczne przekazywanie informacji

Sposoby elektronicznego przekazywania informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED w ramach wewnętrznych sieci rządowych Stanów Zjednoczonych są uzgadniane indywidualnie dla każdego przypadku w drodze konsultacji między Stronami.

7. Przenoszenie informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED

W zależności od dostępnych środków lub szczególnych okoliczności informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED mogą być przenoszone fizycznie w postaci dokumentów papierowych lub na przenośnych nośnikach informacji.

Przesyłka może zawierać więcej niż jedną informację z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED pod warunkiem przestrzegania zasady ograniczonego dostępu.

Zastosowane opakowanie zapewnia, aby zawartość nie była widoczna. Informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED przenosi się w nieprzezroczystym opakowaniu, takim jak koperta, nieprzezroczysta teczka lub aktówka. Na zewnętrznej stronie opakowania nie umieszcza się żadnego oznaczenia wskazującego na rodzaj lub poziom klauzuli tajności jego zawartości. Oznaczenie RESTREINT UE/EU RESTRICTED umieszcza się na wewnętrznej warstwie opakowania, jeżeli jej się używa. Na obu warstwach umieszcza się imię i nazwisko docelowego odbiorcy, jego stanowisko i adres, a także adres zwrotny na wypadek braku możliwości dostawy.

Wszelkie incydenty bezpieczeństwa związane z informacjami z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED, które są przenoszone przez upoważnionych członków personelu lub kurierów, zgłasza się lokalnemu urzędnikowi ESA ds. bezpieczeństwa oraz organowi Stanów Zjednoczonych ds. bezpieczeństwa bazy startowej w celu przeprowadzenia dalszego dochodzenia.

Do przenośnych nośników informacji używanych do przenoszenia informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED dołącza się list przewozowy, w którym wyszczególnia się przenośne nośniki informacji zawierające informacje niejawne, a także wszystkie zawarte w nich pliki, aby umożliwić odbiorcy dokonanie niezbędnych weryfikacji.

Na nośnikach przechowuje się wyłącznie niezbędne dokumenty. Na przykład wszystkie informacje niejawne na jednej pamięci USB powinny być przeznaczone dla tego samego odbiorcy. Nadawca musi mieć na uwadze, że przechowywanie dużych ilości informacji niejawnych na takich urządzeniach może wymagać wyższego poziomu klauzuli tajności dla całego urządzenia.

Do przenoszenia informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED używa się wyłącznie przenośnych nośników informacji opatrzonych odpowiednim oznaczeniem klauzuli tajności. Jeżeli informacje są zaszyfrowane za pomocą zatwierdzonego rozwiązania, nie ma wymogu oznaczania przenośnego nośnika.

8. Powielanie

Powielanie informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED ma być przeprowadzane przez osobę korzystającą z nich i ograniczone do ścisłych potrzeb operacyjnych, pod warunkiem że wytwórca nie zgłosił żadnych oznaczeń zastrzegających. Osoba korzystająca z dokumentu prowadzi rejestr jego dystrybucji.

9. Niszczenie i kasowanie informacji z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED

Do niszczenia dokumentów opatrzonych klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED odpowiednie są wyłącznie niszczarki zapewniające poziom bezpieczeństwa 4 według normy DIN 32757 i poziom bezpieczeństwa 5 według normy DIN 66399 bądź poziom równoważny. Skrawki dokumentów pochodzące z zatwierdzonych niszczarek można usuwać jak zwykłe odpady biurowe.

Wszystkie nośniki i urządzenia zawierające informacje z klauzulą RESTREINT UE/EU RESTRICTED podlegają odpowiedniemu czyszczeniu po zakończeniu ich okresu użytkowania. Dane elektroniczne niszczy się lub usuwa z zasobów technologii informacyjnej i powiązanych nośników informacji w sposób, który daje wystarczającą pewność, że informacji nie można odzyskać. W ramach czyszczenia usuwane są dane z urządzenia pamięciowego, a także usuwane wszystkie etykiety, oznaczenia i rejestry aktywności.

10. Odtajnienie

Do zniesienia klauzuli RESTREINT UE/EU RESTRICTED nadanej informacjom wymagane jest pozwolenie ze strony Komisji Europejskiej.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2024.1214

Rodzaj: Umowa międzynarodowa
Tytuł: Stany Zjednoczone Ameryki-Unia Europejska. Umowa ustanawiająca procedury bezpieczeństwa dotyczące startu satelitów Galileo z terytorium Stanów Zjednoczonych. Bruksela.2024.03.25.
Data aktu: 03/05/2024
Data ogłoszenia: 03/05/2024
Data wejścia w życie: 01/01/1970