Ogłoszenie załączników do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO).

OBWIESZCZENIE

MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH

z dnia 23 lutego 1998 r.

w sprawie ogłoszenia załączników do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO).

Stosownie do oświadczenia rządowego z dnia 31 lipca 1995 r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), sporządzonego w Marakeszu dnia 15 kwietnia 1994 r. (Dz. U. Nr 98, poz. 484), ogłasza się niniejszym następujące załączniki do powyższego porozumienia (Dz. U. z 1995 r. Nr 98, poz. 483):

- Układ ogólny w sprawie handlu usługami,

- Uzgodnienie w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów,

- Porozumienie o stosowaniu artykułu VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994.

(Wymienione wyżej załączniki do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO) stanowią oddzielny załącznik do niniejszego numeru)

ZAŁĄCZNIK

ZAŁĄCZNIKI DO POROZUMIENIA USTANAWIAJĄCEGO ŚWIATOWĄ ORGANIZACJĘ HANDLU (WTO)

SPIS TREŚCI

Załącznik 1B

Układ ogólny w sprawie handlu usługami

Załącznik 2

Uzgodnienie w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów

Załącznik 1A

Porozumienie o stosowaniu artykułu VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych

i handlu 1994

Załącznik  1B

UKŁAD OGÓLNY W SPRAWIE HANDLU USŁUGAMI

CZĘŚĆ I ZAKRES I DEFINICJA

Artykuł I Zakres i definicja

CZĘŚĆ II ZOBOWIĄZANIA OGÓLNE I ZASADY

Artykuł II Zasada największego uprzywilejowania

Artykuł III Przejrzystość

Artykuł IIIbis Ujawnianie informacji poufnych

Artykuł IV Rosnący udział krajów rozwijających się

Artykuł V Integracja gospodarcza

Artykuł Vbis Porozumienia integrujące rynki pracy

Artykuł VI Przepisy wewnętrzne

Artykuł VII Uznawanie

Artykuł VIII Monopole i wyłączni usługodawcy

Artykuł IX Praktyki gospodarcze

Artykuł X Nadzwyczajne środki ochronne

Artykuł XI Płatności i transfery

Artykuł XII Ograniczenia wprowadzane dla ochrony bilansu płatniczego

Artykuł XIII Zakupy rządowe

Artykuł XIV Wyjątki o charakterze ogólnym

Artykuł XIVbis Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

Artykuł XV Subsydia

CZĘŚĆ III ZOBOWIĄZANIA SZCZEGÓŁOWE

Artykuł XVI Dostęp do rynku

Artykuł XVII Zasada traktowania narodowego

Artykuł XVIII Zobowiązania dodatkowe

CZĘŚĆ IV STOPNIOWA LIBERALIZACJA

Artykuł XIX Negocjowanie szczegółowych zobowiązań

Artykuł XX Listy szczegółowych zobowiązań

Artykuł XXI Zmiana list zobowiązań

CZĘŚĆ V POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE

Artykuł XXII Konsultacja

Artykuł XXIII Rozstrzyganie sporów i wykonywanie postanowień

Artykuł XXIV Rada Handlu Usługami

Artykuł XXV Współpraca techniczna

Artykuł XXVI Stosunki z innymi organizacjami międzynarodowymi

CZĘŚĆ VI POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł XXVII Odmowa udzielenia korzyści

Artykuł XXVIII Definicje

Artykuł XXIX Załączniki

ZAŁĄCZNIKI:

Załącznik w sprawie odstępstw od Artykułu II

Załącznik w sprawie przemieszczania się osób fizycznych świadczących usługi zgodnie z Układem

Załącznik w sprawie usług transportu lotniczego

Załącznik w sprawie usług finansowych

Drugi załącznik w sprawie usług finansowych

Załącznik w sprawie negocjacji w zakresie usług transportu morskiego

Załącznik w sprawie usług telekomunikacyjnych

Załącznik w sprawie negocjacji w zakresie telekomunikacji podstawowej

UKŁAD OGÓLNY W SPRAWIE HANDLU USŁUGAMI

Członkowie,

Uznając rosnące znaczenie handlu usługami dla wzrostu i rozwoju gospodarki światowej;

Chcąc ustanowić wielostronne ramy zasad i reguł handlu usługami mające na celu wzrost tego handlu w warunkach przejrzystości i stopniowej liberalizacji oraz będące środkiem wspierania wzrostu gospodarczego wszystkich partnerów handlowych i rozwoju krajów rozwijających się;

Pragnąc wcześniejszego osiągnięcia coraz wyższego poziomu liberalizacji handlu usługami przy pomocy kolejnych rund wielostronnych negocjacji służących wspieraniu interesów wszystkich uczestników na równie korzystnej podstawie oraz zapewnieniu ogólnej równowagi praw i obowiązków, przy jednoczesnym należytym uwzględnieniu celów narodowej polityki;

Uznając prawo Członków do regulowania oraz wprowadzania nowych przepisów w dziedzinie świadczenia usług na ich terytoriach w celu realizowania celów narodowej polityki oraz mając na względzie istniejącą asymetrię w zakresie stopnia rozwoju regulowania działalności usługowej w poszczególnych krajach, a w szczególności uznając potrzebę wykonywania powyższego uprawnienia w krajach rozwijających się;

Pragnąc ułatwić szersze uczestnictwo krajów rozwijających się w handlu usługami oraz wzrost ich eksportu usługowego, łącznie, między innymi, ze wzmocnieniem ich krajowego potencjału usługowego i jego efektywności i konkurencyjności;

Zwracając szczególną uwagę na poważne trudności krajów najmniej rozwiniętych w obliczu ich szczególnej sytuacji gospodarczej oraz potrzeb rozwojowych, handlowych i finansowych;

Uzgadniają niniejszym, co następuje:

CZĘŚĆ  I

ZAKRES I DEFINICJA

Artykuł  I

Zakres i definicja

1. Niniejszy Układ odnosi się do środków stosowanych przez Członków, które oddziaływują na handel usługami.

2. Dla celów niniejszego Układu handel usługami jest definiowany jako świadczenie usługi:

(a) z terytorium jednego Członka na terytorium któregokolwiek innego Członka;

(b) na terytorium jednego członka dla usługobiorcy któregokolwiek innego Członka;

(c) przez usługodawcę jednego Członka poprzez obecność handlową na terytorium któregokolwiek innego Członka;

(d) przez usługodawcę jednego Członka poprzez obecność osób fizycznych Członka na terytorium któregokolwiek innego Członka.

3. Dla celów niniejszego Układu:

(a) "środki stosowane przez Członków" oznaczają środki stosowane przez:

(i) administrację i władze stopnia centralnego, regionalnego lub lokalnego; oraz

(ii) organy pozarządowe sprawujące władzę delegowaną przez administrację i władze stopnia centralnego, regionalnego lub lokalnego;

Wypełniając obowiązki i zobowiązania wynikające z Układu, każdy Członek podejmie dostępne mu uzasadnione środki dla zapewnienia przestrzegania jego postanowień przez władze i administracje regionalne i lokalne oraz ciała pozarządowe działające na jego terytorium.

(b) "usługi" obejmują jakąkolwiek usługę w jakimkolwiek sektorze, z wyjątkiem usług świadczonych w wykonywaniu funkcji władczych.

(c) "usługa świadczona w wykonaniu funkcji władczych" oznacza jakąkolwiek usługę, która nie jest dostarczana ani na zasadach handlowych, ani też w ramach konkurencji z jednym lub większą liczbą usługodawców.

CZĘŚĆ  II

ZOBOWIĄZANIA OGÓLNE I ZASADY

Artykuł  II

Zasada największego uprzywilejowania

1. W odniesieniu do jakichkolwiek środków objętych niniejszym Układem, każdy Członek udzieli usługom i usługodawcom któregokolwiek innego Członka, natychmiast i bezwarunkowo, traktowania nie mniej korzystnego niż to, którego udziela podobnym usługom i usługodawcom z jakiegokolwiek innego kraju.

2. Członek może utrzymywać środek niezgodny z ustępem 1 pod warunkiem, że środek taki jest wykazany w Załączniku i odpowiada warunkom Załącznika w sprawie odstępstw od Artykułu II.

3. Postanowienia niniejszego Układu nie będą interpretowane w sposób uniemożliwiający któremukolwiek Członkowi przyznanie lub udzielanie korzyści krajom z nim graniczącym, dla ułatwienia wymiany, ograniczonej do przyległych stref granicznych, usług jednocześnie świadczonych i wykorzystywanych lokalnie.

Artykuł  III

Przejrzystość

1. Każdy Członek opublikuje niezwłocznie oraz, z wyjątkiem sytuacji nadzwyczajnych, najpóźniej w chwili wejścia w życie, wszelkie stosowne środki powszechnie obowiązujące, które odnoszą się albo wpływają na działanie niniejszego Układu. Publikowane będą również porozumienia międzynarodowe, których Członek jest sygnatariuszem, odnoszące się albo wpływające na handel usługami.

2. Gdy nie jest możliwa publikacja, o której mowa w ustępie 1, informacja taka będzie dostępna publicznie w inny sposób.

3. Każdy Członek niezwłocznie i co najmniej raz w roku poinformuje Radę Handlu Usługami o wprowadzeniu jakichkolwiek nowych ustaw lub jakichkolwiek zmian w obowiązujących ustawach, przepisach lub wytycznych administracyjnych, które znacząco oddziaływują na handel usługami objęty szczegółowymi zobowiązaniami Członka podjętymi zgodnie z niniejszym Układem.

4. Każdy Członek odpowie niezwłocznie na wszelkie zapytania któregokolwiek innego Członka o szczegółowe informacje dotyczące jakichkolwiek środków powszechnego zastosowania, czy też porozumień międzynarodowych w rozumieniu ustępu 1. Każdy Członek utworzy także jeden lub więcej punktów informacyjnych dla udostępnienia innym Członkom, na wniosek, szczegółowych informacji w tych sprawach, jak też w sprawach będących przedmiotem notyfikacji, o której mowa w ustępie 3. Takie punkty informacyjne zostaną utworzone w ciągu dwóch lat od wejścia w życie Porozumienia Ustanawiającego Światową Organizację Handlu (zwanego poniżej Porozumieniem WTO). Stosowna elastyczność w odniesieniu do terminu, w którym takie punkty informacyjne mają być utworzone, może zostać uzgodniona w stosunku do poszczególnych Członków - krajów rozwijających się. Punkty informacyjne nie muszą być depozytariuszami ustaw i przepisów.

5. Każdy Członek może notyfikować Radzie Handlu Usługami jakikolwiek środek zastosowany przez któregokolwiek innego Członka, który uzna za wywierający wpływ na działanie niniejszego Układu.

Artykuł  III

bis

Ujawnianie informacji poufnych

Postanowienia niniejszego Układu nie będą wymagać od któregokolwiek Członka dostarczenia informacji poufnych, których ujawnienie może utrudnić stosowanie prawa albo w inny sposób być sprzeczne z interesem publicznym, czy też naruszałoby uzasadnione interesy handlowe poszczególnych przedsiębiorstw publicznych albo prywatnych.

Artykuł  IV

Rosnący udział krajów rozwijających się

1. Rosnący udział Członków - krajów rozwijających się w handlu światowym będzie ułatwiany poprzez negocjowane przez różnych Członków, stosownie do postanowień Części III i IV niniejszego Układu, szczegółowe zobowiązania odnoszące się do:

(a) wzmocnienia ich krajowego potencjału usługowego oraz jego wydajności i konkurencyjności poprzez, między innymi, dostęp do technologii na zasadach handlowych;

(b) poprawy dostępu do kanałów dystrybucji oraz sieci informacyjnych; oraz

(c) liberalizacji dostępu do rynku w sektorach i sposobach świadczenia usług, będących przedmiotem ich zainteresowania eksportowego.

2. Członkowie - kraje rozwinięte, a w możliwym zakresie inni Członkowie, w ciągu dwóch lat od wejścia w życie Porozumienia WTO utworzą punkty informacyjne dla ułatwienia usługodawcom Członków - krajów rozwijających się dostępu do informacji odnoszącej się do ich rynków, w zakresie:

(a) handlowych i technicznych aspektów świadczenia usług;

(b) rejestracji, uznawania i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych; oraz

(c) dostępności technologii usługowej.

3. Zważywszy szczególną sytuację gospodarczą oraz potrzeby rozwojowe, handlowe i finansowe krajów najmniej rozwiniętych, przy realizowaniu postanowień ustępów 1. i 2. pierwszeństwo będzie udzielone Członkom - krajom najmniej rozwiniętym. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na poważne trudności tych krajów w przyjęciu negocjowanych szczegółowych zobowiązań.

Artykuł  V

Integracja gospodarcza

1. Niniejszy Układ nie będzie dla któregokolwiek Członka przeszkodą do stania się stroną albo przystąpienia do porozumienia liberalizującego handel usługami między jego stronami, pod warunkiem że takie porozumienie:

(a) ma znaczący zakres sektorowy ¹ , oraz

(b) przewiduje brak albo wyeliminowanie, w zasadzie całej dyskryminacji w rozumieniu Artykułu XVII, między stronami, w sektorach objętych punktem (a), poprzez:

(i) usunięcie istniejących środków dyskryminacji; albo

(ii) zakaz wprowadzania nowych albo bardziej dyskryminujących środków bądź w momencie wejścia w życie takiego porozumienia, bądź też na podstawie uzasadnionego harmonogramu - z wyjątkiem środków dozwolonych zgodnie z Artykułami XI, XII, XIV i XIVbis.

2. Oceniając, czy warunki określone na mocy ustępu 1(b) są spełnione, zwracać się będzie uwagę na stosunek porozumienia do szerszego procesu integracji gospodarczej lub liberalizacji handlu między zainteresowanymi krajami.

3. (a) Gdy kraje rozwijające się są stronami porozumienia w rodzaju, o którym mowa w ustępie 1, przewiduje się stosowną elastyczność w odniesieniu do warunków opisanych w ustępie 1, a szczególnie w odniesieniu do punktu (b) tego ustępu - zgodną z poziomem rozwoju zainteresowanych krajów, zarówno ogólnym, jak i w poszczególnych sektorach i podsektorach.

(b) Niezależnie od postanowień ustępu 6 w przypadku porozumienia w rodzaju, o którym mowa w ustępie 1, które obejmuje tylko kraje rozwijające się, traktowanie bardziej korzystne może być udzielone osobom prawnym będącym własnością lub znajdującym się pod kontrolą osób fizycznych stron takiego porozumienia.

4. Jakiekolwiek porozumienie, o którym mowa w ustępie 1, będzie zmierzać do ułatwienia handlu między stronami i nie będzie, wobec któregokolwiek Członka znajdującego się poza porozumieniem, podwyższać ogólnego poziomu barier dla handlu usługami w odnośnych sektorach czy podsektorach w porównaniu z poziomem stosowanym przed zawarciem takiego porozumienia.

5. Jeżeli w związku z zawarciem, rozszerzeniem lub znaczącą zmianą jakiegokolwiek porozumienia zgodnie z ustępem 1 Członek zamierza wycofać lub zmienić szczegółowe zobowiązanie w sposób niezgodny z warunkami i wymogami określonymi w jego liście zobowiązań, powinien on, z wyprzedzeniem nie krótszym niż 90 dni, powiadomić o takiej modyfikacji lub wycofaniu i wówczas zostanie zastosowana procedura określona w ustępach 2, 3 i 4 Artykułu XXI.

6. Usługodawca któregokolwiek innego Członka, który jest osobą prawną utworzoną zgodnie z ustawami strony porozumienia, o którym mowa w ustępie 1, będzie uprawniony do traktowania przyznanego na mocy takiego porozumienia, pod warunkiem że jest zaangażowany w znaczące operacje gospodarcze na terytorium stron takiego porozumienia.

7. (a) Członkowie, którzy są stronami jakiegokolwiek porozumienia, o którym mowa w ustępie 1, niezwłocznie notyfikują Radzie Handlu Usługami takie porozumienie lub jego rozszerzenie czy też jakąkolwiek znaczącą zmianę. Udostępnią także Radzie stosowne informacje, których może się ona domagać. Rada może ustanowić grupę roboczą dla zbadania takiego porozumienia, jego poszerzenia czy też zmiany oraz dla złożenia Radzie sprawozdania o jego zgodności z niniejszym Artykułem.

(b) Członkowie, którzy są stronami jakiegokolwiek porozumienia, o którym mowa w ustępie 1, wprowadzanego w życie na podstawie harmonogramu, będą składać okresowo sprawozdanie Radzie Handlu Usługami o jego wprowadzaniu. Rada może utworzyć grupę roboczą dla zbadania tych informacji, jeśli uzna to za konieczne.

(c) W oparciu o sprawozdania grup roboczych, o których mowa w punktach (a) i (b), Rada może dokonać zaleceń stronom, jeśli uzna to za stosowne.

8. Członek, który jest stroną jakiegokolwiek porozumienia, o którym mowa w ustępie 1, nie może starać się o wyrównanie korzyści handlowych, które mogą z takiego porozumienia przypadać któremukolwiek innemu Członkowi.

Artykuł  V

bis

Porozumienia integrujące rynki pracy

Niniejszy Układ nie będzie dla któregokolwiek Członka przeszkodą w uczestniczeniu w jakimkolwiek porozumieniu ustanawiającym pełną integrację ²  rynków pracy pomiędzy lub pośród stron takiego porozumienia, pod warunkiem że takie porozumienie:

(a) zwalnia obywateli stron takiego porozumienia od wymogu uzyskania pozwoleń na pobyt i podjęcie pracy;

(b) jest notyfikowane Radzie Handlu Usługami.

Artykuł  VI

Przepisy wewnętrzne

1. W sektorach, gdzie podejmowane są szczegółowe zobowiązania, każdy Członek zapewni, by wszystkie środki powszechnie obowiązujące, które oddziaływują na handel usługami, były stosowane w sposób umiarkowany, obiektywny i bezstronny.

2. (a) Każdy Członek będzie utrzymywać lub ustanowi, tak szybko jak to możliwe, sądy powszechne, arbitrażowe lub administracyjne albo procedury, które zapewnią, na wniosek dotkniętego usługodawcy, możliwość niezwłocznego odwołania, a gdzie jest to uzasadnione, stosowne środki zaradcze w odniesieniu do decyzji administracyjnych, które oddziaływują na handel usługami. Gdy takie procedury nie są niezależne od organu, któremu powierzono wydawanie odnośnych decyzji administracyjnych, Członek zapewni rzeczywisty obiektywizm i bezstronność w rozpatrywaniu odwołania.

(b) Postanowienia punktu (a) nie powinny być interpretowane jako wymagające od Członka utworzenia takich sądów czy procedur, jeśli byłoby to sprzeczne z konstytucyjną strukturą lub z charakterem jego systemu prawnego.

3. Tam gdzie dla świadczenia usług, w przedmiocie których podjęto szczegółowe zobowiązania, wymagane jest zezwolenie, właściwe władze Członka, w rozsądnym terminie po złożeniu wniosku uznanego za kompletny w świetle krajowych ustaw i przepisów, poinformują wnioskodawcę o decyzji dotyczącej wniosku. Na prośbę wnioskodawcy właściwe władze Członka, bez nadmiernej zwłoki, udzielą informacji o stanie wniosku.

4. W celu zapewnienia, by środki odnoszące się do wymogów kwalifikacyjnych i procedur, standardów technicznych i wymogów licencyjnych nie tworzyły zbędnych przeszkód dla handlu usługami, Rada Handlu Usługami, poprzez stosowne ciała, które może utworzyć, wypracuje wszelkie niezbędne zasady. Te zasady będą miały na celu zapewnienie, aby takie wymogi, między innymi:

(a) były oparte na obiektywnych i przejrzystych kryteriach, takich jak fachowość i zdolność do świadczenia usługi;

(b) nie były bardziej uciążliwe niż jest to konieczne dla zapewnienia jakości usługi;

(c) nie stanowiły same w sobie ograniczenia dla świadczenia usługi w przypadku procedur licencyjnych.

5. (a) W sektorach, w których Członek podjął szczegółowe zobowiązania, do czasu wejścia w życie zasad rozwiniętych zgodnie z ustępem 4 Członek nie będzie stosować wymogów kwalifikacyjnych i licencyjnych oraz standardów technicznych, które zniweczą lub osłabią takie szczegółowe zobowiązania w sposób:

(i) niezgodny z kryteriami określonymi w punktach 4(a), (b) lub (c); oraz

(ii) którego nie można się było zasadnie spodziewać od Członka w momencie podejmowania szczegółowych zobowiązań w tych sektorach.

(b) W ocenie, czy Członek postępuje zgodnie z obowiązkiem określonym w punkcie 5(a), będą brane pod uwagę standardy międzynarodowe właściwych organizacji ³  międzynarodowych stosowane przez Członka.

6. W sektorach, gdzie podejmowane są szczegółowe zobowiązania dotyczące usług profesjonalnych, każdy Członek zapewni odpowiednie procedury dla sprawdzenia umiejętności fachowców któregokolwiek innego Członka.

Artykuł  VII

Uznawanie

1. Członek może uznawać uzyskane w określonym kraju wykształcenie lub praktykę, spełniane wymogi lub otrzymane licencje czy zaświadczenia, w celu spełnienia, w całości lub w części, standardów lub kryteriów upoważniania, licencjonowania, wydawania usługodawcom zaświadczeń zgodnie z wymogami ustępu 3. Takie uznawanie, które może zostać osiągnięte poprzez ujednolicenie lub w inny sposób, może być oparte na porozumieniu lub uzgodnieniu z krajem zainteresowanym bądź też może być udzielone niezależnie.

2. Członek, który jest stroną porozumienia lub uzgodnienia, o którym mowa w ustępie 1, istniejącego lub przyszłego, zapewni innym zainteresowanym Członkom dostateczną możliwość negocjowania przystąpienia do takiego porozumienia lub uzgodnienia bądź też negocjowania porównywalnych porozumień. Tam gdzie Członek udziela uznania niezależnie, zapewni któremukolwiek innemu Członkowi dostateczną możliwość wykazania, że wykształcenie, praktyka, licencje, zaświadczenia uzyskane albo wymogi spełnione na terytorium innego Członka powinny być uznane.

3. Członek nie będzie dokonywać uznawania w sposób, który mógłby stanowić narzędzie dyskryminacji pomiędzy krajami w trakcie stosowania jego standardów lub kryteriów dla upoważnień, licencjonowania lub wydawania usługodawcom zaświadczeń, bądź w sposób mogący stanowić ukryte ograniczenie dla handlu usługami.

4. Każdy Członek:

(a) w ciągu 12 miesięcy od daty wejścia w życie w stosunku do niego Porozumienia WTO poinformuje Radę Handlu Usługami o istniejących sposobach uznawania i wskaże, czy są one oparte na porozumieniach i uzgodnieniach w rodzaju, o którym mowa w ustępie 1;

(b) niezwłocznie poinformuje Radę Handlu Usługami, z takim wyprzedzeniem jakie tylko będzie możliwe, o rozpoczęciu negocjacji w przedmiocie porozumień lub ustaleń w rodzaju, o którym mowa w ustępie 1, w celu zapewnienia któremukolwiek innemu Członkowi odpowiedniej możliwości wyrażenia jego zainteresowania uczestnictwem w takich negocjacjach przed ich wejściem w zasadniczą fazę;

(c) niezwłocznie poinformuje Radę Handlu Usługami o wprowadzeniu nowych lub o znaczącej zmianie istniejących środków uznawania oraz określi, czy są one oparte na porozumieniach lub uzgodnieniach w rodzaju, o którym mowa w ustępie 1.

5. Gdziekolwiek to właściwe, uznawanie powinno być oparte na wielostronnie uzgodnionych kryteriach. W stosownych przypadkach Członkowie będą współpracować z odpowiednimi organizacjami między- i pozarządowymi dla ustanowienia oraz przyjęcia wspólnych, międzynarodowych standardów i kryteriów uznawania oraz wspólnych międzynarodowych standardów w celu wykonywania odnośnych zawodów i specjalności usługowych.

Artykuł  VIII

Monopole i wyłączni usługodawcy

1. Każdy Członek zapewni, aby którykolwiek monopolistyczny usługodawca na jego terytorium, świadcząc na danym rynku usługę monopolistyczną, nie działał w sposób niezgodny z obowiązkami Członka określonymi w Artykule II oraz szczegółowymi zobowiązaniami.

2. Tam gdzie monopolistyczny usługodawca Członka konkuruje, czy to bezpośrednio, czy poprzez spółkę zależną, świadcząc usługę nie objętą zakresem jego monopolistycznych uprawnień i będącą przedmiotem szczegółowych zobowiązań Członka, Członek ten zapewni, żeby taki usługodawca nie nadużywał swojej pozycji monopolistycznej działając na jego terytorium w sposób niezgodny z takimi zobowiązaniami.

3. Rada Handlu Usługami może, na wniosek Członka, który ma powód sądzić, że monopolistyczny usługodawca któregokolwiek innego Członka działa w sposób niezgodny z ustępami 1 i 2, domagać się od Członka ustanawiającego, utrzymującego lub sankcjonującego taki podmiot dostarczenia szczegółowych informacji dotyczących odnośnych działań.

4. Jeżeli po wejściu w życie Porozumienia WTO Członek przyzna monopolistyczne uprawnienie odnoszące się do świadczenia usługi objętej jego szczegółowymi zobowiązaniami, Członek ten powinien notyfikować Radzie Handlu Usługami nie później niż na trzy miesiące przed zamierzonym przyznaniem takich praw i wówczas stosowane będą postanowienia ustępów 2, 3 i 4 Artykułu XXI.

5. Postanowienia niniejszego Artykułu będą stosowane również w przypadku wyłącznych usługodawców, gdy Członek, oficjalnie lub w praktyce, (a) upoważnia lub ustanawia ich niewielką liczbę, oraz (b) znacząco ogranicza konkurencję między nimi na swoim terytorium.

Artykuł  IX

Praktyki gospodarcze

1. Członkowie uznają, że określone praktyki usługodawców, inne niż objęte Artykułem VIII, mogą utrudniać konkurencję i w ten sposób ograniczać handel usługami.

2. Każdy Członek, na wniosek któregokolwiek innego Członka, przystąpi do konsultacji mających na celu wyeliminowanie praktyk, o których mowa w ustępie 1. Członek, do którego się zwrócono, odniesie się życzliwie i z uwagą do takiego wniosku oraz podejmie współpracę poprzez dostarczenie ogólnie dostępnych, niepoufnych danych odnoszących się do rozpatrywanego problemu. Członek, do którego wystąpiono, przekaże Członkowi, który wystąpił z wnioskiem, także inne dostępne mu informacje z zastrzeżeniem postanowień jego prawa wewnętrznego i pod warunkiem zawarcia zadowalającego porozumienia dotyczącego ochrony poufnego charakteru tych informacji przez Członka, który się o nie zwraca.

Artykuł  X

Nadzwyczajne środki ochronne

1. Podjęte zostaną wielostronne negocjacje w kwestii nadzwyczajnych środków ochronnych opartych na zasadzie niedyskryminacji. Wyniki tych negocjacji zostaną wprowadzone w życie nie później niż trzy lata od daty wejścia w życie Porozumienia WTO.

2. W okresie przed wejściem w życie wyników negocjacji, o których mowa w ustępie 1, każdy Członek może, niezależnie od postanowień ustępu 1 Artykułu XXI, zawiadomić Radę Handlu Usługami o zamiarze zmiany lub wycofania szczegółowego zobowiązania po upływie roku od daty, kiedy szczegółowe zobowiązanie wchodzi w życie pod warunkiem, że Członek ten wskaże Radzie powód, dla którego zmiana lub wycofanie nie może czekać na upływ trzyletniego okresu, o którym mowa w ustępie 1 Artykułu XXI.

3. Postanowienia ustępu 2 utracą moc po upływie trzech lat od wejścia w życie Porozumienia WTO.

Artykuł  XI

Płatności i transfery

1. Z wyjątkiem okoliczności przewidzianych w Artykule XII, Członek nie będzie stosować ograniczeń w stosunku do międzynarodowych płatności i transferów odnoszących się do transakcji bieżących związanych z jego szczegółowymi zobowiązaniami.

2. Nic, co wynika z niniejszego Układu, nie wpłynie na prawa i obowiązki członków Międzynarodowego Funduszu Walutowego powstałe na mocy Statutu Funduszu - łącznie z działaniami w zakresie wymienialności zgodnymi ze Statutem - pod warunkiem że Członek nie wprowadzi ograniczeń w stosunku do jakichkolwiek transakcji kapitałowych w sposób niezgodny ze swymi szczegółowymi zobowiązaniami odnoszącymi się do takich transakcji, z wyjątkiem ograniczeń stosowanych zgodnie z Artykułem XII lub na wniosek Funduszu.

Artykuł  XII

Ograniczenia wprowadzane dla ochrony bilansu płatniczego

1. W przypadku poważnych trudności w zakresie bilansu płatniczego i finansów zagranicznych albo zagrożenia nimi Członek może wprowadzić albo utrzymywać ograniczenia dla handlu usługami, co do których podjął szczegółowe zobowiązania - łącznie z płatnościami lub transferami za transakcje związane z takimi zobowiązaniami. Uznaje się, że wyjątkowy nacisk na bilans płatniczy Członka znajdującego się w trakcie rozwoju ekonomicznego lub w okresie transformacji gospodarczej może spowodować konieczność zastosowania ograniczeń w celu zapewnienia, między innymi, utrzymania poziomu rezerw finansowych odpowiedniego dla wprowadzania programu rozwoju gospodarczego lub programu transformacji gospodarczej.

2. Ograniczenia, o których mowa w ustępie 1:

(a) nie będą powodować dyskryminacji wśród Członków;

(b) będą zgodne z postanowieniami Statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego;

(c) będą unikać powodowania zbędnych szkód dla handlowych, gospodarczych i finansowych interesów któregokolwiek innego Członka;

(d) nie będą przekraczać środków niezbędnych dla uporania się z okolicznościami opisanymi w ustępie 1;

(e) będą miały charakter tymczasowy i będą, w miarę poprawy sytuacji określonej w ustępie 1, stopniowo usuwane.

3. Określając zakres takich ograniczeń Członkowie mogą dać pierwszeństwo świadczeniu usług, które są bardziej istotne z punktu widzenia ich programów gospodarczych lub rozwojowych. Jednakże takie ograniczenia nie będą wprowadzane lub utrzymywane dla ochrony określonego sektora usługowego.

4. Jakiekolwiek ograniczenia wprowadzane lub utrzymywane zgodnie z ustępem 1 lub też ich zmiany będą niezwłocznie notyfikowane Radzie Generalnej.

5. (a) Członkowie stosujący postanowienia niniejszego Artykułu przeprowadzą niezwłoczne konsultacje z Komitetem Bilansu Płatniczego w przedmiocie ograniczeń wprowadzonych zgodnie z niniejszym Artykułem.

(b) Konferencja Ministerialna ustanowi procedury ⁴  okresowych konsultacji mających na celu przedstawienie zainteresowanemu Członkowi takich zaleceń, jakie uzna za stosowne.

(c) Konsultacje takie poddadzą ocenie sytuację bilansu płatniczego zainteresowanego Członka oraz ograniczenia wprowadzone i utrzymywane zgodnie z niniejszym Artykułem, mając na względzie takie czynniki jak, między innymi:

(i) istota i zakres trudności w zakresie bilansu płatniczego i finansów zagranicznych;

(ii) zewnętrzne warunki gospodarcze i handlowe konsultowanego Członka;

(iii) dostępne alternatywne środki korygujące.

(d) Konsultacje odniosą się do kwestii zgodności jakichkolwiek ograniczeń z ustępem 2, a w szczególności odniosą się do ich stopniowego usuwania zgodnie z ustępem 2(e).

(e) Podczas takich konsultacji zostaną uwzględnione wszystkie dane statystyczne oraz inne przedłożone przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, a odnoszące się do dewiz, rezerw monetarnych oraz bilansu płatniczego - a wnioski zostaną oparte na szacunkach Funduszu w zakresie sytuacji bilansu płatniczego i finansów zagranicznych konsultowanego Członka.

6. Jeżeli Członek nie będący członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego zechce zastosować postanowienia niniejszego Artykułu, Konferencja Ministerialna ustanowi procedury przeglądu oraz inne konieczne procedury.

Artykuł  XIII

Zakupy rządowe

1. Artykułów II, XVI i XVII nie stosuje się do ustaw, przepisów czy wymogów normujących zakup usług przez agencje rządowe, dokonywany dla celów rządowych oraz nie mający na celu handlowej odprzedaży lub korzystania ze świadczenia usług dla sprzedaży handlowej.

2. W ciągu dwóch lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO zostaną podjęte wielostronne negocjacje w sprawie zakupów rządowych w zakresie usług objętych niniejszym Układem.

Artykuł  XIV

Wyjątki o charakterze ogólnym

Pod warunkiem że środki takie nie są stosowane w sposób, który mógłby tworzyć narzędzie arbitralnej albo nieuzasadnionej dyskryminacji między krajami, gdzie panują podobne warunki, albo ukrytego ograniczenia dla handlu usługami, nic w niniejszym Układzie nie będzie interpretowane jako przeszkoda w przyjęciu i stosowaniu przez któregokolwiek Członka środków:

(a) koniecznych dla ochrony publicznej moralności oraz utrzymania porządku publicznego; ⁵

(b) niezbędnych dla ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin;

(c) niezbędnych dla zapewnienia przestrzegania ustaw i przepisów, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszego Układu, łącznie z odnoszącymi się do:

(i) zapobiegania działaniom o charakterze oszukańczym i podstępnym lub postępowania ze skutkami niewykonania kontraktów usługowych;

(ii) ochrony życia prywatnego osób w zakresie przetwarzania i rozpowszechniania danych osobistych oraz ochrony poufności ich osobistych akt i rachunków;

(iii) bezpieczeństwa;

(d) niezgodnych z Artykułem XVII, pod warunkiem że różnica w traktowaniu ma na celu zapewnienie sprawiedliwego lub skutecznego ⁶  nakładania albo poboru podatków bezpośrednich w odniesieniu do usług lub usługodawców innych Członków,

(e) niezgodnych z Artykułem II, pod warunkiem że różnica w traktowaniu jest skutkiem porozumienia o unikaniu podwójnego opodatkowania lub postanowień o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych w jakimkolwiek innym porozumieniu międzynarodowym bądź uzgodnieniu, którym Członek jest związany.

Terminologia podatkowa lub założenia systemu objęte Artykułem XIV(d) oraz niniejszym przypisem są określane zgodnie z definicjami podatkowymi i założeniami systemowymi albo definicjami i założeniami systemowymi równorzędnymi, czy też podobnymi przyjętymi zgodnie z wewnętrznym prawem Członka stosującego dany środek.

Artykuł  XIV

bis

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1. Nic w niniejszym Układzie nie będzie interpretowane jako:

(a) wymagające od któregokolwiek Członka dostarczenia jakiejkolwiek informacji, której ujawnienie uznaje on za sprzeczne z jego istotnymi interesami bezpieczeństwa; albo

(b) uniemożliwiające któremukolwiek z Członków podjęcie jakiegokolwiek działania uznanego za niezbędne dla ochrony jego istotnych interesów bezpieczeństwa, a:

(i) odnoszącego się do świadczenia usług dokonywanego bezpośrednio lub pośrednio dla celów zaopatrzenia sił zbrojnych;

(ii) odnoszącego się do materiałów rozszczepialnych i materiałów do syntezy jądrowej lub materiałów służących do ich uzyskania;

(iii) podejmowanego w okresie wojny lub innej sytuacji nadzwyczajnej w stosunkach międzynarodowych; albo

(c) uniemożliwiające któremukolwiek Członkowi podjęcie jakiegokolwiek działania w celu realizacji zobowiązań wynikających z Karty Narodów Zjednoczonych dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

2. Rada Handlu Usługami będzie informowana, w możliwie najpełniejszym zakresie, o środkach stosowanych na mocy ustępów 1(b) i (c) oraz o ich wygaśnięciu.

Artykuł  XV

Subsydia

1. Członkowie uznają, że w pewnych okolicznościach subsydia mogą wpływać zakłócająco na handel usługami. Członkowie przystąpią do negocjacji mających na celu opracowanie niezbędnych zasad wielostronnych w celu uniknięcia takich niekorzystnych skutków dla handlu ⁷ . Negocjacje odniosą się również do zasadności zastosowania procedur wyrównawczych. Uwzględnią one rolę subsydiów w odniesieniu do programów rozwoju krajów rozwijających się oraz wezmą pod uwagę potrzeby Członków, a szczególnie Członków - krajów rozwijających się, w celu zapewnienia odpowiedniej elastyczności w tym zakresie. Dla potrzeb takich negocjacji Członkowie wymienią informacje dotyczące wszelkich subsydiów związanych z handlem usługami, które przyznają własnym usługodawcom.

2. Każdy Członek, który uzna, że subsydia innego Członka wywierają na niego negatywny wpływ, może domagać się przeprowadzenia w takich sprawach konsultacji z danym Członkiem. Prośba taka zostanie rozpatrzona życzliwie.

CZĘŚĆ  III

ZOBOWIĄZANIA SZCZEGÓŁOWE

Artykuł  XVI

Dostęp do rynku

1. W odniesieniu do dostępu do rynku, poprzez sposoby świadczenia usług określone w Artykule I, każdy Członek przyzna usługom i usługodawcom któregokolwiek innego Członka traktowanie nie mniej korzystne niż przewidziane zgodnie z warunkami, ograniczeniami i wymogami przyjętymi i wyszczególnionymi w jego liście zobowiązań ⁸ .

2. W sektorach, gdzie podejmowane są zobowiązania w zakresie dostępu do rynku, środki, których Członek nie będzie utrzymywać albo wprowadzać zarówno na obszarze całego terytorium, jak i w jednostkach podziału administracyjnego, jeśli inaczej nie wyszczególniono w liście zobowiązań, są definiowane jako:

(a) ograniczenia liczby usługodawców czy to w postaci kontyngentów określonych liczbowo, monopolów, wyłącznych usługodawców, czy też wymogów wykonania testu potrzeb ekonomicznych;

(b) ograniczenia całkowitej wartości transakcji usługowych albo aktywów w postaci kontyngentów określonych liczbowo lub wymogu wykonania testu potrzeb ekonomicznych;

(c) ograniczenia całkowitej ilości transakcji usługowych lub całkowitej wielkości produktu wyrażonego w formie określonych liczbowo jednostek, kontyngentów lub wymogów wykonania testu potrzeb ekonomicznych; ⁹

(d) ograniczenia w postaci kontyngentów określonych liczbowo lub wymogu wykonania testu potrzeb ekonomicznych, całkowitej liczby osób fizycznych, które mogą być zatrudnione w danym sektorze usług albo które może zatrudnić dany usługodawca oraz które są konieczne dla i bezpośrednio związane ze świadczeniem usług;

(e) środki, które ograniczają lub wymagają szczególnego rodzaju podmiotowości prawnej lub wspólnego przedsięwzięcia, za pomocą którego usługodawca może świadczyć usługę; oraz

(f) ograniczenia nałożone na udział kapitału zagranicznego w postaci górnego progu udziału procentowego zagranicznych podmiotów albo całkowitej wartości indywidualnego czy też łącznego wkładu zagranicznego.

Artykuł  XVII

Zasada traktowania narodowego

1. Każdy Członek w sektorach zapisanych w liście zobowiązań, z zastrzeżeniem warunków i wymogów tam wymienionych, przyzna usługom i usługodawcom któregokolwiek innego Członka w odniesieniu do wszelkich środków wpływających na świadczenie usług traktowanie nie mniej korzystne niż przyznane własnym podobnym usługom i usługodawcom ¹⁰ .

2. Członek może wypełnić wymóg określony w ustępie 1 przyznając usługom i usługodawcom któregokolwiek innego Członka traktowanie formalnie identyczne albo formalnie różne w porównaniu do udzielanego własnym podobnym usługom i usługodawcom.

3. Traktowanie formalnie identyczne albo formalnie różne będzie uznane za mniej korzystne, jeżeli zmienia warunki konkurencji na korzyść usług i usługodawców Członka w porównaniu z podobnymi usługami i usługodawcami któregokolwiek innego Członka.

Artykuł  XVIII

Zobowiązania dodatkowe

Członkowie mogą, w odniesieniu do środków oddziaływujących na handel usługami, negocjować zobowiązania, które nie są przedmiotem umieszczenia na liście zgodnie z Artykułami XVI lub XVII, włączając w to zagadnienia dotyczące kwalifikacji, standardów i licencji. Zobowiązania takie zostaną wpisane na listę zobowiązań Członka.

CZĘŚĆ  IV

STOPNIOWA LIBERALIZACJA

Artykuł  XIX

Negocjowanie szczegółowych zobowiązań

1. Dążąc do realizacji celów niniejszego Układu Członkowie będą przystępowali do kolejnych rund negocjacji, rozpoczynając je nie później niż w ciągu pięciu lat począwszy od wejścia w życie Porozumienia WTO, a następnie okresowo w celu osiągnięcia coraz wyższego poziomu liberalizacji. Negocjacje takie będą zmierzać do ograniczenia lub zniesienia środków niekorzystnie oddziaływujących na handel usługami celem zapewnienia skutecznego dostępu do rynku. Proces ten będzie przebiegał z uwzględnieniem wspierania interesów wszystkich uczestników na wzajemnie korzystnych podstawach oraz przy zapewnieniu ogólnej równowagi praw i obowiązków.

2. Proces liberalizacji będzie przebiegał z należytym uwzględnieniem celów polityki narodowej oraz poziomu rozwoju, zarówno całkowitego jak i konkretnych sektorów usługowych, poszczególnych Członków. W odniesieniu do poszczególnych Członków - krajów rozwijających się zapewniona będzie stosowna elastyczność w zakresie otwierania mniejszej liczby sektorów, liberalizowania mniejszej liczby rodzajów transakcji, stopniowego rozszerzania dostępu do rynku zgodnie z poziomem ich rozwoju, a gdy zagranicznym usługodawcom zostanie umożliwiony dostęp do ich rynków, powiązanie go z warunkami mającymi za zadanie osiąganie celów, o których mowa w Artykule IV.

3. Dla każdej rundy zostaną ustanowione wytyczne i procedury negocjacyjne. W celu stworzenia takich wytycznych Rada Handlu Usługami, mając na uwadze cele Układu, z uwzględnieniem tych zapisanych w ustępie 1 Artykułu IV, dokona ogólnej oceny międzynarodowego handlu usługami oraz w zakresie poszczególnych sektorów. Wytyczne negocjacyjne określą sposoby traktowania posunięć liberalizacyjnych podjętych niezależnie przez Członków od czasu poprzednich negocjacji jak również, zgodnie z ustępem 3 Artykułu IV, szczególne traktowanie Członków - krajów najsłabiej rozwiniętych.

4. Proces stopniowej liberalizacji będzie się dokonywał podczas rund negocjacji dwustronnych, kilkustronnych lub wielostronnych mających na celu podwyższenie ogólnego poziomu szczegółowych zobowiązań podjętych przez Członków zgodnie z niniejszym Układem.

Artykuł  XX

Listy szczegółowych zobowiązań

1. Każdy Członek zamieści na liście szczegółowe zobowiązania, które podejmuje na podstawie Części III niniejszego Układu. W odniesieniu do sektorów, gdzie takie zobowiązania są podejmowane, każda z list określi:

(a) warunki, ograniczenia oraz wymogi dotyczące dostępu do rynku;

(b) wymogi oraz zastrzeżenia dotyczące traktowania narodowego;

(c) zobowiązania odnoszące się do zobowiązań dodatkowych;

(d) tam, gdzie jest to właściwe, harmonogram wprowadzania w życie takich zobowiązań; oraz

(e) datę wejścia takich zobowiązań w życie.

2. Środki niezgodne zarówno z Artykułem XVI i z Artykułem XVII zostaną wpisane w kolumnie odnoszącej się do Artykułu XVI. W tym przypadku zapis będzie uznawany za określający warunek lub wymóg odnoszący się także do Artykułu XVII.

3. Listy szczegółowych zobowiązań zostaną załączone do niniejszego Układu oraz będą stanowić jego integralną część.

Artykuł  XXI

Zmiana list zobowiązań

1. (a) Członek (zwany w niniejszym Artykule "Członkiem dokonującym zmiany") może, zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu, zmienić jakiekolwiek zobowiązanie zawarte w jego liście zobowiązań lub wycofać się z niego w każdej chwili po upływie trzech lat od chwili wejścia w życie takiego zobowiązania.

(b) Członek dokonujący zmiany zawiadomi Radę Handlu Usługami o swoim zamiarze zmiany lub wycofania się z zobowiązania nie później niż na trzy miesiące przed planowanym wprowadzeniem takiej zmiany lub wycofania się zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu.

2. (a) Na wniosek któregokolwiek Członka, którego korzyści wynikające z niniejszego Układu mogą zostać naruszone (zwanego w niniejszym Artykule - "Członkiem poszkodowanym") przez proponowane zmiany lub wycofanie się notyfikowane zgodne z ust. 1(b), Członek dokonujący zmiany przystąpi do negocjacji mających na celu osiągnięcie porozumienia w kwestii jakiejkolwiek koniecznej rekompensaty. W trakcie takich negocjacji oraz w osiągniętym porozumieniu zainteresowani Członkowie będą dążyć do utrzymania ogólnego poziomu wzajemnie korzystnych zobowiązań, nie mniej korzystnego dla handlu niż zawarty w listach szczegółowych zobowiązań podjętych przed takimi negocjacjami.

(b) Rekompensata będzie dokonana zgodnie z zasadą największego uprzywilejowania.

3. (a) Jeżeli porozumienie między Członkiem dokonującym zmiany i którymkolwiek Członkiem poszkodowanym nie zostanie osiągnięte przed końcem okresu przewidzianego na negocjacje, Członek poszkodowany może przekazać sprawę do postępowania arbitrażowego. Którykolwiek poszkodowany Członek, który chce skorzystać z prawa do rekompensaty, musi wziąć udział w postępowaniu arbitrażowym.

(b) Jeżeli żaden z poszkodowanych Członków nie domaga się zastosowania postępowania arbitrażowego, Członek dokonujący zmiany będzie miał swobodę wprowadzenia proponowanej zmiany lub wycofania się.

4. (a) Członek dokonujący zmiany nie może zmienić lub wycofać swego zobowiązania, dopóki nie dokona rekompensaty zgodnie z rezultatami postępowania arbitrażowego.

(b) Jeżeli Członek dokonujący zmian wprowadza proponowane zmiany lub wycofuje się z zobowiązań i nie stosuje się do rezultatów postępowania arbitrażowego, którykolwiek Członek poszkodowany, który uczestniczył w postępowaniu arbitrażowym, może, zgodnie z rezultatami postępowania, dokonać zmian lub wycofać zasadniczo równoważne korzyści. Niezależnie od postanowień Artykułu II zmiana taka lub wycofanie mogą być dokonane wyłącznie w odniesieniu do Członka dokonującego zmiany.

5. Rada Handlu Usługami ustanowi procedury dla dokonywania korekt albo zmiany list zobowiązań. Którykolwiek Członek, który zgodnie z niniejszym Artykułem dokonał zmian lub wycofał się z zobowiązań zapisanych w listach zobowiązań, dokona zmiany swojej listy zobowiązań zgodnie z tymi procedurami.

CZĘŚĆ  V

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE

Artykuł  XXII

Konsultacja

1. Każdy Członek poświęci życzliwą uwagę i stworzy odpowiednie warunki dla konsultowania stosownych wniosków innych Członków, które mają za przedmiot jakiekolwiek zagadnienie wpływające na działanie niniejszego Układu. Uzgodnienie w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów (DSU) stosuje się do takich konsultacji odpowiednio.

2. Rada Handlu Usługami lub Organ Rozstrzygania Sporów (DSB) może, na wniosek Członka, przeprowadzić konsultacje z którymkolwiek Członkiem lub Członkami w jakiejkolwiek sprawie, co do której nie było możliwe uzyskanie zadowalającego rozwiązania w trakcie konsultacji przeprowadzonych zgodnie z ustępem 1.

3. Członek nie może na mocy niniejszego Artykułu albo Artykułu XXIII powołać się na Artykuł XVII w odniesieniu do środka innego Członka, który to środek jest objęty wiążącą ich umową międzynarodową dotyczącą unikania podwójnego opodatkowania. W przypadku sporu pomiędzy Członkami co do tego, czy dany środek jest objęty obowiązującą ich umową, będzie możliwe przedstawienie takiej sprawy Radzie Handlu Usługami przez każdego z Członków ¹¹ . Rada skieruje sprawę do postępowania arbitrażowego. Decyzja postępowania arbitrażowego będzie ostateczna i wiążąca dla Członków.

Artykuł  XXIII

Rozstrzyganie sporów i wykonywanie zaleceń

1. Jeśli którykolwiek z Członków uzna, że którykolwiek inny Członek nie wypełnia obowiązków albo szczegółowych zobowiązań spoczywających na nim na mocy niniejszego Układu, może on, mając na celu osiągnięcie wspólnie zadowalającego rozwiązania problemu, skorzystać z postanowień DSU.

2. Jeżeli DSB uzna okoliczności za dostatecznie poważne, by uzasadnić takie działanie, może, zgodnie z Artykułem 22 DSU, upoważnić Członka lub Członków do zawieszenia stosowania wobec któregokolwiek innego Członka lub Członków obowiązków i szczegółowych zobowiązań.

3. Jeżeli którykolwiek Członek uzna, że korzyść, której osiągnięcia mógł się zasadnie spodziewać zgodnie ze szczegółowymi zobowiązaniami któregokolwiek innego Członka przejętymi na mocy Części III niniejszego Układu, została zniweczona lub naruszona na skutek stosowania jakichkolwiek środków, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszego Układu, może skorzystać z postanowień DSU. Jeżeli środek zostanie uznany przez DSB za niweczący lub naruszający taką korzyść, Członek poszkodowany będzie upoważniony do wzajemnie zadowalającego wyrównania, na podstawie ustępu 2 Artykułu XXI, które może polegać na zmianie lub usunięciu takiego środka. W przypadku gdy nie można osiągnąć porozumienia między zainteresowanymi Członkami stosuje się Artykuł 22 DSU.

Artykuł  XXIV

Rada Handlu Usługami

1. Rada Handlu Usługami będzie wypełniała takie funkcje, jakie mogą być jej przypisane dla ułatwienia działania niniejszego Układu i popierania jego celów. Rada może utworzyć takie organy pomocnicze, jakie uzna za stosowne dla skutecznego wywiązywania się ze swych zadań.

2. Rada, jeśli nie postanowi inaczej, oraz jej organy pomocnicze będą otwarte dla udziału przedstawicieli wszystkich Członków niniejszego Układu.

3. Członkowie wybiorą Przewodniczącego Rady.

Artykuł  XXV

Współpraca techniczna

1. Usługodawcy Członków potrzebujący takiej pomocy będą mieli dostęp do usług punktów informacyjnych, o których mowa w ustępie 2 Artykułu IV.

2. Pomoc techniczna dla krajów rozwijających się będzie udzielana na szczeblu wielostronnym przez Sekretariat, a decyzję w jej sprawie podejmie Rada Handlu Usługami.

Artykuł  XXVI

Stosunki z innymi organizacjami międzynarodowymi

Rada Generalna podejmie stosowne działania w sprawie konsultacji i współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych oraz jej wyspecjalizowanymi agencjami, jak również z innymi organizacjami międzyrządowymi zajmującymi się usługami.

CZĘŚĆ  VI

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł  XXVII

Odmowa udzielenia korzyści

1. Członek może odmówić udzielenia korzyści w ramach niniejszego Układu:

(a) w odniesieniu do świadczenia usługi, jeżeli stwierdzi, że usługa jest świadczona z terytorium lub na terytorium, które nie jest terytorium Członka lub terytorium Członka, w stosunku do którego Członek odmawiający nie stosuje Porozumienia WTO; oraz

(b) jeśli stwierdzi, w przypadku świadczenia usług transportu morskiego, że usługa jest świadczona:

(i) przez statek zarejestrowany zgodnie z prawami kraju nie będącego Członkiem lub też Członka, w stosunku do którego Członek odmawiający nie stosuje Porozumienia WTO, oraz

(ii) przez osobę, która jest operatorem albo użytkownikiem statku w całości lub części, lecz który należy do nie-Członka, albo Członka, w stosunku do którego Członek odmawiający nie stosuje Porozumienia WTO;

(c) usługodawcy będącemu osobą prawną, jeżeli stwierdzi, że nie jest to usługodawca innego Członka lub że jest to usługodawca Członka, w stosunku do którego Członek odmawiający nie stosuje Porozumienia WTO.

Artykuł  XXVIII

Definicje

Dla celów niniejszego Układu:

(a) "środek" oznacza jakikolwiek środek stosowany przez Członka, czy to w postaci ustawy, przepisu, zasady, procedury, decyzji, czynności administracyjnych, czy w jakiejkolwiek innej;

(b) "świadczenie usługi" obejmuje produkcję, dystrybucję, marketing, sprzedaż i dostarczanie usługi;

(c) "środki stosowane przez Członka oddziaływujące na handel usługami" obejmują środki odnoszące się do:

(i) nabywania, płatności albo korzystania z usługi;

(ii) dostępu do i korzystania, w związku ze świadczeniem usługi, z usług, co do których istnieje określony przez tych Członków wymóg oferowania ich publicznie;

(iii) obecności obejmującej obecność handlową osób Członka w celu świadczenia usługi na terytorium innego Członka;

(d) "obecność handlowa" oznacza jakikolwiek rodzaj działalności gospodarczej lub profesjonalnej, włączając w to:

(i) ustanowienie, nabycie lub utrzymywanie osoby prawnej albo

(ii) tworzenie lub utrzymywanie oddziału albo przedstawicielstwa w celu świadczenia usługi na terytorium Członka.

(e) "sektor" usługi oznacza,

(i) w odniesieniu do szczegółowego zobowiązania, jeden lub więcej albo wszystkie sektory lub podsektory danej usługi, jak to zostało określone w liście zobowiązań Członka,

(ii) w innym przypadku - całość takiego sektora usługowego wraz ze wszystkimi jego podsektorami;

(f) "usługa innego Członka" oznacza usługę, która jest świadczona,

(i) z, albo na terytorium tego innego Członka, a w przypadku transportu morskiego, przez statek zarejestrowany zgodnie z prawami tego innego Członka lub przez osobę tego innego Członka, która świadczy usługę jako operator statku, albo używając go w całości lub w części, albo

(ii) przez usługodawcę tego innego Członka w przypadku świadczenia usługi poprzez obecność handlową albo poprzez obecność osób fizycznych;

(g) "usługodawca" oznacza jakąkolwiek osobę, która świadczy usługę ¹² ;

(h) "usługodawca monopolistyczny" oznacza jakąkolwiek osobę, publiczną lub prywatną, która na danym rynku na terytorium Członka jest upoważniona do działania lub została utworzona formalnie, czy też faktycznie przez tego Członka jako jedyny usługodawca;

(i) "usługobiorca" oznacza jakąkolwiek osobę otrzymującą lub korzystającą z usługi;

(j) "osoba" oznacza osobę fizyczną albo prawną;

(k) "osoba fizyczna innego Członka" oznacza osobę fizyczną, która zamieszkuje na terytorium tego innego Członka albo któregokolwiek innego Członka i która na mocy prawa tego innego Członka:

(i) posiada obywatelstwo tego innego Członka; albo

(ii) posiada prawo stałego pobytu tego innego Członka, w przypadku Członka, który

1. nie ma obywateli, albo

2. w zakresie środków oddziaływujących na handel usługami stosuje zasadniczo takie samo traktowanie wobec osób stale tam zamieszkujących, jak wobec swych obywateli, co notyfikował w momencie przyjęcia lub przy przystąpieniu do Porozumienia WTO, z zastrzeżeniem, że żaden Członek nie jest zobowiązany do udzielenia osobom posiadającym prawo stałego pobytu traktowania bardziej korzystnego niż to, którego by udzielił ten inny Członek w odniesieniu do takich osób. Notyfikacja taka powinna zawierać zapewnienie o podjęciu w odniesieniu do osób posiadających prawo stałego pobytu takich samych obowiązków, jakie taki inny Członek ma wobec własnych obywateli.

(l) "osoba prawna" oznacza jakikolwiek podmiot prawny, właściwie ustanowiony albo inaczej zorganizowany zgodnie z odpowiednim prawem, działający w celu osiągania zysku lub też innych dochodów, będący własnością prywatną lub publiczną i obejmuje jakąkolwiek spółkę, fundusz powierniczy, wspólne przedsięwzięcie, własność jednoosobową lub stowarzyszenie;

(m) "osoba prawna innego Członka" oznacza osobę prawną, która jest albo:

(i) ustanowiona lub inaczej zorganizowana zgodnie z prawem takiego innego Członka i jest zaangażowana w znaczące operacje gospodarcze na terytorium tego Członka lub któregokolwiek innego Członka; albo

(ii) w przypadku świadczenia usługi poprzez obecność handlową jest własnością albo znajduje się pod kontrolą:

1. osób fizycznych tego Członka, albo

2. osób prawnych tego Członka zdefiniowanych w podpunkcie (i);

(n) Osoba prawna jest:

(i) "własnością" osób Członka, jeżeli więcej niż 50 procent jej udziałów jest w posiadaniu osób tego Członka;

(ii) "pod kontrolą" osób Członka, jeżeli osoby takie mają uprawnienie do powołania większości zarządu albo mogą w inny uprawniony sposób kierować jej działaniami;

(iii) "powiązana" z inną osobą, kiedy kontroluje lub jest kontrolowana przez tę inną osobę; albo gdy rzeczona oraz ta inna osoba znajdują się pod kontrolą tego samego podmiotu.

(o) "podatki bezpośrednie" obejmują wszelkie podatki od dochodu całkowitego, całkowitego kapitału albo części dochodu lub kapitału - wraz z podatkami od dochodów z przeniesienia własności, podatkami od majątku, spadków i darowizn oraz z podatkami od całości płac płaconymi przez przedsiębiorstwa, jak również podatki od aprecjacji kapitału.

Artykuł  XXIX

Załączniki

Załączniki do niniejszego Układu stanowią jego integralną część.

Załącznik  I

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE ODSTĘPSTW OD ARTYKUŁU II

Zakres

1. Załącznik precyzuje warunki, zgodnie z którymi w chwili wejścia w życie niniejszego Układu Członek jest zwolniony z obowiązków wynikających z ustępu 1 Artykułu II.

2. Jakiekolwiek nowe odstępstwa stosowane po wejściu w życie Porozumienia WTO będą rozpatrywane zgodnie z ustępem 3 Artykułu IX tego Porozumienia.

Przegląd

3. Rada Handlu Usługami podda przeglądowi wszystkie odstępstwa udzielone na okres dłuższy niż pięć lat. Pierwszy taki przegląd będzie miał miejsce nie później niż w pięć lat po wejściu w życie Porozumienia WTO.

4. W trakcie przeglądu Rada Handlu Usługami:

(a) zbada, czy okoliczności, które stworzyły potrzebę dla odstępstwa istnieją w dalszym ciągu; oraz

(b) określi datę następnego przeglądu.

Wygaśnięcie

5. Odstępstwo od obowiązków Członka, przyjętych na mocy ustępu 1 Artykułu II Układu, wygasa w odniesieniu do danego środka w chwili przewidzianej w odstępstwie.

6. W zasadzie stosowanie takich odstępstw nie powinno przekraczać okresu 10 lat. W każdym razie będą one przedmiotem negocjacji podczas kolejnych rund liberalizujących handel usługami.

7. Z końcem okresu obowiązywania odstępstwa Członek notyfikuje Radzie Handlu Usługami doprowadzenie niezgodnego środka do zgodności z wymogami ustępu 1 Artykułu II niniejszego Układu.

Listy odstępstw od Artykułu II

[Uzgodnione listy odstępstw przyjętych na podstawie ustępu 2 Artykułu II stanowią część niniejszego Załącznika w traktatowej wersji Porozumienia WTO.]

POLSKA - LISTA SZCZEGÓŁOWYCH ZOBOWIĄZAŃ ¹³

Sposoby dostarczania: 1) świadczenie transgraniczne; 2) konsumpcja za granicą; 3) obecność handlowa; 4) obecność osób fizycznych

Sektor lub podsektor	Ograniczenia dostępu do rynku	Ograniczenia traktowania narodowego	Zobowiązania dodatkowe
2.C.			Jak w załączniku
USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE (z wyłączeniem radiodyfuzji*)
Wszystkie podsektory	Sposób 1), 2), 3), 4) Zakładanie i używanie urządzeń i sieci telekomunikacyjnych oraz świadczenie usług telekomunikacyjnych wymaga koncesji lub zezwolenia, z wyjątkiem przypadków określonych w rozporządzeniu przez ministra właściwego do spraw łączności. Koncesje i zezwolenia są wydawane tylko podmiotom zarejestrowanym w Polsce. Wymóg uzyskania koncesji i zezwoleń nie dotyczy operatora narodowego: Telekomunikacji Polskiej S.A. (TP S.A.). Podmioty z udziałem zagranicznym w Polsce muszą mieć formę spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych ustanowionych w Polsce. Podmioty z udziałem zagranicznym nie mogą posiadać sieci międzynarodowych ani świadczyć usług opartych na urządzeniach międzynarodowych - do 31 grudnia 2002 r.	Sposób 1), 2), 3), 4) Jeśli stosowane są ograniczenia co do udziału kapitału zagranicznego, obywatele polscy zamieszkali w Polsce muszą posiadać większość głosów w zarządzie i organie nadzorczym.
	W odniesieniu do usług i sieci międzynarodowych i międzymiastowych, udział kapitału zagranicznego i prawa głosu są ograniczone do 49%. Liczba koncesji i zezwoleń może być przedmiotem publikowanych kryteriów licencjonowania.
2.C.: (a) Usługi telefonii głosowej; (b) Usługi transmisji danych z komutacją pakietów; (c) Usługi transmisji danych z komutacją łączy; (d) Usługi teleksowe; (e) Usługi telegraficzne; (f) Usługi telefaksowe; (g) Usługi dzierżawy łączy; Międzynarodowe, międzymiastowe, lokalne: - publiczne i niepubliczne, - oparte na urządzeniach i na odsprzedaży, - przewodowe i radiowe.	(1) Bez ograniczeń (2) Bez ograniczeń (3) Bez ograniczeń, z wyjątkiem: (a) wyłączenia ze wszystkich zobowiązań: - międzynarodowych usług publicznej telefonii głosowej, teleksu i telegrafii do 31 grudnia 2002 r., - międzymiastowych usług i sieci publicznej telefonii głosowej do 31 grudnia 2002 r., - krajowych usług i sieci teleksowych i telegraficznych do 31 grudnia 1999 r., (b) obszar terytorialny koncesji i zezwoleń w zakresie publicznych lokalnych telefonicznych usług i sieci może być przedmiotem publikowanych kryteriów koncesjonowania.	(1) Bez ograniczeń (2) Bez ograniczeń (3) Bez ograniczeń
	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych.	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych
o. Inne
- usługi kablowych sieci telewizji i radiofonii	(1) Bez zobowiązań (2) Bez zobowiązań	(1) Bez ograniczeń (2) Bez ograniczeń
	(3) Udział kapitału zagranicznego i prawa głosu są ograniczone do 49%	(3) Bez ograniczeń
	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych
- usługi i sieci publicznej ruchomej telefonii komórkowej	(1) Bez ograniczeń, z wyjątkiem: - tylko przy użyciu sieci międzynarodowej TP S.A. do 31 grudnia 2002 r.	(1) Bez ograniczeń (2) Bez ograniczeń
	(2) Bez ograniczeń, z wyjątkiem: - tylko przy użyciu sieci międzynarodowej TP S.A. do 31 grudnia 2002 r. i zgodnie z porozumieniami międzynarodowymi
	(3) Bez ograniczeń, z wyjątkiem:	(3) Bez ograniczeń
	- udział kapitału zagranicznego i prawa głosu są ograniczone do 49%,
	- tylko z użyciem infrastruktury TP S.A., z wyjątkiem stałych połączeń mikrofalowych w przypadku jeśli TP S.A. nie jest w stanie udostępnić takich połączeń w określonym okresie czasu do 31 grudnia 2002 r.
	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych
- usługi i sieci ruchomej telekomunikacji satelitarnej	(1), 2), 3) Bez ograniczeń od 1 stycznia 2003 r.	(1), 2), 3) Bez ograniczeń
	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych
- usługi przywoławcze	1), 2) Bez zobowiązań, z wyjątkiem paneuropejskich systemów przywoławczych (3) Bez ograniczeń	(1) Bez ograniczeń (2) Bez ograniczeń (3) Bez ograniczeń
	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych	(4) Bez zobowiązań, z wyjątkiem środków horyzontalnych

* Radiodyfuzja jest definiowana jako nieprzerwany łańcuch transmisyjny niezbędny dla publicznej dystrybucji sygnałów programów radiowych i telewizyjnych, lecz nieobejmujący linii dystrybucyjnych pomiędzy operatorami.

Uwaga 1: Operatorzy upoważnieni do działalności w zakresie wszelkich stałych publicznych sieci telekomunikacyjnych i innych niepublicznych sieci telefonicznych przekraczających dany obszar geograficzny (województwo) są zobowiązani do stosowania w swoich sieciach urządzeń komutacyjnych i urządzeń do transmisji międzycentralowej należących do trzech systemów telekomunikacyjnych wybranych w drodze decyzji Rządu Polskiego. Obowiązek powyższy dotyczy również innych nietelefonicznych sieci telekomunikacyjnych przekraczających dany obszar geograficzny (województwo) w zakresie urządzeń do transmisji międzycentralowej. Ograniczenie powyższe przestanie obowiązywać najpóźniej w 1999 r.

Uwaga 2: Projekt nowej ustawy o łączności zostanie przygotowany do końca 1997 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA

ZAŁĄCZNIK

ZOBOWIĄZANIA DODATKOWE

LISTA W ZAKRESIE USŁUG TELEKOMUNIKACJI PODSTAWOWEJ

Zakres

Poniżej podano definicje i zasady stosowane w ramach regulacji podstawowych usług telekomunikacyjnych.

Definicje

Użytkownicy oznaczają odbiorców usług i dostawców usług.

Urządzenia zasadnicze oznaczają urządzenia usługi lub sieci publicznego transportu telekomunikacyjnego, które:

(a) wyłącznie lub w przeważającym stopniu są dostarczane przez jednego lub ograniczoną liczbę dostawców oraz

(b) praktycznie nie mogą być ekonomicznie lub technicznie zastąpione w celu dostarczenia usługi.

Główny dostawca jest do dostawca, który ma możliwość materialnie wpłynąć na warunki uczestnictwa (jeśli chodzi o ceny i dostawy) w danym rynku podstawowych usług telekomunikacyjnych w wyniku:

(a) kontroli nad urządzeniami zasadniczymi lub

(b) wykorzystania swojej pozycji na rynku.

1. Zabezpieczenia konkurencyjne

1.1 Zapobieganie praktykom antykonkurencyjnym w telekomunikacji

Stosowane są odpowiednie środki, aby dostawcy, którzy pojedynczo lub razem są głównymi dostawcami, nie mogli rozpocząć lub kontynuować praktyk antykonkurencyjnych.

1.2 Zabezpieczenia

Wspomniane wyżej praktyki antykonkurencyjne obejmują w szczególności:

(a) rozpoczynanie antykonkurencyjnego subsydiowania,

(b) wykorzystywanie informacji otrzymanych od konkurentów ze skutkiem antykonkurencyjnym oraz

(c) nieudostępnianie bezzwłocznie innym dostawcom usług informacji technicznych na temat urządzeń zasadniczych i informacji o znaczeniu handlowym niezbędnych tym dostawcom do dostarczania usług.

2. Połączenia międzyoperatorskie

2.1 Ten rozdział odnosi się do połączeń z dostawcami dostarczającymi usługi lub sieci publicznego transportu telekomunikacyjnego w celu umożliwienia użytkownikom jednego dostawcy komunikowania się z użytkownikami innego dostawcy oraz udostępniania im usług dostarczanych przez innego dostawcę, przy podjęciu pewnych szczególnych zobowiązań.

2.2 Połączenie międzyoperatorskie, które ma być zapewnione

Połączenia z głównym dostawcą zapewnione są w dowolnym uzasadnionym technicznie punkcie sieci. Połączenie takie jest dostępne:

(a) na niedyskryminujących warunkach (w tym standardy techniczne i specyfikacje), cenach i o jakości nie gorszych niż obowiązujące dla własnych podobnych usług lub dla podobnych usług niestowarzyszonych dostawców usług lub firmy podległej,

(b) bezzwłocznie, na warunkach (w tym standardy techniczne i specyfikacje) i cenach opartych na kosztach, które są jasne i rozsądne pod względem ekonomicznym i dostatecznie niepowiązane, aby dostawca nie musiał płacić za elementy lub urządzenia sieciowe, których nie potrzebuje do dostarczenia usługi, oraz

(c) na żądanie, w dodatkowych punktach poza końcówkami sieci oferowanymi większości użytkowników, za opłatą uwzględniającą koszt budowy niezbędnych dodatkowych urządzeń.

2.3 Publiczna dostępność procedur negocjacyjnych dotyczących połączeń międzyoperatorskich

Procedury stosowane przy połączeniach z głównym dostawcą są dostępne publicznie.

2.4 Przejrzystość porozumień o połączeniach międzyoperatorskich

Główny dostawca udostępni publicznie swoje porozumienia o połączeniach międzyoperatorskich lub wzorcową ofertę połączenia.

2.5 Połączenia międzyoperatorskie - rozwiązywanie sporów

Dostawca usług żądający połączenia z głównym dostawcą może zwrócić się albo:

(a) w dowolnym momencie, albo

(b) po rozsądnym okresie czasu, który został podany do publicznej wiadomości

do niezależnego organu krajowego, którym może być organ regulacyjny wymieniony niżej w ustępie 5, w celu rozwiązania sporów dotyczących właściwych warunków i cen połączenia międzyoperatorskiego na rozsądny okres czasu, w granicach, w jakich nie zostały one ustanowione wcześniej.

3. Usługa powszechna

Każdy Członek ma prawo ustalenia swojej definicji zobowiązania powszechności usługi. Takie zobowiązania nie są traktowane jako antykonkurencyjne same przez się, jeśli są stosowane w sposób przejrzysty, niedyskryminujący i obojętny pod względem konkurencyjności i nie stanowią ciężaru większego niż jest to niezbędne dla usługi powszechnej zdefiniowanej przez Członka.

4. Publiczna dostępność kryteriów licencyjnych

Tam, gdzie wymagana jest licencja, do wiadomości publicznej podawane są:

(a) wszystkie kryteria licencyjne i okres czasu wymagany zwykle do podjęcia decyzji dotyczącej wniosku o licencję oraz

(b) warunki licencji indywidualnych.

Powody odmowy wydania licencji, na prośbę wnioskodawcy, są podane do jego wiadomości.

5. Niezależni regulatorzy

Organ regulacyjny nie jest związany z dostawcą podstawowych usług telekomunikacyjnych ani przed żadnym z nich nie jest odpowiedzialny. Decyzje i procedury stosowane przez regulatorów są bezstronne w odniesieniu do wszystkich uczestników rynku.

6. Przydział i wykorzystanie ograniczonych zasobów

Wszelkie procedury przydzielania ograniczonych zasobów, w tym częstotliwości, numerów i praw drogi, są wykonywane bezzwłocznie w sposób obiektywny, przejrzysty i niedyskryminujący. Obecny stan przeznaczeń pasm częstotliwości jest publicznie dostępny, ale szczegółowe dane na temat konkretnych przydzielonych częstotliwości nie są wymagane.

POLSKA ¹⁴

LISTA SZCZEGÓŁOWYCH ZOBOWIĄZAŃ

Sposób świadczenia: 1) świadczenie transgraniczne 2) konsumpcja za granicą 3) obecność handlowa 4) obecność osób fizycznych

Sektor lub podsektor	Ograniczenia dostępu do rynku	Ograniczenia traktowania narodowego	Zobowiązania dodatkowe
USŁUGI FINANSOWE* A. Wszystkie usługi ubezpieczeniowe i związane z ubezpieczeniami Usługi ubezpieczeniowe i pokrewne: - Ubezpieczenia bezpośrednie (łącznie ze współubezpieczeniem): - na życie; - inne. - Reasekuracja i retrocesja - Pośrednictwo ubezpieczeniowe (CPC 812** za wyjątkiem 81212, 81299; 81401**, 81402**)	1) Brak zobowiązań za wyjątkiem reasekuracji, retrocesji i ubezpieczenia towarów w handlu międzynarodowym.	1) Brak zobowiązań za wyjątkiem reasekuracji, retrocesji i ubezpieczenia towarów w handlu międzynarodowym.
	2) Brak zobowiązań za wyjątkiem reasekuracji, retrocesji i ubezpieczenia towarów w handlu międzynarodowym.	2) Brak zobowiązań za wyjątkiem reasekuracji, retrocesji i ubezpieczenia towarów w handlu międzynarodowym.
	3) Założenie przedsiębiorstwa może nastąpić wyłącznie w formie spółki akcyjnej po uzyskaniu zezwolenia - za wyjątkiem usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, gdzie znajdują zastosowanie ograniczenia horyzontalne. Po 1 stycznia 1999 roku lub po dacie wejścia w życie V Protokołu, w zależności od tego co nastąpi później, możliwe będzie podejmowanie działalności poprzez oddziały na podstawie zezwolenia. Wymaga zezwolenia nabycie udziałów lub praw wynikających z	3) Bez ograniczeń
	udziałów w spółce, która posiada co najmniej 15% akcji zakładu ubezpieczeń - wymóg ten przestanie obowiązywać od 1 stycznia 1999 roku lub po dacie wejścia w życie V Protokołu, w zależności od tego co nastąpi później. Nie więcej niż 5% funduszy ubezpieczeniowych może być lokowanych za granicą. Wykonujący czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego musi posiadać odpowiednie zezwolenie. Istnieje wymóg lokalnej inkorporacji w przypadku pośredników ubezpieczeniowych.
	4) Brak zobowiązań, za wyjątkiem zobowiązań horyzontalnych. Wymóg zamieszkania dla pośredników ubezpieczeniowych.	4) Bez ograniczeń
B. Bankowość i inne usługi finansowe Usługi bankowe: - Przyjmowanie depozytów i innych funduszy zwrotnych (CPC 81115- 81119) - Działalność kredytowa każdego typu (CPC 8113) - Wszystkie usługi płatnicze i przekazu pieniędzy (CPC 81339**) - Gwarancje i poręczenia (za wyjątkiem gwarancji i poręczeń Skarbu Państwa) (CPC 81199**)	1) Brak zobowiązań	1) Brak zobowiązań
	2) Brak zobowiązań	2) Brak zobowiązań
	3) Utworzenie banku może nastąpić wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Obowiązuje system zezwoleń dotyczących utworzenia wszystkich banków, oparty na zasadach ostrożnościowych. Po 1 stycznia 1999 roku lub po dacie wejścia w życie V Protokołu, w zależności od tego co nastąpi później, możliwe będzie podejmowanie działalności poprzez oddziały na podstawie uzyskanych zezwoleń. Wymóg obywatelstwa dla części - co najmniej jednego - członków zarządu banku. 4) Brak zobowiązań, za wyjątkiem zobowiązań horyzontalnych. Wymóg obywatelstwa dla części - co najmniej jednego - członków zarządu banku.	3) Bez ograniczeń
		4) Bez ograniczeń
Inne usługi finansowe: - Udział w emisji papierów wartościowych każdego rodzaju (za wyjątkiem skarbowych papierów wartościowych), łącznie z gwarantowaniem i plasowaniem jako agent (publicznie lub prywatnie) oraz świadczenie usług związanych z takimi emisjami. - W odniesieniu do obrotu zbywalnymi papierami wartościowymi na swój rachunek lub rachunek klientów, tak na giełdzie papierów wartościowych, jak również na rynku OTC lub w inny sposób (CPC 8132** za wyjątkiem 81329) - Usługi w zakresie zarządzania	1) Brak zobowiązań	1) Brak zobowiązań
	2) Brak zobowiązań	2) Brak zobowiązań
	3) Założenie przedsiębiorstwa wyłącznie w formie spółki akcyjnej po uzyskaniu zezwolenia, lub oddziału zagranicznej osoby prawnej świadczącej usługi w zakresie obrotu papierami wartościowymi.	3) Bez ograniczeń
	4) Brak zobowiązań, za wyjątkiem zobowiązań horyzontalnych.	4) Bez ograniczeń
aktywami (CPC 81323**) - Usługi doradcze i pomocnicze w stosunku do usług finansowych zawarte na tej liście (CPC 8133** za wyjątkiem 81333, 81339)
Dostarczanie i przekazywanie informacji finansowych, przetwarzanie danych finansowych i związane z tym usługi w zakresie programowania dostarczonego przez firmy świadczące inne usługi finansowe.	1) Wymóg korzystania z publicznej sieci telekomunikacyjnej lub sieci innego uprawnionego operatora w przypadku transgranicznego świadczenia tego typu usług.	1) Bez ograniczeń
	2) Wymóg korzystania z publicznej sieci telekomunikacyjnej lub sieci innego uprawnionego operatora w przypadku konsumpcji za granicą tego typu usług.	2) Bez ograniczeń
	3) Wymóg korzystania z publicznej sieci telekomunikacyjnej lub sieci innego uprawnionego operatora w przypadku transgranicznego świadczenia i/lub konsumpcji tego typu usług.	3) Bez ograniczeń
	4) Brak zobowiązań, za wyjątkiem zobowiązań horyzontalnych.	4) Bez ograniczeń

__________________

* Regulacje ostrożnościowe w sektorze finansowym są właśnie opracowywane w Polsce. Mogą one wymagać zmian w aktualnych przepisach, a także wprowadzenia zupełnie nowych regulacji. Ich zastosowanie będzie w pełni zgodne z postanowieniami Załącznika ws. usług finansowych, ustęp 2 - Regulacje krajowe, punkt 1.

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE PRZEMIESZCZANIA SIĘ OSÓB FIZYCZNYCH ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI ZGODNIE Z UKŁADEM

1. Niniejszy załącznik stosuje się do środków oddziaływujących, w zakresie świadczenia usług, na osoby fizyczne będące usługodawcami Członka oraz na osoby fizyczne, które są zatrudnione przez usługodawcę Członka.

2. Układu nie stosuje się do środków odnoszących się do osób fizycznych poszukujących dostępu do rynku pracy Członka, jak również do środków dotyczących obywatelstwa, stałego pobytu, czy też stałego zatrudnienia.

3. Zgodnie z Częściami III i IV Układu, Członkowie mogą negocjować szczegółowe zobowiązania w przedmiocie przemieszczania się wszystkich kategorii osób fizycznych świadczących usługi zgodnie z Układem. Osobom fizycznym objętym szczegółowym zobowiązaniem zezwoli się na świadczenie usług zgodnie z warunkami określonymi przez to zobowiązanie.

4. Układ nie będzie dla Członka przeszkodą w stosowaniu środków regulujących wstęp lub czasowy pobyt osób fizycznych na jego terytorium, łącznie ze środkami niezbędnymi dla ochrony integralności granic i zapewnienia uporządkowanego przemieszczania się osób przez granice, pod warunkiem że środki takie nie będą stosowane w sposób niweczący lub naruszający korzyści przypadające któremukolwiek Członkowi zgodnie z warunkami szczegółowego zobowiązania. ¹⁵

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE USŁUG TRANSPORTU LOTNICZEGO

1. Niniejszy Załącznik stosuje się do środków oddziaływujących na usługi transportu lotniczego, zarówno rozkładowego jak i nie, oraz na usługi pomocnicze. Potwierdza się, że jakiekolwiek zobowiązanie szczegółowe albo zobowiązanie przyjęte zgodnie z niniejszym Układem nie ogranicza, ani nie wpływa na obowiązki Członka w ramach porozumień dwustronnych lub wielostronnych, które obowiązują w chwili wejścia w życie Porozumienia WTO.

2. Układ, łącznie z procedurami rozstrzygania sporów, nie będzie stosowany do środków oddziaływujących na:

(a) prawa ruchu lotniczego, bez względu na sposób przyznawania; albo

(b) usługi bezpośrednio związane z wykonywaniem praw ruchu lotniczego, z wyjątkiem zastrzeżonych w ustępie 3 niniejszego Załącznika.

3. Układ znajduje zastosowanie do środków oddziaływujących na:

(a) usługi w dziedzinie naprawy i utrzymania sprzętu lotniczego;

(b) sprzedaż i marketing usług transportu lotniczego;

(c) usługi systemu rezerwacji komputerowej (CRS).

4. Procedury rozstrzygania sporów niniejszego Układu mogą być powołane tylko, gdy Członkowie podjęli w tej mierze obowiązki lub szczegółowe zobowiązania oraz gdy zostały wyczerpane procedury rozstrzygania sporów przewidziane w innych dwustronnych oraz wielostronnych umowach albo porozumieniach.

5. Rada Handlu Usługami dokona okresowego przeglądu, co najmniej co pięć lat, dokonań w sektorze transportu lotniczego oraz funkcjonowania niniejszego Załącznika, mając na uwadze rozważenie możliwości dalej idącego zastosowania niniejszego Układu w tym sektorze.

6. Definicje:

(a) "Naprawa i utrzymywanie sprzętu lotniczego" oznacza takie czynności, które są dokonywane w odniesieniu do statku powietrznego albo jego części podczas gdy jest on wycofany ze świadczenia usług i nie obejmuje tzw. napraw bieżących.

(b) "Sprzedaż i marketing usług transportu lotniczego" dla zainteresowanego przewoźnika oznacza możność swobodnej sprzedaży i obrotu jego usługami transportu lotniczego, łącznie ze wszystkimi aspektami marketingu, takimi jak badanie rynków, promocja i dystrybucja. Działania te nie obejmują polityki cenowej w zakresie usług transportu lotniczego ani też stosownych warunków.

(c) "Usługi systemu rezerwacji komputerowej (CRS)" oznacza usługi świadczone przez systemy skomputeryzowane zawierające informacje o rozkładzie lotów przewoźnika, dostępności miejsc, opłatach i zasadach ich ustalania, za pomocą których można dokonywać rezerwacji albo wydawać bilety.

(d) "Prawa ruchu lotniczego" oznaczają prawo do rozkładowego i nierozkładowego świadczenia usług w zakresie operacji odpłatnego przewozu pasażerów, ładunku oraz poczty albo prawo do wynajęcia samolotu z lub do, w lub nad terytorium Członka, wraz z obsługiwanymi miejscami, trasami operowania, rodzajem ruchu, dostarczoną pojemnością, opłatami i ich warunkami oraz kryteriami określania linii lotniczych, łącznie z takimi, jak liczba, własność i kontrola.

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE USŁUG FINANSOWYCH

1. Przedmiot i definicja

(a) Niniejszy Załącznik ma zastosowanie wobec środków wywierających wpływ na świadczenie usług finansowych. Nawiązanie w Załączniku do świadczenia usług finansowych będzie oznaczało świadczenie usługi w sposób określony w ustępie 2 Artykułu I Układu.

(b) Dla celów punktu 3(b) Artykułu I Układu określenie "usługi w wykonywaniu funkcji władczych" oznacza:

(i) działania banku centralnego albo władz monetarnych bądź innej instytucji publicznej w wykonywaniu polityki pieniężnej lub kursowej;

(ii) działania stanowiące część ustawowego systemu ubezpieczeń społecznych albo powszechnego programu emerytalnego; oraz

(iii) inne działania wykonywane przez instytucję publiczną na rachunek, z gwarancją lub z użyciem zasobów finansowych rządu.

(c) Dla celów punktu 3(b) Artykułu I Układu, w sytuacji gdy Członek dopuszcza prowadzenie jakiejkolwiek działalności wymienionej w punktach (b)(ii) albo (b)(iii) niniejszego ustępu przez jego własnych usługodawców finansowych świadczących usługi w konkurencji z instytucją publiczną albo z innym usługodawcą finansowym, pojęcie "usługi" będzie obejmowało taką działalność.

(d) Punkt 3(c) Artykułu I Układu nie będzie odnosił się do usług objętych niniejszym Załącznikiem.

2. Przepisy wewnętrzne

(a) Niezależnie od innych postanowień Układu, Członek nie będzie powstrzymywany przed wprowadzeniem środków wynikających z wymogów przezorności, obejmujących ochronę inwestorów, depozytariuszy, posiadaczy polis ubezpieczeniowych albo osób, wobec których na usługodawcy finansowym spoczywają obowiązki powiernicze, czy też środków zapewniających wewnętrzną spoistość i stabilność systemu finansowego. W przypadku kiedy takie środki nie są zgodne z postanowieniami Układu, nie będą one stosowane w sposób służący uchylaniu się od zobowiązań i obowiązków Członka wynikających z Układu.

(b) Nic w niniejszym Układzie nie będzie interpretowane w sposób wymagający od Członka ujawnienia informacji dotyczących spraw i rachunków indywidualnych klientów, czy też jakichkolwiek informacji poufnych albo prawnie zastrzeżonych, znajdujących się w posiadaniu instytucji publicznych.

3. Uznanie

(a) Członek może uznać środki przezorności jakiegokolwiek innego kraju ustalając, w jaki sposób środki tego Członka odnoszące się do usług finansowych będą stosowane. Takie uznanie, które może zostać osiągnięte bądź przez ujednolicenie przepisów, bądź też w inny sposób, może być oparte na porozumieniu albo ustaleniu z krajem zainteresowanym lub też może być dokonane jednostronnie.

(b) Członek, który jest stroną porozumienia albo ustalenia przyszłego lub istniejącego, o którym mowa w punkcie (a), zapewni zainteresowanym Członkom dostateczną możliwość negocjowania ich przystąpienia do takich porozumień lub też ustaleń, albo negocjowania z nim porównywalnych - na warunkach, w których zapewniona zostanie równoważność przepisów, nadzoru, stosowania, a gdzie to będzie właściwe, procedury dotyczące wymiany informacji pomiędzy stronami porozumień i ustaleń. Tam gdzie Członek udziela uznania jednostronnie, zapewni któremukolwiek innemu Członkowi dostateczną możliwość wykazania, że istnieją okoliczności uzasadniające uznanie.

(c) W sytuacji gdy Członek rozważa uznanie środków przezorności innego państwa, ustęp 4(b) Artykułu VII Układu nie będzie miał zastosowania.

4. Rozstrzyganie sporów

Zespoły orzekające powołane do rozstrzygania sporów dotyczących środków przezorności oraz innych spraw finansowych będą posiadać niezbędne doświadczenie odpowiadające określonej usłudze finansowej będącej przedmiotem sporu.

5. Definicje

Dla celów niniejszego Załącznika:

(a) Usługą finansową jest jakakolwiek usługa o charakterze finansowym oferowana przez usługodawcę finansowego Członka. Usługi finansowe obejmują wszystkie usługi ubezpieczeniowe i pokrewne oraz wszystkie usługi bankowe i inne usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń). Usługi finansowe obejmują następującą działalność:

Usługi ubezpieczeniowe i pokrewne

(i) ubezpieczenia bezpośrednie (łącznie ze współubezpieczeniem)

(A) na życie

(B) inne

(ii) reasekurację i retrocesję;

(iii) pośrednictwo ubezpieczeniowe, takie jak maklerstwo lub agencja;

(iv) usługi pomocnicze w ubezpieczeniach, takie jak doradztwo, usługi obliczeniowe, ocena ryzyka i realizacja roszczeń.

Bankowość i inne usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń)

(v) przyjmowanie od ludności depozytów i innych funduszy podlegających zwrotowi;

(vi) udzielanie wszelkiego rodzaju pożyczek, z kredytami konsumpcyjnymi, hipotecznymi, pośrednictwem i finansowaniem transakcji handlowych włącznie;

(vii) leasing finansowy;

(viii) wszelkie usługi płatności i przekazu pieniędzy, z kartami kredytowymi i debetowymi, czekami podróżniczymi i wekslami trasowanymi łącznie;

(ix) gwarancje i poręczenia;

(x) zawieranie na własny rachunek i na rachunek klientów, czy to na giełdzie, czy to na rynku wtórnym lub w inny sposób, transakcji dotyczących:

(A) instrumentów rynku pieniężnego (łącznie z czekami, wekslami, świadectwami depozytowymi);

(B) wymiany dewiz;

(C) produktów pochodnych obejmujących, lecz nie ograniczających się do transakcji terminowych i opcji;

(D) instrumentów z zakresu kursu wymiany walut i odsetek, łącznie z operacjami, takimi jak "swaps", porozumień odnoszących się do przyszłych kursów walut;

(E) przenoszalnych papierów wartościowych;

(F) innych negocjowalnych instrumentów i aktywów finansowych z metalami szlachetnymi w sztabach łącznie;

(xi) udział w emisji wszystkich rodzajów papierów wartościowych, łącznie z gwarantowaniem i lokowaniem jako agent (publiczny lub prywatny) i świadczeniem usług związanych z taką emisją;

(xii) maklerstwo pieniężne;

(xiii) zarządzanie aktywami, takie jak zarządzanie gotówką lub portfelami aktywów, wszystkie formy zarządzania wspólnymi inwestycjami kapitałowymi, zarządzanie funduszami emerytalnymi, usługi powiernicze, przechowania i depozytowe;

(xiv) usługi rozliczeniowe i rozrachunkowe dla aktywów finansowych, w tym papierów wartościowych, produktów pochodnych i innych instrumentów zbywalnych;

(xv) dostarczanie i przekazywanie informacji finansowej, przetwarzanie danych finansowych i związane z tym usługi w zakresie programowania dostarczonego przez firmy świadczące inne usługi finansowe;

(xvi) doradztwo, pośrednictwo i inne pomocnicze usługi finansowe dotyczące działalności wymienionej w punktach od (v) do (xv), włączając w to analizy i zalecenia kredytowe, badania i doradztwo w przedmiocie inwestycji kapitałowych i portfeli aktywów finansowych, doradztwo w nabywaniu, restrukturyzacji i strategii spółek kapitałowych.

(b) Usługodawca finansowy oznacza jakąkolwiek osobę fizyczną lub prawną Członka zamierzającą świadczyć lub świadczącą usługi finansowe z zastrzeżeniem, że określenie "usługodawca finansowy" nie obejmuje instytucji publicznej.

(c) "Instytucja publiczna" oznacza:

(i) rząd, bank centralny albo władze monetarne Członka, czy też taką jednostkę organizacyjną Członka stanowiącą własność lub znajdującą się pod kontrolą Członka, której głównym zadaniem jest wykonywanie czynności dla rządu lub działanie dla realizacji celów rządowych - z wyłączeniem jednostek zaangażowanych głównie w świadczenie usług na zasadach komercyjnych; albo

(ii) instytucję prywatną, realizującą zadania wykonywane zwykle przez bank centralny albo władze monetarne - w zakresie wykonywania tych zadań.

DRUGI ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE USŁUG FINANSOWYCH

1. Niezależnie od postanowień Artykułu II Układu oraz ustępów 1 i 2 Załącznika w sprawie odstępstw od Artykułu II Członek może, w ciągu 60 dni rozpoczynających się cztery miesiące po wejściu w życie Porozumienia WTO, umieścić na liście w tym Załączniku środki odnoszące się do usług finansowych, które są niezgodne z postanowieniami ustępu 1 Artykułu II Układu.

2. Niezależnie od postanowień Artykułu XXI Układu Członek, w ciągu 60 dni rozpoczynających się cztery miesiące po wejściu w życie Porozumienia WTO, może poprawić, zmienić lub wycofać całość albo część szczegółowych zobowiązań odnoszących się do usług finansowych zapisanych w jego liście szczegółowych zobowiązań.

3. Rada Handlu Usługami ustanowi wszelkie procedury niezbędne dla zastosowania ustępów 1 i 2.

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE NEGOCJACJI W ZAKRESIE USŁUG TRANSPORTU MORSKIEGO

1. Artykuł II oraz Załącznik w sprawie odstępstw od Artykułu II, łącznie z wymogiem podania w Załączniku jakiegokolwiek środka niezgodnego z zasadą największego uprzywilejowania, którego Członek będzie używać, wejdą w życie w odniesieniu do żeglugi międzynarodowej, usług pomocniczych oraz dostępu do oraz korzystania z urządzeń portowych wyłącznie w chwili:

(a) określonej zgodnie z postanowieniami ustępu 4 Decyzji ministerialnej w sprawie negocjacji w zakresie usług transportu morskiego; albo,

(b) przedstawienia raportu końcowego Grupy Negocjacyjnej do spraw Usług Transportu Morskiego, o którym mowa w tej Decyzji - w sytuacji gdy negocjacje nie zakończą się powodzeniem.

2. Ustęp 1 nie będzie stosowany do jakiegokolwiek szczegółowego zobowiązania w dziedzinie usług transportu morskiego, które zostało zapisane w liście zobowiązań Członka.

3. Od chwili zakończenia negocjacji, o których mowa w ustępie 1, a przed wejściem w życie rezultatów tych negocjacji, Członkowie mogą poprawić, zmienić albo wycofać całość, czy też część swoich zobowiązań w tym sektorze - bez potrzeby udzielenia wyrównania, niezależnie od postanowień Artykułu XXI.

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH

1. Cele

Uznając szczególny charakter sektora usług telekomunikacyjnych, a w szczególności jego podwójną rolę zarówno jako odrębnego sektora działalności gospodarczej, jak i podstawowego środka przekazu dla innych rodzajów działalności gospodarczej, Członkowie uzgodnili następujący Załącznik mając na celu uzupełnienie postanowień Układu odnoszących się do środków oddziaływujących na dostęp i korzystanie z publicznych sieci przekazu oraz usług telekomunikacyjnych. W związku z tym niniejszy Załącznik zawiera uwagi oraz postanowienia uzupełniające do Układu.

2. Przedmiot

(a) Niniejszy Załącznik ma zastosowanie do wszystkich środków Członka, które oddziaływują na dostęp i korzystanie z publicznych sieci przekazu oraz usług telekomunikacyjnych ¹⁶ .

(b) Załącznika niniejszego nie stosuje się do środków oddziaływujących na funkcjonowanie telewizji kablowej i rozpowszechnianie programów radiowych bądź telewizyjnych.

(c) Nic w niniejszym Załączniku nie będzie interpretowane jako:

(i) wymaganie od Członka wyrażenia zgody dla usługodawcy któregokolwiek innego Członka na założenie, konstruowanie, nabywanie, dzierżawienie, zarządzanie siecią telekomunikacyjną albo dostarczanie telekomunikacyjnych sieci przekazu czy też usług innych niż uwzględnione w liście zobowiązań tego Członka; albo

(ii) wymaganie od Członka (lub wymaganie od Członka nałożenia na podległych mu usługodawców) założenia, konstruowania, nabycia, dzierżawienia albo dostarczenia telekomunikacyjnych sieci przekazu lub usług nie oferowanych publicznie.

3. Definicje

Dla celów niniejszego Załącznika:

(a) "Telekomunikacja" oznacza nadawanie i odbieranie sygnałów za pomocą jakichkolwiek urządzeń elektromagnetycznych.

(b) "Publiczne usługi telekomunikacyjne" oznaczają jakąkolwiek usługę przekazu telekomunikacyjnego, która w sposób jednoznaczny bądź w rzeczywistości jest oferowana publicznie przez danego Członka. Usługi takie mogą obejmować m.in., telegraf, telefon, teleks oraz transmisję danych łączące się przeważnie z transmisją w czasie rzeczywistym informacji dostarczanej przez użytkownika pomiędzy dwoma lub więcej punktami, bez żadnej zmiany formy i zawartości informacji użytkownika.

(c) "Publiczna sieć przekazu telekomunikacyjnego" oznacza publiczną infrastrukturę telekomunikacji, która umożliwia łączność pośród albo pomiędzy określonymi punktami końcowymi sieci.

(d) "Łączność wewnątrzzakładowa" oznacza łączność, dzięki której przedsiębiorstwo utrzymuje łączność wewnętrzną albo z, czy też pomiędzy jego przedsiębiorstwami podległymi, oddziałami, oraz zależnie od krajowych praw i regulacji Członka, z filiami. Dla tych celów pojęcia "przedsiębiorstwa podległe", "oddziały" oraz, gdzie to właściwe "filie", definiowane są przez każdego Członka. "Łączność wewnątrzzakładowa" w rozumieniu niniejszego Załącznika nie obejmuje usług handlowych albo niehandlowych, które są świadczone spółkom będącym niepowiązanymi przedsiębiorstwami podległymi, oddziałami czy filiami, albo które to usługi oferowane są obecnym lub potencjalnym klientom.

(e) Jakiekolwiek odwołanie się do ustępu lub punktu niniejszego Załącznika obejmuje wszystkie jego części.

4. Przejrzystość

Przy stosowaniu Artykułu III Układu każdy Członek zapewni, że stosowna informacja na temat warunków wywierających wpływ na dostęp i użytkowanie publicznej sieci przekazu telekomunikacyjnego oraz usług telekomunikacyjnych jest dostępna publicznie wraz z: opłatami i innymi warunkami świadczenia usługi; wyszczególnieniem warunków technicznego przyłączenia do takiej sieci i usług; informacją na temat organów odpowiedzialnych za przygotowanie i przyjęcie standardów mających wpływ na dostęp i użytkowanie; warunkami stosowanymi przy przyłączeniu urządzeń końcowych lub innych urządzeń; oraz warunkami notyfikacji, rejestracji i wymogów licencjonowania, jeśli takie istnieją.

5. Dostęp do i korzystanie z publicznych sieci przekazu i usług telekomunikacyjnych

(a) Każdy Członek zapewni, na rozsądnych oraz niedyskryminacyjnych warunkach i zasadach, któremukolwiek usługodawcy któregokolwiek innego Członka dostęp do i możliwość korzystania z publicznych sieci przekazu telekomunikacyjnego - w zakresie świadczenia usług włączonych do jego listy zobowiązań. Zobowiązanie to ma, między innymi, zastosowanie do punktów od (b) do (f) ¹⁷ .

(b) Każdy Członek zapewni usługodawcom któregokolwiek innego Członka dostęp do i możliwość korzystania z wszelkich publicznych sieci przekazu telekomunikacyjnego albo usług telekomunikacyjnych oferowanych wewnątrz kraju bądź też transgranicznie, włączając prywatnie dzierżawione łącza, i w tym celu zapewni, z zastrzeżeniem punktów (e) i (f), że zezwala się takim usługodawcom na:

(i) nabywanie albo wydzierżawianie i podłączenie urządzenia końcowego lub innego urządzenia łączącego się z siecią i które jest niezbędne dla świadczenia usługi przez usługodawcę;

(ii) połączenie linii prywatnie dzierżawionych albo stanowiących własność prywatną z publiczną siecią przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych, albo z łączami dzierżawionymi lub posiadanymi przez innych usługodawców, oraz

(iii) stosowanie wybranego przez usługodawcę protokołu operacyjnego przy świadczeniu jakiejkolwiek usługi - innego niż jest konieczny dla zapewnienia dostępności sieci przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych oferowanych publicznie;

(c) Każdy Członek zapewni usługodawcom któregokolwiek innego Członka możliwość korzystania z publicznej sieci przekazu telekomunikacyjnego oraz usług telekomunikacyjnych dla przesyłania informacji w kraju i przez jego granice, włączając łączność wewnątrzzakładową tych usługodawców oraz dostęp do informacji zawartych w bazach danych, czy zmagazynowanej w inny maszynowo dostępny sposób na terytorium któregokolwiek Członka. Każdy nowy albo zmieniony środek danego Członka oddziaływujący znacząco na takie korzystanie będzie notyfikowany oraz poddany konsultacjom zgodnie z właściwymi postanowieniami Układu.

(d) Niezależnie od poprzedniego punktu Członek może podjąć takie środki, jakie uważa za niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i poufności informacji, z zastrzeżeniem, że środki te nie są stosowane w sposób stanowiący środek arbitralnej i nieuzasadnionej dyskryminacji albo ukrytego ograniczenia handlu usługami.

(e) Każdy Członek zapewni, aby na dostęp do i korzystanie z publicznej sieci przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych nie zostały nałożone warunki inne niż konieczne dla:

(i) zapewnienia wywiązania się służby publicznej z ciążących na operujących publicznymi sieciami przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych zobowiązaniach, w szczególności w zakresie możliwości pełnego udostępnienia tych usług publicznie;

(ii) ochrony integralności technicznej publicznej sieci przekazu czy też usług telekomunikacyjnych; albo

(iii) zapewnia, aby usługodawcy któregokolwiek innego Członka nie świadczyli innych usług niż dozwolone zgodnie z zobowiązaniami zawartymi w liście zobowiązań Członka.

(f) Przy założeniu, że spełnione są kryteria określone w punkcie (e), warunki dostępu i korzystania z publicznych sieci przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych mogą obejmować:

(i) ograniczenia w zakresie odprzedaży albo wspólnego korzystania z takich usług;

(ii) wymóg stosowania określonych technicznych urządzeń pośredniczących, łącznie z protokołami pośredniczącymi, dla przyłączenia do takich sieci i korzystania z usług;

(iii) wymogi, gdzie to konieczne, stawiane w celu współpracy takich usług i w celu zachęcenia do osiągnięcia celów zawartych w ustępie 7(a);

(iv) zatwierdzanie typu urządzeń końcowych albo innego wyposażenia łączonego z siecią i technicznych wymogów wiążących się z przyłączeniem takiego wyposażenia do sieci;

(v) ograniczenia nałożone na przyłączanie prywatnie dzierżawionych albo prywatnych łączy do takich sieci i usług albo do łączy dzierżawionych czy będących własnością innego usługodawcy; albo

(vi) notyfikacji, rejestracji i licencjonowania.

(g) Niezależnie od zapisów poprzednich ustępów tej części, Członek - kraj rozwijający się może, odpowiednio do swego poziomu rozwoju, ustalić umiarkowane wymogi dotyczące dostępu do i korzystanie z publicznych sieci transportu telekomunikacyjnego oraz usług telekomunikacyjnych, niezbędne dla wzmocnienia krajowej infrastruktury telekomunikacyjnej i potencjału usługowego oraz dla wzrostu udziału kraju w międzynarodowym handlu usługami telekomunikacyjnymi. Wymogi takie powinny zostać wymienione w liście zobowiązań tego Członka.

6. Współpraca techniczna

(a) Członkowie uznają, że wydajna, nowoczesna infrastruktura telekomunikacyjna krajów, w szczególności krajów rozwijających się, jest niezbędna dla wzrostu ich handlu usługami. W tym celu Członkowie popierają i zachęcają kraje rozwinięte i rozwijające się oraz dostawców ich publicznych sieci przekazu telekomunikacyjnego i usług telekomunikacyjnych oraz inne jednostki do udziału w programach rozwojowych organizacji międzynarodowych i regionalnych, łącznie z Międzynarodową Unią Telekomunikacyjną, Programem Rozwoju Narodów Zjednoczonych i Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju, w możliwie najszerszym zakresie.

(b) Członkowie będą popierać oraz wspierać w skali międzynarodowej, regionalnej i lokalnej współpracę telekomunikacyjną pomiędzy krajami rozwijającymi się.

(c) Członkowie udostępnią we współpracy ze stosownymi organizacjami międzynarodowymi, tam gdzie to praktycznie możliwe, krajom rozwijającym się informacje odnoszące się do usług telekomunikacyjnych oraz rozwoju telekomunikacji i technologii informatycznej w celu pomocy we wzmocnieniu sektora usług telekomunikacyjnych tych krajów.

(d) Członkowie poświęcą szczególną uwagę w zakresie stworzenia krajom najmniej rozwiniętym możliwości w zakresie zachęcenia zagranicznych usługodawców telekomunikacyjnych w zakresie wspomożenia transferu technologii, szkolenia oraz innych działań wspomagających rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej oraz wzrost handlu usługami telekomunikacyjnymi tych krajów.

7. Stosunek do organizacji i porozumień międzynarodowych

(a) Członkowie uznają znaczenie standardów międzynarodowych oraz globalnego przystosowania i współpracy sieci oraz usług telekomunikacyjnych i podejmują się propagowania takich standardów poprzez pracę stosownych instytucji międzynarodowych, łącznie z Międzynarodową Unią Telekomunikacyjną i Międzynarodową Organizacją Standaryzacji.

(b) Członkowie uznają rolę odgrywaną przez międzyrządowe oraz pozarządowe organizacje i porozumienia w zakresie zapewnienia skutecznego działania krajowych oraz globalnych usług telekomunikacyjnych, a w szczególności Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej. Członkowie przyjmą, tam gdzie to właściwe, odpowiednie ustalenia w zakresie konsultowania z takimi organizacjami kwestii wynikających z wprowadzania w życie niniejszego Załącznika.

ZAŁĄCZNIK W SPRAWIE NEGOCJACJI W ZAKRESIE USŁUG TELEKOMUNIKACJI PODSTAWOWEJ

1. Artykuł II oraz Załącznik w sprawie odstępstw od Artykułu II, łącznie z wymogiem podania w Załączniku jakiegokolwiek środka, który Członek będzie utrzymywać, niezgodnego z zasadą największego uprzywilejowania wejdzie w życie w odniesieniu do usług telekomunikacji podstawowej wyłącznie w chwili:

(a) określonej zgodnie z postanowieniami ustępu 5 Decyzji ministerialnej w sprawie negocjacji w zakresie usług telekomunikacji podstawowej; albo,

(b) przedstawienia raportu końcowego Grupy Negocjacyjnej do spraw Usług Telekomunikacji Podstawowej, o którym mowa w tej Decyzji - w sytuacji gdy negocjacje nie zakończą się powodzeniem.

2. Ustęp 1 nie będzie stosowany do jakiegokolwiek szczegółowego zobowiązania w dziedzinie usług telekomunikacji podstawowej, które zostało zapisane w liście zobowiązań Członka.

Załącznik  2

UZGODNIENIE W SPRAWIE ZASAD I PROCEDUR REGULUJĄCYCH ROZSTRZYGANIE SPORÓW

Członkowie uzgadniają niniejszym, co następuje:

Artykuł  1

Zakres i zastosowanie

1. Zasady i procedury przyjęte w niniejszym Uzgodnieniu będą stosowane do sporów wniesionych zgodnie z zasadami i procedurami konsultacji i rozstrzygania sporów przyjętymi w porozumieniach wymienionych w Załączniku 1 do niniejszego Uzgodnienia (dalej zwanych "porozumieniami wymienionymi"). Zasady i procedury niniejszego Uzgodnienia będą także stosowane do przeprowadzania konsultacji i rozstrzygania sporów pomiędzy Członkami, związanych z ich prawami i zobowiązaniami wynikającymi z Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (dalej zwanego Porozumienia WTO) i niniejszego Uzgodnienia, traktowanych odrębnie lub w połączeniu z jakimkolwiek innym porozumieniem wymienionym.

2. Zasady i procedury niniejszego Uzgodnienia będą stosowane z zastrzeżeniem specjalnych i dodatkowych zasad i procedur dotyczących rozstrzygania sporów zawartych w porozumieniach wymienionych, które są określone w Załączniku 2 do niniejszego Uzgodnienia. W zakresie, w jakim występuje różnica pomiędzy zasadami i procedurami niniejszego Uzgodnienia i specjalnymi lub dodatkowymi zasadami i procedurami określonymi w Załączniku 2, przeważać będą specjalne lub dodatkowe zasady i procedury podane w Załączniku 2. W przypadku sporów, w stosunku do których mają zastosowanie zasady i procedury więcej niż jednego porozumienia wymienionego, jeśli istnieje konflikt pomiędzy specjalnymi lub dodatkowymi zasadami i procedurami takich porozumień podlegających przeglądowi, i gdzie strony sporu nie mogą uzgodnić stanowiska, co do zasad i procedur w ciągu 20 dni od ustanowienia zespołu orzekającego, Przewodniczący Organu Rozstrzygania Sporów wymienionego w ustępie 1 Artykułu 2 (zwanego w niniejszym Uzgodnieniu DSB), w porozumieniu ze stronami sporu określi, w ciągu 10 dni od wniosku któregokolwiek z Członków zasady i procedury, jakie mają być stosowane. Przewodniczący w konsultacji ze stronami sporu będzie kierował się zasadą, iż specjalne lub dodatkowe zasady i procedury powinny mieć zastosowanie, gdzie jest to możliwe, zaś zasady i procedury ustalone w niniejszym Uzgodnieniu powinny być stosowane w zakresie niezbędnym dla uniknięcia konfliktu.

Artykuł  2

Administrowanie

1. Niniejszym ustanawia się Organ Rozstrzygania Sporów dla administrowania tymi zasadami i procedurami oraz, z wyjątkiem gdy przewidziano inaczej w porozumieniach wymienionych, postanowieniami dotyczącymi konsultacji i rozstrzygania sporów zawartymi w porozumieniach wymienionych. W związku z tym DSB będzie miał prawo powoływać zespoły orzekające, przyjmować sprawozdania zespołu orzekającego i Organu Apelacyjnego, sprawować nadzór nad wdrażaniem postanowień i zaleceń oraz udzielać upoważnienia do zawieszenia koncesji i innych zobowiązań wynikających z porozumień wymienionych. W stosunku do sporów powstałych w związku z porozumieniami wymienionymi, zamieszczonymi w Załączniku 4 do Porozumienia WTO (Fakultatywne porozumienia handlowe), pojęcie "Członek", użyte w niniejszym Uzgodnieniu, będzie odnosić się jedynie do tych Członków, którzy są stronami odpowiednich Porozumień zamieszczonych w Załączniku 4. Gdy DSB administruje postanowieniami o rozstrzyganiu sporów zawartymi w Porozumieniach wymienionych w Załączniku 4, w podejmowaniu decyzji i działaniach podejmowanych przez DSB w związku ze sporem mogą uczestniczyć jedynie ci Członkowie, którzy są stronami takiego Porozumienia.

2. DSB będzie informować odpowiednie rady i komitety WTO o wszystkich zdarzeniach w sporach odnoszących się do postanowień poszczególnych porozumień wymienionych.

3. DSB będzie spotykać się tak często, jak będzie to konieczne, dla wypełnienia jego funkcji w terminach przyjętych w niniejszym Uzgodnieniu.

4. Przy podejmowaniu decyzji przez DSB opartych na zasadach i procedurach przyjętych w niniejszym Porozumieniu obowiązywać będzie zasada consensusu ¹⁸ .

Artykuł  3

Postanowienia ogólne.

1. Członkowie potwierdzają swoją gotowość przestrzegania zasad prowadzenia sporów, stosowanych dotąd na podstawie Artykułów XXII i XXIII GATT 1947 i reguł i procedur następnie wypracowanych i zmodyfikowanych w niniejszym dokumencie.

2. System rozstrzygania sporów WTO jest centralnym składnikiem dającym bezpieczeństwo i przewidywalność w wielostronnym systemie handlu. Członkowie uznają, że służy on zabezpieczeniu praw i obowiązków Członków w zakresie porozumień wymienionych i wyjaśnieniu postanowień tych porozumień zgodnie ze zwyczajowymi zasadami interpretacji międzynarodowego prawa publicznego. Zalecenia i postanowienia DSB nie mogą zwiększyć ani zmniejszyć praw i zobowiązań ustalonych w porozumieniach wymienionych.

3. Szybkie rozwiązanie sytuacji, w których Członek uważa, że jakakolwiek korzyść należna mu bezpośrednio lub pośrednio na podstawie porozumień wymienionych zostaje naruszona w wyniku środków podjętych przez innego Członka, ma podstawowe znaczenie dla skutecznego funkcjonowania WTO i utrzymania właściwej równowagi pomiędzy prawami i obowiązkami Członków.

4. Zalecenia i postanowienia DSB będą miały na celu osiągnięcie zadowalającego rozwiązania sprawy, zgodnie z prawami i zobowiązaniami wynikającymi z niniejszego Uzgodnienia i porozumień wymienionych.

5. Wszystkie rozwiązania w sprawach wniesionych formalnie na podstawie zasad i procedur porozumień wymienionych w sprawie konsultacji i rozstrzygania sporów, włącznie z orzeczeniami arbitrażowymi, będą zgodne z tymi porozumieniami i nie spowodują zniweczenia lub naruszenia korzyści przysługujących jakiemukolwiek Członkowi na podstawie tych porozumień ani nie przeszkodzą osiągnięciu któregokolwiek z celów tych porozumień.

6. Wspólnie uzgodnione rozwiązania spraw wniesionych formalnie na podstawie postanowień porozumień wymienionych dotyczących konsultacji i rozstrzygania sporów będą notyfikowane DSB i właściwym radom oraz komitetom, gdzie każdy z Członków może podnieść każdą kwestię związaną ze sprawą.

7. Przed wniesieniem sprawy Członek dokona oceny, czy postępowanie zgodne z tymi procedurami będzie owocne. Celem mechanizmu rozwiązywania sporów jest osiągnięcie pozytywnego rozwiązania sporu. Należy wyraźnie preferować rozwiązania wzajemnie akceptowalne dla stron sporu i zgodne z porozumieniami wymienionymi. Gdy nie można osiągnąć wzajemnie uzgodnionego rozwiązania, pierwszym zadaniem mechanizmu rozwiązywania sporów jest zwykle doprowadzenie do wycofania środków będących przyczyną sporu, jeśli zostaną one uznane za niezgodne z postanowieniami któregokolwiek z porozumień wymienionych. Rekompensata winna mieć zastosowanie jedynie wówczas, gdy natychmiastowe wycofanie środka jest niewykonalne i będzie tymczasowym rozwiązaniem do czasu wycofania środka niezgodnego z porozumieniem wymienionym. Rozwiązaniem ostatecznym, jakie niniejsze Uzgodnienie zapewnia Członkowi odwołującemu się do procedury rozstrzygania sporów, jest możliwość zawieszenia stosowania koncesji lub wykonania innych zobowiązań wynikających z porozumień wymienionych, w sposób dyskryminacyjny, w stosunku do innego Członka, z zastrzeżeniem zatwierdzenia takich działań przez DSB.

8. W przypadkach gdy ma miejsce naruszenie zobowiązań przyjętych na podstawie porozumienia wymienionego, działanie takie będzie prima facie oznaczało zniweczenie lub naruszenie. Oznacza to, że normalnie istnieje domniemanie, że złamanie zasad ma szkodliwy skutek dla Członków stron porozumienia wymienionego i w takich przypadkach odparcie zarzutów jest sprawą tego Członka, przeciw któremu wniesiono skargę.

9. Postanowienia niniejszego Uzgodnienia nie naruszają praw Członków do wystąpienia o autorytatywne interpretacje postanowień zawartych w porozumieniach wymienionych przez podejmowanie decyzji na podstawie Porozumienia WTO i porozumień wymienionych ujętych w Załączniku 4 do Porozumienia WTO.

10. Rozumie się, że wniosek o postępowanie pojednawcze i odwołanie się do procedur rozstrzygania sporów nie powinny być zamierzone ani uważane za akty sporne i że, jeśli zaistnieje spór, wszyscy Członkowie zastosują te procedury w dobrej wierze oraz czyniąc starania, by spór rozwiązać. Rozumie się także, że skargi i odpowiedzi na skargi w różnych sprawach nie powinny być ze sobą łączone.

11. Niniejsze Uzgodnienie będzie stosowane jedynie w odniesieniu do nowych wniosków o konsultacje sformułowanych na podstawie postanowień porozumień wymienionych, które zostaną skierowane w dniu wejścia w życie Porozumienia WTO lub po tej dacie. W stosunku do sporów, w przypadku których wniosek o konsultacje został skierowany w oparciu o GATT 1947 lub o którekolwiek z porozumień poprzednich względem porozumień wymienionych przed datą wejścia w życie Porozumienia WTO, stosowane będą nadal odpowiednie zasady rozstrzygania sporów, jakie obowiązywały bezpośrednio przed datą wejścia w życie Porozumienia WTO ¹⁹ .

12. Niezależnie od ustępu 11, jeśli skarga oparta na którymkolwiek z porozumień wymienionych jest skierowana przez Członka - kraj rozwijający się przeciwko Członkowi - krajowi rozwiniętemu, strona skarżąca będzie miała prawo wybrać, jako alternatywę postanowień zawartych w Artykułach 4, 5, 6 i 12 niniejszego Uzgodnienia, odpowiednie postanowienia Decyzji z dnia 5 kwietnia 1966 roku (BISD 14S/18), z wyłączeniem tych przypadków, gdy zespół orzekający uzna, iż termin przewidziany w ustępie 7 tej Decyzji jest niewystarczający dla sporządzenia raportu. Wówczas, za zgodą strony skarżącej, termin może zostać prolongowany. W takim zakresie, w jakim istnieje różnica pomiędzy zasadami i procedurami Artykułów 4, 5, 6 i 12 oraz odpowiednimi zasadami i procedurami Decyzji, obowiązywać będzie ta ostatnia.

Artykuł  4

Konsultacje

1. Członkowie potwierdzają swoje zdecydowanie, by umacniać i poprawiać efektywność stosowanych przez nich procedur konsultacyjnych.

2. Każdy z Członków rozważy życzliwie i stworzy odpowiednie warunki dla konsultacji związanych z każdym oficjalnym wystąpieniem innego Członka dotyczącym środków mających wpływ na funkcjonowanie jakiegokolwiek porozumienia wymienionego, zastosowanych na terytorium pierwszego z nich ²⁰ .

3. Jeśli wniosek o konsultacje jest oparty na porozumieniu wymienionym, a wzajemnie nie postanowiono inaczej, wówczas Członek, do którego został skierowany, odpowie w ciągu 10 dni od otrzymania wniosku i przystąpi do konsultacji w dobrej wierze, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty otrzymania wniosku, mając na celu osiągnięcie wzajemnie zadowalającego rozwiązania. Jeśli Członek nie udzieli odpowiedzi w ciągu 10 dni od daty otrzymania wniosku lub nie przystąpi do konsultacji w okresie nie dłuższym niż 30 dni lub w terminie wzajemnie uzgodnionym, począwszy od daty wniosku, wówczas Członek, który wnioskował o przeprowadzenie konsultacji, może wnieść bezpośrednio o powołanie zespołu orzekającego.

4. Wszystkie takie wnioski o przeprowadzenie konsultacji będą notyfikowane DSB i odpowiednim radom i komitetom przez tego Członka, który wnioskował o konsultacje. Jakikolwiek wniosek o przeprowadzenie konsultacji będzie sporządzony w formie pisemnej i będzie zawierać jego przyczyny, w tym wskazanie środków, których dotyczy, a także jego podstawy prawnej.

5. W trakcie konsultacji podjętych zgodnie z postanowieniami porozumienia wymienionego, przed podjęciem dalszych działań wynikających z niniejszego Uzgodnienia, Członkowie powinni podjąć próbę osiągnięcia zadowalającego rozwiązania sprawy.

6. Konsultacje będą poufne i nie spowodują uszczerbku w prawach Członka w jakichkolwiek dalszych postępowaniach.

7. Jeśli konsultacje nie doprowadzą do rozstrzygnięcia sporu w ciągu 60 dni od daty otrzymania wniosku o przeprowadzenie konsultacji, strona skarżąca może wnioskować o powołanie zespołu orzekającego. Strona skarżąca może wnieść o powołanie zespołu orzekającego w okresie 60 dni, jeśli strony dokonujące konsultacji wspólnie stwierdzą, że konsultacje nie doprowadziły do rozstrzygnięcia sporu.

8. W sprawach nagłych, włączając w to dotyczące dóbr łatwo psujących się, Członkowie podejmą konsultacje w okresie nie dłuższym niż 10 dni od daty otrzymania wniosku. Jeśli konsultacje nie doprowadzą do rozstrzygnięcia sporu w ciągu 20 dni od daty otrzymania wniosku, strona skarżąca może wnieść o powołanie zespołu orzekającego.

9. W sprawach nagłych, włączając w to dotyczące dóbr łatwo psujących się, strony sporu, zespoły orzekające i Organ Apelacyjny dołożą starań, by przyspieszyć postępowania w najwyższym możliwym stopniu.

10. W trakcie konsultacji Członkowie powinni poświęcić szczególną uwagę specjalnym problemom i interesom Członków - krajów rozwijających się.

11. Jeśli Członek, inny niż uczestniczący w konsultacjach, uzna, że ma ważny interes handlowy w konsultacjach prowadzonych na podstawie ustępu 1 Artykułu XXII GATT 1994, ustępu 1 Artykułu XXII GATS lub odpowiednich postanowień zawartych w innych porozumieniach wymienionych ²¹ , wówczas taki Członek może notyfikować Członków uczestniczących w konsultacjach i DSB o swojej woli uczestnictwa w tych konsultacjach, w ciągu 10 dni od rozesłania wniosku o konsultacje na podstawie wskazanego Artykułu. Taki Członek zostanie włączony do konsultacji, jeśli Członek, do którego wniosek o przeprowadzenie konsultacji był skierowany, uzna, że stwierdzenie o ważnym interesie handlowym jest należycie uzasadnione. W takim przypadku Członkowie ci poinformują o tym DSB. Jeśli wniosek o włączenie do konsultacji nie uzyska zgody, wówczas Członek, który się o to ubiegał, będzie miał swobodę wnioskowania o konsultacje w trybie ustępu 1 Artykułu XXII lub ustępu 1 Artykułu XXIII GATT 1994, ustępu 1 Artykułu XXII lub ustępu 1 Artykułu XXIII GATS, lub odpowiednich postanowień innych porozumień wymienionych.

Artykuł  5

Dobre usługi, pojednanie i mediacja

1. Dobre usługi, pojednanie i mediacja są procedurami podejmowanymi dobrowolnie za zgodą stron sporu.

2. Postępowania obejmujące dobre usługi, pojednanie i mediację, w szczególności stanowiska zajęte przez strony sporu w czasie takich postępowań, będą poufne i nie spowodują uszczerbku w prawach którejkolwiek ze stron w dalszych postępowaniach prowadzonych w oparciu o te procedury.

3. Każda ze stron sporu może zawsze prosić o dobre usługi, pojednanie i mediację. Mogą się one zacząć w każdym momencie i zakończyć w każdym momencie. Gdy procedury dobrych usług, pojednania i mediacji zostaną zakończone, wówczas strona wnosząca skargę może wystąpić z wnioskiem o powołanie zespołu orzekającego.

4. Gdy działania dobrych usług, pojednawcze lub mediacyjne zostaną podjęte przed upływem 60 dni od daty otrzymania wniosku o przeprowadzenie konsultacji, wówczas strona wnosząca skargę musi wstrzymać się na okres 60 dni od daty otrzymania wniosku o przeprowadzenie konsultacji z wniesieniem o powołanie zespołu orzekającego. Strona skarżąca może wnieść o powołanie zespołu orzekającego w ciągu tych 60 dni, jeśli strony sporu wspólnie uznają, że dobre usługi, pojednanie lub mediacja nie doprowadziły do rozstrzygnięcia sporu.

5. Za zgodą stron sporu procedury dobrych usług, pojednawcze i mediacyjne mogą być kontynuowane w czasie trwania postępowania w zespole orzekającym.

6. Dyrektor Generalny może z urzędu zaoferować swoje dobre usługi, działania pojednawcze i mediacyjne w celu udzielenia pomocy Członkom w rozstrzygnięciu sporu.

Artykuł  6

Powołanie zespołu orzekającego

1. Zespół orzekający powołuje się na wniosek strony wnoszącej skargę, nie później niż na sesji DSB następującej po tej, na której po raz pierwszy wniosek ten został umieszczony jako punkt porządku obrad DSB, chyba że na tej sesji DSB w drodze consensusu zadecyduje, by zespołu orzekającego nie powoływać ²² .

2. Wniosek o powołanie zespołu orzekającego będzie miał formę pisemną. Będzie on informował, czy przeprowadzone były konsultacje, opisywał konkretne środki będące przedmiotem sporu, poda także krótkie podsumowanie uzasadnienia prawnego skargi, w sposób wystarczający, aby problem był zrozumiały. Jeśli wnioskujący prosi o powołanie zespołu orzekającego o innym mandacie niż standardowy, pisemny wniosek powinien zawierać proponowany tekst mandatu zespołu orzekającego.

Artykuł  7

Mandat zespołu orzekającego

1. Zespoły orzekające będą miały następujący mandat, jeśli strony sporu nie uzgodnią innego, w terminie 20 dni od powołania zespołu orzekającego:

"Zbadać, w świetle odpowiednich postanowień (nazwa porozumienia wymienionego lub porozumień, podana przez strony sporu), sprawę zgłoszoną do DSB przez (nazwa strony) w dokumencie... i dokonać takich ustaleń, które pomogą DSB w sformułowaniu zaleceń lub w wydaniu orzeczeń o których mowa w tym lub tych porozumieniach".

2. Zespoły orzekające odniosą się do odpowiednich postanowień w każdym porozumieniu lub porozumieniach wymienionych, wskazanych przez strony sporu.

3. Powołując zespół orzekający DSB może upoważnić jego Przewodniczącego do ustalenia mandatu zespołu orzekającego, w porozumieniu ze stronami sporu, zgodnie z postanowieniami ustępu 1. Tak ustalony mandat zespołu orzekającego zostanie przesłany wszystkim Członkom. Jeśli uzgodniono mandat zespołu orzekającego inny niż standardowy, każdy z Członków może podnieść każdą sprawę z tym związaną w DSB.

Artykuł  8

Skład zespołów orzekających

1. W skład zespołu orzekającego wejdą wysoko kwalifikowane osoby związane lub nie związane z administracją rządową, włączając w to osoby, które uczestniczyły w zespole orzekającym lub przedstawiały sprawę zespołowi orzekającemu, pełniły funkcje przedstawiciela Członka lub układającej się strony GATT 1947 lub przedstawiciela w radzie albo komitecie któregokolwiek z porozumienia wymienionego lub porozumienia poprzedzającego je, pracowały w Sekretariacie, nauczały lub publikowały opracowania z zakresu prawa międzynarodowego lub polityki handlowej bądź były urzędnikami wyższej rangi któregoś z Członków zajmującymi się polityką handlową.

2. Członkowie zespołów orzekających powinni być wybrani z punktu widzenia ich niezależności od Członków, wystarczająco zróżnicowanego przygotowania i szerokiego zakresu doświadczeń.

3. Obywatele Członków, których rządy ²³  są stronami sporu lub stronami trzecimi, jak to zdefiniowano w ustępie 2 Artykułu 10, nie będą członkami zespołu orzekającego związanego z tym sporem, chyba że strony sporu uzgodnią inaczej.

4. Aby pomóc w wyborze członków zespołu orzekającego Sekretariat będzie prowadził wykaz osób zarówno związanych, jak i nie związanych z administracją rządową, posiadających kwalifikacje opisane w ustępie 1, z którego członkowie zespołów orzekających mogą być odpowiednio dobierani. Wykaz ten będzie zawierać spis członków zespołów orzekających nie związanych z administracją rządową sporządzony w dniu 30 listopada 1984 roku (BISD 31S/9), oraz inne spisy i wykazy sporządzone na podstawie któregokolwiek z porozumień wymienionych i będzie zawierać nazwiska osób znajdujących się w tych spisach i wykazach w czasie wejścia w życie Porozumienia WTO. Członkowie mogą okresowo zgłaszać sugestie nazwisk osób związanych i nie związanych z administracją rządową w celu włączenia ich do wykazu, podając stosowną informację o wiedzy posiadanej przez te osoby w zakresie handlu międzynarodowego, sektorów i wymienionych porozumień. Nazwiska te zostaną dodane do wykazu po zatwierdzeniu przez DSB. W przypadku każdej osoby znajdującej się w wykazie będzie wskazany zakres jej doświadczenia w sektorach i zagadnieniach porozumień wymienionych, w których jest ona ekspertem.

5. Zespół orzekający będzie się składał z trzech osób, chyba że strony sporu uzgodnią w ciągu 10 dni od powołania zespołu orzekającego, iż będzie ich pięć. Członkowie zostaną niezwłocznie poinformowani o składzie zespołu orzekającego.

6. Sekretariat zaproponuje stronom sporu osoby desygnowane na uczestników zespołu orzekającego. Strony sporu nie będą wyrażać sprzeciwu wobec tych propozycji, chyba że będą po temu ważne powody.

7. Jeśli nie osiągnięto zgody co do składu zespołu orzekającego w ciągu 20 dni od jego powołania, wówczas na prośbę jednej ze stron Dyrektor Generalny, w porozumieniu z Przewodniczącym DSB i Przewodniczącym odpowiedniego komitetu lub rady, ustali skład zespołu orzekającego wyznaczając jego uczestników spośród osób, które uzna za najbardziej odpowiednie z punktu widzenia specjalnych lub dodatkowych procedur porozumienia wymienionego lub porozumień wymienionych, po dokonaniu konsultacji ze stronami sporu. Przewodniczący DSB poinformuje Członków o składzie zespołu orzekającego sformowanego w ten sposób nie później niż w 10 dni od daty otrzymania wniosku w tej sprawie.

8. Ogólną zasadą będzie zezwalanie przez Członków na udział ich funkcjonariuszy w zespołach orzekających.

9. Uczestnicy zespołów orzekających będą występować we własnym imieniu, a nie jako przedstawiciele rządów lub jakichkolwiek organizacji. Dlatego Członkowie nie będą udzielać im instrukcji ani nie podejmą próby wywarcia wpływu w sprawach rozpatrywanych przez zespół orzekający.

10. Jeśli zaistnieje spór pomiędzy Członkiem - krajem rozwijającym się, a Członkiem - krajem rozwiniętym, wówczas na żądanie Członka - kraju rozwijającego się w składzie zespołu orzekającego będzie co najmniej jedna osoba reprezentująca Członka - kraj rozwijający się.

11. Wydatki członków zespołów orzekających, włącznie z kosztami podróży i utrzymania, zostaną pokryte z budżetu WTO, zgodnie z kryteriami przyjętymi przez Radę Generalną na podstawie rekomendacji Komitetu Budżetu, Finansów i Administracji.

Artykuł  9

Procedury stosowane przy skargach wielostronnych

1. Jeśli więcej niż jeden Członek wnioskuje o powołanie zespołu orzekającego w tej samej sprawie, to dla zbadania tych skarg może być powołany jeden zespół orzekający, biorąc pod uwagę prawa wszystkich zainteresowanych Członków. Jeden zespół orzekający powinien być powołany dla rozpatrzenia takich skarg w każdym przypadku, gdy jest to możliwe.

2. Pojedynczy zespół orzekający będzie tak organizować swe prace i przedstawiać DSB swe ustalenia, aby prawa przysługujące stronom sporu nie zostały pomniejszone, gdyby powołano oddzielne zespoły orzekające. Jeśli jedna ze stron sporu tego zażąda, zespół orzekający przedstawi odrębne raporty w sprawie rozpatrywanego sporu. Pisemne wystąpienia każdej ze stron skarżących będą dostępne pozostałym stronom skarżącym i każda ze stron skarżących będzie miała prawo być obecna, gdy jedna z pozostałych stron skarżących będzie przedstawiała swoje poglądy zespołowi orzekającemu.

3. Jeśli powołano więcej niż jeden zespół orzekający dla zbadania skarg dotyczących tej samej sprawy, to w granicach możliwości te same osoby będą uczestnikami tych odrębnych zespołów orzekających, a harmonogram postępowań w takich sporach powinien być zharmonizowany.

Artykuł  10

Strony trzecie

1. Interesy stron sporu, a także innych Członków w ramach porozumienia wymienionego, dotyczące przedmiotu sporu, będą w pełni wzięte pod uwagę w czasie prac zespołu orzekającego.

2. Każdy Członek, który ma ważny interes w sprawie rozpatrywanej przez zespół orzekający i który notyfikował to DSB (zwany w niniejszym uzgodnieniu "stroną trzecią"), będzie miał możliwość, aby być przez zespół orzekający wysłuchany i aby składać mu pisemne oświadczenia. Oświadczenia te zostaną przekazane stronom sporu i zostaną uwzględnione w raporcie zespołu orzekającego.

3. Strony trzecie otrzymywać będą oświadczenia stron sporu przedkładane przed pierwszym spotkaniem zespołu orzekającego.

4. Jeśli strona trzecia uzna, że postępowanie będące już przedmiotem badań zespołu orzekającego pozbawia ją praw lub narusza prawa przysługujące jej na podstawie któregokolwiek porozumienia wymienionego, to wówczas Członek taki może odwołać się do normalnych procedur rozstrzygania sporów przyjętych w niniejszym Uzgodnieniu. Taki spór zostanie przedstawiony zespołowi orzekającemu pierwotnie powołanemu, gdy będzie to tylko możliwe.

Artykuł  11

Funkcje zespołu orzekającego

Funkcją zespołu orzekającego jest pomóc DSB w wykonywaniu jego obowiązków wynikających z niniejszego Uzgodnienia i porozumień wymienionych. W związku z tym zespół orzekający powinien dokonać obiektywnej oceny sprawy, włącznie z obiektywną oceną faktów sprawy oraz właściwości i zgodności z odpowiednimi porozumieniami wymienionymi, a także dokonać takich innych ustaleń, jakie pomogą DSB w sformułowaniu zaleceń lub wydaniu orzeczeń przewidzianych w porozumieniach wymienionych. Zespoły orzekające powinny regularnie konsultować się ze stronami sporu i stwarzać im odpowiednią możliwość dochodzenia do wzajemnie zadowalających rozstrzygnięć.

Artykuł  12

Procedury zespołów orzekających

1. Zespoły orzekające powinny postępować zgodnie z procedurami postępowania określonymi w Załączniku 3, chyba że zespół orzekający zadecyduje inaczej po uprzednich konsultacjach ze stronami sporu.

2. Procedury zespołu orzekającego powinny być na tyle elastyczne, by zapewnić raporty wysokiej jakości, nie opóźniając jednak zbytnio postępowania orzekającego.

3. Po konsultacjach ze stronami sporu, tak szybko jak to jest możliwe, i gdy to jest możliwe, to w ciągu jednego tygodnia od utworzenia zespołu orzekającego i uzgodnienia jego zakresu kompetencji, członkowie zespołu orzekającego powinni ustalić harmonogram jego prac, biorąc pod uwagę postanowienia ustępu 9 Artykułu 4, jeśli mają one zastosowanie.

4. Ustalając harmonogram prac zespół orzekający uwzględni w nim wystarczającą ilość czasu na przygotowanie przez strony ich oświadczeń.

5. Zespoły orzekające powinny precyzyjnie określić ostateczne terminy składania przez strony pisemnych oświadczeń, zaś strony powinny przestrzegać tych terminów.

6. Każda ze stron złoży pisemne oświadczenie w Sekretariacie celem jego natychmiastowego przedłożenia zespołowi orzekającemu i drugiej stronie lub stronom sporu. Strona skarżąca złoży swe pierwsze oświadczenie przed złożeniem pierwszego oświadczenia przez stronę przeciwną, chyba że zespół orzekający postanowi, ustalając harmonogram, o którym mowa w ustępie 3, i po przeprowadzeniu konsultacji ze stronami sporu, że strony powinny przedstawić swoje pierwsze oświadczenia jednocześnie. Po dokonaniu ustaleń co do kolejności składania pierwszych oświadczeń zespół orzekający wyznaczy sztywny termin złożenia oświadczenia przez stronę udzielającą odpowiedzi. Wszystkie kolejne pisemne oświadczenia będą składane równocześnie.

7. Gdy stronom sporu nie uda się osiągnąć wzajemnie zadowalającego rozwiązania, zespół orzekający przedstawi swoje ustalenia w formie pisemnej do DSB. W takich przypadkach raport zespołu orzekającego przedstawi jego ustalenia co do faktów, stosowalności odpowiednich postanowień i podstawowe uzasadnienie każdego z ustaleń i zaleceń, jakie uczyni. Jeśli strony sporu osiągnęły jego rozstrzygnięcie między sobą, raport zespołu orzekającego ograniczy się do krótkiego opisu sprawy i stwierdzenia, że osiągnięto rozwiązanie.

8. Dla podniesienia efektywności procedury okres, w którym zespół orzekający powinien przeprowadzić badanie, począwszy od czasu, gdy uzgodniono jego skład i jego mandat, do czasu przedstawienia stronom sporu jego końcowego raportu, nie powinien - jako ogólna zasada - przekroczyć sześciu miesięcy. W przypadkach pilnych, włączając w to te, które dotyczą dóbr łatwo psujących się, dążeniem zespołu orzekającego będzie, aby przedstawić raport stronom sporu w ciągu trzech miesięcy.

9. Gdy zespół orzekający stwierdzi, że nie może przedstawić raportu w ciągu sześciu miesięcy, lub trzech miesięcy w sprawach pilnych, poinformuje pisemnie DSB o powodach zwłoki, podając jednocześnie przypuszczalny termin przedłożenia raportu. W żadnym przypadku okres od powołania zespołu orzekającego do przedstawienia raportu Członkom nie powinien przekroczyć dziewięciu miesięcy.

10. W odniesieniu do konsultacji dotyczących działań dokonanych przez Członka - kraj rozwijający się strony mogą uzgodnić przedłużenie terminów ustalonych w ustępach 7 i 8 Artykułu 4. Jeśli po upływie tak przedłużonych terminów strony nie są zgodne co do tego, czy konsultacje doprowadziły do konkluzji, Przewodniczący DSB, po konsultacjach ze stronami, podejmie decyzję, czy przedłużyć ten okres, a jeśli tak, to na jak długo. Dodatkowo, badając sprawę wniesioną przeciwko Członkowi - krajowi rozwijającemu się, zespół orzekający przyzna temu Członkowi - krajowi rozwijającemu się wystarczająco dużo czasu na przygotowanie i przedstawienie jego argumentacji. Postanowienia ustępu 1 Artykułu 20 i ustępu 4 Artykułu 21 nie będą naruszone przez postępowanie zgodne z niniejszym ustępem.

11. Jeżeli jedna lub więcej stron jest Członkiem - krajem rozwijającym się, raport zespołu orzekającego wyraźnie wskaże formę, w jakiej uwzględniono odpowiednie postanowienia o odmiennym, najbardziej uprzywilejowanym traktowaniu Członków - krajów rozwijających się, zawarte w porozumieniach wymienionych, na które powołali się Członkowie - kraje rozwijające się w trakcie procedury rozstrzygania sporu.

12. Zespół orzekający może zawiesić prace w każdej chwili na wniosek strony wnoszącej skargę na okres nie przekraczający 12 miesięcy. W przypadku takiego zawieszenia, ramy czasowe ustalone w ustępach 8 i 9 niniejszego Artykułu, ustępie 1 Artykułu 20 i ustępie 4 Artykułu 21 zostaną przesunięte o okres zawieszenia pracy zespołu orzekającego. Jeżeli działalność zespołu orzekającego została zawieszona na okres dłuższy niż 12 miesięcy, upoważnienie do powołania zespołu orzekającego wygasa.

Artykuł  13

Prawo do zbierania informacji

1. Każdy zespół orzekający będzie miał prawo do zbierania informacji i porad technicznych od każdej osoby lub organizacji, którą uzna za właściwą. Jednakże, zanim zespół orzekający rozpocznie zbieranie informacji lub porad od osób lub organizacji na obszarze podległym jurysdykcji Członka, poinformuje władze tego Członka. Każdy Członek powinien odpowiedzieć szybko i wyczerpująco na prośbę zespołu orzekającego o taką informację, jaką zespół orzekający uzna za niezbędną i właściwą. Dostarczone informacje poufne nie będą ujawnione bez formalnej zgody osoby lub organizacji lub władz Członka dostarczającego taką informację.

2. Zespoły orzekające mogą zbierać informacje z każdego odpowiedniego źródła i mogą konsultować się z ekspertami celem uzyskania ich opinii o pewnych aspektach sprawy. W sprawach dotyczących stanu faktycznego, a odnoszących się do zagadnień naukowych lub technicznych podniesionych przez stronę sporu, zespół orzekający może wnioskować o doradczy raport pisemny od grupy ekspertów dokonujących przeglądu sprawy. Zasady powołania takiej grupy i jej procedury są ustalone w Załączniku 4.

Artykuł  14

Poufność

1. Obrady zespołu orzekającego będą poufne.

2. Raporty zespołów orzekających będą sporządzane bez obecności stron sporu na podstawie uzyskanych informacji i złożonych oświadczeń.

3. Indywidualne opinie uczestników zespołu orzekającego, zamieszczone w jego raporcie, będą anonimowe.

Artykuł  15

Ustalenia tymczasowe

1. Po rozważeniu replik i ustnych argumentów zespół orzekający przedstawi stronom część opisową (elementy faktyczne i argumenty) projektu swojego raportu. W terminie wyznaczonym przez zespół orzekający strony przedstawią swoje uwagi w formie pisemnej.

2. Po upływie terminu składania uwag przez strony sporu zespół orzekający przedstawi im raport tymczasowy, zawierający zarówno części opisowe, jak ustalenia i wnioski zespołu orzekającego. W terminie wyznaczonym przez zespół orzekający strona może przedstawić pisemny wniosek, aby zespół orzekający dokonał przeglądu szczególnych aspektów tymczasowego raportu przed przesłaniem Członkom raportu ostatecznego. Na wniosek którejkolwiek ze stron zespół orzekający odbędzie następne spotkanie ze stronami na tematy wskazane w pisemnych uwagach. Jeśli w wyznaczonym terminie nie zostały zgłoszone żadne uwagi przez żadną ze stron, raport tymczasowy zostanie uznany za ostateczny i zostanie niezwłocznie przesłany Członkom.

3. Ustalenia raportu końcowego zespołu orzekającego będą zawierać ustosunkowanie się do argumentów przedstawionych na etapie tymczasowych ustaleń. Etap tymczasowych ustaleń zostanie przeprowadzony w terminie ustalonym w ustępie 8 Artykułu 12.

Artykuł  16

Przyjmowanie raportów zespołów orzekających

1. W celu zapewnienia Członkom wystarczającego czasu dla przeanalizowania raportów zespołów orzekających, raporty te nie będą przedkładane do zatwierdzenia przez DSB wcześniej niż w 20 dni po przesłaniu ich Członkom.

2. Członkowie, którzy mają zastrzeżenia do raportów zespołów orzekających, złożą pisemne uzasadnienie tych zastrzeżeń do rozesłania co najmniej na 10 dni przed posiedzeniem DSB, na którym raport zespołu orzekającego będzie rozpatrzony.

3. Strony sporu będą miały prawo do pełnego uczestnictwa w rozpatrywaniu raportu zespołu orzekającego przez DSB, a ich poglądy zostaną w pełni zarejestrowane.

4. W ciągu 60 dni od przedstawienia Członkom raportu zespołu orzekającego raport ten powinien być przyjęty na posiedzeniu DSB ²⁴ , chyba że któraś ze stron sporu dokona formalnej notyfikacji DSB o złożeniu apelacji lub DSB zadecyduje przez consensus, aby raportu nie przyjąć. Jeśli strona notyfikowała swą decyzję wniesienia apelacji, raport zespołu orzekającego nie zostanie przedstawiony do przyjęcia przez DSB do czasu zakończenia postępowania apelacyjnego. Procedura przyjmowania raportu nie naruszy praw Członka do wyrażenia swej opinii na temat raportu zespołu orzekającego.

Artykuł  17

Rewizja apelacyjna

Stały Organ Apelacyjny

1. Stały Organ Apelacyjny zostanie powołany przez DSB. Organ Apelacyjny będzie rozpatrywać odwołania od raportów zespołów orzekających. Będzie się składać z siedmiu osób, z których trzy będą rozpatrywać daną sprawę. Osoby uczestniczące w pracach Organu Apelacyjnego będą to robić na zasadzie rotacji. Rotacja będzie określona w procedurach działania Organu Apelacyjnego.

2. DSB wyznaczy osoby, które będą uczestniczyć w pracach Organu Apelacyjnego przez okres czterech lat. Każda z tych osób może zostać ponownie wyznaczona jednokrotnie. Jednakże kadencja trzech osób wyłonionych w drodze losowania spośród siedmiu, wyznaczonych niezwłocznie po wejściu w życie Porozumienia WTO, wygaśnie z końcem drugiego roku. Powstające wakaty będą uzupełniane w miarę ich pojawiania się. Osoba wyznaczona dla zastąpienia innego członka, której kadencja nie wygasła, będzie sprawować urząd przez okres, jaki pozostał do końca kadencji jej poprzednika.

3. Organ Apelacyjny będzie się składać z osób o uznanym autorytecie, które wykazały się doświadczeniem prawniczym, znajomością handlu międzynarodowego i przedmiotu porozumień wymienionych. Osoby te nie będą związane z administracją rządową. Skład członków Organu Apelacyjnego będzie reprezentatywny dla składu WTO. Członkowie Organu Apelacyjnego będą do dyspozycji o każdym czasie, wkrótce po wezwaniu będą zaznajomieni z działaniami w zakresie rozstrzygania sporów i innymi odpowiednimi działaniami WTO. Nie będą oni uczestniczyć w rozpatrywaniu żadnej sprawy, która powodowałaby bezpośrednio lub pośrednio konflikt interesów.

4. Jedynie strony sporu, a nie strony trzecie, mogą wnieść apelację od raportu zespołu orzekającego. Strony trzecie, które notyfikowały DSB swój ważny interes w sprawie, zgodnie z ustępem 2 Artykułu 10 mogą złożyć Organowi Apelacyjnemu pisemne oświadczenia, mogą także zostać wysłuchane przez Organ Apelacyjny.

5. Ogólną zasadą będzie, że postępowanie nie przekroczy 60 dni od dnia formalnego notyfikowania przez stronę sporu jej decyzji złożenia apelacji, do daty, z jaką Organ Apelacyjny wyśle swój raport. Sporządzając swój plan pracy Organ Apelacyjny weźmie pod uwagę postanowienia ustępu 9 Artykułu 4, jeśli będą miały zastosowanie. Jeśli Organ Apelacyjny stwierdzi, że nie będzie w stanie sporządzić raportu w ciągu 60 dni, to poinformuje DSB w formie pisemnej o przyczynach zwłoki łącznie z podaniem przypuszczalnego terminu przedstawienia raportu. W żadnym przypadku postępowanie nie przekroczy 90 dni.

6. Apelacja będzie ograniczona do aspektów prawnych, o których traktuje raport, i interpretacji prawnej dokonanej przez zespół orzekający.

7. Organ Apelacyjny otrzyma odpowiednią obsługę administracyjną i prawną, zgodnie z potrzebami.

8. Koszty, jakie poniosą członkowie Organu Apelacyjnego, włącznie z kosztami przejazdu i utrzymania, pokryje WTO ze swego budżetu, zgodnie z kryteriami przyjętymi przez Radę Generalną w oparciu o zalecenia Komitetu Budżetu, Finansów i Administracji.

Procedury Rewizji Apelacyjnej

9. Procedury robocze będą opracowane przez Organ Apelacyjny w porozumieniu z Przewodniczącym DSB i Dyrektorem Generalnym oraz przekazane do wiadomości Członkom.

10. Prace Organu Apelacyjnego będą poufne. Raporty Organu Apelacyjnego będą sporządzane bez obecności stron sporu na podstawie uzyskanych informacji i złożonych oświadczeń.

11. Opinie członków Organu Apelacyjnego przedstawione w raporcie tego Organu pozostaną anonimowe.

12. Organ Apelacyjny ustosunkuje się do wszystkich spraw wniesionych zgodnie z ustępem 6 w trakcie postępowania apelacyjnego.

13. Organ Apelacyjny może podtrzymać, zmienić lub odrzucić ustalenia prawne i wnioski zespołu orzekającego.

Przyjęcie raportów z postępowań apelacyjnych

14. Raport Organu Apelacyjnego będzie przyjęty przez DSB i zaakceptowany bezwarunkowo przez strony sporu, chyba że DSB przez consensus zadecyduje w ciągu 30 dni od dnia dostarczenia go Członkom ²⁵ , że raportu nie przyjmuje. Procedura przyjmowania raportu nie spowoduje uszczerbku dla prawa Członków do wyrażania swoich poglądów na temat raportu Organu Apelacyjnego.

Artykuł  18

Kontakty z zespołem orzekającym lub Organem Apelacyjnym

1. Nie będzie miało miejsca kontaktowanie się ex parte z zespołem orzekającym lub Organem Apelacyjnym w sprawach rozpatrywanych przez zespół orzekający lub Organ Apelacyjny.

2. Pisemne oświadczenia składane zespołowi orzekającemu lub Organowi Apelacyjnemu będą traktowane jako poufne, ale będą udostępniane stronom sporu. Żadne z postanowień niniejszego Uzgodnienia nie uniemożliwi stronie sporu podania do wiadomości publicznej jej własnego stanowiska. Członkowie będą traktować jako poufną informację przekazaną przez innego Członka zespołowi orzekającemu lub Organowi Apelacyjnemu, którą ten Członek oznaczył klauzulą poufności. Strona sporu dostarczy również na wniosek Członka streszczenie informacji zawartej w pisemnym oświadczeniu nie mające charakteru poufnego, które może być udostępnione publicznie.

Artykuł  19

Zalecenia zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego

1. Jeśli zespół orzekający lub Organ Apelacyjny dojdą do wniosku, że postępowanie strony jest niezgodne z porozumieniem wymienionym, zaleci on zainteresowanemu Członkowi ²⁶  doprowadzenie do zgodności z tym porozumieniem ²⁷ . Jako uzupełnienie do zaleceń zespół orzekający lub Organ Apelacyjny mogą sformułować sugestie co do sposobu, w jaki Członek może wdrożyć zalecenia.

2. Zgodnie z ustępem 2 Artykułu 3, zespół orzekający lub Organ Apelacyjny nie mogą w swych ustaleniach lub zaleceniach zwiększyć lub uszczuplić prawa i obowiązki ustanowione w porozumieniach wymienionych.

Artykuł  20

Terminy decyzji DSB

Jeśli strony sporu nie uzgodnią inaczej, okres od powołania zespołu orzekającego przez DSB do rozpatrzenia przez DSB raportu zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego nie powinien, jako zasada ogólna, przekroczyć dziewięciu miesięcy, gdy nie złożono apelacji, lub 12 miesięcy, gdy apelacja od raportu została złożona. Jeśli zespół orzekający lub Organ Apelacyjny postanowiły, zgodnie z ustępem 9 Artykułu 12 lub ustępem 5 Artykułu 17, o przedłużeniu terminu złożenia raportu, ten dodatkowy okres zostanie dodany do okresów poprzednio wymienionych.

Artykuł  21

Nadzór nad wykonaniem zaleceń i orzeczeń

1. Szybkie wykonanie zaleceń lub orzeczeń DSB ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia skutecznego rozstrzygania sporów w interesie wszystkich Członków.

2. Szczególna uwaga powinna być poświęcona sprawom mającym wpływ na interesy Członków - krajów rozwijających się, gdy chodzi o działania, które stały się przedmiotem rozstrzyganego sporu.

3. Na posiedzeniu DSB, odbywającym się w ciągu 30 dni ²⁸  od przyjęcia raportu zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego, zainteresowany Członek poinformuje DSB o swych zamiarach w zakresie wykonania zaleceń i postanowień DSB. Jeśli nie jest możliwe ze względów praktycznych natychmiastowe wykonanie zaleceń i postanowień, zainteresowanemu Członkowi przyznany będzie rozsądny okres na ich wykonanie. Rozsądny okres wyniesie:

(a) okres proponowany przez zainteresowanego Członka, jeśli zostanie on zaaprobowany przez DSB; lub w przypadku braku takiej zgody,

(b) okres wzajemnie uzgodniony przez strony sporu w ciągu 45 dni od przyjęcia zaleceń lub postanowień; lub w braku takiego uzgodnienia,

(c) okres ustalony przez wiążący arbitraż w ciągu 90 dni od przyjęcia zaleceń lub postanowień ²⁹ . W takim arbitrażu wytyczną dla arbitra ³⁰  powinno być to, że rozsądny okres na wykonanie zaleceń zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego nie powinien przekroczyć 15 miesięcy od przyjęcia raportu zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego. Jednakże okres ten może być krótszy lub dłuższy, w zależności od konkretnych warunków.

4. Z wyłączeniem przypadków, gdy zespół orzekający lub Organ Apelacyjny, zgodnie z ustępem 9 Artykułu 12 lub ustępem 5 Artykułu 17, przedłużyły terminy złożenia swojego raportu, okres od powołania zespołu orzekającego przez DSB do daty ustalenia rozsądnego okresu nie przekroczy 15 miesięcy, chyba że strony sporu uzgodnią inaczej. Jeśli zespół orzekający lub Organ Apelacyjny przedłużą termin złożenia raportu, ten dodatkowy okres zostanie dodany do okresu 15 miesięcy; pod warunkiem że strony uznają, iż miały miejsce wyjątkowe okoliczności, okres ten nie przekroczy 18 miesięcy.

5. Jeśli nie ma zgody co do istnienia lub zgodności z porozumieniami wymienionymi działań podjętych celem wykonania zaleceń i postanowień, spór taki zostanie rozstrzygnięty zgodnie z procedurą rozstrzygania sporów, przy odwołaniu się do pierwotnego zespołu orzekającego, gdzie jest to możliwe. Zespół orzekający prześle raport w ciągu 90 dni od przedstawienia mu sprawy. Gdy zespół orzekający uzna, że nie może przygotować raportu w tym terminie, poinformuje pisemnie DSB o powodach zwłoki podając jednocześnie przypuszczalny termin złożenia raportu.

6. DSB będzie sprawowała nadzór nad wykonaniem zaleceń i postanowień. Sprawa wykonania zaleceń i postanowień może być wniesiona pod obrady DSB przez każdego Członka w każdym momencie po ich przyjęciu. Jeśli DSB nie zadecyduje inaczej, wykonanie zaleceń i postanowień znajdzie się w porządku obrad DSB po sześciu miesiącach od ustalenia rozsądnego terminu zgodnie z ustępem 3 i pozostanie przedmiotem obrad DSB aż do rozwiązania tej sprawy. Nie później niż na dziesięć dni przed każdym takim posiedzeniem DSB zainteresowany Członek przedstawi DSB pisemny raport o stanie sprawy i postępie w wykonaniu zaleceń lub orzeczeń.

7. Jeśli sprawa jest jedną z podniesionych przez Członka - kraj rozwijający się, DSB rozważy, jakie dalsze działania mogą zostać podjęte odpowiednio do okoliczności.

8. Jeśli sprawa została wniesiona przez Członka - kraj rozwijający się, to rozpatrując, jakie odpowiednie działanie może być podjęte, DSB weźmie pod uwagę nie tylko skutki handlowe zaskarżonych działań, lecz także ich wpływ na gospodarkę zainteresowanych Członków - krajów rozwijających się.

Artykuł  22

Wyrównanie i zawieszenie koncesji

1. Wyrównanie i zawieszenie koncesji lub innych zobowiązań są tymczasowymi środkami dostępnymi w przypadku, gdy zalecenia lub postanowienia nie są wykonane w rozsądnym czasie. Jednakże ani wyrównanie, ani zawieszenie koncesji lub innych zobowiązań nie jest uważane za lepsze od pełnego wykonania zalecenia, aby doprowadzić środek do zgodności z porozumieniami wymienionymi. Przyznanie wyrównania jest dobrowolne i może nastąpić jedynie w sposób zgodny z porozumieniami wymienionymi.

2. Jeśli zainteresowany Członek nie doprowadzi środka uznanego za niezgodny z porozumieniami wymienionymi do zgodności z nimi lub w inny sposób nie zastosuje się do zaleceń i postanowień w rozsądnym czasie określonym zgodnie z ustępem 3 Artykułu 21, taki Członek, na wniosek i nie później niż przed upływem rozsądnego czasu, podejmie negocjacje z którąkolwiek stroną, która odwołała się do procedur rozstrzygania sporów w celu osiągnięcia wzajemnie zadowalającego wyrównania. Jeśli nie uzgodniono zadowalającego wyrównania w ciągu 20 dni po upływie rozsądnego czasu, którakolwiek strona, która odwołała się do procedur rozstrzygania sporów, może wnioskować o upoważnienie jej przez DSB do zawieszenia w stosunku do Członka, o którym mowa, koncesji lub innych zobowiązań wynikających z porozumień wymienionych.

3. Przy dokonywaniu wyboru koncesji lub innych zobowiązań, jakie mają być zawieszone, strona wnosząca skargę będzie stosować następujące zasady i procedury:

(a) jest generalną zasadą, że strona skarżąca powinna najpierw zbadać możliwość zawieszenia koncesji i zobowiązań w zakresie tego samego sektora (sektorów), w obrębie którego zespół orzekający lub Organ Apelacyjny doszukał się zniweczenia lub naruszenia korzyści;

(b) jeżeli strona uważa, że zawieszenie koncesji lub innych zobowiązań w stosunku do tego samego sektora jest niewykonalne lub nieskuteczne, może zbadać możliwości zawieszenia koncesji lub zobowiązań w stosunku do innych sektorów, na podstawie tego samego porozumienia;

(c) jeżeli strona uważa, że zawieszenie koncesji lub innych zobowiązań w stosunku do innych sektorów na podstawie tego samego porozumienia jest niewykonalne lub nieskuteczne, a okoliczności są wystarczająco poważne, to może zbadać możliwość zawieszenia koncesji lub zobowiązań na podstawie innego porozumienia wymienionego;

(d) strona stosuje powyższe zasady biorąc pod uwagę:

(i) handel w sektorze lub na podstawie porozumienia, zgodnie z którym zespół orzekający lub Organ Apelacyjny stwierdziły złamanie lub inne zniweczenie lub naruszenie oraz znaczenie takiego handlu dla strony;

(ii) szersze elementy ekonomiczne związane ze zniweczeniem lub naruszeniem, a także szersze skutki ekonomiczne zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań;

(e) jeśli strona ta zdecyduje się wnioskować o upoważnienie jej do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań zgodnie z punktami (b) lub (c), we wniosku swym wyjaśni powody tego. Jednocześnie ze złożeniem wniosku do DSB powinien być on złożony odpowiednim Radom, a także, w przypadku wniosku sformułowanego w oparciu o punkt (b), odpowiednim organom sektorowym;

(f) dla celów niniejszego ustępu "sektor" oznacza:

i) w stosunku do towarów, wszystkie towary;

ii) w stosunku do usług, podstawowy sektor, zgodnie z "Listą klasyfikacyjną sektorów usług", która wyszczególnia takie sektory ³¹ ;

iii) w odniesieniu do handlowych aspektów praw własności intelektualnej, każda z kategorii praw własności intelektualnej zawartą w Sekcji 1 lub Sekcji 2 lub Sekcji 3 lub Sekcji 4 lub Sekcji 5 lub Sekcji 6 lub Sekcji 7 Części II lub zobowiązań wynikających z Części III lub Części IV Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS);

(g) dla potrzeb niniejszego ustępu "porozumienie" oznacza:

(i) w odniesieniu do towarów, porozumienia wymienione w Załączniku 1A do Porozumienia WTO, jako całość, a również porozumienia wymienione w Załączniku 4 do Porozumienia WTO, o ile strony sporu są stronami tych porozumień;

(ii) w odniesieniu do usług, GATS;

(iii) w odniesieniu do praw własności intelektualnej, Porozumienie TRIPS.

4. Poziom zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań, dokonany na podstawie upoważnienia przez DSB, będzie odpowiedni do poziomu zniweczenia lub naruszenia korzyści.

5. DSB nie wyda upoważnienia do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań, jeśli porozumienie wymienione zabrania takiego zawieszenia.

6. Jeśli będzie miała miejsce sytuacja opisana w ustępie 2, wówczas DSB, na wniosek, udzieli upoważnienia do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań w ciągu 30 dni od wygaśnięcia rozsądnego okresu, chyba że DSB zadecyduje przez consensus, iż wniosek w tej sprawie odrzuca. Jednakże, jeśli zainteresowany Członek zgłasza sprzeciw odnośnie do poziomu zawieszenia lub twierdzi, iż zasady i procedury ustalone w ustępie 3 nie były przestrzegane, gdy strona skarżąca wnosiła o upoważnienie do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań na podstawie ustępu 3(b) lub (c), sprawa będzie przekazana do arbitrażu. Arbitraż taki będzie przeprowadzony przez ten sam zespół orzekający, jeśli jego uczestnicy są dostępni, lub przez arbitra ³²  wyznaczonego przez Dyrektora Generalnego i zostanie zakończony w ciągu 60 dni od upływu rozsądnego okresu. Koncesje lub inne zobowiązania nie będą zawieszone w czasie trwania arbitrażu.

7. Arbiter ³³  postępując zgodnie z ustępem 6 nie będzie badał charakteru przewidzianych do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań, ale ustali, czy poziom zawieszenia jest równy poziomowi zniweczenia lub naruszenia. Arbiter może także określić, czy proponowane zawieszenie koncesji lub zobowiązań jest dozwolone przez porozumienie wymienione. Jednakże, jeśli sprawa skierowana do arbitrażu zawiera stwierdzenie o nieprzestrzeganiu zasad i procedur ustalonych w ustępie 3, arbiter zbada to stwierdzenie. W przypadku gdy arbiter uzna, że te zasady i procedury nie były przestrzegane, strona skarżąca zastosuje je zgodnie z ustępem 3. Strony zaakceptują decyzję arbitra jako ostateczną, a strony, których to dotyczy, nie będą dążyć do drugiego arbitrażu. DSB zostanie poinformowany niezwłocznie o decyzji arbitra i, na wniosek, wyda upoważnienie do zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań, gdy wniosek taki będzie zgodny z decyzją arbitra, chyba że DSB postanowi przez consensus, by wniosek odrzucić.

8. Zawieszenie koncesji lub innych zobowiązań będzie tymczasowe i będzie trwało tylko tak długo, jak długo nie zostaną zaniechane działania uznane za niezgodne z porozumieniem wymienionym, lub Członek zobowiązany do wykonania zaleceń albo orzeczeń przedstawi rozwiązanie sytuacji zniweczenia lub naruszenia korzyści lub też gdy osiągnięte jest wzajemnie zadowalające rozwiązanie. Zgodnie z ustępem 6 Artykułu 21 DSB będzie nadal nadzorować wykonanie przyjętych zaleceń i orzeczeń, włącznie ze sprawami, w których dokonano wyrównania lub zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań, ale nie zostało wykonane zalecenie, by doprowadzić działanie do zgodności z porozumieniami wymienionymi.

9. Z postanowień regulujących rozstrzyganie sporów zawartych w porozumieniach wymienionych można korzystać w przypadku środków oddziaływujących na ich przestrzeganie zastosowanych przez rządy regionalne lub władze lokalne na terytorium Członka. Jeśli DSB orzeknie, że postanowienia porozumienia wymienionego nie były przestrzegane, odpowiedzialny za to Członek podejmie takie rozsądne i dostępne działania, aby zapewnić ich przestrzeganie. Postanowienia porozumień wymienionych i niniejszego Uzgodnienia odnoszące się do wyrównania i zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań mają zastosowanie w przypadkach, w których nie było możliwości zapewnienia przestrzegania tych postanowień ³⁴ .

Artykuł  23

Umocnienie systemu wielostronnego

1. Jeśli Członkowie dążą do naprawienia pogwałcenia zobowiązań lub innego zniweczenia albo naruszenia korzyści wynikających z porozumień wymienionych lub przeszkody w osiągnięciu któregoś z celów porozumień wymienionych, będą odwoływać się do zasad i procedur niniejszego Uzgodnienia oraz domagać się ich przestrzegania.

2. W takich przypadkach Członkowie:

(a) nie będą rozstrzygać, że nastąpiło naruszenie zobowiązań, pozbawienie lub naruszenie korzyści, lub że powstała przeszkoda w realizacji celów któregoś z porozumień wymienionych, w inny sposób, jak tylko przez odwołanie się do rozstrzygnięcia sporu zgodnie z zasadami i procedurami niniejszego Uzgodnienia. Członkowie dokonają takiego ustalenia zgodnie z ustaleniami zawartymi w raporcie zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego, przyjętym przez DSB lub postanowieniem arbitrażowym wydanym na podstawie niniejszego Uzgodnienia;

(b) będą postępować zgodnie z procedurami ustalonymi w Artykule 21 przy określaniu rozsądnego okresu na wykonanie zaleceń i orzeczeń przez Członka, którego to dotyczy; oraz

(c) będą postępować zgodnie z procedurami ustalonymi w Artykule 22 przy określaniu poziomu zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań i uzyskają upoważnienie ze strony DSB zgodnie z tymi procedurami, zanim dokonają zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań wynikających z porozumień wymienionych w odpowiedzi na niewykonanie przez Członka, którego to dotyczy, zaleceń i orzeczeń w rozsądnym okresie.

Artykuł  24

Procedury specjalne dotyczące Członków - krajów najmniej rozwiniętych

1. Na wszystkich etapach ustalania przyczyn sporu i procedur rozstrzygania sporu dotyczącego Członka - kraju najmniej rozwiniętego szczególna uwaga będzie zwrócona na sytuację Członków - krajów najmniej rozwiniętych. Z uwagi na to Członkowie zachowają stosowny umiar w podejmowaniu postępowań na podstawie niniejszych procedur dotyczących Członka - kraju najmniej rozwiniętego. Jeśli zostanie stwierdzone, że zniweczenie lub naruszenie korzyści wynikło z postępowania Członka - kraju najmniej rozwiniętego, strony wnoszące skargę zachowają stosowny umiar w żądaniu wyrównania, lub upoważnienia do zawieszenia stosowania koncesji lub innych zobowiązań zgodnie z niniejszymi procedurami.

2. W przypadkach rozstrzygania sporów dotyczących Członka - kraju najmniej rozwiniętego, w których nie znaleziono wzajemnie zadowalającego rozwiązania w wyniku konsultacji, Dyrektor Generalny lub Przewodniczący DSB, na wniosek Członka - kraju najmniej rozwiniętego, powinien zaoferować swoje dobre usługi, działania pojednawcze i mediacyjne, aby pomóc stronom w rozwiązaniu sporu zanim złożony zostanie formalny wniosek o powołanie zespołu orzekającego. Dyrektor Generalny lub Przewodniczący DSB, świadcząc tę pomoc, mogą konsultować każde źródło, jakie uznają za odpowiednie.

Artykuł  25

Arbitraż

1. Szybki arbitraż w ramach WTO, będący alternatywą rozstrzygania sporów, może ułatwić rozwiązanie różnych sporów dotyczących spraw jasno określonych przez obie strony.

2. Jeśli w niniejszym Uzgodnieniu nie postanowiono inaczej, skierowanie sprawy do arbitrażu będzie przedmiotem wspólnych uzgodnień obu stron, które uzgodnią procedury, jakie będą stosowane. Porozumienia o skierowaniu sprawy do arbitrażu będą notyfikowane wszystkim Członkom z wystarczającym wyprzedzeniem wobec rozpoczęcia postępowania arbitrażowego.

3. Inni Członkowie mogą stać się stronami w postępowaniu arbitrażowym jedynie po wyrażeniu na to zgody przez strony, które uzgodniły przekazanie sprawy do arbitrażu. Strony uczestniczące w postępowaniu wyrażą zgodę na podporządkowanie się orzeczeniom arbitrażu. Orzeczenie arbitrażu będzie notyfikowane DSB i radzie lub komitetowi odpowiedniego porozumienia, gdzie każdy z Członków może podnieść każdą sprawę dotyczącą tego orzeczenia.

4. Artykuły 21 i 22 niniejszego Uzgodnienia będą stosować się odpowiednio do orzeczeń arbitrażu.

Artykuł  26

1. Skargi w sprawach przewidzianych w ustępie 1(b) Artykułu XXIII GATT 1994, gdy nie nastąpiło złamanie

Gdy postanowienia ustępu 1(b) Artykułu XXIII GATT 1994 mają zastosowanie do porozumienia wymienionego, zespół orzekający lub Organ Apelacyjny mogą orzec lub zalecić jedynie wówczas, jeżeli strona sporu uważa, że zniweczono lub naruszono korzyść przysługującą jej bezpośrednio lub pośrednio na podstawie odpowiedniego porozumienia wymienionego lub osiągnięcie któregoś z celów takiego porozumienia zostało utrudnione w rezultacie podjęcia przez któregoś z Członków działania, niezależnie od tego, czy wchodzi on w konflikt z postanowieniami tego porozumienia. Jeśli strona taka uzna, oraz w zakresie, w jakim uzna, a zespół orzekający lub Organ Apelacyjny stwierdzi, że przypadek dotyczy działań nie pozostających w sprzeczności z postanowieniami porozumienia wymienionego, do którego stosują się postanowienia ustępu 1(b) Artykułu XXIII GATT 1994, procedury ustanowione w niniejszym Uzgodnieniu będą stosowane zgodnie z następującymi postanowieniami:

(a) strona wnosząca skargę przedstawi szczegółowe uzasadnienie wspomagające każdą skargę dotyczącą działania nie wchodzącego w sprzeczność z odpowiednim porozumieniem wymienionym;

(b) kiedy zostało ustalone, że działanie powoduje pozbawienie lub naruszenie korzyści wynikających z odpowiedniego porozumienia wymienionego lub utrudnia osiągnięcie jego celów, nie stanowiąc jednak jego naruszenia, nie następuje wówczas obowiązek zaniechania takiego działania. Jednakże w takich przypadkach zespół orzekający lub Organ Apelacyjny zaleci, aby Członek, o którego chodzi, dokonał dostosowań zgodnych ze wzajemnymi uzgodnieniami;

(c) niezależnie od postanowień Artykułu 21, arbitraż przewidziany w ustępie 3 Artykułu 21, na wniosek każdej ze stron, może dotyczyć także określenia stopnia, w jakim nastąpiło pozbawienie lub naruszenie korzyści, może także proponować sposoby i środki osiągnięcia wzajemnie zadowalających dostosowań. Propozycje takie nie będą wiążące dla stron;

(d) niezależnie od postanowień ustępu 1 Artykułu 22, wyrównanie może stanowić część wzajemnie zadowalającego dostosowania, będącego końcowym rozstrzygnięciem sporu.

2. Skargi przewidziane w ustępie 1(c) Artykułu XXIII GATT 1994

Gdy do porozumienia wymienionego stosuje się postanowienia ustępu 1(c) Artykuł XXIII GATT 1994, zespół orzekający może jedynie wówczas sformułować orzeczenia i zalecenia, gdy strona uzna, że została pozbawiona korzyści przysługującej jej bezpośrednio lub pośrednio na podstawie odpowiedniego porozumienia wymienionego lub korzyść taka została zniweczona, albo nastąpiło utrudnienie osiągnięcia celów tego porozumienia w wyniku sytuacji innej niż ta, do której mają zastosowanie postanowienia ustępu 1(a) i (b) Artykułu XXIII GATT 1994. W takich przypadkach i w takim zakresie, w jakim strona uzna, a zespół orzekający ustali, że sprawa wchodzi w zakres niniejszego ustępu, procedury niniejszego Uzgodnienia będą stosowane jedynie do tego momentu postępowania, w którym raport zespołu orzekającego został przesłany Członkom. Zasady i procedury rozstrzygania sporów zawarte w Decyzji z dnia 12 kwietnia 1989 roku (BISD 36S/61) będą stosowane przy rozpatrywaniu przyjęcia oraz nadzorze i wykonaniu zaleceń i orzeczeń. Będą także stosowane następujące postanowienia:

(a) strona wnosząca skargę przedstawi szczegółowe uzasadnienie swej racji w sprawach wchodzących w zakres niniejszego ustępu.

(b) w sprawach dotyczących przedmiotu niniejszego ustępu, jeśli zespół orzekający stwierdzi, że mają zastosowanie regulacje dotyczące rozstrzygania sporów inne niż zawarte w tym ustępie, wówczas zespół orzekając sporządzi raport dla takich spraw i odrębny raport dla spraw będących w zakresie przedmiotowym niniejszego ustępu.

Artykuł  27

Obowiązki Sekretariatu

1. Sekretariat będzie miał obowiązek niesienia pomocy zespołom orzekającym, szczególnie w zakresie prawnych, historycznych i proceduralnych aspektów prowadzonych spraw, a także wsparcia kancelaryjnego i technicznego.

2. Poza pomocą świadczoną przez Sekretariat Członkom na ich wniosek w zakresie rozstrzygania sporów, może okazać się niezbędna dodatkowa pomoc prawna w związku z rozstrzyganiem sporów dla Członków - krajów rozwijających się. W tym celu Sekretariat udostępni każdemu Członkowi - krajowi rozwijającemu się pomoc wykwalifikowanego eksperta prawnego ze służb współpracy technicznej WTO. Ekspert ten będzie pomagał Członkowi - krajowi rozwijającemu się w sposób zapewniający stałą bezstronność Sekretariatu.

3. Sekretariat będzie prowadził specjalne kursy szkoleniowe dla zainteresowanych Członków na temat procedur i praktyki rozstrzygania sporów, aby umożliwić lepszą informację w tym zakresie ekspertom Członków.

Załącznik  1

POROZUMIENIA, KTÓRYCH DOTYCZĄ POSTANOWIENIA NINIEJSZEGO UZGODNIENIA

A) Porozumienie ustanawiające Światową Organizację Handlu (WTO)

B) Wielostronne porozumienie handlowe

Załącznik 1A: Porozumienia wielostronne w sprawie handlu towarami

Załącznik 1B: Układ ogólny w sprawie handlu usługami

Załącznik 1C: Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej

Załącznik 2: Uzgodnienie w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów

C) Fakultatywne porozumienia handlowe>

Załącznik 4: Porozumienie w sprawie handlu samolotami cywilnymi

Porozumienie w sprawie zakupów rządowych

Międzynarodowe porozumienie mleczarskie

Międzynarodowe porozumienie w sprawie mięsa wołowego

Właściwość niniejszego Uzgodnienia w zakresie porozumień zamieszczonych w Załączniku 4 będzie uzależniona od decyzji sygnatariuszy każdego z porozumień, ustalających warunki stosowania Uzgodnienia w odniesieniu do poszczególnych porozumień, włącznie ze specjalnymi lub dodatkowymi zasadami lub procedurami zamieszczonymi w tym celu w Załączniku 2, zgodnie z notyfikacją złożoną DSB.

Załącznik  2

SPECJALNE LUB DODATKOWE ZASADY I PROCEDURY ZAWARTE W POROZUMIENIACH WYMIENIONYCH W ZAŁĄCZNIKU I

Porozumienie	Zasady i procedury
Porozumienie w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych	11.2
Porozumienie w sprawie tekstyliów i odzieży	2.14, 2.21, 4.4, 5.2, 5.4, 5.6, 6.9, 6.10, 6.11, 8.1 do 8.12
Porozumienie w sprawie barier technicznych w handlu	14.2 do 14.4, Załącznik 2
Porozumienie o stosowaniu Artykułu VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994	17.4 do 17.7
Porozumienie o stosowaniu Artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994	19.3 do 19.5, Załącznik II, ustępy 2(f), 3, 9, 21
Porozumienie w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych	4.2 do 4.12, 6.6, 7.2 do 7.10, 8.5, odnośnik 35, 24.4, 27.7, Załącznik V
Układ ogólny w sprawie handlu usługami - Załącznik w sprawie usług finansowych - Załącznik w sprawie usług transportu lotniczego	XXII.3, XXIII.3 4 4
Decyzja w sprawie pewnych procedur rozstrzygania sporów w Układzie ogólnym w sprawie handlu usługami	1 do 5

Lista zasad i procedur w tym Załączniku zawiera postanowienia, których jedynie część może mieć zastosowanie w tym kontekście.

Każda specjalna albo dodatkowa zasada lub procedura w kilkustronnych porozumieniach handlowych zamieszczonych w Załączniku 4, zgodnie z ustaleniami kompetentnych organów każdego Porozumienia i notyfikacją do DSB.

Załącznik  3

PROCEDURY ROBOCZE

1. W swej działalności zespół orzekający będzie kierował się odpowiednimi postanowieniami niniejszego Uzgodnienia. Dodatkowo będą stosowane następujące procedury działania.

2. Zespół orzekający będzie się zbierać na posiedzeniach zamkniętych. Strony sporu lub inne strony zainteresowane będą obecne na posiedzeniach jedynie na zaproszenie zespołu orzekającego do stawienia się przed nim.

3. Obrady zespołu orzekającego i przedstawione mu dokumenty będą poufne. Żadne z postanowień niniejszego Uzgodnienia nie przeszkodzi stronie sporu ujawnić publicznie jej stanowiska. Członkowie będą uważać za poufną informację przekazaną przez innego Członka zespołowi orzekającemu, którą Członek przekazujący oznaczył jako poufną. Gdy strona sporu przedstawia zespołowi orzekającemu wersję poufną pisemnego stanowiska, dostarczy także, na wniosek Członka, jawne streszczenie informacji zawartej w stanowisku, które będzie mogło być ujawnione publicznie.

4. Przed pierwszym spotkaniem merytorycznym zespołu orzekającego ze stronami, obie strony sporu przekażą zespołowi orzekającemu pisemne oświadczenia, w których przedstawią fakty zaistniałe w sprawie i swoje argumenty.

5. Na pierwszym merytorycznym posiedzeniu ze stronami zespół orzekający zwróci się do strony, która wniosła skargę, o przedstawienie sprawy. Następnie, nadal na tym samym spotkaniu, strona, przeciw której wniesiono skargę, będzie proszona o przedstawienie swego punktu widzenia.

6. Wszelkie strony trzecie, które notyfikowały swoje zainteresowanie sporem w DSB, będą zaproszone pisemnie do przedstawienia swego stanowiska na sesji pierwszego spotkania merytorycznego zespołu orzekającego poświęconego tej sprawie. Wszystkie takie strony trzecie mogą być obecne na całej sesji.

7. Formalne repliki zostaną złożone na drugim posiedzeniu zespołu orzekającego. Strona obwiniona będzie miała prawo wystąpić pierwsza, a następnie strona wnosząca skargę. Obie strony przedstawią zespołowi orzekającemu przed spotkaniem pisemne repliki.

8. Zespół orzekający może w każdym momencie zadać stronom pytania i prosić je o wyjaśnienia w czasie spotkania ze stronami lub w formie pisemnej.

9. Strony sporu i wszelkie strony trzecie zaproszone do przedstawienia stanowisk zgodnie z Artykułem 10 udostępnią zespołowi orzekającemu pisemną wersję swych wypowiedzi ustnych.

10. W interesie pełnej przejrzystości opisy sprawy, repliki i oświadczenia, o których mowa w ustępach 5 do 9, będą składane w obecności stron. Poza tym oświadczenia pisemne każdej ze stron sporu, włączając w to komentarze do opisowej części raportu i odpowiedzi na pytania postawione przez zespół orzekający, będą dostępne innej stronie lub stronom.

11. Dodatkowe procedury specyficzne dla zespołu orzekającego.

12. Proponowany rozkład pracy zespołu orzekającego:

(a) Otrzymanie pierwszych pisemnych wniosków stron:

1) strona wnosząca skargę: 3-6 tygodni

2) strona obwiniona: 2-3 tygodnie

(b) Data, czas i miejsce pierwszego spotkania merytorycznego

ze stronami: sesja strony trzeciej: 1-2 tygodnie

(c) Otrzymanie pisemnych replik stron: 2-3 tygodnie

(d) Data, czas i miejsce drugiego spotkania merytorycznego

ze stronami: 1-2 tygodnie

(e) Przedstawienie stronom części opisowej raportu: 2-4 tygodnie

(f) Otrzymanie uwag stron do opisowej części raportu: 2 tygodnie

(g) Przedstawienie stronom raportu wstępnego, zawierającego

stwierdzenia i wnioski: 2-4 tygodnie

(h) Termin końcowy wnioskowania przez strony rewizji

i części (jednej lub wielu) raportu: 1 tydzień

(i) Termin dokonania rewizji przez zespół orzekający

włącznie z możliwym dodatkowym spotkaniem ze stronami: 2 tygodnie

(j) Przesłanie raportu końcowego stronom sporu: 2 tygodnie

(k) Rozesłanie raportu końcowego Członkom: 3 tygodnie

Powyższy kalendarz może być zmieniony w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń. Dodatkowe spotkania ze stronami zostaną ustalone w miarę potrzeby.

Załącznik  4

GRUPY KONSULTACYJNE EKSPERTÓW

Następujące zasady i procedury będą stosowane do grup konsultacyjnych ekspertów powołanych na podstawie postanowień ustępu 2 Artykułu 13.

1. Grupy konsultacyjne ekspertów podlegają zespołowi orzekającemu. Ich mandat i szczegółowe procedury robocze zostaną określone przez zespół orzekający i będą składać sprawozdania temu zespołowi.

2. Udział w grupach konsultacyjnych ekspertów będzie ograniczony do osób o wyrobionej pozycji zawodowej i doświadczeniu w zakresie rozpatrywanej dziedziny.

3. Obywatele państwa będącego stroną w sporze nie będą uczestniczyli w grupach konsultacyjnych ekspertów bez wspólnej zgody stron sporu poza wyjątkowymi okolicznościami, gdy zespół orzekający uważa, iż potrzeba wykonania specjalistycznej ekspertyzy naukowej nie może zostać zaspokojona w inny sposób. Urzędnicy rządowi stron uczestniczących w sporze nie będą uczestniczyć w grupach konsultacyjnych ekspertów. Członkowie grup konsultacyjnych ekspertów będą występować we własnym imieniu, a nie jako przedstawiciele rządów ani jakichkolwiek organizacji. Rządy lub organizacje nie będą zatem udzielać im instrukcji na temat spraw, które są przedmiotem pracy grupy konsultacyjnej ekspertów.

4. Grupy konsultacyjne ekspertów mogą podejmować konsultacje i poszukiwać informacji oraz porady technicznej z każdego źródła, które uznają za odpowiednie. Przed poszukiwaniem takiej informacji lub porady ze źródła znajdującego się na obszarze jurysdykcji Członka grupa konsultacyjna ekspertów poinformuje rząd tego Członka. Każdy Członek odpowie niezwłocznie i wyczerpująco na każdą prośbę o informację skierowaną przez grupę konsultacyjną ekspertów, jaką ta grupa uzna za konieczną i odpowiednią.

5. Strony sporu będą miały dostęp do wszystkich odpowiednich informacji dostarczonych grupie konsultacyjnej ekspertów, chyba że są to informacje natury poufnej. Informacja poufna dostarczona grupie konsultacyjnej ekspertów nie będzie udostępniona bez formalnej zgody rządu, organizacji lub osoby, które informacji dostarczyły. Gdy grupa konsultacyjna ekspertów jest proszona o udostępnienie takiej informacji, ale nie otrzymała upoważnienia do jej udostępnienia, wówczas rząd, organizacja lub osoba dostarczająca informacji dostarczy streszczenie informacji, które nie będzie poufne.

6. Grupa konsultacyjna ekspertów przedstawi stronom sporu projekt raportu celem uzyskania ich uwag, które, tam, gdzie stosowne, weźmie pod uwagę sporządzając raport końcowy. Raport ten zostanie przesłany stronom sporu, gdy przedstawiony będzie zespołowi orzekającemu. Raport końcowy grupy konsultacyjnej ekspertów będzie miał jedynie doradcze znaczenie.

Załącznik  1A

POROZUMIENIE O STOSOWANIU ARTYKUŁU VI UKŁADU OGÓLNEGO W SPRAWIE TARYF CELNYCH I HANDLU 1994

Członkowie uzgodnili niniejszym, co następuje:

CZĘŚĆ  I

Artykuł  1

Zasady

Środek antydumpingowy będzie stosowany tylko w okolicznościach określonych w Artykule VI GATT 1994 oraz w wyniku postępowań wszczętych ³⁵  i prowadzonych zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia. Poniższe postanowienia regulują stosowanie Artykułu VI GATT 1994 w zakresie działań podejmowanych na podstawie ustawodawstwa bądź przepisów antydumpingowych.

Artykuł  2

Stwierdzenie istnienia dumpingu

2.1 Dla celów niniejszego Porozumienia produkt uważa się za wprowadzony na rynek na warunkach dumpingowych, tzn. wprowadzony do handlu w innym kraju po cenie niższej od jego wartości normalnej, jeżeli cena eksportowa produktu eksportowanego z jednego kraju do drugiego jest niższa niż porównywalna cena, w normalnym obrocie handlowym, podobnego produktu przeznaczonego do konsumpcji w kraju eksportera.

2.2 W przypadku kiedy nie występuje sprzedaż podobnego produktu w normalnym obrocie handlowym na rynku wewnętrznym kraju eksportującego bądź kiedy, ze względu na szczególną sytuację na rynku lub niski poziom sprzedaży na rynku wewnętrznym kraju eksportującego ³⁶ , sprzedaż taka nie pozwala na dokonanie właściwego porównania, margines dumpingu będzie ustalony przez porównanie z porównywalną ceną podobnego produktu w eksporcie do odpowiedniego kraju trzeciego, pod warunkiem iż cena ta jest reprezentatywna, bądź z kosztem produkcji w kraju pochodzenia powiększonym o rozsądną wielkość z tytułu kosztów administracyjnych, sprzedaży, ogólnych oraz zysku.

2.2.1 Sprzedaż produktu podobnego na rynku wewnętrznym kraju eksportera lub sprzedaż do kraju trzeciego po cenach poniżej jednostkowych (stałych i zmiennych) kosztów produkcji, powiększonych o koszty administracyjne, sprzedaży i ogólne, może być uznana za niedokonaną w normalnym obrocie handlowym ze względu na cenę i może zostać pominięta przy określaniu wartości normalnej tylko wtedy, jeżeli władze ³⁷  stwierdzą, że taka sprzedaż jest realizowana w wydłużonym czasie ³⁸  w znacznych ilościach ³⁹  i po cenach, które nie gwarantują pokrycia wszystkich kosztów w rozsądnym okresie. Jeżeli ceny, które w momencie sprzedaży są niższe od kosztów jednostkowych, przewyższają średnie ważone koszty jednostkowe za okres objęty postępowaniem, to takie ceny będą uznane za umożliwiające zwrot kosztów w rozsądnym okresie.

2.2.1.1 Dla celów ustępu 2, koszty będą liczone zwykle na podstawie zapisów posiadanych przez eksportera lub producenta objętego postępowaniem, pod warunkiem że takie zapisy są zgodne z ogólnie przyjętymi zasadami księgowości w kraju eksportera i właściwie odzwierciedlają koszty związane z produkcją i sprzedażą rozpatrywanego produktu. Władze będą uwzględniać wszelkie dostępne dowody dotyczące właściwego podziału kosztów, w tym te, które będą udostępnione przez eksportera lub producenta w trakcie postępowania, pod warunkiem że taki podział kosztów był stosowany w przeszłości przez eksportera lub producenta, w szczególności w odniesieniu do właściwego określenia okresów amortyzacji i deprecjacji oraz obciążenia nakładami kapitałowymi i innymi wydatkami na rozwój. O ile nie zostało to już uwzględnione w podziale kosztów, o którym mowa w tym podpunkcie, koszty będą stosownie skorygowane do ich niepowtarzalnych składników związanych z przyszłą albo bieżącą produkcją bądź stosownie do sytuacji, w której wpływ na koszty w okresie objętym postępowaniem mają działania związane z uruchomieniem produkcji będą uwzględniać możliwość obciążenia kosztów w czasie prowadzenia postępowania działaniami związanymi z uruchomieniem produkcji ⁴⁰ .

2.2.2 Dla celów ustępu 2 wielkość odpowiadająca kosztom administracyjnym, sprzedaży, ogólnym oraz zyskom będą ustalane w oparciu o faktyczne dane dotyczące produkcji i sprzedaży w normalnych warunkach handlu podobnego produktu przez eksportera lub producenta objętego postępowaniem. W przypadku kiedy wielkości te nie mogą być określone w powyższy sposób, można je ustalić na podstawie:

(i) faktycznych nakładów poniesionych i zrealizowanych przez danego eksportera lub producenta w odniesieniu do produkcji i sprzedaży na rynku wewnętrznym kraju pochodzenia tej samej ogólnej kategorii produktów;

(ii) średniej ważonej faktycznych nakładów poniesionych i zrealizowanych przez innych eksporterów lub producentów objętych postępowaniem w odniesieniu do produkcji i sprzedaży podobnego produktu na rynku wewnętrznym kraju pochodzenia;

(iii) jakiejkolwiek innej właściwej metody, pod warunkiem iż ustalona przy jej zastosowaniu wielkość odpowiadająca zyskowi nie przekroczy zysku zwykle uzyskiwanego przez innych eksporterów lub producentów przy sprzedaży produktów tej samej ogólnej kategorii na rynku wewnętrznym kraju pochodzenia.

2.3 W przypadkach kiedy nie występuje cena eksportowa bądź kiedy właściwe władze uznają, że cena eksportowa jest niewiarygodna z powodu powiązań lub porozumień kompensacyjnych między eksporterem i importerem bądź stroną trzecią, cena eksportowa może być określona na podstawie ceny, po jakiej produkty importowane są po raz pierwszy odsprzedawane niezależnemu nabywcy, bądź jeśli produkty nie są odsprzedawane niezależnemu nabywcy, czy też nie są odsprzedawane w postaci, w jakiej zostały importowane, na takiej właściwej podstawie, jaką władze mogą określić.

2.4 Rzetelne porównanie będzie dokonane między ceną eksportową i wartością normalną. Porównanie to będzie dokonane na tym samym poziomie handlu, zwykle na poziomie cen loco fabryka i w odniesieniu do sprzedaży dokonanych możliwie w tym samym czasie. W każdym przypadku, stosownie do niego, należy dokonać odpowiedniej korekty ze względu na różnice zakłócające porównywalność cen, w tym różnice w warunkach sprzedaży, różnice w opodatkowaniu, poziomie handlu, ilościach, różnice właściwości fizycznych i wszelkie inne różnice, w przypadku których będzie wykazany ich wpływ na porównywalność cen ⁴¹ . W przypadkach określonych w ustępie 3 powinny być również dokonane korekty z tytułu kosztów, w tym ceł i podatków, uiszczonych między momentem importu i odsprzedaży, oraz z tytułu przypadających zysków. Jeżeli w tych przypadkach porównywalność cen została utrudniona, władze określą wartość normalną na poziomie handlu, odpowiednim do poziomu handlu dla konstruowanej ceny eksportowej, bądź dokonają odpowiednich korekt, jakie umożliwia niniejszy ustęp. Władze wskażą zainteresowanym stronom, jakie informacje są niezbędne do zapewnienia rzetelnej porównywalności, i nie będą narzucać stronom obowiązku ponoszenia nieuzasadnionych ciężarów dowodowych.

2.4.1 Jeśli dla porównania cen według ustępu 4 niezbędne jest przeliczenie walut, takie przeliczenie będzie dokonane z użyciem kursu wymiany z dnia sprzedaży ⁴² , pod warunkiem iż gdy sprzedaż walut obcych na rynkach terminowych jest bezpośrednio związana z rozpatrywaną sprzedażą eksportową, to będzie zastosowany kurs wymiany dla sprzedaży terminowych. Wahania kursów nie będą uwzględniane i w postępowaniu władze umożliwią eksporterom w ciągu przynajmniej 60 dni dostosowanie ich cen eksportowych do trwałych zmian kursu w okresie objętym postępowaniem.

2.4.2 Zgodnie z postanowieniem ustępu 4 regulującym rzetelne porównania, istnienie marginesu dumpingu w czasie trwania postępowania będzie zwykle ustalane przez porównanie średniej ważonej wartości normalnej ze średnią ważoną cen we wszystkich porównywalnych transakcjach eksportowych, bądź przez porównanie normalnej wartości i cen eksportowych dla każdej transakcji. Normalna wartość określona na podstawie średniej ważonej może być porównana z cenami poszczególnych transakcji eksportowych, o ile władze stwierdzą, że ceny eksportowe kształtują się zasadniczo różnie między różnymi nabywcami, regionami lub okresami i jeśli przedstawione zostanie wyjaśnienie, dlaczego te różnice nie mogą być wzięte odpowiednio pod uwagę przez zastosowanie porównania średniej ważonej ze średnią ważoną lub porównania transakcji z transakcją.

2.5 W przypadku kiedy produkty nie są bezpośrednio importowane z kraju pochodzenia, ale są eksportowane do Członka importującego poprzez kraj pośredniczący, cena, po której produkty są sprzedawane z kraju eksportu do Członka importującego, będzie zwykle odnoszona do porównywalnej ceny w kraju eksportu. Jednakże, porównanie może być dokonane z ceną w kraju pochodzenia, jeśli, na przykład, produkty są tylko przewożone przez kraj eksportu, bądź takie produkty nie są produkowane w kraju eksportu, czy też nie istnieje porównywalna cena takich produktów w kraju eksportu.

2.6 W całym niniejszym Porozumieniu pojęcie "podobny produkt" (like product, produit similaire) będzie interpretowane jako oznaczające produkt identyczny, tzn. produkt pod każdym względem podobny do rozpatrywanego produktu lub w razie braku takiego produktu inny produkt, który pomimo, że nie jest podobny pod każdym względem, to ma cechy charakterystyczne ściśle odpowiadające cechom produktu będącego przedmiotem postępowania.

2.7 Niniejszy Artykuł nie narusza drugiego Dodatkowego Postanowienia do ustępu 1 Artykułu VI zamieszczonego w Załączniku I do GATT 1994.

Artykuł  3

Ustalenie szkody ⁴³

3.1 Ustalenie szkody dla celów Artykułu VI GATT 1994 będzie dokonane na podstawie dowodów potwierdzających i z zastosowaniem obiektywnej analizy zarówno (a) wielkości importu na warunkach dumpingowych i jego wpływu na ceny na rynku wewnętrznym podobnych produktów, jak i (b) wynikającego w konsekwencji wpływu tego importu na sytuację producentów krajowych takich produktów.

3.2 W odniesieniu do wielkości importu w warunkach dumpingowych władze prowadzące postępowanie ustalą, czy nastąpił znaczący wzrost importu na warunkach dumpingowych, bądź w wielkościach bezwzględnych, bądź względem produkcji lub konsumpcji u Członka importującego. W odniesieniu do wpływu importu na warunkach dumpingowych na ceny, ustala się, czy import taki powoduje poważne obniżenie cen wywołane dumpingiem w porównaniu do cen na podobne produkty Członka importującego, bądź czy taki import nie oddziałuje w znaczącym stopniu na tendencję spadku cen, bądź czy nie przeciwdziała w znaczącym stopniu wzrostowi ceny, który w innej sytuacji miałby miejsce. Żaden z tych czynników ani kilka z nich nie musi koniecznie stanowić decydującego dowodu.

3.3 Gdy import produktu z więcej niż jednego kraju jest równocześnie przedmiotem postępowania antydumpingowego, władze prowadzące postępowanie mogą kumulatywnie oceniać skutki takiego importu jedynie, gdy ustalą, że (a) margines dumpingu ustalony w stosunku do importu z każdego z krajów jest większy niż poziom minimalny zdefiniowany w ustępie 8 Artykułu 5 oraz że wielkość importu z każdego z krajów nie jest znikoma oraz (b) kumulatywna ocena skutków importu jest właściwa w świetle warunków konkurencji pomiędzy produktami importowanymi i warunkami konkurencji pomiędzy importowanymi produktami i podobnym produktem krajowym.

3.4 Badanie wpływu dumpingu na odnośny przemysł krajowy będzie obejmować ocenę wszystkich odnoszących się do sprawy czynników i wskaźników ekonomicznych wpływających na stan tego przemysłu, w tym faktyczny i potencjalny spadek sprzedaży, zysków, produkcji, udziału w rynku, wydajności, rentowności inwestycji lub wykorzystania zdolności produkcyjnych; czynników wpływających na ceny krajowe; skali marginesu dumpingu; faktycznego i potencjalnego negatywnego wpływu na płynność gotówkową, zapasy, zatrudnienie, płace, wzrost, zdolność do pozyskiwania kapitału lub inwestycji. Lista powyższa nie jest wyczerpująca ani też żaden pojedynczy czynnik bądź kilka z nich nie musi koniecznie stanowić decydującego dowodu.

3.5 Konieczne jest wykazanie, że dumping, poprzez swoje skutki określone w ustępach 2 i 4, wyrządza szkodę w znaczeniu niniejszego Porozumienia. Wykazanie związku przyczynowego między dumpingiem i szkodą wyrządzoną przemysłowi krajowemu będzie dokonane na podstawie analizy wszystkich odnoszących się do sprawy dowodów przedłożonych władzom. Władze dokonają również analizy wszelkich, poza dumpingiem, znanych czynników, które w tym samym czasie wyrządzają szkodę krajowemu przemysłowi, a szkody wyrządzone przez takie inne czynniki nie będą przypisane faktowi dumpingu. Czynniki, które mogą być w związku z tym brane pod uwagę, obejmują, między innymi, wielkość importu i ceny produktów importowanych nie sprzedawanych po cenach dumpingowych, zmniejszenie popytu lub zmiany zachowań konsumpcyjnych, restrykcyjne praktyki handlowe zagranicznych i krajowych producentów oraz konkurencję między nimi, rozwój technologii i wyniki eksportowe oraz wydajność przemysłu krajowego.

3.6 Skutki dumpingu w odniesieniu do krajowej produkcji podobnego produktu będą oceniane, o ile dostępne informacje umożliwią identyfikację takiej produkcji, na podstawie takich kryteriów, jak proces produkcyjny, sprzedaż przez producentów i zyski. O ile odrębna identyfikacja takiej produkcji nie jest możliwa, skutki importu na warunkach dumpingowych będą ocenione na podstawie produkcji najbardziej zawężonych grup lub kategorii towarów, które obejmują towary podobne, dla których niezbędne informacje mogą być dostępne.

3.7 Ustalenie groźby szkody materialnej będzie oparte na faktach, a nie tylko na zarzutach, domysłach lub nikłych możliwościach. Zmiana okoliczności, mogących spowodować sytuację, w której dumping mógłby wyrządzić szkodę, musi być wyraźnie przewidywalna i bliska ⁴⁴ . Przy ustaleniu istnienia groźby szkody materialnej władze powinny zbadać między innymi takie czynniki, jak:

(i) znaczące tempo wzrostu importu na warunkach dumpingowych na rynku krajowym oraz prawdopodobieństwo znaczącego wzrostu importu;

(ii) istnienie dostatecznie dużych nadwyżek lub bliski, znaczący wzrost zdolności eksportera, wskazujący prawdopodobieństwo znaczącego wzrostu eksportu na warunkach dumpingu na rynek Członka importującego, z uwzględnieniem sytuacji innych rynków eksportowych mogących wchłonąć każdy dodatkowy eksport;

(iii) fakt, czy produkt importowany jest wprowadzany na rynek po cenach, które będą znacząco wpływać na silne obniżenie poziomu cen krajowych lub zahamowanie ich wzrostu i prawdopodobnie powodować dalszy wzrost popytu na import; oraz

(iv) stan zapasów produktu objętego postępowaniem.

Żaden z tych czynników sam w sobie nie będzie koniecznie stanowił decydującego dowodu, lecz ogół rozpatrywanych czynników musi prowadzić do wniosku, że dalszy eksport na warunkach dumpingowych jest nieunikniony, i jeśli nie zostanie podjęte działanie zapobiegawcze, to wystąpi szkoda materialna.

3.8 W przypadku kiedy występuje groźba szkody z powodu importu na warunkach dumpingowych, zastosowanie środków antydumpingowych będzie rozpatrywane i decyzja podjęta ze szczególną starannością.

Artykuł  4

Definicja przemysłu krajowego

4.1 Dla celów niniejszego Porozumienia pojęcie "przemysł krajowy" rozumiane będzie jako odnoszące się do całości producentów krajowych podobnych produktów bądź do tych z nich, których łączna produkcja tych produktów stanowi znaczną część produkcji krajowej ogółem tych towarów, z wyjątkiem, iż:

(i) gdy producenci są powiązani ⁴⁵  z eksporterami lub importerami bądź sami są importerami produktów, co do których istnieje przypuszczenie, że są sprzedawane po cenie dumpingowej, "przemysł krajowy" może być interpretowany jako oznaczający pozostałych producentów;

(ii) w wyjątkowych okolicznościach, terytorium Członka może być podzielone na dwa lub więcej konkurencyjne rynki danego produktu i producenci na każdym z tych rynków mogą być uważani za tworzących oddzielny przemysł, jeśli (a) producenci na danym rynku sprzedają na nim całość lub prawie całość swej produkcji danego produktu, i (b) popyt na danym rynku nie jest w żadnej znaczącej mierze zaspokajany przez producentów danego produktu zlokalizowanych poza tym terytorium. W takich okolicznościach szkoda może być uznana za wyrządzoną nawet wtedy, gdy większa część całego przemysłu krajowego nie jest dotknięta szkodą, o ile ma miejsce koncentracja dumpingu na tak wyodrębnionym rynku, pod warunkiem że import na warunkach dumpingowych wyrządza szkodę producentom całości lub prawie całości produkcji na danym rynku.

4.2 Jeśli przemysł krajowy jest interpretowany jako odnoszący się do producentów z pewnego obszaru, tzn. rynek jest zdefiniowany jak w ustępie 1 (ii), cła antydumpingowe będą nałożone ⁴⁶  wyłącznie na dane produkty przeznaczone do ostatecznej konsumpcji na tym obszarze. Jeśli ustawodawstwo Członka importującego nie zezwala na nałożenie cła antydumpingowego na takiej podstawie, Członek importujący może nałożyć cła antydumpingowe bez ograniczeń terytorialnych tylko wtedy, gdy (a) eksporterom stworzono możliwość zaprzestania eksportu na warunkach dumpingu do danego obszaru bądź w inny sposób umożliwiono im złożenie gwarancji, o których mowa w Artykule 8, a odpowiednie gwarancje w tym zakresie nie zostały złożone niezwłocznie i (b) takie cła nie mogą być nałożone tylko na produkty określonych producentów zaopatrujących dany obszar.

4.3 W przypadku gdy dwa lub więcej krajów osiągnie, zgodnie z postanowieniami ustępu 8(a) Artykułu XXIV GATT 1994, taki stopień integracji, że tworzą jednolity, wspólny rynek, przemysł w całym obszarze integracji będzie uznany za przemysł, o którym mowa w ustępie 1.

4.4 Postanowienia ustępu 6 Artykułu 3 będą miały zastosowanie do niniejszego Artykułu.

Artykuł  5

Wszczęcie postępowania i dalszy jego przebieg

5.1 Z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustępie 6, postępowanie mające na celu ustalenie występowania, zakresu i skutków każdego domniemanego dumpingu będzie wszczęte na pisemny wniosek skierowany przez przemysł krajowy lub w imieniu tego przemysłu.

5.2 Wniosek, o którym mowa w ustępie 1, powinien zawierać dowody (a) dumpingu, (b) szkody w rozumieniu Artykułu VI GATT 1994 i w interpretacji niniejszego Porozumienia i (c) związku przyczynowego między importem na warunkach dumpingowych i domniemaną szkodą. Zwykłe stwierdzenie, nie poparte odpowiednimi dowodami, nie może być uznane za wystarczające do spełnienia warunków wymienionych w niniejszym ustępie. Wniosek powinien zawierać takie informacje, jakie są normalnie dostępne wnioskodawcy na następujące tematy:

(i) tożsamość wnioskodawcy i opis przez wnioskodawcę wielkości i wartości produkcji krajowej towaru podobnego. W przypadku gdy wniosek pisemny jest złożony w imieniu przemysłu krajowego, wniosek powinien określać przemysł, w imieniu którego został złożony poprzez listę wszystkich znanych producentów krajowych podobnego produktu (bądź stowarzyszeń producentów krajowych towaru podobnego) i, o ile jest to możliwe, opis wielkości i wartości produkcji krajowej podobnego produktu przypadającej na tych producentów;

(ii) pełny opis produktu będącego przedmiotem domniemanego dumpingu, nazwy kraju lub krajów pochodzenia lub eksportu, tożsamość każdego znanego eksportera lub zagranicznego producenta i listę znanych importerów rozpatrywanego produktu;

(iii) informacje o cenach, po których dany produkt jest sprzedawany z przeznaczeniem do konsumpcji na rynku wewnętrznym kraju lub krajów pochodzenia lub eksportu (bądź, o ile jest to właściwe, informacje o cenach, po jakich ten towar jest sprzedawany z kraju lub krajów pochodzenia lub eksportu do kraju trzeciego lub krajów trzecich, bądź o wartości kalkulowanej produktu) oraz informacje o cenach eksportowych bądź, gdzie to właściwe, o cenach, po jakich towar jest odsprzedawany pierwszemu niezależnemu nabywcy na terytorium Członka importującego;

(iv) informacje o zmianach wielkości importu będącego przedmiotem domniemanego dumpingu, oddziaływaniu tego importu na ceny podobnego produktu na rynku krajowym i w konsekwencji wpływie tego importu na dany przemysł krajowy, z przedstawieniem odpowiednich czynników i wskaźników, jak wymienione w ustępach 2 i 4 Artykułu 3 wpływających na sytuację przemysłu krajowego.

5.3 Władze dokonają oceny kompletności i poprawności dowodów przedstawionych we wniosku w celu orzeczenia, czy dowody te są wystarczające i uzasadniają wszczęcie postępowania.

5.4 Postępowanie, zgodnie z ustępem 1, będzie wszczęte tylko wtedy, gdy władze stwierdzą, na podstawie oceny poparcia lub opozycji krajowych producentów podobnego produktu wobec złożonego wniosku, że wniosek ⁴⁷  został złożony przez przemysł krajowy lub w jego imieniu ⁴⁸ . Wniosek będzie traktowany jako skierowany "przez przemysł krajowy lub w jego imieniu", jeśli ma poparcie tych krajowych producentów, których łączna produkcja stanowi więcej niż 50 procent globalnej produkcji podobnego produktu wytworzonego przez tę część przemysłu krajowego, która wyraża swoje poparcie lub opozycję w stosunku do wniosku. Jednakże żadne postępowanie nie zostanie wszczęte, jeśli na krajowych producentów, wyraźnie popierających wniosek, przypada mniej niż 25 procent globalnej produkcji podobnego produktu wytworzonego przez przemysł krajowy.

5.5 Władze powstrzymają się, o ile decyzja o wszczęciu postępowania nie zostanie podjęta, od podawania wniosku o wszczęcie postępowania do publicznej wiadomości. Jednakże po otrzymaniu poprawnie złożonego wniosku i przed przystąpieniem do wszczęcia postępowania władze złożą notyfikację rządowi zainteresowanego Członka eksportującego.

5.6 Jeśli, w szczególnych okolicznościach, odpowiednie władze podejmą decyzję o wszczęciu postępowania bez pisemnego wniosku, złożonego przez przemysł krajowy lub w jego imieniu o wszczęcie takiego postępowania, to będą one prowadzić postępowanie wyłącznie, jeśli dysponują wystarczającymi dowodami dumpingu, szkody i związku przyczynowego, w rozumieniu ustępu 2, uzasadniającymi wszczęcie postępowania.

5.7 Dowody zarówno dumpingu, jak i szkody będą rozpatrywane jednocześnie (a) przy podejmowaniu decyzji o wszczęciu postępowania lub jego zaniechaniu i (b) następnie, w trakcie postępowania, licząc od daty nie późniejszej niż najwcześniejsza data, od której, zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia, mogą być stosowane środki tymczasowe.

5.8 Wniosek, o którym mowa w ustępie 1, będzie odrzucony i postępowanie będzie niezwłocznie zakończone, gdy tylko odpowiednie władze uznają, że brak jest dostatecznych dowodów dumpingu lub szkody uzasadniających dalsze rozpatrywanie sprawy. Postępowanie będzie niezwłocznie zakończone w przypadkach, kiedy władze stwierdzą, że margines dumpingu jest znikomy lub że wielkość, faktyczna lub potencjalna, importu na warunkach dumpingowych lub szkoda są nieistotne. Margines dumpingu będzie uznany za znikomy, jeśli margines ten będzie mniejszy niż 2 procent w stosunku do ceny eksportowej. Wielkość importu na warunkach dumpingowych będzie zwykle uznana za nieistotną, jeśli wielkość importu na warunkach dumpingowych z pojedynczego kraju wyniesie mniej niż 3 procent importu podobnego produktu sprowadzanego przez Członka importującego, chyba że kraje, których udział pojedynczy wynosi mniej niż 3 procent rynku importu podobnego produktu Członka importującego, osiągną łączny udział wynoszący więcej niż 7 procent importu podobnego produktu Członka importującego.

5.9 Postępowanie antydumpingowe nie utrudni procedur odprawy celnej.

5.10 Postępowania będą zakończone, z wyjątkiem szczególnych okoliczności, w ciągu jednego roku od ich wszczęcia i w żadnym przypadku nie później niż w ciągu 18 miesięcy.

Artykuł  6

Dowody

6.1 Wszystkie zainteresowane strony postępowania antydumpingowego zostaną powiadomione o tym, jakie informacje władze uznają za wymagane i otrzymają szeroką możliwość złożenia na piśmie wszelkich dowodów, jakie uznają za mające znaczenie dla danego postępowania.

6.1.1 Eksporterzy i producenci zagraniczni, do których wysłano kwestionariusze używane przy postępowaniu antydumpingowym będą mieli co najmniej 30 dni na udzielenie odpowiedzi ⁴⁹ . Wszelkie prośby o przedłużenie okresu 30 dni rozpatrywane będą z należytą życzliwością i w przypadku zaistnienia poważnych powodów, przedłużenie będzie udzielone w każdym możliwym przypadku.

6.1.2 Z zastrzeżeniem wymogu ochrony poufności informacji, dowody przedstawione w formie pisemnej przez jedną zainteresowaną stronę będą udostępnione niezwłocznie innym zainteresowanym stronom uczestniczącym w postępowaniu.

6.1.3 Natychmiast po wszczęciu postępowania władze przekażą pełny tekst otrzymanego pisemnego wniosku, o którym mowa w ustępie 1 Artykułu 5, znanym eksporterom ⁵⁰  i władzom Członka eksportującego i udostępnią go na życzenie innym zainteresowanym stronom. Należyta uwaga będzie poświęcona ochronie poufności informacji, o której mowa w ustępie 5.

6.2 W trakcie postępowania antydumpingowego wszystkie zainteresowane strony będą miały pełną możliwość obrony swoich interesów. W tym celu władze stworzą wszystkim zainteresowanym stronom, na ich wniosek, możliwość spotkania ze stroną reprezentującą interesy przeciwne, w celu przedstawienia przeciwstawnych poglądów i kontrargumentów. Tworząc taką możliwość spotkania należy uwzględnić konieczność zapewnienia poufności oraz wygodę stron. Na żadną ze stron nie będzie nakładany obowiązek udziału w takim spotkaniu i fakt nieuczestniczenia w spotkaniu nie będzie miał wpływu na sytuację prawną strony. Zainteresowane strony będą miały również możliwość, w uzasadnionym przypadku, przedstawienia ustnie innych informacji.

6.3 Ustne informacje, o których mowa w ustępie 2, będą przez władze wzięte pod uwagę tylko po ich późniejszym złożeniu na piśmie i udostępnieniu innym zainteresowanym stronom zgodnie z postanowieniami ustępu 1.2.

6.4 Władze, gdy będzie to celowe, stworzą wszystkim zainteresowanym stronom we właściwym terminie możliwość zapoznania się ze wszystkimi informacjami istotnymi dla przedstawienia przez nie swojego stanowiska, które nie są poufne w rozumieniu ustępu 5 i które są brane pod uwagę przez władze prowadzące postępowanie antydumpingowe, oraz przygotowania stanowiska na podstawie tych informacji.

6.5 Każda informacja, która jest z natury poufna (na przykład, gdy jej ujawnienie dawałoby konkurentowi znaczącą przewagę konkurencyjności lub gdy jej ujawnienie miałoby istotne niekorzystne skutki dla osoby udostępniającej tę informację lub osoby, od której ta informacja została uzyskana) lub jest dostarczona jako poufna przez strony uczestniczące, będzie przez władze traktowana jako poufna, pod warunkiem przedstawienia zasadnych przyczyn. Taka informacja nie będzie ujawniona bez wyraźnej zgody strony przedkładającej tę informację ⁵¹ .

6.5.1 Władze będą wymagać od zainteresowanych stron składających informacje poufne dostarczenia jawnego streszczenia tych informacji. Streszczenia te będą w wystarczającym stopniu szczegółowe, tak aby umożliwić odpowiednie zrozumienie istoty informacji poufnych. W wyjątkowych przypadkach strony mogą poinformować, że dokonanie streszczenia takich informacji nie jest możliwe. W tych wyjątkowych przypadkach musi zostać złożone wyjaśnienie przyczyn niemożności dokonania streszczenia.

6.5.2 Jeśli władze uznają, że wniosek o poufność informacji nie jest uzasadniony i jeśli dostawca nie chce udostępniać informacji lub zezwolić na ich ujawnienie w formie pełnej lub w formie syntezy, mogą one nie uznać takich informacji, chyba że zostanie udowodnione w sposób przekonujący, na podstawie odpowiednich źródeł, że taka informacja jest poprawna ⁵² .

6.6 Z wyjątkiem okoliczności wskazanych w ustępie 8 władze prowadzące postępowanie upewnią się co do prawdziwości informacji dostarczonych przez zainteresowane strony, na których są oparte ich stwierdzenia.

6.7 W celu zbadania rzetelności dostarczonych informacji lub uzyskania dodatkowych szczegółów władze mogą w miarę potrzeby prowadzić postępowanie na terytoriach innych Członków, pod warunkiem że otrzymają zgodę zainteresowanych przedsiębiorstw i że notyfikują swój zamiar przedstawicielom rządu kraju, którego dotyczy sprawa, i że ten ostatni nie wyrazi sprzeciwu wobec takiego postępowania. Do postępowań prowadzonych na terytoriach innych Członków będą miały zastosowanie procedury opisane w Załączniku I. Władze, o ile nie zostanie złożony wniosek o zachowanie informacji jako poufnych, udostępnią wyniki każdego takiego postępowania lub ujawnią je, zgodnie z postanowieniami ustępu 9, przedsiębiorstwom, których dotyczą, i mogą udostępnić wyniki wnioskodawcom.

6.8 W przypadkach gdy któraś zainteresowana strona odmawia dostępu do niezbędnych informacji lub w inny sposób ich nie udostępnia w odpowiednim czasie lub istotnie utrudnia postępowanie, wstępne jak i ostateczne ustalenia, potwierdzające jak i przeczące, mogą być dokonane na podstawie dostępnych informacji. Przy stosowaniu niniejszego ustępu przestrzegane będą postanowienia Załącznika II.

6.9 Przed wydaniem końcowego orzeczenia władze poinformują wszystkie zainteresowane strony o zasadniczych faktach branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji co do ewentualności zastosowania konkretnych środków. Tego rodzaju informacja będzie przekazana w odpowiednim czasie, aby umożliwić stronom obronę ich interesów.

6.10 Władze będą określać z reguły margines dumpingu w sposób indywidualny dla każdego znanego eksportera lub producenta produktu objętego postępowaniem. W przypadkach gdy liczba eksporterów, producentów, importerów lub kategorii towarów jest na tyle duża, że taki sposób określenia marginesu dumpingu jest praktycznie niemożliwy, władze mogą ograniczyć badanie bądź do odpowiedniej liczby zainteresowanych stron lub produktów przy zastosowaniu normalnych prób statystycznych na podstawie informacji dostępnych władzom w chwili dokonywania selekcji bądź do maksymalnie dużej wielkości eksportu z danego kraju, która może być praktycznie objęta badaniem.

6.10.1 Jakakolwiek selekcja eksporterów, producentów, importerów lub rodzajów produktów, o której mowa w tym ustępie, będzie dokonana możliwie w konsultacji z zainteresowanymi eksporterami, producentami i importerami i przy ich akceptacji.

6.10.2 W przypadkach gdy władze ograniczyły zgodnie z niniejszym ustępem przedmiot badania, to określą jednakże indywidualny margines dumpingu dla każdego eksportera lub producenta, nie wybranego początkowo, który przedstawi we właściwym czasie informacje wymagane w trakcie prowadzenia postępowania, chyba że liczba eksporterów lub producentów jest tak duża, że ustalenia indywidualne byłyby zbyt uciążliwe dla władz i uniemożliwiłyby terminowe zakończenie postępowania. Nie będzie się zniechęcać do udzielania dobrowolnych odpowiedzi.

6.11 Dla celów niniejszego Porozumienia pojęcie "zainteresowane strony" będzie obejmować:

(i) eksportera lub zagranicznego producenta, lub importera produktu objętego postępowaniem bądź związek handlowców lub przedsiębiorców, którego większość członków jest producentami, eksporterami lub importerami danego produktu;

(ii) rząd Członka eksportującego; oraz

(iii) producenta podobnego produktu u Członka importującego bądź związek handlowców lub przedsiębiorców, którego większość członków wytwarza podobny produkt na terytorium Członka importującego.

Lista powyższa nie ogranicza Członkom możliwości dopuszczenia innych, niż wyżej wymienione, stron krajowych jak i zagranicznych do włączenia na listę zainteresowanych stron.

6.12 Władze stworzą możliwość użytkownikom przemysłowym produktu objętego postępowaniem, jak i przedstawicielom organizacji konsumenckich, w przypadkach gdy produkt jest powszechnie sprzedawany w sieci detalicznej, do złożenia informacji przydatnych w postępowaniu dotyczących dumpingu, szkody i ich związku przyczynowego.

6.13 Władze uwzględnią w należyty sposób wszelkie trudności, jakie mogą mieć zainteresowane strony, w szczególności małe firmy, związane z dostarczeniem wymaganych informacji i udzielą wszelkiej możliwej pomocy.

6.14 Procedury wymienione powyżej nie mają na celu utrudnienia władzom Członka szybkiego wszczęcia postępowania, wydania wstępnego lub ostatecznego orzeczenia, zarówno potwierdzającego jak i odrzucającego wniosek, bądź zastosowania środków prowizorycznych lub ostatecznych zgodnie z odpowiednimi postanowieniami niniejszego Porozumienia.

Artykuł  7

Środki tymczasowe

7.1 Środki tymczasowe mogą być zastosowane tylko wtedy, gdy:

(i) postępowanie zostało wszczęte zgodnie z postanowieniami Artykułu 5, informacja o tym fakcie została podana do publicznej wiadomości i zainteresowane strony miały właściwe możliwości przedstawienia informacji i ustosunkowania się;

(ii) wydano tymczasowe orzeczenie o istnieniu dumpingu i w efekcie wyrządzeniu szkody przemysłowi krajowemu; oraz

(iii) zainteresowane władze uważają te środki za niezbędne do przeciwdziałania szkodzie, która może nastąpić w trakcie postępowania.

7.2 Środki tymczasowe mogą mieć formę tymczasowego cła lub raczej zabezpieczenia - w postaci depozytu gotówkowego lub poręczenia - o wartości równej wysokości antydumpingowego cła tymczasowego, nie przekraczającej tymczasowo określonego marginesu dumpingu. Zawieszenie ostatecznej wyceny celnej jest poprawną formą środka tymczasowego, o ile wartość normalna i oszacowana wielkość cła antydumpingowego będą podane i tak długo, jak zawieszenie wyceny celnej będzie traktowane tak samo jak inne środki tymczasowe.

7.3 Środki tymczasowe nie będą stosowane przed upływem 60 dni od daty wszczęcia postępowania.

7.4. Stosowanie środków tymczasowych będzie ograniczone do okresu tak krótkiego, jak to tylko możliwe, nie przekraczającego czterech miesięcy lub, za zgodą odpowiednich władz i na wniosek eksporterów reprezentujących znaczący udział handlu objętego postępowaniem, okresu nie przekraczającego sześciu miesięcy. Jeśli władze, w trakcie postępowania, uznają że cło niższe od marginesu dumpingu będzie wystarczające do przeciwdziałania szkodzie, okresy te mogą być wydłużone odpowiednio do sześciu i dziewięciu miesięcy.

7.5 Odpowiednie postanowienia Artykułu 9 będą respektowane przy stosowaniu środków tymczasowych.

Artykuł  8

Zobowiązania cenowe

8.1 Postępowanie może ⁵³  być zawieszone lub zakończone bez nałożenia środków tymczasowych lub ceł antydumpingowych po otrzymaniu ze strony eksportera satysfakcjonującego dobrowolnego zobowiązania do zmiany cen lub do zaprzestania eksportu do danego obszaru po cenach dumpingowych, w taki sposób, aby władze były przekonane, że szkodliwe skutki dumpingu będą wyeliminowane. Wzrost cen w ramach takiego zobowiązania nie będzie większy niż niezbędny do wyeliminowania marginesu dumpingu. Jest pożądane, żeby wzrost cen był mniejszy od marginesu dumpingu, o ile będzie on wystarczający do wyeliminowania szkody grożącej przemysłowi krajowemu.

8.2 Zobowiązania cenowe nie będą postulowane wobec eksporterów, ani też akceptowane z ich strony, dopóki władze Członka importującego nie wydadzą wstępnego orzeczenia potwierdzającego fakt dumpingu i szkody wyrządzonej przez ten dumping.

8.3 Zaoferowane zobowiązania nie muszą być przyjęte, jeśli władze uznają, że ich akceptacja byłaby nieużyteczna, na przykład, gdy liczba faktycznych lub potencjalnych eksporterów jest zbyt duża bądź z innych przyczyn, w tym z racji polityki ogólnej. W takim przypadku, jeśli będzie to praktycznie możliwe, władze przedstawią eksporterowi przyczyny odrzucenia zobowiązania jako praktycznie niemożliwego do zaakceptowania i, w miarę możliwości, dadzą eksporterowi możliwość ustosunkowania się do tej decyzji.

8.4 W przypadku przyjęcia zobowiązania, postępowanie w sprawie dumpingu i szkody będzie jednak zakończone na wniosek eksportera bądź gdy władze tak zadecydują. W tym przypadku, jeśli orzeczenie w sprawie dumpingu i szkody będzie negatywne, zobowiązanie automatycznie wygaśnie, chyba że takie orzeczenie wynika w znacznej mierze z podjętego zobowiązania cenowego. W takich przypadkach władze mogą zażądać utrzymania zobowiązania w ciągu odpowiedniego czasu, zgodnego z postanowieniami niniejszego Porozumienia. W razie orzeczenia stwierdzającego istnienie dumpingu i szkody, zobowiązanie będzie trwać nadal, zgodnie z jego warunkami i postanowieniami niniejszego Porozumienia.

8.5 Zobowiązania cenowe mogą być sugerowane przez władze Członka importującego, ale żaden eksporter nie będzie zmuszony do przyjęcia takiego zobowiązania. Fakt niezaoferowania takiego zobowiązania przez eksporterów lub nieprzyjęcie zaproszenia do jego złożenia nie będzie miał w żadnym razie negatywnego wpływu na rozpatrywanie sprawy. Jednakże władze będą miały swobodę wydania orzeczenia, że groźba szkody jest bardziej prawdopodobna w przypadku kontynuacji importu na warunkach dumpingowych.

8.6 Władze Członka importującego mogą zażądać od jakiegokolwiek eksportera, od którego przyjęły zobowiązanie, okresowego składania informacji dotyczących wywiązywania się z zobowiązania i do umożliwienia weryfikacji stosownych danych. W przypadku naruszenia podjętego zobowiązania władze Członka importującego mogą podjąć, w ramach niniejszego Porozumienia i zgodnie z jego postanowieniami, pilną akcję, która może polegać na niezwłocznym wprowadzeniu tymczasowych środków wykorzystując najlepsze dostępne informacje. W tych przypadkach cła ostateczne mogą być nałożone, zgodnie z niniejszym Porozumieniem, na produkty wprowadzone do konsumpcji nie więcej niż 90 dni przed zastosowaniem takich środków, jednakże tego rodzaju działanie retroaktywne nie będzie stosowane do importu wprowadzonego przed naruszeniem zobowiązania.

Artykuł  9

Nałożenie i pobór ceł antydumpingowych

9.1 Decyzja o nałożeniu lub nienałożeniu cła antydumpingowego w sytuacji, gdy wszystkie warunki dla nałożenia cła zostały spełnione, oraz decyzja o tym, czy wysokość nałożonego cła będzie równa marginesowi dumpingu, czy też będzie mniejsza, są decyzjami pozostającymi w kompetencjach władz Członka - importera. Jest pożądane, aby nałożenie cła nie było zbyt rygorystycznie stosowane na terytoriach wszystkich Członków i aby cło było mniejsze od marginesu dumpingu, jeśli niższe cło będzie wystarczające do zażegnania szkody dla przemysłu krajowego.

9.2 Jeśli cło antydumpingowe jest nałożone na jakiś produkt, będzie ono pobierane we właściwej wysokości w każdym przypadku, w sposób niedyskryminacyjny, w imporcie tego towaru ze wszystkich źródeł uznanych za stosujące dumping i wyrządzające szkodę, z wyłączeniem importu z tych źródeł, z których przyjęto zobowiązania cenowe w rozumieniu niniejszego Porozumienia. Władze określą dostawcę lub dostawców danych produktów. Jeśli jednak wielu dostawców z jednego kraju jest objętych postępowaniem i jest praktycznie niemożliwe określenie wszystkich dostawców, władze mogą ograniczyć się do określenia kraju dostawcy. Jeśli wielu dostawców z więcej niż jednego kraju jest objętych postępowaniem, władze mogą określić bądź wszystkich dostawców, bądź, gdy to jest praktycznie niemożliwe, wszystkie kraje dostawców.

9.3 Wysokość cła antydumpingowego nie będzie przekraczać marginesu dumpingu określonego zgodnie z Artykułem 2.

9.3.1 W przypadku kiedy wysokość cła antydumpingowego jest ustalana z mocą wsteczną, orzeczenie końcowe wprowadzające zobowiązania płatności ceł antydumpingowych będzie dokonane tak szybko, jak to tylko jest możliwe, zwykle w ciągu 12 miesięcy i w żadnym przypadku nie później niż w ciągu 18 miesięcy, licząc od daty złożenia wniosku o dokonanie końcowego określenia wysokości cła antydumpingowego ⁵⁴ . Wszelki zwrot będzie dokonany niezwłocznie i zwykle w okresie nie dłuższym niż 90 dni od orzeczenia końcowego zobowiązania, dokonanego zgodnie z niniejszym ustępem. W każdym przypadku, kiedy zwrot nie będzie dokonany w ciągu 90 dni, władze przedstawią wyjaśnienie, jeśli zostanie złożony o to wniosek.

9.3.2 W przypadku kiedy wysokość cła antydumpingowego jest ustalana z mocą dla okresu przyszłego, na wniosek strony, będzie wydane postanowienie o niezwłocznym zwrocie cła uiszczonego w wysokości wyższej od marginesu dumpingu. Zwrot wszelkiego cła uiszczonego w wysokości wyższej od faktycznego marginesu dumpingu będzie dokonany zwykle w ciągu 12 miesięcy i w żadnym razie nie później niż w ciągu 18 miesięcy licząc od daty złożenia przez importera produktu, na który nałożono cło antydumpingowe, wniosku o taki zwrot z właściwym uzasadnieniem. Uznany zwrot powinien być zwykle dokonany w ciągu 90 dni od wyżej wspomnianej decyzji.

9.3.3 Przy wydaniu orzeczenia, czy i w jakiej wysokości zwrot powinien być dokonany w przypadku, kiedy cena eksportowa jest określona zgodnie z ustępem 3 Artykułu 2, władze powinny brać pod uwagę wszelkie zmiany wartości normalnej, wszelkie zmiany poniesionych kosztów pomiędzy dokonaniem importu a odsprzedażą i wszelkie zmiany w cenie odsprzedaży, które znajdą swoje odzwierciedlenie w cenie sprzedażnej i nie powinny przy określaniu ceny eksportowej odejmować wysokości ceł antydumpingowych uiszczonych, jeśli zostaną dostarczone odpowiednie dowody powyższego.

9.4 W przypadku kiedy władze ograniczają swoje badanie zgodnie z drugim zdaniem ustępu 10 Artykułu 6, żadne cło antydumpingowe stosowane do importu od eksporterów lub producentów nie objętych badaniem nie będzie przekraczać:

(i) średniej ważonej marginesu dumpingu określonego względem wybranych eksporterów lub producentów lub,

(ii) jeśli zobowiązanie do płatności ceł antydumpingowych jest obliczone na podstawie spodziewanej wartości normalnej, różnicy między średnią ważoną wartości normalnej wybranych eksporterów lub producentów i cen eksportowych eksporterów lub producentów nie objętych badaniem indywidualnym,

pod warunkiem że władze nie wezmą pod uwagę, dla celu niniejszego ustępu, wartości zerowej ani znikomej marginesu dumpingu, ani marginesu określonego w okolicznościach wspomnianych w ustępie 8 Artykułu 6. Władze będą stosować indywidualne cło lub wartość normalną do importu pochodzącego od każdego eksportera lub producenta nie objętego badaniem, który dostarczył niezbędne informacje w trakcie trwania postępowania, zgodnie z postanowieniami ustępu 10.2 Artykułu 6.

9.5 Jeśli produkt jest obciążony cłami antydumpingowymi u importującego Członka, władze niezwłocznie dokonają weryfikacji, mającej na celu określenie indywidualnych marginesów dumpingu dla jakiegokolwiek z tych eksporterów lub producentów w danym kraju eksportującym, którzy nie eksportowali produktu do importującego Członka w ciągu okresu objętego postępowaniem pod warunkiem, że ci eksporterzy lub producenci mogą wykazać, iż nie są powiązani z żadnym z eksporterów lub producentów w kraju eksportującym, którzy podlegają cłom antydumpingowym od danego produktu. Tego rodzaju weryfikacja będzie wszczęta i przeprowadzona w przyspieszonym trybie, w porównaniu do normalnej procedury określania cła i postępowania odwoławczego u Członka importującego. W trakcie weryfikacji nie będą nałożone na import od tych eksporterów lub producentów żadne cła antydumpingowe. Władze mogą jednakże powstrzymać się od ostatecznej wyceny celnej albo zażądać gwarancji zapewniających, w przypadku gdy weryfikacja doprowadzi do stwierdzenia stosowania dumpingu przez tych producentów lub eksporterów, możliwość poboru ceł antydumpingowych wstecz od daty wszczęcia przeglądu.

Artykuł  10

Środki działające wstecz

10.1 Środki tymczasowe i cła antydumpingowe będą stosowane tylko do produktów wprowadzanych do konsumpcji po terminie, z którym decyzje podjęte odpowiednio na podstawie ustępu 1 Artykułu 7 i ustępu 1 Artykułu 9 wchodzą w życie, z wyjątkiem sytuacji określonych w niniejszym Artykule.

10.2 W przypadku kiedy dokonane jest ostateczne ustalenie szkody (ale nie jej groźby ani materialnego opóźnienia powstania przemysłu) lub w przypadku ostatecznego ustalenia groźby szkody, jeśli import na warunkach dumpingowych przy braku środków tymczasowych prowadziłby do ustalenia szkody, cła antydumpingowe mogą być pobrane wstecz za okres, w którym środki tymczasowe były stosowane.

10.3 Jeśli ostateczne cło antydumpingowe jest wyższe od cła tymczasowego zapłaconego lub należnego lub od sumy wyszacowanej dla celów zabezpieczenia, różnica nie będzie pobrana. Jeśli cło ostateczne jest niższe od cła tymczasowego zapłaconego lub należnego lub od sumy wyszacowanej dla celów zabezpieczenia, różnica będzie zwrócona bądź wysokość cła zrewidowana, w zależności od sytuacji.

10.4 Z wyjątkiem przewidzianym w ustępie 2, gdy dokonywane jest ustalenie groźby szkody lub materialnego opóźnienia (ale szkoda jeszcze nie nastąpiła), to ostateczne cło antydumpingowe może być nałożone jedynie z datą ustalenia groźby szkody lub opóźnienia materialnego, a wszelkie depozyty gotówkowe złożone w ciągu stosowania środków tymczasowych będą zwrócone i wszelkie gwarancje pilnie zwolnione.

10.5 Gdy ostateczne ustalenie okaże się negatywne, wszelkie depozyty gotówkowe złożone w ciągu stosowania środków tymczasowych będą zwrócone i wszelkie gwarancje pilnie zwolnione.

10.6 Ostateczne cło antydumpingowe może być nałożone na produkty wprowadzone do konsumpcji nie wcześniej niż 90 dni przed datą zastosowania środków tymczasowych, jeżeli władze stwierdzą w odniesieniu do towarów objętych postępowaniem, że

(i) w przeszłości miał miejsce dumping, który wyrządził szkodę lub że importer był bądź winien był być świadomy stosowania praktyk dumpingowych przez eksportera i że taki dumping wyrządzi szkodę, i

(ii) szkoda jest spowodowana znacznym importem produktu na warunkach dumpingowych w krótkim względnie okresie, który, z punktu widzenia czasu i wielkości importu będącego przedmiotem dumpingu oraz innych okoliczności (takich jak szybkie nagromadzenie zapasów importowanego produktu), może poważnie podważyć zapobiegawcze efekty ostatecznego cła antydumpingowego, które ma być zastosowane pod warunkiem umożliwienia ustosunkowania się importerom, których dotyczy sprawa.

10.7 Władze mogą po wszczęciu postępowania podjąć takie środki, jak zawieszenie wyceny celnej lub wymiaru cła, jakie mogą być niezbędne dla poboru cła antydumpingowego wstecz zgodnie z ustępem 6, jeśli tylko mają dostateczne dowody, że warunki określone w powyższym punkcie są spełnione.

10.8 Żadne cła nie będą nałożone wstecz zgodnie z ustępem 6 na produkty wprowadzone do konsumpcji przed datą wszczęcia postępowania.

Artykuł  11

Czas trwania i weryfikacja ceł antydumpingowych i zobowiązań cenowych

11.1 Cło antydumpingowe będzie pozostawać w mocy tylko tak długo i w takim zakresie, jak to będzie niezbędne do przeciwdziałania dumpingowi wyrządzającemu szkodę.

11.2 Władze będą dokonywać weryfikacji konieczności utrzymywania nałożonego cła, kiedy to będzie zasadne, z własnej inicjatywy lub, gdy odpowiedni czas upłynął od nałożenia ostatecznego cła antydumpingowego, na wniosek każdej zainteresowanej strony, która przedstawi bezpośrednie dowody uzasadniające potrzebę weryfikacji ⁵⁵ . Zainteresowane strony będą miały prawo wnioskowania do władz o zbadanie, czy utrzymywanie nałożonego cła jest niezbędne do zapobieżenia dumpingowi, czy szkoda utrzymałaby się lub wystąpiła ponownie, gdyby cło zniesiono lub zmniejszono, lub o jednoczesne zbadanie obydwu tych spraw. Jeśli, w wyniku przeglądu, o którym mowa w niniejszym ustępie, władze stwierdzą, że dalsze utrzymywanie cła antydumpingowego jest nieuzasadnione, będzie ono zniesione niezwłocznie.

11.3 Nie naruszając postanowień ustępów 1 i 2, jakiekolwiek ostateczne cło antydumpingowe będzie zniesione z datą nie późniejszą niż 5 lat od jego nałożenia (lub od daty ostatniej weryfikacji dokonanej zgodnie z ustępem 2, jeśli weryfikacja ta obejmowała zarówno dumping jak i szkodę, lub weryfikacji dokonanej zgodnie z niniejszym ustępem), o ile władze nie stwierdzą, w wyniku weryfikacji wszczętej przed powyższą datą z własnej inicjatywy lub na właściwie uzasadniony wniosek złożony przez lub w imieniu przemysłu krajowego w odpowiednim czasie przed tą datą, że wygaśnięcie cła prowadziłoby prawdopodobnie do dalszej szkody lub ponownego wystąpienia dumpingu i szkody ⁵⁶ . Cło może pozostawać w mocy do czasu zakończenia takiej weryfikacji.

11.4 Postanowienia Artykułu 6 dotyczące dowodów i procedury będą miały zastosowanie do każdej weryfikacji prowadzonej na podstawie niniejszego Artykułu. Każda taka weryfikacja będzie dokonana niezwłocznie i będzie zwykle zakończona w ciągu 12 miesięcy od daty jej wszczęcia.

11.5 Postanowienia niniejszego Artykułu będą odpowiednio stosowane do zobowiązań cenowych przyjętych na podstawie Artykułu 8.

Artykuł  12

Podanie do wiadomości publicznej i wyjaśnienie ustaleń

12.1 W przypadku kiedy władze uznają, że istnieją wystarczające dowody uzasadniające wszczęcie postępowania antydumpingowego zgodnie z Artykułem 5, Członek lub Członkowie, których produkty są przedmiotem takiego postępowania oraz inne zainteresowane strony znane władzom prowadzącym postępowanie jako mające interes w sprawie zostaną powiadomione o tym fakcie, jak również informacja ta zostanie podana do publicznej wiadomości.

12.1.1 Publiczne ogłoszenie o wszczęciu postępowania lub odrębny raport w tej sprawie ⁵⁷  będą zawierać poniższe informacje:

(i) nazwę kraju lub krajów eksportera oraz produkt objęty postępowaniem;

(ii) datę wszczęcia postępowania;

(iii) podstawę, na jakiej opiera się domniemanie istnienia dumpingu;

(iv) syntezę czynników, na których oparto domniemanie szkody;

(v) adres, pod który zainteresowane strony mogą się zwracać;

(vi) termin końcowy przedstawiania poglądów przez zainteresowane strony.

12.2 Będą podane do wiadomości publicznej wszelkie ustalenia tymczasowe i ostateczne, zarówno potwierdzające jak i zaprzeczające, wszelkie decyzje o przyjęciu zobowiązań, o których mowa w Artykule 8, o ustaniu takich zobowiązań oraz o zniesieniu ostatecznego cła antydumpingowego. W każdej takiej informacji lub odrębnym raporcie podane będą w dostatecznych szczegółach ustalenia i wnioski dotyczące wszystkich spraw faktograficznych i prawnych, uznanych za istotne przez władze prowadzące postępowanie. Wszelkie takie informacje i raporty zostaną przekazane Członkowi lub Członkom, których produkty są objęte takimi ustaleniami lub zobowiązaniami, jak i innym stronom znanym jako zainteresowane sprawą.

12.2.1 Publiczne ogłoszenie o nałożeniu środków tymczasowych lub oddzielny raport w tej sprawie będą zawierać dostatecznie szczegółowe wyjaśnienia dotyczące orzeczenia tymczasowego w sprawie dumpingu i szkody i odniesienia do spraw faktograficznych i prawnych, które doprowadziły do przyjęcia lub odrzucenia argumentów. Taka informacja lub raport będą, przy właściwym uwzględnieniu wymogu ochrony poufności informacji, w szczególności zawierać:

(i) nazwy dostawców lub, o ile to będzie praktycznie niemożliwe, krajów dostawców objętych postępowaniem;

(ii) opis towaru w formie wystarczającej dla służb celnych;

(iii) ustalone marginesy dumpingu oraz pełne wyjaśnienie uzasadniające wybór metodologii dla tego ustalenia i dla porównania ceny eksportowej z wartością normalną, o której mowa w Artykule 2;

(iv) okoliczności dotyczące ustalenia szkody, o których mowa w Artykule 3;

(v) główne racje prowadzące do ustalenia.

12.2.2 Ogłoszenie publiczne lub odrębny raport o zamknięciu lub zawieszeniu postępowania, w przypadku orzeczenia prowadzącego do nałożenia ostatecznego cła lub do przyjęcia zobowiązania cenowego, będą zawierać wszystkie odpowiednie informacje o ustaleniach faktograficznych i prawnych oraz argumentach, które doprowadziły do nałożenia środków ostatecznych lub do przyjęcia zobowiązania cenowego, przy należytym uwzględnieniu wymogu ochrony poufności informacji. Ogłoszenie lub raport będą w szczególności zawierać informacje określone w ustępie 2.1 Artykułu 12, racje prowadzące do przyjęcia lub odrzucenia odpowiednich argumentów bądź wniosków zgłoszonych przez eksporterów i importerów, jak i podstawy do wszelkich decyzji, o których mowa w ustępie 10.2 Artykułu 6.

12.2.3 Ogłoszenie publiczne lub raport o zakończeniu lub zawieszeniu postępowania w następstwie przyjęcia zobowiązania, stosownie do Artykułu 8, będą zawierać jawne części tych ustaleń.

12.3 Postanowienia niniejszego Artykułu będą miały zastosowanie odpowiednio do wszczęcia i zakończenia przeglądów, o których mowa w Artykule 11, i do decyzji, o której mowa w Artykule 10, dotyczącej zastosowania ceł z mocą wsteczną.

Artykuł  13

Weryfikacja prawna

Każdy Członek, którego ustawodawstwo wewnętrzne zawiera postanowienia dotyczące środków antydumpingowych, będzie utrzymywać sądy powszechne, arbitrażowe lub administracyjne albo odpowiednie procedury w celu, między innymi, szybkiej weryfikacji działań administracyjnych odnoszących się do orzeczeń ostatecznych oraz weryfikacji tych orzeczeń w granicach przewidzianych w Artykule 11. Takie instytucje lub procedury powinny być niezależne od władz, którym powierzono wydawanie orzeczeń lub dokonywanie przeglądu powyższych spraw.

Artykuł  14

Działania antydumpingowe w imieniu kraju trzeciego

14.1 Wniosek o podjęcie działania antydumpingowego w imieniu kraju trzeciego powinien być złożony przez władze kraju trzeciego występujące o takie działanie.

14.2 Do wniosku powinna być dołączona informacja cenowa wskazująca na fakt importu po cenach dumpingowych, jak i szczegółowa informacja wskazująca, że domniemany dumping wyrządza szkodę danemu przemysłowi krajowemu w kraju trzecim. Rząd kraju trzeciego udzieli wszelkiej pomocy w celu dostarczenia krajowi importera dalszych informacji, których ten ostatni może potrzebować.

14.3 Władze kraju importera, rozpatrując tego rodzaju wniosek, uwzględnią skutki domniemanego dumpingu dla całego danego przemysłu w kraju trzecim, co oznacza, że szkoda nie będzie oceniana tylko w odniesieniu do skutków domniemanego dumpingu dla eksportu tego przemysłu do kraju importera lub nawet w odniesieniu do eksportu globalnego danego przemysłu.

14.4 Decyzja co do wszczęcia procedury pozostanie w gestii kraju importera. W przypadku gdy kraj importera podejmie decyzję o gotowości do podjęcia działania, inicjatywa wystąpienia do Rady do spraw Handlu Towarami w celu uzyskania jej zgody na tego rodzaju działanie będzie należeć do kraju importera.

Artykuł  15

Członkowie - kraje rozwijające się

Uznaje się, że Członkowie - kraje rozwinięte muszą brać pod uwagę szczególną sytuację Członków - krajów rozwijających się rozpatrując możliwości zastosowania środków antydumpingowych, o których mowa w niniejszym Porozumieniu. Możliwości konstruktywnych rozwiązań, o których mowa w niniejszym Porozumieniu, będą wykorzystane przed zastosowaniem ceł antydumpingowych w przypadku, gdy cła te mogłyby naruszyć istotne interesy Członków - krajów rozwijających się.

CZĘŚĆ  II

Artykuł  16

Komitet do spraw Praktyk Antydumpingowych

16.1 Niniejszym ustanawia się Komitet do spraw Praktyk Antydumpingowych (zwany w niniejszym Porozumieniu "Komitetem"), złożony z przedstawicieli każdego z Członków. Komitet dokona wyboru swojego Przewodniczącego i będzie zbierał się nie rzadziej niż dwa razy do roku i w innych przypadkach przewidzianych odpowiednimi postanowieniami niniejszego Porozumienia na wniosek któregokolwiek Członka. Komitet będzie miał kompetencje określone niniejszym Porozumieniem lub przez Członków i będzie stwarzał Członkom możliwość konsultacji w jakiejkolwiek sprawie odnoszącej się do stosowania Porozumienia lub wspierania jego celów. Sekretariat WTO będzie pełnił funkcje Sekretariatu Komitetu.

16.2 Komitet może, w razie potrzeby, powoływać organy pomocnicze.

16.3 Komitet i każdy jego organ pomocniczy, wykonując swoje funkcje, może korzystać z konsultacji i informacji z jakiegokolwiek źródła, które uznają za stosowne. Jednakże przed zasięgnięciem informacji ze źródła podlegającego jurysdykcji któregoś z Członków, Komitet lub jego organ pomocniczy poinformuje o swoim zamiarze danego Członka. Musi on uzyskać zgodę Członka i każdego konsultowanego przedsiębiorstwa.

16.4 Członkowie będą niezwłocznie informować Komitet o wszystkich, tymczasowych lub ostatecznych, działaniach antydumpingowych. Taka informacja będzie dostępna w Sekretariacie do wglądu dla innych Członków. Członkowie będą również składać co pół roku sprawozdania z działań antydumpingowych podjętych w okresie poprzedzających sześciu miesięcy. Półroczne sprawozdania będą składane według uzgodnionego standardu.

16.5 Każdy Członek będzie notyfikować w Komitecie (a), które z jego władz są kompetentne do wszczęcia i do prowadzenia postępowań wymienionych w Artykule 5, i (b) swoje krajowe procedury regulujące wszczynanie i prowadzenie takich postępowań.

Artykuł  17

Konsultacje i rozstrzyganie sporów

17.1 Z wyjątkiem, gdy ustalono inaczej, Uzgodnienie w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów ma zastosowanie dla konsultacji i rozwiązywania sporów dotyczących niniejszego Porozumienia.

17.2 Każdy z Członków rozpatrzy z życzliwością i stworzy odpowiednie możliwości przeprowadzenia konsultacji w sprawie wystąpienia innego Członka, dotyczącego jakiejkolwiek sprawy mającej wpływ na stosowanie niniejszego Porozumienia.

17.3 W przypadku gdy którykolwiek Członek uzna, że korzyści wynikające, bezpośrednio lub pośrednio, z niniejszego Porozumienia zostały zniweczone lub naruszone lub że któryś z celów Porozumienia jest zagrożony przez innego Członka lub Członków, może, z zamiarem osiągnięcia wzajemnie satysfakcjonującego rozwiązania sprawy, wystąpić w formie pisemnej o konsultacje z tym Członkiem lub Członkami. Każdy Członek rozpatrzy życzliwie skierowany pod jego adresem wniosek innego Członka o konsultacje.

17.4 W przypadku gdy Członek, który wystąpił o konsultacje, uzna, że konsultacje wynikające z ustępu 3 nie doprowadziły do osiągnięcia wzajemnie satysfakcjonującego rozwiązania i władze administracyjne kraju importera podjęły ostateczne działanie w celu nałożenia ostatecznego cła antydumpingowego lub przyjęcia zobowiązania cenowego, może przedstawić sprawę Organowi Rozstrzygania Sporów (DSB). W przypadku gdy środek tymczasowy ma istotne znaczenie i Członek uważa, że środek ten został podjęty w sprzeczności z postanowieniami ustępu 1 Artykułu 7 niniejszego Porozumienia, Członek ten może również przedstawić sprawę DSB.

17.5 DSB, na wniosek dowolnej skarżącej strony sporu, powoła zespół orzekający do zbadania sprawy, opierając się na:

(i) pisemnym oświadczeniu Członka występującego z wnioskiem wskazującym, w jaki sposób korzyści wynikające dla niego, bezpośrednio lub pośrednio, z niniejszego Porozumienia zostały zniweczone lub naruszone bądź cele wynikające z Porozumienia zostały zagrożone, i

(ii) dowodach przedstawionych, zgodnie z odpowiednimi procedurami krajowymi, władzom Członka importującego.

17.6 Badając sprawę, o której mowa w ustępie 5:

(i) w ocenie faktów dotyczących sprawy zespół orzekający określi, czy ustalenie faktów przez władze było właściwe i czy ocena tych faktów była bezstronna i obiektywna. Jeśli ustalenie faktów było właściwe, a oceny bezstronne i obiektywne, to nawet jeśli zespół orzekający osiągnąłby odmienną konkluzję, ocena taka nie powinna być podważona.

(ii) zespół orzekający będzie interpretować odnośne postanowienia Porozumienia zgodnie ze zwyczajowymi zasadami interpretacji międzynarodowego prawa publicznego. Gdy zespół orzekający stwierdzi, że odnośne postanowienie Porozumienia zezwala na więcej niż jedną dopuszczalną interpretację, to zespół orzekający uzna środek podjęty przez władze jako zgodny z Porozumieniem, jeśli opiera się on na takiej dopuszczalnej interpretacji.

17.7 Informacje poufne przedstawione zespołowi orzekającemu nie będą ujawnione bez formalnej zgody organu lub władz przedstawiających te informacje. W przypadku kiedy zespół orzekający jest proszony o udzielenie takich informacji, lecz nie jest do tego upoważniony, wówczas będzie dostarczone jawne streszczenie autoryzowane przez osobę, instytucję lub władzę, od których pochodziły takie informacje.

CZĘŚĆ  III

Artykuł  18

Postanowienia końcowe

18.1 Przeciwko eksportowi po cenie dumpingowej, pochodzącemu od innego Członka, nie może być podjęte żadne konkretne działanie, poza działaniami zgodnymi z postanowieniami GATT 1994, w rozumieniu niniejszego Porozumienia ⁵⁸ .

18.2 Nie mogą być zgłaszane zastrzeżenia w odniesieniu do żadnego z postanowień niniejszego Porozumienia bez zgody pozostałych Członków.

18.3 Z zastosowaniem postanowień ustępów 3.1 i 3.2, postanowienia niniejszego Porozumienia będą odnosić się do postępowań i weryfikacji istniejących środków wprowadzonych w dniu lub po dacie wejścia w życie Porozumienia WTO dla danego Członka.

18.3.1 W odniesieniu do obliczania marginesu dumpingu dla celów zwrotu pobranych ceł zgodnie z ustępem 3 Artykułu 9 będą miały zastosowanie przepisy stosowane przy ostatnim stwierdzeniu dumpingu lub przy ostatniej weryfikacji.

18.3.2 Dla celów ustępu 3 Artykułu 11 za istniejące środki antydumpingowe będą uznawane te, które zastosowano nie później niż w dniu wejścia w życie Porozumienia WTO dla danego Członka, z wyjątkiem przypadków, w których krajowe przepisy prawne Członka będące w mocy w tym dniu już zawierały klauzulę przewidzianą w tym ustępie.

18.4 Każdy Członek podejmie wszelkie niezbędne kroki o charakterze ogólnym lub szczególnym dla zapewnienia - nie później niż do daty wejścia w życie Porozumienia WTO - zgodności swych praw, przepisów i procedur administracyjnych z postanowieniami niniejszego Porozumienia w zakresie, w jakim odnoszą się do danego Członka.

18.5 Każdy Członek będzie informować Komitet o wszelkich zmianach swoich praw i przepisów odnoszących się do niniejszego Porozumienia oraz stosowania tych praw i przepisów.

18.6 Komitet będzie dokonywał corocznych przeglądów stosowania i funkcjonowania niniejszego Porozumienia uwzględniając jego cele. Komitet będzie składał corocznie informację Radzie Handlu Towarami o działaniach w okresie objętym takim przeglądem.

18.7 Załączniki do niniejszego Porozumienia stanowią jego integralną część.

Załącznik  I

Procedury wizytacji na miejscu zgodnie z ustępem 7 Artykułu 6

1. Po wszczęciu postępowania władze Członka eksportującego i przedsiębiorstwa, o których wiadomo, że są zainteresowane, powinny być powiadomione o zamiarze przeprowadzenia wizytacji na miejscu.

2. Jeśli, w wyjątkowych okolicznościach, do zespołu prowadzącego postępowanie mają być włączeni eksperci pozarządowi, to powinny być powiadomione o tym zamiarze przedsiębiorstwa i władze Członka eksportującego. Eksperci pozarządowi będą objęci sankcjami za złamanie wymogu poufności.

3. Otrzymanie wyraźnej zgody przedsiębiorstwa Członka eksportującego, którego sprawa dotyczy, powinno być standardową praktyką przed podjęciem ostatecznej decyzji o wizytacji na miejscu.

4. Niezwłocznie po otrzymaniu zgody od zainteresowanych przedsiębiorstw, władze prowadzące postępowanie notyfikują władzom Członka eksportującego nazwy i adresy przedsiębiorstw, które mają być wizytowane oraz uzgodnione terminy wizytacji.

5. Przedsiębiorstwa, które mają być wizytowane, powinny być powiadomione z dostatecznym wyprzedzeniem.

6. Wizytacje mające na celu wyjaśnienie kwestionariusza powinny mieć miejsce wyłącznie na wniosek przedsiębiorstwa eksportującego. Taka wizytacja może mieć miejsce tylko wtedy, kiedy (a) władze Członka importującego notyfikują swój zamiar przedstawicielom Członka, którego sprawa dotyczy, i (b) jeżeli ci ostatni nie sprzeciwią się tej wizytacji.

7. Biorąc pod uwagę, że głównym celem wizytacji jest weryfikacja dostarczonych informacji lub zdobycie informacji dodatkowych, powinna ona być dokonana po uzyskaniu odpowiedzi na kwestionariusz, chyba że przedsiębiorstwo wyrazi zgodę na wcześniejszą wizytację i rząd Członka eksportującego został poinformowany przez władze prowadzące postępowanie o zamierzonej wcześniej wizytacji i nie wyraża sprzeciwu; ponadto, normalną praktyką przed taką wizytacją powinno być powiadomienie przedsiębiorstwa o tym, jakie ogólne informacje będą weryfikowane i jakie dalsze informacje powinny być dostarczone, aczkolwiek nie wyklucza to możliwości żądania dalszych szczegółów w trakcie wizytacji w zależności od uzyskanych informacji.

8. Odpowiedzi na pytania i wyjaśnienia przedstawione przez władze lub przedsiębiorstwa Członków eksportujących i istotne dla skuteczności postępowania na miejscu powinny być, jeśli to będzie tylko możliwe, udzielone przed wizytacją.

Załącznik  II

Najlepsza dostępna informacja w rozumieniu ustępu 8 Artykułu 6

1. Niezwłocznie po wszczęciu postępowania władze prowadzące postępowanie powinny określić szczegółowo zakres informacji wymaganych od każdej zainteresowanej strony i sposób ujęcia odpowiedzi przez zainteresowaną stronę. Władzy powinny się upewnić również, że strona jest świadoma, iż jeśli nie dostarczy informacji w odpowiednim czasie, to władze mogą wydać orzeczenie na podstawie dostępnych dowodów, włączając te zawarte we wniosku przemysłu krajowego o wszczęcie postępowania.

2. Władze mogą również zażądać od zainteresowanej strony dostarczenia odpowiedzi na określonym nośniku (np. na taśmie komputerowej) lub w określonym języku komputerowym. W przypadku takiego żądania władze uwzględnić powinny normalne możliwości zainteresowanej strony udzielenia odpowiedzi na wybranym nośniku lub w języku komputerowym i nie będą wymagać od strony odpowiedzi w systemie komputerowym innym niż używany przez stronę. Władze nie powinny nalegać na odpowiedź na nośniku komputerowym, jeśli zainteresowana strona nie prowadzi skomputeryzowanej księgowości i jeśli złożenie odpowiedzi w wymaganej formie pociągnęłoby za sobą nieuzasadnione dodatkowe obciążenia dla zainteresowanej strony, tzn., wiązałoby się to z nieuzasadnionymi dodatkowymi kosztami i trudnościami. Władze nie będą nalegać na odpowiedź na szczególnym nośniku lub w języku komputerowym, jeśli zainteresowana strona nie prowadzi skomputeryzowanej księgowości na takim nośniku lub w języku komputerowym i jeśli złożenie odpowiedzi w wymaganej formie pociągnęłoby za sobą nieuzasadnione dodatkowo obciążenia dla zainteresowanej strony, tzn., wiązałoby się to z nieuzasadnionymi dodatkowymi kosztami i trudnościami.

3. Wszelkie informacje możliwe do zweryfikowania, które są właściwie złożone w sposób możliwy do wykorzystania przy postępowaniu bez zbędnych trudności i które są dostarczone we właściwym czasie i, w miarę możliwości, dostarczone na nośniku lub w języku komputerowym wymaganym przez władze, powinny być wzięte pod uwagę przy wydawaniu orzeczenia. Jeśli strona nie udzieli odpowiedzi na wymaganym nośniku lub w języku komputerowym, ale władze uznają, że warunki określone w ustępie 2 zostały spełnione, to nie będzie to uważane za istotnie utrudniające postępowanie.

4. W przypadku gdy władze nie są w stanie przetworzyć informacji dostarczonej na szczególnym nośniku (np. taśmie komputerowej), informacja powinna być dostarczona w formie pisemnej lub każdej innej akceptowanej przez władze.

5. Nawet jeśli dostarczona informacja nie jest idealna pod każdym względem, nie zwalnia to władz od wzięcia jej pod uwagę, jeżeli zainteresowana strona działała zgodnie ze swoimi najlepszymi możliwościami.

6. Jeśli dowód lub informacja nie jest przyjęta, strona, która je dostarczyła, powinna być poinformowana o przyczynach tego i powinna mieć możliwość dostarczenia dalszych wyjaśnień w odpowiednim czasie, z uwzględnieniem jednakże terminów zakończenia dochodzenia. Jeśli wyjaśnienia są uważane przez władze za niezadowalające, przyczyny odrzucenia takiego dowodu lub informacji będą podane w jakimkolwiek opublikowanym orzeczeniu.

7. W przypadku gdy władze będą musiały oprzeć swoje orzeczenie, w tym odnoszące się do ustalenia wartości normalnej, na informacji z drugiego źródła, w tym na informacji dostarczonej we wniosku o wszczęcie postępowania, powinny to zrobić ze szczególną ostrożnością. W takich przypadkach władze powinny, o ile to tylko będzie możliwe, sprawdzić informacje z innych niezależnych, dostępnych źródeł, takich jak publikowane cenniki, oficjalne statystyki importowe i informacje celne, jak również informacje otrzymane w trakcie postępowania od innych zainteresowanych stron. Jednakże jest zrozumiałe, że jeśli zainteresowana strona nie współpracuje i tym samym odmawia udzielenia władzom odpowiednich informacji, to taka sytuacja może prowadzić do rozstrzygnięcia mniej korzystnego dla tej strony niż gdyby strona współpracowała z władzami.

1 Warunek ten jest oceniany z uwzględnieniem liczby sektorów, wielkości handlu objętego Porozumieniem i sposobów świadczenia usług. W celu wypełnienia takiego warunku porozumienia takie nie powinny a priori wyłączać jakiegokolwiek sposobu świadczenia.

2 Zazwyczaj takie porozumienie integracyjne zapewnia obywatelom zainteresowanych stron prawo swobodnego dostępu do rynków zatrudnienia stron i obejmuje środki dotyczące warunków płacy i innych warunków zatrudnienia oraz świadczeń socjalnych.

3 Pojęcie "właściwe organizacje międzynarodowe" odnosi się do organizacji międzynarodowych, w których członkostwo jest otwarte dla stosownych organizacji, co najmniej wszystkich Członków Światowej Organizacji Handlu.

4 Uznaje się, że procedury przewidziane w ustępie 5 będą identyczne z procedurami GATT 1994.

5 Powołanie się na wyjątki dotyczące ochrony porządku publicznego jest możliwe tylko, gdy występuje rzeczywiste i dostatecznie poważne zagrożenie jednego z podstawowych interesów społecznych.

6 Środki mające na celu zapewnienie sprawiedliwego i skutecznego nakładania lub ściągania podatków bezpośrednich obejmują instrumenty stosowane przez Członka zgodnie z jego systemem podatkowym, które to:

(i) stosuje się w odniesieniu do usługodawców nie mających stałej siedziby w uznaniu faktu, że obowiązek podatkowy tych osób jest określany w odniesieniu do źródeł przychodu wywodzących się lub umiejscowionych na terytorium Członka; albo

(ii) stosuje się w odniesieniu do usługodawców nie mających stałej siedziby w celu zapewnienia możliwości nakładania lub poboru podatków na terytorium Członka; albo

(iii) stosuje się do osób nie mających stałej siedziby lub ją mających w celu zapobieżenia unikaniu czy też uchylaniu się od podatków, łącznie ze środkami przymusu; albo

(iv) stosuje się do usługobiorców usług świadczonych na lub z terytorium innego Członka w celu zapewnienia nakładania lub poboru podatków od takich usługobiorców, które pochodzą ze źródeł znajdujących się na terytorium Członka; albo

(v) odróżniają usługodawców podlegających opodatkowaniu w zależności od całkowitego przedmiotu opodatkowania od innych usługodawców w uznaniu różnicy charakteru podstawy wymiaru opodatkowania między nimi; albo

(vi) w celu ochrony podstawy podatkowej Członka określają: przyznanie lub przypisanie dochodu, korzyść, zysk, stratę, dokonane potrącenia albo kredytowanie pomiędzy osobami mającymi siedzibę lub oddziały albo też pomiędzy osobami powiązanymi lub oddziałami tej samej osoby.

7 Przyszły program prac określi, w jaki sposób i zgodnie z jakim harmonogramem będą prowadzone negocjacje w przedmiocie takich zasad wielostronnych.

8 Jeśli Członek podejmuje zobowiązanie w przedmiocie dostępu do rynku w odniesieniu do świadczenia usług za pomocą sposobu świadczenia, o którym mowa w ust. 2(a) Artykułu I, oraz jeżeli transgraniczny przepływ kapitału jest zasadniczą częścią samej usługi, Członek taki jest w związku z tym zobowiązany zezwolić na taki przepływ kapitału. Jeżeli Członek podejmuje zobowiązanie w przedmiocie dostępu do rynku w odniesieniu do świadczenia usługi w sposób, o którym mowa w ust. 2(c) Artykułu I, jest w związku z tym zobowiązany zezwolić na związane z tym transfery kapitału na obszar jego terytorium.

9 Ust. 2(c) nie obejmuje środków Członka, które ograniczają nakłady na świadczenie usług.

10 Szczegółowe zobowiązania podjęte zgodnie z niniejszym Artykułem nie będą interpretowane w sposób wymagający od jakiegokolwiek Członka wyrównania za jakąkolwiek specyficzną, niekorzystną sytuację konkurencyjną wynikającą z zagranicznego charakteru danych usług lub usługodawców.

11 W odniesieniu do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które istnieją w chwili wejścia w życie Porozumienia WTO, spór taki może być wniesiony do rozpatrzenia przez Radę Handlu Usługami wyłącznie w wypadku wyrażenia zgody przez obie strony umowy.

12 W sytuacji gdy usługa nie jest świadczona bezpośrednio przez osobę prawną, lecz poprzez inne formy obecności handlowej, takie jak oddział czy przedstawicielstwo, usługodawcy (tzn. osobie prawnej) obecnemu na rynku w takiej formie powinno jednak zostać udzielone traktowanie przyznane usługodawcom zgodnie z niniejszym Układem. Takie traktowanie zostanie rozciągnięte na obecność handlową, w formie której usługa jest świadczona, oraz nie musi być rozciągnięte na inne części usługodawcy usytuowane poza terytorium, na którym następuje świadczenie usługi.

13 Z dniem 29 lipca 1998 r. Lista szczegółowych zobowiązań oraz Lista odstępstw od artykułu II uzupełniają lub modyfikują, zgodnie z warunkami w nich określonymi, Listę szczegółowych zobowiązań oraz Listę odstępstw od artykułu II, zgodnie z postanowieniami Czwartego Protokołu do Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), sporządzonego w Genewie dnia 15 kwietnia 1997 r. (Dz.U.03.148.1440).

14 Z dniem 3 lipca 2003 r. Lista szczegółowych zobowiązań i Lista odstępstw od artykułu II w zakresie usług finansowych załączone do tego Protokołu odnoszące się do danego Członka, po wejściu w życie tego Protokołu dla danego Członka, zastąpią sekcje usług finansowych Listy zobowiązań szczegółowych oraz Listę odstępstw od artykułu II w stosunku do danego Członka, zgodnie z postanowieniami Piątego Protokołu do Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), sporządzonego w Genewie dnia 27 lutego 1998 r. (Dz.U.18.1979).

15 Sam fakt wymogu posiadania wizy dla osób fizycznych określonych Członków i brak takiego wymogu w odniesieniu do innych nie będzie uznawany za niweczący lub naruszający korzyści powstałe zgodnie ze szczegółowym zobowiązaniem.

16 Uznaje się, że niniejszy ustęp oznacza, że każdy Członek zapewni, iż zobowiązania w ramach niniejszego Załącznika są stosowane, za pomocą wszelkich niezbędnych środków, w odniesieniu do usługodawców w dziedzinie publicznych sieci przekazu oraz usług telekomunikacyjnych.

17 Uznaje się, że określenie "niedyskryminacyjny" odnosi się do zasad największego uprzywilejowania i traktowania narodowego, jak to określono w Układzie, jak również odzwierciedla właściwe w tym sektorze stosowanie określenia oznaczającego "wymogi i warunki nie mniej korzystne niż przyznane jakiemukolwiek innemu użytkownikowi podobnej publicznej sieci przekazu albo usług telekomunikacyjnych w podobnych okolicznościach".

18 Będzie się uważać, że DSB podjął przez consensus decyzję w sprawie przedstawionej mu do rozpatrzenia, jeśli żaden z Członków obecnych na posiedzeniu DSB, na którym decyzję podjęto, nie zgłosił w sposób formalny zastrzeżenia do proponowanej decyzji.

19 Niniejszy ustęp będzie stosowany również do sporów, w przypadku których raport zespołu orzekającego nie został przyjęty lub w pełni zastosowany.

20 Jeśli postanowienia któregokolwiek innego porozumienia wymienionego dotyczące środków podjętych przez rządy lub inne władze regionalne lub lokalne na terytorium Członka zawierają regulacje różne od przyjętych w niniejszym ustępie, będą przeważać regulacje zawarte w takim innym porozumieniu wymienionym.

21 Odpowiednie postanowienia w sprawie konsultacji zawarte w porozumieniach wymienionych są podane poniżej:

Porozumienie w sprawie rolnictwa, Artykuł 19; Porozumienie w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych, ustęp 1 Artykułu 11; Porozumienie w sprawie tekstyliów i odzieży, ustęp 4 Artykułu 8; Porozumienie w sprawie barier technicznych w handlu, ustęp 1 Artykułu 14; Porozumienie w sprawie środków dotyczących inwestycji i związanych z handlem, Artykuł 8; Porozumienie o stosowaniu Artykułu VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994, ustęp 2 Artykułu 17; Porozumienie o stosowaniu Artykułu VII Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994, ustęp 2 Artykułu 19; Porozumienie w sprawie inspekcji przedwysyłkowej, Artykuł 7; Porozumienie w sprawie reguł pochodzenia, Artykuł 7; Porozumienie w sprawie licencjonowania importu, Artykuł 6; Porozumienie w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych, Artykuł 30; Porozumienie w sprawie środków ochronnych, Artykuł 14; Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej, Artykuł 64.1 oraz jakiekolwiek odpowiednie postanowienia w sprawie konsultacji zawarte w Porozumieniach wymienionych w Załączniku 4 do Porozumienia WTO, jakie zostały wskazane przez kompetentne organy każdego Porozumienia i notyfikowane DSB.

22 Na wniosek strony wnoszącej skargę sesja DSB będzie zwołana w tym celu w ciągu 15 dni od daty wniosku z zachowaniem wymogu powiadomienia o sesji z dziesięciodniowym wyprzedzeniem.

23 W przypadku, gdy stroną sporu są unie celne lub wspólne rynki, postanowienie to odnosi się do wszystkich państw członkowskich unii celnych lub wspólnych rynków.

24 Jeśli posiedzenie DSB w okresie umożliwiającym wypełnienie wymogów ustępów 1 i 4 Artykułu 16 nie było przewidziane, zostanie ono zwołane w tym celu.

25 Jeśli w tym okresie nie było przewidziane spotkanie DSB, zostanie ono zwołane w tym celu.

26 "Zainteresowany Członek" jest to strona sporu, do której skierowane są zalecenia zespołu orzekającego lub Organu Apelacyjnego.

27 W przypadku zaleceń w sprawach nie dotyczących naruszenia GATT 1994 lub innego porozumienia wymienionego patrz Artykuł 26.

28 Jeśli posiedzenie DSB nie było przewidziane w tym okresie, zostanie ono zwołane w tym celu.

29 Jeśli strony nie uzgodnią arbitra w ciągu 10 dni od skierowania sprawy do arbitrażu, arbitra wyznaczy Dyrektor Generalny w ciągu 10 dni po konsultacjach ze stronami.

30 Określenie "arbiter" będzie rozumiane jako oznaczające osobę lub grupę osób.

31 Lista zamieszczona w dokumencie MTN.GNS/W/120 wymienia 11 sektorów.

32 Określenie "arbiter" będzie rozumiane, jako oznaczające osobę, lub grupę osób.

33 Określenie "arbiter" będzie rozumiane jako oznaczające osobę lub grupę osób lub uczestników poprzedniego zespołu orzekającego, gdy pełnią oni funkcję arbitra.

34 Jeśli postanowienia któregokolwiek porozumienia wymienionego, dotyczące środków podjętych przez rządy regionalne lub władze lokalne na terytorium Członka, zawierają regulacje różne od zawartych w tym ustępie, będą przeważać postanowienia takiego porozumienia wymienionego.

35 Pojęcie "wszczęty" w znaczeniu, w jakim używane jest w niniejszym Porozumieniu, oznacza działania proceduralne, jakimi formalnie Członek rozpoczyna postępowanie, o którym mowa w Artykule 5.

36 Sprzedaż produktu podobnego przeznaczonego do konsumpcji na rynku wewnętrznym kraju eksportera będzie zwykle uznawana za ilość wystarczającą dla określenia wartości normalnej, jeżeli sprzedaż ta wynosi 5 lub więcej procent sprzedaży produktu objętego postępowaniem do członka importującego; niższy udział sprzedaży powinien być uznany za uzasadniony w przypadku, kiedy fakty dowodzą, że sprzedaż na rynku wewnętrznym o tak niskim udziale jest mimo wszystko wystarczająca do dokonania właściwego porównania.

37 Pojęcie "władze" będzie, dla potrzeb niniejszego Porozumienia, interpretowane jako oznaczające władze odpowiednio wysokiego szczebla.

38 Wydłużony czas powinien zwykle oznaczać jeden rok, lecz w żadnym razie nie będzie krótszy niż sześć miesięcy.

39 Sprzedaż poniżej kosztów jednostkowych w znaczących ilościach ma miejsce, jeśli władze ustalą, że średnia ważona cena sprzedaży w transakcjach analizowanych dla potrzeb ustalenia wartości normalnej jest niższa od średniego ważonego kosztu jednostkowego bądź że wielkość sprzedaży poniżej kosztu jednostkowego wynosi nie mniej niż 20 procent wielkości sprzedaży w transakcjach objętych analizą dla potrzeb ustalenia wartości normalnej.

40 Korekta dokonana w związku z uruchomieniem produkcji będzie odzwierciedlać koszty na koniec okresu uruchomienia bądź, jeśli ten okres rozciąga się poza okres objęty postępowaniem, ostatnio poniesione koszty, jakie mogą być w sposób rozsądny wzięte pod uwagę przez władze w trakcie postępowania.

41 Rozumie się, że niektóre z tych czynników mogą nakładać się i władze zapewnią, iż nie będą powtarzać już raz dokonanych korekt zgodnie z tym postanowieniem.

42 Zwykle datą sprzedaży będzie data kontraktu, zamówienia, potwierdzenia zamówienia lub faktury, w zależności od tego, który z tych dokumentów określa materialne warunki sprzedaży.

43 Dla potrzeb niniejszego Porozumienia pojęcie "szkoda" będzie oznaczać, o ile nie zostanie to określone inaczej, szkodę materialną dla przemysłu krajowego, groźbę wyrządzenia szkody materialnej przemysłowi krajowemu bądź materialne opóźnienie powstania takiego przemysłu i będzie interpretowane zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu.

44 Jednym z przykładów, chociaż niekoniecznie wyłącznym, jest istnienie przekonujących podstaw, by wierzyć, że w bliskiej przyszłości nastąpi znacząco zwiększony import towarów po cenach dumpingowych.

45 Dla celów niniejszego ustępu producenci będą uznani za powiązanych z eksporterami lub importerami tylko, jeśli (a) jeden z nich bezpośrednio lub pośrednio kontroluje innego; lub (b) obydwaj są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowani przez osobę trzecią; lub (c) wspólnie kontrolują bezpośrednio lub pośrednio osobę trzecią, pod warunkiem iż istnieją podstawy do przypuszczeń lub podejrzeń, że efektem ich powiązania będzie zachowanie producenta odmienne niż producentów nie związanych. Dla celów niniejszego ustępu osoba będzie uznana za kontrolującą inną osobę, kiedy jest w stanie formalnie bądź praktycznie wywierać presję na tę osobę lub kierować jej postępowaniem.

46 W niniejszym Porozumieniu pojęcie "nakładać" będzie oznaczać ostateczne lub końcowe prawne orzeczenie, bądź pobór cła lub podatku.

47 W przypadku rozdrobnienia przemysłu oznaczającego istnienie wyjątkowo dużej ilości producentów, władze mogą dokonać oceny z zastosowaniem wyrywkowych metod statystycznych.

48 Członkowie są świadomi tego, że na terytorium pewnych Członków pracownicy krajowych producentów produktów podobnych lub przedstawiciele tych pracowników mogą występować z wnioskami w sprawie postępowania zgodnie z ustępem 1 lub udzielać poparcia takim wnioskom.

49 Termin obowiązujący eksporterów będzie zazwyczaj liczony od daty otrzymania kwestionariusza, która to data, dla tego celu, będzie liczona po tygodniu od daty jego wysłania zainteresowanym lub przekazania właściwemu przedstawicielstwu dyplomatycznemu eksportującego Członka lub w przypadku odrębnego terytorium celnego - Członka WTO, oficjalnemu przedstawicielowi eksportującego terytorium.

50 Jest zrozumiałe, że w przypadku szczególnie dużej liczby eksporterów zaangażowanych w postępowanie, pełny tekst pisemnego wniosku będzie dostarczony tylko władzom kraju eksportera bądź odpowiednim organizacjom zrzeszającym podmioty handlujące.

51 Członkowie są świadomi, że na terytorium pewnych Członków ujawnienie może być uwarunkowane uzyskaniem szczegółowego zezwolenia.

52 Członkowie zgadzają się, że wniosek o zachowanie poufności nie powinien być arbitralnie odrzucany.

53 Słowo "może" nie będzie interpretowane jako zezwolenie na jednoczesną kontynuację postępowania i przyjęcie zobowiązań cenowych, z wyjątkiem sytuacji określonych w ustępie 4.

54 Rozumie się, że przestrzeganie limitów czasowych określonych w niniejszym punkcie, jak i w ppunkcie 3.2 może być niemożliwe, kiedy dany produkt jest przedmiotem procedury postępowania odwoławczego w sądzie.

55 Określenie ostatecznego obowiązku płatności ceł antydumpingowych w rozumieniu ust. 3 Artykułu 9 nie stanowi samo w sobie weryfikacji w znaczeniu niniejszego artykułu.

56 Gdy wielkość cła antydumpingowego jest ustalona z mocą wsteczną, a z ostatniego postępowania ustalającego zgodnie z ustępem 3 Artykułu 9 wynika, iż cło nie będzie pobrane, to fakt ten sam w sobie nie będzie wymagać od władz zniesienia cła ostatecznego.

57 Gdy władze dostarczają informacji i wyjaśnień zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu w formie oddzielnego raportu, zapewnią, aby taki raport był w każdej chwili powszechnie dostępny.

58 Powyższe nie wyklucza działań podejmowanych według właściwości zgodnie z odpowiednimi postanowieniami GATT 1994.

• Identyfikator: Dz.U.1998.34.195
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Ogłoszenie załączników do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO).
• Data aktu: 23/02/1998
• Data ogłoszenia: 19/03/1998
• Data wejścia w życie: 01/07/1995