Najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 1 grudnia 1989 r.
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Na podstawie art. 208 § 1 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Ustala się wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, określone w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia.
2.
Ustala się wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, określone w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§  2.
Wartości, o których mowa w § 1 ust. 1, określają najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia, ustalone jako:
1)
najwyższe dopuszczalne stężenia (NDS) średnie ważone, których oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego czasu pracy przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń,
2)
najwyższe dopuszczalne stężenia chwilowe (NDSCh) - jako wartości średnie - które nie powinny spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń, jeżeli utrzymują się w środowisku pracy nie dłużej niż 30 minut w czasie zmiany roboczej,
3)
najwyższe dopuszczalne stężenia progowe (NDSP), które ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie mogą być w środowisku pracy przekroczone w żadnym momencie.
§  3.
Wartości, o których mowa w § 1 ust. 2, określają najwyższe dopuszczalne natężenia fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia - ustalone jako wartości średnie - których oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego czasu pracy, przez cały okres jego aktywności zawodowej, nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
§  4.
Określone w załącznikach wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia stanowią wytyczne dla projektantów nowych i modernizowanych technologii i wyrobów, kryteria do oceny warunków pracy oraz podstawę do prowadzenia planowej działalności profilaktycznej w zakładach pracy.
§  5.
Zakłady pracy powinny dążyć do eliminacji w procesach technologicznych substancji rakotwórczych o udowodnionym epidemiologicznie działaniu na ludzi lub utrzymywaniu ich stężeń poniżej wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń na możliwie najniższym poziomie.
2.
(skreślony)
3.
(skreślony)
§  6.
(skreślony)
§  7.
W razie stwierdzenia przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, zakłady pracy obowiązane są do:
1)
wprowadzenia środków technicznych, zmian technologicznych i organizacyjnych wpływających na ograniczenie stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia co najmniej do poziomu określonego w wykazie,
2)
podejmowania przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na szkodliwe dla zdrowia czynniki przez zastosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz zapewnienie wzmożonej opieki lekarskiej osób narażonych.
§  8.
Tracą moc:
1)
rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 22 grudnia 1982 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 43, poz. 287, z 1985 r. Nr 40, poz. 195 i z 1987 r. Nr 1, poz. 4),
2)
rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 27 listopada 1985 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń chwilowych i progowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 56, poz. 290 i z 1987 r. Nr 1, poz. 5).
§  9.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WYKAZ WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY

A. Związki chemiczne
Lp. Nazwa czynnika szkodliwego dla zdrowia Najwyższe dopuszczalne stężenie wyrażone w mg/m3 w zależności od czasu narażenia w ciągu zmiany roboczej
NDS NDSCha) NDSP Uwagi
1 2 3 4 5 6
1 Aceton 200 1600 -
2 Akroleina 0,2 0,5 -
3 Akrylonitryl 2 10 - S
4 Aldrin (1, 2, 3, 4, 10, 10-sześciochloro-1,4,4a,5,8,8a-sześciohydro-endo-1,4-egzo-5,8-dwumetanonaftalen) 0,01 0,08 - S
5 Allilowy alkohol 2 10 - S
6 Amoniak 20 27 -
7 Amylowy alkohol (alkohol izoamylowy) 100 450 -
8 Amylu octan 100 800 -
9 Anilina 5 20 - S
10 Antymon i jego związki nieorganiczne (w przeliczeniu na Sb) 0,5 1,5 -
11 Antymonowodór 0,2 1,5 -
12 Arsen i jego związki nieorganiczne (w przeliczeniu na As) 0,05 0,3 - R
13 Arsenowodór 0,2 0,6 -
14 Azotowy kwas 10 - -
15 Azotu tlenki 5 10 -
16 Bar i jego związki rozpuszczalne (w przeliczeniu na Ba) 0,5 1,5 -
17 Benzen 10 40 - R,S
18 Benzydyna 0 0 - R,S
19 Benzyna:
a) ekstrakcyjnab) 500 1500 -
b) do lakierów 300 900 -
20 Beryl i jego związki (w przeliczeniu na Be) 0,001 0,003 -
21 Brom 0,7 2 -
22 Bromowodór 7 21 -
23 Butadien 100 800 -
24 Butoksyetylowy alkohol 100 360 - S
25 Butylu akrylan 20 70 -
26 n-Butylowy alkohol 50 150 - S
27 n-Butylu octan 200 950 -
28 Chlor 1,5 9 -
29 Chloru dwutlenek 0,3 0,9 -
30 Chlorfenwinfos 0,01 0,1 -
31 Chlorobenzen 50 150 -
32 Chloroetylowy alkohol (chlorohydryna etylenowa) 1 3 - S
33 p-Chlorofenol 1 3 -
34 Chloroform 50 225 -
35 Chloronitropropan (1-chloro-1-nitropropan) 50 - -
36 Chloropren (2-chloro-1,3-butadien) 2 16 - S
37 p-Chlorostyren 50 400 -
38 Chlorowodór 5 - 7
39 Chromiany 0,1 0,3 - Rc)
40 Cyjanowodór i cyjanki (w przeliczeniu na HCN) 0,3 - 10 Sd)
41 Cykloheksan 80 640 -
42 Cykloheksanol 20 60 -
43 Cykloheksanon 20 160 -
44 Cykloheksen 300 900 -
45 Cynku tlenek (w przeliczeniu na Zn) - dymy 5 10 -
46 Cyrkon i jego związki (w przeliczeniu na Zr) 5 10 -
47 1,1,2,2-czterochloroetan 5 35 - S
48 Czterochloroetylen (perchloroetylen) 60 480 -
49 DDT (dwuchlorodwufenylotrójchloroetan) 0,1 0,8 -
50 Dekalina (dekahydronaftalen) 100 300 -
51 Dichlorofos (DDVP) (0,0-dwumetylo-0/2,2-dwuchloro-winylo/-fosforan) 1 3 - S
52 Dieldrin (1,2,3,4,10,10-sześciochloro-6,7-epoksy-1,4,4a,5,6,7,8,8a-ośmiohydroendo-1,4,egzo-5,8-dwumetanonaftalen) 0,01 0,08 - S
53 Dioksan (dwutlenek dwuetylenu) 10 80 - S
54 1,3-dioksolan 10 50 -
55 Dwufenyl 1 2 - S
56 1,2-Dwubromoetan 0,5 - - S
57 Dwuchlorobenzen (izomery orto i para) 20 - 300e)
58 Dwuchloroczterofluoroetan (Freon 114) 5000 8750 -
59 Dwuchlorodwuetylowy eter 10 60 - S
60 Dwuchlorodwufluorometan (Freon 12) 4000 6200 -
61 Dwuchloroetylen 50 80f) -
62 Dwuchloroetan 50 60g) -
63 Dwuchlorofenoksyoctowy kwas (2,4-D) 7 20 -
64 Dwuchlorofluorometan (Freon 21) 40 200 -
65 Dwuchloronitroetan (1,1-dwuchloro-1-nitroetan) 30 60 -
66 Dwuchloropropan 50 400 -
67 Dwuchlorostyren 50 150 -
68 Dwuetyloamina 30 75 -
69 Dwuetylowy eter 300 1500 -
70 Dwufenylu pochodne chlorowane 1 - - S
71 Dwumetyloanilina (N-dwumetyloanilina) 5 40 - S
72 Dwumetyloformamid 10 60 - S
73 Dwumetylowy siarczan 1 - - S
74 Dwunitrobenzen 1 3 - S
75 Dwunitrochlorobenzen 1 3 -
76 Dwunitrofenol 0,05 0,15 -
77 Dwunitroizopropylofenol (DNPP) 0,05 0,15 -
78 Dwunitro-o-krezol (DNOC) 0,05 0,40 - S
79 Dwunitrotoluen 1 5 - S
80 Endrin (1,2,3,4,10,10-sześciochloro-6,7-epoksy-1,4,4a,5,6,7,8,8a-ośmiohydroendo-1,4-endo-5,8-dwumetanonaftalen) 0,01 0,08 - S
81 Epichlorohydryna 1 8 - S
82 Etoksyetylowy alkohol 20 80 - S
83 Etoksyetylu octan 100 - - S
84 Etylenodwuamina 2 6 -
85 Etylenu tlenek 1 3 -
86 Etyloamina 5 15 -
87 Etylobenzen 100 350 - S
88 Etylowy alkohol 1000 3000 -
89 Etylu akrylan 20 80 - S
90 Etylu bromek 50 400 -
91 Etylu chlorek 200 1600 -
92 Etylu krzemian 80 250 -
93 Etylu mrówczan 100 450 -
94 Etylu octan 200 600 - S
95 2-etyloheksylu akrylan 35 100 - S
96 Fenol 10 20 - S
97 p-Fenylenodwuamina 0,1 0,3 - S
98 Fluor 0,05 0,4 -
99 Fluorki (jako HF, np. CaF2 i Kriolit) 1 3 -
100 Fluorotrójchlorometan (Freon 11) 500 - 5600
101 Fluorowodór 0,5 4 -
102 Formaldehyd 0,5 1 -
103 Fosforu pięciochlorek 0,3 0,9 -
104 Fosforu pięciotlenek 1 3 -
105 Fosforu trójchlorek 3 - -
106 Fosforowodór 0,1 0,8 -
107 Fosfor żółty 0,03 0,24 -
108 Fosgen 0,5 1,5 -
109 Ftalowy bezwodnik (pary i aerozole kondensacyjne) 1 8 -
110 Furfurol 10 40 - S
111 Glinu tlenek 2 16 -
112 n-Heksan 100 400 -
113 Heksan (pozostałe izomery) 400 3200 -
114 Heksogen (cyklo-trójmetyleno-trójnitroamina) 1 3 -
115 n-Heptan 1200 2000 -
116 Hydrochinon (p-dwuhydroksybenzen) 2 4 -
117 Izobutylowy alkohol 100 200 - S
118 Izoforon (2,5,5-trójmetylocykloheksanon) 5 - 25
119 Izopren 100 300 -
120 Izopropylowy eter 1000 1300 -
121 Jod 1 - -
122 Kadm i jego związki (w przeliczeniu na Cd):
a) dymy 0,02 0,05 -
b) pyły 0,04 0,2 -
123 Kaprolaktam (cykloheksanoizooksym) 10 - -
124 Karbaryl (1-naftylo-N-metylokarbaminian) 1 8 -
125 Kobalt metaliczny (pyły i dymy) 0,05 0,2 -
126 Krezol (mieszanina izomerów) 5 15 - S
127 Ksylen 100 350 - S
128 Magnezu tlenek:

a) dymy

b) pyły

5

10

-

-

-

-

129 Malation (0,0-dwumetylo-S/1,2-dwukarboetoksyetylo/-dwutiofosforan) 1 10 - S
130 Mangan i jego związki nieorganiczne (w przeliczeniu na Mn) 0,3 - 5h)
131 Metylodemeton (0,0-dwumetylo-S-2/etylomerkapto-etylo/triofosforan) 0,1 0,8 - S
132 Metoksychlor (2,2-dwu/p-metoksyfenylo/-1,1,1-trójchloroetan) 15 45 -
133 Metoksyetylowy alkohol 15 60 - S
134 Metoksyetylu octan 25 100 - S
135 Metylal (dwumetoksymetan) 1000 3500 -
136 Metyleno-bis-fenyloizocyjanian 0,05 - 0,2
137 N-Metyloanilina 2 - - S
138 Metyloamina 5 15 -
139 Metylo-n-butyloketon 10 50 -
140 Metylocykloheksan 500 2000 -
141 Metylocykloheksanol 50 350 -
142 Metylocykloheksanon 50 340 - S
143 Metyloetyloketon 200 850 -
144 Metyloizobutyloketon (hekson) 200 300 -
145 Metyloparation (0,0-dwumetylo-0/-p-nitrofenylo/-tionofosforan) 0,1 0,6 - S
146 Metylopropyloketon (pentanon) 100 800 -
147 Metylowy alkohol (metanol) 100 300 - S
148 Metylu akrylan 20 70 - S
149 Metylu bromek 5 40 - S
150 Metylu chlorek 20 160 -
151 Metylu jodek 10 30 - S
152 Metylu metakrylan 50 400 -
153 Metylu octan 100 750 -
154 Mezytylu tlenek 20 100 -
155 Miedź i jej związki (w przeliczeniu na Cu):
a) dymy tlenków i sole rozpuszczalne 0,1 0,3 -
b) pyły tlenków i sole nierozpuszczalne 1 2 -
156 Molibden i jego związki (w przeliczeniu na Mo) 4 10 -
157 Nafta 100 300 -
158 Naftalen 20 75 -
159 Naftalenu pochodne chlorowane 0,5 1,5 -
160 α-Naftyloamina 0 0 -
161 β-Naftyloamina 0 0 - R
162 Nikotyna 0,5 1,5 - S
163 Nitrobenzen 3 10 - S
164 Nitrochlorobenzen 1 3 - S
165 Nitroetan 30 240 -
166 Nitrogliceryna 0,5 1 - S
167 Nitrometan 30 240 -
168 Nitropropan 30 70 -
169 Nitrotoluen 3 9 - S
170 Octowy aldehyd 5 40 -
171 Octowy bezwodnik 10 - 20
172 Octowy kwas 5 35 -
173 n-Oktan 1000 1800 -
174 Oleje mineralne (faza ciekła aerozolu) 5 10 -
175 Ołów i jego związki nieorganiczne (w przeliczeniu na Pb) 0,05 0,4 -
176 Ołowiu czteroetylek 0,05 0,1 - S
177 Ozon 0,1 0,6 -
178 n-Pentan 1800 2300 -
179 Pikrynowy kwas 0,1 0,3 - S
180 Pirydyna 5 30 -
181 Potasowy wodorotlenek 0,5 1 -
182 Propoksur 0,5 2 -
183 Propylowy alkohol 200 600 -
184 Propylu octan 200 1000 -
185 Rtęć i jej związki (w przeliczeniu na Hg):
a) organiczne 0,01 0,03 - S
b) nieorganiczne

c) pary rtęci

0,05

0,025

0,15

0,2

-

-

S

S

186 Selen i jego związki (w przeliczeniu na Se) 0,1 0,3 -
187 Siarki chlorek 5 15 -
188 Siarki dwutlenek 2 5 -
189 Siarki trójtlenek 1 3 -
190 Siarkowodór 10 20 -
191 Siarkowy kwas 1 3 -
192 Sodowy wodorotlenek 0,5 1 -
193 Styren 50 200 -
194 Sześciochlorocykloheksan 0,05 0,4 -
195 Sześciometylenodwuizocyjanian 0,05 0,15 -
196 Tal i jego związki (w przeliczeniu na Tl) 0,1 0,3 -
197 Tellur i jego związki (w przeliczeniu na Te) 0,01 0,03 -
198 Terpentyna 300 840 -
199 Tetralina (czterohydronaftalen) 100 300 -
200 Tiuram (dwusiarczek czterometylotiuramu) 0,5 2 -
201 Toluen 100 350 - S
202 Toluenodwuamina 0,04 0,1 -
203 o-Toluidyna 3 9 - S
204 Toluilenodwuizocyjanian 0,035 0,070 -
205 1,3,5-trioksan 15 75 -
206 Trójchlorobenzen 10 - 40
207 1,1,1-trójchloroetan 300 1400 - S
208 1,1,2-trójchloroetan 45 100 - S
209 Trójchloroetylen 50 400 -
210 Trójkrezylu fosforan 0,1 0,3 -
211 Trójnitrotoluen (TNT) 1 3 - S
212 Tytan i jego związki (w przeliczeniu na Ti) 10 30 -
213 Uran i jego związki (w przeliczeniu na U):
a) związki nierozpuszczalne 0,075 0,6 -
b) związki rozpuszczalne 0,015 0,12 -
214 Wanadu pięciotlenek:
a) dymy 0,05 0,1 -
b) pyły 0,05 0,5 -
215 Wapniowy tlenek 2 6 -
216 Węgla dwusiarczek 18 30 - S
217 Węgla czterochlorek 20 100 -
218 Węgla tlenek 30 180 -
219 Winylu chlorek 5 30 - R
220 Winylu octan 10 30 -
221 Żelaza tlenki (w przeliczeniu na Fe)

- dymy

5 10 -
222 Akrylowy kwas 20 50 -
223 n-Butylowy merkaptan 1 2 -
224 o-Chloroanilina 3 10 - S
225 m-Chloroanilina 3 10 - S
226 p-Chloroanilina 3 10 - S
227 Dwu-2-etyloheksylu ftalan 1 5 -
228 Dwubutylu ftalan 5 10 -
229 Dwuchlorometan 20 50 -
230 Dwuetylu ftalan 5 15 -
231 Dwumetylu ftalan 5 10 -
232 Etylenowy glikol 15 50 -
233 Etylowy merkaptan 1 2 -
234 Fenitrotion (tiofosforan 0,0-dimetylo-0-3-metylo-4-nitrofenylu) 0,02 0,1 -
235 N-fenylo-2-naftyloamina 0,02 - -
236 Halotan (2-bromo-2-chloro-1,1,1-trójfluoroetan) 40 100 -
237 Hydrazyna 0,05 0,1 -
238 Maleinowy bezwodnik 0,5 1 - S
239 MCPA [kwas(4-chloro-2-metylofenoksy) octowy] 1 5 - S
240 Metylowy merkaptan 1 2 -
241 Mrówkowy kwas 5 15 -
242 o-Nitroanilina 3 10 - S
243 m-Nitroanilina 3 10 - S
244 p-Nitroanilina 3 10 - S
245 Nitroglikol 0,3 0,4 - S
246 Pięciochlorofenol 0,5 1,5 - S
247 Szczawiowy kwas 1 2 -
248 Trichlorfon (2,2,2-trichloro-1-hydroksyetylofosfonian-di-metylu) 0,5 2 - S
249 Trójetylenoczteroamina 1 3 -
250 Acetonitryl 70 140 - S
251 Akrylamid 0,1 - - S
252 2-Aminopirydyna 2 - -
253 o-Anizydyna (o-metoksyanilina) 0,5 - - S
254 p-Anizydyna (p-metoksyanilina) 0,5 - - S
255 Asfalt naftowy - dymy 5 10 -
256 Benzoesowy aldehyd 10 40 -
257 Benzo(a)piren 0,002 - -
258 Benzylu chlorek 3 - 5
259 Borowy tlenek:

a) pył całkowity

b) pył respirabilny

10

5

-

-

-

-

260 Bromfenwinfos [fosforan 0-2-bromo-1-(2,4-dichlorofenylo)winylo-0,0-dietylu] 0,01 - -
261 Bromochlorometan 1000 1300 -
262 Bromoform 5 - - S
263 n-Butan 1900 3000 -
264 p-tert-Butylotoluen 30 - - S
265 sec-Butylowy alkohol 300 450 -
266 tert-Butylowy alkohol 300 450 -
267 sec-Butylu octan 900 900 -
268 tert-Butylu octan 900 900 -
269 Chlorooctowy kwas 2 4 -
270 Cyjanurowy chlorek (pary i aerozole) 0,05 0,1 -
271 Cyklopentadien-1,3 200 - -
272 Cyna i jej związki nieorganiczne, z wyjątkiem cyny wodorku (w przeliczeniu na Sn) - dymy i pyły 2 - -
273 Czterowodorofuran 600 750 - S
274 2-Dwuetyloaminoetylowy alkohol 50 - - S
275 Dwufenylowy eter - pary 7 14 -
276 N, N-Dwumetyloacetamid 35 - - S
277 Etanoloamina 3 10 - S
278 Fention (tiofosforan 0, 0-dimetylo-0-3-metylo-4-metylotiofenylu) 0,2 - - S
279 Fenyloglicydowy eter 6 - -
280 Fenylohydrazyna 20 - - S
281 Fosforowy kwas 1 3 -
282 Fosforu pięciosiarczek 1 3 -
283 Izobutylometylokarbinol 100 160 - S
284 Izopropylowy alkohol 900 1200 - S
285 Keten (etenon) 0,5 1,5 -
286 Krotonowy aldehyd 6 12 - S
287 Kumen (izopropylobenzen) 100 350 - S
288 Litu wodorek 0,025 - -
289 Morfolina (czterowodoro-1, 4-oksazyna) 70 100 - S
290 Nikiel i jego związki, z wyjątkiem niklu karbonylku (w przeliczeniu na Ni) 0,25 - - R
291 Srebro - dymy i pyły 0,05 - -
292 Srebro - związki nierozpuszczalne (w przeliczeniu na Ag) 0,05 - -
293 Srebro - związki rozpuszczalne (w przeliczeniu na Ag) 0,01 - -
294 Strychnina 0,15 - -
295 Sześciochlorobenzen 0,5 - - S
296 Sześciochloroetan 10 30 -
297 Tantal 5 - -
298 Trójmetylobenzen (mieszanina izomerów) 100 170 - S
299 Węgla dwutlenek 9000* 27000* -
300 Wolfram - dymy i pyły 5 - -
301 Wolfram - związki nierozpuszczalne (w przeliczeniu na W) 5 - -
302 Wolfram - związki rozpuszczalne (w przeliczeniu na W) 1 - -
303 Żelazowanad - pyły 1 3 -

a) Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe może być określone jako wartość średnia ważona lub arytmetyczna w zależności od metody i sposobu pobierania próbek.

b) Obowiązuje równoległe oznaczanie stężeń benzenu w powietrzu.

c) Dotyczy przetwórstwa rudy chromitowej.

d) Dotyczy cyjanowodoru.

e) Dotyczy o-dwuchlorobenzenu.

f) Dotyczy 1,1-dwuchloroetylenu.

g) Dotyczy 1,2-dwuchloroetanu.

h) Dotyczy pyłów.

Znak "*" przy lp. 299 w kol. 3 i 4 - nie dotyczy środowiska pracy w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych,

R - substancja o udowodnionym epidemiologicznie działaniu rakotwórczym na ludzi.

S - substancja wchłaniająca się przez skórę.

Znak "-" w rubryce 4 i 5 oznacza, że brak jest danych lub że nie zachodzi konieczność oznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego lub progowego.

Uwaga: Wszystkie substancje są wchłaniane przez drogi oddechowe, a ponadto niektóre - także przez skórę lub wykazują działania rakotwórcze, co oznaczono w rubryce 6.

B. Pyły

Lp. Nazwa czynnika szkodliwego dla zdrowia Najwyższe dopuszczalne stężenie Uwagi
mg/m3 włókien w cm3
1 2 3 4 5
1 Pyły zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę powyżej 50%:
a) pył całkowity 2,0 -
b) pył respirabilny1) 0,3 -
2 Pyły zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę od 2% do 50%:
a) pył całkowity 4,0 -
b) pył respirabilny1) 1,0 -
3 Pyły zawierające azbest:
a) pyły zawierające azbest i inne materiały włókniste, z wyjątkiem krokidolitu i antygorytu włóknistego:

- pył całkowity

- włókna o długości powyżej 5 μm

1,0

-

-

0,5

R

R

b) pyły zawierające krokidolit i antygoryt włóknisty:

- pył całkowity

- włókna o długości powyżej 5 μm

0,5

-

-

0,2

R

R

4 Pyły grafitu:

a) pyły grafitu naturalnego:

- pył całkowity

- pył respirabilny*

b) pyły grafitu syntetycznego:

- pył całkowity

4,0

1,0

6,0

-

-

-

5 Inne nietrujące pyły przemysłowe - w tym zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę poniżej 2% - pył całkowity 10,0 -
6 Pyły organiczne pochodzenia zwierzęcego i roślinnego:
a) zawierające 10% lub więcej wolnej krzemionki:
- pył całkowity 2,0 -
- pył respirabilny 1,0 -
b) zawierające poniżej 10% wolnej krzemionki:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny 2,0 -
7 Pyły talku i talku zawierającego włókna mineralne (w tym azbest):
a) talk nie zawierający włókien

mineralnych (w tym azbestu):

- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
b) talk zawierający włókna mineralne

(w tym azbest):

- pył całkowity 1,0 - R
- włókna o długości powyżej 5 μm - 0,5 R
8 Pyły sztucznych włókien mineralnych:
- pył całkowity 4,0 -
- włókna respirabilne** - 2
9 Pyły cementów portlandzkiego i hutniczego:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
10 Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę poniżej 2%:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 2%:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
11 Pyły sadzy technicznej***:
- pył całkowity 4,0 -
12 Pyły węgla kamiennego i brunatnego:
a) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 50%:
- pył całkowity 1,0 -
- pył respirabilny* 0,3 -
b) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 10% do 50%:
- pył całkowity 2,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
c) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę od 2% do 10%:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
d) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę poniżej 2%:
- pył całkowity 10,0
13 Pyły drewna:
a) pyły drewna, z wyjątkiem pyłów drewna twardego, takiego jak buk i dąb:
- pył całkowity 4,0 -
b) pyły drewna twardego, takiego jak buk i dąb:
- pył całkowity 2,0 - R
c) pyły drewna mieszane zawierające pył drewna twardego, takiego jak buk i dąb:
- pył całkowity 2,0 - R

1) Frakcja pyłu przenikającego do pęcherzyków płucnych.

Znak * przy lp. 4, 7, 9, 10 i 12 określa - pył respirabilny - zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o charakterystyce przepuszczalności według wymiarów cząstek opisanej logarytmiczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa ze średnią wartością średnicy aerodynamicznej 3,5±0,3 μm i z geometrycznym odchyleniem standardowym 1,5±0,1.

Znak** przy lp. 8 określa - włókna respirabilne - włókna o długości powyżej 5 μm o maksymalnej średnicy poniżej 3 μm i o stosunku długości do średnicy powyżej 3 do 1.

Znak*** przy lp. 11 określa sadzę techniczną nie zawierającą więcej benzo(a)pirenu niż 35 mg w 1 kg sadzy.

R - oznacza pył o udowodnionym epidemiologicznie działaniu rakotwórczym.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WYKAZ WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH NATĘŻEŃ CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA W ŚRODOWISKU PRACY

A. Hałas, hałas infradźwiękowy i hałas ultradźwiękowy.

1. Hałas

1. 1. Hałas w środowisku pracy jest charakteryzowany przez:

- poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy i odpowiadającą mu ekspozycję dzienną lub poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy i odpowiadającą mu ekspozycję tygodniową (wyjątkowo w przypadku hałasu oddziałującego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych dniach w tygodniu),

- maksymalny poziom dźwięku A,

- szczytowy poziom dźwięku C.

1. 2. Dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu wartości hałasu obowiązują jednocześnie i nie powinny przekraczać wartości podanych w pkt 1.3 lub 1.4, 1.5 i 1.6.

1. 3. Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy nie powinien przekraczać wartości 85 dB, a odpowiadająca mu ekspozycja dzienna nie powinna przekraczać wartości 3,64 x 103 Pa2 x s.

1. 4. Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy nie powinien przekraczać wartości 85 dB, a odpowiadająca mu ekspozycja tygodniowa nie powinna przekraczać wartości 18,2 x 103 Pa2 x s.

1. 5. Maksymalny poziom dźwięku A nie powinien przekraczać wartości 115 dB.

1. 6. Szczytowy poziom dźwięku C nie powinien przekraczać wartości 135 dB.

1. 7. W przypadku gdy ze względów technicznych nie ma możliwości zmniejszenia hałasu poniżej wartości określonych w pkt 1.3 do 1.6, pracownicy są obowiązani stosować ochronniki słuchu dobrane do wielkości charakteryzujących hałas. Strefy pracy wymagające stosowania ochronników słuchu powinny być oznakowane i odgrodzone, a dostęp do nich powinien być ograniczony.

1. 8. Podane wyżej wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

1. 9. Terminologia, aparatura i wymagania dotyczące wykonywania pomiarów określone są w Polskich Normach.

2. Hałas infradźwiękowy

2. 1. Hałas infradźwiękowy na stanowiskach pracy jest charakteryzowany przez poziom ciśnienia akustycznego w pasmach oktawowych o częstotliwościach środkowych: 8; 16 i 31,5 Hz.

2. 2. Na wszystkich stanowiskach pracy, ze względu na ochronę zdrowia, dla 8-godzinnej ekspozycji na hałas infradźwiękowy poziomy ciśnienia akustycznego nie mogą przekraczać wartości podanych w tabeli 1.

Tabela 1

Częstotliwość środkowa pasm oktawowych

Hz

Dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego

dB

8; 16 110
31,5 105

2. 3. Maksymalne dopuszczalne poziomy ciśnienia akustycznego nie mogą przekraczać wartości podanych w tabeli 2.

Tabela 2

Częstotliwość środkowa pasm oktawowych

Hz

Maksymalny dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego

dB

8; 16 137
31,5 132

2. 4. Podane wyżej wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

2. 5. Terminologia, aparatura i wymagania dotyczące wykonywania pomiarów określone są w Polskich Normach.

3. Hałas ultradźwiękowy

3. 1. Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy jest charakteryzowany przez poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych: 10, 12,5; 16; 20; 25; 31,5; 40; 50; 63; 80 i 100 kHz.

3. 2. Na wszystkich stanowiskach pracy, ze względu na ochronę zdrowia, dla 8-godzinnej ekspozycji na hałas ultradźwiękowy poziomy ciśnienia akustycznego nie mogą przekraczać wartości podanych w tabeli 3.

Tabela 3

Częstotliwość środkowa pasm tercjowych

kHz

Dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego

dB

10,0 80
12,5 80
16,0 80
20,0 90
25,0 105
31,5; 40; 50; 63; 80; 100 110

3. 3. Maksymalne dopuszczalne poziomy ciśnienia akustycznego nie mogą przekraczać wartości podanych w tabeli 4.

Tabela 4

Częstotliwość środkowa pasm tercjowych

kHz

Maksymalny dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego

dB

10 100
12,5 100
16 100
20 110
25 125
31,5; 40; 50; 63; 80; 100 130

3. 4. Podane wyżej wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

3. 5. Terminologia, aparatura i ogólne wymagania dotyczące wykonywania pomiarów określone są w Polskich Normach.

B. Drgania oddziałujące na organizm człowieka przez kończyny górne i drgania o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka

1. Drgania oddziałujące na organizm człowieka przez kończyny górne są

1. 1. Drgania oddziałujące na organizm człowieka przez kończyny górne charakteryzowane przez:

- zakres częstotliwości,

- wartość współczynnika szczytu,

- wartości skuteczne przyspieszenia drgań, ważone w dziedzinie częstotliwości (wartości ważone przyspieszenia drgań),

- czas oddziaływania drgań na organizm człowieka.

1. 2. Dopuszczalne, ze względu na ochronę zdrowia, wartości ważone przyspieszenia drgań oddziałujących na organizm człowieka przez kończyny górne nie powinny przekraczać wartości podanych w tabeli 1 dla drgań o różnej wartości współczynnika szczytu k, przy ciągłym 480-minutowym oddziaływaniu drgań na organizm człowieka.

Tabela 1

Składowe Dopuszczalne wartości ważone przyspieszenia drgań

m/s2

drgań kŁ2 2<kŁ3 k>3
X, Y, Z (x, y, z) 0,8 1,8 2,8

1. 3. Podane wyżej wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

1. 4. Terminologia, zakres częstotliwości, układy odniesienia, metody pomiaru, aparatura, metody oceny narażenia na oddziaływanie drgań określone są w Polskich Normach.

2. Drgania o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka

2. 1. Drgania o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka są charakteryzowane przez:

- zakres częstotliwości,

- wartość współczynnika szczytu,

- wartości skuteczne przyspieszenia drgań w pasmach częstotliwości o szerokości 1/3 oktawy lub wartości skuteczne przyspieszenia drgań ważone w dziedzinie częstotliwości (wartości ważone przyspieszenia drgań),

- czas oddziaływania drgań na organizm człowieka.

2. 2. Wartości skuteczne przyspieszenia drgań o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka, mierzone w pasmach częstotliwości o szerokości 1/3 oktawy, nie powinny na wszystkich stanowiskach pracy przekraczać wartości podanych w tabeli 2 przy ciągłym 480-minutowym oddziaływaniu na organizm człowieka.

Tabela 2

Częstotliwość środkowa Dopuszczalna wartość skuteczna przyspieszenia drgań m/s2
pasma 1/3-oktawowego

HZ

składowa pionowa Z(z) składowa pozioma X(x), Y(y)
1,0 0,63 0,224
1,25 0,56 0,224
1,6 0,50 0,224
2,0 0,45 0,224
2,5 0,40 0,280
3,16 0,355 0,355
4,0 0,315 0,450
5,0 0,315 0,560
6,3 0,315 0,710
8,0 0,315 0,900
10,0 0,40 1,12
12,5 0,50 1,40
16,0 0,63 1,80
20,0 0,80 2,24
25,0 1,00 2,80
31,5 1,25 3,55
40,0 1,60 4,50
50,0 2,00 5,60
63,0 2,50 7,10
80,0 3,15 9,00

2. 3. Wartości ważone przyspieszenia drgań o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka nie powinny na wszystkich stanowiskach pracy przekraczać wartości podanych w tabeli 3 przy ciągłym 480-minutowym oddziaływaniu drgań na organizm człowieka. Kryteria powyższe są słuszne dla drgań, dla których wartość współczynnika szczytu nie przekracza 6.

Tabela 3

Składowe Dopuszczalna wartość ważona przyspieszenia drgań

m/s2

drgań kŁ2 2<kŁ3 3<kŁ6
Poziome X(x)

Y(y)

0,315 0,45 0,9
Pionowe Z(z) 0,4 0,63 1,25

2. 4. Podane wyżej wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

2. 5. Terminologia, zakresy częstotliwości, układy odniesienia, metody pomiaru, aparatura i metody oceny narażenia na oddziaływanie drgań określone są w Polskich Normach.

C. Mikroklimat

Mikroklimat gorący

1. Mikroklimat gorący na stanowiskach pracy charakteryzowany jest przez wskaźnik obciążenia termicznego WBGT w °C.

2. Dopuszczalne wartości wskaźnika obciążenia termicznego WBGT, umożliwiające realizację podstawowych funkcji przez pracownika na danym stanowisku pracy, nie powinny przekraczać wartości podanych w tabeli 1.

Tabela 1

Poziom Poziom Dopuszczalne wartości WBGT w °C
ciężkości pracy metabolizmu (M)*) w stosunku do powierzchni skóry W/m2 osoba zaaklimatyzowana w środowisku gorącym osoba nie zaaklimatyzowana w środowisku gorącym
Spoczynek MŁ65 33 32
Praca lekka 65<MŁ130 30 29
Praca umiarkowana 130<MŁ200 28 26
Praca ciężka 200<MŁ260 nieodczuwa-lny ruch powietrza 25 odczuwalny ruch powietrza 26 nieodczuwa-lny ruch powietrza 22 odczuwalny ruch powietrza 23
Praca bardzo ciężka M>260 23 25 18 20

*) Poziom metabolizmu organizmu pracownika w czasie wykonywania czynności roboczych wzrasta wraz z ciężkością pracy.

3. W przypadku stanowisk pracy chronionej podane wyżej wartości normatywne należy obniżyć zgodnie z zaleceniami lekarza lub innymi przepisami szczegółowymi.

Mikroklimat zimny

1. Miejscowe działanie zimnego środowiska termicznego należy oceniać za pomocą wskaźnika siły chłodzącej powietrza WCI.

2. Dozwolony czas ekspozycji umożliwiający realizację podstawowych funkcji przez pracownika na danym stanowisku pracy należy przyjąć zgodnie z wartościami podanymi w tabeli 1.

Tabela 1 (pominięta)

3. Ochrony osobiste powinny być każdorazowo zastosowane dla zabezpieczenia przed ogólnym działaniem środowiska zimnego zgodnie z Polską Normą.

D. Promieniowanie

1. Promieniowanie podczerwone

1. 1. Narażenie pracowników na promieniowanie podczerwone charakteryzowane jest przez wartości średnie i najwyższe chwilowe natężenia napromienienia oczu i skóry, odniesione do temperatury 20°C.

Średnie natężenie napromienienia jest to iloraz napromienienia oczu lub skóry w czasie ekspozycji i czasu trwania tej ekspozycji

N

Eśr = ----

t

gdzie: Eśr - średnie natężenie napromienienia w W/m2,

N - napromienienie w J/m2,

t - czas trwania ekspozycji w s.

Najwyższe chwilowe natężenie napromienienia jest to największa chwilowa wartość natężenia napromienienia występująca podczas ekspozycji, trwająca nie dłużej niż 60 s.

1. 2. Najwyższe dopuszczalne średnie natężenie napromienienia wynosi:

w odniesieniu do oka - 150 W/m2,

w odniesieniu do skóry - 700 W/m2.

1. 3. Najwyższe dopuszczalne chwilowe natężenie napromienienia oka i skóry wyznacza się za pomocą wzoru:

E = a x t-1/2

gdzie: E - najwyższe chwilowe natężenie napromienienia w W/m2,

t - czas ekspozycji w sekundach, przy czym tŁ60 s,

a - stała, wynosząca:

dla oka 1200 x W s-1/2 x m-2

dla skóry 5600 x W s-1/2 x m-2.

1. 4. Wielkości napromienienia i natężenia napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

2. Promieniowanie nadfioletowe

2. 1. Narażenie pracowników na promieniowanie nadfioletowe charakteryzowane jest przez wartości skuteczne napromienienia erytemalnego (wywołującego rumień skóry) i koniunktywalnego (wywołującego zapalenie spojówki lub rogówki oka).

2. 2. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia koniunktywalnego w ciągu 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2 w przypadku narażenia nie powtarzającego się w następnym dniu, a 18 J/m2 w przypadku ekspozycji powtarzających się w kolejnych dniach.

2. 3. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia erytemalnego dla 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2, bez względu na powtarzalność ekspozycji.

2. 4. Wielkość napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

3. Promieniowanie laserowe

3. 1. Oddziaływanie promieniowania laserowego na organizm człowieka jest zależne od długości fali promieniowania, czasu ekspozycji, rozbieżności wiązki laserowej, wielkości napromienienia i luminacji energetycznej zintegrowanej.

3. 2. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje (MDE) oka na promieniowanie laserowe źródeł punktowych określa tabela 1, a maksymalne dopuszczalne ekspozycje oka na promieniowanie laserowe źródeł rozciągłych określa tabela 2.

3. 3. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje skóry na promieniowanie laserowe określa tabela 3.

3. 4. W przypadku źródeł laserowych emitujących promieniowanie impulsowe powtarzalne lub promieniowanie zmodulowane maksymalną dopuszczalną ekspozycję oka i skóry określają następujące warunki:

a) ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls w ciągu impulsów nie powinna przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

b) średnie natężenie napromienienia ciągiem impulsów trwających przez czas T nie powinno przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu o czasie trwania T, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

c) dla promieniowania laserowego o długości fali zawartej w przedziale 400-1400 nm powinien być spełniony dodatkowo następujący warunek:

maksymalna dozwolona ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls z ciągu impulsów (MDEimp) nie powinna przekraczać wartości MDE miarodajnej dla pojedynczego impulsu podanej w tabelach 1, 2 i 3, pomnożonej przez liczbę impulsów (N) działających na oczy lub skórę, podniesioną do potęgi minus 1/4:

MDEimp = MDE x (N)-1/4

Tabela 1

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OKA NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ PUNKTOWYCH

(patrzenie w wiązkę)

Czas ekspozycji t (s) <10-9 10-9 do 10-6 10-6 do 1,8 x 10-9 1,8 x 10-9 do 5 x 10-9 5 x 10-5 do 10 10 do 103 103 do 104 104 do 3 x 104
Długość fali (nm)
180 do 302,5 3 x 1010 W x m-2 30 J x m-2
302,5 do 315 C2J x m-2,t>T1

C1J x m-2,t<T1

C2J x m-2
315 do 400 C1J x m-2 104 J x m-2 10 W x m-2
400 do 550 5 x 106 W x m-2 5 x 10-3 J x m-2 100 J m-2 10-2 W x m-2
550 do 700 C3 x 102 J x m-2

t>T2

C3 x 102 W x m-2
18 x t0,75 J x m-2, t<T2
700 do 1050 5 x C4 105 W x m-2 5 x 10-3 C4 J x m-2 18 x C4 x t0,75 J x m-2 3,2 x C4 W x m-2
1050 do 1400 5 x 107 W x m-2 5 x 10-2 J x m-2 90 x t0,75 J x m-2 16 W x m-2
1400 do 1530 1011 W x m-2 100 J x m-2 5600 x t0,25 J x m-2 1000 W x m-2
1530 do 1550 1011 W x m-2 104 J x m-2 5600 x t0,25 J x m-2 1000 W x m-2
1550 do 106 1011 W x m-2 100 J x m-2 5600 x t0,25 J x m-2 1000 W x m-2

Tabela 2

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OKA NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ ROZCIĄGŁYCH

Czas ekspozycji t(s) <10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 104 104 do 3 x 104
Długość fali (nm)
180 do 302,5 3 x 1010 W x m-2 30 J m-2
302,5 do 315 C2 J x m-2

t> T1

C2 J x m-2
C1 J x m-2

t<T1

315 do 400 C1 J x m-2 104 J x m-2 10 W x m-2
400 do 550 1011 W x m-2 x sr-1 105 x t0,33 J x m-2 x sr-1 2,1 x 105 J x m-2 x sr-1 21 W x m-2 x sr-1
2,1 x C3 x J x m-2 x sr-1

t>T2

550 do 700 t<T2

3,8 x 104 x t0,75 J x m-2 x sr-1

21 x C3 W x m-2 x sr-1
700 do 1050 1011 x C4 W x m-2 x sr-1 105 x C4 x t0,33 x J m-2 x sr-1 3,8 x 104 x C4 x t0,75 J x m-2 x sr-1 6,4 x 103 C4 W x m-2 x sr-1
1050 do 1400 5 x 1011 W x m-2 x sr-1 5 x 105 x t0,33 J x m-2 x sr-1 1,9 x 105 t0,75 J x m-2 x sr-1 3,2 x 104 W x m-2 x sr-1
1400 do 106 1011 W x m-2 100 J x m-2 5600 x t0,25 J x m-2 1000 W x m-2

Tabela 3

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) SKÓRY NA PROMIENIOWANIE LASEROWE

Czas trwania ekspozycji

t (s)

<10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 3 x 104
Długość fali (nm)
180 do 302,5 3 x 1010 W x m-2 30 J x m-2
302,5 do 315 C2 J x m-2

t>T1

C2 J x m-2
C1 J x m-2

t<T1

315 do 400 C4 J x m-2 104 J x m-2 10 W x m-2
400 do 1400 2 x 1011 W x m-2 200 J x m-2 1,1 x 104 x t0,25 J x m-2 2000 W x m-2
1400 do 106 1011 W x m-2 100 J x m-2 5600 x t0,25 J x m-2 1000 W x m-2

Współczynniki korelacji C1 do C4 i punkty czasowe T1 i T2 stosowane w tabelach 1-3

Parametr Zakres widmowy
C1 = 5,6 x 103 x t0,25 302,5 do 400 nm
T1 = 100,8(λ-295) x 10-15 s 302,5 do 315 nm
C2 = 100,2(λ-295) 302,5 do 315 nm
T2 = 10 x 100,02(λ-550) s 550 do 700 nm
C3 = 100,015(λ-550) 550 do 700 nm
C4 = 10(λ-700)/500 700 do 1050 nm
Parametr Czas ekspozycji (t)
αmin = 0,008 rad <10-9s
αmin = 0,00025 x t-0,17rad 10-9 do 1,8 x 10-5s
αmin = 0,015 x t0,21rad 1,8 x 10-5s do 10s
αmin = 0,024 rad >10s

Uwaga: dla λ>1050 nm i dla t<5 x 10-5s, αmin należy zwiększyć 1,4 razy.

E. Pola magnetyczne stałe i o częstotliwości 50 Hz.

1. W otoczeniu źródeł pól magnetycznych stałych i o częstotliwości przemysłowej 50 Hz wyróżnia się 3 strefy oddziaływania pola zdefiniowane w Polskiej Normie:

- strefę niebezpieczną, w której przebywanie pracowników jest zabronione,

- strefę zagrożenia, w której dopuszczalny czas przebywania pracowników zależy od natężenia działającego pola,

- strefę bezpieczną, w której przebywanie pracowników jest dozwolone bez ograniczeń czasowych.

2. Za strefę niebezpieczną uważa się obszar, w którym natężenie pola magnetycznego stałego przekracza 80 kA/m (co odpowiada indukcji magnetycznej ok. 100 mT), a pola magnetycznego o częstotliwości przemysłowej 50 Hz - 4 kA/m (ok. 5 mT).

3. W przypadku gdy narażenie dotyczy wyłącznie kończyn (od stóp do kolan i od dłoni do łokci), granice strefy niebezpiecznej, podane w ust. 2, podwyższa się 5-krotnie.

4. Za strefę zagrożenia uważa się obszar, w którym natężenie pola H (indukcja B) zawiera się w granicach:

8 kA/m (ok. 10 mT) Ł H (B) Ł 80 kA/m (ok. 100 mT) - dla pola magnetycznego stałego,

0,4 kA/m (ok. 0,5 mT) Ł H (B) Ł 4 kA/m (ok. 5 mT) - dla pola magnetycznego o częstotliwości przemysłowej 50 Hz.

Dopuszczalne narażenie na wpływ pól magnetycznych w tej strefie określane jest wartością wyrażenia:

D = H2 t(b)

w którym: H - natężenie pola magnetycznego działające na pracownika w czasie t, przy czym t(b) Ł8 h.

Dla pól strefy zagrożenia wartość wyrażenia nie może przekraczać:

512 (kA/m)2h - dla pól magnetycznych stałych,

1,28 (kA/m)2h - dla pól magnetycznych o częstotliwości przemysłowej 50 Hz.

5. W przypadku gdy narażenie w strefie zagrożenia dotyczy wyłącznie kończyn (od stóp do kolan i od dłoni do łokci) odpowiednie wartości wyrażenia, o których mowa w ust. 4, podwyższa się 25-krotnie.

6. Za strefę bezpieczną uważa się obszar, w którym natężenie pola magnetycznego stałego jest mniejsze od 8 kA/m (ok. 10 mT), a pola magnetycznego o częstotliwości przemysłowej 50 Hz - mniejsze od 0,4 kA/m (ok. 0,5 mT).

7. W otoczeniu źródeł pól magnetycznych należy wyznaczyć i oznakować zasięgi strefy niebezpiecznej i zagrożenia w odniesieniu do ekspozycji całego ciała.

8. Badania warunków pracy powinny być wykonywane w sposób określony w Polskich Normach.

F. Pola elektromagnetyczne w zakresie częstotliwości 1-100 kHz.

1. Najwyższe dopuszczalne natężenie dotyczy pól o przebiegach okresowych, powtarzalnych z częstotliwością zawartą w przedziale 1-100 kHz, ogranicza dobowe narażenie pracowników na działanie równoważnych natężeń pól elektrycznych i magnetycznych dla przypadków występowania na stanowiskach pracy pól elektromagnetycznych wielkiej, średniej i małej impedancji.

2. W przypadku pól elektromagnetycznych wielkiej impedancji natężenie pola elektrycznego na stanowisku pracy nie powinno przekraczać Ed = 1000 V/m. W polach o mniejszych natężeniach doza całkowita (DrE ) pola elektrycznego działającego na pracownika nie powinna przekraczać dozy dopuszczalnej DdE = 80000 (V/m)2h, według której w ciągu ośmiu godzin pracownik może przebywać w polu elektrycznym o natężeniu do 100 V/m.

3. W przypadku pól elektromagnetycznych małej impedancji natężenie pola magnetycznego na stanowisku pracy nie powinno przekraczać Hd = 100 A/m. W polach o mniejszych natężeniach doza całkowita (DrH ) nie powinna przekraczać dozy dopuszczalnej DdH = 800 (A/m)2h, według której w ciągu ośmiu godzin pracownik może przebywać w polu magnetycznym o natężeniu do 10 A/m.

4. W przypadku pól elektromagnetycznych średniej impedancji natężenia pól elektrycznych (E) i magnetycznych (H) na stanowisku pracy nie powinny przekraczać wartości, przy których:

E/Ed + H/Hd Ł 1

W polach o mniejszych natężeniach wskaźnik ekspozycji (kEH ) nie powinien przekraczać jedności. Powinna być spełniona zależność:

kEH = DrE /DdE + DrH /DdH Ł 1

5. W otoczeniu źródeł pól powinny być wyznaczone i oznakowane zasięgi strefy niebezpiecznej (E > 1000 V/m, H > 100 A/m) i strefy zagrożenia (E ł100 V/m i Hł10 A/m).

Definicje strefy niebezpiecznej i strefy zagrożenia określone są w Polskiej Normie.

6. Użyte powyżej określenia: równoważne natężenia pola, pole elektromagnetyczne wielkiej, średniej i małej impedancji, doza dopuszczalna i całkowita pola elektrycznego (magnetycznego), wskaźnik ekspozycji w polu elektromagnetycznym zdefiniowane zostały w Polskiej Normie.

7. Badania warunków pracy powinny być wykonywane w sposób określony w Polskiej Normie.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024