Bezpieczeństwo i higiena pracy w zakładach energetycznych oraz w innych zakładach przy urządzeniach elektroenergetycznych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GÓRNICTWA I ENERGETYKI
z dnia 9 maja 1970 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach energetycznych oraz w innych zakładach przy urządzeniach elektroenergetycznych.

Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 30 marca 1965 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. Nr 13, poz. 91) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1.

Przepisy wstępne.

§  1.
1.
Rozporządzenie normuje sprawy bezpieczeństwa i higieny pracy w:

- elektrowniach,

- elektrociepłowniach,

- ciepłowniach (kotłowniach),

- zakładach przesyłających i rozdzielających energię elektryczną,

- zakładach przesyłających i rozdzielających energię cieplną,

zwanych dalej "zakładami energetycznymi".

2.
Rozporządzenie stosuje się ponadto w jednostkach gospodarki uspołecznionej nie wymienionych w ust. 1 w zakresie pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu 110 V i wyższym, z wyjątkiem urządzeń w podziemiach kopalń, urządzeń jednostek pływających, statków powietrznych, pojazdów mechanicznych, taboru i sieci trakcji miejskiej i kolejowej oraz urządzeń telekomunikacyjnych.
§  2.
1.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1)
osoby kierownictwa i dozoru - osoby określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. o gospodarce paliwowo-energetycznej (Dz. U. Nr 32, poz. 150),
2)
pracownicy obsługi urządzeń energetycznych - osoby określone w przepisach wydanych na podstawie art. 10 ustawy o gospodarce paliwowo-energetycznej,
3)
pracownicy bez bliższego określenia - osoby zatrudnione w zakładach energetycznych (§ 1 ust. 1) oraz w innych zakładach przy pracach wymienionych w § 1 ust. 2, w tym także osoby objęte przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1967 r. w sprawie stosowania przepisów ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy do osób stale wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 177),
4)
upoważnieni pracownicy - pracowników, którzy w ramach swych czynności służbowych lub na podstawie polecenia mają obowiązek stałego lub doraźnego wykonywania określonych prac (czynności),
5)
instrukcja o eksploatacji - instrukcje wydane zgodnie z zarządzeniem Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 1 września 1967 r. w sprawie ogólnych zasad eksploatacji urządzeń energetycznych (Monitor Polski Nr 51, poz. 254),
6)
pomieszczenia ruchu elektrycznego - wydzielone pomieszczenia lub części pomieszczeń albo przestrzenie w budynkach lub poza budynkami, w których zainstalowane są urządzenia elektroenergetyczne i które są dostępne tylko dla upoważnionych pracowników,
7)
pomieszczenia zagrożone pożarem lub wybuchem - obiekty, pomieszczenia, strefy i przestrzenie zewnętrzne, zaliczone do jednej z pięciu kategorii niebezpieczeństwa pożarowego (I-V) lub jednej z pięciu kategorii zagrożenia wybuchem (WI-WV) na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1967 r. w sprawie klasyfikacji obiektów budowlanych i zakładów pracy pod względem niebezpieczeństwa pożarowego i zagrożenia wybuchem (Dz. U. Nr 8, poz. 34),
8)
urządzenie bez bliższego określenia - urządzenie znajdujące się w zakładzie energetycznym oraz urządzenie określone w § 1 ust. 2.

Rozdział  2.

Przepisy ogólne.

§  3.
1.
Trasy ruchu kołowego, przejścia dla pieszych oraz drogi pożarowe na terenie zakładu powinny być oznaczone, zabezpieczone i należycie utrzymane, a ruch pojazdów zorganizowany w sposób nie powodujący kolizji.
2.
Przy rozbudowie zakładu należy oddzielić ogrodzeniem część zakładu znajdującego się w eksploatacji od części nowo budowanej.
§  4.
1.
Otwarte kanały, studzienki, zbiorniki, wykopy lub inne podobne wgłębienia w miejscach dostępnych dla ludzi na terenie zakładu powinny być w sposób widoczny oznaczone znakami ostrzegawczymi, a miejsca szczególnie niebezpieczne - ogrodzone.
2.
Znaki ostrzegawcze i ogrodzenia (ust. 1) powinny być od zmierzchu do świtu i w razie ograniczonej widoczności oświetlone lampami ostrzegawczymi.
3.
Otwarte kanały i zbiorniki wodne powinny być wyposażone w odpowiedni sprzęt i urządzenia ratunkowe (koła ratunkowe klamry i poręcze chwytowe, zejścia) w miejscach wymagających takich zabezpieczeń.
§  5.
1.
Komory podziemne, studzienki rewizyjne, kanały kablowe, wentylacyjne i inne pomieszczenia podziemne powinny być należycie zabezpieczone przed zalaniem wodą opadową i gruntową oraz powinny mieć zapewnioną należytą wentylację.
2.
Pokrywy i włazy do pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, powinny mieć odpowiednie zamknięcia, uniemożliwiające dostęp do tych pomieszczeń osobom nie upoważnionym.
§  6.
1.
Przed przystąpieniem do robót ziemnych powinny być rozpoznane i oznaczone na terenie przyszłych robót przewody i urządzenia uzbrojenia podziemnego, a w szczególności sieci elektroenergetyczne, cieplne, gazowe, wodne i inne.
2.
Prace w wykopach ziemnych powinny być odpowiednio zabezpieczone.
§  7.
Urządzenia pracujące przy temperaturze czynnika wyższej od 60oC powinny mieć izolację tak utrzymaną, aby ich temperatura zewnętrzna w miejscach dostępnych nie przekraczała 60oC.
§  8.
1.
Obiekty z zainstalowanymi urządzeniami, których ruch stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego, powinny być oznaczone znakami ostrzegawczymi i tablicami z zakazem wstępu osobom nie upoważnionym.
2.
Pomieszczenia ruchu elektrycznego powinny być zamknięte i dostępne tylko dla upoważnionych pracowników.
§  9.
1.
Urządzenia powinny być uruchamiane tylko przez upoważnionych pracowników z zachowaniem kolejności czynności określonych w instrukcji o eksploatacji.
2.
Urządzenia, których ruch stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego, można uruchamiać dopiero po uprzednim ostrzeżeniu osób znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie o zamierzonym uruchomieniu urządzeń.
§  10.
Prace na wysokości mogą być wykonywane tylko przy zastosowaniu odpowiednich urządzeń (rusztowania, pomosty, podnośniki) lub innych właściwych dla tego rodzaju pracy ochron, zabezpieczeń oraz sprzętu.
§  11.
Miejsca pracy powinny być oznaczone i odpowiednio zabezpieczone.
§  12.
1.
Urządzenia lub ich części, które mają być poddane pracom konserwacyjnym lub remontowym, powinny być wyłączone z ruchu oraz skutecznie zabezpieczone przed nieprzewidzianym ich włączeniem do ruchu.
2.
Urządzenie, które znajduje się w pobliżu miejsca wykonywania prac określonych w ust. 1, a którego ruch może zagrażać bezpieczeństwu wykonywania prac, powinno być wyłączone z ruchu.
3.
W uzasadnionych wypadkach prace, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być zabezpieczone innymi środkami, przy zastosowaniu jednak trybu postępowania przewidzianego w § 17.
§  13.
1.
Zabrania się wykonywania przez osoby nie upoważnione zmian osłon, ochron i innych istniejących zabezpieczeń urządzeń.
2.
W czasie ruchu urządzenia zabrania się zdejmowania osłon z części ruchomych.
§  14. 1
Sprzęt oświetleniowy i narzędzia z napędem elektrycznym używane przy wykonywaniu prac powinny spełniać wymagania dotyczące ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach elektroenergetycznych.
§  15.
1.
Prace w kotłach oraz w komorach i kanałach sieci cieplnych mogą być wykonywane po usunięciu znajdujących się w nich gazów.
2.
Zabrania się sprawadzania obecności gazów w pomieszczeniach, o których mowa w ust. 1, za pomocą otwartego ognia.
3.
Przy wykonywaniu prac spawalniczych w pomieszczeniach, o których mowa w ust. 1, butle z acetylenem i tlenem nie mogą się znajdować wewnątrz tych pomieszczeń.
§  16.
1.
Prace w pomieszczeniach, o których mowa w § 15 ust. 1, nie mogą być wykonywane w temperaturze powyżej 30oC.
2.
Wykonywanie prac, o których mowa w ust. 1, w temperaturze do 50oC jest dozwolone pod warunkiem zastosowania:
1)
środków chłodzących i obniżających temperaturę powietrza otaczającego bezpośrednio pracownika,
2)
ubioru ochronnego,
3)
przerw w pracy i odpoczynku na zewnątrz pomieszczenia.
§  17.
1.
Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego mogą być wykonywane przy zastosowaniu odpowiednich środków całkowicie zabezpieczających zdrowie i życie ludzkie oraz na podstawie polecenia pisemnego, wydanego przez osobę kierownictwa lub dozoru, upoważnioną przez kierownika zakładu.
2.
Polecenie pisemne, o którym mowa w ust. 1, powinno określać:
1)
zakres, rodzaj, miejsce i termin wykonania pracy,
2)
środki, za pomocą których praca ma być wykonana,
3)
pracowników wyznaczonych do przygotowania miejsca pracy i dopuszczenia do pracy,
4)
pracowników wyznaczonych do kierowania pracami lub do nadzorowania pracy.
3. 2
Nie wymagają polecenia pisemnego, o którym mowa w ust. 1, czynności związane z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego oraz prace określone w instrukcjach i wykonywane przez wyznaczonych pracowników.
§  18.
Do prac wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego (§ 17) zalicza się w szczególności prace:
1)
wewnątrz komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin, elektrofiltrów i walczaków kotłów,
2)
wewnątrz zasobników węgla, pyłu węglowego, żużla i popiołu oraz innych zbiorników i pomieszczeń, w których mogą znajdować się gazy lub ciecze trujące, żrące, duszące, palne lub wybuchowe,
3)
w obiegach przygotowywania pyłu węglowego, wewnątrz młynów węglowych, przy wentylatorach młynowych, cyklonach i separatorach,
4)
wymagające odkrycia kadłubów turbin, wyjęcia wirników turbiny i generatora oraz naprawy i wyważania tych wirników,
5)
w obiegach wody w elektrowniach parowych i wodnych, wymagające wejścia do kanałów, rurociągów, rur ssawnych i zbiorników, jak również prace na ujęciach i zrzutach wody wykonywane z pomostów, łodzi lub barek oraz prace prowadzone pod powierzchnią wody,
6)
przy zastosowaniu spawania oraz inne prace wymagające posługiwania się otwartym źródłem ognia, wykonywane w pomieszczeniach zagrożonych niebezpieczeństwem pożaru lub zagrożone wybuchem,
7)
konserwacyjne lub remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się całkowicie lub częściowo pod napięciem, z wyjątkiem prac polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1 kV bezpieczników i żarówek (świetlówek) o nie uszkodzonej obudowie i oprawach.
8)
wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem,
9)
przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej o napięciu 1 kV i powyżej, jeżeli drugi tor linii pozostaje pod napięciem,
10)
przy wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się z liniami znajdującymi się pod napięciem,
11)
przy wykonywaniu prób i pomiarów z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez wyznaczonych pracowników w ustalonych miejscach pracy (laboratoria, stacje prób),
12)
przy jonizatorach radioaktywnych i wysokonapięciowych stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych.
§  19.
1.
Wykonywanie prac może być powierzone tylko pracownikom, którzy posiadają wymagane kwalifikacje.
2.
Prace w zakresie dozoru, obsługi oraz samodzielnych napraw i konserwacji urządzeń energetycznych mogą wykonywać tylko pracownicy, którzy posiadają wymagane zaświadczenia kwalifikacyjne.
3. 3
Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego powinny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby.
§  20.
W każdym miejscu pracy, w którym zatrudniony jest zespół złożony co najmniej z dwóch pracowników, powinien być wyznaczony spośród nich pracownik kierujący zespołem.
§  21.
Zabrania się powierzania pracownikowi o zmniejszonej sprawności fizycznej lub psychicznej wykonywania prac w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, jak również prac, w których wyniku mogłoby powstać takie zagrożenie (czynności łączeniowe).
§  22.
Zakład powinien wyposażyć pracowników w niezbędne narzędzia pracy, sprzęt ochrony osobistej i odzież ochronną, dostosowane do warunków i rodzaju wykonywanych robót.
§  23.
Narzędzia pracy i sprzęt ochrony osobistej należy przechowywać w miejscach do tego celu przeznaczonych oraz wydawać po sprawdzeniu ich stanu technicznego.
§  24.
1.
Urządzenia kontrolno-pomiarowe i sygnalizacyjne oraz narzędzia pracy i sprzęt ochrony osobistej powinny być utrzymane w należytym stanie technicznym gwaratującym pełne bezpieczeństwo zdrowia i życia ludzkiego.
2.
Zabrania się używania uszkodzonych lub niesprawnych urządzeń i sprzętu, o których mowa w ust. 1.
§  25.
Wskaźniki aparatury kontrolno-pomiarowej powinny być oświetlone i utrzymane w stanie umożliwiającym odczytywanie ich wskazań.
§  26.
Osoby dozoru technicznego powinny okresowo sprawdzać:
1)
posiadanie i używanie sprawnych narzędzi pracy i sprzętu ochrony osobistej oraz
2)
stan techniczny urządzeń zainstalowanych dla ochrony zdrowia i życia ludzkiego.
§  27.
1.
Szczegółowe wskazówki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla poszczególnych stanowisk roboczych powinny być doręczone pracownikom za pokwitowaniem.
2.
W miejscach widocznych i dostępnych należy wywiesić informację zawierającą wskazówki w sprawie postępowania w razie wypadku (awarii, pożaru, wybuchu, porażenia prądem elektrycznym) oraz wyciągi z odpowiednich przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy określających podstawowe zasady bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Rozdział  3.

Przepisy dodatkowe dla niektórych oddziałów

zakładu energetycznego.

Składowanie paliwa.

§  28.
Zasady obsługi składowiska, a w szczególności zasady pobierania węgla, napełniania i obsługi zasobników, kontroli składowanego węgla i zapobiegania pożarom i wybuchom, powinny być szczegółowo określone w instrukcji, o której mowa w § 56.
§  29.
1.
Zabrania się wchodzenia i przechodzenia przez urządzenia ładunkowe (wywrotnice wagonowe, przenośniki taśmowe, czerpakowe) w czasie ruchu lub chwilowego postoju tych urządzeń.
2. 4
Przepis ust. 1 nie dotyczy stałych pomostów i innych wyznaczonych przejść nad urządzeniami przeładunkowymi oraz wywrotnic wagonowych, wyposażonych w sprawnie działające blokady.
§  30.
1.
Paliwa płynne i gazowe można magazynować tylko w specjalnie do tego przystosowanych pomieszczeniach i zbiornikach.
2.
Pomieszczenia dystrybucyjne i kontrolno-pomiarowe bez stałej obsługi oraz komory podziemnych sieci paliw płynnych i gazowych powinny być dostępne tylko dla upoważnionych pracowników.
§  31.
1.
Pomieszczenia magazynowe paliw płynnych i gazowych powinny mieć skuteczną wentylację.
2.
Kierownik zakładu powinien wprowadzić obowiązek okresowego kontrolowania koncentracji gazów w pomieszczeniach magazynowych paliw płynnych i gazowych.

Urządzenia do nawęglania.

§  32.
1.
Urządzenia kruszące, młyny i inne urządzenia do nawęglania powinny być utrzymane w takim stanie technicznym, aby uniemożliwione było przekroczenie dopuszczalnych stężeń zapylenia.
2.
Urządzenia do mechanicznego transportu pyłu oraz zbiorniki pyłu powinny mieć sprawnie działającą instalację odpowietrzającą.
3.
Szczelność i sprawność działania urządzeń, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny być okresowo sprawdzane.
§  33.
Stanowiska pracy pracowników obsługi kotłów oraz pracowników obsługi urządzeń do nawęglania powinny mieć należytą łączność oraz powinny być wyposażone w urządzenia umożliwiające awaryjne wstrzymanie ruchu urządzeń do nawęglania.
§  34.
1.
Klapy przeciwwybuchowe młynów powinny być tak rozmieszczone, aby wykluczały możliwość wypadku z ludźmi.
2.
W razie wybuchu w urządzeniach młynów, powodującego otwarcie klap przeciwwybuchowych, ponowne uruchomienie młynów może nastąpić tylko po całkowitej likwidacji przyczyn i skutków wybuchu.
3.
Gazy spalinowe lub powietrze nośne, wydalane z urządzeń młynów na zewnątrz, powinny być odpylane.
4.
Z pomieszczeń, w których znajdują się przewody i inne elementy urządzeń młynów, należy systematycznie usuwać gromadzący się pył.
§  35.
1.
Prace wewnątrz zasobników węgla, młynów, wentylatorów, separatorów, cyklonów oraz innych urządzeń do nawęglania mogą być wykonywane po ich opróżnieniu z paliwa, oczyszczeniu z pyłu węglowego i przewietrzeniu, po wyłączeniu z ruchu przenośników oraz innych urządzeń podających i odbierających paliwa, a także po trwałym odcięciu od współpracujących urządzeń, z których mogłyby dostać się spaliny, gorące powietrze lub para wodna.
2.
Wykonywanie prac wewnątrz zasobników węgla podczas ruchu urządzenia jest dozwolone pod warunkiem zamknięcia zsypu węgla i po zastosowaniu odpowiednich środków zabezpieczających.

Kotłownie oraz składowanie żużla i popiołu.

§  36.
1.
Pomieszczenia kotłowni powinny mieć skutecznie działającą wentylację nawiewno-wywiewną.
2.
W kotłowniach o grawitacyjnym ciągu spalin zabrania się instalowania urządzeń mechanicznej wentylacji wywiewnej.
§  37.
Urządzenia kotłowni, a w szczególności zawory bezpieczeństwa, urządzenia zasilające, spustowe, przelewowe, wydmuchowe, osłony i izolacje, poręcze i schody, powinny być utrzymywane w należytym stanie technicznym, zapewniającym bezpieczeństwo obsługi i otoczenia.
§  38.
W pomieszczeniach kotłowni należy zapewnić zastępcze źródło światła, umożliwiające bezpieczną pracę w razie wyłączenia oświetlenia podstawowego.
§  39.
1.
Urządzenia do odżużlania i odpopielania nie mogą powodować w pomieszczeniach kotłowni przekroczenia dopuszczalnych stężeń zapylenia.
2.
Prace przy usuwaniu żużla i popiołu należy wykonywać po zastosowaniu należytego zabezpieczenia pracowników przed poparzeniem i szkodliwym działaniem pyłów lub gazów oraz po odpowiednim zabezpieczeniu pomieszczeń i otoczenia przed skutkami działania rozżarzonego żużlu.
3.
Gaszenie żużla i popiołu powinno być dokonywane w specjalnie do tego przeznaczonych pomieszczeniach lub przestrzeniach.
§  40.
Otwieranie włazów i innych otworów komory żużlowej może być dokonywane tylko w czasie ustabilizowanej pracy kotła i za zgodą pracowników obsługi kotła.
§  41.
1.
Prace wewnątrz kotłów mogą być wykonywane tylko po
1)
odłączeniu i zabezpieczeniu zaślepkami dostosowanymi do ciśnienia w kotle w czasie jego ruchu wszystkich połączeń kotła z instalacjami lub urządzeniami, które mogą być źródłem zagrożenia dla pracowników,
2)
usunięciu nawisów, żużla, wypadających cegieł ze ścian i sklepienia oraz popiołu z lejów i zasypów.
2.
Włazy do walczaka kotła mogą być otwarte dopiero po stwierdzeniu, że w walczaku nie ma pary lub wody pod ciśnieniem.
3.
Zabrania się jednoczesnego wykonywania prac wewnątrz kotłów i lejów zsypowych.
§  42.
1.
Zasady składowania żużla i popiołu oraz eksploatacji urządzeń na składowiskach powinny być szczegółowo ustalone w instrukcji, o której mowa w § 56.
2.
Składowisko żużla i popiołu powinno być zabezpieczone przed rozpylaniem popiołu do otoczenia oraz oznaczone odpowiednimi tablicami ostrzegawczymi.

Sieci cieplne.

§  43.
1.
Komory i kanały przechodnie podziemnych sieci cieplnych powinny być wyposażone w niezbędną ilość włazów odpowiednio rozmieszczonych i zaopatrzonych w dobrze utrzymane drabiny lub klamry.
2.
Wejścia do komór i kanałów nie mogą być zastawiane przedmiotami utrudniającymi swobodny dostęp do nich lub ograniczającymi swobodę ruchów w komorze.
§  44.
1.
Zabrania się wykonywania prac remontowych przy rurociągach znajdujących się pod ciśnieniem czynnika lub napełnionych wodą.
2. 5
Prace remontowe przy rurociągach sieci cieplnych mogą być wykonywane po:
1)
odłączeniu odcinków remontowanych od sieci znajdujących się pod ciśnieniem pary lub gorącej wody przez zamknięcie zasuw lub zaworów i po zabezpieczeniu remontowanego odcinka przed przedostawaniem sie pary lub gorącej wody do stanowisk pracy osób przeprowadzających prace remontowe,
2)
otwarciu zaworów spustowych, odwadniających i odpowietrzających.
3)
odpowiednim zabezpieczeniu zasuw i zaworów przed otwarciem lub zamknięciem przez nieupoważnione osoby oraz po wywieszeniu tablic ostrzegawczych,
3. 6
Jeżeli wykonanie prac remontowych wymaga obecności ludzi wewnątrz rurociągów bądź gdy zabezpieczenie remontowanego odcinka (ust. 2 pkt 1) nie zapewnia odpowiedniej szczelności i stwarza zagrożenie przedostawania się pary lub gorącej wody do stanowisk pracy osób przeprowadzających prace remontowe, konieczne jest zabezpieczenie odcinka zaślepkami dostosowanymi do ciśnienia w sieci w czasie ruchu.
4. 7
Prace remontowe mogą być również wykonywane po odłączeniu i wymontowaniu części rurociągu.

Urządzenia gazownicze.

§  45.
1.
Urządzenia do spalania paliw gazowych powinny być wyposażone w aparaturę i instalacje do utrzymania stałego ciśnienia gazu przed palnikami oraz zabezpieczające przed wzrostem ciśnienia w instalacji.
2.
W razie zgaśnięcia płomienia i spadku ciśnienia w urządzeniach (instalacjach), o których mowa w ust. 1, powinno nastąpić samoczynne odcięcie gazu.
3.
Urządzenia, o których mowa w ust. 1, powinny mieć zdalnie sterowaną instalację odcinającą w razie potrzeby dopływ gazu.
4.
Palnik gazowy powinien być wyposażony w urządzenia zabezpieczające przed cofnięciem się płomienia do instalacji lub oderwaniem się płomienia.
§  46.
Do przedmuchiwania instalacji gazowej należy stosować parę wodną lub gazy obojętne, nie tworzące mieszanek wybuchowych (azot, dwutlenek węgla, spaliny).
§  47.
Zakład, w którym użytkowane są paliwa gazowe powinien mieć odpowiednio w tym zakresie przeszkolony personel służby eksploatacyjnej oraz powinien być wyposażony w niezbędny sprzęt ratunkowy, higieniczno-sanitarny oraz w wykrywacze gazu.
§  48.
W zakresie prac przy urządzeniach gazowniczych oraz dla zapewnienia warunków bezpieczeństwa w pomieszczeniach, w których znajdują się te urządzenia, należy stosować odpowiednio przepisy §§ 5, 6, 7, 9, 11, 18, 20, 21, 81, 83, 84 i 92 rozporządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 23 września 1968 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przemysłu gazowniczego (Dz. U. Nr 38, poz. 272).

Rozdział  4.

Przepisy dodatkowe dla urządzeń elektroenergetycznych.

§  49.
1.
Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych należy wykonywać po wyłączeniu urządzeń spod napięcia.
2.
Bez wyłączenia napięcia zezwala się na wykonywanie prac:
1)
polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1 kV wkładek bezpiecznikowych i żarówek (świetlówek) o nie uszkodzonej obudowie i oprawie,
2)
przy wykonywaniu prób i pomiarów w sposób określony w instrukcjach o eksploatacji,
3)
w innych wypadkach nie określonych w pkt 1 i 2 wyłącznie przy zastosowaniu specjalnych środków przewidzianych w instrukcjach o eksploatacji, które zapewnią bezpieczne wykonanie pracy.
§  50.
1.
Wyłączenia urządzeń spod napięcia należy dokonać w taki sposób, aby uzyskać widoczną przerwę w obwodach zasilających urządzenia. Nie jest konieczne, aby przerwa ta była widoczna z miejsca wykonywania prac.
2.
Za widoczną przerwę izolacyjną uważa się:
1)
widoczne otwarcie zestyków łącznika na odległość bezpieczną,
2)
wyjęcie wkładek bezpiecznikowych,
3)
zdemontowanie części obwodu zasilającego.
§  51.
1.
Przed rozpoczęciem prac przy urządzeniach wyłączonych spod napięcia należy:
1)
zastosować odpowiednie zabezpieczenia przed przypadkowym załączeniem napięcia,
2)
sprawdzić brak napięcia w wyłączonym obwodzie,
3)
uziemić wyłączone urządzenie,
4)
wywiesić odpowiednie tablice ostrzegawcze.
2.
Odpowiednim zabezpieczeniem przed przypadkowym załączeniem napięcia (ust. 1 pkt 1) jest w szczególności:
1)
w urządzeniach o napięciu do 1 kV - wstawienie wkładek izolujących między otwarte styki łączników; nie jest konieczne stosowanie wkładek izolujących w razie dokonania wyłączenia przez wyjęcie wkładek bezpiecznikowych,
2)
w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV - unieruchomienie (zablokowanie) łącznika.
3.
Jeżeli spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, jest niemożliwe, należy wyznaczyć pracownika zobowiązanego do nieprzerwanego czuwania, aby nie dopuścić do załączenia łącznika.
4.
Uziemienia (ust. 1 pkt 3) należy wykonać po obu stronach miejsca pracy, przy czym co najmniej jedno uziemienie powinno być widoczne z miejsca pracy.
5.
Dopuszcza się odstępstwa od wymagań przewidzianych w ust. 1 pkt 3, jeżeli zastosuje się inne skuteczne środki ochrony przeciwpożarowej, które zapewnią bezpieczne wykonanie pracy.
§  52.
Przed rozpoczęciem prac przy elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się z liniami znajdującymi się pod napięciem lub które znajdują się w pobliżu takich linii, należy sąsiednie linie wyłączyć spod napięcia i uziemić, jeżeli jest to niezbędne dla bezpiecznego wykonywania pracy.
§  53.
Zabrania się wykonywania czynności łączeniowych, jeżeli w pobliżu miejsca łączenia urządzeń przebywają osoby do tych czynności nie upoważnione.
§  54.
1.
Prace porządkowe w pomieszczeniach ruchu elektrycznego mogą być wykonywane przez osoby nie należące do stałej obsługi w tych pomieszczeniach tylko pod stałym nadzorem upoważnionych pracowników.
2.
Oględziny czynnych urządzeń elektroenergetycznych w pomieszczeniach ruchu elektrycznego powinny być dokonywane w obecności pracowników obsługi tych urządzeń. Kierownik zakładu może upoważnić osobę kierownictwa lub dozoru do jednoosobowego przeprowadzenia oględzin.
§  55.
1.
Porażonego prądem elektrycznym należy natychmiast uwolnić spod działania prądu.
2.
Uwolnienia porażonego spod działania prądu elektrycznego należy dokonać w sposób bezpieczny, zależny od warunków, w których nastąpiło porażenie:
1)
przez spowodowanie wyłączenia napięcia właściwego obwodu elektrycznego albo
2)
przez odciągnięcie porażonego od urządzeń znajdujących się pod napięciem, a
3)
w razie porażenia prądem elektrycznym o napięciu do 1 kV - przez odizolowanie porażonego, uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało.
3.
Po uwolnieniu porażonego spod działania prądu elektrycznego należy zapewnić udzielenie porażonemu pomocy lekarskiej, a do czasu przybycia lekarza prowadzić wszelką dostępną akcję ratowniczą.

Rozdział  5.

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  56.
Zakłady pracy wydadzą szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach roboczych na podstawie przepisów niniejszego rozporządzenia w okresie 6 miesięcy od dnia jego ogłoszenia.
§  57.
Tracą moc "Przepisy eksploatacji elektrowni i sieci", zatwierdzone przez Ministra Górnictwa i Energetyki dnia 16 grudnia 1959 r.
§  58.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.
1 § 14 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
2 § 17 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
3 § 19 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
4 § 29 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
5 § 44 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
6 § 44 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.
7 § 44 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia z dnia 15 marca 1974 r. (Dz.U.74.12.72) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1974 r.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024