Prawo o notariacie.

USTAWA

z dnia 25 maja 1951 r.

Prawo o notariacie.

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

Art.  1.

Państwowe biura notarialne są powołane do sporządzania aktów, którym strony obowiązane są lub chcą nadać formę notarialną, do uwierzytelniania i poświadczania dokumentów oraz do dokonywania innych czynności zleconych przez prawo.

Art.  2.

Minister Sprawiedliwości ustala ilość państwowych biur notarialnych oraz plan ich rozmieszczenia.

Art.  3.

Państwowe biuro notarialne obejmuje jednego lub więcej notariuszów oraz pracowników notarialnych.

Art.  4.

Kierownictwo biura sprawuje notariusz wyznaczony przez Ministra Sprawiedliwości.

Art.  5.

§ 1. Czynności notarialnych dokonuje notariusz.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może powierzyć asesorowi notarialnemu pełnienie czynności notarialnych przez określony czas.

§ 3. W razie niemożności pełnienia czynności przez notariusza prezes sądu wojewódzkiego powierza na ten okres czasu pełnienie czynności notarialnych asesorowi notarialnemu.

§ 4. W przypadkach nagłych kierownik państwowego biura notarialnego może powierzyć na okres najwyżej pięciu dni pełnienie czynności notarialnych asesorowi notarialnemu, o czym bezzwłocznie zawiadamia prezesa sądu wojewódzkiego.

§ 5. Przepisy dotyczące notariuszy stosuje się odpowiednio do asesora notarialnego w czasie pełnienia przez niego obowiązków notariusza.

Art.  6.

§ 1. W przypadkach niemożności pełnienia czynności przez notariusza prezes sądu wojewódzkiego może wyjątkowo powierzyć pełnienie obowiązków notariusza:

a) aplikantom notarialnym,

b) osobom mającym kwalifikacje na stanowisko notariusza.

§ 2. Kierownik państwowego biura notarialnego w przypadkach nagłych może powierzyć osobom wymienionym w § 1 pełnienie obowiązków notariusza, nie dłużej jednak niż na pięć dni. Kierownik biura bezzwłocznie zawiadamia o tym prezesa sądu wojewódzkiego.

Art.  7.

§ 1. Czynności notarialnych dokonuje się w lokalu państwowego biura notarialnego.

§ 2. Poza tym lokalem czynność notarialna może być dokonana, jeżeli tego wymaga charakter czynności albo jeżeli strona z usprawiedliwionych przyczyn nie może stawić się do państwowego biura notarialnego.

Art.  8.

§ 1. Zwierzchni nadzór nad działalnością państwowych biur notarialnych sprawuje Minister Sprawiedliwości.

§ 2. Minister Sprawiedliwości wykonuje nadzór przez organy powołane do sprawowania nadzoru nad sądami powszechnymi oraz przez prezesów sądów wojewódzkich.

Art.  9.

§ 1. Za dokonanie czynności notarialnych państwowe biura notarialne pobierają opłaty na rzecz Skarbu Państwa.

§ 2. 1 Opłaty nie uiszczone ściąga sąd powiatowy tak jak należności sądowe. Na postanowienie państwowego biura notarialnego o obowiązku uiszczenia opłat służy zażalenie do sądu wojewódzkiego. Prawomocne postanowienie stanowi tytuł wykonawczy.

§ 3. 2 Wysokość opłat oraz zasady pobierania i zwalniania od nich określa w drodze rozporządzenia Ministrów Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Finansów.

Art.  10.

Minister Sprawiedliwości określi wzory pieczęci dla państwowych biur notarialnych.

Rozdział  2.

Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy z notariuszem oraz zmiana warunków pracy. ³

Art.  11. ⁴

§ 1. Stosunek pracy z notariuszem nawiązuje się na podstawie mianowania z dniem określonym w akcie nominacji, a jeżeli dnia tego nie określono - z dniem doręczenia notariuszowi tego aktu.

§ 2. Notariuszy mianuje Minister Sprawiedliwości.

Art.  12.

Na stanowisko notariusza może być mianowany, kto:

1) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków notariusza w Polsce Ludowej,

2) posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw publicznych i obywatelskich praw honorowych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych,

3) jest nieskazitelnego charakteru,

4) ukończył wyższe studia prawnicze,

5) odbył aplikację notarialną,

6) złożył egzamin notarialny,

7) pracował w charakterze asesora notarialnego co najmniej 1 rok.

Art.  13.

§ 1. Od wymagań określonych w art. 12 pkt 5, 6 i 7 zwolnieni są:

1) profesorowie i docenci prawa cywilnego i postępowania cywilnego polskich szkół wyższych,

2) 5 sędziowie,

3) 6 (skreślony).

§ 2. 7 Przepis § 1 pkt 2 ma zastosowanie, jeżeli od pełnienia czynności sędziowskich nie upłynęło więcej aniżeli trzy lata.

Art.  14. ⁸

Obejmując stanowisko notariusz składa wobec prezesa właściwego sądu wojewódzkiego ślubowanie według roty przepisanej dla pracowników urzędów państwowych. Notariusz przechodzący z jednego stanowiska notarialnego na inne nie składa ponownego ślubowania.

Art.  14¹. ⁹

§ 1. Minister Sprawiedliwości rozwiązuje stosunek pracy z notariuszem, jeżeli notariusz:

1) zrzeknie się swego stanowiska,

2) nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków notariusza,

3) bez usprawiedliwionej przyczyny nie zgłosi się do pracy niezwłocznie po nawiązaniu z nim stosunku pracy,

4) z powodu choroby lub ułomności został orzeczeniem komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia uznany za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków notariusza,

5) z powodu choroby lub urlopu dla poratowania zdrowia nie pełnił obowiązków dłużej niż rok; przy obliczaniu rocznego okresu niepełnienia obowiązków stosuje się przepis art. 59 § 2 lit. c) Prawa o ustroju sądów powszechnych,

6) przekroczył sześćdziesiąt pięć lat życia, chyba że Minister Sprawiedliwości na wniosek zainteresowanego notariusza wyrazi zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska, nie dłużej jednak niż do ukończenia lat siedemdziesięciu.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może rozwiązać stosunek pracy z notariuszem w razie nieuzasadnionej odmowy notariusza poddania się badaniu lekarskiemu przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

§ 3. Rozwiązanie stosunku pracy z notariuszem w przypadkach określonych w § 1 pkt 2 i 4-6 oraz § 2 następuje za trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Rozwiązanie stosunku pracy w przypadku określonym w § 1 pkt 1 i 3 następuje w dniu oznaczonym w decyzji Ministra Sprawiedliwości o rozwiązaniu stosunku pracy.

§ 4. Jeżeli przyczyną rozwiązania stosunku pracy z notariuszem jest uznanie go za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków notariusza, orzeczone w czasie niepełnienia obowiązków z powodu choroby, rozwiązanie stosunku pracy z notariuszem następuje z zachowaniem okresu przewidzianego w § 1 pkt 5.

Art.  14². ¹⁰

Minister Sprawiedliwości wydala notariusza z pracy w razie skazania notariusza prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności, jeżeli wykonanie kary nie zostało warunkowo zawieszone.

Art.  14³. ¹¹

§ 1. Notariusz może być przeniesiony do innej miejscowości za jego zgodą, a bez zgody:

1) jeżeli wymagają tego zmiany planu rozmieszczenia państwowych biur notarialnych lub zakresu ich działania,

2) dla utrzymania powagi stanowiska notariusza,

3) jeżeli przeniesienie zostało orzeczone jako kara dyscyplinarna.

§ 2. Przeniesienia dokonuje Minister Sprawiedliwości.

§ 3. Przeniesienie bez zgody notariusza może nastąpić po uprzedzeniu na trzy miesiące przed terminem przeniesienia, chyba że zostało orzeczone jako kara dyscyplinarna.

Rozdział  3.

Obowiązki i prawa notariuszów.

Art.  15.

Notariusz obowiązany jest wiernie służyć Polsce Ludowej, czuwać nad zgodnością z prawem dokonywanych czynności notarialnych, obowiązki swe wypełniać sumiennie i gorliwie, dochować tajemnicy służbowej oraz w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, uczciwości i sprawiedliwości społecznej.

Art.  16.

§ 1. Notariusz obowiązany jest przy dokonywaniu czynności notarialnych czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i interesów instytucji i przedsiębiorstw państwowych oraz innych podmiotów gospodarki uspołecznionej, organizacji społecznych, a także osób fizycznych.

§ 2. Notariusz obowiązany jest udzielać stronom potrzebnych objaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej.

Art.  17.

§ 1. Ze stanowiskiem notariusza nie wolno łączyć innego stanowiska pracownika państwowego z wyjątkiem nauczyciela i pracownika nauki.

§ 2. Notariuszowi nie wolno podejmować się zajęcia ubocznego; nie dotyczy to działalności naukowej, pedagogicznej, literackiej, artystycznej i publicystycznej.

§ 3. Notariusz obowiązany jest zawiadomić prezesa właściwego sądu wojewódzkiego o zamiarze podjęcia się zajęcia ubocznego.

Art.  18. ¹²

Do notariuszy stosuje się odpowiednio przepisy art. 67, 72 oraz 74-82 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Art.  19. ¹³

§ 1. Za naruszenie swych obowiązków notariusz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną. Za naruszenie obowiązków mniejszej wagi prezes sądu wojewódzkiego może nałożyć karę porządkową upomnienia, bez wszczynania postępowania dyscyplinarnego.

§ 2. Karami dyscyplinarnymi są:

1) nagana,

2) przeniesienie do innej miejscowości na koszt skazanego,

3) usunięcie ze stanowiska kierowniczego w państwowym biurze notarialnym,

4) wydalenie z pracy.

§ 3. Do odpowiedzialności dyscyplinarnej notariuszy stosuje się odpowiednio przepisy art. 78 i 80 Prawa o ustroju sądów powszechnych.

§ 4. Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady i tryb postępowania dyscyplinarnego, zawieszania w pełnieniu obowiązków notariusza i wynagradzania w czasie tego zawieszenia.

Rozdział  4.

Aplikanci i asesorzy notarialni.

Art.  20. ¹⁴

§ 1. Stosunek pracy z aplikantem notarialnym nawiązuje się na podstawie mianowania z dniem określonym w akcie nominacji, a jeżeli dnia tego nie określono - z dniem doręczenia tego aktu osobie mianowanej. Aplikantem notarialnym może być mianowany ten, kto odpowiada warunkom określonym w art. 12 pkt 1-4.

§ 2. Przystępując do pracy aplikant składa wobec prezesa właściwego sądu wojewódzkiego ślubowanie według roty przepisanej dla pracowników urzędów państwowych.

Art.  21.

Aplikantów mianuje, przydziela do określonych biur notarialnych i zwalnia prezes sądu wojewódzkiego. Przeniesienie aplikanta do okręgu innego sądu wojewódzkiego należy do Ministra Sprawiedliwości.

Art.  22.

§ 1. Aplikacja notarialna trwa dwa lata i powinna być zakończona egzaminem notarialnym.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może w poszczególnych przypadkach skrócić aplikację do jednego roku.

Art.  23. ¹⁵

Minister Sprawiedliwości może zaliczyć na poczet aplikacji notarialnej okres pracy na stanowisku aplikanta sądowego, jednak nie dłuższy niż jeden rok, pracownikowi zaś notarialnemu, który ukończył wyższe studia prawnicze, może zaliczyć takiż okres pracy w biurze notarialnym.

Art.  24.

Liczbę aplikantów notarialnych oznacza Minister Sprawiedliwości.

Art.  25.

Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia organizację aplikacji notarialnej oraz zakres egzaminu notarialnego, tryb jego przeprowadzania i skład komisji egzaminacyjnej.

Art.  26.

§ 1. 16 Aplikanta notarialnego, który ukończył aplikację i zdał egzamin notarialny, Minister Sprawiedliwości może mianować asesorem notarialnym. Przepis art. 20 ma odpowiednie zastosowanie.

§ 2. Asesor notarialny wykonuje swoje obowiązki w okręgu sądu wojewódzkiego wymienionym w nominacji. Prezes sądu wojewódzkiego przydziela asesora notarialnego do określonego biura notarialnego.

§ 3. Przeniesienie asesora notarialnego do okręgu innego sądu wojewódzkiego oraz zwolnienie należy do Ministra Sprawiedliwości.

Art.  27. ¹⁷

§ 1. Do aplikantów i asesorów notarialnych stosuje się odpowiednio przepis art. 14².

§ 2. Ponadto do aplikantów i asesorów notarialnych stosuje się przepisy art. 65, 65¹, 65⁴, 135³, 136 § 1 lit. a) i § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz do aplikantów notarialnych - art. 135¹, a do asesorów notarialnych - art. 65³ tego prawa.

Rozdział  5.

Pracownicy notarialni.

Art.  28. ¹⁸

§ 1. W państwowych biurach notarialnych zatrudnieni są pracownicy administracyjni i inni pracownicy notarialni.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może określić w drodze rozporządzenia, po porozumieniu z zarządem głównym właściwego związku zawodowego, zasady i tryb dokonywania ocen kwalifikacyjnych pracowników notarialnych oraz szczegółowe obowiązki tych pracowników.

§ 3. 19 (skreślony).

Rozdział  6.

Zakres działania państwowych biur notarialnych.

Art.  29.

Państwowe biura notarialne wykonują następuje czynności:

1) sporządzają akty notarialne,

2) sporządzają poświadczenia,

3) doręczają oświadczenia,

4) spisują protokoły w przypadkach prawem przewidzianych,

5) sporządzają protesty weksli, czeków, warrantów i innych dokumentów,

6) przyjmują na przechowanie dokumenty,

7) wykonują w postępowaniu spadkowym czynności prawem przewidziane,

8) sporządzają wypisy, odpisy i wyciągi,

9) sporządzają na żądanie stron projekty aktów, oświadczeń i dokumentów,

10) dokonują innych czynności zleconych przez prawo.

Art.  30.

Państwowemu biuru notarialnemu nie wolno dokonywać czynności sprzecznych z prawem lub naruszających zasady współżycia społecznego w Państwie Ludowym.

Art.  31.

§ 1. Nie wolno notariuszowi dokonywać czynności notarialnych, które dotyczą:

1) samego notariusza,

2) jego małżonka,

3) krewnych lub powinowatych notariusza w linii prostej bez ograniczenia stopnia, w linii bocznej zaś - krewnych i powinowatych do trzeciego stopnia wyłącznie,

4) osób związanych z notariuszem z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli.

§ 2. Zakaz, objęty przepisem poprzedzającym, obowiązuje również zastępcę notariusza względem osób pozostających w stosunku oznaczonym w § 1 bądź do zastępowanego notariusza, bądź do samego zastępcy.

§ 3. Ograniczenia, wymienione w § 1 pod pkt 2 i 3, trwają także po ustaniu małżeństwa notariusza bądź też zastępcy.

Art.  32.

Osobie, której odmówiono dokonania czynności notarialnej, należy na jej żądanie podać na piśmie przyczyny odmowy z pouczeniem o trybie zaskarżenia odmowy.

Art.  33.

Na odmowę dokonania czynności notarialnej osoba zainteresowana może wnieść w terminie tygodniowym zażalenie do sądu wojewódzkiego według siedziby państwowego biura notarialnego. Zażalenie wnosi się do państwowego biura notarialnego, które niezwłocznie przedstawia zażalenie ze swoim wyjaśnieniem sądowi wojewódzkiemu. Sąd wojewódzki orzeka postanowieniem na posiedzeniu niejawnym w trybie postępowania niespornego. Postanowienie sądu wojewódzkiego nie podlega zaskarżeniu.

Rozdział  7.

Tryb dokonywania czynności notarialnych.

Art.  34.

§ 1. Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz obowiązany jest stwierdzić tożsamość stawających.

§ 2. Jeżeli stawający nie są notariuszowi osobiście znani, notariusz ustala ich tożsamość na podstawie dowodu osobistego lub legitymacji służbowej; w braku takich dokumentów tożsamość stawającego może być stwierdzona na podstawie oświadczenia dwóch znanych notariuszowi osób.

§ 3. Sposób stwierdzenia tożsamości notariusz powinien zaznaczyć w spisywanym dokumencie.

§ 4. Nie wolno notariuszowi dokonywać czynności notarialnej, jeżeli przekona się, że stawający nie ma zdolności do czynności prawnych.

Art.  35.

Jeżeli biorący udział w czynności nie zna języka polskiego i do czynności nie jest dołączony przekład na inny znany mu język, notariusz powinien przetłumaczyć akt osobiście lub przy pomocy tłumacza.

Art.  36.

Jeżeli biorący udział w czynności jest ślepy, głuchy lub głuchoniemy, notariusz obowiązany jest przekonać się w sposób wyłączający wszelką wątpliwość, czy czynność jest zgodna z wolą biorącego w niej udział.

Art.  37.

Jeżeli biorący udział w czynności nie umie lub nie może pisać, powinien na dokumencie złożyć tuszowy odcisk palca, obok tego zaś odcisku inna osoba wypisze imię i nazwisko nie umiejącego lub nie mogącego pisać, umieszczając swój podpis.

Art.  38.

Jeżeli biorący udział w czynności może położyć podpis jedynie w alfabecie nieznanym notariuszowi, należy przybrać osobę wiarogodną, znającą ten alfabet, celem odczytania i stwierdzenia podpisu.

Art.  38¹. ²⁰

§ 1. Jeżeli dla dokonania czynności potrzebny jest dokument, którego sporządzenie należy do organu państwowego, państwowe biuro notarialne może żądać sporządzenia tego dokumentu przez organ państwowy.

§ 2. Państwowe biuro notarialne może również żądać udzielenia przez organ państwowy odpisu lub wyciągu z dokumentu znajdującego się w aktach tego organu.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają obowiązku uiszczenia przez stronę opłat lub poniesienia innych kosztów związanych ze sporządzeniem dokumentu albo udzieleniem odpisu lub wyciągu dokumentu przez organ państwowy.

Art.  39.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, dokumenty notarialne można sporządzać na maszynie do pisania; można również używać formularzy drukowanych.

Art.  40.

§ 1. Tekst sporządzanych aktów notarialnych oraz dokumentów uwierzytelnianych i poświadczanych powinien być napisany jasno i wyraźnie. Liczby, numery i terminy z wyjątkiem numeru aktu powinny być wyrażone słownie przez wypisanie ich literami, jeżeli są pierwszy raz przytoczone. Ostatecznie wyprowadzone liczby oraz sumy przypadające do wypłaty powinny być wypisane literami.

§ 2. Wszelkie skrobania i wywabiania są niedopuszczalne; wolne miejsca powinny być przekreślone; poprawki i dopiski należy omawiać na końcu dokumentu przed złożeniem podpisów przez osoby biorące udział w czynności lub przed złożeniem podpisu przez notariusza, jeżeli chodzi o dokument nie podpisywany przez strony. Zbyteczne wyrazy albo ich części powinny być przekreślone w ten sposób, aby można było odczytać, co zostało przekreślone; przekreślenia należy na końcu dokumentu omówić przed złożeniem podpisów. Przekreślenia nie omówione uważa się za nie dokonane.

Art.  41.

Podpisy na aktach notarialnych i poświadczanych dokumentach składane są w obecności notariusza. Jeżeli podpis złożony był w nieobecności notariusza, podpisujący powinien potwierdzić notariuszowi, że podpis sam złożył, co notariusz powinien stwierdzić.

Art.  42.

§ 1. Niezależnie od opłaty za dokonanie czynności notarialnych notariusz pobiera na rzecz Skarbu Państwa podatki i opłaty skarbowe należne w związku z dokonywaną czynnością.

§ 2. Strony stawające odpowiadają solidarnie wobec Skarbu Państwa za opłatę przypadającą za dokonanie czynności notarialnej.

§ 3. Państwowe biuro notarialne wymienia na każdym sporządzonym dokumencie wysokość pobranej opłaty za dokonanie czynności notarialnej oraz podatków i opłat skarbowych.

Rozdział  8.

Akty notarialne.

Art.  43.

Państwowe biuro notarialne spisuje akt notarialny, jeżeli strony obowiązane są lub chcą dokonać czynności prawnej w formie aktu notarialnego ze względu na to, iż zachowanie tej formy jest przepisane przez prawo bądź zastrzeżone przez umowę stron albo też odpowiada ich porozumieniu.

Art.  44.

Co do formy i trybu sporządzania testamentu notarialnego państwowe biuro notarialne stosuje odpowiednie przepisy prawa cywilnego.

Art.  45.

§ 1. Akt notarialny zawiera:

1) dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, a w razie potrzeby lub na żądanie strony - godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu,

2) miejsce sporządzenia aktu,

3) oznaczenie państwowego biura notarialnego oraz imię i nazwisko notariusza, jeżeli zaś akt sporządza zastępca notariusza - imię i nazwisko zastępcy,

4) imię, nazwisko i miejsce zamieszkania stron stawających oraz osób obecnych przy akcie, oznaczenie lub nazwę i siedzibę instytucji, przedsiębiorstw, organizacji i innych podmiotów biorących udział w akcie, z wymienieniem imienia, nazwiska i miejsca zamieszkania obecnych przy akcie ich przedstawicieli,

5) oświadczenia stron z powołaniem się w razie potrzeby na dołączone do aktu dokumenty,

6) stwierdzenie na żądanie stron faktów, które zaszły przy spisywaniu aktu,

7) stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany,

8) podpisy stron stawających oraz osób obecnych przy akcie,

9) podpis notariusza.

Ponadto akt notarialny powinien zawierać inne stwierdzenia, których potrzeba umieszczenia w akcie wynika z przepisów szczególnych.

§ 2. Załączniki do aktu notarialnego powinny być parafowane przez osoby podpisujące akt oraz przez notariusza.

§ 3. Jeżeli w akcie bierze udział osoba nie umiejąca lub nie mogąca podpisać się, notariusz stwierdza, że osoba ta aktu nie podpisała, i podaje, z jakich powodów.

Art.  46.

Akty należy pisać na oddzielnych arkuszach; dwa lub więcej arkuszy powinny być zeszyte, ponumerowane i parafowane.

Art.  47.

Akt przed podpisaniem będzie odczytany przez notariusza lub w jego obecności. Przy czytaniu aktu notariusz powinien się przekonać, że stawający dokładnie rozumieją treść i znaczenie aktu. Na żądanie odczytane będą również załączniki aktu.

Rozdział  9.

Poświadczenia.

Art.  48.

Państwowe biuro notarialne poświadcza:

1) zgodność odpisu lub wyciągu z okazanym dokumentem,

2) własnoręczność podpisu na dokumencie,

3) datę okazania dokumentu,

4) pozostawanie osoby przy życiu lub w określonym miejscu,

5) stawiennictwo lub niestawiennictwo osoby.

Art.  49.

§ 1. Biura gromadzkich rad narodowych i właściwe organy administracji prezydiów rad narodowych osiedli oraz prezydiów miejskich rad narodowych miast, w których nie ma państwowych biur notarialnych, są upoważnione do dokonywania dla mieszkańców tych gromad, osiedli i miast następujących czynności:

1) poświadczania własnoręczności podpisu:

a) na podaniach do urzędów i instytucji,

b) na pismach upoważniających do odbioru z poczty korespondencji, przesyłek i pieniędzy oraz odbioru dokumentów z urzędów i instytucji,

c) na oświadczeniach stwierdzających stan rodzinny i majątkowy składającego oświadczenie,

d) na dokumentach w sprawach pomocy kredytowej udzielanej rolnikom przez instytucje kredytowe,

2) poświadczania zgodności odpisów z dokumentami stwierdzającymi wykonanie obowiązków podatkowych, dostaw obowiązkowych i świadczeń.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może w drodze rozporządzenia rozszerzyć zakres czynności notarialnych dokonywanych przez prezydia rad narodowych, o których mowa w § 1.

§ 3. Przepisy dotyczące czynności notarialnych stosuje się odpowiednio do poświadczeń wymienionych w § 1.

Art.  50.

§ 1. Każde poświadczenie zawiera oznaczenie miejsca, daty, a na żądanie strony również godziny dopełnienia czynności, oznaczenie państwowego biura notarialnego, podpis notariusza i pieczęć biura.

§ 2. Jeżeli poświadczony dokument zawiera więcej niż jeden arkusz, powinien być ponumerowany, zeszyty, parafowany i spojony pieczęcią.

Art.  51.

Notariusz poświadcza zgodność odpisu lub wyciągu z okazanym dokumentem, jeżeli dokument może mieć znaczenie prawne. Jeżeli okazany dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki itp.), notariusz stwierdza to w poświadczeniu.

Art.  52.

§ 1. Notariusz poświadcza podpis, jeżeli treść dokumentu nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego w Państwie Ludowym.

§ 2. Notariusz poświadcza, że podpis lub tuszowy odcisk palca osoby nie umiejącej lub nie mogącej pisać został położony w jego obecności bądź uznany za własny.

Art.  53.

§ 1. Notariusz poświadcza na dokumencie datę, a na żądanie strony także godzinę i minutę okazania mu dokumentu.

§ 2. W poświadczeniu notariusz wymienia imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby okazującej dokument.

Art.  54.

Fakt znajdowania się osoby przy życiu lub w określonym miejscu poświadcza się w razie zgłoszenia się osoby w państwowym biurze notarialnym albo w razie przekonania się o tym przez notariusza poza biurem. W poświadczeniu należy wymienić imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby, o którą chodzi, oraz dzień, godzinę i minutę stwierdzenia pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu.

Art.  55.

§ 1. Notariusz poświadcza stawiennictwo stron i złożone przez nie oświadczenia.

§ 2. Na żądanie strony stawającej poświadcza się niestawiennictwo strony drugiej.

§ 3. Czynności, określone w §§ 1 i 2, notariusz stwierdza protokołem.

Rozdział  10.

Doręczanie oświadczeń.

Art.  56.

§ 1. Notariusz doręcza na żądanie oświadczenia mogące mieć skutki prawne.

§ 2. Żądający doręczenia wnosi ustnie do protokołu, wręcza lub przesyła notariuszowi podpisaną przez siebie treść oświadczenia.

§ 3. Doręczenie oświadczenia następuje we wskazanym miejscu przy odpowiednim stosowaniu przepisów postępowania cywilnego, dotyczących doręczenia pism procesowych.

§ 4. O dopełnionej czynności notariusz spisuje protokół. Jeżeli strona przeciwna poda ustnie do protokołu lub wręczy pisemną odpowiedź, notariusz zamieszcza odpowiedź w protokole.

§ 5. Notariusz wydaje poświadczenie doręczenia, w którym zamieszcza tekst oświadczenia, nazwiska i imiona stron, datę doręczenia oświadczenia lub odmowę przyjęcia, a także otrzymaną odpowiedź.

Art.  57.

Za zgodą osoby żądającej doręczenia notariusz może dokonać doręczenia listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru. W tym przypadku protokół obejmuje treść uczynionego doręczenia i wzmiankę o przesłaniu pocztą.

Rozdział  11.

Protokoły.

Art.  58.

§ 1. Notariusz spisuje protokoły walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni i spółek na żądanie lub w przypadkach prawem przewidzianych.

§ 2. Jeżeli statut lub przepis szczególny nie stanowią inaczej, protokół podpisują przewodniczący zgromadzenia i notariusz.

§ 3. Poza tym notariusz spisuje protokoły celem stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń, pociągających za sobą skutki prawne, oraz w innych przypadkach prawem przewidzianych.

§ 4. Protokoły spisuje się w formie aktu notarialnego.

Rozdział  12.

Protesty.

Art.  59.

Przy sporządzaniu protestów weksli, czeków, warrantów i innych dokumentów państwowe biuro notarialne stosuje przepisy prawne właściwe dla tych czynności.

Rozdział  13.

Przyjmowanie dokumentów na przechowanie.

Art.  60.

Z przyjęcia dokumentu na przechowanie spisuje się protokół, w którym wymienia się datę przyjęcia, imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby składającej dokument oraz wskazanie, komu i pod jakimi warunkami dokument ma być wydany, tudzież opis dokumentu. Przyjęty na przechowanie dokument wydaje się osobie wymienionej w protokole lub jej następcy prawnemu za pokwitowaniem.

Rozdział  14.

Wydawanie wypisów, odpisów i wyciągów.

Art.  61.

§ 1. Państwowe biuro notarialne wydaje wypis aktu stronom stawającym albo tym, dla których zastrzeżono prawo otrzymania wypisu lub ich następcom prawnym, każdej osobie tylko po jednym wypisie, chyba że w akcie postanowiono inaczej.

§ 2. Poza tym wypis aktu może być wydany za zgodą stron lub na podstawie postanowienia sądu wojewódzkiego, w którego okręgu znajduje się państwowe biuro notarialne. Sąd orzeka w tym przedmiocie w trybie postępowania niespornego po wysłuchaniu stron biorących udział w akcie, jeżeli stawią się na wezwanie. Postanowienie sądu wojewódzkiego nie podlega zaskarżeniu.

Art.  62.

§ 1. Informacje pisemne i inne dokumenty wydaje się osobom, na których żądanie zostały dokonane czynności notarialne; jeżeli z istoty stosunku prawnego to wynika, wydaje się je stronie, której czynność notarialna dotyczy.

§ 2. W przypadkach prawem przewidzianych państwowe biuro notarialne przesyła sądom i innym władzom państwowym informacje pisemne i inne dokumenty.

§ 3. Wiadomości ustnych o swoich czynnościach notariusz może udzielić jedynie instytucjom i osobom, które mają prawo otrzymać odpisy dokumentów stwierdzających te czynności.

Art.  63.

W nagłówku wypisu zaznacza się, że wydawany dokument jest wypisem. Wypis powinien być dosłownym powtórzeniem oryginału, jednakże poprawek i przekreśleń znajdujących się w oryginale nie należy zamieszczać w wypisie. W końcu wypisu zaznacza się, komu i kiedy wypis wydano. Wypis podpisuje notariusz i zaopatruje pieczęcią państwowego biura notarialnego. Wypis, mający więcej niż jeden arkusz, będzie ponumerowany, zeszyty, parafowany i spojony pieczęcią.

Art.  64.

§ 1. Odpisy wierzytelne i wyciągi mogą być wydawane w dowolnej ilości egzemplarzy na tych samych zasadach, na jakich wydaje się wypisy.

§ 2. Przepisy art. 63 stosuje się odpowiednio do odpisów i wyciągów.

Rozdział  15.

Przechowywanie akt i prowadzenie ksiąg notarialnych.

Art.  65.

Minister Sprawiedliwości wyda w drodze rozporządzenia szczegółowe przepisy o przechowywaniu akt w państwowych biurach notarialnych i składaniu akt do archiwum oraz o księgach notarialnych, trybie ich prowadzenia, tudzież o sposobie czynienia wzmianek o wydaniu wypisów, odpisów, wyciągów i innych dokumentów przez państwowe biura notarialne.

Rozdział  16.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  66.

§ 1. 21 W okresie do dnia 31 grudnia 1968 r. prezes sądu wojewódzkiego może w przypadkach niemożności pełnienia czynności przez notariusza powierzyć pełnienie obowiązków notariusza osobom, które co najmniej od lat pięciu pracowały w zawodzie notarialnym, a ostatnio zatrudnione były w państwowym biurze notarialnym w charakterze radcy, referendarza lub podreferendarza.

§ 2. W tym samym okresie czasu kierownik państwowego biura notarialnego w przypadkach nagłych może powierzyć osobom wymienionym w § 1 pełnienie obowiązków notariusza, nie dłużej jednak niż na pięć dni. Kierownik biura bezzwłocznie zawiadamia o tym prezesa sądu wojewódzkiego.

§ 3. 22 Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia przedłużyć termin określony w § 1.

Art.  67.

Tracą moc:

1) rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1933 r. - Prawo o notariacie,

2) dekret z dnia 24 stycznia 1946 r. o przenoszeniu i zwalnianiu notariuszów oraz o powierzaniu pełnienia obowiązków notariuszów sędziom i prokuratorom w okresie przejściowym (Dz. U. z 1946 r. Nr 6, poz. 54, z 1947 r. Nr 65, poz. 386, z 1948 r. Nr 57, poz. 452, z 1949 r. Nr 55, poz. 436, z 1951 r. Nr 6, poz. 53).

Art.  68.

Wykonanie ustawy porucza się Ministrowi Sprawiedliwości.

1 Art. 9 § 2 dodany przez art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. o przekazaniu państwowym biurom notarialnym prowadzenia ksiąg wieczystych (Dz.U.64.41.278) z dniem 22 grudnia 1964 r.

2 Art. 9 § 3 według numeracji ustalonej przez art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. o przekazaniu państwowym biurom notarialnym prowadzenia ksiąg wieczystych (Dz.U.64.41.278) z dniem 22 grudnia 1964 r.

3 Tytuł rozdziału 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

4 Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 2 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

5 Art. 13 § 1 pkt 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

6 Art. 13 § 1 pkt 3 skreślony przez art. 1 pkt 3 lit. a) dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

7 Art. 13 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. b) dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

8 Art. 14 zmieniony przez art. 1 pkt 4 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

9 Art. 14¹ dodany przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

10 Art. 14² dodany przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

11 Art. 14³ dodany przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

12 Art. 18:

- zmieniony przez art. 1 pkt 6 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

- zmieniony przez art. 158 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.85.31.137) z dniem 1 września 1985 r.

13 Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 6 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

14 Art. 20 zmieniony przez art. 1 pkt 7 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

15 Art. 23 zmieniony przez art. 1 pkt 8 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

16 Art. 26 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 9 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

17 Art. 27 zmieniony przez art. 1 pkt 10 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

18 Art. 28 zmieniony przez art. 1 pkt 11 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

19 Art. 28 § 3 skreślony przez art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U.82.31.214) z dniem 1 stycznia 1983 r.

20 Art. 38¹ dodany przez art. 1 pkt 12 dekretu z dnia 27 grudnia 1974 r. (Dz.U.74.50.317) zmieniającego nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1975 r.

21 Występujący w art. 66 § 1 termin został przedłużony:

- zgodnie z § 1 rozporządzenia z dnia 14 grudnia 1965 r. w sprawie przedłużenia terminu określonego w art. 66 § 1 Prawa o notariacie (Dz.U.65.52.320) z dniem 1 stycznia 1966 r.

- zgodnie z § 1 rozporządzenia z dnia 21 grudnia 1966 r. w sprawie przedłużenia terminu określonego w art. 66 § 1 prawa o notariacie (Dz.U.67.1.1) z dniem 1 stycznia 1967 r.

22 Art. 66 § 3 dodany przez art. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1965 r. (Dz.U.65.52.318) zmieniającej nin. ustawę z dniem 18 grudnia 1965 r.

• Identyfikator: Dz.U.1963.19.106 t.j.
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Prawo o notariacie.
• Data aktu: 25/05/1951
• Data ogłoszenia: 06/05/1963
• Data wejścia w życie: 01/01/1952