Zasady i tryb wyborów, zakres działania oraz prawa i obowiązki sołtysa.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 25 marca 1958 r.
w sprawie zasad i trybu wyborów, zakresu działania oraz praw i obowiązków sołtysa.

Na podstawie art. 76 ust. 5 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16) zarządza się, co następuje:

Zasady i tryb wyboru sołtysa.

§  1.
Sołtysa wybiera zebranie wiejskie zwołane przez przedstawiciela gromadzkiej rady narodowej, który przewodniczy na zebraniu.
§  2.
1.
Sołtysa wybiera się spośród osób uprawnionych do udziału w zebraniu wiejskim. W zebraniu mogą uczestniczyć mieszkańcy wsi, którym przysługuje prawo wyboru do gromadzkiej rady narodowej.
2.
Sołtysa wybiera się na okres 3 lat.
3.
Zebranie wiejskie może odwołać sołtysa przed upływem okresu, na który został wybrany; odwołanie wymaga zatwierdzenia przez gromadzką radę narodową.
4.
Gromadzka rada narodowa lub prezydium powiatowej rady narodowej może odwołać sołtysa, który nie wywiązuje się ze swych obowiązków lub dopuścił się przestępstwa.
§  3.
Wybór sołtysa zarządza gromadzka rada narodowa. Zarządzenie gromadzkiej rady narodowej określa miejsce, lokal, dzień i godzinę zebrania wiejskiego oraz imię i nazwisko przedstawiciela gromadzkiej rady narodowej. Prezydium gromadzkiej rady narodowej podaje do wiadomości publicznej zarządzenie o wyborze sołtysa w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.
§  4.
Prawo do zgłaszania kandydatów na sołtysa przysługuje organizacjom politycznym, gospodarczym i społecznym, działającym na terenie wsi, oraz osobom uprawnionym do uczestniczenia w zebraniu wiejskim. Zgłoszenie kandydata może nastąpić na piśmie lub ustnie do protokołu.
§  5.
Zebranie wiejskie jest ważne, jeżeli jest na nim obecna przynajmniej 1/5 osób uprawnionych do uczestniczenia w zebraniu. W przypadku gdy na zebraniu wiejskim nie zostanie dokonany wybór sołtysa z powodu braku wymaganej frekwencji, przedstawiciel gromadzkiej rady narodowej zwoła ponownie zebranie wiejskie, które dokona wyboru sołtysa bez względu na ilość uczestniczących w nim osób.
§  6.
1.
Wybór sołtysa następuje w głosowaniu jawnym, o ile zebranie wiejskie nie postanowi, że wybór odbędzie się w głosowaniu tajnym.
2.
Za wybranego na sołtysa uznaje się kandydata, który uzyskał największą liczbę głosów. Wyniki wyborów ustala i ogłasza bezpośrednio po wyborze komisja w składzie: przewodniczącego zebrania wiejskiego i 2 członków wybranych w głosowaniu jawnym spośród uczestników zebrania wiejskiego nie kandydujących na sołtysa.
§  7.
Sołtys będący radnym obejmuje stanowisko z chwilą wyboru. Sołtys nie będący radnym, obejmuje stanowisko po zatwierdzeniu wyboru przez gromadzką radę narodową.
§  8.
Protokół zebrania wiejskiego powinien stwierdzać liczbę osób uczestniczących w zebraniu, nazwiska zgłoszonych kandydatów i wyniki głosowania. Protokół podpisują przewodniczący zebrania wiejskiego i członkowie komisji. Przewodniczący zebrania przedstawia protokół przewodniczącemu gromadzkiej rady narodowej nie później niż trzeciego dnia po zebraniu wiejskim.

Zakres działania oraz prawa i obowiązki sołtysa.

§  9.
1.
Sołtys pracuje w myśl wskazań prezydium gromadzkiej rady narodowej i utrzymuje stałą łączność między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową i jej prezydium.
2.
W szczególności do zakresu działania sołtysa należą:
1)
zwoływanie zebrań wiejskich, ustalanie porządku obrad i przewodniczenie na zebraniach oraz przygotowanie pod obrady zebrania wiejskiego wniosków dotyczących potrzeb gromady;
2)
wykonywanie uchwał zebrania wiejskiego;
3)
reprezentowanie interesów mieszkańców wsi wobec gromadzkiej rady narodowej i jej prezydium;
4)
inicjowanie czynów społecznych;
5)
czuwanie nad warunkami sanitarnymi i porządkowymi wsi;
6)
inkaso podatków i innych należności finansowych od mieszkańców wsi;
7)
czuwanie nad wykonywaniem przez mieszkańców wsi obowiązkowych dostaw oraz innych obowiązków wynikających z przepisów prawa i uchwał gromadzkiej rady narodowej oraz jej prezydium;
8)
współdziałanie z organami powołanymi do ochrony spokoju i porządku publicznego;
9)
wydawanie świadectw miejsca pochodzenia zwierząt;
10)
prowadzenie spraw meldunkowych w zakresie ustalonym odrębnymi przepisami;
11)
inne sprawy zlecone przez przewodniczącego gromadzkiej rady narodowej lub sekretarza gromadzkiego.
3.
Przy wykonywaniu swych obowiązków służbowych sołtys korzysta z ochrony prawnej, jaka przysługuje pracownikom państwowym.
4.
Minister Finansów określi tryb działania sołtysów w sprawach, o których mowa w ust. 2 pkt 6, jak również ustali zakres działania wydziałów finansowych prezydiów powiatowych rad narodowych w dziedzinie nadzoru nad poborem i odprowadzaniem kwot pieniężnych przez sołtysów.
5.
Obowiązki sołtysa w zakresie zarządu mieniem gromadzkim określają odrębne przepisy.
6.
Terytorialny zasięg działalności sołtysa określa prezydium gromadzkiej rady narodowej na podstawie wytycznych prezydium powiatowej rady narodowej.
§  10.
1.
Sołtys przy wykonywaniu zadań współpracuje z komisjami gromadzkiej rady narodowej, z radnymi gromadzkiej rady narodowej, z organizacjami społecznymi oraz z aktywem społecznym.
2.
Sołtys uczestniczy z głosem doradczym w posiedzeniach prezydium rady, na których poruszana są sprawy dotyczące danej wsi, oraz w naradach sołtysów zwoływanych przez prezydium gromadzkiej rady narodowej. Sołtys nie będący radnym gromadzkiej rady narodowej uczestniczy z głosem doradczym w sesjach gromadzkiej rady narodowej.
3.
Co najmniej raz na rok sołtys składa sprawozdanie ze swej działalności na zebraniach wiejskich.
§  11.
Sołtys nie będący radnym składa wobec gromadzkiej rady narodowej następujące ślubowanie: "Ślubuję uroczyście jako sołtys przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym, troszczyć się o jego sprawy, nie szczędzić swoich sił dla wykonywania zadań gromadzkiej rady narodowej."
§  12.
Przed mieszkaniem sołtysa powinna się znajdować tablica z napisem "Sołtys" oraz tablica do wywieszania ogłoszeń.
§  13.
1.
Za swoje czynności sołtys pobiera:
1) 1
wynagrodzenie z tytułu prowadzenia inkasa podatków i innych należności finansowych od mieszkańców wsi - w wysokości i na zasadach ustalonych przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Finansów;
2)
50% opłat za wydane świadectwa miejsca pochodzenia zwierząt;
3) 2
90% opłat za formularze zgłoszeń wydane osobom dopełniającym obowiązku meldunkowego.
2.
Sołtysowi może być przyznane wynagrodzenie za wykonywanie bieżącego zarządu mieniem gromadzkim. Zasady i tryb przyznawania tego wynagrodzenia określą odrębne przepisy.
§  14.
1. 3
Sołtys i pozostający na jego wyłącznym utrzymaniu członkowie jego rodziny otrzymują pomoc leczniczą w zakresie i na zasadach przewidzianych dla pracowników i członków rodzin pracowników.
2.
Sołtys podlega ubezpieczeniu od wypadków w zatrudnieniu. Składkę ubezpieczeniową uiszcza się z budżetu Państwa.
§  15. 4
1.
W razie niemożności pełnienia przez sołtysa obowiązków z powodu choroby, nieobecności lub innych przyczyn, stanowiących przeszkodę w wykonywaniu obowiązków sołtysa, prezydium gromadzkiej rady narodowej wyznaczy spośród mieszkańców wsi osobę, która przez ten czas wykonywać będzie jego obowiązki. Do osoby tej mają zastosowanie wszystkie prawa i obowiązki sołtysa.
2.
W razie stwierdzenia, że sołtys nie wykonuje należycie swoich obowiązków, w szczególności w zakresie inkasa i innych należności finansowych, prezydium powiatowej rady narodowej z urzędu lub na wniosek wydziału finansowego prezydium rady narodowej powinno odwołać sołtysa i zlecić inkaso, do czasu podjęcia czynności przez nowego sołtysa, pracownikom biura gromadzkiej rady narodowej lub innym osobom. W takim przypadku osoby te otrzymują wynagrodzenie za inkaso od kwot przez siebie zainkasowanych.
§  16.
Wykonanie rozporządzenia porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz zainteresowanym ministrom.
§  17.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 13 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 31 lipca 1958 r. (Dz.U.58.48.237) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1958 r.
2 § 13 ust. 1 pkt 3 dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 23 lipca 1962 r. (Dz.U.62.42.200) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 lipca 1962 r.
3 § 14 ust. 1 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 25 listopada 1966 r. (Dz.U.66.49.299) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1967 r.
4 § 15 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 2 czerwca 1960 r. (Dz.U.60.32.178) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1960 r.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024