Konwencja o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K.M.T.), (z 8 załącznikami). Rzym.1933.11.23.

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA
o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K. M. T.) ,(z 8 załącznikami), podpisana w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r. (Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 1935 r. - Dz. U. R. P. Nr 23, poz. 142).

Przekład.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tym wiedzieć należy, wiadomym czynimy:

Dnia dwudziestego trzeciego listopada tysiąc dziewięćset trzydziestego trzeciego roku podpisana została w Rzymie przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej za Polskę oraz w imieniu Wolnego Miasta Gdańska, na podstawie art. 104 Traktatu Pokoju, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. i art. 2 konwencji polsko-gdańskiej, podpisanej w Paryżu dnia 9 listopada 1920 r., konwencja międzynarodowa o przewozie towarów kolejami żelaznymi (K. M. T.) wraz z ośmioma załącznikami, o następującym brzmieniu dosłownym:

KONWENCJA MIĘDZYNARODOWA

o

przewozie towarów kolejami żelaznymi

(K. M. T.)

z dnia 23 listopada 1933 r.

Niemcy, Austria, Belgia, Bułgaria, Dania, Wolne Miasto Gdańsk, Hiszpania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Węgry, Włochy, Łotwa, Liechtenstein, Luksemburg, Norwegia, Holandia, Polska, Rumunia, Szwecja, Szwajcaria, Czechosłowacja, Turcja i Jugosławia,

z udziałem delegatów Komisji Rządowej Terytorium Zagłębia Sarry,

uznając potrzebę rewizji Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi, podpisanej w Bernie dnia 23 października 1924 r., postanowiły, zgodnie z artykułem 60 wspomnianej Konwencji, zawrzeć w tym celu nową Konwencję i zgodziły się na artykuły następujące:

TYTUŁ  I.

PRZEDMIOT I ZAKRES KONWENCJI.

Artykuł  1

Koleje żelazne i przewozy, do których stosuje się Konwencję.

§  1.
- Konwencję niniejszą stosuje się do wszystkich przesyłek towarowych, nadanych do przewozu za bezpośrednim listem przewozowym drogą, która przechodzi przez obszar co najmniej dwóch umawiających się państw i obejmuje wyłącznie linie, wpisane do listy, sporządzonej zgodnie z artykułem 58 Konwencji niniejszej.
§  2.
- Konwencji niniejszej nie stosuje się jednak:
1.
Do przesyłek, których stacje nadania i przeznaczenia znajdują się na obszarze tego samego państwa i które przechodzą przez obszar innego państwa tylko tranzytem:
a)
jeżeli linie tranzytowe eksploatuje jedna z kolei żelaznych państwa nadania;
b)
nawet jeżeli linij tranzytowych nie eksploatuje jedna z kolei żelaznych państwa nadania, lecz zainteresowane koleje żelazne zawarły specjalne umowy, na mocy których przewozów tych nie uważa się za międzynarodowe.
2.
Do przesyłek między stacjami dwóch państw sąsiednich, jeżeli przewozu na całej drodze dokonywają koleje żelazne jednego z tych państw, pod tym jednak warunkiem, że nadawca przez wybór formularza listu przewozowego zażądał zastosowania przepisów wewnętrznych, obowiązujących na tych kolejach żelaznych, i że żadne z tych państw nie sprzeciwia się temu.
Artykuł  2.

Postanowienia o przewozach kombinowanych.

§  1.
- Do listy, przewidzianej w artykule l, mogą być, prócz kolei żelaznych, włączone

regularne linie samochodowe lub żeglugi wodnej, które uzupełniają przewóz koleją żelazną i dokonywają przewozów międzynarodowych pod odpowiedzialnością jednego z umawiających się państw lub jednej z kolei żelaznych, wpisanych do listy.

§  2.
- Przedsiębiorstwa, eksploatujące takie linie, mają wszystkie prawa i obowiązki, jakie z Konwencji niniejszej wynikają dla kolei żelaznych, z zastrzeżeniem niezbędnych odchyleń, wynikających z odmiennego sposobu przewozu. Odchylenia te nie mogą jednak naruszać postanowień o odpowiedzialności, ustalonych Konwencją niniejszą.
§  3.
- Każde państwo, które pragnie uzyskać włączenie do listy jednej z linij określonych w § 1, musi postarać się o to, by odchylenia, przewidziane w § 2, były ogłoszone w ten sam sposób jak taryfy.
§  4.
- Dla przewozów międzynarodowych, których dokonywać mają oprócz kolei żelaznych także przedsiębiorstwa przewozowe inna, niż określone w powyższym § 1, mogą koleje żelazne, w celu uwzględnienia odrębności każdego rodzaju przewozu, ustalić wspólnie z zainteresowanymi przedsiębiorstwami przewozowymi postanowienia taryfowe, poddające takie przewozy reglamentacji prawnej odmiennej niż przewidziana w Konwencji niniejszej. Postanowienia te mogą w tym przypadku przepisać użycie innego dokumentu przewozowego, aniżeli ten, który przewiduje Konwencja niniejsza.
Artykuł  3

Przedmioty wyłączone od przewozu.

Wyłącza się od przewozu na warunkach Konwencji niniejszej, z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w artykule 4 § 2:

1. przedmioty, których przewóz zastrzeżony jest dla poczty na obszarze choćby jednego tylko z państw, mających wziąć udział w przewozie;

2. przedmioty, które z powodu swych rozmiarów, swego ciężaru lub swych właściwości nie nadają się do żądanego przewozu ze względu na urządzenia lub środki przewozowe, chociażby jednej tylko z kolei żelaznych, mających wziąć udział w przewozie;

3. przedmioty, których przewóz jest zabroniony na mocy przepisów ustawowych lub ze względu na porządek publiczny, choćby tylko w jednym z państw, mających wziąć udział w przewozie;

4. 1 z wyjątkami, wskazanymi w Załączniku I do Konwencji niniejszej:

A.
Przedmioty zagrażające wybuchem, mianowicie:
a)
materiały wybuchowe i strzelnicze;
b)
amunicja;
c)
materiały zapalające i ognie sztuczne;
d)
gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem;
c)
materiały, wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne lub podtrzymujące palenie.
B.
Materiały samozapalne,
C.
Materiały, budzące odrazę lub zaraźliwe.
Artykuł  4.

Przedmioty dopuszczone do przewozu warunkowo.

§  1.
- Następujące przedmioty przyjmuje się do przewozu za listem przewozowym międzynarodowym na niżej wymienionych warunkach:

1. przedmioty, wymienione w Załączniku I do Konwencji niniejszej, przyjmuje się na warunkach tam wskazanych;

2. przesyłki zwłok przyjmuje się na następujących warunkach:

a)
zwłoki przewozi się jako przesyłkę pośpieszną pod dozorem towarzyszącej im osoby, chyba że przewóz ich jako przesyłki zwyczajnej albo bez dozoru jest dopuszczony na wszystkich kolejach żelaznych, uczestniczących w przewozie;
b)
koszty przewozu muszą być uiszczone przy nadaniu;
c)
przewóz podlega ustawom i przepisom policyjnym, obowiązującym w każdym państwie, chyba że jest on unormowany odrębnymi umowami pomiędzy kilkoma państwami;

3. tabor kolejowy, toczący się na własnych kołach, przyjmuje się pod warunkiem, że zdatność jego do biegu będzie stwierdzona przez jedną z kolei żelaznych i poświadczona napisem na taborze lub w osobnym świadectwie; parowozom, tendrom oraz wagonom motorowym powinien nadto towarzyszyć przydzielony przez nadawcę fachowy pracownik, który w szczególności ma obowiązek ich smarowania;

4. zwierzęta żywe przyjmuje się na warunkach następujących:

a)
przesyłkom zwierząt żywych powinien towarzyszyć przydzielony przez nadawcę dozorca, chyba że chodzi o małe zwierzęta nadane do przewozu w dobrze zamkniętych klatkach, skrzyniach, koszach itp.; nie wymaga się jednak dozoru, jeżeli co do tego przewidziano wyjątki w międzynarodowych taryfach bezpośrednich lub w umowach, zawartych między kolejami żelaznymi;
b)
nadawca powinien przestrzegać przepisów policyjno-weterynaryjnych, obowiązujących w państwach nadania, przeznaczenia i tranzytu;

5. przedmioty, których załadowanie lub przewóz sprawiałyby, według oceny kolei nadania, szczególne trudności ze względu na urządzenia lub środki przewozowe jednej lub kilku kolei żelaznych, uczestniczących w przewozie, przyjmuje się tylko na warunkach specjalnych, ustalanych w każdym poszczególnym przypadku.

§  2.
- Dwa, lub więcej umawiających się państw, może w drodze odrębnych umów zgodzić się na to, by pewne przedmioty, wyłączone od przewozu przez Konwencję niniejszą, były przyjmowane do przewozu międzynarodowego między tymi państwami pod pewnymi warunkami, albo też, by przedmioty, wymienione w Załączniku I, były dopuszczane do przewozu na warunkach lżejszych, niż to przewiduje sam Załącznik I.

Jeżeli takimi umowami odrębnymi dopuszcza się do przewozu przedmioty, które są wyłączone od przewozu na mocy postanowień Załącznika I, umowy te powinny być podane do wiadomości Urzędowi centralnemu przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi. Urząd ten zgłasza na porządek dzienny obrad najbliższego posiedzenia Komisji rzeczoznawców te postanowienia odrębnej umowy, które dotyczą dopuszczenia do przewozu, chyba że postanowienia te były już przez Komisję zbadane i odrzucone.

Koleje żelazne mogą również w odpowiednich przepisach taryfowych, bądź dopuścić do przewozu pewne przedmioty wyłączone od przewozu, bądź ustalić lżejsze warunki dla przedmiotów dopuszczonych warunkowo.

Artykuł  5.

Obowiązek przewozu kolei żelaznej.

§  1.
- Każda kolej żelazna, podlegająca Konwencji niniejszej, obowiązana jest przewozić, stosownie do postanowień tejże, wszystkie towary, dopuszczone do przewozu na podstawie Konwencji niniejszej:
a)
jeżeli nadawca zastosuje się do postanowień Konwencji niniejszej;
b)
jeżeli przewóz jest możliwy przy użyciu zwykłych środków przewozowych;
c)
jeżeli przewozowi nie stoją na przeszkodzie okoliczności, których kolej żelazna nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.
§  2.
- Kolej żelazna obowiązana jest przyjmować do przewozu przedmioty, których załadowanie, przeładowanie lub wyładowanie wymaga użycia specjalnych urządzeń tylko wówczas, jeżeli stacje, na których te czynności mają być dokonane, posiadają takie urządzenia.
§  3.
- Kolej żelazna, obowiązana jest przyjmować do przewozu tylko takie przesyłki, których przewóz może być dokonany niezwłocznie; przepisy, obowiązujące na stacji nadania, określają przypadki, w których stacja ta obowiązana jest przyjąć do tymczasowego przechowania przesyłki, nie odpowiadające temu warunkowi.
§  4.
- Przesyłki powinny być wysyłane z zachowaniem kolejności, w jakiej przyjęto je do przewozu, wyjąwszy przypadek, przewidziany w następnym paragrafie.
§  5.
- Jeżeli interes publiczny lub konieczności eksploatacyjne tego wymagają., właściwa władza może zarządzić;
a)
aby ruch zawieszono całkowicie lub częściowo;
b)
aby pewne przesyłki wyłączono czasowo od przewozu, lub przyjmowano je tylko pod pewnymi warunkami;
c)
aby pewne przesyłki korzystały czasowo z pierwszeństwa przewozu.

Zarządzenia takie należy podać do wiadomości publicznej.

Każda kolej żelazna może odmówić przyjęcia przesyłek, których przewóz doznałby przeszkód wskutek tego rodzaju ograniczeń.

§  6.
- Wszelkie przekroczenie postanowień artykułu niniejszego może służyć za podstawę do roszczenia o wynagrodzenie spowodowanej szkody.

TYTUŁ  II

UMOWA O PRZEWÓZ.

Rozdział  I.

FORMA I WARUNKI UMOWY O PRZEWÓZ.

Artykuł  6.

Treść i forma listu przewozowego.

§  1.
- Na każdą przesyłkę międzynarodową, podlegającą Konwencji niniejszej, nadawca powinien złożyć list przewozowy według wzoru, stanowiącego Załącznik II do tejże Konwencji.

Rozmiary formularza listu przewozowego mogą być jednak zmniejszone na podstawie postanowień taryfowych dla niektórych komunikacyj między sąsiednimi państwami.

Listy przewozowe powinny być drukowane na białym, trwałym papierze do pisania; listy przewozowe na przesyłki pośpieszne powinny mieć szlak czerwony o szerokości co najmniej jednego centymetra na górnym i dolnym brzegu obu stron. Na wtórniki listu przewozowego można używać także papieru jasnoniebieskiego.

§  2.
- Taryfy międzynarodowe lub umowy między kolejami żelaznymi określają, w jakim języku powinny być drukowane listy przewozowe. Jeżeli taryfy lub umowy o tym nie stanowią, listy przewozowe powinny być drukowane w jednym z języków urzędowych państwa nadania; muszą one nadto zawierać tekst francuski albo niemiecki, albo włoski i mogą zawierać wszelkie uznane za pożyteczne tłumaczenia na inne języki.

Część, którą ma wypełnić nadawca, powinna być zawsze sporządzona w jednym z języków urzędowych kraju nadania. Taryfy międzynarodowe lub specjalne umowy między kolejami żelaznymi postanawiają, jakie tłumaczenia muszą być dodane. Jeżeli nie ma takich postanowień, nadawca powinien dodać tłumaczenie na język francuski, niemiecki, albo włoski,

Kolej żelazna może żądać, ażeby wskazania i oświadczenia, które nadawca ma zamieścić w liście przewozowym i, w danym razie, w załącznikach do niego, zostały wpisane literami łacińskimi.

§  3.
- Części listu przewozowego, obwiedzione grubymi liniami, powinna wypełniać kolej żelazna, pozostałe nadawca. Nadawca powinien przekreślić rubryki, które pozostawia niewypełnione.
§  4.
- Wybór formularza białego lub z czerwonymi szlakami wskazuje, czy towar należy przewieźć jako przesyłkę zwyczajną, czy też jako pośpieszną. Żądanie przewiezienia towaru na pewnej części drogi przewozu jako przesyłki pośpiesznej, na innej zaś części, jako przesyłki zwyczajnej nie jest dopuszczalne, chyba że wszystkie zainteresowane koleje żelazne zawarły co do tego specjalną umowę.
§  5.
- Nie przyjmuje się listów przewozowych poprawionych, podskrobanych lub pozaklejanych. Przekreślenia dopuszczalne są pod warunkiem, że nadawca stwierdzi je swym podpisem, gdy zaś chodzi o ilość lub wagę sztuk, pod warunkiem, że sprostowane liczby wpisze słowami.
§  6.
- Dane, zamieszczone w liście przewozowym, powinny być wpisane nie dającym się wytrzeć pismem lub drukiem.

List przewozowy musi zawierać następujące dane:

a)
miejsce i datę jego wystawienia;
b)
nazwę kolei nadania;
c)
nazwę kolei przeznaczenia oraz stacji przeznaczenia ze wszelkimi bliższymi wskazaniami, potrzebnymi dla uniknięcia jakichkolwiek pomyłek z powodu istnienia różnych stacyj, obsługujących bądź tę samą miejscowość, bądź miejscowości o tej samej lub podobnej nazwie;
d) 2
nazwisko i adres odbiorcy. Jako odbiorca powinna być wymieniona jedna tylko osoba fizyczna, firma lub osoba prawna. Wskazanie jako odbiorcy stacji przeznaczenia lub jej zawiadowcy dopuszczalne jest tylko wtedy, jeżeli zezwala na to wyraźnie taryfa, która ma być zastosowana. Adresy, nie zawierające nazwiska odbiorcy, jak np. "na zlecenie. ...." albo "na okaziciela wtórnika listu przewozowego", są niedozwolone;
e)
oznaczenie rodzaju towaru, wskazanie wagi lub zamiast niej innych podobnych danych, odpowiednio do przepisów kolei nadania. Jeżeli ustawy albo przepisy kraju nadania pozwalają nadawcy nadawać przesyłki bez wskazania wagi lub bez podania innych danych, zastępujących wagę, wówczas wagę lub te dane wpisuje kolej nadania. Nadto należy podać: przy przesyłkach drobnych ilość, rodzaj opakowania, cechy i numery sztuk lub zamiast nich wzmiankę, że na sztukach znajduje się adres odbiorcy; przy przesyłkach, których załadowanie należy do nadawcy, rodzaj, numer i cechy własności wagonu. Towary należy oznaczać w sposób następujący: towary, wymienione w Załączniku I, według nazwy użytej w tymże Załączniku, inne towary, jeżeli nadawca żąda zastosowania pewnej określonej taryfy, według nazwy użytej w tej taryfie, we wszystkich innych przypadkach według nazwy przyjętej w handlu, odpowiadającej właściwościom towarów.

Jeżeli miejsce, przeznaczone w liście przewozowym dla wyszczególnienia towarów nie wystarcza, należy wyszczególnić je na arkuszach, o takich samych rozmiarach jak list przewozowy, starannie z nim złączonych i podpisanych przez nadawcę. W liście przewozowym należy zamieścić wzmiankę o istnieniu tych arkuszy. Jeżeli podano ogólną wagę przesyłki, należy ją wpisać do samego listu przewozowego;

f)
dokładne wyszczególnienie dokumentów, wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne, dołączonych do listu przewozowego lub też złożonych, według oświadczenia w liście przewozowym, na pewnej oznaczonej stacji, w urzędzie celnym lub w jakimkolwiek innym urzędzie;
g)
podpis nadawcy wraz z jego nazwiskiem, imieniem, i adresem, uzupełnionym, według jego uznania, adresem telegraficznym lub telefonicznym. Podpis nadawcy może być wydrukowany lub zastąpiony stemplem, jeżeli na to zezwalają ustawy i przepisy, obowiązujące na stacji nadania. Jako nadawca powinna być wymieniona w liście przewozowym jedna tylko osoba fizyczna, firma lub osoba prawna.

List przewozowy powinien nadto, w razie potrzeby, zawierać wszelkie inne wskazania, przewidziane w Konwencji niniejszej, w szczególności:

h)
żądanie "zostawić na stacji" lub "dostawić do mieszkania", jeżeli dostawa do mieszkania jest zaprowadzona na stacji przeznaczenia (artykuł 16 § 2);
i)
żądanie zastosowania określonych taryf, a w szczególności taryf specjalnych lub wyjątkowych, przewidzianych w artykule 11 § 10 i w artykule 34;
k)
kwotę deklarowanej wartości dostawy, podaną stosownie do artykułu 35;
l)
oznaczenie kosztów, jakie nadawca bierze na swój rachunek, stosownie do artykułu 17;
m)
kwotę zaliczenia, obciążającego towar, oraz zaliczki w gotowiźnie, która ma być udzielona przez kolej żelazną (artykuł 19);
n)
żądaną drogę przewozu oraz wskazanie stacyj, na których powinny być załatwione czynności władz celnych lub podatkowych, oraz sprawdzenia wymagane przez władze skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne;
c)
wskazówki, dotyczące formalności wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne stosownie do artykułu 15.
§  7.
- Inne oświadczenia można zamieszczać w liście przewozowym tylko wówczas, gdy są przepisane lub dozwolone przez ustawy lub przepisy jednego z państw albo przez taryfy i nie sprzeciwiają się Konwencji niniejszej.

Zabrania się zastępować list przewozowy innymi dokumentami lub dołączać do niego inne dokumenty, aniżeli te, które są przepisane lub dozwolone przez Konwencje niniejszą lub przez taryfy. Jeżeli jednak wymagają tego ustawy i przepisy, obowiązujące na stacji nadania, nadawca powinien sporządzić, oprócz listu przewozowego, dokument przeznaczony do przechowania go przez kolej żelazna, mający służyć jej za dowód zawarcia umowy o przewóz.

§  8.
- Zabrania się wpisywać do tego samego listu przewozowego przedmioty, których wspólne załadowanie powoduje niedogodności albo narusza przepisy władz celnych, podatkowych, skarbowych, policyjnych lub innych władz administracyjnych.
§  9.
- Na towary, których załadowanie stanowi obowiązek nadawcy, należy sporządzać oddzielne listy przewozowe, nie obejmujące przedmiotów, których załadowanie lub wyładowanie jest obowiązkiem kolei żelaznej.

Na przedmioty, wymienione w artykule 4, muszą być również sporządzone oddzielne listy przewozowe, jeżeli chodzi o przedmioty, które nie mogą być ładowane razem ze sobą lub razem z innymi towarami.

§  10.
- Jeden i ten sam list przewozowy może obejmować tylko ładunek jednego wagonu, chyba że chodzi o przedmioty niepodzielne, wymagające większej ilości wagonów. Tego postanowienia nie stosuje się jednak, gdy specjalne przepisy dla danej komunikacji lub taryfy, które maja być zastosowane, pozwalają na nadanie większej ilości wagonów za jednym listem przewozowym na całej drodze przewozu.
§  11.
- Nadawcy wolno zamieścić u dołu na odwrotnej stronie listu przewozowego wzmianki dotyczące przesyłki, służące jednak wyłącznie dla informacji odbiorcy, z których nie wynikają dla kolei żelaznej żadne zobowiązania ani odpowiedzialność, np.:

"Z przesyłki od N ...."

"Z polecenia N ..."

"Do rozporządzenia N ..."

"Do przeekspediowania do N ..."

"Ubezpieczono w N ..."

"Na linię okrętową N ..." lub "Na statek N ..."

"Z linii okrętowej N ..." lub "Ze statku N ..."

"Na linie samochodową N ..."

"Z linii samochodowej N ..."

"Na linię lotniczą N ..."

"Z linii lotniczej N ..."

"Do wywozu do N ..."

Artykuł  7.

Odpowiedzialność za oświadczenia w liście przewozowym. Dopłaty. Postępowanie w razie przeciążenia.

§  1.
- Nadawca jest odpowiedzialny za ścisłość swych wskazań i oświadczeń, zamieszczonych w liście przewozowym; ponosi on wszelkie następstwa, wynikające z tego, że te wskazania lub oświadczenia są niezgodne z rzeczywistością, nieścisłe, niedostateczne lub że zostały one wpisane w miejscu innym niż przeznaczone dla każdego z nich; jeżeli miejsce to jest nie wystarczające, nadawca powinien na nim zamieścić wzmiankę, wskazującą miejsce w liście przewozowym, gdzie znajduje się uzupełnienie wpisu.
§  2. 3
- Kolej żelazna, ma prawo sprawdzić w każdym czasie, czy przesyłka odpowiada oświadczeniom listu przewozowego oraz czy zachowano środki ostrożności przepisane w Załączniku I.

Jeżeli sprawdza się zawartość przesyłki, to zależnie od tego, czy sprawdzanie odbywa się na stacji nadania, czy na stacji przeznaczenia, powinno się wezwać nadawcę albo odbiorcę, ażeby był obecny przy tej czynności. Jeżeli interesowany nie zjawi się, lub jeżeli sprawdzanie odbywa się w drodze, należy dokonać go w obecności dwóch świadków, nie należących do służby kolei żelaznej, chyba że ustawy lub przepisy obowiązujące w kraju, gdzie odbywa się sprawdzanie, postanawiają inaczej. W drodze kolej żelazna może sprawdzać zawartość przesyłki tylko wtedy, gdy wymagają tego potrzeby eksploatacyjne, albo przepisy władz celnych, podatkowych, skarbowych, policyjnych lub innych władz administracyjnych.

Jeżeli wynik sprawdzenia różni się od wskazań listu przewozowego, należy go wpisać do tegoż listu przewozowego. Jeżeli sprawdzenia dokonano na stacji nadania, należy wynik wpisać również do wtórnika listu przewozowego, jeżeli ten znajduje się w rękach kolei żelaznej. Jeżeli przesyłka nie odpowiada oświadczeniom listu przewozowego, koszty spowodowane sprawdzeniem, obciążają towar, chyba że zostały zapłacone zaraz na miejscu.

§  3.
- Ustawy i przepisy każdego państwa określają warunki, pod jakimi kolej żelazna ma prawo lub obowiązek ustalać lub sprawdzać wagę towaru albo ilość sztuk oraz rzeczywistą wagę własną wagonu.

Kolej żelazna obowiązana jest wskazać w liście przewozowym wynik ustalenia wagi, ilości sztuk i rzeczywistej wagi własnej wagonu.

§  4.
- Jeżeli przesyłki wagonowe waży się na wadze wagonowej, wagę ustala się w ten sposób, że od ogólnej wagi naładowanego wagonu odejmuje się wagę własną wagonu, na nim oznaczoną, chyba że osobne zważenie próżnego wagonu wykaże inną wagę własną.
§  5.
- W razie umieszczenia wskazań lub oświadczeń niezgodnych z rzeczywistością, nieścisłych lub niedostatecznych, które mogą spowodować przyjęcie do przewozu przedmiotów wyłączonych od przewozu na podstawie artykułu 3 pkt 4 lub obliczenie za przesyłkę niższego przewoźnego, bądź w razie niezachowania przepisanych w Załączniku I środków ostrożności, bądź też w razie przeciążenia wagonu załadowanego przez nadawcę, należy uiścić dopłatę, niezależnie od dodatkowego uiszczenia różnicy przewoźnego, oraz w danym razie, od naprawienia wszelkiej ewentualnej szkody tudzież niezależnie od odpowiedzialności karnej.

Dopłatę oblicza się jak następuje:

a)
W razie niezgodnego z rzeczywistością, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia przedmiotów wyłączonych od przewozu na podstawie artykułu 3 pkt 4 lub wymienionych w Załączniku I, albo w razie niezachowania środków ostrożności, przepisanych w tym Załączniku, dopłata wynosi:

za przedmioty wyłączone od przewozu na podstawie artykułu 3 pkt 4 15 franków,

za przedmioty wymienione w Załączniku I:

klasy Ia. 15 franków,

klasy Ib, Ic i Id 10 franków,

klasy Ie, II i III 5 franków,

klasy IV, V i VI 1 franka

od kilograma wagi brutto całej sztuki.

Jeżeli przepisy, obowiązujące w komunikacji wewnętrznej kolei żelaznej, na której wykryto przekroczenie, przewidują niższe dopłaty, wówczas pobiera się te niższe dopłaty.

b)
W razie niezgodnego z rzeczywistością, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia przesyłki, zawierającej inne towary, niż przewidziane pod literą a) paragrafu niniejszego, albo w ogóle w razie zamieszczenia jakiegokolwiek oświadczenia, które by mogło w jakikolwiek bądź sposób spowodować zastosowanie niższej taryfy, aniżeli ta, która powinna być w rzeczywistości zastosowana do danej przesyłki, dopłata wynosi podwójną różnicę pomiędzy przewoźnym, jakie należałoby prawidłowo pobrać przy oznaczeniu niezgodnym z rzeczywistością, nieścisłym lub niedostatecznym za odległość od stacji nadania do stacji przeznaczenia, a przewoźnym, jakie należałoby pobrać, gdyby oznaczenie było zgodne z rzeczywistością, ścisłe i dostateczne.

Jeżeli przesyłka składa się z towarów, do których stosuje się różne stawki taryfowe, a wagę każdego z towarów można ustalić bez trudności, dopłatę oblicza się według stawek stosowanych dla każdego towaru, gdy taki sposób obliczenia daje niższą dopłatę.

c)
W razie podania wagi niższej niż rzeczywista, dopłata wynosi podwójną różnicę pomiędzy przewoźnym za wagę podaną, a przewoźnym za wagę stwierdzoną, za odległość od stacji nadania do stacji przeznaczenia.
d)
W razie przeciążenia wagonu, załadowanego przez nadawcę, dopłata wynosi sześciokrotne przewoźne za nadwyżkę wagi ponad nośność za odległość od stacji nadania do stacji przeznaczenia. Przeciążenie ma miejsce, gdy ciężar ładunku przekracza nośność, określoną w następujący sposób:

jeżeli wagon ma tylko jeden napis, określający dopuszczalne obciążenie, uważa się, że napis ten wskazuje ładowność; nośność odpowiada wówczas tej ładowności, powiększonej o 5%;

Jeżeli wagon ma dwa napisy, wówczas napis, wskazujący niższe obciążenie, oznacza ładowność, napis zaś, wskazujący wyższe obciążenie, nośność,

e)
Jeżeli przy tym samym wagonie zachodzi wskazanie wagi niższej od rzeczywistej oraz przeciążenie, za każde z tych dwu przekroczeń pobiera się osobne dopłaty.
§  6.
- Dopłaty, które należy pobrać w myśl powyższego § 5, obciążają przesyłkę bez względu na to, gdzie stwierdzono fakty, uzasadniające ich pobranie.

Jeżeli wartość towaru nie pokrywa kwoty dopłat, lub jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia przesyłki, nadwyżkę należności, wynikającą z dopłat, powinien zapłacić nadawca.

§  7.
- Dopłaty nie pobiera się:
a)
w razie niezgodnego z rzeczywistością wskazania wagi przesyłek, które kolej żelazna obowiązana jest ważyć stosownie do przepisów, obowiązujących na stacji nadania;
b)
w razie niezgodnego z rzeczywistością wskazania wagi lub w razie przeciążenia, jeżeli nadawca w liście przewozowym zażądał zważenia przez kolej żelazną;
o)
w razie przeciążenia, które nastąpiło w czasie przewozu wskutek wpływów atmosferycznych, jeżeli nadawca udowodni, że ładując wagon, zastosował się do przepisów, obowiązujących na stacji nadania;
d)
w razie zwiększenia się wagi w czasie przewozu, bez przeciążenia wagonu, jeżeli nadawca udowodni, że zwiększenie się wagi powstało wskutek wpływów atmosferycznych;
e)
w razie niezgodnego z rzeczywistością wskazania wagi (bez przeciążenia, wagonu), jeżeli różnica między wagą wskazaną w liście przewozowym a wagą stwierdzoną nie przewyższa 2% wagi wskazanej.
§  8.
- W razie stwierdzenia przeciążenia wagonu przez stację nadania lub pośrednią nadwyżka ładunku może być usunięta z wagonu nawet wtedy, gdy nie należy się dopłata. Nadawcę należy w danym razie wezwać niezwłocznie za pośrednictwem stacji nadania, aby rozporządził nadwyżką.

Przewoźne za odległość, przebytą przez nadwyżkę ładunku, oblicza się według stawek tej taryfy, którą zastosowano do przesyłki głównej, doliczając, w danym razie, dopłatę, przewidzianą wyżej w § 5; koszty odładowania pobiera się według taryfy opłat dodatkowych kolei żelaznej, która czynność tę wykonała.

Jeżeli nadawca zarządzi, aby nadwyżkę zwrócono lub wysłano dalej, postępuje się z nią, jak z osobną przesyłką.

Artykuł  8.

Zawarcie umowy o przewóz. Wtórnik listu przewozowego.

§  1.
- Umowę o przewóz uważa się za zawartą z chwilą, gdy stacja nadania przyjęła do przewozu towar wraz z listem przewozowym. Stacja nadania stwierdza przyjęcie przez odciśnięcie na liście przewozowym swojego stempla z datą przyjęcia.
§  2.
- Ostemplowania należy dokonać natychmiast po całkowitym dostarczeniu przesyłki, wymienionej w liście przewozowym i po uiszczeniu kosztów, które nadawca przyjął na swój rachunek. Na żądanie nadawcy ostemplowania należy dokonać w jego obecności.
§  3.
- List przewozowy, opatrzony stemplem, stanowi dowód umowy o przewóz.
§  4.
- Gdy jednak chodzi o towary, których załadowanie należy do nadawcy w myśl taryf lub na podstawie zawartej z nim umowy, jeżeli taka umowa jest dozwolona na stacji nadania, wówczas dane listu przewozowego, dotyczące wagi lub ilości sztuk, stanowią dowód przeciwko kolei żelaznej tylko wtedy, gdy kolej żelazna sprawdziła tę wagę i ilość sztuk i stwierdziła to w liście przewozowym.
§  5.
- Kolej żelazna obowiązana jest poświadczyć otrzymanie towaru i datę przyjęcia do przewozu przez odciśnięcie stempla z datą na wtórniku listu przewozowego, który nadawca powinien przedstawić kolei żelaznej jednocześnie z listem przewozowym.

Wtórnik ten nie ma znaczenia ani listu przewozowego, towarzyszącego przesyłce, ani konosamentu.

Artykuł  9.

Taryfy. Zakaz umów odrębnych,

§  1.
- Przewoźne i opłaty dodatkowe oblicza się według taryf prawnie obowiązujących i należycie ogłoszonych w każdym państwie.

Jednakże taryfy międzynarodowe muszą być ogłoszone w tych tylko państwach, których koleje żelazne uczestniczą w tych taryfach jako kolej nadania i przeznaczenia.

Podwyższenie taryf międzynarodowych lub inne utrudnienia warunków przewozu, przewidzianych przez te taryfy, wchodzą w życie najwcześniej w 15 dni po ich ogłoszeniu.

Taryfy muszą zawierać wszystkie dane niezbędne do obliczenia przewoźnego i opłat dodatkowych oraz, w danym razie, postanowienia o kursach przerachowania.

§  2.
- Taryfy powinny podawać wszystkie specjalne warunki dla różnych przewozów, w szczególności zaś postanawiać, czy stosują się do przesyłek pośpiesznych, czy zwyczajnych. Jeżeli pewna kolej żelazna posiada tylko taryfę dla jednego z tych rodzajów przewozu i to bądź dla wszystkich towarów, bądź dla niektórych z nich, bądź też dla pewnych odcinków, wówczas taryfę tę można stosować do przewozów dokonywanych tak za listami przewozowymi na przesyłki zwyczajne, jak i za listami przewozowymi na przesyłki pospieszne, przy czym obowiązują terminy dostawy takie, jakie według postanowień artykułu 6 § 4 i artykułu 11 Konwencji niniejszej wynikają dla każdego z tych rodzajów listów przewozowych.

Taryfy muszą być stosowane jednakowo względem wszystkich. Postanowienia ich obowiązują o tyle, o ile nie są sprzeczne z Konwencją niniejszą; w przeciwnym razie uważa się je za nieważne.

§  3.
- Każda odrębna umowa, mocą której jednemu lub większej liczbie nadawców przyznanoby zniżkę opłat, oznaczonych w taryfie, jest zakazana i nieważna.

Natomiast dozwolone są zniżki taryfowe należycie ogłoszone i dostępne w równej mierze dla wszystkich pod tymi samymi warunkami, jako też zniżki opłat dla przewozów na potrzeby kolei żelaznej, administracji publicznej, albo na cele dobroczynne.

§  4.
- Oprócz przewoźnego i opłat dodatkowych, przewidzianych w taryfach, można na rzecz kolei żelaznych pobierać jedynie ich wydatki, jak należności celne, podatkowe lub policyjne, nieprzewidziane w taryfie koszty przewiezienia z jednego dworca kolejowego na drugi, koszty poprawienia zewnętrznego lub wewnętrznego opakowania towarów, niezbędnego dla ich zabezpieczenia oraz inne podobne wydatki. Wydatki te powinny być należycie stwierdzone i wpisane oddzielnie do listu przewozowego, do którego należy dołączyć właściwe dowody. Jeżeli opłacenie tych wydatków należy do nadawcy, dowodów nie wydaje się wraz z listem przewozowym odbiorcy, lecz doręcza się je nadawcy z rachunkiem kosztów stosownie do artykułu 17.

Wysokość dopłat i powód ich pobrania powinny być wskazane w liście przewozowym.

Artykuł  10.

Obliczanie przewoźnego. Droga przewozu.

Przy obliczaniu przewoźnego i oznaczaniu drogi przewozu obowiązują następujące postanowienia:

a)
Jeżeli nadawca wskazał w liście przewozowym drogę przewozu, przewoźne oblicza się według tej drogi.

Wskazanie stacyj, na których mają być załatwione formalności przepisane przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne oraz inne władze administracyjne, jest równoznaczne ze wskazaniem drogi przewozu.

b)
Jeżeli nadawca wskazał w liście przewozowym tylko taryfy, które mają być zastosowane, kolej żelazna stosuje je, o ile wskazanie to wystarcza do ustalenia stacyj, między którymi żądane taryfy powinny być zastosowane. Spomiędzy dróg przewozu, na których taryfy te obowiązują w dniu zawarcia umowy o przewóz, kolej żelazna wybiera tę drogę, którą uważa za najkorzystniejszą dla nadawcy.
c)
Jeżeli nadawca oświadczył w liście przewozowym stosownie do artykułu 17 § 2, że opłaci z góry przewoźne do stacji pośredniej, kolej żelazna wybiera spomiędzy dróg przewozu, przechodzących przez tę stację pośrednią, drogę, którą uważa za najkorzystniejszą dla nadawcy. Przewoźne oblicza się za drogę obraną przez kolej żelazną.
d)
Jeżeli w przypadkach, przewidzianych wyżej pod literami a) i c), pomiędzy stacją nadania a stacją przeznaczenia na drodze przewozu wskazanej według litery a), albo pomiędzy stacją nadania a stacją określoną pod literą c), istnieje bezpośrednia taryfa międzynarodowa, wówczas stosuje się tę taryfę, chyba że zastosowanie jej w chwili nadania zależało od warunków, których nie dopełniono.
e)
Jeżeli wskazania nadawcy nie są dostateczne do ustalenia w całości drogi przewozu

lub taryf, albo jeżeli niektóre z tych wskazań są ze sobą sprzeczne, kolej żelazna wybiera tę drogę przewozu lub te taryfy, które uważa za najkorzystniejsze dla nadawcy. Kolej żelazna stosuje się zawsze do wskazań listu przewozowego, dotyczących stacyj, wymienionych pod literą a), ustęp drugi, a w miarę możności także do innych wskazań nadawcy.

Jeżeli jednak miedzy stacją nadania i stacją przeznaczenia istnieje bezpośrednia taryfa międzynarodowa, taryfę te stosuje się, gdy przewidziana w niej droga przewozu odpowiada, zamieszczonym, w danym razie, wskazaniom listu przewozowego co do stacyj określonych pod literą a), ustęp drugi i jeżeli stosowanie tej taryfy nie zależy od innych warunków, których nie dopełniono.

f)
We wszystkich wyżej wymienionych przypadkach terminy dostawy oblicza się według drogi przewozu żądanej przez nadawcę lub wybranej przez kolej żelazną.
g)
Poza przypadkami, wymienionymi w artykule 5 § 5 i w artykule 23 § 1, kolej żelazna może dokonać przewozu drogą inną, niż wskazaną przez nadawcę tylko pod warunkiem:

1. że przewoźne i termin dostawy nie będą większe, niż przewoźne i termin dostawy na drodze przewozu, wskazanej przez nadawcę;

2. że formalności wymagane przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne, jak również pojenie i karmienie żywych zwierząt, będą dokonywane zawsze na stacjach, wskazanych przez nadawcę.

Jeżeli przewóz odbywa się inną drogą, niż wskazał nadawca, należy go o tym zawiadomić.

h)
W przypadkach, wymienionych pod literami b), c) i e), kolej żelazna odpowiada za szkodę spowodowaną przez wybór drogi przewozu lub taryf tylko w razie złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa.
i)
Jeżeli kolej żelazna w wykonaniu powyższych postanowień litery d) i ustępu drugiego litery e), zastosuje bezpośrednią taryfę międzynarodową, która przewiduje przewoźne wyższe od przewoźnego, uzyskanego przez dodanie opłat innych taryf, istniejących na tej samej drodze przewozu, i jeżeli warunki stosowania tych taryf zostały spełnione, wówczas kolej żelazna na żądanie osoby uprawnionej powinna zwrócić nadpłatę.
Artykuł  11

Terminy dostawy.

§  1.
- Terminy dostawy nie mogą przekraczać następujących norm maksymalnych:
a)
dla przesyłek pośpiesznych:

1. termin odprawy 1 dzień;

2. termin przewozu na każde, choćby tylko rozpoczęte,

300 kilometrów odległości taryfowej 1 dzień;

b)
dla przesyłek zwyczajnych:

1. termin odprawy 1 dzień;

2. termin przewozu na każde, choćby tylko rozpoczęte,

150 kilometrów odległości taryfowej 1 dzień,

§  2. 4
- Jeżeli przewóz odbywa się kilkoma sieciami kolei żelaznych, połączonymi ze sobą szynami, termin przewozu oblicza się według łącznej odległości od stacji nadania do stacji przeznaczenia; termin odprawy liczy się tylko raz jeden bez względu na ilość sieci, uczestniczących w przewozie.
§  3.
- Ustawy i przepisy każdego państwa określają, w jakiej mierze koleje żelazne, pozostające pod jego nadzorem, mogą ustalać terminy dodatkowe w przypadkach następujących:
a)
dla przesyłek przewożonych:

morzem lub śródlądowymi drogami wodnymi za pomocą promu lub statku,

drogą lądową bez użycia kolei żelaznej,

łącznicami, które łącza dwie linie tej samej sieci kolejowej lub różnych sieci kolejowych,

linią kolejową podrzędnego znaczenia,

linią o odmiennej niż normalna szerokości toru;

b)
w razie nadzwyczajnych okoliczności, powodujących:

niezwykły wzrost przewozów lub

niezwykłe trudności eksploatacyjne.

§  4.
- Terminy dodatkowe, uzasadnione okolicznościami wymienionymi wyżej w § 3 pod literą a), powinny być zamieszczone w taryfach.

Terminy dodatkowe, przewidziane w § 3 pod literą b), muszą być ogłoszone i nie mogą wejść w życie przed ich ogłoszeniem.

§  5.
- Termin dostawy rozpoczyna się o północy, następującej po przyjęciu towaru do przewozu (artykuł 8 § 1).
§  6.
- Termin dostawy jest zachowany, jeżeli przed jego upływem towar wydano lub o jego przybyciu doniesiono odbiorcy bądź osobie uprawnionej do jego odbioru w myśl przepisów kolei żelaznej, która powinna dokonać wydania. Ustawy i przepisy każdego państwa określają, w jakiej formie stwierdza się doręczenie pisemnego zawiadomienia.

Przy przesyłkach, których kolej żelazna nie dostarcza do mieszkania odbiorcy i o których przybyciu nie musi go zawiadomić, termin dostawy jest zachowany, jeżeli przed jego upływem towar przygotowano na stacji przeznaczenia do rozporządzenia odbiorcy.

§  7.
- Bieg terminu dostawy zawiesza się na cały czas zatrzymania z powodu załatwiania formalności, wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne oraz inne władze administracyjne, jak również na czas każdej przerwy przewozów, stanowiącej czasową przeszkodę rozpoczęcia lub dalszego wykonywania przewozu, a nie wynikającej z winy kolei żelaznej.

Bieg terminu dostawy zawiesza się również na czas wykonywania czynności przewidzianych w artykule 7 §§ 2 i 3, jako też na czas zatrzymania, spowodowanego zmianą umowy o przewóz, zarządzoną przez nadawcę na podstawie artykułu 21.

Oprócz tego przy przewozie żywych zwierząt, bieg terminu dostawy zawiesza się na czas:

a)
zatrzymania tych zwierząt na stacjach pojenia;
b)
zatrzymania wskutek zarządzenia policyjnego;
c)
badania weterynaryjnego.

Zawieszenia terminu dostawy, przewidziane w artykule niniejszym, działają tylko wówczas, gdy kolej żelazna wskaże w liście przewozowym ich przyczynę i czas trwania.

§  8.
- Przy przesyłkach zwyczajnych bieg terminu dostawy zawiesza się na niedziele oraz na ustawowe dni świąteczne.

Przy przesyłkach pośpiesznych termin dostawy zaczyna biec o dzień później, jeżeli dzień następujący po dniu przyjęcia przesyłki do przewozu przypada na niedzielę lub na ustawowy dzień świąteczny. Również, jeżeli ostatni dzień terminu dostawy przypada na niedzielę lub na ustawowy dzień świąteczny, termin dostawy upływa dopiero dnia następnego. Postanowień tych nie stosuje się jednak do przesyłek pośpiesznych, dla których stacje są w niedziele i dni świąteczne otwarte, bądź w kraju nadania, bądź w kraju przeznaczenia.

§  9.
- Jeżeli ustawy lub przepisy pewnego państwa przewidują całkowite lub częściowe wstrzymanie przewozu przesyłek pośpiesznych w niedziele i w pewne ustawowe dni świąteczne, wówczas terminy dostawy przedłuża się odpowiednio.
§  10.
- Jeżeli ustawy lub przepisy jednego z państw pozwalają na ustanowienie taryf specjalnych lub wyjątkowych ze zniżonymi opłatami i przedłużonymi terminami dostawy, wówczas koleje żelazne tego państwa mogą stosować te taryfy z przedłużonymi terminami dostawy również w komunikacji międzynarodowej.
Artykuł  12.

Stan towaru. Opakowanie.

§  1.
- Kolej żelazna, przyjmując do przewozu towar z widocznymi śladami uszkodzenia, może żądać, aby w liście przewozowym zamieszczono specjalne oświadczenie co do stanu towaru.
§  2.
- Towar, którego właściwości wymagają opakowania, powinien nadawca opakować w sposób, zabezpieczający ten towar od całkowitego lub częściowego zaginięcia i uszkodzenia podczas przewozu, oraz zapobiegający wyrządzeniu szkody osobom, środkom przewozowym lub innym towarom.

Poza tym opakowanie powinno odpowiadać postanowieniom taryf i przepisom kolei nadania.

§  3.
- Jeżeli nadawca nie zastosował się do przepisów § 2, kolej żelazna może odmówić przyjęcia przesyłki albo żądać, aby nadawca uznał w liście przewozowym brak lub wadliwy stan opakowania, opisując dokładnie ten stan.
§  4.
- Nadawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie następstwa braku lub wadliwego stanu opakowania. W szczególności jest on obowiązany naprawić szkodę, jaką kolej żelazna poniosła z tego powodu. Jeżeli braku lub wadliwego stanu opakowania nie zaznaczono w liście przewozowym, wówczas na kolei żelaznej ciąży dowód, że wadliwości te istniały.
§  5.
- Nadawca, który zwykle wysyła z tej samej stacji towary tego samego rodzaju, wymagające opakowania i nadaje je bez opakowania lub w jednakowo wadliwym opakowaniu, może zwolnić się od obowiązku zachowywania przy każdej przesyłce przepisu § 3, składając na tej stacji ogólne oświadczenie według wzoru, stanowiącego Załącznik III do Konwencji niniejszej. W tym przypadku list przewozowy powinien zawierać wzmiankę o złożeniu na stacji nadania ogólnego oświadczenia.
§  6.
- Jeżeli taryfy nie przewidują wyraźnie wyjątków, nadawca obowiązany jest opatrzyć na zewnątrz pojedyncze sztuki przesyłek drobnych w wyraźne i nie dające się wytrzeć cechy, które by uniemożliwiły jakąkolwiek zamianę i zgadzały się dokładnie z cechami, podanymi w liście przewozowym. Nadto obowiązany on jest każdą sztukę przesyłki drobnej opatrzyć w kartkę z nazwą stacji przeznaczenia., wypisaną pismem, nie dającym się wytrzeć. Jeżeli przepisy kolei nadania tego wymagają, należy wypisać również nazwisko i adres odbiorcy bądź na zewnątrz, bądź wewnątrz złożonej kartki, którą wolno otworzyć tylko w razie braku listu przewozowego.

Poprzednie napisy i kartki powinien nadawca przekreślić lub usunąć.

§  7.
- Jeżeli taryfy nie przewidują wyraźnie wyjątków, przedmioty kruche (jak wyroby szklane, porcelana, wyroby garncarskie), przedmioty łatwo rozsypujące się w wagonach (jak orzechy, owoce, pasza, kamienie) oraz towary, które mogą zanieczyścić lub uszkodzić inne przesyłki (jak węgiel, wapno, popiół, ziemia zwyczajna i farbiarska), przewozi się tylko jako przesyłki wagonowe, chyba że towary te będą opakowane lub powiązane w sposób uniemożliwiający ich stłuczenie lub ich zagubienie albo zanieczyszczenie lub uszkodzenie innych przesyłek.
Artykuł  13.

Dokumenty potrzebne do załatwienia formalności wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne. Zamknięcie celne.

§  1.
- Nadawca obowiązany jest dołączyć do listu przewozowego dokumenty potrzebne do załatwienia, przed wydaniem przesyłki odbiorcy, formalności wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne. Dokumenty te powinny dotyczyć wyłącznie towarów, objętych tym samym listem przewozowym, chyba że przepisy administracyjne lub taryfy zawierają co do tego inne postanowienia.

Jeżeli dokumenty tego rodzaju nie mogą być dołączone do listu przewozowego, ponieważ złożono je na stacji, w urzędzie celnym lub w jakimkolwiek innym urzędzie, wówczas list przewozowy powinien zawierać dokładną wskazówkę, gdzie dokumenty te złożono.

§  2.
- Kolej żelazna nie jest obowiązana sprawdzać, czy dostarczone dokumenty są prawidłowe i dostateczne.

Nadawca odpowiada wobec kolei żelaznej za wszelkie szkody, wynikające z powodu braku, niedostateczności lub nieprawidłowości tych dokumentów, jeżeli nie zachodzi wina ze strony kolei żelaznej.

Kolej żelazna odpowiada jak komisant (ekspedytor) za skutki zagubienia lub nieprawidłowego użycia dokumentów wymienionych w liście przewozowym i do niego dołączonych albo u niej złożonych; w żadnym jednak razie odszkodowanie, które by miała zapłacić, nie może być wyższe od odszkodowania za zaginięcie towaru.

§  3.
- Nadawca obowiązany jest zastosować się do przepisów celnych co do opakowania towarów i przykrycia ich oponami. Kolej żelazna może odmówić przyjęcia przesyłek z uszkodzonym lub wadliwym zamknięciem celnym.

Jeżeli nadawca nie opakował towarów lub nie przykrył ich oponami zgodnie z przepisami celnymi, wówczas kolej żelazna może tego dokonać. Koszty obciążają towar.

Rozdział  II.

WYKONANIE UMOWY O PRZEWÓZ.

Artykuł  14.

Nadawanie do przewozu i załadowanie towarów.

§  1.
- Nadawanie towarów do przewozu określają ustawy i przepisy, obowiązujące na stacji nadania.
§  2.
- Załadowanie towarów należy bądź do kolei żelaznej, bądź do nadawcy stosownie do przepisów, obowiązujących na stacji nadania, jeżeli Konwencja niniejsza nie zawiera innych postanowień lub jeżeli w liście przewozowym nie ma wzmianki o specjalnej umowie, zawartej między nadawcą a koleją żelazną.
§  3.
- Towary należy przewozić w wagonach krytych, niekrytych, w wagonach specjalnie urządzonych, albo też w wagonach niekrytych pod oponami stosownie do postanowień bezpośrednich taryf międzynarodowych, jeżeli Konwencja niniejsza nie zawiera w tym względzie innych przepisów. Jeżeli nie ma bezpośrednich taryf międzynarodowych lub jeżeli one nie zawierają postanowień w tym względzie, wówczas dla całej odległości przewozu miarodajne są przepisy, obowiązujące na stacji nadania.
Artykuł  15.

Formalności wymagane przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne.

§ 1. - Dopóki przesyłka znajduje się w drodze, formalności wymagane przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne załatwia kolej żelazna. Czynności te kolej żelazna może na własną odpowiedzialność zlecić komisantowi (ekspedytorowi) lub też sama się ich podjąć. W obu przypadkach kolej żelazna ma obowiązki komisanta.

Nadawca może jednak bądź osobiście, bądź też przez wskazanego w liście przewozowym pełnomocnika być obecnym przy czynnościach, przewidzianych w ustępie powyższym, dla udzielenia wszelkich wyjaśnień i czynienia wszelkich potrzebnych uwag, jednakże bez prawa objęcia towaru w posiadanie lub załatwiania samemu wspomnianych czynności.

Jeżeli nadawca do załatwienia formalności wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne wyznaczył stację, na której obowiązujące przepisy nie pozwalają załatwiać tych formalności, lub jeżeli przepisał dla tych czynności jakikolwiek inny sposób postępowania, który jest niewykonalny, kolej żelazna postępuje w taki sposób, jaki uzna za najkorzystniejszy dla osoby uprawnionej i zawiadamia nadawcę o wydanych zarządzeniach.

Umieszczenie przez nadawcę w liście przewozowym wskazówki "franko cło" uważa się za żądanie załatwienia formalności celnych przez kolej żelazną. W takim przypadku kolej żelazna może, według swego uznania, załatwić te formalności w drodze lub też na stacji przeznaczenia.

§  2.
- Z zastrzeżeniem wyjątku, przewidzianego w ustępie czwartym § 1 artykułu niniejszego, odbiorca ma prawo załatwić formalności celne na stacji przeznaczenia, na której znajduje się urząd celny, jeżeli list przewozowy zawiera żądanie oclenia na stacji przeznaczenia, albo też jeżeli w liście przewozowym nie ma takiego żądania a towar nadejdzie na stację przeznaczenia nieoclony. Jeżeli odbiorca korzysta z tego prawa, musi wpierw zapłacić koszty, obciążające przesyłkę, i wykupić list przewozowy.

Jeżeli odbiorca nie wykupił listu przewozowego w terminie przewidzianym w przepisach kolei przeznaczenia, kolej żelazna może postąpić według § 1.

Artykuł  16.

Wydanie.

§  1.
- Kolej żelazna jest obowiązana wydać odbiorcy na stacji przeznaczenia, wskazanej przez nadawcę, list przewozowy i towar za pokwitowaniem i po zapłaceniu należności, wynikających z listu przewozowego.

Przyjęcie listu przewozowego zobowiązuje odbiorcę do zapłacenia kolei żelaznej należności, wynikających z listu przewozowego.

§  2.
- Postępowanie przy wydawaniu towarów oraz, w danym razie, obowiązek kolei żelaznej dostarczenia towaru do mieszkania odbiorcy w miejscowości, w której jest położona stacja przeznaczenia lub w innej miejscowości, określają ustawy i przepisy, obowiązujące na kolei żelaznej, mającej dokonać wydania.
§  3.
- Po przybyciu towaru na stację przeznaczenia, odbiorca ma prawo żądać od kolei żelaznej wydania mu listu przewozowego i towaru. Jeżeli stwierdzono zaginięcie towaru, lub jeżeli towar nie przybył w ciągu terminu przewidzianego w artykule 30 § 1, odbiorca może w imieniu własnym dochodzić wobec kolei żelaznej praw, wynikających z umowy o przewóz, pod warunkiem uprzedniego dopełnienia zobowiązań, które ta umowa na niego nakłada.
Artykuł  17.

Opłacanie kosztów przewozu.

§  1.
- Koszty przewozu (przewoźne, opłaty dodatkowe oraz inne koszty, powstałe w czasie przewozu) powinny być opłacone przez nadawcę lub przez odbiorcę stosownie do podanych niżej postanowień.

Przy stosowaniu tych postanowień opłaty dodatkowe, które według stosowanych taryf powinny być przy obliczaniu przewoźnego dodawane do stawek taryf zwyczajnych lub wyjątkowych, uważa się za przewoźne a nie za opłaty dodatkowe.

§  2.
- Biorąc na swój rachunek koszty całkowicie lub częściowo, nadawca powinien wskazać to w liście przewozowym w rubryce na ten cel przeznaczonej w sposób następujący:
a)
jeżeli bierze na swój rachunek całe przewoźne oraz wszelkie opłaty dodatkowe, które stacja nadania może wstawić do rachunku na podstawie przepisów oraz na podstawie taryfy, oznacza to słowem "franko";
b)
jeżeli, oprócz kosztów wymienionych pod a), bierze na swój rachunek jeszcze dalsze koszty, oznacza to słowami "franko oraz..." (dokładne określenie dalszych kosztów, które chce zapłacić);
c)
jeżeli bierze na swój rachunek koszty wszelkiego rodzaju, oznacza to słowami "franko wszelkie koszty";
d)
jeżeli bierze na swój rachunek tylko przewoźne, oznacza to słowami: "franko przewoźne";
e)
jeżeli bierze na swój rachunek wszystkie lub tylko niektóre opłaty dodatkowe lub koszty, powstałe w czasie przewozu, oznacza to słowami: "franko wszelkie opłaty dodatkowe", albo "franko wszelkie w czasie przewozu powstałe koszty" albo "franko.." (dokładne oznaczenie opłat dodatkowych lub kosztów, które chce zapłacić);
f)
jeżeli bierze na swój rachunek wszystkie lub tylko niektóre koszty przewozu do pewnego punktu granicznego lub do pewnej stacji granicznej, oznacza to jednym z poprzednich określeń, uzupełnionym słowami... do x";
g)
jeżeli bierze na swój rachunek pewną określoną kwotę, oznacza to słowem: "franko" (wskazanie kwoty słowami).

Wskazówka "franko cło" oznacza, że nadawca bierze na swój rachunek wszelkie kwoty, które władze celne pobiorą od kolei żelaznej, jak również opłaty dodatkowe i inne, pobierane przez kolej żelazną za załatwienie oclenia.

Do listu przewozowego wolno wpisać na raz kilka wzajemnie uzupełniających się oświadczeń co do frankatury.

§  3.
- Koszty przewozu, których nadawca nie wziął na swój rachunek na podstawie oświadczenia w liście przewozowym, uważa się za przekazane na odbiorcę.
§  4.
- Kolej nadania może jednak żądać od nadawcy zapłacenia z góry kosztów przewozu przy towarach, które według jej oceny narażone są na szybkie zepsucie lub które z powodu małej wartości albo swych właściwości, nie zabezpieczają dostatecznie kosztów przewozu.
§  5.
- Jeżeli kwoty kosztów, które nadawca bierze na swój rachunek, nie można przy nadaniu dokładnie ustalić, kolej żelazna może żądać tytułem zabezpieczenia złożenia za pokwitowaniem pewnej sumy, odpowiadającej w przybliżeniu tym kosztom. Koszty te wpisuje się do rachunku przedpłaty, na podstawie którego należy rozrachować się z nadawcą najpóźniej w miesiąc po upływie terminu dostawy. Nadawcy wydaje się za zwrotem pokwitowania rachunek kosztów, sporządzony według danych rachunku przedpłaty.
§  6.
- Za wyjątkiem przypadku podanego w § 5, stacja nadania powinna wykazać szczegółowo koszty opłacone z góry tak we wtórniku listu przewozowego, jak i w liście przewozowym.
Artykuł  18.

Niewłaściwe zastosowanie taryfy.

§  1.
- Jeżeli taryfę zastosowano niewłaściwie lub jeżeli zaszły błędy w obliczeniu przewoźnego i innych kosztów, nadpłatę lub niedobór należy wyrównać.
§  2.
- Jeżeli kolej żelazna stwierdzi nadpłatę, przenoszącą 0.50 franka na jednym liście przewozowym, powinna zawiadomić o tym z urzędu osobę zainteresowaną i zwrócić jej nadpłatę możliwie najrychlej.
§  3.
- Jeżeli listu przewozowego nie wykupiono, nadawca obowiązany jest do zapłacenia kolei żelaznej niedoborów. Jeżeli odbiorca wykupił list przewozowy, nadawca obowiązany jest do pokrycia niedoboru tylko co do tych kosztów, które wziął na swój rachunek stosownie do oświadczenia o frankaturze, wpisanego przez niego do listu przewozowego; pozostałą różnicę obowiązany jest pokryć odbiorca.
§  4.
- Kwoty należne na podstawie artykułu niniejszego z jednego listu przewozowego podlegają oprocentowaniu w stosunku sześciu od sta, jeżeli przenoszą dziesięć franków.

Odsetki te liczą się od dnia wezwania do zapłaty albo od dnia reklamacji, przewidzianej w artykule 40, jeżeli zaś nie było ani wezwania do zapłaty, ani reklamacji, od dnia wytoczenia powództwa sądowego.

Artykuł  19.

Zaliczenia i zaliczki w gotowiźnie.

§  1.
- Nadawca może obciążyć przesyłkę zaliczeniem do wysokości wartości towaru. Kwota zaliczenia powinna być wyrażona w walucie państwa nadania; taryfy mogą dopuszczać wyjątki.
§  2.
- Kolej żelazna obowiązana jest wypłacić nadawcy zaliczenie dopiero wówczas, gdy jego kwotę wpłaci odbiorca. Kwotę tę należy oddać do rozporządzenia nadawcy w ciągu terminu sześciu tygodni po jej wpłaceniu; w razie opóźnienia należą się odsetki w stosunku sześciu od sta, licząc od upływu tego terminu.
§  3.
- Jeżeli wydano odbiorcy towar, nie pobrawszy od niego uprzednio zaliczenia, wówczas kolej żelazna obowiązana jest naprawić szkodę nadawcy aż do wysokości kwoty zaliczenia, zachowując roszczenia zwrotne do odbiorcy.
§  4.
- Za obciążenie przesyłki zaliczeniem pobiera się opłatę, określoną w taryfach; opłata ta należy się nawet wówczas, gdy zaliczenie zostanie zniesione lub zmniejszone drogą zmiany umowy o przewóz (artykuł 21 § 1).
§  5.
- Zaliczki w gotowiźnie są dopuszczalne tylko na podstawie przepisów, obowiązujących na stacji nadania.
Artykuł  20

Obowiązki kolei przeznaczenia.

Kolej przeznaczenia obowiązana jest pobrać wszystkie należności, wynikające z umowy o przewóz, w szczególności przewoźne, inne należności, koszty celne, zaliczenia oraz inne kwoty, obciążające towar. Kolej przeznaczenia pobiera te należności tak na rachunek własny, jak i na rachunek poprzednich kolei żelaznych lub innych interesowanych.

Rozdział  III.

ZMIANA UMOWY O PRZEWÓZ.

Artykuł  21.

Prawo zmiany umowy o przewóz.

§  1. 5
- Tylko nadawca ma prawo zmienić umowę o przewóz, żądając:
a)
oddania towaru z powrotem na stacji nadania;
b)
zatrzymania towaru w drodze;
c)
wstrzymania wydania towaru;
d)
wydania towaru w miejscu przeznaczenia lub w każdym innym miejscu, położonym przed albo za stacją przeznaczenia, odbiorcy wskazanemu w liście przewozowym lub innej osobie;
e)
odesłania towaru z powrotem na stację nadania.

Jeżeli nie sprzeciwiają się temu taryfy kolei nadania, będą przyjmowane również żądania zmiany umowy o przewóz dotyczące:

f)
obciążenia przesyłki zaliczeniem;
g)
zwiększenia, zmniejszenia lub zniesienia zaliczenia;
h)
opłacenia z góry przewoźnego i innych kosztów stosownie do artykułu 17 § 2 litery a) do e) włącznie i litery g).

W przypadkach wymienionych pod literami d) i e) nadawca może żądać, aby posłano dalej lub odesłano z powrotem przesyłkę zwyczajną jako pośpieszną lub przesyłkę pośpieszną jako zwyczajną, jednakże pod tym warunkiem, że stacja, na której przesyłkę zatrzymano, jest otwarta do odprawy przesyłek obu tych rodzajów przewozu. Nadawca może wskazać także taryfę, jaką należy zastosować, oraz drogę przewozu.

Inne zmiany oprócz tych, które wymieniono wyżej, nie są dozwolone w żadnym razie.

Zmiany umowy o przewóz nie mogą nigdy powodować podziału przesyłki.

§  2.
- Wymienione wyżej zmiany umowy o przewóz należy wprowadzać drogą pisemnego oświadczenia, sporządzonego stosownie do przepisów artykułu 6 § 2 ustęp drugi, podpisanego przez nadawcę i zgodnego z wzorem, stanowiącym Załącznik IV do Konwencji niniejszej.

Oświadczenie to należy powtórzyć we wtórniku listu przewozowego, który powinien być przedłożony kolei żelaznej jednocześnie z tym oświadczeniem i przez nią zwrócony nadawcy. Kolej żelazna, która zastosuje się do zleceń nadawcy, nie żądając przedłożenia wtórnika, odpowiada za szkodę wyrządzoną przez to odbiorcy, któremu nadawca oddał ten wtórnik.

Jeżeli nadawca żąda zwiększenia, zmniejszenia lub zniesienia zaliczenia, powinien okazać wydane mu pierwotnie zaświadczenie o zaliczeniu. W razie zwiększenia lub zmniejszenia zaliczenia zaświadczenie zwraca się nadawcy po poprawieniu; w razie zaś zniesienia zaliczenia zaświadczenie to odbiera się od niego.

Każda zmiana umowy, zlecona przez nadawcę w innej formie, niż wyżej przepisana, jest nieważna.

§  3.
- Kolej żelazna uwzględnia zmiany umowy zarządzone przez nadawcę tylko wtedy, gdy je otrzyma za pośrednictwem stacji nadania.

Na żądanie nadawcy, stacja nadania zawiadamia na jego koszt stację przeznaczenia lub stację zatrzymania telegraficznie lub telefonicznie, które to zawiadomienie powinno być potwierdzone pisemnym oświadczeniem. W tym przypadku, jeżeli bezpośrednia taryfa międzynarodowa lub inne umowy między zainteresowanymi kolejami żelaznymi nie postanawiają inaczej, stacja przeznaczenia lub zatrzymania nie powinna ani wydawać odbiorcy listu przewozowego, ani towaru, ani też wysyłać przesyłki dalej, dopóki nie otrzyma pisemnego oświadczenia.

§  4.
- Prawo zmiany umowy o przewóz wygasa, chociaż nadawca posiada wtórnik listu przewozowego, z chwilą, gdy list przewozowy wydano odbiorcy, lub gdy tenże skorzystał z prawa, wynikającego z umowy o przewóz stosownie do artykułu 16 § 3. Od tej chwili kolej żelazna powinna stosować się do zleceń odbiorcy, w przeciwnym zaś razie za następstwa niewykonania tych zleceń odpowiada wobec odbiorcy według warunków, ustalonych w tytule III.
Artykuł  22.

Wykonanie zmian umowy o przewóz.

§  1.
- Kolej żelazna nie może odmawiać wykonania zleceń, wymienionych w artykule 21 § 1 ustęp pierwszy, ani zwlekać z ich wykonaniem, ani też wykonywać ich ze zmianami, za wyjątkiem przypadków następujących:
a)
jeżeli wykonanie nie jest możliwe w chwili, gdy zlecenie doszło do kolei żelaznej, która ma je wykonać;
b)
jeżeli wykonanie mogłoby zakłócić prawidłowość służby eksploatacyjnej;
c)
jeżeli wykonaniu, gdy chodzi o zmianę stacji przeznaczenia, sprzeciwiają się ustawy i przepisy, obowiązujące w państwach, mających wziąć udział w przewozie, w szczególności zaś przepisy celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i innych władz administracyjnych;
d)
jeżeli wartość towaru, gdy chodzi o zmianę stacji przeznaczenia, według wszelkiego prawdopodobieństwa nie pokrywa wszystkich kosztów przewozu aż do nowej stacji przeznaczenia, chyba że koszty te będą zaraz zapłacone lub zabezpieczone.

W przypadkach wyżej wskazanych należy możliwie najrychlej zawiadomić nadawcę o przeszkodach, nie pozwalających na wykonanie jego zleceń.

Jeżeli kolej żelazna nie mogła z góry przewidzieć tych przeszkód, nadawca ponosi wszelkie następstwa tego, że kolej rozpoczęła wykonywać jego zlecenia,

§  2.
- Jeżeli nadawca polecił wydać towar na stacji pośredniej, przewoźne pobiera się do tej stacji według taryf, obowiązujących między stacją nadania a tą stacją pośrednią.

Jeżeli jednak towar już minął stację pośrednią, wówczas przewoźne oblicza się:

1. do stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, według taryf, obowiązujących między tą stacją, a stacją nadania;

2. od stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, do stacji pośredniej według taryf, obowiązujących na tej drodze.

Jeżeli nadawca polecił odesłać przesyłkę z powrotem na stację nadania, przewoźne oblicza się:

1. do stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, według taryf, obowiązujących między tą stacją, a stacją nadania;

2. od stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, do stacji nadania, według taryf, obowiązujących na tej drodze.

Jeżeli nadawca polecił wysłać przesyłkę do innej stacji, przewoźne oblicza się:

1. do stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, według taryf, obowiązujących między tą stacją, a stacją nadania;

2. od stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, do nowej stacji przeznaczenia, według taryf, obowiązujących między tymi ostatnimi dwiema stacjami.

§  3.
- Kolej żelazna ma prawo do zwrotu kosztów, wynikłych z powodu wykonania zleceń, wymienionych w artykule 21 § 1, jeżeli koszty te nie powstały z jej winy.
Artykuł  23.

Przeszkody w przewozie.

§  1.
- Jeżeli przewóz napotkał na przeszkody lub został przerwany, kolej żelazna rozstrzyga, czy należy w interesie nadawcy zażądać od niego wskazówek, czy też bardziej celowym jest przewieźć towar z urzędu, zmieniając drogę przewozu. Kolej żelazna ma prawo żądać przewoźnego za tę inną drogę i rozporządza odpowiednim terminem dostawy, chociażby był on nawet dłuższy niż na drodze pierwotnej, jeżeli tylko nie zachodzi wina z jej strony.
§  2.
- Jeżeli nie ma innej drogi przewozu, albo jeżeli dalszy przewóz jest niemożliwy z innych przyczyn, kolej żelazna żąda wskazówek od nadawcy; kolej żelazna nie ma jednak obowiązku żądania takich wskazówek w razie tylko tymczasowej przeszkody, wynikłej z okoliczności, przewidzianych w artykule 5 § 5.
§  3.
- Nadawca może udzielić w liście przewozowym wskazówek na wypadek, gdyby miała zajść przeszkoda w przewozie.

Jeżeli wskazówki te, według uznania kolei żelaznej, nie mogą być wykonane, żąda ona nowych wskazówek od nadawcy.

§  4.
- Nadawca, zawiadomiony o przeszkodzie w przewozie, może odstąpić od umowy, powinien jednak zapłacić wówczas kolei żelaznej, jeżeli ta nie ponosi winy, stosownie do okoliczności, albo przewoźne za drogę już przebytą, albo koszty przygotowania do przewozu, jak również wszystkie inne koszty, przewidziane w taryfach.
§  5.
- Jeżeli nadawca nie posiada wtórnika listu przewozowego, wskazówki, których udziela w przypadkach przewidzianych w artykule niniejszym, nie mogą zmieniać osoby odbiorcy, ani też miejsca przeznaczenia.
§  6.
- Nie uwzględnia się wskazówek nadawcy, które nie zostały udzielone za pośrednictwem stacji nadania.
§  7.
- Jeżeli nadawca, zawiadomiony o przeszkodzie w przewozie, nie udzieli w odpowiednim terminie wykonalnych wskazówek, postępuje się według przepisów o przeszkodach w wydaniu, obowiązujących na kolei żelaznej, na której towar zatrzymano.
§  8.
- Jeżeli przeszkoda w przewozie została usunięta przed nadejściem wskazówek nadawcy, towar należy skierować do stacji przeznaczenia, nie czekając na te wskazówki; nadawcę należy o tym zawiadomić możliwie najrychlej.
§  9.
- Postanowienia artykułu 22 stosuje się do przewozów, wykonywanych na podstawie artykułu niniejszego.
Artykuł  24.

Przeszkody w wydaniu.

§  1.
- Jeżeli zachodzą przeszkody w wydaniu towaru, stacja przeznaczenia powinna niezwłocznie zawiadomić o tym nadawcę za pośrednictwem stacji nadania i zażądać jego wskazówek. Zawiadomienie to powinno być wysłane telegraficznie, jeżeli zażądano tego w liście przewozowym. Ponadto nadawcę należy zawiadomić pisemnie lub telegraficznie bez pośrednictwa stacji nadania, jeżeli zażądał on tego w liście przewozowym. Koszty tych zawiadomień obciążają towar.

Jeżeli odbiorca odmówił przyjęcia towaru, nadawca ma prawo rozporządzać nim nawet wtedy, gdy nie może okazać wtórnika listu przewozowego.

Jeżeli odbiorca, który odmówił przyjęcia towaru, zgłosi się później po jego odbiór, towar należy mu wydać, jeżeli stacja przeznaczenia nie otrzymała w międzyczasie od nadawcy odmiennych wskazówek. O tym późniejszym wydaniu należy nadawcę zawiadomić niezwłocznie listem poleconym, którego koszty obciążają towar.

Nadawca może także zażądać w liście przewozowym, ażeby w razie przeszkody w wydaniu towar odesłano mu z urzędu z powrotem. Poza tym towar można odesłać nadawcy tylko za jego wyraźną zgodą.

Jeżeli taryfy nie zawierają odmiennych postanowień, wskazówki nadawcy powinny być udzielane za pośrednictwem stacji nadania.

§ 2. -W braku odpowiednich postanowień w § 1 artykułu niniejszego i z zastrzeżeniem postanowień artykułu 43, stosuje się do postępowania, w razie przeszkód w wydaniu, ustawy i przepisy, obowiązujące na kolei żelaznej, mającej dokonać wydania.

Jeżeli przesyłkę sprzedano, kwotę uzyskaną ze sprzedaży należy, po potrąceniu ciążących na towarze kosztów, oddać do rozporządzenia nadawcy, w razie zaś wykupienia listu przewozowego, odbiorcy. Jeżeli kwota uzyskana ze sprzedaży jest niższa od kosztów, ciążących na przesyłce, do zapłacenia różnicy obowiązany jest nadawca, w razie zaś wykupienia listu przewozowego, odbiorca.

§  3.
- Postanowienia artykułu 22 stosuje się do przewozów, wykonywanych na podstawie artykułu niniejszego.

Rozdział  IV.

ZABEZPIECZENIE PRAW KOLEI ŻELAZNEJ.

Artykuł  25.

Prawo zastawu, przysługujące kolei żelaznej.

§  1. 6
- Kolej żelazna ma prawo zastawu na towarze dla zabezpieczenia wszystkich należności, wskazanych w artykule 20. Prawo to istnieje tak długo, dopóki towar znajduje się w posiadaniu kolei żelaznej lub osoby trzeciej, która go dzierży dla kolei żelaznej.
§  2.
- Skutki prawa zastawu określają ustawy i przepisy państwa, w którym wydaje się towar.

TYTUŁ  III

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KOLEI ŻELAZNYCH. ROSZCZENIA O ODSZKODOWANIE.

Rozdział  I.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ.

Artykuł  26.

Współodpowiedzialność kolei żelaznych.

§  1.
- Kolej żelazna, która przyjęła do przewozu towar wraz z listem przewozowym, odpowiada za wykonanie przewozu na całej drodze aż do wydania.
§  2.
- Każda następna kolej żelazna, przez samo przyjęcie towaru wraz z listem przewozowym, sporządzonym przy nadaniu, uczestniczy w umowie o przewóz stosownie do brzmienia listu przewozowego i przyjmuje obowiązki stąd wynikające; nie narusza to jednak postanowień artykułu 42 § 3, dotyczących kolei przeznaczenia.
§  3.
- Odpowiedzialność kolei żelaznej na podstawie Konwencji niniejszej ustaje na stacji przeznaczenia, wskazanej w liście przewozowym, nawet, jeżeli nadawca wskazał inne miejsce dostarczenia. Dalszy przewóz regulują wewnętrzne ustawy i przepisy.
Artykuł  27.

Rozmiar odpowiedzialności.

§  1.
- Kolej żelazna odpowiada pod warunkami, określonymi w rozdziale niniejszym, za przekroczenie terminu dostawy oraz za szkodę, powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia przesyłki, albo wskutek jej uszkodzenia w czasie od przyjęcia jej do przewozu aż do wydania.
§  2.
- Kolej żelazna jest zwolniona od tej odpowiedzialności w przypadku całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia, jeżeli udowodni, że szkoda powstała z winy osoby uprawnionej, z powodu zlecenia tej osoby, nie wywołanego winą kolei żelaznej, z powodu wady własnej towaru (wewnętrzne zepsucie, ubytek, zwykły wyciek, itd.) lub skutkiem siły wyższej.
§  3.
- Kolej żelazna jest zwolniona od odpowiedzialności za przekroczenie terminu dostawy, jeżeli udowodni, że przekroczenie to spowodowały okoliczności, których nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.
§  4.
- Jeżeli przesyłka wagonowa, przewożona na warunkach Konwencji niniejszej, zostanie ponownie nadana na warunkach tejże Konwencji bez przeładowania, nie wychodząc spod dozoru kolei żelaznej, to w razie stwierdzenia częściowego jej zaginięcia lub uszkodzenia istnieje domniemanie, że częściowe zaginiecie lub uszkodzenie nastąpiło podczas ostatniej umowy o przewóz.
Artykuł  28.

Ograniczenie odpowiedzialności za szkody, mogące powstać z pewnych przyczyn.

§  1.
- Kolej żelazna nie odpowiada za szkody, które powstały z jednej lub kilku przyczyn następujących:
a)
z niebezpieczeństwa, połączonego z przewozem w wagonach niekrytych, na jakie narażone są towary przewożone w ten sposób na podstawie przepisów taryfowych lub na podstawie umowy, zawartej z nadawcą i wyrażonej w liście przewozowym;
b)
z niebezpieczeństwa, wynikającego bądź z braku, bądź z wadliwości opakowania dla towarów, które ze względu na swe naturalne właściwości narażone są, w razie nieopakowania, na zaginięcie lub uszkodzenie;
c)
z niebezpieczeństwa, połączonego z czynnościami załadowania lub wyładowania, lub też wynikającego z wadliwego załadowania, na jakie to niebezpieczeństwo narażone są towary ładowane przez nadawcę lub wyładowywane przez odbiorcę na podstawie przepisów taryfowych lub na podstawie umowy, zawartej z nadawcą i wyrażonej w liście przewozowym, bądź na podstawie umowy, zawartej z odbiorcą;
d)
ze szczególnego niebezpieczeństwa, na jakie narażone są niektóre towary z powodu swych naturalnych właściwości, mogącego powodować całkowite lub częściowe zaginięcie albo uszkodzenie jak przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, nadzwyczajny wyciek, wyschnięcie, rozsypanie;
e)
z niebezpieczeństwa, wynikającego wskutek nadania przedmiotów wyłączonych od przewozu pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną, albo też przedmiotów przyjmowanych do przewozu tylko pod pewnymi warunkami, pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną lub bez zachowania przez nadawcę przepisanych środków ostrożności;
f)
ze szczególnego niebezpieczeństwa, na które narażone są żywe zwierzęta przy przewozie;
g)
z niebezpieczeństwa, któremu miał zapobiec dozorca żywych zwierząt lub towarów, jeżeli stosownie do postanowień Konwencji niniejszej lub taryf, albo stosownie do umowy zawartej z nadawcą i wyrażonej w liście przewozowym, przewóz tych zwierząt lub tych towarów powinien odbywać się pod dozorem.
§  2.
- Jeżeli z okoliczności danego przypadku wynika, że szkoda mogła wyniknąć z jednej lub z kilku tych przyczyn, istnieje domniemanie, że szkoda powstała z tych właśnie przyczyn, dopóki osoba uprawniona nie udowodni, że tak nie było.

W przypadku przewidzianym w § 1 pod literą a) domniemania tego nie stosuje się w razie nadmiernego ubytku lub w razie zaginięcia całych sztuk.

Artykuł  29.

Wysokość odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru.

Jeżeli na podstawie postanowień Konwencji niniejszej kolej żelazna obowiązana jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, odszkodowanie to oblicza się:

według ceny giełdowej,

w braku ceny giełdowej według bieżących cen targowych,

w braku jednych i drugich według wartości zwyczajnej,

jaką towary tego samego rodzaju i gatunku miały w miejscu i czasie przyjęcia towaru do przewozu. Wysokość odszkodowania nie może jednak przewyższać 100 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto z zastrzeżeniem ograniczeń, przewidzianych w artykule 34.

Nadto należy zwrócić przewoźne, cło i inne kwoty, zapłacone w związku z przewozem zaginionego towaru, jednak bez jakiegokolwiek dalszego odszkodowania.

Wyższego odszkodowania można żądać tylko w przypadku deklarowania wartości dostawy stosownie do artykułu 35 § 4 oraz w przypadku złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej stosownie do artykułu 36.

Jeżeli kwoty, służące za podstawę do obliczania odszkodowania, nie są wyrażone w walucie państwa, w którym zażądano zapłaty, powinno się je przerachować według kursu dnia i miejsca zapłaty.

Artykuł  30.

Domniemanie zaginięcia towaru. Odnalezienie towaru.

§  1.
- Osoba uprawniona może bez dalszych dowodów uważać towar za zaginiony, jeżeli nie wydano go odbiorcy lub nie oddano mu go do rozporządzenia w ciągu trzydziestu dni po upływie terminu dostawy, obliczonego według artykułu 11.
§  2.
- Osoba uprawniona, otrzymując odszkodowanie za zaginiony towar, może zażądać na pokwitowaniu, aby w razie odnalezienia towaru w ciągu roku po wypłaceniu odszkodowania, zawiadomiono ją o tym niezwłocznie.

O złożeniu takiego żądania należy jej wydać poświadczenie na piśmie.

§  3.
- W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu tego zawiadomienia osoba uprawniona może żądać, aby towar wydano jej na jednej ze stacyj drogi przewozu; w tym przypadku powinna ona zapłacić tylko samo przewoźne za przewóz towaru od stacji nadania do stacji, na której nastąpiło wydanie, jak również zwrócić otrzymane odszkodowanie z wyjątkiem przewoźnego, jeżeli je zwrócono w tym odszkodowaniu; osoba uprawniona nie traci prawa do odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy, przewidzianego w artykule 33 i, w danym razie, w artykule 35 § 3.
§  4.
- Jeżeli na pokwitowaniu nie zamieszczono żądania, przewidzianego powyżej w § 2, lub jeżeli żądania, przewidzianego w § 3 nie zgłoszono w terminie trzydziestodniowym lub wreszcie, jeżeli towar odnaleziono później niż w rok po wypłaceniu odszkodowania, kolej żelazna może rozporządzać towarem zgodnie z ustawami i przepisami państwa, do którego przynależy.
Artykuł  31.

Ograniczenie odpowiedzialności za ubytek wagi.

§  1.
- Przy towarach, które z powodu swych szczególnych naturalnych właściwości tracą z reguły na wadze z powodu przewozu, kolej żelazna odpowiada, bez względu na przebytą odległość tylko za tę część ubytku na wadze, która przewyższa następujące dopuszczalne normy ubytku:
a)
dwa od sta wagi przy towarach płynnych lub nadanych w stanie wilgotnym oraz przy następujących towarach:

chmiel,

drzewo farbiarskie tarte lub mielone,

futra w błamach,

jarzyny świeże,

kit świeży,

kory,

korzenie,

korzeń lukrecjowy,

kości całe lub mielone,

liście tytoniowe świeże,

mydła i oleje twarde,

odpadki skór,

owoce suszone i smażone,

owoce świeże,

rogi i kopyta,

ryby suszone,

skóry niewyprawione,

skóry wyprawione,

sól,

szczecina,

ścięgna zwierzęce,

tłuszcze,

tytoń krajany,

wełna,

włosie końskie,

b)
jeden od sta wagi przy wszystkich innych towarach suchych, które są również narażone na ubytek wagi przy przewozie.
§  2.
- Ograniczenia odpowiedzialności przewidzianego w § 1 artykułu niniejszego nie stosuje się, jeżeli udowodniono na podstawie okoliczności danego przypadku, że ubytek nie wynika z przyczyn, uzasadniających stosowanie norm dopuszczalnego ubytku wagi.
§  3.
- W razie przewozu kilku sztuk towaru za jednym listem przewozowym dopuszczalny ubytek wagi oblicza się dla każdej sztuki, jeżeli wagę jej podano oddzielnie w liście przewozowym przy nadaniu lub jeżeli można ją ustalić w inny sposób.
§  4.
- W razie całkowitego zaginięcia towaru przy obliczeniu odszkodowania nie stosuje się żadnego potrącenia na ubytek wagi.
§  5.
- Postanowienia artykułu niniejszego nie naruszają w niczym przepisów artykułu 28.
Artykuł  32.

Wysokość odszkodowania w razie uszkodzenia towaru.

W razie uszkodzenia kolej żelazna obowiązana jest zapłacić, bez dalszego odszkodowania, kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w artykule 34. Wyższego odszkodowania można żądać tylko w przypadku deklarowania wartości dostawy stosownie do artykułu 35 § 4 oraz w przypadku złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej stosownie do artykułu 36.

Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a)
jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie, kwoty, którą należałoby zapłacić w fazie zaginięcia całej przesyłki;
b)
jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie, kwoty, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.
Artykuł  33.

Wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy.

§  1.
- W razie przekroczenia terminu dostawy, jeżeli osoba uprawniona nie udowodni, że wskutek tego przekroczenia powstała szkoda, kolej żelazna obowiązana jest zapłacić jedną dziesiątą część przewoźnego za każdy okres opóźnienia, odpowiadający jednej dziesiątej części terminu dostawy; każdy okres opóźnienia mniejszy od jednej dziesiątej części terminu dostawy liczy się za pełną dziesiątą część. Odszkodowanie może wynosić najwyżej połowę: przewoźnego.
§  2.
- Jeżeli udowodniono, że wskutek przekroczenia terminu wynikła szkoda, należy zapłacić za nią odszkodowanie, które nie może przewyższać kwoty przewoźnego.
§  3.
- Odszkodowania przewidziane w §§ 1 i 2 artykułu niniejszego nie będą przyznawane obok odszkodowań, które mają być wypłacone za całkowite zaginięcie towaru.

W razie częściowego zaginięcia należy odszkodowania te zapłacić, w danym razie, tylko za niezaginioną część przesyłki.

W razie uszkodzenia przyznaje się, w danym razie, te odszkodowania obok odszkodowania przewidzianego w artykule 32.

Odszkodowania przewidziane w §§ 1 i 2, łącznie z odszkodowaniami, przewidzianymi w artykułach 29 i 32, nie mogą w żadnym razie wynosić więcej, niż odszkodowanie za całkowite zaginiecie towaru.

Artykuł  34.

Ograniczenie odszkodowania na podstawie pewnych taryf.

Jeżeli kolej żelazna ustala szczególne warunki przewozu (taryfy specjalne lub wyjątkowe), które przewidują zniżkę w porównaniu z pełnym przewoźnym obliczonym na zwykłych warunkach (taryfy ogólne), może ona ograniczyć do pewnej kwoty maksymalnej wysokość odszkodowania, należnego osobie uprawnionej za uszkodzenie, zaginięcie lub przekroczenie terminu dostawy.

Jeżeli taką maksymalną kwotę przewiduje taryfa, którą zastosowano tylko na części drogi przewozu, ograniczenie odpowiedzialności może być zastosowane tylko wówczas gdy fakt, uzasadniający odszkodowanie, zaszedł na tej właśnie części drogi przewozu.

Artykuł  35.

Deklaracja wartości dostawy.

§  1.
- Przy każdej przesyłce można podać deklarację wartości dostawy przez wpisanie jej do listu przewozowego stosownie do artykułu 6 § 6 litery k).

Kwota deklarowanej wartości dostawy powinna być podana w walucie państwa nadania, we frankach złotych lub też w innej walucie określonej w taryfach.

§  2.
- Za każde zaczęte 10 kilometrów pobiera się osobną opłatę w stosunku jednej dziesięciotysięcznej deklarowanej kwoty.

Taryfy mogą zniżyć tę opłatę i określić minimum należności.

§  3. 7
- W razie deklarowania wartości dostawy można żądać za przekroczenie terminu dostawy:
a)
jeżeli nie udowodniono, że wskutek tego przekroczenia wynikła szkoda:

podwójnych kwot, ustalonych w artykule 33 § 1, aż do wysokości deklarowanej kwoty wartości dostawy,

b)
jeżeli udowodniono, że wskutek przekroczenia wynikła szkoda:

odszkodowania do wysokości deklarowanej kwoty wartości dostawy.

Jeżeli wysokość deklarowanej kwoty jest niższa od odszkodowań, przewidzianych w artykule 33, wówczas można żądać tych odszkodowań zamiast odszkodowań, przewidzianych pod literami a) i b).

§  4.
- W razie całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia towaru, którego wartość dostawy deklarowano, można żądać:
a)
odszkodowań, przewidzianych w artykułach 29 i 32 lub, w danym razie, w artykule 34, a nadto
b)
wynagrodzenia za udowodnioną dalszą szkodę do wysokości kwoty deklarowanej.
§  5.
- Jeżeli zdarzy się jednocześnie uszkodzenie lub częściowe zaginięcie towaru oraz przekroczenie terminu dostawy, to odszkodowania należne w myśl §§ 3 i 4 b) będą płacone tylko do wysokości kwoty deklarowanej wartości dostawy.
Artykuł  36.

Wysokość odszkodowania w razie złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa ze strony kolei żelaznej.

We wszystkich przypadkach, w których całkowite albo częściowe zaginięcie, uszkodzenie albo przekroczenie terminu dostawy towaru wynikło wskutek złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej, należy wypłacić osobie uprawnionej pełne odszkodowanie za udowodnioną szkodę do podwójnej wysokości kwot maksymalnych, przewidzianych, zależnie od okoliczności, w artykułach 29, 32, 33, 34 i 35.

Artykuł  37. 8

Oprocentowanie odszkodowania.

Osoba uprawniona może żądać odsetek w stosunku sześciu od sta od sumy odszkodowania przyznanego jej z jednego listu przewozowego, jeżeli odszkodowanie to przewyższa dziesięć franków.

Odsetki te liczą się od dnia reklamacji, przewidzianej w artykule 40, lub jeżeli reklamacji nie zgłoszono, od dnia wytoczenia powództwa sądowego.

Artykuł  38.

Zwrot odszkodowań.

Każde niesłusznie otrzymane odszkodowanie należy zwrócić.

W razie oszustwa, niezależnie od skutków sądowo-karnych, kolej żelazna ma nadto prawo żądać zapłacenia kwoty, równej tej, którą niesłusznie wypłaciła.

Artykuł  39

Odpowiedzialność kolei żelaznej za swoich pracowników.

Kolej żelazna odpowiada za swoich pracowników oraz za inne osoby, którymi się posługuje przy wykonywaniu przyjętego na siebie przewozu.

Jeżeli jednak pracownicy kolei żelaznej, na żądanie osoby interesowanej, sporządzają listy przewozowe, dokonywają tłumaczeń lub spełniają inne czynności, do których kolej żelazna nie jest obowiązana, uważa się ich za działających na rachunek osoby, której oddają te usługi.

Rozdział  II.

REKLAMACJE ADMINISTRACYJNE. POWÓDZTWA, POSTĘPOWANIE I PRZEDAWNIENIE W RAZIE SPORÓW WYNIKŁYCH Z UMOWY O PRZEWÓZ.

Artykuł  40.

Reklamacje administracyjne.

§  1.
- Reklamacje administracyjne, wynikłe z umowy o przewóz, należy wnosić na piśmie do kolei żelaznej, wskazanej w artykule 42.
§  2.
- Prawo wnoszenia reklamacji służy tym osobom, które mają prawo wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej na podstawie artykułu 41.
§  3.
- Wnosząc reklamację, nadawca powinien przedstawić wtórnik listu przewozowego, odbiorca zaś list przewozowy, jeżeli mu go wydano.
§  4.
- List przewozowy, wtórnik listu przewozowego i inne dokumenty, które osoba uprawniona uważa za potrzebne dołączyć do swej reklamacji, należy przedstawić w oryginałach, albo w odpisach, które muszą być na żądanie kolei żelaznej należycie uwierzytelnione.

Załatwiając reklamację ostatecznie, kolej żelazna może żądać przedstawienia oryginalnego listu przewozowego, wtórnika listu przewozowego lub zaświadczenia o zaliczeniu, ażeby na nich zamieścić stwierdzenie ostatecznego załatwienia.

Artykuł  41.

Osoby uprawnione do wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej.

§  1.
- Prawo wytoczenia powództwa o zwrot kwoty zapłaconej z tytułu umowy o przewóz służy tylko temu, kto dokonał zapłaty.
§  2.
- Prawo wytoczenia powództwa z tytułu zaliczeń, przewidzianych w artykule 19, służy tylko nadawcy.
§  3.
- Prawo wytoczenia powództwa przeciwko kolei żelaznej z tytułu innych roszczeń, wynikających z umowy o przewóz, służy:

nadawcy, dopóki posiada on prawo zmiany umowy o przewóz według artykułu 21;

odbiorcy od chwili gdy wydano mu list przewozowy lub gdy skorzystał z prawa, przysługującego mu na mocy artykułu 16 § 3.

Wytaczając powództwo, nadawca powinien przedstawić wtórnik listu przewozowego. Nadawca, nie posiadający wtórnika listu przewozowego, może wytoczyć powództwo przeciwko kolei żelaznej jedynie za zgodą odbiorcy lub jeżeli udowodni, że odbiorca odmówił przyjęcia towaru.

Artykuł  42.

Koleje żelazne, przeciwko którym można wytoczyć powództwo. Właściwość.

§  1.
- Powództwo o zwrot kwoty zapłaconej z tytułu umowy o przewóz można wytoczyć przeciwko kolei żelaznej, która pobrała tę kwotą, albo przeciwko kolei, na rzecz której pobrano za wysoką kwotę.
§  2.
- Powództwo z tytułu zaliczeń, przewidzianych w artykule 19, można wytoczyć tylko przeciwko kolei nadania.
§  3.
- Inne powództwa z umowy o przewóz można wytaczać tylko przeciwko kolei nadania, kolei przeznaczenia lub przeciwko tej kolei żelaznej, na której zaszło zdarzenie, uzasadniające roszczenie.

Powództwo można wytoczyć przeciwko kolei przeznaczenia nawet wówczas, gdy ta kolej nie otrzymała towaru.

Powód ma prawo wyboru między wymienionymi kolejami żelaznymi; prawo wyboru wygasa z chwilą wniesienia pozwu.

§  4.
- Powództwo można wytoczyć tylko przed właściwym sądem tego państwa, do którego przynależy pozwana kolej żelazna, jeżeli umowy między państwami lub dokumenty koncesyjne nie zawierają odmiennych postanowień.

Jeżeli jedno przedsiębiorstwo kolejowe eksploatuje w różnych państwach samodzielne sieci kolejowe, każdą z tych sieci uważa się w rozumieniu paragrafu niniejszego za oddzielną kolej żelazną.

§  5.
- Przeciwko innej kolei żelaznej, niż wskazane w §§ 1, 2 i 3, można podnieść roszczenia w drodze powództwa wzajemnego lub zarzutu, jeżeli wynikają one z tej samej umowy o przewóz, co powództwo główne.
§  6.
- Postanowienia artykułu niniejszego nie dotyczą wzajemnych roszczeń zwrotnych kolei żelaznych, unormowanych w rozdziale III tytułu niniejszego.
Artykuł  43.

Stwierdzenie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia towaru.

§  1.
- Jeżeli kolej żelazna spostrzeże lub przypuszcza, albo też jeżeli osoba uprawniona twierdzi, że towar częściowo zaginął lub został uszkodzony, kolej żelazna obowiązana jest niezwłocznie, o ile możności w obecności osoby uprawnionej, stwierdzić protokolarnie stan, a w razie potrzeby i wagę towaru, oraz, jeżeli to jest możliwe, wysokość, przyczynę oraz czas powstania szkody.

Odpis tego protokołu powinien być wydany osobie uprawnionej bezpłatnie na jej żądanie.

§  2.
- Jeżeli osoba uprawniona nie uznaje tego, co stwierdzono w protokole, może ona żądać ustalenia w drodze sądowej stanu i wagi towaru, jak również przyczyny i wysokości szkody zgodnie z ustawami i przepisami państwa, w którym odbywa się ustalenie sądowe.
Artykuł  44.

Wygaśnięcie roszczeń przeciwko kolei żelaznej z tytułu umowy o przewóz.

§  1.
- Z chwilą odebrania towaru wygasają z tytułu umowy o przewóz wszelkie roszczenia przeciwko kolei żelaznej.
§  2.
- Nie wygasają jednak:
1.
roszczenia o odszkodowanie, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że szkoda wynikła wskutek złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej;

2. roszczenia z tytułu przekroczenia terminu dostawy, jeżeli zgłoszono je jednej z kolei żelaznych, wymienionych w artykule 42 § 3, w ciągu trzydziestu dni, nie wliczając dnia odbioru;

3. roszczenia o odszkodowanie z powodu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia:

a)
jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie zostało stwierdzone zgodnie z artykułem 43 przed odbiorem towaru przez osobę uprawnioną;
b)
jeżeli tylko z winy kolei żelaznej zaniedbano stwierdzenia szkody, którego należało dokonać stosownie do artykułu 43;
c)
jeżeli przesyłkę wagonową, przewożoną na warunkach Konwencji niniejszej, ponownie nadano do przewozu zgodnie z artykułem 27 § 4 a częściowe zaginięcie lub uszkodzenie stwierdzono przy wydaniu jej ostatniemu odbiorcy;

4. roszczenia o naprawienie szkód, nie dających się z zewnątrz zauważyć, które stwierdzono dopiero po odebraniu towaru, ale tylko pod następującymi warunkami:

a)
że kolej żelazna nie wyraziła wobec osoby uprawnionej gotowości sprawdzenia stanu towaru na stacji przeznaczenia;
b)
że z żądaniem stwierdzenia szkody, zgodnie z artykułem 43, wystąpiono natychmiast po jej wykryciu, najpóźniej jednak w ciągu siedmiu dni po odebraniu towaru;
c)
że osoba uprawniona udowodni, iż szkoda powstała w czasie między przyjęciem towaru do przewozu a jego wydaniem;

5. roszczenia o zwrot zapłaconych kwot lub z tytułu zaliczeń, przewidzianych w artykule 19.

§  3.
- Osoba uprawniona może odmówić przyjęcia towaru nawet po przyjęciu listu przewozowego i zapłaceniu kosztów przewozu, dopóki nie zostanie uwzględnione jej żądanie, by stwierdzono szkodę, istniejącą według jej zdania.

Zastrzeżenia, uczynione przy przyjęciu towaru, nie mają znaczenia, jeżeli kolej żelazna ich nie uznała.

§  4.
- Jeżeli przy wydawaniu okaże się brak niektórych sztuk, wymienionych w liście przewozowym, osoba uprawniona może stwierdzić na pokwitowaniu, przewidzianym w artykule 16 § 1, że te sztuki, które powinna dokładnie określić, nie zostały jej wydane.
Artykuł  45.

Przedawnienie roszczeń z tytułu umowy o przewóz.

§  1.
- Roszczenia z tytułu umowy o przewóz przedawniają się z upływem roku, jeżeli należność nie została już ustalona przez uznanie, ugodę lub wyrok sądowy.

Termin przedawnienia wynosi natomiast trzy lata, jeżeli chodzi:

a)
o roszczenia nadawcy o wypłatę zaliczenia, które kolej żelazna pobrała od odbiorcy;
b)
o roszczenia nadawcy o wypłatę nadwyżki uzyskanej przy sprzedaży, dokonanej przez kolej żelazną;
c)
o roszczenia z tytułu szkody, spowodowanej złym zamiarem;
d)
o roszczenia z tytułu oszustwa, o którym mowa w artykule 38.
§  2.
- Przedawnienie biegnie:
a)
dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku częściowego zaginięcia, uszkodzenia lub przekroczenia terminu dostawy - od dnia wydania;
b)
dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku całkowitego zaginięcia - od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy;
c)
dla roszczeń o zapłatę lub zwrot przewoźnego, opłat dodatkowych lub dopłat, albo o sprostowanie w razie niewłaściwego zastosowania taryfy lub błędu w obliczeniu - od dnia zapłaty przewoźnego, opłat dodatkowych lub dopłat, jeżeli zaś zapłaty nie było - od dnia przyjęcia towaru do przewozu;

dla roszczeń o zapłatę lub zwrot kwot, stanowiących przedmiot rachunku przedpłaty - od dnia rozliczenia się z nadawcą z rachunku przedpłaty;

dla roszczeń kolei żelaznej o zwrot kwot, które opłacił odbiorca zamiast nadawcy lub nadawca zamiast odbiorcy, a które kolej żelazna musi zwrócić osobie uprawnionej,- od dnia zwrotu tej kwoty;

d)
dla roszczeń z tytułu zaliczeń, przewidzianych w artykule 19, - od czterdziestego drugiego dnia po upływie terminu dostawy;
e)
dla roszczeń o wypłatę nadwyżki, uzyskanej przy sprzedaży - od dnia sprzedaży;
f)
dla roszczeń o uiszczenie dopłaty, żądanej przez władzę celną, - od dnia, w którym władza celna wystąpiła z takim żądaniem.

Dnia, wskazanego jako początek terminu przedawnienia, nie wlicza się w żadnym razie do tego terminu.

§  3.
- Bieg przedawnienia zawiesza się w razie wniesienia do kolei żelaznej piśmiennej reklamacji stosownie do artykułu 40. Przedawnienie zaczyna biec w dalszym ciągu od dnia, w którym kolej żelazna udzieliła na piśmie odmownej odpowiedzi i zwróciła załączone do reklamacji dokumenty. Obowiązek udowodnienia, że reklamację wniesiono lub że udzielono na nią odpowiedzi i zwrócono dokumenty, ciąży na tym, kto się na te fakty powołuje.

Dalsze reklamacje, których przedmiotem jest to samo roszczenie, nie zawieszają biegu przedawnienia.

§  4.
- Z zastrzeżeniem powyższych postanowień, zawieszenie i przerwanie przedawnienia normują ustawy i przepisy państwa, w którym wytoczono powództwo.
Artykuł  46.

Niedopuszczalność dochodzenia roszczeń wygasłych lub przedawnionych.

Roszczeń wygasłych lub przedawnionych według postanowień artykułów 44 i 45 nie można dochodzić w drodze powództwa wzajemnego, ani podnosić w drodze zarzutu.

Rozdział  III.

ROZRACHUNEK. WZAJEMNE ROSZCZENIA ZWROTNE MIĘDZY KOLEJAMI ŻELAZNYMI.

Artykuł  47.

Rozrachunek między kolejami żelaznymi.

§  1.
- Każda kolej żelazna, która przy nadaniu lub przy wydaniu towaru pobrała przewoźne lub inne należności, wynikające z umowy o przewóz, obowiązana jest zapłacić kolejom żelaznym, uczestniczącym w przewozie, przypadający im udział w tym przewoźnym i należnościach.
§  2. 9
- Oddanie towaru przez jedną kolej żelazną kolei następnej daje tej pierwszej prawo niezwłocznego obciążenia drugiej kolei kwotą przewoźnego i innych należności, które według listu przewozowego ciążą na towarze w chwili jego oddania, z zastrzeżeniem ostatecznego rozrachunku stosownie do § 1 artykułu niniejszego.
§  3.
- Kolej nadania odpowiada, z zachowaniem swoich praw w stosunku do nadawcy, za przewoźne i inne koszty, których nie pobrała, jakkolwiek według listu przewozowego nadawca wziął je na swój rachunek.
§  4.
- Jeżeli kolej przeznaczenia wyda towar bez pobrania przy wydaniu przewoźnego i innych należności, które ciążą na towarze, jest ona odpowiedzialna za zapłatę tego przewoźnego i należności, z zachowaniem swoich praw w stosunku do odbiorcy.
Artykuł  48.

Roszczenia zwrotne w razie odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie albo za uszkodzenie.

§  1.
- Kolei żelaznej, która na mocy postanowień Konwencji niniejszej wypłaciła odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie albo za uszkodzenie, przysługuje roszczenie zwrotne do kolei żelaznych, uczestniczących w przewozie, według następujących postanowień:
a)
kolej żelazna, która spowodowała szkodę, ponosi za nią wyłączną odpowiedzialność;
b)
jeżeli szkodę spowodowało kilka kolei żelaznych, każda z nich ponosi odpowiedzialność za szkodę przez siebie spowodowaną. Jeżeli okoliczności nie pozwalają na takie ustalenie, sumę odszkodowania dzieli się między te koleje żelazne według zasad podanych pod literą c);
c)
jeżeli nie można udowodnić, że szkodę spowodowała jedna lub kilka kolei żelaznych, to należne odszkodowanie dzieli się między wszystkie koleje żelazne, które uczestniczyły w przewozie, z wyjątkiem tych, które udowodnią, że szkoda nie powstała na ich liniach. Podziału dokonywa się w stosunku do ilości kilometrów taryfowych.
§  2.
- W razie niewypłacalności jednej z kolei żelaznych udział, na nią przypadający i przez nią niezapłacony, dzieli się pomiędzy wszystkie inne koleje żelazne, które uczestniczyły w przewozie, w stosunku do ilości kilometrów taryfowych.
Artykuł  49.

Roszczenia zwrotne w razie odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy.

§  1.
- W razie wypłaty odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy, stosuje się przepisy artykułu 48. Jeżeli przekroczenie wynikło wskutek, nieprawidłowości, stwierdzonych na kilku kolejach żelaznych, odszkodowanie dzieli się między te koleje żelazne w stosunku do czasu trwania opóźnienia na ich liniach.
§  2.
- Terminy dostawy, ustalone w artykule 11 Konwencji niniejszej, dzieli się między koleje żelazne, uczestniczące w przewozie, w sposób następujący:

1. w razie przewozu dwiema kolejami sąsiednimi:

a)
termin odprawy dzieli się na równe części;
b)
termin przewozu dzieli się w stosunku do ilości kilometrów taryfowych, przypadających na każdą z tych dwu kolei żelaznych;

2. w razie przewozu trzema lub więcej kolejami żelaznymi:

a)
przede wszystkim z terminu odprawy przydziela się pierwszej i ostatniej kolei żelaznej po dwanaście godzin, gdy chodzi o przesyłki zwyczajne, a po sześć godzin gdy chodzi o przesyłki pośpieszne;
b)
resztę terminu odprawy i jedną trzecią terminu przewozu dzieli się w równych częściach między wszystkie koleje żelazne, uczestniczące w przewozie;
c)
pozostałe dwie trzecie terminu przewozu dzieli się w stosunku do ilości kilometrów taryfowych, przypadających na każdą z tych kolei żelaznych.
§  3.
- Terminy dodatkowe, do których ma prawo jedna z kolei żelaznych, dolicza się na rzecz tejże kolei żelaznej.
§  4.
- Czas od chwili nadania towaru do chwili rozpoczęcia biegu terminu dostawy przyznaje się wyłącznie kolei nadania.
§  5.
- Wyżej wskazany podział stosuje się tylko wówczas, gdy nie zachowano całkowitego terminu dostawy.
Artykuł  50.

Postępowanie przy roszczeniach zwrotnych.

§  1.
- Kolej żelazna, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym w myśl artykułów 48 i 49, nie ma prawa kwestionować prawidłowości zapłaty, dokonanej przez kolej żelazną, występującą z roszczeniem zwrotnym, jeśli sprawa odszkodowania została rozstrzygnięta w drodze sądowej i jeśli przypozwano ją przed tym w należyty sposób i dano jej możność przystąpienia do sporu w charakterze interwenienta. Sąd orzekający w sprawie głównej ustala, zależnie od okoliczności, terminy dla przypozwania i dla interwencji.
§  2.
- Kolej żelazna, występująca z roszczeniem zwrotnym, powinna pozwać jednym i tym samym pozwem wszystkie interesowane koleje żelazne, z którymi nie zawarła ugody, pod rygorem utraty roszczenia zwrotnego w stosunku do tych kolei żelaznych, których nie pozwała.
§  3.
- Sąd powinien rozstrzygnąć jednym i tym samym wyrokiem o wszystkich roszczeniach zwrotnych, z którymi wystąpiono.
§  4.
- Pozwanym kolejom żelaznym nie przysługują żadne dalsze roszczenia zwrotne.
§  5.
- Łączenie postępowania z tytułu roszczeń zwrotnych z postępowaniem o odszkodowanie jest niedozwolone.
Artykuł  51.

Właściwość przy roszczeniach zwrotnych.

§  1.
- Sąd siedziby kolei żelaznej, przeciwko której wystąpiono z roszczeniem zwrotnym, jest wyłącznie właściwy dla wszystkich powództw o roszczenia zwrotne.
§  2.
- Jeżeli powództwo ma być wytoczone przeciwko kilku kolejom żelaznym, kolej żelazna, występująca jako powód, ma prawo wyboru pomiędzy sądami właściwymi w myśl § 1 artykułu niniejszego.
Artykuł  52.

Odrębne umowy co do roszczeń zwrotnych.

Koleje żelazne mogą zawierać odrębne umowy bądź z góry dla różnych przypadków roszczeń zwrotnych, które by mogły zajść miedzy nimi, bądź dla pewnego specjalnego przypadku.

TYTUŁ  IV

RÓŻNE PRZEPISY.

Artykuł  53.

Stosowanie prawa wewnętrznego.

W braku odpowiednich postanowień w Konwencji niniejszej, stosuje się wewnętrzne ustawy i przepisy, dotyczące przewozu w każdym państwie.

Artykuł  54.

Ogólne przepisy postępowania.

Postępowanie we wszystkich sporach sądowych, które wynikają z przewozów, podlegających Konwencji niniejszej, stosuje się do prawa, obowiązującego sąd właściwy, jeżeli tylko Konwencja niniejsza nie postanawia inaczej.

Artykuł  55.

Wykonalność wyroków. Zajęcia i zabezpieczenia.

§  1.
- Wyroki, wydane na zasadzie postanowień Konwencji niniejszej przez sąd właściwy w postępowaniu spornym lub zaocznym, które stały się wykonalne na podstawie ustaw, obowiązujących ten sąd, podlegają wykonaniu w każdym innym umawiającym się państwie, skoro tylko zostaną dopełnione formalności w tym państwie przepisane. Ponowne badanie sprawy pod względem rzeczowym nie jest dozwolone.

Postanowienie to nie dotyczy wyroków o wykonalności tylko tymczasowej, jak również tych postanowień wyroku, które poza kosztami procesu zasądzają powoda wskutek oddalenia jego powództwa na dalsze odszkodowanie.

§  2.
- Wynikające z przewozu międzynarodowego wierzytelności jednej kolei żelaznej w stosunku do innej kolei żelaznej, która nie przynależy do tego samego państwa co pierwsza, mogą być zajęte jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego państwa, do którego przynależy kolej żelazna, uprawniona do żądania tych wierzytelności.
§  3.
- Tabor kolei żelaznej wraz z zawartymi w nim wszelkimi przedmiotami ruchomymi, należącymi do tej kolei żelaznej, można zająć na innym obszarze aniżeli obszar państwa, do którego przynależy kolej żelazna, będąca właścicielem, jedynie na podstawie orzeczenia sądu tego państwa, do którego przynależy ta kolej żelazna.
§  4.
- Przy powództwach sądowych, opartych na międzynarodowej umowie o przewóz, nie można żądać zabezpieczenia kosztów procesu.
Artykuł  56.

Jednostka monetarna. Kursy przerachowania i przyjmowania obcych walut.

§  1.
- Kwoty, wskazane we frankach w Konwencji niniejszej lub załącznikach do niej, uważa się za wyrażone we frankach złotych o wadze 10/31 grama i próbie 0,900.
§  2.
- Kolej żelazna obowiązana jest za pomocą obwieszczeń wywieszonych przy kasach lub w inny odpowiedni sposób ogłaszać kursy, według których przerachowuje przewoźne, zaliczenia, opłaty dodatkowe i inne koszty, wyrażone w obcych walutach, a uiszczane w walucie krajowej (kursy przerachowania).
§  3.
- Kolej żelazna, która przyjmuje zapłatę w obcej walucie, obowiązana jest również ogłaszać kursy, według których przyjmuje tę obcą walutę (kursy przyjmowania).
Artykuł  57.

Urząd centralny przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi.

§  1.
- Dla ułatwienia i zapewnienia wykonania Konwencji niniejszej ustanowiony jest Urząd centralny przewozów międzynarodowych kolejami żelaznymi, który ma za zadanie:
a)
przyjmowanie zawiadomień każdego z umawiających się państw i każdej zainteresowanej kolei żelaznej oraz podawanie ich do wiadomości innych państw i kolei żelaznych;
b)
zbieranie, zestawianie i ogłaszanie wszelkiego rodzaju wiadomości, mających znaczenie dla przewozów międzynarodowych;
c)
wydawanie na żądanie stron orzeczeń w sporach, wynikających między kolejami żelaznymi;
d)
ułatwianie stosunków finansowych między kolejami żelaznymi, wynikających z przewozów międzynarodowych, jak również ułatwianie ściągania zaległych należności oraz utrwalania pod tym względem pewności we wzajemnych stosunkach pomiędzy kolejami żelaznymi;
e)
zajmowanie się pod względem administracyjnym wnioskami na zmianę Konwencji niniejszej oraz stawianie, w razie potrzeby, wniosków o zwołanie konferencji, stosownie do artykułu 60.
§  2.
- Specjalny regulamin, stanowiący Załącznik V do Konwencji niniejszej, określa siedzibę, skład i organizację tego Urzędu oraz środki potrzebne dla wykonywania jego działalności. Regulamin ten i zmiany w nim poczynione drogą układów między wszystkimi umawiającymi się państwami mają taką samą moc obowiązującą i taki sam czas trwania, jak i sama Konwencja.
Artykuł  58.

Lista linij podległych Konwencji.

§  1.
- Urząd Centralny, przewidziany w artykule 57, obowiązany jest ułożyć i prowadzić bieżąco listę linij, podległych Konwencji niniejszej. Urząd otrzymuje w tym celu od umawiających się państw zawiadomienia o wpisaniu na tę listę lub o wykreśleniu z niej linij pewnej kolei żelaznej lub jednego z przedsiębiorstw, wymienionych w artykule 2.
§  2.
- Nowa linia uczestniczy w przewozach międzynarodowych dopiero po upływie miesiąca od daty pisma Urzędu centralnego, zawiadamiającego inne państwa o jej wpisaniu na listę.
§  3.
- Urząd centralny wykreśla daną linię, skoro tylko umawiające się państwo, na którego żądanie wpisano tę linię na listę zawiadomi go, że linia ta nie jest już w stanie czynić zadość zobowiązaniom, nałożonym przez Konwencję.
§  4.
- Otrzymanie zawiadomienia z Urzędu centralnego o dokonanym wykreśleniu uprawnia niezwłocznie każdą kolej żelazną do przerwania z wykreśloną linią wszelkich stosunków, wynikających z międzynarodowego przewozu. Przewozy już rozpoczęte należy jednak całkowicie wykonać.
Artykuł  59.

Przyjmowanie nowych państw.

§  1.
- Każde państwo, które nie podpisało Konwencji niniejszej, a zamierza do niej przystąpić, powinno przesłać odpowiednie żądanie do Rządu szwajcarskiego; Rząd ten zawiadamia o tym żądaniu wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji, dołączając uwagi Urzędu centralnego o stanie, z punktu widzenia przewozów międzynarodowych, kolei żelaznych państwa, występującego z żądaniem.
§  2.
- Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od daty wysłania tego zawiadomienia przynajmniej dwa państwa nie zgłoszą do Rządu szwajcarskiego swego sprzeciwu, żądanie uważa się za prawomocnie przyjęte, a Rząd szwajcarski zawiadamia o tym państwo, które wystąpiło z żądaniem, oraz wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji.

W przeciwnym razie Rząd szwajcarski zawiadamia wszystkie państwa oraz państwo, które wystąpiło z żądaniem, że rozpatrzenie żądania zostało odroczone.

§  3.
- Każde przystąpienie działa po upływie miesiąca zawiadomienia wysłanego przez Rząd szwajcarski.
Artykuł  60. 10

Rewizja Konwencji.

§  1.
- Delegaci umawiających się państw zbierają się na zaproszenie Rządu szwajcarskiego w celu rewizji Konwencji, najpóźniej w pięć lat po wejściu w życie zmian uchwalonych na ostatniej konferencji.

Konferencja będzie zwołana przed tym terminem, jeżeli zażąda tego przynajmniej trzecia część umawiających się państw.

§  2.
- Wejście w życie nowej Konwencji, będącej wynikiem konferencji rewizyjnej, powoduje uchylenie poprzedniej Konwencji nawet w stosunku do tych umawiających się państw, które nie ratyfikowały nowej Konwencji.
§  3.
- Dla bieżącego prowadzenia Załącznika I ustanowiona jest Komisja rzeczoznawców, której organizację i działalność określa osobny regulamin, stanowiący Załącznik VI do Konwencji niniejszej. Uchwały tej Komisji podaje się niezwłocznie do wiadomości rządów państw, należących do Konwencji, za pośrednictwem Urzędu centralnego. Uchwały te uważa się za przyjęte, jeżeli w ciągu dwóch miesięcy, licząc od dnia zawiadomienia, przynajmniej dwa rządy nie zgłoszą co do nich sprzeciwu. Uchwały wchodzą w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym Urząd centralny zawiadomił o ich przyjęciu rządy umawiających się państw. Urząd centralny wskazuje ten dzień w zawiadomieniu o uchwałach.
§  4.
- Dla przystosowania Regulaminu międzynarodowego dla przewozu wagonów prywatnych (Załącznik VII) do potrzeb ustanawia się Komisję rzeczoznawców, której organizację i działalność określa statut stanowiący Załącznik X do niniejszej Konwencji. Uchwały tej Komisji podaje się niezwłocznie do wiadomości Rządom Państw, należących do Konwencji, za pośrednictwem Urzędu Centralnego. Uchwały te uważa się za przyjęte, jeżeli w ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia zawiadomienia, co najmniej 1/3 Rządów umawiających się Państw nie zgłosi sprzeciwów. Uchwały te wchodzą w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym Urząd Centralny zawiadomił o ich przyjęciu Rządy umawiających się Państw. Urząd Centralny wskazuje ten dzień w zawiadomieniu o uchwałach.
§  5.
- Dla opracowania Regulaminu międzynarodowego dla przewozu pojemników (Załącznik IX) oraz przystosowania go do potrzeb ustanawia się Komisję rzeczoznawców, której organizację i działalność określa statut stanowiący Załącznik X do niniejszej Konwencji. Uchwały tej Komisji podaje się niezwłocznie do wiadomości Rządom Państw, należących do Konwencji, za pośrednictwem Urzędu Centralnego. Uchwały te uważa się za przyjęte, jeżeli w ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia zawiadomienia, co najmniej 1/3 Rządów umawiających się Państw nie zgłosi sprzeciwu. Uchwały te wchodzą w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym Urząd Centralny zawiadomił o ich przyjęciu Rządy umawiających się Państw. Urząd Centralny wskazuje ten dzień w zawiadomieniu o uchwałach.
Artykuł  61.

Postanowienia specjalne dla pewnych przewozów. Postanowienia dodatkowe.

§  1.
- Przy przewozie wagonów prywatnych obowiązują postanowienia Załącznika VII.
§  2.
- Dla przewozu przesyłek ekspresowych koleje żelazne mogą drogą stosownych przepisów, zamieszczonych w ich taryfach, umówić pewne specjalne postanowienia, zgodne z Załącznikiem VIII.
§  3. 11
- Do przewozu pojemników stosuje się postanowienia Załącznika IX,
§  4. 12
- Dla następujących, niżej wymienionych rodzajów przesyłek, może dwa lub więcej umawiających się państw drogą specjalnych układów, a koleje żelazne przez zamieszczenie stosownych przepisów w ich taryfach, umówić pewne warunki przewozu, zawierające odchylenia od Konwencji niniejszej; w szczególności będzie można przewidzieć dla tych przewozów używanie innego dokumentu przewozowego, aniżeli ten, którego wzór stanowi Załącznik II do Konwencji niniejszej.

Przesyłki te są następujące:

1. przesyłki, przewożone za dokumentami przewozowymi przenośnymi;

2. przesyłki, wydawane tylko za zwrotem wtórnika listu przewozowego;

3. przesyłki czasopism;

4. przesyłki towarów, przeznaczanych na targi i na wystawy;

5.
przesyłki przyborów ładunkowych oraz środków ochronnych od ciepła i zimna dla towarów, przewożonych koleją żelazną.
§  5. 13
- Postanowienia dodatkowe, których wydanie w celu wykonania Konwencji uznały za celowe poszczególne umawiające się państwa lub poszczególne uczestniczące koleje żelazne, powinny być przez nie podane do wiadomości Urzędu centralnego.

Postanowienia dodatkowe, zawarte drogą układów, mogą wejść w życie na kolejach żelaznych, które przyjęły te postanowienia, w formie określonej przez ustawy i przepisy każdego państwa; postanowienia te nie mogą jednak wprowadzać odchyleń od Konwencji międzynarodowej.

O wprowadzeniu ich w życie należy zawiadomić Urząd centralny.

Artykuł  62.

Czas trwania zobowiązań, wynikających z przystąpienia do Konwencji.

§  1.
- Czas trwania Konwencji niniejszej jest nieograniczony. Każde jednak umawiające się państwo może z niej wystąpić pod następującymi warunkami:

Konwencja niniejsza obowiązuje każde umawiające się państwo do dnia 31 grudnia piątego roku po wejściu jej w życie. Państwo, które by chciało z niej wystąpić z upływem tego okresu, powinno przynajmniej na rok przed tą datą zawiadomić o swym zamiarze Rząd szwajcarski, który zawiadamia o tym wszystkie państwa, uczestniczące w Konwencji.

Jeżeli nie wypowiedziano Konwencji we wskazanym terminie, zobowiązanie przedłuża się z mocy samego prawa na okres trzechletni i dalej co trzy lata na dalsze trzy lata, chyba że nastąpi wypowiedzenie przynajmniej na rok przed dniem 31 grudnia ostatniego roku, kończącego jeden z trzechletnich okresów.

§  2.
- Nowe państwa przyjęte do Konwencji w ciągu pięcioletniego lub jednego z trzech-letnich okresów, Konwencja obowiązuje do końca tego okresu i następnie do końca każdego następującego okresu, jeżeli państwa te nie wypowiedzą jej przynajmniej na rok przed upływem jednego z tych okresów.
Artykuł  63.

Ratyfikacja.

Konwencja niniejsza ma być ratyfikowana a dokumenty ratyfikacyjne złożone możliwie najrychlej u Rządu szwajcarskiego.

Gdy Konwencja zostanie ratyfikowana przez piętnaście państw, Rząd szwajcarski będzie mógł porozumieć się z zainteresowanymi rządami celem zbadania wraz z nimi możliwości wprowadzenia jej w życie.

Artykuł  64.

Teksty Konwencji. Tłumaczenia urzędowe.

Konwencje niniejszą zawarto i podpisano w języku francuskim stosownie do ustalonego zwyczaju dyplomatycznego.

Do tekstu francuskiego dołączono tekst w języku niemieckim i tekstu w języku włoskim, które mają znaczenie tłumaczeń urzędowych.

W razie rozbieżności rozstrzyga tekst francuski.

TYTUŁ  V

POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE.

Artykuł  65.

Wobec tego, że wartość środków płatniczych, będących w obiegu w różnych państwach, podlega silnym wahaniom oraz że z drugiej strony niektóre państwa mogą ze względów gospodarczych i finansowych być zmuszone do wydania zarządzeń, które by mogły nasuwać trudności przy stosowaniu postanowień tytułu III rozdziału III Konwencji, każde państwo będzie mogło bądź drogą postanowień, zamieszczonych w taryfach, bądź drogą takich zarządzeń władzy państwowej, jak upoważnienia ogólne lub szczegółowe, udzielone zarządom kolei żelaznych, odstępować od postanowień artykułów 17, 19 i 21 Konwencji, postanawiając dla pewnych komunikacyj:

1. a) że przesyłki wysyłane z tego państwa będą dopuszczane do przewozu tylko w razie frankowania ich do jego granic;

b) że przesyłki przy wejściu do tego państwa nie będą mogły być obciążane żadnymi kosztami lub że przesyłki, przeznaczone do tego państwa, będą mogły być przy nadaniu frankowane tylko do jego granic;

c) że przewoźne za przesyłki przewożone przez to państwo tranzytem będzie uiszczane albo w kraju nadania, albo w kraju przeznaczania, stosownie do umów, zawartych przez zainteresowanych;

2. że przesyłki, przechodzące przez linie tego państwa, nie będą mogły być obciążone zaliczeniami, ani zaliczkami w gotowiźnie;

3. że nadawca nie będzie mógł zmienić umowy o przewóz, jeżeli chodzi o frankaturę lub o zaliczenie.

Zarządzenia, wydane na podstawie artykułu niniejszego, należy podawać do wiadomości Urzędu centralnego w Bernie. Wejdą one w życie najwcześniej po upływie ośmiu dni, licząc od dnia, w którym Urząd centralny zawiadomi o nich inne państwa. Do przesyłek, będących w drodze, zarządzeń tych nie będzie się stosowało.

Na dowód czego pełnomocnicy państw wyżej wymienionych i Delegaci Komisji Rządowej terytorium Sarry podpisali Konwencję niniejszą.

Sporządzono w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r. w dwóch egzemplarzach, z których jeden zostanie złożony w archiwach Ministerstwa Spraw Zagranicznych Królestwa Włoch, a drugi zostanie przesłany przez Rząd włoski Rządowi szwajcarskiemu dla złożenia w archiwach tego Rządu. Odpis uwierzytelniony Konwencji niniejszej zostanie dostarczony przez Rząd włoski wszystkim państwom reprezentowanym na konferencji, jak również Rządowi portugalskiemu.

ZAŁĄCZNIKI
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr I 14

Przepisy w sprawie materiałów i przedmiotów dopuszczonych do przewozu warunkowo.

UWAGI WSTĘPNE

1

(1)
Załącznik I zawiera przepisy wykonawcze do art. 3 pkt 4 i art. 4 § 1 punkt 1 konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (KMT). Materiały i przedmioty dopuszczone na podstawie tych przepisów do przewozu tylko pod pewnymi warunkami podzielone są w niniejszym załączniku na następujące klasy:

Klasa Ia. Materiały wybuchowe.

Klasa Ib. Amunicja.

Klasa Ic Materiały zapalające, ognie sztuczne itp.

Klasa Id Gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem.

Klasa Ie Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne.

Klasa II. Materiały samozapalne.

Klasa IIIa Materiały płynne łatwo zapalne.

Klasa IIIb Materiały stałe łatwo zapalne.

Klasa IIIc Materiały podtrzymujące palenie.

Klasa IVa Materiały trujące.

Klasa IVb Materiały radioaktywne.

Klasa V. Materiały żrące.

Klasa VI. Materiały budzące odrazę lub zaraźliwe

Klasa VII Różne materiały.

(2)
Materiały i przedmioty określone w tytułach klas Ia, Ib, Ic, Id, Ie, II oraz VI są przez KMT wyłączone od przewozu. Wyjątek stanowią (art. 3 pkt 4 KMT) materiały i przedmioty, wymienione pod cyframi marginesowymi (c.m.) 21, 61, 101, 131, 181, 201 i 601, które dopuszcza się do przewozu tylko pod pewnymi warunkami i wskutek tego oznacza się jako materiały i przedmioty Załącznika I.
(3)
Materiały i przedmioty określone w tytułach klas IIIa, IIIb, IIIc, IVa, IVb, V oraz VII nie są przez KMT wyłączone od przewozu. Jednakże materiały i przedmioty wymienione pod c. m. 301, 331, 371, 401, 451, 501 i 701 dopuszcza się do przewozu tylko pod pewnymi warunkami (art. 4 § 1 pkt 1 KMT) i wskutek tego są one również materiałami i przedmiotami Załącznika I.

2

(1).
O ile Załącznik I nie zawiera odmiennych postanowień, do materiałów i przedmiotów Załącznika I mają zastosowanie ogólne przepisy powozowe.
(2)
Przepisy o przewozie każdej klasy podzielone są na następujące rozdziały:

A. Sztuki przesyłki:

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów lub przedmiotów tego samego rodzaju.

3. Pakowanie razem.

4. Napis i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki.

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach.

E. Zakazy ładowania razem.

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

Sześć dodatków zawiera:

Dodatek I - warunki stałości pewnych materiałów i przedmiotów zagrażających wybuchem lub łatwo-zapalnych klas Ia, Ib, Ic i IIIb oraz przepisy dotyczące prób celem ustalenia, czy warunki te są zachowane;

Dodatek II - przepisy dotyczące jakości naczyń ze stopów aluminiowych dla niektórych gazów klasy Id;

Dodatek III - przepisy dotyczące prób materiałów płynnych łatwozapalnych klasy IIIa;

Dodatek IV - przepisy dotyczące używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi dla materiałów i przedmiotów klas Ia, Ib, IIIc oraz dla niektórych materiałów klas Ic, IIIa i IIIb;

Dodatek V - przepisy dotyczące nalepek ostrzegawczych oraz objaśnienia ich wzorów;

Dodatek VI - przepisy dotyczące pojemników.

(3)
Oprócz tego należy przestrzegać przepisów niezbędnych dla wykonania formalności wymaganych przez władze celne, podatkowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne (patrz art. 13 § 1 KMT).

W szczególności poza przepisanymi w niniejszym Załączniku wzmiankami i zaświadczeniami należy zamieścić w liście przewozowym również zaświadczenia wymagane przez władze administracyjne oraz dołączyć do niego dokumenty, wymagane przez te władze.

(4)
Znak "%" oznacza w odniesieniu do materiałów w stanie stałym lub ciekłym procent wagowy, a w odniesieniu do materiałów w stanie gazowym procent objętościowy, chyba że Załącznik I zawiera inne postanowienia. Jeśli Załącznik I przewiduje ograniczenie wagi dla poszczególnych sztuk przesyłki, wówczas - jeżeli nie ma innych postanowień - chodzi o wagę brutto.

3

Wszystkie postanowienia Załącznika I dotyczące wagonów mają również odpowiednie zastosowanie do wielkich pojemników (patrz jednak c. m. 1600).

4

Materiał Załącznika I można przewozić w wagonach-cysternach lub pojemnikach-cysternach tylko wówczas, gdy taki sposób przewożenia jest wyraźnie przewidziany dla tego materiału w odpowiedniej klasie.

5-19

KLASA Ia.

MATERIAŁY WYBUCHOWE

Uwaga. Materiały, które przez działanie ognia nie mogą być doprowadzone do wybuchu i zarówno na uderzenie jak i na tarcie nie są wrażliwsze od dwunitrobenzenu, nie podlegają przepisom klasy Ia.

1.

Wyszczególnienie materiałów.

20
(1)
Spośród materiałów określonych w tytule klasy Ia dopuszcza się do przewozu tylko materiały wymienione pod c.m. 21 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c.m 20 (2) do 52. Wskutek tego uważa się je za materiały Załącznika I.

Uwaga. Próżne opakowania po materiałach klasy Ia nie podlegają przepisom Załącznika I.

(2)
W dopuszczonych do przewozu materiałach wybuchowych nitrogliceryna może być całkowicie lub częściowo zastąpiona przez;

a) nitroglikol albo

b) dwunitrodwuetylenoglikol albo

c) nitrowany cukier (sacharoza nitrowana) albo

d) mieszaniną wymienionych materiałów.

21

Grupa 1. Materiały wybuchowe dopuszczone do przewozu w przesyłkach drobnych i wagonowych:

1. Nitroceluloza wysoko nitrowana (jak bawełna strzelnicza), tj. z zawartością azotu powyżej 12,6%, dobrze stabilizowana i zawierająca poza tym: najmniej 25% wody lub alkoholu (etylowego, propylowego, butylowego, amylowego lub ich mieszanin) albo mieszanin wody i alkoholu, jeśli jest nie prasowana,

najmniej 15% wody lub najmniej 12% parafiny, lub innych podobnie działających materiałów, jeśli jest prasowana.

Patrz również Dodatek I, c. m. 1101.

Uwaga. Nitroceluloza z zawartością azotu powyżej 12,6% jest materiałem klasy IIIb (patrz c. m. 331 pkt 8 lit. a).

2. Prochowa masa, nie zżelatynowana, służąca do wyrobu prochów bezdymnych, zawierająca najwyżej 70% części suchych i co najmniej 30% wody; sucha nie może zawierać więcej niż 50% nitrogliceryny lub podobnych płynnych materiałów wybuchowych.

3. Prochy nitrocelulozowe zżelatynowane nieporowate i niesproszkowane i prochy nitrocelulozowe niesproszkowane, zawierające nitroglicerynę, jeśli - tak pierwsze jak i drugie - są według przepisów kraju nadania dopuszczone do przewozu w przesyłkach drobnych. Patrz również Dodatek I c. m. 1102.

4. Prochy nitrocelulozowe zżelatynowane porowate, opakowane według c. m. 25. Patrz również. Dodatek I, c. m. 1102.

5. Odpadki filmów nitrocelulozowych, myte i poddane dalszej przeróbce przez wygotowanie pod ciśnieniem, zawierające co najmniej 2% kamfory. Patrz również Dodatek I c. m. 1103.

6. Trójnitrotoluen (trotyl), mieszaniny zwane trójnitrototulenem ciekłym i trójnitroanizol. Patrz również Dodatek I c. m. 1104.

7. a) Heksyl (sześcionitrodwufenylamina) i kwas pikrynowy.

b)
Pentolity (mieszaniny czteroazotanu pantaerytrytu i trójnitrotoluenu) i heksolity (mieszaniny trójmetyleno-trójnitraminy i trójnitrotoluenu) o takiej zawartości trójnitrotoluenu, że mieszaniny te nie są wrażliwsze na uderzenie niż tetryl.
c)
Pentryt (czteronitropentaerytryt) zmiękczony i heksogen (trójmetyleno-trójnitroamina) zmiękczony przez dodanie wosku, parafiny lub innych analogicznych substancji, w ilości takiej, że mieszaniny te nie są wrażliwsze na uderzenie niż tetryl.

Co do a) b) i c) patrz również Dodatek I c. m. 1104.

8. Nitrozwiązki organiczne (patrz również pkt 16):

a)
nitrozwiązki organiczne w sztukach przesyłki, z których każda nie zawiera więcej niż 5 kg ciał nitrowatych;
b)
tetryl (czteronitrometyloanilina) w sztukach przesyłki, z których każda nie zawiera więcej niż 30 kg tetrylu.

Do a) i b): Waga jednej przesyłki nie może przekraczać 300 kg. Patrz również Dodatek I cm. 1104.

Uwaga. Z wyjątkiem płynnego trójnitrotoluenu (pkt 6) płynne wybuchowe nitrozwiązki organiczne są wyłączone od przewozu.

9. a) Pentryt (czteroazotan pentaerytrytu) i heksogen (trójmetyleno-trójnitroamina), równomiernie zwilżone, pierwszy co najmniej 20% wody, drugi co najmniej 15% wody.

b)
Mieszaniny czteroazotanu pentaerytrytu i trójnitrotoluenu (pentolit) oraz mieszaniny trójmetylenotrójnitroaminy i trójnitrotoluenu (heksolit), wrażliwsze na uderzenie niż tetryl, obydwie równomiernie zwilżone co najmniej 15% wody.
c)
Mieszaniny czteroazotanu pentaerytrytu lub trójmetylenotrójnitroaminy z woskiem, parafiną lub z materiałami podobnymi do wosku lub parafiny, wrażliwsze na uderzenie niż tetryl, równomiernie zwilżone co najmniej 15% wody.

Do a) i b): Waga jednej przesyłki nie może przekraczać 300 kg. Zobacz również pkt 17 oraz Dodatek I c. m. 1104.

10. Materiały wybuchowe amonowo-saletrzane, zżelatynowane i nie zżelatynowane. Patrz również Dodatek I c. m. 1105,

11. Materiały wybuchowe górnicze podobne do prochu czarnego o następującym składzie: mieszanina 72 do 80% saletry sodowej (która najwyżej w czwartej części może być zastąpiona saletrą potasową), 8 do 12% siarki i 12 do 16% węgla kamiennego lub brunatnego.

Patrz również Dodatek I c. m. 1106.

12. Materiały wymienione niżej w pkt 18, 19, 20 i 21, jeśli przewozi się je jako próbki w sztukach przesyłki o wadze nie przekraczającej 10 kg; waga jednej przesyłki nie może przekroczyć 100 kg.

Grupa 2. Materiały wybuchowe dopuszczone do przewozu tylko w przesyłkach wagonowych zwyczajnych.

13. Prochy nitrocelulozowe, zżelatynowane porowate, opakowane według c. m. 34. Patrz również Dodatek I c. m. 1102

14. Prochy nitrocelulozowe, zżelatynowane i prochy nitrocelulozowe zawierające nitroglicerynę - tak jedne jak i drugie - jeśli według przepisów kraju nadania są dopuszczone do przewozu w przesyłkach drobnych. Patrz również Dodatek I c. m. 1102.

15. Prochy nitrocelulozowe nie zżelatynowane (tzw. prochy mieszane). Patrz również Dodatek I, c. m. 1102

16. Nitrozwiązki organiczne w ilościach większych niż podano w punkcie 8:

a)
rozpuszczalne w wodzie, jak. trójnitrorezorcyna,
b)
nierozpuszczalne w wodzie, jak czteronitrometyloanilina (tetryl).

Do a) i b) patrz również Dodatek I, c. m. 1104.

Uwaga. Z wyjątkiem płynnego trójnitrotoluenu (pkt 6) nitrozwiązki organiczne w stanie płynnym są wyłączone od przewozu.

17. a) Pentryt (czteroazotan pentaerytrytu) i heksogen (trójmetylenotrójnitroamina) równomiernie zwilżone, pierwszy najmniej 20% wody, drugi - 15% wody, w ilościach większych niż te, które podano w pkt 9.

b)
Pentolity (mieszaniny pentrytu i trotylu) i heksolity (mieszaniny heksogenu i trotylu), których czułość na uderzenie jest nie większa niż tetrylu, jedne i drugie równomiernie zwilżone wodą, nie mniej niż 15%, w ilościach większych niż te, które podano w pkt 9.
c)
Mieszaniny pentrytu lub heksogenu z woskiem, parafiną lub substancjami podobnymi do wosku lub parafiny, których czułość na uderzenie nie jest większa niż tetrylu, zwilżone wodą nie mniej niż 15%, w ilościach większych niż te, które podano w pkt 9.

Dla a), b) i c) patrz również Dodatek I, c. m. 1104.

18. a) Dynamity z obojętnym absorbentem i analogiczne materiały wybuchowe do nich.

b)
Żelatyna wybuchowa składająca się z nitrobawełny i nitrogliceryny, w której zawartość nitrogliceryny nie przekracza 93%, i dynamity zżelatynowane, w których zawartość nitrogliceryny nie przekracza 85%.

Dla a) i b) patrz również Dodatek I, c. m. 1107.

19. Materiały wybuchowe chloranowe i nadchloranowe, tj. mieszaniny chloranów lub nadchloranów alkalicznych lub ziem alkalicznych ze związkami bogatymi w węgiel. Patrz również Dodatek I, c. m. 1108.

20. Proch czarny do celów wybuchowych (mieszaniny saletry potasowej lub sodowej, siarki i węgla drzewnego) ziarnisty, prasowany lub w postaci mączki. Patrz również Dodatek I, c. m. 1109.

21. Proch czarny strzelniczy. Patrz również Dodatek I, c. m. 1109.

2.

Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

22

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tak szczelne, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz. Zabezpieczanie zamknięcia opakowania metalowymi taśmami lub metalowym drutem jest dozwolone tylko w wyraźnie wskazanych przypadkach.
(2)
Materiały, z których zrobione jest opakowanie i jego zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych lub niebezpiecznych związków.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Ciała stałe powinny być w opakowaniu dobrze umocowane, tak samo jak opakowanie wewnętrzne w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości; powinny one zwłaszcza posiadać właściwości chłonne, jeśli zawartość jest płynna lub może dawać płynne wypocenie.

2. Opakowania poszczególnych materiałów.

23

(1)
Materiały wymienione w punktach 1 i 2 powinny być zapakowane:

a) w naczynia drewniane lub nieprzemakalne beczki z tektury; poza tym naczynia te i beczki powinny być wyłożone materiałem nie przepuszczającym wchodzących w skład ładunku płynów, albo

b) w beczki żelazne, wewnątrz ocynkowane lub wyołowione, lub

c) w naczynia z blachy białej, cynkowej lub aluminiowej, układane pojedynczo lub po kilka w skrzyniach drewnianych z uszczelnieniem miękkim materiałem pakowym.

(2)
Zamknięcie lub same naczynia muszą być zaopatrzone w urządzenie zabezpieczające, ustępujące pod słabym ciśnieniem wewnętrznym, jednak nie ograniczające wytrzymałości naczynia lub zamknięcia.
(3)
Sztuka przesyłki, zawierająca materiały wymienione w punkcie 1, nie powinna ważyć więcej niż 120 kg, a jeśli chodzi o sztuki przesyłki, które mogą być przetaczane - 300 kg; jednakże, jeśli chodzi o beczki z tektury, sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg. Sztuka przesyłki, zawierająca materiały wymienione w punkcie 2, nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.

24

(1)
Materiały wymienione w punkcie 3 należy pakować:

a) w pudełka z tektury, z blachy białej, cynkowej lub aluminiowej albo z trudno palnej masy plastycznej, albo w torebki parafinowane. Opakowania te należy umieszczać pojedynczo lub po kilka w skrzyniach drewnianych. Albo

b) bez uprzedniego opakowania w pudełka lub torebki:

1. w beczki z nieprzemakalnej tektury bądź

2. w naczynia drewniane wyłożone blachą cynkową lub aluminiową, bądź

3. w naczynia metalowe z wyjątkiem blachy czarnej.

(2)
Proch w rurkach, laskach, nitkach, wstęgach lub płytkach może być pakowany w skrzynie drewniane, bez uprzedniego pakowania w pudełka lub worki.
(3)
Naczynia z metalu powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(4)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 120 kg, a przy użyciu beczek z tektury - 75 kg.

25

(1)
Materiały wymienione w punkcie 4 należy pakować:

a) w pudełka z tektury lub z blachy białej lub aluminiowej. Jedno pudełko nie powinno zawierać więcej niż 1 kg prochu i powinno być owinięte papierem. Opakowania te należy umieszczać pojedynczo lub po kilka w opakowania drewniane. Albo

b) w worki umieszczone pojedynczo lub po kilka w opakowaniach drewnianych wyłożonych blachą cynkową lub aluminiową, albo w naczynia z blachy cynkowej lub aluminiowej. Wnętrze naczyń z blachy cynkowej lub aluminiowej powinno być w całości wyłożone okładziną drewnianą lub tekturową.

(2)
Naczynia z metalu powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(3)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg i nie może zawierać więcej niż 30 kg prochu nitrocelulozowego.

26

(1)
Materiały wymienione w punkcie 5 należy pakować w worki papierowe, te zaś umieszczać pojedynczo lub po kilka w nieprzemakalnych beczkach tekturowych lub naczyniach z blachy cynkowej lub aluminiowej, których ścianki powinny być wyłożone tekturą, a dno i pokrywa drewnianą okładziną.
(2)
Zamknięcia naczyń metalowych powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(3)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg i nie może zawierać więcej niż 30 kg odpadków filmów nitrocelulozowych.

27

(1)
Materiały wymienione w punkcie 6 należy pakować w naczynia drewniane. Dla trójnitrotoluenu w stanie stałym i dla trójnitroanizolu dozwala się również używać nieprzemakalnych beczek tekturowych, a dla trójnitrotoluenu w stanie płynnym - naczyń żelaznych,
(2)
Naczynia z metalu powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(3)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 120 kg, a jeśli chodzi o sztuki, które mogą być przetaczane - 300 kg; przy użyciu beczek z tektury sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

28

(1)
Materiały wymienione w punkcie 7 należy pakować:

a) z punktu 7 a): w naczynia drewniane lub w beczki z nieprzemakalnej tektury. Do opakowania kwasu pikrynowego nie wolno używać ołowiu ani materiałów zawierających ołów (stopów, mieszanin lub związków);

b) z punktów 7 b) i 7 c): w ilościach nie większych niż 30 kg w worki płócienne nie dopuszczające do przesiewania zawartości lub mocne worki papierowe; worki umieszcza się następnie w skrzyniach lub naczyniach drewnianych. Przykrywę skrzyń należy przyśrubować.

(2)
Sztuka przesyłki zawierająca materiały Wymienione w punkcie 7 a) nie powinna ważyć więcej niż 120 kg przy użyciu naczynia drewnianego, a 75 kg przy użyciu beczki z kartonu. Sztuka przesyłki zawierająca materiały wymienione w punktach 7 b) i 7 c) nie powinna ważyć więcej niż 60 kg i jeżeli waży więcej niż 35 kg, powinna być zaopatrzona w uchwyty.

29

(1)
Materiały wymienione w punkcie 8 należy pakować, w ilościach najwyżej 500 g, w naczynia szklane, porcelanowe lub kamionkowe albo z podobnego materiału, które następnie układa się w skrzyniach drewnianych wyłożonych materiałem wypełniającym (np. tektura falista).

Naczynia muszą być zamknięte czopem korkowym lub kauczukowym, który musi być zabezpieczony dodatkowym środkiem (jak czepiec, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie), zdolnym do przeciwdziałania wszelkiemu rozluźnieniu podczas przewozu.

Naczynia ze szkła muszą być wolne od wad, które obniżałyby wytrzymałość; w szczególności prężność wewnętrzna musi być odpowiednio osłabiona. Grubość ścian nie może w żadnym przypadku być mniejsza niż 2 mm. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 15 kg.

(2)
Czteronitrometyloanilinę (tetryl) z punktu 8 b) w ilościach nie większych niż 15 kg można pakować również w torebki płócienne, które następnie umieszcza się w drewnianych naczyniach.

Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 40 kg.

30

(1)
Materiały wymienione w punkcie 9 powinny być pakowane w ilościach nie większych niż 10 kg w torby z tkaniny, które następnie należy umieszczać w pudełkach z nieprzemakalnej tektury albo w puszkach z blachy białej lub aluminiowej. Można je pakować w ilościach nie większych niż 10 kg również do opakowań z mocnej tektury, nasyconej parafiną lub w inny sposób uodpornionej na wodę. Puszki z blachy białej lub aluminiowej oraz pudełka albo naczynia innego rodzaju powinny być pakowane do skrzyń drewnianych wyłożonych tekturą falistą; pudełka metalowe powinny być oddzielone od siebie osłoną z tektury falistej. Jedna skrzynia nie może zawierać więcej niż 4 pudełka, puszki lub«naczynia innego rodzaju. Pokrywa skrzyni powinna być przyśrubowana.

Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 60 kg oraz jeśli waży więcej niż 35 kg, powinna być zaopatrzona w uchwyty.

(2)
Pentryt zwilżony (punkt 9a) w ilościach nie większych niż 5 kg może być pakowany również do naczyń ze szkła, porcelany, kamionki itp., zamkniętych czopem korkowym lub kauczukowym; każde takie naczynie powinno być umieszczone zupełnie nieruchomo w naczyniu metalowym hermetycznie zamkniętym przez zalutowanie i wyłożonym materiałem elastycznym bez pozostawienia przestrzeni próżnej. Najwyżej 4 naczynia metalowe należy pakować do skrzyni drewnianej wyłożonej tekturą falistą i oddzielić od siebie kilku warstwami tektury falistej.

Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 35 kg.

(3)
Pentryt i heksogen, zwilżone (punkt 9a), w ilościach nie większych niż 500 kg wagi materiału suchego, mogą być pakowane również do naczyń ze szkła, porcelany, kamionki itp., zabezpieczonych czopem korkowym lub kauczukowym. Naczynia należy umieszczać w skrzyni drewnianej. Należy je oddzielać od siebie osłoną z tektury falistej, a od ścian bocznych skrzyni odstępem co najmniej 3-milimetrowym, wypełnionym materiałem wypełniającym.

Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 10 kg.

31

(1)
Materiały wymienione w punkcie 10 powinny mieć postać nabojów w osłonach papierowych. Naboje takie należy pakować do hermetycznie zamkniętych pudełek z blachy, te zaś, umieszczane pojedynczo lub po kilka, w naczyniach drewnianych.
(2)
Naboje parafinowane lub cerezynowane, lub naboje w osłonach z parafinowanego lub cerezynowanego papieru powinny być również łączone w paczki przez owinięcie w papier. Naboje nie parafinowane lub nie cerezynowane mogą być również łączone w paczki z mocnego papieru ważące nie więcej niż 2,5 kg. Takie paczki muszą być zabezpieczone przed dostępem powietrza warstwą parafiny cerezyny lub żywicy. Paczki takie należy umieszczać pojedynczo lub po kilka w naczyniach drewnianych.
(3)
Celem zabezpieczenia zamknięcia naczyń drewnianych można naczynia te obciągać dookoła napiętymi metalowymi taśmami lub napiętym drutem metalowym.
(4)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg; nie może zawierać więcej niż 50 kg materiałów wybuchowych.

32

(1)
Materiały wymienione w punkcie 11, sprasowane słupki, należy zawijać w mocny papier; jeden rulon nie powinien ważyć więcej niż 300 g. Rulony należy zapakować w naczynia drewniane wyłożone mocnym papierem.
(2)
Materiały wybuchowe podobne do prochu czarnego, jeśli są w stanie ziarnistym, w ilościach do 2,5 kg należy pakować w mocne torebki papierowe, te zaś umieszczać w skrzynkach z tektury, które należy następnie zapakować pojedynczo lub po kilka do naczyń drewnianych.
(3)
W naczyniach drewnianych nie powinno być gwoździ, śrub ani innego materiału umacniającego z żelaza.,
(4)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg i nie może zawierać więcej niż 50 kg materiałów wybuchowych.

33

(1)
Materiały wymienione w punkcie 12 powinny być opakowane:

a) materiały wymienione w punkcie 18 według postanowień c. m. 37 (1) i (2);

b) materiały wybuchowe chloranowe i nadchloranowe (punkt 19) według postanowień c. m. 38 (1),

c) proch czarny strzelniczy dla celów wybuchowych (punkt 20) według postanowień c. m. 39(1);

d) proch czarny strzelniczy (punkt 21) według postanowień c. m. 40 (1).

(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 10 kg.

34

(1)
Materiały wymienione w punktach 13, 14 i 15 powinny być zapakowane w nieprzemakalne beczki tekturowe lub w naczynia z drewna lub metalu, z wyjątkiem czarnej blachy. Naczynia metalowe powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 100 kg, a przy użyciu beczki tekturowej nie więcej niż 75 kg.

35

(1)
Materiały wymienione w punkcie 16 powinny być zapakowane:

a) rozpuszczalne w wodzie: w naczynia ze stali nierdzewnej lub z innego odpowiedniego materiału. Nitrozwiązki powinny być równomiernie zwilżone taką ilością wody, aby przez cały czas przewozu zawartość wody nie spadła poniżej 25%. Zamknięcie naczyń powinno ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym. Naczynia te, z wyjątkiem naczyń z nierdzewnej stali, należy układać w naczyniach drewnianych, przekładające materiałem wypełniającym;

b) nierozpuszczalne w wodzie: w ilościach nie większych niż 15 kg - w worki z tkaniny, umieszczone w naczyniach drewnianych.

(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg. Nie powinna zawierać więcej niż 25 kg nitrozwiązków rozpuszczalnych w wodzie, a nierozpuszczalnych w wodzie nie więcej niż 50 kg.

36

(1)
Materiały wymienione w punkcie 17 powinny być w ilościach nie większych niż 10 kg zapakowane w worki płócienne, te zaś umieszczone w pudełkach z tektury nieprzemakalnej lub w puszkach z blachy białej lub aluminiowej. Można je pakować w ilościach nie większych niż 10 kg również do opakowań z mocnej tektury, nasyconej parafiną lub w inny sposób uodpornionej na wodę. Puszki z blachy białej lub aluminiowej oraz pudełka albo naczynia innego rodzaju powinny być pakowane do skrzyń drewnianych wyłożonych tekturą falistą; pudełka metalowe powinny być oddzielone od siebie osłoną z blachy falistej. Jedna skrzynia nie może zawierać więcej niż 4 pudełka, puszki lub naczynia innego rodzaju. Pokrywa skrzyni powinna być przyśrubowana.
(2)
Pentryt zwilżony (punkt 17a) w ilościach nie większych niż 5 kg może być pakowany również do naczyń ze szkła, porcelany, kamionki itp., zamkniętych czopem korkowym lub kauczukowym; każde takie naczynie powinno być umieszczone zupełnie nieruchomo w naczyniu metalowym hermetycznie zamkniętym przez zalutowanie i wyłożonym materiałem elastycznym bez pozostawienia przestrzeni wolnej.

Najwyżej 4 naczynia metalowe należy pakować do skrzyni drewnianej wyłożonej tekturą falistą i oddzielić od siebie kilku warstwami tektury falistej.

(3)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

37

(1)
Materiały wymienione w punkcie 18a) powinny mieć postać nabojów w osłonach z nieprzemakalnego papieru. Naboje powinny być łączone w paczki przez owinięcie papierem albo bez takiego owinięcia układane w pudełkach tekturowych. Paczki lub pudełka tekturowe należy następnie pojedynczo lub po kilka umieszczać w opakowaniach drewnianych przy użyciu materiału wypełniającego. Zamknięcie tych opakowań może być zabezpieczone obciągniętymi dookoła napiętymi taśmami metalowymi lub napiętym drutem metalowym.
(2)
Materiały wymienione w punkcie 18b) powinny być w postaci nabojów w osłonach z nieprzemakalnego papieru. Naboje muszą być ułożone w pudełkach tekturowych. Takie pudełka tekturowe osłonione papierem nieprzemakalnym należy układać do skrzyń drewnianych, bez pozostawienia wolnego miejsca. Zamknięcie skrzyń może być zabezpieczone obciągniętymi dookoła napiętymi taśmami metalowymi lub napiętym drutem, metalowym.
(3)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 35 kg.

38

(1)
Materiały wymienione w punkcie 19 powinny być w postaci nabojów w osłonach papierowych. Naboje, nie pociągnięte parafiną lub cerezyną, powinny być przede wszystkim owinięte nieprzemakalnym papierem, a następnie przez owinięcie papierem łączone w paczki ważące nie więcej niż 2,5 kg; paczki należy układać w opakowaniach drewnianych przy użyciu materiału wypełniającego. Zamknięcie tych opakowań może być zabezpieczone obciągniętymi dookoła napiętymi taśmami metalowymi lub napiętym drutem metalowym.
(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 35 kg.

39

(1)
Materiały wymienione w punkcie 20 należy w ilościach najwyżej po 2,5 kg pakować w torebki, które umieszcza się następnie w pudełkach z tektury, blachy białej lub blachy aluminiowej. Pudełka te układa się przy użyciu materiału wypełniającego w opakowaniach drewnianych, w których nie powinno być gwoździ, śrub lub innego żelaznego materiału umacniającego. Pudełka blaszane powinny ustępować pod słabym ciśnieniem wewnętrznym.
(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

40

(1)
Materiały wymienione w punkcie 21 należy pakować do worków, które umieszcza się w drewnianych beczkach lub skrzyniach. Proch pryzmatyczny w oddzielnych kawałkach powinien być umieszczony w naczyniach drewnianych, wyłożonych elastycznym materiałem, w których nie powinno być gwoździ, śrub lub innego żelaznego materiału umacniającego.
(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

3. Pakowanie razem.

41

Materiały, ilości i opakowania materiałów wymienione w jednym punkcie c. m. 21 nie mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki ani z materiałami zgrupowanymi w jednym i tym samym punkcie pod inną nazwą lub w innym punkcie tej c. m., ani z materiałami lub przedmiotami należącymi do innych klas, ani też z innymi towarami.

Uwaga. Sztuka przesyłki wymieniona w punkcie 8a) może zawierać nitrozwiązki organiczne różnego rodzaju i różnej nazwy.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

42

Na sztukach przesyłki, zawierających kwas pikrynowy (punkt 7 a), należy umieścić wyraźny i nie dający się wytrzeć napis czerwonego koloru, oznaczający nazwę materiału. Napis ten powinien być sporządzony w jednym z języków urzędowych kraju nadania, a oprócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub umowy, zawarte pomiędzy zarządami kolejowymi, nie stanowią inaczej.

43

Sztuki przesyłki które zawierają materiały wymienione w punktach 1 - 21, należy zaopatrywać w nalepki ostrzegawcze według wzoru nr 1; oprócz tego na nalepkach sztuk przesyłki, które zawierają materiały wymienione w punktach 8 i 9, powinna być umieszczona wzmianka w czerwonym kolorze "tylko 300 kg", a na nalepkach sztuk przesyłki, które zawierają materiały wymienione w punkcie 12 "tylko 100 kg".

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

44

Materiały wymienione w punktach 7, 8 i 11 można nadawać jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych. Materiały wymienione w punktach 13 do 21 nie mogą być w ogóle wysyłane jako przesyłki pośpieszne, lecz tylko jako przesyłki zwyczajne wagonowe.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

45

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 21. Jeżeli w punktach 8 a), 16 a) i b) nie jest podana nazwa materiału, należy podać nazwę używaną w handlu z dodaniem oznaczenia "towar klasy Ia, punkt....". Nazwę towaru należy podkreślić kolorem czerwonym.
(2)
Przesyłając materiały klasy Ia, nadawca powinien zaświadczyć w liście przewozowym: "Właściwości i opakowanie odpowiadają przepisom Załącznika 1 do KMT".
(3)
Przy przesyłaniu materiałów wybuchowych grupy 2 (punkty 13 do 21) należy wskazywać w liście przewozowym, oprócz znaków i numerów, ilości i rodzaju naczyń, również wagę każdej sztuki przesyłki.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

46

(1)
Do przewozu materiałów klasy Ia należy używać wagonów krytych,
(2)
Do przewozu materiałów wybuchowych grupy 2 (punkty 13 do 21) mogą być używane tylko wagony kryte ze sprężynowymi zderzakami i sprzęgłami, mocnym i trwałym dachem bez szpar, z dobrze zamykającymi się drzwiami i oknami (otworami powietrznymi) i możliwie bez urządzeń hamulcowych. W razie użycia wagonów z urządzeniami hamulcowymi należy urządzenia te tak przysposobić, by nie mogły być uruchomione. Wewnątrz wagonu nie powinno być żadnych wystających przedmiotów z żelaza, nie stanowiących elementów konstrukcyjnych wagonu. Drzwi i okna (otwory przewietrzne) powinny być zamknięte.
(3)
Do przewozu kwasu pikrynowego (punkt 7 a) nie wolno używać wagonów wyłożonych ołowiem, zaopatrzonych w armaturę lub okucia z ołowiu albo krytych ołowiem.
(4)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi patrz Dodatek IV.

47

(1)
Materiały wymienione w punktach 8 i 9 mogą być ładowane do jednego wagonu jako przesyłki drobne, jeżeli ich waga ogólna nie przekracza 300 kg, a materiały wymienione w punkcie 12, jeżeli ich waga ogólna nie przekracza 100 kg. Skutkiem tego kolej może ograniczyć ich przyjmowanie do przewozu.
(2)
Sztuki przesyłki należy układać w wagonach w taki sposób, by były zabezpieczone od wszelkiego tarcia, podrzucania, uderzenia, przewracania i spadnięcia. Beczki należy tak układać, by ich osie podłużne były równoległe do bocznych ścian wagonu, i zabezpieczyć od przetaczania podkładami z drewna. Specjalne przyrządy do ładowania powinny być dostarczone przez nadawcę i zostaną wydane odbiorcy wraz z towarem.

48

(1)
Sztuki przesyłki, zawierające materiały wymienione w niniejszej klasie, mogą być pakowane razem do małych pojemników (patrz Dodatek VI).
(2)
Zakazy ładowania razem przewidziane pod c. m. 50 obowiązują również co do zawartości małych pojemników oraz co do wagonów, przewożących mały pojemnik lub małe pojemniki,

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

49

Po obu stronach wagonu, do którego załadowano sztuki przesyłki zaopatrzone w nalepki według wzoru nr 1 (c.m. 43), należy również umieścić nalepki tego samego wzoru.

E. Zakaz ładowania razem.

50

(1)
Materiałów klasy Ia nie wolno ładować do tego samego wagonu razem z:

a) petardami kolejowymi klasy Ib, punkt 3 (c. m. 61);

b) zapalnikami detonującymi klasy Ib, punkt 5 (c. m. 61),

c) lontami detonującymi momentalnymi klasy Ib, punkt 7 (c. m. 61),

d) przedmiotami klasy Ib, punkt 13 (c. m. 61),

e) amunicją klasy Ib, punkt 14 (c. m. 61).

f) materiałami samozapalnymi c. m. 201 punkt 3 oraz ze wszystkimi innymi materiałami klasy II (c. m. 201), jeżeli nie są pakowane w naczynia z metali,

g) materiałami płynnymi łatwo zapalnymi wymienionymi w punktach 1 i 2, również z nitrometanem z punktu 3, aldehydem octowym, acetonem, mieszaninami acetonu z punktu 5 klasy IIIa (c. m. 301),

h) materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c.m. 371), i) materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451.).

(2)
Materiały wybuchowe chloranowe i nadchloranowe, wymienione w punkcie 19, nie mogą być ładowane do tego samego wagonu z kwasami siarkowymi i z mieszaninami zawierającymi kwas siarkowy (pkt 1), z bezwodnikiem kwasu siarkowego (pkt 8) i kwasem chlorosulfonowym (pkt 9) klasy V (c. m. 501).
(3)
Kwasu pikrynowego pkt 7a) nie wolno ładować razem do tego samego wagonu z ołowiem lub materiałami zawierającymi ołów (stopy, mieszaniny lub związki).

51

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do tego samego wagonu, powinny być sporządzone oddzielne listy przewozowe (K.M.T. art. 6 § 9 ust. 2).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

52

Nie ma przepisów.

53-59

KLASA Ib.

AMUNICJA

1. Wyszczególnienie przedmiotów.

60
(1)
Spośród przedmiotów wyszczególnionych w tytule klasy Ib dopuszcza się do przewozu tylko przedmioty wymienione pod c. m. 61 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c. m. 60 (2) do 87. Wskutek tego uważa się je za przedmioty Załącznika I.

Uwaga. Próżne opakowania po przedmiotach klasy I b nie podlegają przepisom Załącznika I.

(2)
Jeśli amunicja, wymieniona w punktach 8, 9, 10, 13 lub 14, składa się z materiałów wybuchowych wymienionych pod c. m. 21 lub nimi jest ładowana, wówczas te materiały wybuchowe muszą odpowiadać warunkom stałości i bezpieczeństwa ustalonym w Dodatku I.

61

1. Lonty bez spłonek:

a)
lonty szybkopalne (lonty o grubej pochewce i o rdzeniu dużej średnicy lub o rdzeniu z nitrowanych nici bawełnianych); co do lontów wolnopalnych patrz klasa Ic, punkt 3 (c. m. 101);
b)
lonty detonujące w postaci cienkościennych tubek metalowych małego przekroju i o rdzeniu z materiału wybuchowego; patrz również Dodatek I, c. m. 1110;
c)
lonty detonujące w postaci tkanych sznurów małego przekroju i o rdzeniu z materiału wybuchowego; patrz również Dodatek I, c. m, 1111.

Co do lontów detonujących momentalnych patrz pkt 7.

2. Zapały o nieznacznej sile wybuchowej (zapały, które nie działają krusząco ani za pomocą spłonek detonujących, ani innych urządzeń):

a)
spłonki zapalające (kapiszony) do broni palnej i do amunicji,
b)
próżne łuski ze spłonkami zapalającymi (kapiszonami) do broni palnej wszelkich kalibrów, jak również próżne łuski bocznego ognia ze spłonkami zapalającymi do broni małych kalibrów;
c)
zapłonniki rurkowe, zapłonniki śrubowe i inne podobne zapały o nieznacznym ładunku (prochu czarnego lub innego materiału wybuchowego), działające wskutek tarcia, uderzenia lub pod wpływem elektryczności;
d)
zapalniki do pocisków nie zawierające urządzeń detonujących (jak spłonki detonujące), środki zapalcze do zapalników do pocisków.

3. Petardy kolejowe.

4. Naboje do ręcznej broni palnej (z wyjątkiem tych, które zawierają ładunek wybuchowy albo ładunek zapalający; patrz jednak punkt 14), np.:

a)
naboje centralnego ognia,
b)
amunicja do flowerów.

Uwaga. Za amunicję do ręcznej broni palnej uważa się, z wyjątkiem nabojów myśliwskich ze śrutem drobnoziarnistym, tylko taką, której kaliber nie przekracza 13,2 mm.

5. Zapały o znacznej sile wybuchowej:

a)
spłonki detonujące z opóźniaczami lub bez;
b)
spłonki detonujące z zapalnikami (zapłonnikami elektrycznymi) z opóźniaczami lub bez (jak naboje do sondowania dźwiękowego)
c)
spłonki detonujące dobrze złączone z lontem zawierającym proch czarny;
d)
detonatory ze wzmacniaczami (tj. spłonki w połączeniu z ładunkami wzmacniającymi ze sprasowanego materiału wybuchowego) ; patrz również Dodatek I, c. m. 1112;
e)
spłonki detonujące w zapalnikach do pocisków ze wzmacniaczami lub bez;
f)
zapalniki do granatów ze spłonkami detonującymi;

6. spłonki do sondowania, zwane również bombami do sondowania (spłonki detonujące ze spłonkami zapalającymi lub bez, umieszczone w osłonach blaszanych).

7. Lonty detonujące momentalne (sznury tkane małego przekroju i o rdzeniu z materiału wybuchowego więcej niebezpiecznego niż czteroazotan pentaerytrytu).

Co do innych lontów patrz pkt 1 oraz klasa Ic, pkt 3 (c. m. 101).

8. Amunicja oddzielnie nie wymieniona (np. ładunki miotające, ładunki miotające w łuskach, naboje, nabite pociski), wszystko bez zapalników i bez urządzeń detonujących (np. spłonek detonujących), jeżeli zawiera tylko materiały wybuchowe klasy Ia.

9. Granaty ręczne i granaty karabinowe, jedne i drugie bez zapalników i bez urządzeń detonujących (jak spłonki detonujące).

10. Ładunki wybuchowe:

a)
ładunki wybuchowe kruszące do pocisków, głowice torped bojowych, ładunki do min morskich i rzecznych, bryły na ładunki zasadnicze i na ładunki zapalające, ładunki w blokach, petardy, naboje do torpedowania studni, kostki wybuchowe, naboje wiertnicze. Ładunek tych przedmiotów może się składać tylko z materiałów wybuchowych, dopuszczonych do przewozu zgodnie z postanowieniami klasy Ia;
b)
łuski z tetrylem;
c)
bryły czteroazotanu pentaerytrytu, wszystko bez zapalników i bez urządzeń detonujących (np. spłonek detonujących).

11. Środki świetlne i sygnałowe, których ładunki miotające i świetlne powinny posiadać taką gęstość, aby przedmioty te spalały się bez wybuchu:.

a)
naboje świetlne i sygnałowe, pociski sygnałowe, naboje smugowo-świetlne;
b)
sygnały świetlne ręczne, pochodnie sygnałowe.

12. Środki dymotwórcze, zawierające chlorany potasu lub sodu albo ładunek zdolny do wybuchu.

Co do materiałów dymotwórczych używanych w rolnictwie i leśnictwie patrz klasę Ic, pkt 27 (c.m. 101).

13. Torpedy wiertnicze, zawierające ładunek dynamitu lub materiału wybuchowego podobnego do dynamitu, bez zapalników i bez urządzeń detonujących (jak spłonki detonujące) ; sprzęt z ładunkiem kruszącym, dla celów gospodarczych, który zawiera najwyżej 1 kg materiału wybuchowego mocno umieszczonego w osłonie, bez spłonek detonujących.

14. Amunicja wymieniona w punktach 8 do 10 i 15 z zapalnikami lub urządzeniami detonującymi (jak spłonki detonujące), dobrze zabezpieczona.

15. Amunicja ćwiczebna bez ładunku wybuchowego.

2.

Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o pakowaniu.

62

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tak szczelne, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz. Zabezpieczenie zamknięć skrzyń metalowych taśmami lub drutem metalowym jest dozwolone tylko w wyraźnie wskazanych przypadkach.
(2)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Przedmioty powinny być w w opakowaniu dobrze umocowane, tak samo jak opakowanie wewnętrzne w opakowaniu zewnętrznym.
(3)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości.

2. Opakowanie przedmiotów tego samego rodzaju.

63

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 1 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 1a) i b): w naczynia drewniane lub nieprzemakalne beczki tekturowe. Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 120 kg, a przy użyciu beczki tekturowej nie więcej niż 75 kg;

b) wymienione w punkcie 1c): nawijane w odcinkach do 250 m na szpule z drzewa lub tektury. Szpule powinny być zapakowane do skrzyń drewnianych w ten sposób, aby nie mogły się stykać ani ze sobą, ani ze ściankami skrzyń. Jedna skrzynia nie powinna zawierać więcej niż 1.000 m lontu.

(2)
Celem zabezpieczenia zamknięcia skrzyń można skrzynie te obciągać dookoła taśmami metalowymi lub drutem metalowym.

64

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 2 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 2a): spłonki zapalające z odkrytą powierzchnią masy zapalającej najwyżej po 500 sztuk, a spłonki zapalające z przykrytą powierzchnią masy zapalającej najwyżej po 5.000 sztuk: w pudełka blaszane, pudełka tekturowe lub w skrzynki drewniane. Opakowania te umieszcza się następnie w drewnianych lub blaszanych skrzyniach zewnętrznych;

b) wymienione w punkcie 2b): próżne łuski ze spłonkami zapalającymi do broni palnej wszelkich kalibrów: w opakowania drewniane lub tekturowe albo w worki. Próżne łuski bocznego ognia dla flowerów i tym podobnej broni małego kalibru można w ilościach najwyżej 25.000 sztuk pakować również do worka, który powinien być umieszczony w skrzyni zewnętrznej wyłożonej tekturą falistą;

c) wymienione w punktach 2c) i 2d): w pudełka tekturowe, drewniane lub blaszane, które umieszcza się następnie w opakowaniu drewnianym.

(2)
Celem zabezpieczenia zamknięcia skrzyń można skrzynie te obciągać dookoła taśmami metalowymi lub drutem metalowym.
(3)
Sztuka przesyłki z przedmiotami wymienionymi w punktach 2a), 2c) i 2d) nie może ważyć więcej niż 100 kg

65

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 3 należy pakować do skrzyń z desek o grubości co najmniej 18 mm, fugowanych, spojonych wkrętkami z drzewa. Petardy należy układać w skrzyniach, przekładając je materiałem wypełniającym w ten sposób, aby nie mogły się stykać ani ze sobą, ani ze ściankami skrzyni.
(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 50 kg.

66

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 4 należy pakować do naczyń blaszanych, drewnianych lub tekturowych, które następnie należy ułożyć w drewnianym opakowaniu zewnętrznym, przekładając je materiałem wypełniającym.
(2)
Celem zabezpieczenia zamknięcia skrzyń można skrzynie te obciągać dookoła taśmami metalowymi lub drutem metalowym.
(3)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 100 kg.

67

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 5 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 5a): najwyżej po 100 sztuk, dobrze zabezpieczonych od zapalania się, należy układać w naczyniach z blachy lub nieprzemakalnej tektury, przekładając materiałem wypełniającym. Naczynia blaszane powinny być wyłożone elastycznym materiałem. Pokrywy powinny być przytwierdzone do naczyń naklejoną dookoła taśmą. Najwyżej 5 takich naczyń należy połączyć w paczkę lub umieścić w pudełku tekturowym. Paczki te lub pudełka należy pakować bądź do zamykanej za pomocą śrub skrzyni drewnianej o ściankach grubości co najmniej 18 mm, bądź w naczynie blaszane. Potem skrzynie lub naczynia blaszane należy ułożyć w zamykanej za pomocą śrub skrzyni zewnętrznej o ściankach grubości co najmniej 18 mm, przekładając je materiałem wypełniającym; należy to uczynić w ten sposób, aby pomiędzy skrzynią drewnianą lub naczyniem blaszanym a skrzynią zewnętrzną pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 50 kg;

b) wymienione w punkcie 5b: najwyżej po 100 sztuk w paczki, przy czym spłonki detonujące powinny być umieszczone na przemian w jednym i drugim końcu paczki. Najwyżej 10 takich paczek łączy się w paczkę zbiorową. Najwyżej 5 paczek zbiorowych należy ułożyć, przekładając je materiałem wypełniającym, w zamykanej za pomocą śrub zewnętrznej skrzyni drewnianej o ściankach grubości co najmniej 18 mm, bądź też w naczynie blaszane w ten sposób, aby pomiędzy paczkami zbiorowymi a skrzynią zewnętrzną lub naczyniem blaszanym pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym;

c) wymienione w punkcie 5c): lonty złączone ze spłonkami należy zwinąć w krążek; najwyżej 10 krążków należy połączyć w jeden rulon, który pakuje się w papier. Najwyżej 10 rulonów układa się, przekładając materiałem wypełniającym w zamykanej za pomocą śrub skrzynce drewnianej o ściankach grubości co najmniej 12 mm. Najwyżej 10 takich skrzynek należy, przekładając materiałem wypełniającym, ułożyć w zamykanej za pomocą śrub skrzyni zewnętrznej o ściankach grubości co najmniej 18 mm w ten sposób, by pomiędzy skrzynkami a skrzynią zewnętrzną pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym;

d) wymienione w punkcie 5d): najwyżej 100 detonatorów do skrzyni drewnianej o ściankach grubości co najmniej 18 mm, tak aby były oddzielone od siebie i od ścianek skrzyni przestrzenią nie mniejszą niż 1 cm. Ścianki skrzyni powinny być złączone ze sobą na wczep, a dno i pokrywa zamykane śrubami. Jeśli skrzynia jest wyłożona blachą cynkową lub aluminiową, to wystarczy 16-milimetrowa grubość ścianek. Skrzynie takie należy ułożyć, przekładając materiałem wypełniającym w zamykanej za pomocą śrub skrzyni zewnętrznej, o ścianach grubości co najmniej 18 mm, w ten sposób, aby pomiędzy skrzynią wewnętrzną i zewnętrzną pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym. Albo najwyżej po 5 sztuk do pudełek blaszanych. Umieszcza się je tam w przegródkach drewnianych lub w otworach wywierconych w listwach drewnianych. Pokrywę przymocowuje się naklejoną dookoła taśmą. Najwyżej 20 pudełek blaszanych umieszcza się w drewnianej skrzyni o ściankach grubości co najmniej 18 mm. Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

e) wymienione w punkcie 5e): najwyżej 25 sztuk w skrzynie drewniane o ściankach grubości co najmniej 18 mm. Przedmioty powinny być tam unieruchomione za pomocą wkładek drewnianych tak aby były oddalone od siebie i od ścianek skrzyni co najmniej o 2 cm. Ścianki skrzyń powinny być złączone ze sobą na wczep, a dno i pokrywa umocowane śrubami. Najwyżej 5 takich skrzynek należy, przekładając je materiałem wypełniającym, ułożyć w zamykanej za pomocą śrub skrzyni zewnętrznej, o ściankach grubości co najmniej 18 mm, w ten sposób, aby pomiędzy skrzyniami wewnętrznymi i skrzynią zewnętrzną pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym;

f) wymienione w punkcie 5f): najwyżej po 50 sztuk do skrzyń drewnianych lub metalowych. W takich skrzyniach każdy zapalnik powinien być unieruchomiony za pomocą wkładek drewnianych, tak aby detonatory były oddalone od siebie i od ścianek skrzyni co najmniej o 2 cm. Zamknięcie pokrywy skrzyni powinno zapewniać unieruchomienie zawartości. Najwyżej 3 takie skrzynie należy umieścić, bez wolnej przestrzeni, w drewnianej skrzyni zewnętrznej o ścianach grubości co najmniej 18 mm, której pokrywę należy umocować śrubami.

(2)
Sztuki przesyłki, których waga przewyższa 25 kg, powinny posiadać uchwyty lub listwy.
(3)
Każdą sztukę przesyłki z przedmiotami wymienionymi w punkcie 5 należy zaopatrzyć w zamknięcia bądź za pomocą plomb lub za pomocą pieczęci (odcisk lub znak), umieszczanych na dwu główkach śrub na końcach głównej osi pokrywy, bądź za pomocą taśmy ze znakiem fabrycznym, nalepionej na pokrywę i dwie przeciwległe ścianki skrzyni.

68

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 6 powinny być oddzielnie owinięte papierem i umieszczone w opakowaniu z falistej tektury. Pakuje się je, najwyżej po 25 sztuk, do pudełek tekturowych lub blaszanych. Pokrywy pudełek powinny być przymocowane naklejoną dookoła taśmą. Najwyżej 20 takich pudełek należy umieścić w drewnianej skrzyni zewnętrznej. Skrzynie o wadze wyższej niż 25 kg powinny posiadać uchwyty i listwy.
(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 50 kg.

69

Przedmioty wymienione w punkcie 7 powinny być nawijane w odcinkach po około 125 m na szpule drewniane lub papierowe. Szpule pakuje się do zamykanej za pomocą śrub skrzyni drewnianej o ściankach grubości co najmniej 18 mm w ten sposób, aby szpule nie stykały się ani z sobą, ani ze ściankami skrzyń. Jedna skrzynia nie może zawierać więcej niż 1.000 m lontu.

70

Przedmioty wymienione w punkcie 8 należy pakować do skrzyń drewnianych, zamykanych za pomocą śrub.

71

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 9 należy pakować do skrzyń drewnianych o ściankach grubości co najmniej 16 mm.
(2)
Każda sztuka przesyłki powinna być zaopatrzona w zamknięcie zabezpieczone albo za pomocą plomby lub pieczęci (odcisk lub znak), umieszczonej na dwu główkach śrub na końcach głównej osi pokrywy, albo za pomocą taśmy ze znakiem fabrycznym, naklejonej na pokrywę i dwie przeciwległe ścianki skrzyni.
(3)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 50 kg.

72

Przedmioty wymienione w punkcie 10 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 10a): do skrzyń drewnianych. Ciała złożone z kwasu pikrynowego prasowanego powinny być zaopatrzone w nieprzemakalne osłony; ołów i materiały zawierające ołów (stopy, mieszaniny albo związki) nie mogą być używane do opakowania. Głowice torped bojowych oraz ładunki do min morskich i rzecznych mogą być przewożone w swych osłonach stalowych również bez skrzyń. Sztuki przesyłki których waga przekracza 25 kg, powinny posiadać uchwyty lub listwy;

b) wymienione w punkcie 10b): najwyżej po 100 sztuk w pudełka blaszane. Najwyżej 100 pudełek blaszanych umieszcza się w drewnianej skrzyni zewnętrznej;

c) wymienione w punkcie 10c): najwyżej po 3 kg w pudełka tekturowe, tak aby się ze sobą nie stykały. Najwyżej 3 takie pudełka należy, przekładając je materiałem wypełniającym, ułożyć w zamykanej za pomocą śrub drewnianej skrzyni w taki sposób, aby pomiędzy pudełkami tekturowymi a skrzynią drewnianą pozostawało wszędzie co najmniej 3 cm wolnej przestrzeni, którą należy wypełnić materiałem pakunkowym.

73

(1)
Materiały wymienione w punkcie 11 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 11a): w skrzynie drewniane wyłożone przeoliwionym papierem, których ścianki mające co najmniej 18 mm grubości powinny być złączone na wczep, a dno i pokrywa zamykane za pomocą śrub. Są również dozwolone pokrywy połączone ze skrzynią zawiasami. Skrzynie powinny posiadać uchwyty lub listwy;

b) wymienione w punkcie 11b): w skrzynie drewniane albo w nieprzemakalne beczki. Główka zapłonna powinna być tak zabezpieczona, aby ładunek nie mógł się wysypywać.

(2)
Każdą sztukę przesyłki należy zaopatrzyć w zamknięcie bądź za pomocą plomb lub pieczęci (odcisk lub znak), umieszczanych na dwu główkach śrub na końcach głównej osi pokrywy, albo też za pomocą taśmy ze znakiem fabrycznym, nalepionej na pokrywę i na dwie przeciwległe ścianki skrzyni.
(3)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg, a przy użyciu beczki tekturowej więcej niż 75 kg.

74

Przedmioty wymienione w punkcie 12 należy pakować w opakowanie drewniane.

75

Przedmioty wymienione w punkcie 13 należy pakować w skrzynie drewniane, posiadające listwy lub uchwyty.

76

Przedmioty wymienione w punkcie 14 należy pakować:

a) naboje kalibru mniejszego od 13,2 mm: po 25 sztuk, bez luzu, w dobrze zamykające się pudełka tekturowe; pudełka te należy układać, bez pozostawiania wolnej przestrzeni, w skrzynki drewniane o ściankach grubości co najmniej 18 mm; skrzynki drewniane mogą być wyłożone blachą cynkową, białą lub aluminiową.

Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 50 kg. Sztuki przesyłki, których waga przekracza 25 kg, muszą posiadać uchwyty i listwy;

b) naboje kalibru od 13,2 do 57 mm:

albo pojedynczo w mocną, dobrze dopasowaną i dobrze zamykaną powłokę papierową,

albo też pojedynczo w mocną, dobrze dopasowaną i na obu końcach otwartą powłokę papierową, która posiada wewnątrz występ do unieruchomienia pocisku.

W powyższy sposób opakowane naboje należy, najmniej po 300 sztuk kalibru od 13,2 do 21 mm, najwyżej zaś po 60 sztuk kalibru powyżej 21 mm do 37 mm i najwyżej po 25 sztuk kalibru powyżej 37 mm do 57 mm, układać warstwami do drewnianej skrzyni o ściankach grubości co najmniej 18 mm; skrzynia drewniana może być wyłożona blachą cynkową, białą lub aluminiową.

Jeśli naboje są zapakowane w powłoki papierowe otwarte na obydwu końcach, wówczas drewniana skrzynia zewnętrzna powinna być wyłożona na obydwu ścianach, które są położone w poprzek powłok papierowych, warstwą filcu o grubości co najmniej 7 mm. Sztuki przesyłki, których waga przekracza 25 kg. muszą posiadać uchwyty i listwy;

c) inne przedmioty wymienione w punkcie 14 należy pakować, stosownie do rodzaju amunicji, zgodnie z przepisami c. m. 70, 71, 72 lub 77.

77

Przedmioty wymienione w punkcie 15 należy pakować do skrzyń drewnianych. Sztuki przesyłki, których waga przekracza 25 kg, muszą posiadać uchwyty i listwy.

3. Pakowanie razem.

78

Przedmioty wymienione w jednym i tym samym punkcie c. m. 61 nie mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki ani z innego rodzaju przedmiotami wymienionymi w tym samym punkcie, ani z przedmiotami wymienionymi w innym punkcie tejże c. m., ani z materiałami lub przedmiotami innych klas, ani z innymi towarami, z wyjątkiem:

a) przedmiotów wymienionych w punkcie 1 razem ze sobą, mianowicie:

wymienionych w punkcie 1a) i 1b) w opakowaniu według c. m. 63.

Jeżeli przedmioty wymienione w punkcie 1c) pakuje się razem z przedmiotami wymienionymi w punkcie 1a) lub 1b) albo z jednymi i drugimi, wówczas przedmioty wymienione w punkcie 1c) powinny być opakowane w jedną sztukę, według przepisów dla nich przewidzianych, a opakowanie zewnętrzne powinno odpowiadać przepisom o opakowaniu przedmiotów wymienionych w punktach 1a) i 1b).

Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 120 kg;

b) przedmiotów wymienionych w punkcie 2a) z przedmiotami wymienionymi w punkcie 2b), jeśli jedne i drugie są zapakowane do pudełek, które są umieszczone w drewnianej skrzyni.

Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg;

c) przedmiotów wymienionych w punkcie 4, tylko razem ze sobą w drewnianym opakowaniu zewnętrznym, przy zachowaniu przepisów o opakowaniu wewnętrznym. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

79

Sztuki przesyłki z przedmiotami wymienionymi w punktach 1, 3, 5 do 11 i 13 do 15 należy zaopatrywać w nalepki według wzoru nr 1.

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

80

Przedmioty wymienione w punktach 3, 5, 7 do 10 i 15 można nadawać jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych. Przedmioty wymienione w punktach 13 i 14 są wyłączone od przewozu jako przesyłki pośpieszne; można je nadawać do przewozu tylko jako zwyczajne przesyłki wagonowe.

C Wzmianki w liście przewozowym.

81

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 61. Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
Nadawca powinien zaświadczyć w liście przewozowym:

a) w odniesieniu do przedmiotów wymienionych w punktach 1b), 1c), 5d) i 11: "Właściwości i opakowanie odpowiadają przepisom załącznika I do KMT";

b) w odniesieniu do przedmiotów wymienionych w punktach 2, 3, 4, 5a) do c), 5e) i f) do 10 i 12 do 15: "Opakowanie odpowiada przepisom załącznika I do KMT".

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

82

(1)
Do przewozu przedmiotów klasy Ib należy używać wagonów krytych.
(2)
Do przewozu przedmiotów wymienionych w punktach 13 i 14 należy używać tylko wagonów krytych ze sprężynowymi zderzakami i sprzęgłami, mocnym i trwałym dachem, bez szpar, z dobrze zamykającymi się drzwiami i oknami (otworami przewietrznymi) i w miarę możności bez urządzeń hamulcowych. Jeśli użyje się wagonów mających urządzenia hamulcowe, to należy urządzenia te tak przysposobić, by nie mogły być uruchomione. Wewnątrz wagonu nie powinno być żadnych wystających przedmiotów żelaznych, nie stanowiących części konstrukcyjnych wagonu. Drzwi i okna (otwory przewietrzne) powinny być zawsze zamknięte.
(3)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi patrz Dodatek IV.
(4)
Sztuki przesyłki z przedmiotami wymienionymi w punktach 13 i 14 należy układać w wagonach w taki sposób, by były zabezpieczone od wszelkiego tarcia, podrzucania, uderzania, przewracania i spadku.

83

(1)
Sztuki przesyłki zawierające przedmioty niniejszej klasy mogą być łączone wewnątrz małych pojemników (patrz Dodatek VI).
(2)
Zakazy ładowania razem, podane pod c. m. 85, obowiązują również dla zawartości małych pojemników oraz dla wagonów, którymi przewozi się małe pojemniki.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

84

Po obydwu stronach wagonu, do którego załadowano sztuki przesyłki zaopatrzone w nalepki wzoru nr 1 (c. m. 79), należy również umieścić nalepki tego samego wzoru.

E. Zakaz ładowania razem.

85

(1)
Petardy kolejowe (pkt 3), zapały o znacznej sile wybuchowej (pkt 5), lonty detonujące momentalnie (pkt. 7) oraz przedmioty wymienione w punktach 13 i 14 nie powinny być ładowane do jednego wagonu:

a) z materiałami wybuchowymi klasy Ia (c. m. 21);

b) z przedmiotami klasy Ib, punktu 6 (c. m. 61);

c) z płynnymi materiałami łatwo zapalnymi, wymienionymi w punktach 1 i 2, ani z aldehydem octowym, z acetonem, z mieszaninami acetonu, wymienionymi w punkcie 5 klasy IIIa (c. m. 301).

(2)
Nie powinny być również ładowane do jednego wagonu:

a) petardy kolejowe (pkt 3), zapały o znacznej sile wybuchowej (pkt 5) i lonty detonujące momentalne (pkt 7) z przedmiotami klasy Ib punktów 8 do 11, 14 i 15 (c. m. 61);

b) przedmioty wymienione w punkcie 12 z przedmiotami klasy Ib, punktów 3, 5, 7 do 11, 14 i 15 (c. m. 61),

c) amunicja wymieniona w punkcie 14 z przedmiotami klasy Ib, punktów 3, 5, 7, 11 i 13 (c. m. 61).

(3)
Przedmioty klasy Ib, punktów 3 i 5 do 15 nie powinny być ładowane do jednego wagonu z materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c. m. 371).
(4)
Przedmioty klasy Ib nie mogą być ładowane do jednego wagonu:

a) z materiałami samozapalnymi wymienionymi w punkcie 3 c. m. 201 i z innymi materiałami klasy II, jeżeli nie są zapakowane do naczyń metalowych;

b) z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

86

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (KMT, art. 6 § 9 ust. 3).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

87

Nie ma przepisów.

88-99.

KLASA Ic.

MATERIAŁY ZAPALAJĄCE, OGNIE SZTUCZNE itp.

1.

Wyszczególnienie przedmiotów.

100
(1)
Spośród przedmiotów wyszczególnionych w tytule klasy Ic dopuszcza się do przewozu tylko przedmioty wymienione pod c. m. 101 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c. m. 100 (2) do 120. Wskutek tego uważa się je za przedmioty Załącznika I.

Uwaga. Próżne opakowania po przedmiotach klasy Ic nie podlegają przepisom Załącznika I.

(2)
Co, do swego składu przedmioty dopuszczone do przewozu powinny odpowiadać warunkom następującym:

a) ładunek wybuchowy powinien być tak sporządzony, rozmieszczony i podzielony, by tarcie, wstrząśnienie, uderzenie lub zapalenie się zapakowanych przedmiotów nie mogły spowodować wybuchu całej zawartości sztuki przesyłki;

b) biały lub żółty fosfor może być stosowany tylko w przedmiotach wymienionych w punktach 2 i 20 (c. m. 101);

c) materiał wybuchowy do wytwarzania huku w ogniach sztucznych (c. m. 101, pkt 21 do 24), jak również materiał dymotwórczy w przedmiotach używanych do walki ze szkodnikami (c. m. 101, pkt 27) nie powinny zawierać chloranów;

d) materiał wybuchowy powinien odpowiadać warunkom stałości, określonym w Dodatku I pod cm. 1113.

A. Środki zapalające:

101

1. a) Zapałki bezpieczne (na bazie chloranu, potasu i siarki);

b)
zapałki na bazie chloranu, potasu i trójsiarczku fosforu, jak również przedmioty do zapalania przez potarcie.

2. Taśmy zapalne do lamp bezpieczeństwa i taśmy zapalne parafinowane do lamp bezpieczeństwa. 1.000 zapalników może zawierać najwyżej.7,5 g masy wybuchowej.

Co do innych taśm zapalnych patrz pkt 15.

3. Lonty z prochem czarnym - tzw. lonty wolno zapalne (lonty o cienkiej i ścisłej pochewce i o rdzeniu małej średnicy z prochu czarnego). Co do innych lontów patrz klasę Ib, punkty 1 i 7 (c. m. 6.1).

4. Nici piroksylinowe (nitrowane nici bawełniane): patrz również Dodatek I, c. m. 1101.

5. Zapalniki do lontów (rurki papierowe lub tekturowe z niedużym ładunkiem masy zapalającej, składającej się ze związków bogatych w tlen i ze związków organicznych, również z dodaniem nitrozwiązków aromatycznych) kapsle termitowe z pigułkami zapalającymi.

6. Zapalniki do lontów bezpieczne (spłonka papierowa zawierająca zapalnik z przewleczoną nicią przeznaczoną do wywołania tarcia lub wyrwania albo o innej podobnej konstrukcji).

7. Zapalniki elektryczne bez spłonek detonujących.

8. Elektryczne zapalniki (np. do zapalania fotograficznych proszków błyskowych). Ładunek zapalający poszczególnej blaszki nie powinien przewyższać 30 kg ani zawierać więcej niż 10% piorunianu rtęci.

Uwaga. Aparaty do wytwarzania światła błyskowego w rodzaju elektrycznych lampek żarowych, które zawierają ładunek zapalający podobny do ładunku elektrycznych blaszek zapalnych, nie podlegają przepisom Załącznika I.

B. Przedmioty i zabawki pirotechniczne; zapalniki i wstążki zapalne, pukawki:

9. Wyroby pirotechniczne salonowe (np. cylindry Bosco, bomby z konfetti, owoce kotylionowe). Każdy przedmiot z bawełną nitrowaną (bawełną kolodionową) może zawierać najwyżej 1 q tej bawełny.

10. Cukierki strzelające, karty kwiatowe, karty papieru nitrowanego (papier kolodionowany).

11. Groch strzelający, granaty strzelające i tym podobne zabawki pirotechniczne zawierające piorunian srebra. 1.000 sztuk może zawierać najwyżej 2,5 g piorunianu srebra.

12. Kamienie strzelające, zawierające każdy najwyżej 3 g masy wybuchowej na powierzchnię czynną bez piorunianu.

13. Zapałki pirotechniczne (np. zapałki bengalskie, zapałki z deszczem złocistym lub deszczem kwiatowym).

14. Świece cudowne bez główki zapalającej.

15. Kapiszonki do zabawek dziecięcych wstążki zapalne i pierścienie zapalne. 1.000 kapiszoników może zawierać najwyżej 7,5 g masy wybuchowej, nie zawierającej piorunianu.

16. Korki strzelające z masą wybuchową z fosforu i chloranu albo też z zaprasowanym w rurki tekturowe ładunkiem piorunianu lub masy o podobnym składzie. 1.000 korków może zawierać najwyżej 60 g chloranowej masy wybuchowej albo najwyżej 10 g piorunianów.

17. Krążki strzelające z masą wybuchową z fosforu i chloranu. 1.000 krążków może zawierać najwyżej 45 g masy wybuchowej.

18. Kapiszoniki tekturowe (amunicja lilipucia) z masą wybuchową z fosforu i chloranu albo z ładunkiem piorunianu lub z masy o podobnym składzie. 1.000 kapiszoników może zawierać najwyżej 25 g masy wybuchowej.

19. Kapiszoniki tekturowe wybuchające pod nogą z osłoniętą masą wybuchową z fosforu i chloranu. 1.000 kapiszoników może zawierać najwyżej 30 g masy wybuchowej.

20. a) Płytki strzelające,

b)
Martynika (tzw. hiszpańskie ognie sztuczne) jedne i drugie składające się z mieszaniny fosforu białego (żółtego) i czerwonego z chloranem potasu oraz co najmniej 50% domieszek biernych, nie przyjmujących udziału w reakcji mieszaniny chloranu potasu z fosforem.

Płytka nie może ważyć więcej niż 2,5 g, a martynika więcej niż 0,1 g.

C. Ognie sztuczne;

21. Rakiety z gradem bez spłonek detonujących, bomby i garnki ogniste. Waga ładunku, łącznie z ładunkiem miotającym, nie powinna przekraczać 14 kg na sztukę; całkowita waga bomby lub garnka ognistego nie powinna przewyższać 18 kg.

22. Bomby ogniste, rakiety, świece rzymskie, fontanny, młynki ogniste i podobne ognie sztuczne, których waga jednej sztuki nie powinna przewyższać 1.200 g.

23. Huki armatnie, zawierające na sztukę najwyżej 600 g czarnego prochu ziarnistego lub 220 g materiału wybuchowego nie więcej niebezpiecznego niż pył aluminiowy z nadchloranem potasu, oraz huki karabinowe (petardy), zawierające na sztukę najwyżej 20 g czarnego prochu ziarnistego; wszystko z lontami, których końce powinny być przykryte, i tym podobne przedmioty służące do wywoływania silnego dźwięku.

Co do petard kolejowych patrz klasa Ib, punkt 3 (c. m. 61).

24. Ognie sztuczne drobne (np. żabki, szmermele, deszcz złocisty, deszcz srebrzysty), zawierające w 144 sztukach najwyżej 1.000 g czarnego prochu ziarnistego; wulkany i komety ręczne zawierające w jednej sztuce najwyżej 30 g czarnego prochu ziarnistego.

25. Bengalskie środki świetlne bez główki zapalającej (np. pochodnie, ognie, płomienie).

26. Proszki do światła błyskowego gotowe do użytku, w jednostkowym opakowaniu zawierające nie więcej niż 5 g masy świetlnej, w której skład nie powinien wchodzić żaden chloran.

D. Materiały do walki ze szkodnikami;

27. Materiały dymotwórcze używane w rolnictwie i leśnictwie oraz naboje dymne do walki ze szkodnikami.

Co do środków dymotwórczych, zawierających chloran sodu lub chloran potasu albo ładunek zdolny do wybuchu, patrz klasa Ib, pkt 12 (c. m. 61).

2.

Przepisy o przewozie

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o pakowaniu.

102

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tak szczelne, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz.
(2)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby nie rozluźniały się podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Przedmioty powinny być w opakowaniu dobrze umocowane, tak samo opakowanie wewnętrzne w opakowaniu zewnętrznym.
(3)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości.

2. Opakowanie przedmiotów tego samego rodzaju.

103

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie la) powinny być pakowane:

a) w pudełka, w których nie mogą się przesuwać; najwyżej 16 takich pudełek można łączyć w jedną paczkę pakowaną w mocny papier, fałdy powinny być klejone.

Paczki te należy układać w pudła z mocnej i gładkiej tektury albo z podwójnej tektury falistej, której wszystkie założenia powinny być sklejone lub zamknięte gumowanymi paskami zakrywającymi wszystkie spoiny. Waga jednej sztuki przesyłki przy pudłach z tektury gładkiej nie powinna przekraczać 15 kg, a przy pudłach z podwójnej tektury falistej 20 kg;

albo: najwyżej 50 takich paczek należy łączyć za pomocą papieru Krafta (co najmniej 50 g/m2) w jeden pakiet zbiorowy; fałdy powinny być klejone. Pewną ilość takich pakietów zbiorowych należy zapakować w pudło z podwójnej tektury falistej; sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 30 kg. Wszystkie założenia pudła powinny być oklejone lub zamknięte gumowanymi paskami zakrywającymi wszystkie spoiny.

Ponadto zamknięcia sztuk przesyłki ważących więcej niż 15 kg powinny być zabezpieczone jedną lub kilkoma taśmami metalowymi napinanymi mechanicznie;

b) w torebkach: 100 torebek można zapakować do pudełek z cienkiej tektury lub z innego trudno zapalnego materiału (np. octanu celulozy), albo w mocny papier; albo 200 torebek można zapakować do pudełek z cienkiej tektury lub z innego materiału trudno zapalnego (np. octanu celulozy) pod warunkiem, że jedna warstwa torebek będzie oddzielona od drugiej warstwą tektury lub innego trudno palnego materiału.

Najwyżej 50 takich pudełek należy pakować w pudła z mocnej gładkiej tektury. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 20 kg.

Zamknięcia sztuk przesyłki, których waga przekracza 15 kg, powinny być zabezpieczone jedną lub kilkoma taśmami metalowymi napinanymi mechanicznie.

(2)
Przedmioty wymienione w punkcie 1b) powinny być pakowane w pudełka w ten sposób, by wykluczyć wszelkie przesuwanie się.

Najwyżej 12 takich pudełek należy łączyć w jedną paczkę pakowaną w mocny papier; fałdy powinny być klejone.

Najwyżej 50 takich pudełek należy łączyć za pomocą papieru Krafta (co najmniej 50 g/m2) w jeden pakiet zbiorowy; fałdy powinny być klejone, a waga pakietu nie powinna przekraczać 10 kg.

Pewną ilość takich pakietów zbiorowych należy zapakować w pudło z podwójnej tektury falistej. Wszystkie pudła powinny być oklejone lub zamknięte gumowanymi paskami, zakrywającymi wszystkie spoiny. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 20 kg; zamknięcia sztuk przesyłki, których waga przekracza 15 kg, powinny być zabezpieczone jedną lub kilkoma taśmami metalowymi napinanymi mechanicznie.

104

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 2 należy pakować do pudełek blaszanych lub metalowych. Pudełka blaszane, w ilościach najwyżej po 30 sztuk, lub pudełka tekturowe, w ilościach najwyżej po 144 sztuki, należy łączyć w paczki, z których każda nie może zawierać więcej niż 90 g masy wybuchowej. Paczki te umieszcza się pojedynczo lub po kilka w skrzyni zewnętrznej o ściankach ściśle spojonych, mających co najmniej 18 mm grubości, wyłożonej mocnym papierem albo cienką blachą cynkową lub aluminiową. W sztukach przesyłki, których waga przekracza 35 kg, wystarcza grubość ścianek wynosząca 11 mm, jeżeli skrzynie są opasane taśmą żelazną.
(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg.

105

Przedmioty wymienione w punkcie 3 należy pakować bądź do skrzyń drewnianych wyłożonych mocnym papierem albo cienką blachą cynkową lub aluminiową, bądź do nieprzemakalnych beczek tekturowych, których waga nie powinna przekraczać 75 kg. Małe przesyłki o wadze nie przekraczającej 20 kg można owijać w tekturę falistą i następnie łączyć w jedną dobrze zasznurowaną paczkę z podwójnego mocnego papieru pakowego.

106

(1)
Nici piroksylinowe (pkt 4) nawija się w odcinkach najwyżej po 30 m na paski z tektury. Każdy zwitek owija się papierem. Najwyżej 10 takich zwitków łączy się papierem pakowym w paczki, które układa się w skrzynce drewnianej. Skrzynki te umieszcza się w drewnianej skrzyni zewnętrznej.
(2)
Sztuka przesyłki powinna zawierać najwyżej 6.000 m nici piroksylinowych.

107

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 5 należy pakować najwyżej po 25 sztuk do pudełek z blachy białej lub tektury; jednak kapsle termitowe można pakować do pudełek tekturowych w ilości do 100 sztuk. Najwyżej 40 takich pudełek należy ułożyć w skrzyni drewnianej, tak aby pudełka nie mogły się stykać ze sobą ani ze ściankami skrzyni.
(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg.

108

Przedmioty wymienione w punktach 6 do 8 należy pakować:

a) wymienione w punkcie 6: w skrzynie drewniane;

b) wymienione w punkcie 7: w skrzynie lub beczki drewniane lub w nieprzemakalne beczki tekturowe; nieprzemakalna beczka tekturowa nie powinna ważyć więcej niż 75 kg;

c) wymienione w punkcie 8: w pudełka tekturowe. Pudełka należy łączyć w paczki, z których każda powinna zawierać najwyżej 1.000 zapalników elektrycznych. Paczki umieszcza się następnie pojedynczo lub po kilka w drewnianej skrzyni zewnętrznej.

109

(1)
Przedmioty wymienione w punktach 9 do 26 należy pakować (opakowanie wewnętrzne):

a) wymienione w punktach 9 i 10 w opakowania papierowe lub pudełka;

b) wymienione w punkcie 11: przekładając trocinami w pudełka tekturowe, które owija się pojedynczo lub po kilka papierem albo w skrzynki drewniane; każde pudełko lub każda skrzynka może zawierać najwyżej 500 sztuk;

c) wymienione w punkcie 12: najwyżej po 25 sztuk w pudełka tekturowe;

d) wymienione w punkcie 13: w pudełka. Najwyżej 12 pudełek łączy się w jedną paczkę pakowaną w papier;

e) wymienione w punkcie 14: w pudełka lub torby papierowe. Takie opakowanie łączy się w jedną paczkę opakowaną w papier, która może zawierać najwyżej 144 sztuki tych przedmiotów;

f) wymienione w punkcie 15: w pudełka tekturowe, z których każde powinno pomieścić nie więcej niż 100 zapalników, zawierających najwyżej po 5 mg masy wybuchowej, albo nie więcej niż 50 zapalników, zawierających najwyżej po 7,5 mg masy wybuchowej. Najwyżej 12 takich pudełek łączy się razem w rulon, a najwyżej 12 takich rulonów łączy się w pakiet przez owinięcie papierem.

Wstążki z 50 zapalnikami, zawierającymi najwyżej po 5 mg masy wybuchowej, można pakować w sposób następujący: po 5 wstążek w pudełka tekturowe, które łączy się po 6 sztuk w jeden pakiet pakowany w papier tak mocny, jak papier Krafta (co najmniej 40 g/m2) ; 12 w ten sposób sporządzonych małych pakietów łączy się w paczkę opakowaną w podobny papier.

j) wymienione w punkcie 16: najwyżej 50 sztuk układa się w pudełka tekturowe, przekładając materiałem wypełniającym. Korki powinny być przyklejone do dna pudełka lub umocowane w inny, niemniej pewny, sposób w tym położeniu. Najwyżej 10 pudełek, złożonych w małe paczki, łączy się następnie w pakiet;

h) wymienione w punkcie 17: najwyżej po 5 sztuk w pudełka tekturowe. Najwyżej 200 sztuk pudełek złożonych w rulony łączy się w zbiorowe tekturowe pudełka;

j) wymienione w punkcie 18: najwyżej po 10 sztuk układa się w pudełka tekturowe, przekładając materiałem wypełniającym. Najwyżej 100 pudełek złożonych w rulony łączy się w paczkę pakowaną w papier;

k) wymienione w punkcie 19: najwyżej po 15 sztuk układa się w pudełka tekturowe, przekładając materiałem wypełniającym. Najwyżej 144 pudełka, złożone w rulony, łączy się w drugie pudełko kartonowe;

1) wymienione w punkcie 20a): najwyżej po 144 sztuki w pudełka tekturowe, przekładając materiałem wypełniającym;

m) wymienione w punkcie 20b): najwyżej po 75 sztuk w pudełka tekturowe; najwyżej 72 pudełka łączy się w paczkę pakowaną w tekturę;

n) wymienione w punkcie 21: w pudełka tekturowe lub w mocny papier. Jeśli miejsca, w których zapala się te przedmioty, nie są przykryte osłoną ochronną, to każdy przedmiot musi być uprzednio owinięty w papier. Ładunek miotający bomb ważących więcej niż 5 kg powinien być osłonięty łuską papierową, zakrywającą dolną część bomby;

o) wymienione w punkcie 22: w pudełka tekturowe lub w mocny papier. Ognie sztuczne większych wymiarów nie wymagają opakowania wewnętrznego, jeśli miejsca, w których się je zapala, są przykryte osłoną ochronną;

p) wymienione w punkcie 23: w pudełka drewniane lub tekturowe, przekładając materiałem wypełniającym. Miejsca, w których zapala się te przedmioty, powinny być przykryte osłoną ochronną;

q) wymienione w punkcie 24: w pudełka tekturowe lub w mocny papier;

r) wymienione w punkcie 25: w pudełka tekturowe lub w mocny papier. Ognie sztuczne większych wymiarów nie wymagają opakowania wewnętrznego, jeśli miejsca, w których się je zapala, są przykryte osłoną ochronną;

s) wymienione w punkcie 26: w torby papierowe lub w rurki szklane, które umieszcza się w pudełkach tekturowych. Pudełko tekturowe powinno zawierać najwyżej 3 rurki szklane.

(2)
Opakowania wewnętrzne opisane pod (1) umieszcza się pojedynczo lub po kilka w skrzyniach zewnętrznych:

a) opakowania z przedmiotami, wymienionymi w punktach 10. 13 i 14, w drewnianych skrzyniach zewnętrznych;

b) opakowanie z przedmiotami, wymienionymi w punktach 9, 11, 12 i 15 do 26, w skrzyniach zewnętrznych o ściankach ściśle spojonych i mających co najmniej 18 mm grubości, wyłożonych mocnym papierem albo blachą cynkową lub aluminiową. Dla sztuk przesyłki, których waga nie przewyższa 35 kg, wystarcza grubość ścianki wynosząca 11 mm, jeżeli skrzynie są opasane dookoła taśmą żelazną.

Skrzynia nie może jednak zawierać więcej niż:

50 zbiorowych pudełek tekturowych z przedmiotami wymienionymi w punkcie 17,

25 paczek z przedmiotami wymienionymi w punkcie 18,

50 paczek tekturowych z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20a),

50 paczek po 72 pudełka tekturowe z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20b),

albo taką ilość rakiet z gradem bez spłonek detonujących bomb lub garnków ognistych (pkt 21), aby łączna waga ładunku nie przekraczała 56 kg;

c) proszki do światła błyskowego (pkt 26), również w zwyczajnych drewnianych skrzyniach zewnętrznych albo, jeżeli są zapakowane w torebki papierowe, również w mocnych skrzyniach tekturowych; w obu przypadkach skrzynia zewnętrzna nie powinna ważyć więcej niż 5 kg.

(3)
Skrzynie drewniane, do których zapakowano przedmioty zawierające masę wybuchową z fosforu i chloranu, muszą być zaśrubowane.
(4)
Sztuka przesyłki z przedmiotami, wymienionymi w punktach 9, 11, 12, 15 do 22 i 24 do 26, nie powinna ważyć więcej niż 100 kg, a z przedmiotami, wymienionymi w punkcie 23, nie więcej niż 50 kg; nie może ona ważyć więcej niż 35 kg, jeśli skrzynia ma ścianki grubości tylko 11 mm i jest opasana dookoła taśmą żelazną.

110

(1)
Przedmioty wymienione w punkcie 27 należy pakować w skrzynie drewniane, wyłożone papierem pakowym, papierem przeoliwionym lub tekturą falistą. Wyłożenie to nie jest konieczne, jeśli przedmioty mają osłonę papierową lub tekturową.
(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 100 kg.
(3)
Naboje dymne do walki ze szkodnikami, jeśli są owinięte w papier lub tekturę, można również pakować:

a) w pudełka z tektury falistej albo skrzynie z mocnej tektury; sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 20 kg;

b) w zwykłe pudełka tekturowe; sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 5 kg.

3. Pakowanie razem.

111

Spośród przedmiotów wymienionych pod c. m. 101 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki z przedmiotami innego rodzaju tej c. m., z materiałami lub przedmiotami innych klas albo z innymi towarami tylko następujące przedmioty i to tylko pod warunkiem zachowania niżej podanych przepisów:

a) razem ze sobą:

1. przedmioty wymienione w tym samym punkcie, pod warunkiem zachowania przepisów o opakowaniu wewnętrznym, w opakowaniu zewnętrznym, jakie jest przewidziane dla przedmiotów tego punktu. Jednej skrzynce tekturowej z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20a) odpowiada jedna paczka z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20b). Oprócz tego należy przestrzegać przepisów dla sztuk przesyłki pod c. m. 109 (3);

2. przedmioty wymienione w punktach 9 do 25, pod warunkiem zachowania przepisów o opakowaniu wewnętrznym, w skrzyni zbiorowej, która powinna odpowiadać przepisom o skrzyni zewnętrznej dla tego rodzaju zawartych w niej przedmiotów, dla którego c. m. 109 (2) i (3) przewiduje najsurowsze przepisy. Jednej paczce z przedmiotami wymienionymi w punkcie 18 odpowiadają dwa pudełka zbiorowe z przedmiotami wymienionymi w punkcie 17 albo dwie skrzynki tekturowe z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20a) albo też dwie paczki z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20b). Sztuka przesyłki nie może w żadnym przypadku ważyć więcej niż 100 kg, a jeśli zawiera przedmioty wymienione w punkcie 23, więcej niż 50 kg;

b) razem z materiałami innych klas - jeśli i o ile pakowanie razem jest również dla nich dozwolone - i z innymi towarami:

1. przedmioty wymienione w punkcie 1 w ogólnej ilości do 5 kg, przy czym nie wolno ich pakować razem z materiałami klas II, IIIa i IIIb.

Przedmioty należy łączyć z pakowanymi razem innymi towarami w drewnianym opakowaniu zbiorowym, pod warunkiem zachowania przepisów o opakowaniu wewnętrznym;

2. przedmioty wymienione w punkcie 4 w ogólnej ilości do 5 skrzynek. Przedmioty należy łączyć z pakowanymi razem innymi towarami w drewnianym opakowaniu zbiorowym, pod warunkiem zachowania przepisów o opakowaniu wewnętrznym;

c) z towarami galanteryjnymi lub ze zwykłymi zabawkami:

przedmioty wymienione w punktach 9 do 20. Należy je jednak odgrodzić od towarów galanteryjnych i zwykłych zabawek. Każdy rodzaj należy, przy zachowaniu przepisów o opakowaniu wewnętrznym, łączyć z towarami galanteryjnymi lub zabawkami w skrzyni zbiorowej, odpowiadającej przepisom o skrzyni zewnętrznej dla tego samego rodzaju zawartych w niej przedmiotów, dla którego c. m. 109 (2) i (3) przewiduje najsurowsze przepisy. Jednej paczce z przedmiotami wymienionymi w punkcie 18 odpowiadają dwa pudełka zbiorowe z przedmiotami wymienionymi w punkcie 17 albo dwie skrzynki tekturowe z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20a) albo też dwie paczki z przedmiotami wymienionymi w punkcie 20b). Sztuka przesyłki nie może w żadnym przypadku ważyć więcej niż 100 kg.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki.

112

Nie ma przepisów.

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

113

Nie ma ograniczeń.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

114

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 101. Nazwę tę należy podkreślić czerwonym kolorem. Dopuszcza się również określenie w liście przewozowym "Ognie sztuczne Załącznika 1 do KMT, c. m. 101 pkt.." z dodaniem punktów, w których wymieniono przeznaczone do przewozu przedmioty.
(2)
Przy przedmiotach wymienionych w punktach 2, 4, 5, 8, 9, 11, 12 i 15 do 27 nadawca powinien zaświadczyć w liście przewozowym "Właściwości i opakowanie odpowiadają przepisom Załącznika I do KMT".
(3)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłkę, w której przedmiot wymieniony pod c. m. 101 został zapakowany razem w jednej sztuce z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I lub z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych materiałów lub przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

115

(1)
Przedmioty klasy Ic należy ładować do wagonów krytych,
(2)
Co do używania dla przedmiotów wymienionych w punktach 4, 21, 22, 23 i 26 wagonów z urządzeniami elektrycznymi patrz Dodatek IV.

116

(1)
Sztuki przesyłki zawierające przedmioty niniejszej klasy można łączyć wewnątrz w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Zakazy ładowania razem, podane pod c. m. 118, obowiązują również w stosunku do zawartości małych pojemników oraz w stosunku do wagonów, którymi przewozi się małe pojemniki.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach.

117

Nie ma przepisów.

E. Zakaz ładowania razem.

118

Materiałów klasy Ic nie wolno ładować razem do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

119

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (KMT, art. 6 § 9 ust. 2).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

120

Nie ma przepisów.

121-129

KLASA Id.

GAZY SPRĘŻONE, SKROPLONE LUB ROZPUSZCZONE POD CIŚNIENIEM

1.

Wyszczególnienie materiałów.

130
(1)
Spośród materiałów wyszczególnionych w tytule klasy Id dopuszcza się do przewozu tylko materiały wymienione pod c. m. 131 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c. m. 131 do 164. Wskutek tego uważa się je za materiały Załącznika I.
(2)
Przez "ciśnienie" rozumie się zawsze ciśnienie manometryczne (ponad ciśnienie atmosfery).

131

A. Gazy sprężone:

1. a) Tlenek węgla, wodór zawierający najwyżej 2% tlenu, gaz wodny, gazy syntetyczne (np. według Fischera - Tropscha), metan (gaz kopalniany i gaz ziemny), gaz świetlny (gaz miejski, gaz węglowy);

b)
mieszaniny gazów wymienionych w punkcie 1 a) cm. 131.

2. Gaz świetlny naturalny, sprężony (gaz tłusty).

3. Tlen, zawierający najwyżej 3% wodoru; mieszaniny tlenu z bezwodnikiem kwasu węglowego, nie zawierające ponad 20% bezwodnika kwasu węglowego; azot, powietrze sprężone, nitrox (mieszanina 20% azotu z 80% tlenu), fluorek boru (trójfluorek boru) ; gazy szlachetne: hel, neon, argon, krypton, ksenon oraz mieszaniny gazów szlachetnych między sobą lub mieszaniny gazów szlachetnych z azotem. Co do tlenu patrz również c. m. 131a, pod a).

B. Gazy skroplone (patrz również c. m. 131 a, pod c):

4
Bezwodnik kwasu węglowego (kwas węglowy), w tym należy rozumieć rurki napełnione bezwodnikiem węglowym do rozsadzania węgla (np. naboje "Cardox"), podtlenek azotu (gaz rozweselający), etan, etylen, gaz świetlny, naturalny skroplony, którego ciśnienie przy 50°C nie przekracza 26 kg/cm2 (tzw. gaz Z).

Dla bezwodnika węglowego skroplonego patrz również c. m. 131a, pod b).

Uwaga. Rurki do rozsadzania węgla powinny stanowić przyrząd stalowy o ściankach bardzo mocnych, zaopatrzonych w przesłonę rozerwalną. Rurki powinny być wypełnione w jednej części przez bezwodnik węglowy, w drugiej części przez nabój (zwany przeważnie elementem palnym), którego zapalenie może odbywać się tylko elektrycznie. Skład zapalny w elemencie palnym może być taki, aby nie mógł się zapalić, jeżeli przyrząd nie zawiera bezwodnika węglowego pod ciśnieniem. Naboje "Cardox" lub tym podobne, dopuszczone do transportu, powinny odpowiadać wzorom przyjętym przez kopalnie do użytku w szybach.

5. Chlorowodór bezwodny (kwas chlorowodorowy ciekły), kwas fluorowodorowy bezwodny, sześciofluorek siarki, siarkowodór, amoniak, chlor, bezwodnik siarkawy (kwas siarkawy, dwutlenek siarki), nadtlenek azotu (czterotlenek azotu), gaz T (mieszanina tlenku etylenu i bezwodnika węglowego, którego ciśnienie w 50°C nie przekracza 14 kg/cm2).

6. a) Propan, cyklopropan, propylen, butan, isobutan, butadien, butylen oraz izobutylen;

b)
skroplone mieszaniny węglowodorów, otrzymane z gazu ziemnego albo przy przeróbce produktów z olejów mineralnych, węgla itp., jak również mieszaniny gazów wymienionych w punkcie 6a), które jako

mieszanina gazów A przy 50°C mają ciśnienie nie przewyższające 6,5 kg/cm2

mieszanina gazów A 1 przy 50°C mają ciśnienie nie przewyższające 13,0 kg/cm2,

mieszanina gazów B przy 50°C mają ciśnienie nie przewyższające 16,5 kg/cm2,

mieszanina gazów C przy 50°C mają ciśnienie nie przewyższające 20,0 kg/cm2.

7. Tlenek metylu (eter metylowy), tlenek metylo-winylowy (eter metylo-winylowy), chlorek metylu, bromek metylu, chlorek etylu, ostatni również perfumowany (perfumy Lance), tlenochlorek węgla (fosgen), trójchlorofluorometan (freon 11), dwuchlorodwufluorometan (freon 12), dwuchlorotfuorometan (freon 21), chlorodwufluorometan (freon 22), dwuchloroczterofluoroetan (freon 114), chlorek winylu, bromek winylu, monometyloamina (metyloamina), dwumetyloamina, trójmetyloamina, monoetyloamina (etyloamina), tlenek etylenu.

Uwaga. 1. Mieszanina bromku metylu i bromku etylenu, zawierająca najwyżej 50% bromku metylu, nie jest gazem skroplonym i wobec tego nie podlega przepisom Załącznika I.

2. Trójchlorotrójfluoroetan (freon 13) nie jest gazem skroplonym i wobec tego nie podlega przepisom Załącznika I.

8. Powietrze ciekłe, tlen ciekły, azot ciekły.

C. Gazy rozpuszczone pod ciśnieniem:

9. Amoniak rozpuszczony w wodzie w stosunku od 35% (wyłącznie) do 50°/o (włącznie).

Uwaga. Woda amoniakalna zawierająca nie więcej niż 35% amoniaku, nie podlega przepisom Załącznika I.

10. Acetylen rozpuszczony w rozpuszczalniku (np. w acetonie) wchłoniętym przez masy porowate.

D. Próżne naczynia.

11. Próżne naczynia po gazach wymienionych w punktach 1 do 7 oraz 10.

Uwaga. 1. Za naczynia próżne uważa się te naczynia, które po opróżnieniu z gazów wymienionych w punktach 1 do 7 oraz 10 zawierają jeszcze niewielką ich pozostałość w stanie gazowym. Te pozostałości nie mogą się znajdować w takiej ilości, by mogły spowodować poważne ciśnienie manometryczne.

2. Próżne naczynia po gazach, wymienionych w punktach 8 i 9, nie podlegają przepisom Załącznika I.

131a

Następujące gazy, nadawane do przewozu z zachowaniem niżej podanych warunków, nie podlegają przepisom Załącznika I:

a) tlen (pkt 3), jeżeli jest sprężony do 0,3 kg/cm2, w workach gumowych, z tkaniny impregnowanej lub podobnych materiałów;

b) skroplony bezwodnik kwasu węglowego (pkt 4):

1. w naczyniach bez szwów ze stali nawęglonej lub ze stopów aluminiowych, o pojemności najwyżej 220 cm3, zawierających najwyżej 0,75 g kwasu węglowego na 1 cm3 pojemności;

2. w kapslach metalowych (sodorach, sparkletach), jeżeli bezwodnik kwasu węglowego zawiera nie więcej niż 0,5% powietrza, najwyżej po 25 g bezwodnika kwasu węglowego w każdej kapsli i najwyżej po 0,75 g na 1 cm3 jej pojemności;

c) gazy skroplone w ilościach najwyżej 20 litrów w maszynach do wyrobu lodu, a potrzebne do pracy tych maszyn.

2. Przepisy o przewozie,

(Przepisy dotyczące próżnych naczyń podane są pod F).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o pakowaniu.

132

(1)
Materiały, z których zrobione są naczynia i ich zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(2)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Naczynia muszą być dobrze umocowane w opakowaniu zewnętrznym.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

a. Rodzaje naczyń.

133

(1)
Naczynia przeznaczone do przewozu gazów, wymienionych w punktach 1 do 7 i 10, powinny być tak zamknięte i szczelne, by ulatnianie się gazu było niemożliwe.
(2)
Naczynia muszą być sporządzone ze stali nawęglonej albo ze stopów stalowych (stale specjalne).

Jednakowoż wolno używać:

1. naczyń z miedzi do przewozu:

a)
gazów sprężonych (punkty 1 do 3) - z wyjątkiem fluorku boru (pkt 3) - których ciśnienie napełniania przy temperaturze 15°C nie przewyższa 20 kg/cm2
b)
następujących gazów skroplonych: dwutlenku siarki i gazu T (pkt 5), wszystkich gazów wymienionych w punkcie 7 z wyjątkiem tlenochlorku węgla, monometyloaminy, dwumetyloaminy, trójmetyloaminy i monetyloaminy;

2. naczyń ze stopów aluminiowych (patrz Dodatek II) do przewozu:

a)
gazów sprężonych (punkty 1 do 3) z wyjątkiem fluorku boru (pkt 3);
b)
następujących gazów skroplonych: gazów wymienionych w punkcie 4, dwutlenku siarki i gazu T (pkt 5), gazów wymienionych w punkcie 6, wolnych od zanieczyszczeń alkalicznych tlenku metylu, freonów i metyloaminy (pkt 7) ; dwutlenek siarki i freony powinny być suche;
c)
acetylenu rozpuszczonego (pkt 10).

134

(1)
Naczynia do acetylenu rozpuszczonego (pkt 10) powinny być zawsze całkowicie wypełnione drobnoporowatą równomiernie rozłożoną masą, która:

a) nie działa na naczynia i nie tworzy szkodliwych związków ani z acetylenem, ani z rozpuszczalnikiem;

b) również po dłuższym używaniu i wstrząśnieniach nie osiada nawet w temperaturze do 50°C;

c) jest zdolna do zapobiegania rozszerzaniu się procesu rozkładu w całej masie rozkładu zapoczątkowanego w fazie gazowej.

(2)
Rozpuszczalnik nie może działać na naczynie.

135

(1)
Następujące gazy skroplone można przewozić w małych ilościach w mocnych rurkach szklanych, które jednak mogą być napełnione najwyżej ilością:

a) do 3 g bezwodnika kwasu węglowego, podtlenku azotu, etanu lub etylenu (pkt 4) i to tylko do połowy pojemności;

b) do 20 g amoniaku, chloru, nadtlenku azotu (pkt 5), cyklopropanu (pkt 6). bromku metylu i chlorku etylu (pkt 7) i to tylko do dwóch trzecich pojemności;

c) do 100 g bezwodnika siarkowego (pkt 5) albo tlenochlorku węgla (pkt 7) i to tylko do trzech czwartych pojemności.

(2)
Rurki szklane powinny być zatopione i układane każda oddzielnie w zalutowanych puszkach blaszanych oraz przekładane ziemią okrzemkową. Puszki takie należy następnie układać pojedynczo lub po kilka do skrzyni drewnianej (patrz również c. m. 149),
(3)
Do bezwodnika kwasu siarkowego (pkt 5) można używać również butelek ze stopów aluminiowych bez szwów, które powinny zawierać nie więcej niż 100 g bezwodnika kwasu siarkowego i mogą być napełniane tylko do dwóch trzecich pojemności. Butelki powinny być szczelnie zamknięte, np. wciśniętą do szyjki zatyczką ze stopów aluminiowych. Butelki te należy umieszczać w skrzyni drewnianej, oddzielając jedną butelkę od drugiej.

136

(1)
Gaz T (pkt 5) oraz gazy wymienione w punktach 6 i 7, z wyjątkiem tlenochlorku węgla (pkt 7), mogą być przewożone w ilościach najwyżej do 150 g również w mocnych rurkach szklanych lub metalowych, przy zachowaniu przepisów dotyczących napełniania (c. m. 147). Rurki te układa się, przekładając materiałem wypełniającym, w w skrzynkach drewnianych lub tekturowych, które mogą zawierać najwyżej 600 g cieczy. Takie skrzynki układa się następnie w skrzyniach drewnianych, wyłożonych zlutowaną blachą, które mogą zawierać najwyżej 5 kg cieczy.
(2)
Rurki szklane i metalowe nie mogą mieć wad, które obniżałyby ich wytrzymałość. W szczególności wszelka prężność wewnętrzna powinna być odpowiednio osłabiona, a grubość ich ścian nie powinna być w żadnym przypadku mniejsza niż 2 mm.

Zamkniecie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem (np. czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp), które zapobiegłoby wszelkiemu rozluźnieniu podczas przewozu.

(2)
Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.

137

(1)
Powietrze ciekłe, tlen ciekły i azot ciekły (c. m. 8) powinny być napełniane:

a) do naczyń szklanych o podwójnych ścianach, z próżnią pomiędzy ścianami, otoczonych chłonnych materiałem izolacyjnym, który nadto, przy naczyniach do ciekłego powietrza i ciekłego i tlenu, powinien być niepalny. Naczynia szklane powinny być zabezpieczone koszami drucianymi i umieszczone w skrzyniach metalowych lub drewnianych;

b) do naczyń z innego materiału, jeśli są one tak zabezpieczone od przenikania ciepła, że nie pokrywają się rosą lub szronem. Dalsze opakowywanie tych naczyń nie jest konieczne.

(2)
Naczynia powinny być zamknięte zatyczkami, które przepuszczają gaz, a które nie pozwalają na rozpryskiwanie się cieczy i są zabezpieczone od wypadnięcia.

b. Przepisy dotyczące naczyń metalowych.

(Nie mają zastosowania do gazów wymienionych w punkcie 8 ani do butelek ze stopów aluminiowych wymienionych pod c. m. 135 (3), ani (do rurek metalowych wymienionych pod c. m. 136; co do naczyń wagonów-zbiorników patrz również c. m. 157 i 158).

1. Budowa i osprzęt.

138

(1)
Wytrzymałość metalu w najsłabszym miejscu nie powinna pod próbnym ciśnieniem (c. m. 142) przewyższać 3/4 stwierdzonej granicy rozciągliwości. Przez granicę rozciągliwości należy rozumieć ciśnienie, które spowodowało wydłużenie trwałe 2% (tj. 0,2%) badanej próbki.

Uwaga. Butelki, których wytrzymałość pod próbnym ciśnieniem wyniosła 2/3 granicy rozciągliwości metalu, z którego są zrobione, powinny być badane nadal pod pierwotnym ciśnieniem.

(2)
Naczynia mogą być bez szwów, nitowane, spawane lub lutowane. Spawanie i lutowanie jest jednak dozwolone tylko pod warunkiem, że wytwórca gwarantuje dobre wykonanie. Na naczynie spawane powinno się używać tylko stali nawęglonej lub stopów stalowych (stali specjalnych) których spawalność daje pełną pewność trwałości. Naczynia, których próbne ciśnienie wynosi więcej niż 60 kg/cm2, powinny być bez szwu. Naczynia ze stopów aluminiowych powinny być bez szwu.

139

(1)
Naczynia cylindryczne, z wyjątkiem skrzyń zawierających amoniak rozpuszczony w wodzie (pkt 9), nie umieszczone w skrzyniach i nie dające się stawiać pionowo, powinny być, jeśli wymagają tego przepisy kraju nadania, zaopatrzone w urządzenie nie pozwalające na toczenie się; naczynia takie nie powinny stanowić jednej całości z przykrywami ochronnymi [patrz c. m. 140 (2)].
(2)
Do gazów wymienionych w punktach 5 6, 7 i 9 dozwala się jednak używać naczyń zaopatrzonych w obręcze, a mających pojemność nie mniejszą niż 100 litrów i nie większą niż 800 litrów. Zaopatrywanie wielkich naczyń z obręczami w urządzenia nie dozwalające na przetaczanie nie jest konieczne.

140

(1)
Otwory do napełniania i opróżniania naczyń nie powinny być zamykane ani zasuwami, ani kurkami, lecz za pomocą zaworów płaskich lub stożkowych. Wielkie naczynia mogą posiadać, oprócz ewentualnego włazu, który powinien być zaopatrzony w pewnie zamykaną pokrywę, oraz otworu niezbędnego do usuwania produktów zgęszczenia, najwyżej dwa inne otwory napełniania i opróżniania.
(2)
Zawory powinny być osłonięte żelaznymi osłonami ochronnymi z otworami. Naczynia miedziane oraz naczynia ze stopów aluminiowych mogą mieć osłony również z materiału, z którego sporządzono naczynie. Zawory, umieszczone w szyjce naczyń i chronione wkręcaną zatyczką metalową, oraz naczynia, których przewóz odbywa się w skrzyniach ochronnych, mogą nie mieć osłon.

141

(1)
Przy naczyniach do fluorku boru (pkt 3), do skroplonego lub rozpuszczonego w wodzie amoniaku (punkty 5 i 9), jak również do metyloaminy i monometyloaminy (pkt 7) nie są dozwolone zawory miedziane lub z innego metalu mogące ulegać szkodliwemu działaniu gazów.
(2)
Materiałów, zawierających tłuszcze lub oliwę, zabrania się używać do uszczelniania lub utrzymania w należytym stanie urządzeń zamykających w naczyniach do tlenu, sprężonego powietrza, nitroxu (pkt 3), podtlenku azotu (pkt 4) oraz nadtlenku azotu (pkt 5).
(3)
Naczynia do rozpuszczonego acetylenu (pkt 10) mogą mieć również zawory zamykające z kryzą do połączeń. Części metalowe przyrządów zamykających, stykające się z zawartością, nie mogą zawierać "więcej niż 70% miedzi.
(4)
Naczynia zawierające tlen sprężony (pkt 3), umocowane w zbiornikach do przewozu ryb, są dopuszczone również bez hermetycznego zamknięcia, jeżeli są zaopatrzone w urządzenie do powolnego wypuszczania tlenu.

2. Urzędowe badanie naczyń (patrz również Dodatek II).

(1)
Naczynia metalowe powinny być przed użyciem poddane próbie przez rzeczoznawcę, upoważnionego przez właściwą władzę. Naczynia do rozpuszczonego acetylenu (pkt 10) należy oprócz tego zbadać także pod względem masy porowatej i dozwolonego napełnienia rozczynnikiem [patrz c. m. 134 i 148 (2)]. Próbne ciśnienie nie powinno być w żadnym przypadku niższe niż 10 kg/cm2.
(2)
Pierwsza próba naczyń nowych, jeszcze nie używanych, obejmuje:

A. na odpowiednim modelu nowych naczyń:

a) próbę materiału, z którego sporządzono naczynie;

b) próbę na ciśnienie wewnętrzne, aż do rozerwania;

c) wymierzenie grubości najsłabszej ściany i ustalenie ciśnienia;

d) ustalenie twardości i jednostajności materiału, z którego sporządzono naczynie, oraz zbadanie zewnętrznego i wewnętrznego stanu naczynia.

B. przy wszystkich naczyniach:

a) próbę ciśnienia hydraulicznego, podczas której ciśnienie wewnętrzne powinno wynosić:

1. dla naczyń przeznaczonych do transportu gazów sprężonych wymienionych w punktach 1 do 3 półtorakrotną wartość najwyższego ciśnienia przewidzianego według c. m. 145 i 146;

2. dla naczyń przeznaczonych do przewozu gazów skroplonych, wymienionych w punktach 4 do 7:

bezwodnik kwasu węglowego (kwas węglowy) pkt 4 250 kg/cm2
podtlenek azotu (gaz rozweselający) pkt 4 250 kg/cm2
etan pkt 4 120 kg/cm2
etylen pkt 4 225 kg/cm2
gaz świetlny naturalny skroplony (gaz Z) pkt 4 40 kg/cm2
chlorowodór skroplony pkt 5 120 kg/cm2
kwas fluorowodorowy bezwodny pkt 5 10 kg/cm2
sześciofluorek siarki pkt 5 70 kg/cm2
siarkowodór pkt 5 54 kg/cm2
amoniak pkt 5 30 kg/cm2
chlor pkt 5 22 kg/cm2
bezwodnik siarkawy (kwas siarkawy) pkt 5 12 kg/cm2
nadtlenek azotu (czterotlenek azotu) pkt 5 20 kg/cm2
gaz T pkt 5 30 kg/cm2
propan pkt 6 30 kg/cm2
cyklopropan pkt 6 25 kg/cm2
propylen pkt 6 35 kg/cm2
butan pkt 6 10 kg/cm2
izobutan pkt 6 12 kg/cm2
butadien pkt 6 10 kg/cm2
butylen pkt 6 10 kg/cm2
izobutylen pkt 6 10 kg/cm2
mieszanina gazów A pkt 6 10 kg/cm2
mieszanina gazów Al pkt 6 20 kg/cm2
mieszanina gazów B pkt 6 25 kg/cm2
mieszanina gazów C pkt 6 30 kg/cm2
tlenek metylu (eter dwutmetylowy) pkt 7 16 kg/cm2
tlenek metylowo-winylowy (eter metylowo-winylowy) pkt 7 10 kg/cm2
chlorek metylu pkt 7 16 kg/cm2
bromek metylu pkt 7 10 kg/cm2
chlorek etylu pkt 7 10 kg/cm2
tlenochlorek węgla (fosgen) pkt 7 20 kg/cm2
trójchlorofluorometan (freon 11) pkt 7 10 kg/cm2
dwuchlorodwufluorometan (freon 12) pkt 7 18 kg/cm2
dwuchlorofluorometan (freon 21) pkt 7 10 kg/cm2
chlorodwufluorometan (freon 22) pkt 7 27 kg/cm2
dwuchloroczterofluoroetan (freon 114) pkt 7 10 kg/cm2
chlorek winylu pkt 7 11 kg/cm2
bromek winylu pkt 7 10 kg/cm2
metyloamina pkt 7 14 kg/cm2
dwumetyloamina pkt 7 12 kg/cm2
trójmetyloamina pkt 7 10 kg/cm2
etyloamina pkt 7 10 kg/cm2
tlenek etylenu pkt 7 10 kg/cm2

3. dla naczyń do przewozu gazów rozpuszczonych pod ciśnieniem:

do amoniaku rozpuszczonego w wodzie pod ciśnieniem (pkt 9): zawierającego ponad 35%, lecz najwyżej 40% amoniaku 10 kg/cm2

zawierającego ponad 40%, lecz najwyżej 50% amoniaku 12 kg/cm2

do acetylenu rozpuszczonego (pkt 10) 60 kg/cm2

Uwaga. Do dnia 1 września 1958 r. są dopuszczone do przewozu również naczynia napełnione amoniakiem rozpuszczonym w wodzie pod ciśnieniem, który zawiera najwyżej 40% amoniaku, a które zostały poddane próbie ciśnienia tylko 8 kg/cm2.

f) próbę wyposażenia i oznakowania naczyń (c. m. 140, 141 i 145);

g) poza tym przy naczyniach na acetylen rozpuszczony (pkt 10) próbę wypełnienia porowatą masą (c. m. 134).

(3)
Naczynia powinny wytrzymać próbne ciśnienie nie doznając trwałych zniekształceń ani wykazywać pęknięć.

143

Należy powtórzyć: próbę ciśnienia hydraulicznego, badanie wewnętrzne i odważenie naczyń, próbę wyposażenia i oznakowania naczyń oraz, w fazie potrzeby, kontrolę grubości ścian i ustalenie jednostajności materiału, z którego sporządzono naczynie, przez próbę twardości, której należy dokonać co najmniej w trzech różnych miejscach naczynia (u góry, w środku i u dołu):

a) co dwa lata dla naczyń do gazu świetlnego [pkt 1a) ], fluorku boru (pkt 3), chlorowodoru bezwodnego, kwasu fluorowodorowego bezwodnego, siarkowodoru, chloru, bezwodnika siarkawego, nadtlenku azotu (pkt 5) oraz tlenochlorku węgla (pkt 7);

b) co pięć lat dla naczyń do innych gazów sprężonych lub skroplonych, jak również dla naczyń do amoniaku rozpuszczonego pod ciśnieniem (pkt 9);

c) co dwa lata dla naczyń ze stopów aluminiowych.

144

Naczynia do rozpuszczonego acetylenu (pkt 10) muszą być badane co dziesięć lat co do stanu zewnętrznego (korozja, zniekształcenie) i stanu masy porowatej (rozluźnienie, opadnięcie). Badanie takie należy przeprowadzać rozcinając pewną ilość naczyń i badając ich wnętrze tak co do korozji jak również co do zmian zachodzących w materiale, z których naczynia sporządzono, jak i w masie porowatej.

3. Znaki na naczyniach.

(1)
Naczynia metalowe zawierające gazy wymienione w punktach 1 do 7, 9 i 10 powinny posiadać widoczne napisy następujące:

a) pełną nazwę gazu, nazwisko wytwórcy lub właściciela oraz numer naczynia;

b) wagę własną naczynia, łącznie z osprzętem, jak z zaworami, zatyczkami metalowymi itp., lecz bez osłony ochronnej;

c) wysokość ciśnienia próbnego (patrz c. m. 142), datę ostatniej próby (patrz c. m. 143 i 144) oraz pieczęć rzeczoznawcy, który tej próby dokonał;

d) dla gazów sprężonych (punkty 1 do 3): ciśnienie napełnienia dozwolone dla odnośnego naczynia (patrz c. m. 146);

e) dla gazów skroplonych (punkty 4 do 7) oraz dla amoniaku rozpuszczonego w wodzie (pkt 9): najwyższy dozwolony ciężar napełnienia oraz pełna pojemność;

f) dla acetylenu rozpuszczonego w rozpuszczalniku (pkt 10): wysokość dozwolonego ciśnienia [patrz c. m. 148 (2)], wagę naczynia wraz z osprzętem, masą porowatą oraz rozpuszczalnikiem.

(2)
Napisy muszą być wyryte na pogrubionej części ścianki albo na pierścieniu, który umocowuje się nieruchomo na szyjce naczynia. Nazwa gazu może być również napisana na naczyniu białą dobrze przylegającą farbą.
(3)
Naczynia powinny być tak zapakowane do skrzyń, aby stemple o dokonaniu próby można było łatwo odszukać.

c. Napełnianie naczyń.

146

(1)
Ciśnienie naczyń przeznaczonych do gazów sprężonych (punkty 1 do 3) nie powinno przekraczać 200 kg/cm3 w temperaturze 15ºC.
(2)
Nadawca gazów sprężonych, z wyjątkiem gazu świetlnego naturalnego (pkt 2) w bojach morskich lub podobnych naczyniach, powinien na żądanie stwierdzić istniejące ciśnienie za pomocą manometru.

147

(1)
Dla gazów skroplonych, wymienionych w punktach 4 do 7, stopień napełnienia naczyń nie powinien przewyższać następujących norm:
kg płynu na 1 litr

pojemności

dla bezwodnika kwasu węglowego pkt 4 0,75
podtlenku azotu 4 0,75
etanu 4 0,30
etylenu 4 0,29
gazu świetlnego naturalnego skroplonego (gazu Z) 4 0,40
chlorowodoru ciekłego 5 0,57
fluorowodoru bezwodnego 5 0.84
sześciofluorku siarki 5 0,75
siarkowodoru 5 0,70
amoniaku 5 0,53
chloru 5 1,25
bezwodnika siarkawego 5 1,25
nadtlenku azotu 5 1,35
gazu T 5 0,75
propanu 6 0,43
cyklopropanu 6 0,51
propylenu 6 0,45
butanu 6 0.52
isobutanu 6 0,49
butadienu 6 0,55
butylenu 6 0,53
izobutylenu 6 0,53
mieszaniny gazów A 6 0,46
mieszaniny gazów Al 6 0,44
mieszaniny gazów B 6 0,43
mieszaniny gazów C 6 0,42
tlenku metylu (eteru dwumetylowego) 7 0,61
tlenku metylowo-winylowego 7 0,65
chlorku metylu 7 0,80
bromku metylu 7 1,45
chlorku etylu 7 0,80
tlenochlorku węgla (fosgenu) 7 1,25
trójchlorofluorometanu (freonu 11) 7 1,35
dwuchlorodwufluorometanu (freonu 12) 7 1,12
dwuchlorofluorometanu (freonu 21) 7 1,05
chlorodwufluorometanu (freonu 22) 7 0,98
dwuchloroczterofluoroetanu (freonu 114) 7 1,31
chlorku winylu 7 0,80
bromku winylu 7 1.25
metylaminy 7 0,60
dwumetyloaminy 7 0,59
trójmetyloaminy 7 0,57
etyloaminy 7 0,59
tlenku etylenu 7 0,77
(2)
Rurki oo rozsadzania węgla (pkt 4) muszą odpowiadać co do ich napełnienia bezwodnikiem węglowym przepisom jakie ustalają władze, dopuszczające je do użytku.

148

(1)
Najwyższe dopuszczalne napełnienie naczyń amoniakiem rozpuszczonym pod ciśnieniem w wodzie (pkt 9) nie powinno przekraczać następujących norm:

a) zawierającego ponad 35%, lecz najwyżej 40% amoniaku, 0,80 kg płynu na 1 litr pojemności;

b) zawierającego ponad 40%, lecz najwyżej 50% amoniaku, 0,77 kg płynu na 1 litr pojemności.

(2)
Najwyższe dopuszczalne ciśnienie dla acetylenu rozpuszczonego (pkt 10) nie może przekraczać 15 kg/cm2, po osiągnięciu równowagi przy 15°C. Ilość rozpuszczalnika powinna być taka, by po wchłonięciu acetylenu i podniesieniu temperatury wewnątrz naczynia do 50°C ciśnienie nie przekraczało 40 kg/cm2.

3. Pakowanie razem.

149

Spośród materiałów wymienionych pod c. m. 131 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas albo też z innymi towarami tylko materiały niżej podane i to tylko pod następującymi - warunkami:

a) razem ze sobą:

1 bezwodnik kwasu węglowego, podtlenek azotu, etan, etylen (pkt 4), amoniak, chlor, bezwodnik siarkawy (pkt 5), tlenochlorek węgla (pkt 7), jednakowoż chlor nie może być pakowany z amoniakiem lub bezwodnikiem siarkawym (pkt 5). Gazy powinny być opakowane według c. m. 135;

2. gazy wymienione w punkcie 7 (z wyjątkiem tlenochlorku węgla), opakowane według cm. 136;

b) z materiałami i przedmiotami innych klas - jeśli i o ile pakowanie razem jest również dla nich dozwolone lub z innymi towarami:

1. gazy wymienione w punktach 4, 5 (z wyjątkiem chloru i nadtlenku azotu), 6 i 7 umieszczone w naczyniach metalowych, które należy z innymi razem pakowanymi towarami łączyć w drewnianej skrzyni zbiorowej;

2. bezwodnik kwasu węglowego, podtlenek azotu, etan, etylen (pkt 4), amoniak, bezwodnik siarkawy, nadtlenek azotu (pkt 5) oraz tlenochlorek węgla (pkt 7) w małych ilościach. Gazy powinny być opakowane według c. m. 135 w rurki i puszki blaszane, które należy łączyć z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianej skrzyni zbiorowej;

3. gaz świetlny skroplony (pkt 4), chlorowodór bezwodny, siarkowodór oraz gaz T (pkt 5), jak również gazy wymienione w punktach 6 i 7, z wyjątkiem tlenochlorku węgla (pkt 7), w łącznej ilości do 5 kg. Gazy powinny być opakowane według c. m. 136 w rurki i skrzynki, które należy łączyć z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianej skrzyni zbiorowej.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

150

Na sztukach przesyłki zawierających gazy, wymienione w punktach 1 do 10, nawet jeśli gazy te są pakowane razem z innymi towarami według c. m. 149, należy wyraźnie i w sposób trwały wskazać zawartość - dla gazów uzupełnioną przez dodanie słów "klasa Id" - w jednym z języków urzędowych kraju nadania, a oprócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub umowy zawarte pomiędzy zarządami kolejowymi nie stanowią inaczej.

151

(1)
Sztuki przesyłki, zawierające rurki szklane z gazami wymienionymi pod c. m. 135 i 136, powinny być zaopatrzone w nalepki według wzoru nr 8.
(2)
Każda sztuka przesyłki, zawierająca powietrze ciekłe, tlen ciekły i azot ciekły (pkt 8), powinna być zaopatrzona na obydwu przeciwległych stronach w nalepki według wzoru nr 7, a jeżeli materiały są zapakowane do naczyń szklanych [c. m. 137 (1) a) ], oprócz tego w nalepkę według wzoru nr 8.

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

152

Nie ma ograniczeń.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

153

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 131. Nazwę tę należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
Przy przesyłkach rurek do rozsadzania węgla (pkt 4) nadawca powinien dodać przy nazwie towaru "Rurka dozwolona dnia ........ (data) przez .........) nazwa władzy i państwa"
(3)
W listach przewozowych, sporządzanych na przesyłki, w których materiał wymieniony pod c. m. 131 został zapakowany w jednej sztuce razem z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I lub z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych materiałów i przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

a. Dla sztuk przesyłki.

154

Należy ładować: sztuki przesyłki zawierające gazy:

a) wymienione w punktach 1 do 7 i 10: do wagonów krytych lub tło wagonów nie krytych które od kwietnia do października należy przykrywać oponami, jeżeli naczynia nie są umieszczone w skrzyniach drewnianych;

b) wymienione w punkcie 8: do wagonów krytych.

155

(1)
Sztuk przesyłki nie wolno rzucać ani narażać na uderzenia, ani też wystawiać na działanie promieni słonecznych lub innych źródeł ciepła.
(2)
Naczynia należy umieszczać w wagonach w ten sposób, by nie mogły przewrócić się lub spaść. Sztuki przesyłki, które mogą być przetaczane, powinny być układane osią wzdłuż, równolegle do bocznych ścian wagonu i zabezpieczone od przetaczania się na bok. Naczynia zawierające powietrze ciekłe, tlen ciekły lub azot ciekły (pkt 8) powinny być umieszczone stojąco i zabezpieczone od uszkodzenia przez inne sztuki.

b. Dla wagonów-zbiorników (wagonów-kotłów i cystern albo innych naczyń umocowanych na ich podwoziu).

156

(1)
Z wyjątkiem kwasu fluorowodorowego (pkt 5) i gazów wymienionych w punkcie 8 można gazy klasy Id przewozić w pojemnikach-cysternach.
(2)
Z wyjątkiem kwasu fluorowodorowego (pkt 5), gazów wymienionych w punkcie 8 i acetylenu rozpuszczonego (pkt 10) można gazy klasy Id przewozić w wagonach-zbiornikach.

157

(1)
Przepisy dotyczące naczyń wysyłanych jako sztuki przesyłki mają również zastosowanie do naczyń wagonów-zbiorników z następującymi odchyleniami i uzupełnieniami:

a) Naczynia nie powinny być sporządzane ze stopów aluminiowych i nie powinny posiadać zaworów bezpieczeństwa. Jeżeli jednak posiadają zawory bezpieczeństwa, to zawory te powinny być zablokowane za pomocą odpowiedniego urządzenia.

b) Jeśli w wagonie jest kilka umocowanych w nim na stałe naczyń, nie jest konieczne zaopatrywanie każdego naczynia w urządzenia do napełniania i opróżniania; w urządzenie to może być zaopatrzona wspólna rura, która łączy naczynia. Naczynia ruchome nie mogą być jednak łączone wspólną rurą. (Za naczynia ruchome uważa się naczynia tak zbudowane, aby pasując do specjalnych urządzeń wagonu mogły być wyjęte tylko po rozebraniu przyborów które służą do ich umocowania w wagonie).

c) Jeżeli kilka naczyń umocowanych w wagonie na stałe, przeznaczonych do przewozu sprężonych gazów nie niebezpiecznych dla organów oddechowych, jest połączone między sobą wspólnymi rurami, to nie każde naczynie musi być zamykane zaworem. (Za gazy sprężone nie niebezpieczne dla organów oddechowych uważa się: wodór, metan, mieszaniny wodoru i metanu, tlen, mieszaniny tlenu i bezwodnika węglowego, azot, powietrze sprężone, nitroks, gazy szlachetne (hel, neon, argon, krypton, ksenon), mieszaniny gazów szlachetnych i azotu).

d) Jeżeli kilka naczyń umocowanych w wagonie na stałe, przeznaczonych do przewozu sprężonych gazów niebezpiecznych dla organów oddechowych, połączono między sobą wspólnymi rurami, to każde z naczyń musi być zamykane zaworem. (Za gazy sprężone niebezpieczne dla organów oddechowych uważa się: tlenek węgla, gaz wodny, gaz syntetyczny, gaz świetlny, gaz świetlny naturalny sprężony, fluorek boru, a także mieszaniny tlenku węgla, gazu wodnego, gazu syntetycznego lub gazu świetlnego).

e) Jeżeli kilka naczyń umocowanych w wagonie na stałe, przeznaczonych do przewozu skroplonych gazów nie niebezpiecznych dla organów oddechowych, połączono między sobą wspólnymi rurami, to nie każde naczynie musi być zamykane zaworem. (Za gazy skroplone nie niebezpieczne dla organów oddechowych uważa się: bezwodnik węglowy, podtlenek azotu, etan, etylen, gaz świetlny skroplony, sześciofluorek siarki, propan, cyklopropan, propylen, butan, izobutan, butadien, butylen, izobutylen, mieszaniny gazów A, Al, B i C, tlenek metylu, chlorek etylu, trójchlorofluorometan, dwuchlorodwufluorometan, dwuchlorofluorometan, chlorodwufluorometan, dwuchloroczterofluoroetan i chlorek winylu).

f) Jeżeli kilka naczyń umocowanych w wagonie na stałe, przeznaczonych do przewozu skroplonych gazów niebezpiecznych dla organów oddechowych, połączono między sobą wspólną rurą, to każde z naczyń musi być zamykane zaworem, naczynia powinny być napełniane każde z osobna, a ich zawory zamknięte i zaplombowane podczas przewozu. (Za gazy skroplone niebezpieczne dla organów oddechowych uważa się: chlorowodór bezwodny, siarkowodór, amoniak, chlor, bezwodnik siarkawy, nadtlenek azotu, gaz T, tlenek metylowo-winylowy, chlorek metylu, bromek metylu, tlenochlorek węgla, bromek winylu, metyloamina, dwumetyloamina, trójmetyloamina, etyloamina, i tlenek etylenu). Te przepisy stosuje się. do amoniaku rozpuszczonego" pod ciśnieniem w wodzie.

g) Zawory naczyń ruchomych, które można przetaczać, powinny być zaopatrzone w osłony ochronne.

h) Urządzenia zamykające powinny być takie, by nie mogły ich otwierać osoby nie upoważnione.

i) Sprawdzanie wewnętrzne naczyń wagonów-zbiorników musi być dokonywane w tych samych terminach, jakie są przewidziane dla próby ciśnienia. Przy naczyniach do chloru i bezwodnika siarkawego (pkt 5), prób ciśnienia należy dokonywać co pięć lat a sprawdzania wewnętrznego co dwa i pół roku.

k) Waga własna wagonu-zbiornika wraz z osprzętem powinna być wskazana na płycie przylutowanej do zbiornika [patrz c. m. 145 (1) b)].

1) Naczynia cylindryczne do przewozu gazów skroplonych powinny posiadać przegrody z otworami, dzielące je na przedziały nie dłuższe niż 3,50 m.

(2)
Jeżeli naczynia do przewozu gazów skroplonych, wymienionych w punktach 4, 5, 6 i 7, są zaopatrzone w urządzenia chroniące od działania promieni cieplnych, opisane w ust. (3), oraz mają średnicę powyżej 1,5 m, to w odniesieniu do próbnego ciśnienia i stopnia napełnienia dla gazów, o których mowa w ust. (4) i (5), obowiązują normy podane w tychże ustępach. Dla gazów, wymienionych w punktach 4 do 7 lecz innych niż te, o których mowa w ustępach (4) i (5), obowiązują co do próbnego ciśnienia i stopnia napełnienia normy podane pod c. m. 142 (2) e) 2 i c. m. 147 (1),
(3)
Urządzenie chroniące od działania promieni świetlnych powinno:

a) być sporządzone z drewna albo z innego podobnego materiału izolującego, albo z metalu o powierzchni odbijającej, o grubości co najmniej 1,5 mm;

b) zakrywać co najmniej górną część powierzchni naczynia;

c) być oddzielone od naczynia warstwą powietrza grubości 4 cm i chronić rzeczywiście wszystkie naczynia znajdujące się na wagonie-zbiorniku;

d) być tak umieszczone, by nie przeszkadzało łatwemu kontrolowaniu urządzeń do napełniania i opróżniania oraz wspólnych rur.

Uwaga. Zwyczajnego pomalowania nie uważa się za urządzenie chroniące od działania promieni cieplnych.

(4)
Ciśnienie, któremu powinny być poddane, przy próbie ciśnienia hydraulicznego, naczynia do przewozu niżej podanych gazów, wymienionych w punktach 4, 5, 6 i 7, zaopatrzone w urządzenia chroniące od działania promieni cieplnych stosownie do postanowień ust. 3, powinno wynosić:
bezwodnik kwasu węglowego pkt 4 210 kg/cm2
podtlenek azotu (gaz rozweselający) 4 210 kg/cm2
etan 4 95 kg/cm2
etylen 4 180 kg/cm2
chlorowodór bezwodny 5 100 kg/cm2
sześciofluorek siarki 5 60 kg/cm2
siarkowodór 5 45 kg/cm2
amoniak 5 25 kg/cm2
chlor 5 18 kg/cm2
nadtlenek azotu 5 15 kg/cm2
gaz T 5 25 kg/cm2
propan 6 22 kg/cm2
cyklopropan 6 16 kg/cm2
propylen 6 27 kg/cm2
izobutan 6 11 kg/cm2
tlenek metylu (eter dwumetylowy) 7 14 kg/cm2
chlorek metylu 7 14 kg/cm2
tlenochlorek węgla (fosgen) 7 15 kg/cm2
dwuchlorodwufluorometan (freon 12) 7 15 kg/cm2
chlorodwufluorometan (freon 22) 7 25 kg/cm2
chlorek winylu 7 10 kg/cm2
metylamina 7 10 kg/cm2
dwumetylamina 7 10 kg/cm2
(5)
Dla zaopatrzonych stosownie do postanowień ust. 3 w urządzenia chroniące od działania promieni świetlnych naczyń do przewozu niżej podanych gazów, wymienionych w punktach 4, 5, 6 i 7, stopień napełnienia nie powinien przewyższać następujących norm:
kg płynu na 1 litr pojemności
chlorowodór bezwodny pkt 5 0,67
sześciochlorek siarki 5 0,78
amoniak 5 0,54
cyklopropan 6 0,55
izobutan 6 0,50
trójchlorofluorometan (freon 11) 7 1,37
dwuchlorodwufluorometan (freon 12) 7 1,18
dwuchlorofluorometan (freon 21) 7 1,26
chlorodwufluorometan (freon 22) 7 1,05
dwuchloroczteroetan (freon 114) 7 1,33
chlorek winylu 7 0,83
bromek winylu 7 1,40
metylamina 7 0,61
dwumetylamina 7 0,60
trójmetylamina 7 0,58

158

(1)
Ruchome naczynia wagonów-zbiorników powinny być umieszczone na podwoziach wagonów tak, by nie mogły się przesuwać.
(2)
Wagony-zbiorniki powinny być tak zbudowane, by naczynia były elektrycznie uziemione.

c. Dla małych pojemników.

159

(1)
Oprócz sztuk przesyłki, zawierających tlenochlorek węgla (pkt 7), powietrze ciekłe, tlen ciekły i azot ciekły (pkt 8), można łączyć sztuki przesyłki, zawierające materiały niniejszej klasy, w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Zakazy ładowania razem przewidziane pod c. m. 161 obowiązują również co do zawartości małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

160

Wagony-zbiorniki, zawierające gazy wymienione w punktach 1 do 7, powinny być zaopatrzone z obu stron w nalepki według wzoru nr 9.

E. Zakaz ładowania razem.

161

(1)
Tlenochlorku węgla (pkt 7) nie można ładować razem do jednego wagonu z materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c. m. 371).
(2)
Gazów klasy Id nie wolno ładować razem do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

162

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

163

(1)
Naczynia wymienione w punkcie 11 winny być szczelnie zamknięte.
(2)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 131. Nazwę, tę należy podkreślić czerwonym kolorem.

164

(1)
Jeśli c. m. 131 do 163 nie wymieniają warunków, którym powinny odpowiadać naczynia do przewozu gazów sprężonych, skroplonych lub rozpuszczonych pod ciśnieniem, to stosuje się przepisy kraju pochodzenia bez względu na to, czy chodzi o oddzielne naczynia, czy też należące do wagonów-zbiorników.
(2)
Naczynia do gazów sprężonych, skroplonych lub rozpuszczonych pod ciśnieniem, które były wprowadzone do użycia w tym czasie, kiedy obowiązywały dawne przepisy, mogą nadal być używane. Pomimo to terminy dokonywania prób naczyń, przepisane pod c. m. 143, 144 i 157 (1) i) powinny być przestrzegane.

165- 179

KLASA Ie.

MATERIAŁY WYTWARZAJĄCE W ZETKNIĘCIU Z WODĄ GAZY ZAPALNE

1..

Wyszczególnienie materiałów.

180

Spośród materiałów wyszczególnionych w tytule klasy Ie dopuszcza się do przewozu tylko materiały wymienione pod c. m. 181 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c. m. 181 do 194. Wskutek tego uważa się je za materiały Załącznika I.

Uwaga. Próżne naczynia po materiałach klasy Ie jakie podlegają przepisom Załącznika I.

Próżne naczynia po materiałach wymienionych w punkcie 2 c. m. 181 przyjmuje się jednak do przewozu tylko wtedy, gdy nie zawierają pozostałości po tych materiałach. W liście przewozowym powinna być wskazana ich poprzednia zawartość. Co do wagonów-zbiorników i pojemników patrz jednak c. m. 194.

181

1.
Metale alkaliczne i metale ziem alkalicznych, np. sód, potas, wapń oraz stopy metali alkalicznych, stopy metali ziem alkalicznych i stopy metali alkalicznych z metalami ziem alkalicznych.
2.
Wąglik wapnia (karbid) i wodorek wapnia (hydrolit).

Uwaga. Cyjanamid wapnia (azotniak) nie podlega przepisom Załącznika I.

3.
Amidek sodu. Patrz również c. m. 181 a.

181a

Amidek sodu (pkt 3) w ilościach do 200 g nie podlega przepisom Załącznika I, jeżeli jest zapakowany w naczynia szczelnie zamknięte i nie podlegające działaniu zawartości oraz jeżeli naczynia te są umieszczone starannie w mocnych szczelnych opakowaniach drewnianych ze szczelnymi zamknięciami.

2. Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

182

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tak szczelne, aby zapobiegało przenikaniu wilgoci i wydobywaniu się zawartości na zewnątrz.
(2)
Materiały, z których zrobione są naczynia i ich zamknięcia, nie powinny ulegać szkodliwemu działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Materiały stałe powinny być w opakowaniu dobrze umocowane tak samo, jak opakowanie wewnętrzne w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości.
(5)
Butelki i inne naczynia szklane muszą być wolne od wad, które mogłyby osłabić ich wytrzymałość; w szczególności ciśnienie wewnętrzne musi być odpowiednio zmniejszone. Grubość ścian nie może być w żadnym przypadku mniejsza niż 2 mm.

Zamknięcie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem, jak czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp., które nadaje się do przeszkodzenia wszelkiemu rozluźnieniu w czasie przewozu.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

183

(1)
Materiały, wymienione w punktach 1 i 2, należy pakować do beczek żelaznych albo do naczyń z blachy czarnej, naczyń z blachy żelaznej pokrytej ołowiem albo też do naczyń z blachy białej. Materiały, wymienione w punkcie 1, w ilościach najwyżej do 5 kg mogą być pakowane również w naczynia szklane. Naczynia powinny być w każdym przypadku suche. Jeżeli materiał nie jest zapakowany do zalutowanej puszki metalowej z zalutowaną przykrywą, to do naczynia z materiałami, wymienionymi w punkcie 1, należy dodać tyle oleju mineralnego o punkcie zapłonu przy 50ºC, by płyn zupełnie nakrył materiał.
(2)
Naczynia zawierające materiały, wymienione w punktach 1 i 2, z wyjątkiem beczek żelaznych, powinny być umieszczone nieruchomo w opakowaniu zewnętrznym, mianowicie:

a) naczynia metalowe z materiałami wymienionymi w punkcie 1: w drewnianych skrzyniach zewnętrznych lub w żelaznych koszach ochronnych;

b) naczynia szklane z materiałami wymienionymi w punkcie 1: w drewnianych skrzyniach zewnętrznych szczelnie wyłożonych od wewnątrz zwyczajną blachą żelazną, blachą pokrytą ołowiem albo białą blachą żelazną. Przy pakowaniu do naczyń szklanych, zawierających nie więcej niż 250 g, zamiast wyłożonych skrzyń drewnianych mogą być używane również naczynia ze zwyczajnej blachy żelaznej, blachy pokrytej ołowiem lub białej blachy żelaznej. Naczynia szklane należy układać w opakowaniu wewnętrznym, przekładając niepalnym materiałem wypełniającym.

(3)
Amidek sodu (pkt 3) powinien być pakowany w ilościach nie przewyższających 10 kg do hermetycznie zamkniętych naczyń metalowych (puszki lub beczki), które następnie układa się pojedynczo lub po kilka w skrzyniach drewnianych, przekładając materiałem wypełniającym wolną przestrzeń pomiędzy poszczególnymi naczyniami lub pomiędzy naczyniami a ścianą skrzyni. Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 75 kg.
(4)
Co do przewozu sodu (pkt 1) i węglika wapnia (pkt 2) w wagonach-zbiornikach i pojemnikach patrz c. m. 189.

3. Pakowanie razem.

184

Materiały wymienione pod c. m. 181 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas albo z innymi towarami tylko pod warunkiem zachowania następujących przepisów:

a) razem ze sobą: materiały wymienione w tym samym punkcie, pod warunkiem zachowania przepisów o opakowaniu wewnętrznym, w opakowaniu zewnętrznym, jakie jest przewidziane dla materiałów tego punktu;

b) razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas - jeżeli i o ile pakowanie razem jest również i dla nich dozwolone - lub z innymi towarami:

wszystkie materiały wymienione pod c. m. 181 w ilościach nie większych niż 5 kg każdego z tych materiałów, materiały wymienione w punktach 1 i 2 zapakowane do naczyń metalowych według c. m. 183 (1), a amidek sodu (pkt 3) zapakowany do skrzyń drewnianych według c. m. 183 (3), w drewnianym naczyniu zbiorowym z innymi towarami pakowanymi razem.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

185

(1)
Każda sztuka przesyłki z materiałami klasy Ie powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 6, również wówczas, gdy materiały te są pakowane razem z innymi towarami według c. m. 184.
(2)
Sztuki przesyłki z kruchymi naczyniami, zawierającymi materiały wymienione w punkcie 1, powinny oprócz tego być zaopatrzone w nalepki według wzorów nr 7 i 8. Jeżeli użyto skrzyni, nalepka według wzoru nr 7 powinna być umieszczona na dwu przeciwległych ścianach bocznych u góry, a na innym opakowaniu w inny odpowiedni sposób.

B. Sposób nadania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu:

186

Nie ma ograniczeń.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

187

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 181. Jeśli punkt 1 nie zawiera nazwy materiału, należy wpisać handlową nazwę towaru z dodaniem: "Materiał klasy Ie, punkt 1". Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłkę, w której materiał wymieniony pod c. m. 181 został zapakowany razem z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I albo razem z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych materiałów i przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

188

(1)
Sztuki przesyłki z materiałami klasy Ie należy ładować do wagonów krytych.
(2)
Naczynia z węglikiem wapnia (pkt 2) można ładować także do wagonów nie krytych pod oponami.

189

(1)
Sód (pkt 1) i wąglik wapnia (pkt 2) można przewozić w wagonach-zbiornikach i pojemnikach.
(2)
Naczynia wagonów-zbiorników i pojemników, jak również ich zamknięcia powinny odpowiadać ogólnym przepisom o opakowaniu c. m. 182 (1) i (2). Poza tym naczynia te wraz z ich zamknięciem muszą być we wszystkich swych częściach tak mocne i stałe, by podczas przewozu nie rozluźniały się i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu.
(3)
Wagony-zbiorniki i pojemniki, przeznaczone do przewozu sodu (pkt 1). muszą być zaopatrzone przy swych otworach (kurki, zawory, włazy itp.) w ściśle przylegające przykrywy, które można zamykać przez zaryglowanie.

Jeżeli wagony-zbiorniki i pojemniki są nadane do przewozu, to przykrywy powinny być zaryglowane, a temperatura po stronie zewnętrznej nie powinna przewyższać 50°C.

(4)
Wagony-zbiorniki i pojemniki, przeznaczone do przewozu węglika wapnia (pkt 2), powinny być zbudowane w ten sposób, aby otwory przeznaczone do naładowania lub wyładowania były zamykane hermetycznie.

190

(1)
Sztuki przesyłki z materiałami niniejszej klasy można łączyć w małych pojemnikach (patrz; Dodatek VI).
(2)
Materiały, które wolno przewozić luzem, można ładować również do małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach.

191

Na wagonach-zbiornikach z węglikiem wapnia (pkt 2) należy po stronie zamknięcia umieścić wyraźny i nie zacierający się napis: "Szczelnie zamykać po napełnieniu i opróżnieniu". Napis powinien być sporządzony w jednym z języków urzędowych kraju nadania, a prócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub osobne umowy, zawarte pomiędzy zarządami kolejowymi, nie stanowią inaczej.

E. Zakaz ładowania razem.

192

Materiałów klasy Ie nie wolno ładować razem do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

193

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

194

Próżne wagony-zbiorniki i pojemniki, które zawierały sód (pkt 1) albo węglik wapnia (pkt 2), powinny być hermetycznie zamknięte, jakby były ładowane.

195-199

KLASA II.

MATERIAŁY SAMOZAPALNE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

200

Spośród materiałów określonych w tytule klasy II dopuszcza się do przewozu tylko materiały wymienione pod c. m. 201 i to tylko na warunkach przewidzianych pod c. m. 201 do 221. Wskutek tego uważa się je za materiały Załącznika I.

201

1. Fosfor zwyczajny (biały lub żółty).

2. Związki fosforu z metalami ziem alkalicznych,. jak fosforek wapnia, fosforek strontu,

Uwaga. Związki fosforu z metalami ciężkimi, jak żelazo, miedź, cyna itp. nie podlegają przepisom Załącznika I.

3. Cynkoetyl, cynkometyl, etyl magnezowy, rozpuszczone lub nie rozpuszczone w eterze, i inne podobne ciecze, które zapalają się same w powietrzu.

4. a) Używane szmaty i pakuły;

b)
zatłuszczone lub zaoliwione: tkaniny, knoty, powrozy i przędza;
c)
następujące materiały zatłuszczone lub zaoliwione: wełna, sierść (i włosie), wełna sztuczna, wełna regenerowana, bawełna, bawełna regenerowana, włókna sztuczne, jedwab, len, konopie i juta, również jako odpadki przędzenia lub tkania.

Patrz również c. m. 201 a, pod a).

Uwaga. 1. Włókna syntetyczne nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Zwilżone materiały, wymienione w punktach 4b) i 4c) są wyłączone od przewozu.

5. a) Pył i proszek aluminiowy lub cynkowy, również mieszaniny pyłu albo proszku z aluminium i pyłu lub proszku cynkowego, także natłuszczone lub naoliwione; pył z filtrów wielkopiecowych;

b)
pył, proszek i delikatne opiłki magnezu i ze stopów magnezowych, z zawartością ponad 80% magnezu; wszystko bez materiałów mogących przyczynić się do samozapalenia;
c)
następujące sole kwasu podsiarkowego (H2S2O4): podsiarczyn sodu (hydrosulfit), podsiarczyn potasu, podsiarczyn wapnia, podsiarczyn cynku.

Co do a) patrz również c. m. 201 a pod a) i b); co do b) i c) patrz również c. m. 201a pod a).

6. Sadze świeżo wyżarzone. Patrz również c. m. 201a pod a).

7. Węgiel drzewny świeżo wypalony, w postaci proszku, ziarnisty lub w kawałach. Patrz również c. m. 201a pod a) i klasę IIIb pkt I (c. m. 331).

Uwaga. Przez węgiel drzewny świeżo wypalony rozumie się: węgiel drzewny w kawałkach - taki, od wypalenia którego nie upłynęło 4 dni;

węgiel drzewny w postaci proszku lub ziarnisty o ziarnach mniejszych niż 8 mm - taki, od wypalenia którego nie upłynęło 8 dni, co należy rozumieć, że chłodzenie powietrzem, dokonane było w cienkich warstwach lub inną metodą gwarantującą stopniowe chłodzenie.

8. Mieszaniny materiałów palnych ziarnistych lub porowatych ze składnikami ulegającymi jeszcze samoutlenianiu, jak olejem lnianym, pokostem z oleju lnianego lub pokostem z innych podobnych olejów, żywicą, olejem żywicznym, pozostałościami naftowymi itp. (np. masa korkowa, lupulina), oraz odpadki oleiste otrzymywane przy odbarwianiu oleju z soi. Patrz również c. m. 201 pod a).

9. Papier, tektura i wyroby z tych materiałów (np. rurki i pierścienie z tektury), płyty z fibry, z drzewa, pasma nici, tkaniny, przędza, sznurki, odpadki z przędzenia lub tkania, wszystko nasycone samoutleniającymi się olejami, tłuszczami, pokostami lub innymi substancjami nasycającymi. Patrz również c. m. 201 a pod a) i klasą IIIb pkt 1 (c, m. 331).

Uwaga. Materiały wymienione w punkcie 9, wykazujące wilgotność więcej niż higroskopijną, są wyłączone od przewozu.

10. Worki po drożdżach używane. Patrz również c. m. 201 a pod a).

11. Worki z tkanin, próżne, po azotanie sodu.

Uwaga. Worki z tkanin zupełnie oczyszczone przez wymycie z azotanu sodu, który je był nasycił, nie podlegają przepisom Załącznika I

12. Próżne beczki z blachy żelaznej nie oczyszczone, które zawierały zwyczajny fosfor (pkt 1).

13. Próżne naczynia nie oczyszczone, które zawierały cynkoetyl, cynkometyl, magnezoetyl lub inne ciecze samozapalne wymienione w punkcie 3.

Uwaga do punktów 12 i 13. Próżne opakowania, które zawierały inne materiały klasy II, nie podlegają przepisom Załącznika I.

201a

Materiały nadane do przewozu na warunkach niżej podanych nie podlegają przepisom Załącznika I:

a) materiały wymienione w punktach 4 do 10, jeżeli ich stan wyłącza wszelkie niebezpieczeństwo samozapalenia, a nadawca potwierdzi to w liście przewozowym oświadczeniem "Materiał niesamozapalny"; jednak co do materiałów wymienionych w punktach 7 i 9 patrz klasę IIIb, pkt 1 (c. m. 331)

b) pył i proszek aluminiowy lub cynkowy (pkt 5a) np. zapakowany razem z lakierami do wyrobu farb jeżeli są one starannie opakowane w ilościach nie przewyższających 1 kg.

2..

Przepisy o przewozie.

(Przepisy dotyczące próżnego opakowania podane są pod F.)

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

202

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz.
(2)
Materiały, z których zrobione jest opakowanie i jego zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, by się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Przedmioty powinny być w opakowaniu dobrze umocowane, tak samo jak opakowanie wewnętrzne w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Jeśli są dozwolone lub przepisane naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne, to muszą one być ułożone w opakowaniu zewnętrznym, przełożone materiałem wypełniającym.

Butelki i inne naczynia szklane muszą być wolne od wad, które mogłyby osłabić ich wytrzymałość; w szczególności ciśnienie wewnętrzne musi być odpowiednio zmniejszone. Grubość ścian nie może w żadnym przypadku być mniejsza niż 2 mm; nie może być ona mniejsza niż 3 mm, jeżeli ciężar naczynia wraz z zawartością przekracza 35 kg.

Zamknięcie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem, jak czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp., które nadaje się do przeszkodzenia wszelkiemu rozluźnieniu w czasie przewozu.

(5)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości; powinny one być zwłaszcza suche i chłonne, jeśli zawartość jest płynna lub może wydzielać płyny.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

203

(1)
Fosfor zwyczajny (pkt 1) należy pakować:

a) w zalutowane naczynia z blachy żelaznej, układane w skrzyniach drewnianych, albo

b) w beczki z blachy żelaznej, z wyjątkiem tych, których przykrywy zamyka się przez dociśnięcie; beczki powinny być zamknięte hermetycznie, a waga ich wraz z zawartością nie powinna przekraczać 500 kg. Jeśli ważą więcej niż 100 kg to powinny mieć obręcze przy dnach i obręcze do przetaczania;

c) w ilości nie przewyższającej 250 kg, również w hermetycznie zamknięte naczynia szklane, które należy przekładając materiałem wypełniającym układać w zalutowanych naczyniach blaszanych, umieszczonych następnie w ten sam sposób w skrzyniach drewnianych.

(2)
Naczynia i beczki z fosforem zwyczajnym powinny być wypełnione wodą.
(3)
Co do przewozu w wagonach-zbionikach patrz c. m. 215.

204

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 2, należy pakować do zalutowanych naczyń z blachy białej, umieszczanych następnie w skrzyniach drewnianych.
(2)
W ilościach nie przekraczających 2 kg można je również pakować do naczyń szklanych, porcelanowych, kamionkowych lub tym podobnych, umieszczanych następnie w skrzyniach drewnianych, przekładając materiałem wypełniającym.

205

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 3, należy pakować do hermetycznie zamykanych naczyń metalowych albo szklanych, porcelanowych, kamionkowych lub tym podobnych. Naczynia powinny być napełnione najwyżej do 90% ich pojemności.
(2)
Naczynia metalowe należy układać, przekładając materiałem ochronnym, pojedynczo lub po kilka w naczyniach ochronnych, które należy przykrywać, jeśli nie są zamykane. Przykrycie sporządzone z materiałów łatwo palnych, powinno być tak zabezpieczone od ognia, by nie zapalało się przy zetknięciu z płomieniem. Jeśli naczynia ochronne nie są zamykane to sztuka przesyłki powinna być zaopatrzona w uchwyty i nie może ważyć więcej niż 75 kg.
(3)
Naczynia szklane porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne należy układać pojedynczo lub po kilka, przekładając je materiałem wypełniającym, w naczyniach blaszanych, które powinny być hermetycznie zalutowane.

206

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 4a), powinny być mocno sprasowane i należy je pakować do szczelnych naczyń metalowych.
(2)
Materiały, wymienione w punktach 4b) i 4c), powinny być mocno sprasowane i należy je pakować do skrzyń drewnianych lub tekturowych albo w pakiety owinięte papierem lub tkaniną,

207

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 5a), należy pakować do szczelnych naczyń dobrze się zamykających. Pył z filtrów wielkopiecowych może być również przewożony bez opakowania stosownie do c. m. 214b).
(2)
Materiały, wymienione w punkcie 5b), należy pakować do szczelnych, dobrze zamykających się beczek żelaznych, albo do drewnianych skrzyń wyłożonych szczelnie blachą, albo do dobrze zamykających się puszek z blachy białej lub blachy aluminiowej i następnie do drewnianych skrzynek. Przy pojedynczo nadawanych do przewozu puszkach z blachy białej lub z blachy aluminiowej wystarczy zamiast skrzynki drewnianej opakowanie z tektury falistej. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 12 kg.
(3)
Materiały, wymienione w punkcie 5c), należy pakować do hermetycznie zamykanych beczek żelaznych, które razem z zawartością nie powinny ważyć więcej niż 50 kg, albo do beczek żelaznych hermetycznie zamykanych.

208

Materiały, wymienione w punktach 6 do 10, należy pakować do dobrze zamykających się naczyń. Naczynia drewniane, przeznaczone do przewozu materiałów wymienionych w punktach 6 i 7, muszą być wyłożone szczelnym materiałem.

209

Próżne worki po azotanie sodu (pkt 11) należy, ułożywszy w dobrze związane i sprasowane pakiety, pakować do drewnianych skrzyń, albo pomiędzy kilka warstw mocnego papieru lub nieprzemakalnej tkaniny:

3. Pakowanie razem.

210

Spośród materiałów, wymienionych pod c. m. 201, mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą, z materiałami i przedmiotami innych klas albo z innymi towarami tylko materiały niżej podane i to tylko pod następującymi warunkami:

a) razem ze sobą; materiały wymienione w tym samym punkcie w przepisanym opakowaniu;

b) z materiałami i przedmiotami innych klas - jeżeli i o ile pakowanie razem jest również dla nich dozwolone - albo z innymi towarami:

1. fosfor zwyczajny (pkt 1) w ilościach nie większych niż 250 g, opakowany według c. m. 203 w naczyniach z białej blachy albo w naczyniach szklanych, ułożonych w naczyniach blaszanych, które należy z innymi pakowanymi razem towarami łączyć w drewnianym naczyniu zbiorowym;

2. materiały, wymienione w punkcie 2, w ogólnej ilości nie większej niż 5 kg, opakowane według c. m. 204, albo w naczyniach kruchych (do 2 kg), ułożonych w skrzyniach albo w naczyniach blaszanych, które należy z innymi pakowanymi razem towarami łączyć w drewnianym naczyniu zbiorowym;

3. materiały, wymienione w punkcie 5 (z wyjątkiem pyłu z filtrów wysokopiecowych), w ogólnej ilości nie większej niż 1 kg, jednak nie z kwasami, ługami alkalicznymi, ani z cieczami zawierającymi wodę. Materiały te, zapakowane do zamkniętych szklanek lub pudełek blaszanych, a szklanki ułożone ponadto w puszkach blaszanych lub tekturowych, należy łączyć z pakowanymi razem innymi towarami w drewnianym naczyniu zbiorowym;

4. materiały, wymienione w punkcie 9, opakowane według przepisów dla sztuk przesyłek, z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianym naczyniu zbiorowym.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki. (patrz Dodatek V).

211

(1)
Każdą sztukę przesyłki, zawierającą materiały wymienione w punktach 1 do 3, należy zaopatrzyć w nalepkę według wzoru nr 2.
(2)
Beczki z przyśrubowaną przykrywą, zawierające fosfor zwyczajny (pkt 1) - jeśli nie mają urządzeń utrzymujących je przymusowo w pozycji stojącej - muszą być oprócz tego zaopatrzone na dwu stronach przeciwległych w dwie nalepki według wzoru nr 7.
(3)
Sztuki przesyłki, zawierające kruche naczynia z materiałami wymienionymi w punktach 1 i 3, muszą nadto być zaopatrzone w nalepki według wzorów nr nr 7 i 8. Nalepki według wzoru nr 7 należy, w razie użycia skrzyni, umieścić u góry na dwu przeciwległych ścianach, a przy innym opakowaniu w inny odpowiedni sposób.
(4)
Nalepki, przewidziane pod (1), (2) i (3), powinny być umieszczone również na sztukach przesyłki, w których materiały, wymienione w punktach (1) do (3), zapakowano razem z innymi materiałami, przedmiotami lub towarami według c. m. 210.
(5)
Przy przesyłkach wagonowych nie jest konieczne zaopatrywanie sztuk przesyłki w nalepki przewidziane wyżej pod (1) i (4) według wzoru nr 2 (patrz również c. m. 217).

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

212

Materiały, wymienione w punkcie 3. dopuszcza się do przewozu jako drobne przesyłki pośpieszne tylko w sztukach ważących nie więcej niż 25 kg.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

213

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 201. Jeżeli punkty 2, 3, 8 i 9 nie zawierają nazwy materiału, należy wpisać nazwę handlową z dodaniem: "Towar klasy II punktu...." Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłkę, w której materiał wymieniony pod c. m. 201 został zapakowany razem z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I albo z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych materiałów lub przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

214

Należy ładować:

a) sztuki przesyłki z materiałami wymienionymi w punkcie 3 do wagonów nie krytych. Sztuki przesyłki, których waga nie przewyższa 25 kg. można ładować również do wagonów krytych;

b) materiały, wymienione w punkcie 4, nie opakowane oraz nie opakowany pył z filtrów wysokopiecowych (punkt 5a) do wagonów żelaznych z ruchomymi pokrywami pod oponami;

c) sztuki przesyłki z materiałami wymienionymi w punkcie 9 do wagonów krytych lub wagonów nie krytych pod oponami.

215

(1)
Do przewozu w wagonach-zbiornikach jest dopuszczony tylko fosfor zwyczajny (pkt 1).
(2)
Po napełnieniu fosforem wagonów-zbiorników należy fosfor przykryć warstwą wody o grubości co najmniej 12 cm. Wolna przestrzeń, nie zajęta przez płyn, musi przy temperaturze 60°C zajmować co najmniej 2% pojemności naczynia.
(3)
Wagony-zbiorniki, przeznaczone do przewozu fosforu zwyczajnego, powinny odpowiadać następującym warunkom:

a) urządzenie ogrzewające nie może sięgać wnętrza naczynia, lecz powinno być umieszczone na zewnątrz. Inne rury muszą prowadzić do górnej części naczynia; otwory muszą znajdować się w górnej części naczynia i powinny być zupełnie pod przykryciem dającym się zaryglować;

b) naczynie powinno być zrobione ze stali; ściany nie mogą być nigdzie cieńsze niż 10 mm;

c) naczynie powinno przed pierwszym użyciem przebyć próbę hydrauliczną pod ciśnieniem manometrycznym co najmniej 7 kg/cm2;

d) naczynie powinno posiadać stały znak orientacyjny, wskazujący najwyższy punkt, którego woda nie może przekroczyć, jak również urządzenie wewnątrz naczynia do stwierdzenia poziomu fosforu.

216

(1)
Sztuki przesyłki, zawierające materiały niniejszej klasy, można łączyć w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, które wolno przewozić luzem, można nadawać do przewozu również w małych pojemnikach.
(3)
Wymienione pod c. m. 218 zakazy ładowania razem dotyczą również małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V)

217

(1)
Przy przewozie materiałów, wymienionych w punktach 1 do 3 należy po obu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 2.

Po obu stronach wagonu-zbiornika z materiałami, wymienionymi w punkcie 1, należy umieścić nalepki według wzoru nr 2.

(2)
Nadto przy przesyłkach wagonowych materiałów, wymienionych w punkcie 3, należy po obu stronach wagonu umieścić nalepkę według wzoru nr 9.

E. Zakaz ładowania razem.

218

(1)
Fosforu zwyczajnego (pkt 1) nie można ładować razem do jednego wagonu ze środkami odchwaszczającymi, zawierającymi chlor klasy IVa, punktu 16 (c. m. 401).
(2)
Materiałów, wymienionych w punkcie 3 nie wolno ładować razem do jednego wagonu ani z materiałami wybuchowymi klasy Ia (c. m. 21), ani z amunicją klasy Ib (c. m. 61).
(3)
Innych materiałów klasy II - jeśli nie są zapakowane do naczyń metalowych - nie wolno ładować razem do jednego wagonu:

a) z materiałami wybuchowymi klasy Ia (c. m. 21);

b) z amunicją klasy Ib (c. m. 61)

c) z materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c. m. 371).

(4)
Materiałów klasy II nie wolno ładować do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

219

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, powinny być sporządzane oddzielne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

220

(1)
Naczynia wymienione w punkcie 12, powinny być dobrze zamknięte. Wagony-zbiorniki, które zawierały fosfor zwyczajny, powinny przy nadawaniu do przewozu:

albo być napełnione azotem; nadawca powinien stwierdzić, że zbiornik po zamknięciu nie przepuszcza gazu;

albo być napełnione wodą najwyżej do 96% swej pojemności; w czasie od dnia 1 października do dnia 31 marca należy dodawać do wody tyle środka chroniącego przed zamarzaniem, by woda podczas przewozu nie zamarzała; zastosowany środek chroniący przed zamarzaniem nie powinien działać żrąco ani reagować w zetknięciu z fosforem.

(2)
Naczynia, wymienione w punkcie 13, powinny być dobrze zamknięte i załadowane do wagonów nie krytych. Naczynia metalowe można przewozić również w wagonach krytych.
(3)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 201 i być podkreślona czerwonym kolorem.

221

Naczynia z materiałami, wymienionymi w punkcie 3, w razie uszkodzenia podczas przewozu, powinny być niezwłocznie wyładowane, a gdyby nie można ich w krótkim czasie naprawić, mogą być sprzedane bez dalszych formalności wraz z zawartością na rachunek nadawcy.

222-299

KLASA IIIa.

MATERIAŁY PŁYNNE ŁATWO ZAPALNE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

300
(1)
Spośród materiałów płynnych łatwo zapalnych oraz ich sztucznych mieszanin płynnych lub jeszcze mazistych przy temperaturze nie wyższej niż 15°C materiały wymienione pod c. m. 301 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 300 (2) do 318. Wskutek tego materiały te uważa się za materiały Załącznika I.
(2)
Materiały płynne klasy IIIa, które łatwo utleniają się, jak eter lub niektóre ciała heterocykliczne odtlenione, nie są dopuszczone do przewozu tylko wtedy, kiedy zawierają najwyżej 0,3% nadtlenków w przeliczeniu na dwutlenek wodoru H2O2.
(3)
Wyżej wspomniana zawartość nadtlenków oraz poniżej podany punkt zapłonu należy ustalać na podstawie przepisów zawartych w Dodatku III.
(4)
Za równoznaczne z ciałami stałymi rozpuszczalnymi w cieczach uważa się sykatywy, oleje zgęszczone (gęste oleje lniane) i tym podobne materiały (z wyjątkiem nitrocelulozy), których punkt zapłonu leży powyżej 100°C.

301

1. Ciecze nie dające się zmieszać z wodą, których punkt zapłonu leży poniżej 21° C, chociażby zawierały nie więcej niż 30% ciał stałych bądź rozpuszczalnych w cieczach bądź znajdujących się w nich w zawiesinie, lub też jednych i drugich, jak:

ropa naftowa surowa lub inne oleje surowe jak również lotne destylaty ropy naftowej i innych olejów surowych, smoły z węgla kamiennego, z węgla brunatnego, z łupku, z drewna i z torfu, np. eter naftowy, pentany, benzyna, benzeon i toluen; produkty skroplenia gazu ziemnego (gazolina) ; octan etylowy; eter etylowy {eter siarczany), mrówczan etylu i inne etery i estry; kolodium, semikolodium i inne roztwory nitrocelulozy z zawartością mniej niż 55% nitrocelulozy zawierającej najwyżej 12,6°/o azotu; siarczek węgla; niektóre węglowodory chlorowane np. 1, 2 - dwuchloroetan). Patrz również c. m. 301 a, pod a).

2. Ciecze nie dające się zmieszać z wodą, których punkt zapłonu leży poniżej 21°C, jeżeli zawierają więcej niż 30% ciał stałych (z wyjątkiem nitrocelulozy) bądź rozpuszczalnych w cieczach, bądź znajdujących się w nich w zawiesinie, lub też jednych i drugich, jak:

niektóre farby do rotograwiury i do skór, jak również niektóre lakiery, farby lakierowe i roztwory kauczuku (gumy). Patrz również c. m. 301 a, pod b).

3. Ciecze nie dające się zmieszać z wodą, których punkt zapłonu leży pomiędzy 21° C włącznie a 55°C włącznie, chociażby zawierały nie więcej niż 30% ciał stałych bądź rozpuszczalnych w cieczach, bądź znajdujących się w nich w zawiesinie, lub też jednych i drugich, jak: terpentyna, średniociężkie destylaty ropy naftowej i innych olejów surowych, smoły z węgla kamiennego, z węgła brunatnego, z łupku, z drewna i z torfu, np. "white spirit" (namiastka terpentyny), benzol ciężki, nafta (do oświetlania, ogrzewania i motorów), ksylol, kumen, solventnafta; butanol; octan butylu (eter butylowy); octan amylu; bezwodnik octowy; nitrometan, także niektóre mononitroparafiny, niektóre węglowodany chlorowane (np. monochlorobenzen). Patrz również c. m. 301 a, pod b).

4. Ciecze nie dające się zmieszać z wodą, których punkt zapłonu leży powyżej 55° C do 100°C włącznie, chociażby zawierały nie więcej niż 30% ciał stałych bądź rozpuszczalnych w cieczach, bądź znajdujących się w nich w zawiesinie, lub też jednych i drugich, jak:

niektóre smoły i ich destylaty; oleje do ogrzewania, oleje do motorów Diesla, niektóre ciężkie frakcje nafty; tetralina (tetrahydronaftalen) ; nitrobenzen; niektóre węglowodory chlorowane np. chlorek benzoilu), kresol techniczny. Patrz również c. m. 301 a, pod b).

5. Ciecze dające się zmieszać z wodą w dowolnym stosunku, których punkt zapłonu leży poniżej 21°C, chociażby zawierały nie więcej niż 30% ciał stałych, bądź rozpuszczalnych w cieczach, bądź znajdujących się w nich w zawiesinie, lub też w jednych i drugich, jak:

alkohol metylowy (metanol, spirytus drzewny), również skażony; alkohol etylowy (etanol, spirytus zwykły), również skażony aldehyd octowy; aceton i mieszaniny acetonu; pirydyna. Patrz również c. m. 301 a, pod b).

6. Naczynia próżne nie oczyszczone, które zawierały:

a)
ciecze łatwo zapalne, wymienione w punktach 1 i 2, jak również aldehyd octowy, aceton lub mieszaniny acetonu (pkt 5);
b)
ciecze łatwo zapalne, wymienione w punktach 3 do 5 (z "wyjątkiem aldehydu octowego, acetonu lub mieszanin acetonu).

301a

Nie uważana są za materiały Załącznika I materiały nadane do przewozu -na niżej podanych warunkach:

a) płyny wymienione w punkcie 1: w ilościach po 200 g w naczyniu z blachy, szkła, porcelany, kamionki itp.; najwyżej 10 takich sztuk naczyń należy mocno ułożyć w opakowaniu zbiorowym z blachy, drewna lub kartonu i dobrze zabezpieczyć od rozbicia;

b) płyny wymienione w punktach 2 do 5: 1 kg w naczyniu i 10 kg w sztuce przesyłki; materiały te powinny być opakowane tak samo, jak materiały wymienione w punkcie 1.

2.

Przepisy o przewozie.

(Przepisy dotyczące próżnego opakowania podane są pod lit. F).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

302

(1)
Naczynia powinny być tak zamknięte i tak szczelne, aby nic z ich zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz, a w szczególności wyparować. Nie mogą one być zupełnie wypełnione, lecz powinna być pozostawiona wolna przestrzeń tak obliczona, by również w razie rozszerzania się cieczy przy podwyższeniu temperatury do 50°C naczynia jeszcze niezupełnie były wypełnione [patrz również c. m. 305 i 312 (2) ].
(2)
Materiały, z których zrobione są naczynia i ich zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby nie rozluźniały się w czasie przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Opakowanie wewnętrzne powinno być dobrze ułożone w opakowaniu zewnętrznym.

Butelki i inne naczynia szklane powinny być wolne od wad, które mogłyby osłabić ich wytrzymałość; w szczególności ciśnienie wewnętrzne powinno być odpowiednio zmniejszone. Grubość ścian nie może w żadnym przypadku być mniejsza niż 2 mm; nie może być ona mniejsza niż 3 mm, jeśli ciężar naczynia wraz z zawartością przekracza 35 kg.

Zamknięcie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem, jak czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp., które nadaje się do przeszkodzenia wszelkiemu rozluźnieniu w czasie przewozu.

(4)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

303

(1)
Ciecze łatwo zapalne, wymienione w punktach 1 i 2, jak. również ksylol, octan anylu i bezwodnik octowy (pkt 3) należy pakować do naczyń metalowych, szklanych, porcelanowych, kamionkowych lub tym podobnych. Roztwory kauczuku w ksylolu (tzw. gumy), wymienione w punkcie 2, można również pakować do beczek dębowych. Inne ciecze łatwo zapalne, wymienione w punktach 3 (z wyjątkiem nitrometanu), 4 i 5, należy pakować do naczyń metalowych, drewnianych, szklanych" porcelanowych, kamionkowych lub tym podobnych.
(2)
Nitrometan (pkt 3) należy pakować:

a) do beczek metalowych z podwójnymi czopami i obręczami do przetaczania albo

b) do naczyń z blachy żelaznej, które mogą zawierać najwyżej 10 kg produktów, albo do naczyń szklanych, które mogą zawierać najwyżej 1 kg tego produktu (patrz również c. m. 304).

(3)
Naczynia z blachy białej, zawierające więcej niż 5 kg cieczy wymienionych w punkcie 1, powinny mieć spojenia zafalcowane i zalutowane albo w inny sposób zapewniające wytrzymałość i szczelność.
(4)
Naczynia blaszane bez opakowania ochronnego, zawierające ponad 50 kg cieczy, powinny być zalutowane, a grubość ich ścian powinna wynosić co najmniej 1,5 mm. Jeżeli ciężar naczyń wynosi więcej niż 100 kg, to powinny być one zaopatrzone w obręcze przy dnach i obręcze do przetaczania.
(5)
Co do przewozu w wagonach-zbiornikach i pojemnikach-cysternach patrz c. m. 312.

304

(1)
W opakowaniach ochronnych należy układać pojedynczo lub po kilka:

a) naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe itp.

b) naczynia z białej blachy, zawierające więcej niż 20 kg cieczy, wymienionej w punkcie 1;

c) naczynia z blachy żelaznej, zawierające eter etylowy albo siarczek węgla (pkt 1)., nawet w ilości mniejszej niż 20 kg. Zalutowane naczynia z blachy żelaznej nie wymagają opakowania ochronnego;

d) naczynia z blachy żelaznej zawierające nitrometan (pkt 3).

(2)
Otwarte opakowania ochronne powinny mieć pokrywę ochronną; pokrywy z łatwo palnego materiału powinny być impregnowane substancjami niepalnymi tak, by w razie zetknięcia z płomieniem nie zapalały się. Taka sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.
(3)
Opakowania ochronne, z wyjątkiem skrzyń, powinny być zaopatrzone w uchwyty.

305

(1)
Naczynia metalowe powinny być napełnione cieczami wymienionymi w punkcie 1, jak również nitrometanem (pkt 3), aldehydem octowym, acetonem i mieszaninami acetonu (pkt 5) tylko do 93% ich pojemności w temperaturze 15°C. Jednakowoż naczynia zawierające węglowodany inne niż eter naftowy, pentan, benzoen i toluen mogą być napełniane najwyżej do 95% pojemności.
(2)
Co do przewozu w wagonach-zbionikach oraz pojemnikach-cysternach patrz c. m. 312.

306

Zbiorniki pojazdów z napędem silnikowym - nawet jeśli pojazdy są załadowane do wagonów krytych - mogą zawierać materiał pędny. Jeśli w przewodzie między zbiornikiem a gaźnikiem jest umieszczony zawór, to należy go zamknąć. Zbiorniki pomocnicze, dobrze przymocowane do pojazdu, mogą również zawierać materiał pędny pod warunkiem, by były zamknięte. Motocykle ze zbiornikami, zawierającymi materiał pędny, powinny być ładowane stojąco i zabezpieczone od upadku.

3. Pakowanie razem.

307

Materiały wymienione pod c. m. 301 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas - jeżeli i o ile pakowanie razem również dla nich jest dozwolone -lub z innymi towarami, pod warunkiem zachowania następujących przepisów:

a) w ograniczonej ilości:

1. siarczek węgla (pkt 1) w ilościach nie większych niż 5 kg;

2. produkty skroplenia gazu ziemnego, eter etylowy oraz roztwory zawierające eter etylowy (np. kolodium), wymienione w punkcie 1, w ilościach ogólnych nie większych niż 20 kg;

3. inne płyny, wymienione w punkcie 1, w ilościach ogólnych nie większych niż 100 kg.

Uwaga. Dla cieczy, wymienionych w punktach 2 do 5, nie ma ograniczeń co do wagi.

b) łączenie cieczy wymienionych w punktach 1 do 5 z materiałami klasy IIIc (c. m. 371) nie jest dozwolone;

c) wszystkie materiały (punkty 1 do 5), opakowane według przepisów dla sztuk przesyłki, należy umieścić z innymi pakowanymi razem towarami w mocnym opakowaniu zbiorowym; przy łączeniu materiałów wymienionych pod c. m. 301 razem ze sobą wystarczy jako naczynie zbiorowe - naczynie ochronne, opisane pod c. m. 304.

4. Nalepki i napisy ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

308

(1)
Każda sztuka przesyłki z cieczami, wymienionymi w punktach 1 i 2, jak również z aldehydem octowym, acetonami i mieszaninami acetonu (pkt 5), powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 2.
(2)
Sztuki przesyłki z alkoholem metylowym (pkt 5) muszą być zaopatrzone w nalepki według wzoru nr 3.
(3)
Sztuki przesyłki, zawierające kruche naczynia z materiałami wymienionymi w punktach 1 i 2, które to naczynia są zapakowane do skrzyni lub innego opakowania ochronnego w ten sposób, że nie są na zewnątrz widoczne, muszą być nadto zaopatrzone w nalepki według wzorów nr nr 7 i 8. Nalepki wzoru nr 7 należy, w razie użycia skrzyni, umieścić na dwu przeciwległych bokach, a przy innym opakowaniu w inny odpowiedni sposób.
(4)
Nalepki ostrzegawcze, przewidziane pod (1), (2) i (3), należy umieszczać również na sztukach przesyłki, w których materiały, wymienione w punktach 1 i 2, jak również alkohol metylowy, aldehyd octowy, aceton i mieszaniny acetonu (pkt 5) zapakowano razem z innymi materiałami, przedmiotami lub towarami według c. m. 307.
(5)
Przy przesyłkach wagonowych nie jest konieczne zaopatrywanie sztuk przesyłki w nalepki przewidziane wyżej pod (1), (2) i (4) według wzorów nr nr 2 i 3 (patrz również c. m. 314).

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

309

Ciecze, wymienione w punktach 1, 2 i 3, oraz aldehyd octowy, aceton i mieszaniny acetonu (pkt 5) dopuszcza się do przewozu jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych z wyjątkiem przesyłek, które zgodnie z c. m. 311 (2) mogą być ładowane do wagonów krytych.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

310

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 301. Jeśli pod tą c. m. nie ma nazwy danego materiału, należy wpisać jego nazwą handlową. Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
Pod nazwą towaru należy umieścić następującą wzmiankę: "Materiał klasy IIIa, punkt..." (punkt należy podać według c. m. 301). W razie niepodania punktu do przesyłki będą stosowane postanowienia dotyczące cieczy, wymienionych w punkcie 1.
(3)
Przy przesyłkach pośpiesznych, opakowanych według c. m. 312 (2), a zawierających płyny, wymienione w punktach 1, 2 i 3 albo aldehyd octowy, aceton lub mieszaniny acetonu (pkt 5), powinien nadawca zamieścić w liście przewozowym następujące oświadczenie: "O pakowanie odpowiednie dla przesyłki pośpiesznej".
(4)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłkę, w której materiał wymieniony pod c. m. 301 został zapakowany razem z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I. albo z innymi towarami, należy wzmianki dla każdego z tych materiałów lub przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

a. Dla sztuk przesyłki.

311

(1)
Ciecze, wymienione w punktach 1, 2 i 3, oraz aldehyd octowy, aceton i mieszaniny acetonu (pkt 5) należy ładować do wagonów otwartych.
(2)
Można jednak ładować do wagonów krytych - bez względu na ilość sztuk - naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe itp., jeżeli te naczynia są zapakowane, przy przełożeniu materiałem wypełniającym, do opakowania ochronnego z pełnymi ścianami (koszów używać nie wolno).

a) sztuki przesyłki z siarczkiem węgla (pkt 1), które nie ważą więcej niż 12 kg, z produktami skroplenia gazu ziemnego, eterem etylowym i roztworami zawierającymi eter etylowy (np. kolodium) (pkt 1), których waga nie przewyższa 40 kg, z eterem etylowym w butelkach szklanych o zawartości nie więcej niż 250 g, umieszczonych w zamkniętym opakowaniu drewnianym, którego waga nie przewyższa 50 kg, i sztuki przesyłki z innymi cieczami wymienionymi w punkcie 1, których waga nie przewyższa 75 kg;

b) sztuki przesyłki z cieczami, wymienionymi w punktach 2 i 3, oraz z aldehydem octowym, acetonem i mieszaninami acetonu (pkt 5), jeśli waga' ich nie przewyższa 100 kg. Waga bębnów nie może przewyższać 250 kg, a waga beczek blaszanych z obręczami wzmacniającymi i z obręczami do przetaczania oraz waga innych naczyń o takiej samej wytrzymałości i szczelności 500 kg;

c) opakowanie zbiorowe z naczyniami, które w myśl powyższych przepisów pod a) i b) można ładować do wagonów krytych, jeśli sztuka przesyłki nie waży więcej niż 100 kg.

(3)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi przy przewozie cieczy, wymienionych w punktach 1, 2 i 3, oraz aldehydu octowego, acetonu i mieszanin acetonu (pkt 5), patrz Dodatek V.

b) Dla wagonów -zbiorników i pojemników -cystern.

312

(1)
Wszystkie ciecze klasy IIIa można przewozić w wagonach-zbionikach lub pojemnikach-cysternach.
(2)
Naczynia powinny być zrobione z blachy żelaznej lub z innej blachy metalowej i uziemione elektrycznie. Naczynia i ich zamknięcia powinny odpowiadać ogólnym przepisom o opakowaniu c. m. 302. Naczynia ruchome powinny być tak umocowane na podwoziach, by nie mogły się przesuwać. Co do zamknięć patrz również pod (3), (5) i (6). (Przez naczynia ruchome należy rozumieć takie naczynia, które - stosownie do specjalnej budowy wagonu - można zdjąć z wagonu dopiero po rozebraniu urządzeń umacniających).
(3)
Naczynia należy napełniać w taki tylko sposób, by nawet przy rozszerzeniu się cieczy wskutek wzrostu temperatury do 50°C nie było całkowicie pełne. Jeżeli naczynia są zaopatrzone w urządzenia do wypuszczania oparów, to urządzenie takie musi być tak skonstruowane, by ciecz nie mogła przeciekać wskutek wstrząsów podczas przewozu i by ogień zewnętrzny nie mógł się rozszerzyć na wnętrze naczynia.
(4)
Naczynia wolno napełniać tylko przy temperaturze 15° C i tylko do 93% ich pojemności, jeśli chodzi o ciecze wymienione w punkcie 1, nitrometan (pkt 3), aldehyd octowy, aceton i mieszaniny acetonu (pkt 5). Jednak wolno napełniać naczynia do 95% ich pojemności, jeśli chodzi o inne węglowodany punktu 1 niż eter naftowy, pentany, benzen i toluen.
(5)
Podczas opróżniania wagonów, zawierających ciecze wymienione w punkcie 1, należy unikać wydobywania się oparów na powietrze.
(6)
Naczynia wagonów-zbiorników do przewozu eteru naftowego, pentanów, eteru etylowego, mrówczanu etylu, siarczku węgla (pkt 1) i aldehydu octowego (pkt 5) muszą posiadać zamknięcie hermetyczne. Jeśli naczynia wagonów-zbiorników posiadają klapę bezpieczeństwa systemu "vacuum", to powinna być ona zablokowana (zamknięta) przed rozpoczęciem przewozu.

C. Dla małych pojemników.

313

(1)
Z wyjątkiem kruchych sztuk przesyłki można sztuki przesyłki, zawierające materiały niniejszej klasy, łączyć w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, które wolno przewozić luzem, można również nadawać do przewozu w małych pojemnikach.
(3)
Wymienione pod c. m. 315 zakazy ładowania razem dotyczą również małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

314

(1)
Przy przewozie materiałów, wymienionych w punktach 1 i 2, oraz aldehydu octowego, acetonu i mieszanin acetonu (pkt 5) należy po obu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 2. Ponadto wagony te powinny być zaopatrzone po obydwu stronach w nalepki według wzoru nr 9. Również po obydwu stronach wagonów-zbiorników, zawierających wspomniane materiały, należy umieszczać nalepki według wzorów nr nr 2 i 9.
(2)
Na obydwu stronach wagonów z alkoholem metylowym (pkt 5) należy umieszczać nalepki według wzoru nr 3.

E. Zakaz ładowania razem.

315

(1)
Cieczy, wymienionych w punktach 1 i 2, jak również aldehydu octowego, acetonu i mieszanin acetonu (pkt 5) nie można ładować razem do jednego wagonu

a) z materiałami wybuchowymi klasy Ia- (c. m. 21);

b) z amunicją klasy Ib, punktów 3, 5r 7, 13 i 14 (c. m. 61).

(2)
Cieczy, wymienionych w punktach 1 do 4, nie można ładować do jednego wagonu ze środkami odchwaszczającymi, zawierającymi chlor, klasy IVa, punktu 16 (c. m. 401).
(3)
Nitrometanu (pkt 3) nie wolno ładować razem do jednego wagonu z materiałami wybuchowymi klasy la (c. m. 21).
(4)
Cieczy klasy IIIa nie wolno ładować razem do jednego wagonu ani z materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c. m. 371), ani z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

316

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, powinny być sporządzane oddzielne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

317

(1)
Naczynia, wymienione w punkcie 6a), i naczynia wagonów-zbiorników, próżne, po wyładowaniu zapalnych cieczy, wymienionych w punktach 1 i 2. albo aldehydu octowego, acetonu i mieszanin acetonu (pkt 5) powinny być dobrze zamknięte.
(2)
Naczynia, wymienione w punktach 6a) i b), mogą być ładowane do wagonów krytych i przewożone jako drobne przesyłki pośpieszne tylko wtedy, jeśli są to naczynia metalowe dobrze zamknięte.
(3)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 301 i powinna być podkreślona czerwonym kolorem.
(4)
Próżne naczynia i naczynia wagonów-zbiorników. po alkoholu metylowym (pkt 5) należy. zaopatrzyć w nalepki wzoru nr 3 (patrz Dodatek V).

318

Naczynia z cieczami, wymienionymi w punktach 1 i 2, jak również z aldehydem octowym, acetonem lub mieszaninami acetonu (pkt 5), w razie uszkodzenia podczas przewozu, powinny być niezwłocznie, wyładowane, a gdyby nie można ich w krótkim czasie naprawić, mogą być sprzedane bez dalszych formalności wraz z zawartością na rachunek nadawcy.

319-329

KLASA IIIb.

MATERIAŁY STAŁE ŁATWO ZAPALNE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

330

Spośród materiałów określonych w tytule plasy IIIb materiały wymienione pod c. m. 331 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 331 do 355. Materiały te uważa się wskutek, tego za materiały Załącznika I.

331

1. Materiały, które mogą się łatwo zapalić od iskier lokomotywy, np. mączka drzewna, trociny drzewne, wióry drzewne, wełna drzewna i celulozą drzewna, stary papier i odpadki pa-i pieni, wełna papierowa, trzcina (z wyjątkiem trzciny hiszpańskiej), sitowie, siano, słoma, również sucha (także słoma kukurydziana, ryżowa lub lniana), materiały włókiennicze pochodzenia roślinnego i odpadki materiałów włókienniczych pochodzenia roślinnego, korek sproszkowany lub ziarnisty, napęczniały lub nie, też z dodatkiem smoły lub innych materiałów nieskłonnych do samozapalenia się i drobne odpadki korkowe. Patrz również klasę II, cm. 201, punkty 7 i 9, oraz cm. 201 a pod a).

Uwaga. 1. Osłony i płyty sporządzone przez sprasowanie korka napęcznianego, także z dodatkiem smoły lub innych materiałów nieskłonnych do samozapalenia się, nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Korek nasycony materiałami skłonnymi do samozapalania się jest wyłączony od przewozu.

2. Siarka (również kwiat siarkowy),

3. Celoidyna, materiał wytwarzany przez niezupełne odparowanie alkoholu zawartego w kolodium i zawierający głównie bawełnę koloidową.

4. Celuloid w płytkach, arkuszach, prętach lub mikach.

5. Celuloid filmowy, tj. surowiec do wyrobu filmów bez emulsji w zwojach oraz wywołane filmy z celuloidu.

Uwaga. Filmy nie naświetlone i filmy naświetlone, lecz nie wywołane, są przedmiotami klasy VII (patrz c. m. 701, pkt 2).

6. Odpadki celuloidu i odpadki filmów celuloidowych.

Uwaga. Odpadki filmów nitrocelulozowych, mytych i poddanych dalszej przeróbce przez wygotowanie pod ciśnieniem, materiałami klasy la (patrz c. m. 21, pkt 5).

7. Nadtlenek benzoilu, zawierający nie mniej niż 10°/o, ale mniej niż 25 % wody.

Uwaga. Materiał ten, jeśli zawiera mniej niż 10% wody, nie jest dopuszczony do przewozu, a jeśli zawiera 25% i więcej wody nie podlega przepisom Załącznika I

8. a) Nitroceluloza słabo nitrowana (jak bawełna kolodiowa), tj. z zawartością azotu do 12,6%, dobrze stabilizowana ł zawierająca co najmniej 25% wody albo alkoholu (etylowego, propylowego, butylowego, anylowego lub ich mieszanin) albo ksylenu, albo mieszanin wody z alkoholem albo alkoholu z kamforą.

Uwaga. Nitroceluloza z zawartością azotu powyżej 12% jest materiałem klasy Ia (patrz c. m. 21 pkt 1).

b)
Nitroceluloza plastylikowana, zawierająca nie mniej niż 18% ftalonu butylu (palatinol C) lub innego plastyfikatora (zmiękczacza), także pod postacią płatków, zawierająca nie mniej niż 40°/o nitrocelulozy.

Uwaga. Płatki zawierające mniej niż 40% nitrocelulozy nie podlegają przepisom Załącznika 1.

Do a) i b) patrz Dodatek I c. m. 1101.

9. Fosfor czerwony (bezpostaciowy) i półtorasiarczek fosforu.

10. Kauczuk (guma) mielony i pył kauczowy (gumowy).

11. Miał węglowy z węgla kamiennego, z węgla brunatnego, z koksu, z węgla brunatnego lub z torfu, wyrabiany sztucznie (np. przez zmielenie lub w inny sposób) jak również zobojętniony (tj. pozbawiony skłonności do samozapalania), półkoks z węgla brunatnego.

Uwaga. 1. Pył naturalny, który opada przy wydobywaniu węgla koksu lub torfu, nie podlega przepisom Załącznika I.

2. Niezupełnie zobojętniony półkoks z węgla brunatnego nie jest dopuszczony do przewozu.

12
. Masa do oczyszczania gazu świetlnego bazowana na tlenku żelaza, używana.

Uwaga. Jeśli używana masa do oczyszczania gazu świetlnego była dobrze przechowywana i przewietrzana, a nadawca potwierdził to w liście przewozowym przez zamieszczenie oświadczenia "Dobrze przechowywano i przewietrzano", wówczas nie podlega ona przepisom Załącznika I.

13. Naftalina surowa lub rafinowana. Patrz również c. m 331 a.

331a

Naftalina w postaci kulek lub łusek (pkt 13) nie podlega przepisom Załącznika I, jeśli jest zapakowana do dobrze zamkniętego pudełka z tektury lub drewna, przy czym waga jednego pudełka nie może przekraczać 1 kg, a najwyżej 10 takich pudełek zapakowano do skrzyni drewnianej.

2.

Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

332

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, ażeby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz.
(2)
Materiały, z których są zrobione opakowania i ich zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowania oraz ich zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, by nie rozluźniały się w czasie przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Materiały stałe powinny być dobrze ułożone w swych opakowaniach, a opakowanie wewnętrzne powinno być dobrze umocowane w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości; powinny być one zwłaszcza chłonne, jeśli zawartość jest płynna lub może wydzielać płyny

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

333

Materiały, wymienione w punktach 1 i 2, jeśli są wysyłane jako drobne przesyłki pośpieszne, należy pakować do drewnianego opakowania; do przewozu mączki drzewnej, trocin drzewnych, węgła drzewnego, korka sproszkowanego lub ziarnistego, drobnych odpadków korkowych (pkt 1) i siarki (pkt 2) można używać do opakowania również mocnych worków papierowych albo worków z juty gęsto tkanej.

334

Celoidyna (pkt 3) powinna być tak opakowana, aby nie wysychała.

335

(1)
Celuloid w płytach, arkuszach, prętach lub rurkach (pkt 4) powinien być zapakowany w opakowanie drewniana lub w trwały papier pakowy. Opakowanie papierowe powinno być umieszczone:

a) w klatkach z okładzin albo

b) w ramach z desek, których brzegi wystają poza ramy papierowe i które powinny być ściągnięte taśmami żelaznymi, albo

c) w opakowaniu ze szczelnej tkaniny.

(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż:

120 kg, jeśli zawiera rurki zapakowane w skrzynie, klatki z okładzin lub ramy z desek,

75 kg, jeśli zawiera rurki w opakowaniu z tkaniny,

120 kg, jeśli zawiera pręty.

336

(1)
Celuloid filmowy w zwojach i wywołane filmy z celuloidu (pkt 5) należy pakować w opakowanie drewniane lub w pudełka tekturowe.
(2)
Filmy wywołane, jeśli są wysyłane jako drobne przesyłki pośpieszne, należy pakować w pudełka z drzewa, z blachy białej, z cienkiej blachy aluminiowej lub w twardą tekturę i następnie umieszczać w skrzyniach drewnianych. Ten sposób opakowania powinien nadawca zaświadczyć w liście przewozowym wzmianką "Opakowanie przesyłki pośpiesznej."

337

(1)
Odpadki celuloidu i odpadki filmów celuloidowych (pkt 6) należy pakować w opakowanie drewniane. Odpadki celuloidu można jednak pakować w worki z płótna lnianego lub z juty gęsto tkanej, jeśli przedtem są opakowane w trwały papier pakowy lub w odpowiednią tkaninę sztuczną albo jeśli nadawca zaświadczy, że odpadki celuloidu nie zawierają odpadków w formie pyłu; jednak drobne przesyłki pośpieszne pozwala się umieszczać tylko w opakowaniu drewnianym,
(2)
Sztuka przesyłki opakowana w surowe płótno lub w jutę nie powinna ważyć więcej niż 40 kg, jeśli opakowanie jest pojedyncze, a 80 kg, i jeśli opakowanie jest podwójne.

338

(1)
Nadtlenek benzoilu (pkt 7) powinien być umieszczony, w ilościach najwyżej po 2 kg, w opakowaniu nieprzemakalnym. Opakowania takie należy umieszczać pojedynczo lub po kilka w skrzyniach drewnianych.
(2)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 35 kg.

339

(1)
Materiały wymienione w punkcie 8 a) należy pakować w taki sposób, by opakowanie nie przepuszczało cieczy, mianowicie:

a) w naczynia drewniane lub w nieprzemakalne beczki tekturowe; te naczynia i beczki powinny być wyłożone od wewnątrz materiałem nie przepuszczającym cieczy albo

b) w beczki powleczone od wewnątrz warstwą cynku lub ołowiu, albo

c) w beczki z blachy białej, cynkowej lub aluminiowej, które należy układać pojedynczo lub po kilka w skrzyniach drewnianych, przekładając, materiałem wypełniającym.

(2)
Nitrocelulozę z dodatkiem ksylenu (pkt 8 b) można pakować tylko w naczynia metalowe.
(3)
Materiały wymienione w punkcie 8 b) należy pakować:

a) w opakowanie drewniane, dobrze wyłożone mocnym papierem, albo w naczynia z blachy cynkowej lub aluminiowej, albo

b) w mocne beczki tekturowe, albo

c) w naczynia blaszane; naczynia te i ich zamknięcia powinny być zaopatrzone w urządzenia zabezpieczające, które ustępują pod słabym ciśnieniem wewnętrznym bez szkody dla wytrzymałości naczynia lub jego zamknięcia.

(4)
Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg, a jeśli da się przetaczać, nie więcej niż 300 kg; jednakże przy użyciu beczki tekturowej nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.

340

(1)
Fosfor czerwony (pkt 9) należy pakować:

a) w naczynia lub bańki z blachy żelaznej lub, białej, które pojedynczo lub po kilka należy układać w mocnych skrzyniach drewnianych; sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 100 kg; albo

b) w naczynia szklane lub kamionkowe o grubości ścian co najmniej 3 mm; pojedyncze naczynie nie może zawierać więcej niż 12,5 kg fosforu. Naczynia te należy układać pojedynczo lub po kilka w mocnych skrzyniach drewnianych, przekładając materiałem wypełniającym; sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 100 kg; albo

c) w bębny metalowe lub w mocne beczki żelazne, które - jeśli ważą więcej niż 200 kg - powinny być zaopatrzone od zewnątrz w obręcze wzmacniające i w obręcze do przetaczania.

(2)
Półtorasiarczek fosforu (pkt 9) należy pakować do szczelnych naczyń metalowych, które należy układać, przekładając materiałem wypełniającym, w skrzyniach drewnianych ze ścianami z desek ściśle sfugowanych. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.

341

Materiały wymienione w punkcie 10 należy pakować do naczyń szczelnych i dobrze zamykających się.

342

(1)
Materiały wymienione w punkcie 11 należy pakować w naczynia metalowe lub drewniane albo do worków z kilku warstw papieru, albo do worków z mocnego papieru lub z juty, albo do worków z innych materiałów.
(2)
Jednakże dla sztucznie wyrabianego miału z węgla kamiennego, węgla brunatnego lub torfu można używać naczyń drewnianych i worków tylko wtedy, gdy miał, po wysuszeniu na gorąco, jest zupełnie ostudzony.
(3)
Co do wzmianek w liście przewozowym patrz c. m. 349 (3).

343

(1)
Masa do oczyszczania gazu świetlnego bazowana na tlenku żelaza, używana (pkt 12), powinna być pakowana do naczyń blaszanych.
(2)
W przesyłkach wagonowych można ją również przewozić bez opakowania według c. m. 350 (3).

344

(1)
Naftalinę (pkt 13) należy pakować do dobrze zamykających się beczek lub skrzyń albo do dobrze zamkniętych wytrzymałych worków z tkaniny., albo do dobrze zamkniętych worków z czterech warstw papieru.
(2)
W przesyłkach wagonowych można ją również przewozić bez opakowania według c. m. 350 (4).

3. Pakowanie razem.

345

Spośród materiałów wymienionych pod c. m. 331 mogą być łączone w jedną sztuką przesyłki razem z sobą lub z innymi towarami tylko materiały niżej wymienione i to tylko pod następującymi warunkami:

a) razem z sobą: materiały wymienione w tym samym punkcie w przepisanym opakowaniu. Sztuka przesyłki, w której zapakowano razem przez owinięcie w tkaninę celuloid w prętach i rurkach, nie może ważyć więcej niż 75 kg;

b) materiały wymienione w punktach 3 i 5 z towarami, które nie są objęte Załącznikiem I. Materiały te, opakowane według przepisów dla sztuk przesyłki, należy łączyć z innymi razem pakowanymi towarami w naczyniu zbiorowym.

Uwaga. Ograniczenia podane pod niniejszą c, m. nie obejmują materiałów wymienionych w punkcie 1, jeżeli używa się ich jako materiałów do pakowania lub wypełniających.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

346

Każda sztuka przesyłki, zawierająca filmy wymienione w punkcie 5, powinna być zaopatrzona w napis "Film". Napis ten powinien być sporządzony w jednym z języków urzędowych kraju nadania, a oprócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub osobne umowy zawarte między zarządami kolejowymi nie stanowią inaczej.

347

(1)
Każda sztuka przesyłki, zawierająca materiały wymienione w punktach 4 do 9, powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 2.
(2)
Nalepkę, o której mowa pod (1), należy umieszczać na sztukach przesyłki, w których są zapakowane materiały wymienione w punkcie 5 razem z innymi materiałami, przedmiotami lub towarami według c. m. 345.
(3)
Przy przewozie w przesyłkach wagonowych sztuki przesyłki nie muszą być zaopatrywane w nalepki według wzoru nr 2 (patrz również c. m. 352).

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

348

Materiały wymienione w punktach 1, 2, 5, i 6 dopuszcza się do przewozu jako drobne przesyłki pośpieszne tylko wtedy, gdy są opakowane według przepisów c. m. 333, 336 (2) i-337 (1),

C. Wzmianki w liście przewozowym.

349

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie towaru wydrukowanej kursywą pod c. m. 331. Jeśli w punkcie 1 nie jest podana nazwa danego materiału, należy wpisać jego nazwę handlową z dodaniem "Towar klasy III b, punkt 1." Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
Co do wzmianek w liście przewozowym dotyczących filmów (pkt 5) nadawanych w drobnych przesyłkach pośpiesznych patrz c. m. 336 (2).
(3)
W odniesieniu do wyrabianego sztucznie miału z węgla kamiennego, węgła brunatnego i torfu (pkt 11). zapakowanego do naczyń drewnianych lub w worki (patrz c. m. 342 (2), nadawca powinien zamieścić w liście przewozowym oświadczenie: Materiał zupełnie ostudzony po wysuszeniu na gorąco".
(4)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłki, w których materiały wymienione w punktach 3 i 5 zostały zapakowane razem z innymi towarami, należy również umieścić wzmianki, o których mowa pod (1) i - w danym przypadku - pod (2).

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowani a.

350

(1)
Nie opakowane materiały wymienione w punktach 1 i 2 należy ładować do wagonów krytych lub niekrytych pod oponami. Do przewozu trzciny i sitowia bez liści i bez kiści, dobrze ułożonych, dozwala się używać w miesiącach od października do kwietnia również wagonów niekrytych bez opon. Dla trocin drzewnych wolno używać również wagonów niekrytych bez opon, jeśli ładunek jest przykryty w całości (bez przerw) w inny sposób, np. deskami lub odpadkami drewna.
(2)
Materiały wymienione w punktach 4, 5, 6, 8 i 9 należy ładować do wagonów krytych, których okna (otwory przewietrzne) powinny być zamknięte.
(3)
Nie opakowaną masę do oczyszczania gazu świetlnego bazowaną na tlenku żelaza (pkt 12) należy ładować do żelaznych wagonów z ruchomymi przykrywami lub niekrytych wagonów żelaznych pod oponami niezapalnymi.
(4)
Nie opakowaną naftalinę (pkt 13) należy ładować do żelaznych wagonów z ruchomymi przykrywami albo do niekrytych wagonów żelaznych pod oponami niezapalnymi, albo do wagonów niekrytych, których podłoga powinna być wyłożona oponą ze szczelnej tkaniny, a które powinny być, przykryte oponami niezapalnymi.
(5)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi, przy przewozie materiałów wymienionych w punktach 3 do 8, patrz Dodatek IV.

351

(1)
Sztuki przesyłki, zawierające materiały niniejszej klasy, można łączyć w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, których przewóz luzem jest dozwolony, można nadawać do przewozu również w małych pojemnikach.
(3)
Zakazy ładowania razem, przewidziane pod c. m. 353, obowiązują również w odniesieniu do zawartości małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

352

Przy przewozie materiałów wymienionych w punktach 4 do 9 należy po obydwu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 2.

E. Zakaz ładowania razem.

353

(1)
Materiałów klasy III b nie można ładować razem do jednego wagonu:

a) z materiałami podtrzymującymi palenie klasy III c (c. m. 371),

b) z materiałami radioaktywnymi klasy IV b (c. m. 451).

(2)
Siarki (pkt 2) i czerwonego fosforu (pkt 9) nie można ładować razem do jednego wagonu ze środkami odchwaszczającymi zawierającymi chlor klasy IV a, punktu 16 (c. m. 401).

354

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowania. Inne przepisy.

355

Nie ma przepisów.

356-369

KLASA IIIc.

MATERIAŁY PODTRZYMUJĄCE PALENIE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

370

Spośród materiałów określonych w tytule klasy IIIc materiały wymienione pod c. m. 371 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 371 do 393. Materiały te uważa się wskutek tego za materiały Załącznika I.

Uwaga. Materiały podtrzymujące palenie, gdy są zmieszane z materiałami palnymi, są wyłączone od przewozu, jeśli pod działaniem ognia mogą być doprowadzone do wybuchu i jeśli zarówno na uderzenie jak i tarcie są bardziej wrażliwe od dwunitrobenzonu, chyba że są wyraźnie wymienione w klasach Ia lub Ic.

371

1. Kwas azotowy, zawierający więcej niż 70% czystego kwasu (HNO3). Patrz również c. m. 371a pod a).

Uwaga. Kwas azotowy zawierający najwyżej 70% czystego kwasu (HNO3) jest materiałem klasy V (patrz c. m. 501, pkt 1e).

2. Mieszaniny kwasu siarkowego z kwasem azotowym, zawierające więcej niż 30% czystego kwasu azotowego (HNO3). Patrz również c. m. 371 a pod a).

Uwaga. Co do innych mieszanin kwasu siarkowego z kwasem azotowym patrz c. m. 501, pkt 1f.

3. Nadtlenek wodoru i roztwory wodne nadtlenku wodoru zawierające ponad 60% nadtlenku wodoru.

Uwaga. Co do roztworów wodnych nadtlenku wodoru zawierających najwyżej 60% nadtlenku wodoru patrz c. m. 501 pkt 11.

4. Czteronitrometan, nie zawierający zapalnych zanieczyszczeń. Patrz również c. m. 371 a pod a).

Uwaga. Czteronitrometan zawierający zapalne zanieczyszczenia jest wyłączony od przewozu.

5. Kwas nadchloranowy w roztworach wodnych zawierających nie mniej niż 50%, ale najwyżej 72,5% czystego kwasu (HClO4). Patrz również c. m. 371 a pod a).

Uwaga Kwas nadchloranowy w roztworach wodnych zawierających najwyżej 50% czystego kwasu (HClO4) jest materiałem klasy V [patrz c. m. 501, pkt 1i) ]. Roztwory wodne kwasu nadchloranowego, zawierające powyżej 72,5% czystego kwasu, jak również mieszaniny kwasu nadchloronowego z cieczą inną niż woda są wyłączone od przewozu.

6. a) Chlorany;

Uwaga. Chloran amonu nie jest dopuszczony do przewozu.

b)
nadchlorany [z wyjątkiem nadchloranu amonu, patrz punkt 7);
c)
chloryn sodu i chloryn potasu;
d)
mieszaniny wymienionych pod a), b) i c) chloranów, nadchloranów i chlorynów między sobą.

Do a), b), c) id) patrz również c. m. 371 a pod. b)

Uwaga. Mieszaniny chloranu sodu, chloranu potasu lub chloranu wapnia z chlorkiem hygroskopijnym (jak chlorek magnezu lub chlorek wapnia), nie zawierające więcej niż 50% chloranu, są materiałami klasy IVa (patrz c. m. 401, pkt 16).

7. Nadchloran amonu. Patrz również c. m. 371 a pod b).

8. a) Azotan amonu, zawierający nie więcej niż 0,4% substancji zapalnych;

Uwaga. Azotan amonu, zawierający ponad 0,4% substancji zapalnych, nie jest dopuszczony do przewozu, chyba że jest częścią składową materiału wybuchowego z c. m. 21 pkt 10.

b)
mieszaniny azotanu amonu z siarczanem amonu lub fosforanem amonu, które zawierają ponad 40% azotanu, a nie zawierają więcej niż 0,4% materiałów zapalnych;
c)
mieszaniny azotanu amonu z materiałem obojętnym (np. ziemia okrzemkowa, węglan wapnia, chlorek wapnia), które zawierają ponad 65% azotanu, a nie zawierają więcej niż 0,4% materiałów zapalnych.

Do a), b) i c) patrz również cm. 371 a pod b).

Uwaga. 1. Mieszaniny azotanu amonu z siarczanem amonu lub fosforanem amonu, zawierające najwyżej 40% azotanu, oraz mieszaniny azotanu amonu z nieorganicznym materiałem biernym, zawierające najwyżej 65% azotanu, nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Przy mieszaninach wymienionych pod c) mogą być uważane za materiały bierne tylko nieorganiczne materiały niezapalne i podtrzymujące palenie.

3. Nawozy sztuczne zmieszane, w których łączna zawartość azotu w azotanach i amoniaku nie przekracza 14% albo w których zawartość azotu w azotanach nie przekracza 7%, nie podlegają przepisom Załącznika I.

9. a) Azotan sodu;

b)
mieszaniny azotanu amonu z azotanem sodu, azotanem wapnia, azotanem potasu lub azotanem magnezu.

Do a) i b) patrz również c. m. 371 a pod b).

Uwaga. 1. Mieszaniny azotanu amonu z azotanem wapnia lub azotanem magnezu lub obydwoma z nich, które zawierają mniej niż 10% azotanu amonu, nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Worki z tkanin po azotanie sodu niezupełnie oczyszczone z azotanu, którym są przepojone, są materiałem klasy II (patrz c. m. 201, pkt 11).

10. Azotyny nieorganiczne. Patrz również c. m. 371 a pod b).

Uwaga. Azotyn amonu i mieszaniny nieorganicznego azotynu z solą amonu nie są dopuszczone do przewozu.

11. a) Nadtlenek sodu i mieszaniny zawierające nadtlenek sodu, nie bardziej niebezpieczne od niego;

b)
nadtlenek baru,
c)
nadmanganiany sodu, potasu i wapnia.

Do a), b) i c) patrz również c. m. 371 a pod b).

Uwaga. Nadmanganian amonu oraz mieszaniny nadmanganianu z solą amonu są dopuszczone do przewozu.

12. Trójtlenek chromu (zwany też kwasem chromowym lub bezwodnikiem chromowym). Patrz również c. m, 371 a pod b)

13. Opakowanie próżne, nie oczyszczone, po chloranach, nadchloranach, chlorynach lub nieorganicznych azotynach. Patrz również c. m. 392.

371a

Materiały, nadane do przewozu na niżej podanych warunkach, nie są uważane za materiały Załącznika I:

a) materiały wymienione w punktach 1, 2, 4 i 5 w ilościach do 200 g każdego z nich, jeśli są zapakowane do naczyń szczelnie zamkniętych, odpornych na działanie zawartości; najwyżej 10 sztuk takich naczyń należy ułożyć do skrzyni drewnianej wyłożonej obojętnym materiałem chłonnym;

b) materiały wymienione w punktach 6 do 12 w ilościach do 10 kg, zapakowane najwyżej po 2 kg do naczyń szczelnie zamkniętych, odpornych na działanie zawartości; naczynia te należy ułożyć w mocnych szczelnych opakowaniach drewnianych lub blaszanych, posiadających szczelne zamknięcie.

2.

Przepisy o przewozie.

(Przepisy dotyczące próżnych opakowań podane są pod F).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

372

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, ażeby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz.
(2)
Materiały, z których są zrobione opakowanie i jego zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani nie powinny powodować rozkładu zawartości, ani nie powinny tworzyć z zawartością związków szkodliwych lub niebezpiecznych.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i stałe, by nie rozluźniały się w czasie przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu.
(4)
Przy materiałach płynnych należy zostawić przestrzeń wolną takiej wielkości, by tworzące się wskutek działania ciepła ciśnienie wewnętrzne przy uwzględnieniu powietrza zawartego w naczyniach nie narażało hermetyczności naczynia.
(5)
Jeśli naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tp. są przepisane lub dozwolone, to powinny być one układane w opakowaniu ochronnym, przekładane materiałem wypełniającym. Jako materiałów wypełniających należy używać materiałów niepalnych (np. azbest, wełna szklana, ziemia chłonna, ziemia okrzemkowa itp.), które się mogą tworzyć z zawartością naczynia niebezpiecznych związków. Jeśli zawartość jest płynna, to materiały wypełniające powinny być ponadto chłonne, a co do ilości powinny odpowiadać objętości płynów; w żadnym razie grubość wewnętrznej warstwy chłonnej nie powinna być mniejsza niż 4 cm.

Butelki i inne naczynia szklane muszą być wolne od wad, które obniżałyby ich odporność. W szczególności ciśnienie wewnętrzne musi być osłabione. Grubość ścian nie może być w żadnym przypadku mniejsza niż 2 mm; nie może ona być mniejsza niż 3 mm, jeśli naczynie wraz z zawartością waży więcej niż 35 kg.

Zamknięcie musi być zabezpieczone przez urządzenie dodatkowe, jak przykrywa, kapsel, zalakowanie, przewiązanie lub tp., które zapobiegałoby wszelkiemu rozluźnieniu podczas przewozu,

(6)
Sztuki przesyłki, które zawierają naczynia kruche, i sztuki przesyłki, które są przeznaczone do przenoszenia, przy przewozie jako przesyłki drobne nie mogą ważyć więcej niż 75 kg i powinny być zaopatrzone w uchwyty. Sztuki przesyłki, które mogą być przetaczane, nie mogą ważyć więcej niż 400 kg, a jeśli ważą więcej niż 275 kg muszą być zaopatrzone w obręcze do przetaczania.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

373

(1)
Materiały wymienione w punktach 1 i 2 należy pakować:

a) do balonów szklanych lub butelek szklanych, zaopatrzonych w zatyczkę szklaną porcelanową, kamionkową lub tp.; naczynia te należy umieszczać w koszach lub w mocnych skrzyniach drewnianych w pozycji stojącej i dobrze umocowanej; albo

b) do naczyń metalowych, które nie mogą ulegać działaniu przewożonych w nich kwasów ani ewentualnie zawartych w tych kwasach zanieczyszczeń.

(2)
Naczynia można napełniać najwyżej do 93% ich pojemności.
(3)
Co do przewozu w wagonach - cysternach i w pojemnikach-cysternach patrz c. m. 387.

374

(1)
Nadtlenek wodoru i jego roztwory wodne, zawierające ponad 60% nadtlenku wodoru (pkt 3) należy pakować do naczyń metalowych, które mają stałą podstawę, nie dopuszczającą do przewrócenia się, a u góry mają otwór zabezpieczający równowagę pomiędzy ciśnieniem wewnętrznym a ciśnieniem atmosfery. Otwór ten powinien być zaopatrzony od wewnątrz w urządzenie, które pod każdym względem zabezpieczy od wytryskiwania płynu na zewnątrz, oraz powinien być zabezpieczony od zewnątrz przykrywą ze szczeliną wykluczającą jednak dostawanie się pyłu do wnętrza. Naczynia można napełniać najwyżej do 93% ich zawartości.
(2)
Co do przewozu w wagonach-cysternach i pojemnikach-cysternach patrz c. m, 387.

375

(1)
Czteronitrometanem (pkt 4) należy wypełniać butle szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tp., albo z masy plastycznej, które mają korek niepalny; butle te należy układać do skrzyń drewnianych o pełnych ścianach, przekładając ziemiami chłonnymi. Naczynia te można wypełniać najwyżej do 93% ich zawartości.
(2)
Co do przewozu w wagonach-cysternach i pojemnikach-cysternach patrz c. m. 387.

376

(1)
Kwasem nadchlorowym w roztworach wodnych zawierających więcej niż 50% czystego kwasu (pkt 5) należy wypełniać butle szklane, mające zatyczkę szklaną; butle te nalepy układać do skrzyń drewnianych o pełnych ścianach, przekładając ziemiami chłonnymi. Naczynia te można wypełniać najwyżej do 93% ich zawartości.
(2)
Co do przewozu w wagonach-cysternach i pojemnikach-cysternach patrz c. m. 387.

377

(1)
Materiały wymienione w punktach 6 i 7 należy pakować:

a) wymienione w punktach 6a), c), d) i 7): do beczek metalowych; dopuszcza się również beczki z dobrze sfugowanymi klepkami, wyłożone od wewnątrz wytrzymałym papierem;

b) wymienione w punkcie 6b): do puszek metalowych albo do beczek z metalu lub twardego drzewa.

(2)
Co do przewozu luzem patrz c. m. 386

378

(1)
Materiały wymienione w punktach 8, 9 i 10 należy pakować do beczek, skrzyń albo do mocnych worków. Jeśli materiał jest bardziej higroskopijny niż azotan sodu wówczas worki albo powinny być nieprzepuszczalne, albo powinny składać się z kilku warstw, z których jedna jest nieprzepuszczalna.
(2)
Co do przewozu luzem patrz c. m. 386.

379

(1)
Materiały wymienione w punkcie 11 a) należy pakować:

a) w beczki stalowe albo

b) w naczynia blaszane, z blachy powleczonej ołowiem lub z blachy białej, które należy następnie układać w zewnętrznych skrzyniach drewnianych, szczelnie wyłożonych od wewnątrz osłoną metalową.

(2)
Przy przewozie materiałów wymienionych w punkcie 11 a) w przesyłkach wagonowych można naczynia z blachy białej układać tylko w żelaznych koszach ochronnych.
(3)
Materiały wymienione w punktach 11b) i 11c) należy pakować:

a) w niepalne naczynia, które mają zamknięcia hermetyczne i równocześnie niepalne. Jeśli niezapalne naczynia są kruche, to każde z nich musi być owinięte w tekturę falistą i włożone do skrzyni drewnianej, wyłożonej od wewnątrz wytrzymałym papierem;

b) w beczki z drzewa twardego z dobrze sfugowanymi klepkami, wyłożone od wewnątrz wytrzymałym papierem.

380

Trójtlenek chromu (pkt 12) należy pakować:

a) w dobrze zamykające się naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tp., które należy następnie układać w skrzyniach drewnianych przekładając obojętnymi i chłonnymi materiałami wypełniającymi; albo

b) w beczki metalowe.

3. Pakowanie razem.

381

Materiały wymienione w jednym z punktów cm. 371 nie mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki ani z innymi materiałami tego samego punktu, ani z materiałami wymienionymi w innych punktach tejże c. m., ani z materiałami lub przedmiotami innych klas, ani też z innymi towarami.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

382

(1)
Każda sztuka przesyłki, zawierająca materiał wymieniony w punktach 1 do 5, powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 4. Jeśli materiały te zapakowano do naczyń kruchych, które następnie umieszczono w skrzyniach lub innych opakowaniach ochronnych w ten sposób, że nie są od zewnątrz widoczne, wówczas sztuki przesyłki należy zaopatrzyć ponadto w nalepki według wzorów nr 7 i nr 8. Nalepki według wzoru nr 7 należy umieścić u góry po obu przeciwległych stronach, przy użyciu skrzyń albo w odpowiedni sposób przy użyciu innego rodzaju opakowania.
(2)
Każda sztuka przesyłki, zawierająca materiały wymienione w punktach 10 i 11b), powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 3,
(3)
Przy przewozie w przesyłkach wagonowych sztuki przesyłki nie muszą być zaopatrywane w nalepki według wzorów nr 3 i nr 4, o których mowa pod (1) i (2) (patrz również c. m. 309).

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

383

Materiały wymienione w punktach 1 do 5 dopuszcza się do przewozu jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

384

Nazwa towaru w liście 'przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 371. Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.

D. Sprzęt ł urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

a. Dla sztuk przesyłki

385

(1)
Materiały wymienione w punktach 1 i 2, zapakowane do balonów szklanych lub innych naczyń kruchych, należy ładować do wagonów niekrytych.

Można je jednak ładować do wagonów krytych lub do wagonów niekrytych pod oponami, jeśli naczynia kruche ułożono w skrzyniach drewnianych o pełnych ścianach, przekładając materiałem wypełniającym, stosownie do postanowień c. m. 372 (5). Sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 55 kg.

(2)
Wagony, służące do przewozu materiałów klasy IIIc, należy przed załadowaniem gruntownie oczyścić, a w szczególności starannie oczyścić z wszelkich pozostałości zapalnych (słoma, siano, papier itp.).
(3)
Wszelkie naczynia kruche każdej przesyłki powinny spoczywać na podstawie stałej i powinny być w ten sposób umocowane, by uniknąć przesunięcia lub przechylenia się zawartości.
(4)
Zabrania się używania do umocowania słomy albo innych materiałów zapalnych.
(5)
Jeśli jedna przesyłka składa się z balonów szklanych i butelek kamionkowych, to takie naczynia różnego rodzaju należy grupować oddzielnie.
(6)
Naczynia metalowe, zawierające materiały wymienione w punktach 1, 2 i 3, należy ładować do wagonów niekrytych w ten sposób, by otwory tych naczyń znajdowały się u góry i aby naczynia te nie mogły się przesuwać.
(7)
Jeśli inne sztuki przesyłki aniżeli beczki żelazne z materiałami wymienionymi w punktach 6, 8, 9 i 10 ładuje się do wagonów niekrytych, to te sztuki przesyłki należy przykrywać oponą.
(8)
Materiały wymienione w punktach 10 i 11 b) należy umieszczać w wagonach oddzielnie od artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych.
(9)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi patrz Dodatek IV.

b. Dla przewozu luzem.

386

(1)
Spośród materiałów stałych klasy IIIc tylko materiały wymienione w punktach 6a), 6b), 6d), 7, 8 i 9 można przewozić luzem, a mianowicie:

a) materiały wymienione w punktach 6a), 6b), 6d) i 7:

1. w wagonach-kadziach metalowych, które należy przykrywać nieprzepuszczalną i niezapalną oponą,

2. w szczelnych pojemnikach metalowych, w których produkt nie ma styczności z drzewem lub innym materiałem zapalnym;

b) materiały wymienione w punktach 8 i 9:

1. w wagonach metalowych, w których produkt nie ma styczności z drzewem lub innym materiałem zapalnym,

2. w wagonach drewnianych, których podłoga i ściany są wyłożone w swej całości osłoną nieprzepuszczalną i niepalną albo impregnowane szkłem wodnym lub innym podobnym materiałem.

(2)
Jeśli są używane wagony niekryte, to powinny one być przykryte daszkiem oraz nieprzepuszczalną i niezapalną oponą.
(3)
Wagony, w których przewożono materiały wymienione w punktach 6a), 6b), 6d), 7 i 9, należy po wyładowaniu wymyć bieżącą wodą.
(4)
Co do używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi patrz Dodatek IV.

c. Dla wagonów-cystern i pojemników-cystern.

387

(1)
Materiały, wymienione w punktach 1 do 5, można przewozić w wagonach-cysternach i pojemnikach-cysternach. Cysterny i ich zamknięcia muszą odpowiadać ogólnym przepisom o opakowaniu przewidzianym pod c. m. 372 (i), (2), (3) i (4).
(2)
Cysterny z materiałami, wymienionymi w punktach 1 i 2, muszą odpowiadać warunkom przepisanym dla naczyń metalowych (patrz c. m. 373 (1) b)).
(3)
Zamknięcie cystern z nadtlenkiem wodoru lub jego roztworami wodnymi zawierającymi ponad 60% nadtlenku wodoru (punkt 3) musi być takie, aby wewnątrz cysterny nie wytwarzało się nadciśnienie, a także aby ciecz nie wytryskiwała na zewnątrz oraz pył nie mógł się dostawać do cysterny.
(4)
Cysterny z płynami wymienionymi w punktach 1 do 5 można napełniać najwyżej do 95% pojemności.

d. Dla małych pojemników.

388

(1)
Z wyjątkiem kruchych sztuk przesyłki i sztuk przesyłki z nadtlenkiem wodoru (punkt 3) lub czteronitrometanem (punkt 4) można łączyć materiały niniejszej klasy w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, których przewóz luzem jest dozwolony, można nadawać do przewozu również w małych pojemnikach.
(3)
Zakazy ładowania razem przewidziane pod c. m. 390 obowiązują również w odniesieniu do zawartości małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

389

(1)
Przy przewozie materiałów wymienionych w punktach 1 do 5 należy po obydwu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 4.
(2)
Przy przewozie materiałów wymienionych w punktach 10 i 11b) należy po obydwu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 3.

E. Zakaz ładowania razem.

390

(1)
Materiałów klasy IIIc nie można ładować razem do jednego wagonu:

a) z materiałami wybuchowymi klasy Ia (c. m. 21),

b) z amunicją klasy Ib punktów 3 i 5 do 15 (c. m. 61),

c) z tlenochlorkiem węgla, wymienionym w punkcie 7 klasy Id (c. m. 131),

d) z materiałami samozapalnymi klasy II (c. m. 201), jeśli one nie są zapakowane do skrzyń metalowych,

e) z materiałami płynnymi łatwo zapalnymi klasy IIIa (c. m. 301),

f) z materiałami stałymi łatwo zapalnymi klasy IIIb (c. m. 331),

g) z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c. m. 451).

(2)
Chloranów (pkt 6 lit. a), chlorynów (pkt 6 lit. c) i mieszanin chloranów, nadchloranów i chlorynów (pkt 6 lit. d) nie można ładować do jednego wagonu razem z mieszaninami kwasu siarkowego z kwasem azotowym c. m. 371, punktu 2, ani z kwasem siarkowym lub mieszaninami zawierającymi kwas siarkowy punktu 1, ani z bezwodnikiem kwasu siarkowego punktu 8, ani też z kwasem chlorosulfonowym punktu 9 klasy V (c. m. 501).

Poza tym nie można ładować do jednego wagonu materiałów wymienionych w punktach 6 i 7 razem z aniliną, wymienioną w punkcie 17 klasy IVa (c. m. 401).

(2)
Chloranów (pkt 6 lit. a) i azotynów (punkt 10) nie można ładować do jednego wagonu razem z azotanem amonu (pkt 8 lit. a), ani z mieszaninami bazowanymi na azotanie amonu [pkt 8 lit. b) i lit. c)], ani solami amonu z mieszaninami na bazie soli amonu.
(3)
Materiałów wymienionych w punktach 1, 2 i 5 nie można ładować do jednego wagonu razem z azotkiem baru (punkty 11 i 12) ani z azotkiem sodu, ani ze środkami odchwaszczającymi, zawierającymi chlor, wymienionymi w punkcie 16 klasy IVa (c. m. 401).

391

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (art. 6 § 9, ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

392

(1)
Nie oczyszczone opakowania po chloranach, nadchloranach, chlorynach lub nieorganicznych azotynach (pkt 13) powinny być zamknięte i tak samo szczelne, jak były w stanie napełnionym. Opakowania, które na zewnątrz są zanieczyszczone resztkami po ich dawnej zawartości, nie są dopuszczone do przewozu.
(2)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 371. Nazwę tę należy podkreślić czerwonym kolorem.
(3)
Próżne worki z tkanin po azotanie sodu, jeśli nie są zupełnie oczyszczone z azotanu sodu, którym przesiąkły, podlegają przepisom klasy II (patrz c. m. 209).

Inne naczynia, nie oczyszczone z materiałów klasy IIIc, muszą odpowiadać takim samym przepisom, jakby były w stanie napełnionym.

393

Materiały wymienione w punktach 10 i 11b) należy w magazynach umieszczać z daleka od artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych.

394-399

KLASA IVa.

MATERIAŁY TRUJĄCE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

400

Spośród materiałów określonych w tytule klasy IV materiały wymienione pod c. m. 401 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 401 do 431. Materiały te uważa się wskutek tego za materiały Załącznika I.

401

1. Kwas cyjanowodorowy, zawierający najwyżej 3% wody, bądź wchłonięty zupełnie przez masę porowatą, bądź w stanie płynnym. Kwas cyjanowodorowy powinien być ustalony przez dodanie innego materiału, a naczynia napełnione tym kwasem nie wcześniej niż przed jednym rokiem.

Uwaga. Kwas cyjanowodorowy w naczyniach napełnionych wcześniej niż przed jednym rokiem oraz kwas cyjanowodorowy o innym składzie nie są dopuszczone do przewozu.

2. Roztwory cyjanku potasu i cyjanku sodu; roztwory wodne kwasu cyjanowodorowego z zawartością najwyżej 20% czystego kwasu (HCN) Patrz również c. m. 401a, pod a) i b).

Uwaga. Roztwory kwasu cyjanowodorowego z zawartością powyżej 20% czystego kwasu (HCN) nie są dopuszczone do przewozu.

3. Preparaty arsenowe ciekłe lub w roztworach, jak kwas arsenowy, również w roztworach, arsenin sodu w roztworze itp. Patrz również c. m. 401 a pod a) i b).

4. Czteroetylan ołowiu i mieszaniny czteroetylanu ołowiu z chlorowcowanymi związkami organicznymi (etyl skroplony). Patrz również c. m. 401a; pod a) t b).

5. a) Siarczan dwumetylu;

b)
trujące substancje organiczne przeznaczone do ochrony roślin i drewna oraz zniszczenia gryzoni, jak trujące estry kwasu fosforowego i kwasu toifosforowego oraz preparaty zawierające estry fosforowe, naftylotoimoczniki i naftylomoczniki, preparaty naftylomocznikowe oraz preparaty naftylotiomocznikowe; nikotyna i preparaty zawierające nikotynę;
c)
zboże nasycane trującymi estrami kwasu fosforowego lub tiofosforowego.

Do a), b) i c) patrz również c. m. 401 a, pod a) i b).

6. Związki arsenowe nieciekłe, jak kwas arsenowy (pył hutniczy), arszenik żółty (siarczek arsenu, auripigment), arszenik czerwony (realgar), arszenik rodzimy (kobalt skorupkowy lub kamień muszy), arsenin miedzi, zieleń szwajnfurcka i arsenian miedzi; związki arsenowe stałe przeznaczone do ochrony roślin (w szczególności preparaty na bazie arsenianów używane w rolnictwie). Zobacz również c. m. 401a, pod a) do c).

7. Sole kwasu cyjanowodorowego, nie wymienione w punktach 2 i 8, jak cyjanek potasu, cyjanek sodu, cyjanek wapnia, sole cyjanowe pojedyncze i podwójne, cyjanamid sodu, jak również preparaty zawierające sole kwasu cyjanowodorowego. Patrz również c. m. 401 a, pod a) i b).

Uwaga. Żelazocyjanki i żelazicyjanki nie podlegają przepisom Załącznika I.

8. Sole kwasu miedzianocyjanowodorowego i cynkocyjanowodorowego, podwójne cyjanki cynku, miedzi, srebra i złota w połączeniu z cyjankami alkalicznymi, cyjanek miedzi i cyjanek cynku. Patrz również c. m. 401 a, pod a) i b).

9. Związki rtęciowe, jak sublimat - z wyjątkiem cynobru -; związki rtęciowe przeznaczone do ochrony roślin lub drewna. Patrz również c. m. 401a, pod a) do c).

10. Sole talu, trujące sole fosforowe i preparaty soli talu lub trujących soli fosforowych. Patrz również c. m. 401a, pod a) i b).

11. Azotek baru, w stanie suchym albo zawierający mniej niż 10% wody lub alkoholu. Patrz również c. m. 401 a, pod a).

12. Azotek baru zawierający nie mniej niż 10% wody lub alkoholu oraz roztwory wodne azotku baru. Patrz również c. m. 401 a, pod a) i b).

13. Związki baru, jak tlenek baru, dwutlenek baru, siarczek baru i sole baru (z wyjątkiem siarczanu baru). Patrz również c. m. 401a, pod a) i b).

Uwaga. Chlorany i nadchlorany baru są materiałami klasy IIIc (patrz c. m. 371, pkt 6).

14. a) Związki antymonu, jak tlenki antymonu i sole antymonu, lecz z wyjątkiem trójsiarczku antymonu; związki ołowiu, jak tlenki ołowiu, sole ołowiu, również azotan ołowiu, octan ołowiu (cukier ołowiany), farby ołowiane (np. biel ołowiana i chromian ołowiu), z wyjątkiem tytanianu ołowiu, galeny, związków wanadu, jak pięciotlenek wanadu oraz wanadiany;

b)
pozostałości i odpadki zawierające związki antymonu lub ołowiu, np. szlaka metali.

Do a) i b) patrz również e. m. 401a, pod a) i b).

Uwaga. Chlorany i nadchlorany materiałów wymienionych pod a) są materiałami klasy IIIc (patrz c. m. 371, pkt 6).

15. -

16. Azotek sodu, nieorganiczne środki odchwaszczające, zawierające chlor, utworzone przez zmieszanie chloranów sodu, potasu lub wapnia i chlorkiem higroskopijnym (takim jak chlorek magnezu lub chlorek wapnia), nie zawierające więcej niż 50% chloranu. Patrz również

17. Anilina (olej anilinowy). Patrz również c. m. 401 a, pod a) i b).

18. Żelazokrzem i manganokrzem, otrzymane w drodze elektrolitycznej, zawierające więcej niż 30%, a mniej niż 70% krzemu, i otrzymane w drodze elektrolitycznej stopy żelazokrzemu z aluminium, manganem, wapniem albo kilkoma z tych metali, zawierające ogółem więcej niż 30%, a mniej niż 70% tych składników razem z krzemem (z wyjątkiem żelaza). Patrz również c. m. 401 a, pod a).i b).

Uwaga. 1. Brykiety z żelazokrzemu i mangano-krzemu z dowolną zawartością krzemu nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Żelazokrzem nie podlega przepisom Załącznika I, jeśli nadawca poświadczy w liście przewozowym, że materiał nie zawiera fosforu lub że materiał na skutek obróbki przeprowadzonej przed nadaniem do przewozu nie może wytworzyć w czasie przewozu pod wpływem wilgoci niebezpiecznych gazów.

19. Nie oczyszczone próżne worki po materiałach trujących, wymienionych w punkcie 6.

20. Nie oczyszczone próżne opakowanie i nie oczyszczone próżne worki po materiałach trujących, wymienionych w punktach 1 do 5 i 7 do 13, jak również nie oczyszczone próżne opakowanie po materiałach trujących, wymienionych w punkcie 6.

21. Nie oczyszczone próżne opakowanie i nie oczyszczone próżne worki po materiałach trujących, wymienionych w punktach 16-18.

401a

Materiały, które nadano do przewozu na niżej podanych warunkach, nie są uważana za materiały Załącznika I:

a) materiały wymienione w punktach 2 do 18, jeżeli są zapakowane z zachowaniem, przepisów c. m. 402 do naczyń z blachy, szkła, porcelany, kamionki lub tym podobnych materiałów - materiały wymienione w punkcie 11 również do pudełek kartonowych - i po szczelnym ich zamknięciu, ułożone i przełożone materiałem wypełniającym, w zalutowanych naczyniach blaszanych, a następnie umieszczone razem z nimi w mocnych drewnianych skrzyniach zewnętrznych; oprócz tego co do poszczególnych materiałów należy przestrzegać przepisów c. m. 404 do 410, 412, 413 i 416, dotyczących ilości rozmaitych materiałów w użytym naczyniu oraz ograniczeń wagi sztuk przesyłki;

b) materiały, wymienione w punktach 2 do 10 i 12 do 13, każdy w ilości do 1 kg, jeśli są zapakowane z zachowaniem przepisów c. m. 402 do naczyń z blachy, szkła, porcelany, kamionki lub tym podobnych materiałów, które po szczelnym ich zamknięciu są ułożone i przełożone materiałem wypełniającym, w mocnych, szczelnych i dobrze zamkniętych drewnianych skrzyniach zewnętrznych, oprócz tego należy przestrzegać przepisów c. m. 404 dotyczących ilości rozmaitych materiałów w użytym naczyniu

c) gotowe do użycia mieszaniny stałych trujących związków przeznaczonych do ochrony roślin (lub drewna) (pkt 6 i 9) w workach papierowych, zawierających najwyżej 5 kg, umieszczonych w pudełkach tekturowych z wyraźnym nie zacierającym się napisem "Związki trujące przeznaczone do ochrony roślin (lub drewna)". Napis powinien być sporządzony w jednym z języków urzędowych kraju nadania i oprócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub osobne umowy, zawarte miedzy zarządami kolejowymi, nie stanowią inaczej.

2.

Przepisy o przewozie.

(Przepisy dotyczące próżnego opakowania podane są pod F).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

402

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostawać na zewnątrz. Co do przepisów specjalnych dotyczących materiałów, wymienionych w punkcie 18, patrz c. m. 418.
(2)
Materiały, z których jest zrobione opakowanie i jego zamknięcia, nie powinny ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Opakowanie wewnętrzne powinno być dobrze ułożone w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Jeżeli jest przepisane lub dozwolone użycie naczyń ze szkła, porcelany, kamionki lub podobnych materiałów, naczynia te należy układać, przekładając materiałem wypełniającym w opakowaniu ochronnym. Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości; powinny one być zwłaszcza chłonne, jeśli zawartość jest płynna.

Butelki i inne naczynia szklane muszą być wolne od wad, które mogłyby osłabić ich wytrzymałość; w szczególności ciśnienie wewnętrzne powinno być odpowiednio zmniejszone. Grubość ścian nie może być w żadnym przypadku mniejsza niż 2 mm; nie może być ona mniejsza niż 3 mm, jeśli ciężar naczynia wraz z zawartością przekracza 35 kg.

Zamknięcie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem, jak czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp., które uniemożliwia wszelkie rozluźnienia w czasie przewozu.

(5)
Przy nadaniu do przewozu sztuki przesyłki nie powinny być zanieczyszczone na zewnątrz materiałami trującymi.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

(1)
Kwas cyjanowodorowy (pkt 1) powinien być zapakowany:

a) jeśli jest zupełnie wchłonięty przez obojętną masę porowatą;: w puszki z mocnej blachy żelaznej o pojemności najwyżej 7,5l, wypełnione całkowicie masą porowatą, która po dłuższym używaniu ani przy wstrząsach, ani przy temperaturze to 50°C nie osiada ani nie tworzy niebezpiecznych próżni. Puszki powinny wytrzymywać nadciśnienie 6 kg/cm2 i po napełnieniu przy temperaturze 15°C pozostawać jeszcze szczelnymi przy temperaturze 50°C. Na pokrywie każdej puszki powinna być wyciśnięta data napełnienia. Puszki powinny być rozmieszczone w skrzyniach zewnętrznych, których ścianki powinny mieć co najmniej 18 mm grubości, w ten sposób, by nie stykały się ze sobą. Całkowita pojemność wszystkich pudeł nie powinna przewyższać 120l, a waga sztuki przesyłki 120kg;

b) jeśli jest w stanie płynnym, lecz nie wchłonięty przez masę porowatą: do naczyń ze stali zlewnej. Naczynia te powinny odpowiadać właściwym przepisom klasy Id, c. m. 133, 138, 139, 140, 142 i 145 z następującymi odchyleniami i uzupełnieniami:

Ciśnienie wewnętrzne stosowane przy próbie wodnej powinno wynosić 100 kg/cm2.

Próba ciśnienia powinna być powtarzana co dwa lata. i połączona z dokładnym zbadaniem wnętrza i stwierdzeniem jego wagi.

Oprócz napisów, przewidzianych pod c. m. 145 (1) a) do c) i e), powinna być podana data ostatniego napełnienia.

Najwyższe dozwolone napełnienie wynosi 0.55 kg płynu na 1 litr pojemności.

(2)
Co do wzmianek w liście, przewozowym patrz c m. 422 (2),

404

(1)
Materiały wymienione w punkcie 2 należy pakować:

a) roztwory cyjanku potasu i cyjanku sodu w naczynia żelazne, które należy następnie układać przy użyciu materiału wypełniającego w drewnianym lub metalowym opakowaniu ochronnym;

b) roztwory wodniste kwasu cyjanowodorowego w szklane ampułki, zatopione pod lampą, mieszczące najwyżej 50 g, lub w butelki szklane, zamykane ściśle korkiem szklanym mieszczące najwyżej 250 g. Ampułki bądź butelki należy pojedynczo lub po kilka ułożyć w zalutowanych pudełkach z blachy białej albo w skrzyniach ochronnych wyłożonych zlutowaną blachą białą, przekładając je chłonnym materiałem wypełniającym. Sztuka przesyłki przy użyciu pudełek z blachy białej nie może ważyć więcej niż 15 kg i nie może zawierać więcej niż 3 kg roztworu kwasu cyjanowodorowego, a przy użyciu skrzyń nie może ważyć więcej niż 75 kg.

(2)
Co do przewozu w wagonach - zbiornikach patrz c. m. 425.

405

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 3, należy pakować:

a) w naczynia metalowe lub kauczukowe albo

(b) w naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne. Opakowanie ochronne tych naczyń, z wyjątkiem skrzyń, powinno być zaopatrzone w uchwyty.

(2)
Sztuka przesyłki zawierająca kruche naczynia nie może ważyć więcej niż 75 kg.

406

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 4, należy pakować:

a) w zalutowane beczki żelazne, zaopatrzone w hermetyczne zamknięcia o podwójnym korku oraz w obręcze do przetaczania. Beczki mogą być wypełnione najwyżej do 95% ich pojemności. Albo

b) w hermetycznie zamykane naczynia z mocnej czarnej tob białej blachy. Jedno naczynie z blachy białej nie może jednak ważyć więcej niż 6 kg. Naczynia blaszane należy pojedynczo lub po kilka układać w drewnianej skrzyni zewnętrznej nie cięższej niż 75 kg, przekładając je ssącym materiałem wypełniającym.

(2)
Co do przewozu w wagonach-zbiornikach patrz c. m. 425.

407

(1)
Siarczan dwumetylu (pkt 5a) oraz materiały płynne lub w roztworze, wymienione w punkcie 5b.), należy pakować:

a) w hermetycznie zamykane beczki żelazne z obręczami do przetaczania albo

b) w hermetycznie zamykane naczynia z mocnej blachy czarnej lub białej. Jedno naczynie blaszane nie może jednak ważyć więcej niż 6 kg.

Albo

c) w hermetycznie zamykane butelki szklane lub ampułki szklane; jedne i drugie nie powinny ważyć więcej niż 3 kg każda,

(2)
Naczynia blaszane i butelki szklane mogą być zamykane korkami naturalnymi oblanymi parafiną; butelki szklane mogą być zamykane również oszlifowanymi korkami szklanymi, zabezpieczonymi od obluźnienia się kapturkami z pergaminu, wiskozy itp. Ampułki szklane muszą być zatapiane.
(3)
Naczynia blaszane należy układać, przekładając materiałem wypełniającym, w opakowaniu ochronnym zaopatrzonym, w uchwyty. Butelki i ampułki szklane należy owinąć papierem i układać w zalutowanych pudełkach z białej blachy lub w drewnianych skrzyniach wyłożonych zlutowaną białą blachą. Sztuka przesyłki zawierająca kruche naczynia nie może ważyć więcej niż 15 kg przy użyciu pudełek z blachy białej, a przy użyciu skrzyń - więcej niż 75 kg.
(4)
Materiały stałe, wymienione w punkcie 5b), oraz materiały, wymienione w punkcie 5c), należy pakować:

a) w naczynia cylindryczne z żelaza lub z blachy żelaznej z obręczami do przetaczania. Jedno naczynie wraz z zawartością nie może ważyć więcej niż 200 kg, Albo

b) w opakowania drewniane, wyłożone od wewnątrz nieprzemakalną tkaniną (np. smołowcowaną lub bitumizowaną). Takie opakowanie z zawartością nie może ważyć więcej niż 75 kg. Albo

c) w hermetycznie zamykane naczynia blaszane. Takie naczynie wraz z zawartością nie może ważyć więcej niż 15 kg.

(5)
Zboże nasycane trującymi estrami kwasu fosforowego lub tiofosforowego, widocznie barwione, może być również pakowane do worków.

408

(1)
Materiały, wymienione w punktach 6 i 7, należy pakować:

a) w mocne beczki żelazne z obręczami do przetaczania,

b) w beczki z białej blachy lub innej blachy, wzmocnione wwalcowanymi obręczami. Jedna beczka wraz z zawartością nie może ważyć więcej niż 200 kg. Przy przewozie w przesyłkach wagonowych można używać także zwyczajnych beczek żelaznych i to bez ograniczenia wagi poszczególnych sztuk. Albo

c) w opakowanie drewniane, wyłożone od wewnątrz gęstą tkaniną, albo do naczyń blaszanych, albo w naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne. Wszystkie naczynia - także opakowanie drewniane - należy układać pojedyńczo lub po kilka w zewnętrznym opakowaniu drewnianym; naczynia kruche należy układać w materiale wypełniającym.

(2)
Materiały, wymienione w punkcie 6, można także pakować w worki ze smołowanego płótna albo w worki z podwójnego mocnego i nieprzemakalnego papieru, przełożone warstwą asfaltu. Worki należy umieszczać w opakowaniu drewnianym.
(3)
Sztuka przesyłki, zawierająca kruche naczynia, nie może ważyć więcej niż 75 kg.

409

(1)
Związki arsenowe stałe przeznaczone do ochrony roślin (punkt 6) należy pakować:

a) w beczki o podwójnych ścianach, które należy wewnątrz wyłożyć mocnym papierem, albo

b) w pudełka tekturowe, umieszczone w skrzyni, albo

c) w ilościach do 12,5 kg w podwójne torby z mocnego papieru, umieszczone pojedynczo lub po kilka w skrzyni wyłożonej mocnym papierem.

(2)
Przy przewozie w przesyłkach wagonowych można również używać:

a) zwyczajnego opakowania drewnianego wyłożonego mocnym papierem albo

b) w ilościach do 25 kg: podwójnych toreb z mocnego papieru, które pojedynczo należy wkładać do worków z juty lub podobnej tkaniny, wyłożonych od wewnątrz papierem marszczonym, albo

c) worków o co najmniej trzech warstwach papieru; jeden worek nie może ważyć więcej niż 20 kg, albo

d) podwójnych worków papierowych; worki wewnętrzne muszą mieć dwie warstwy; należy je składać w większe worki papierowe o czterech warstwach. Jedna taka sztuka przesyłki nie może ważyć więcej niż 60 kg.

W przypadkach, wymienionych pod c) i d), należy dołączyć do każdej przesyłki próżne worki w ilości obliczonej w stosunku 1 na 20 worków z materiałami zawierającymi arsen; próżne worki są przeznaczone do przyjęcia materiału, który mógłby się ewentualnie wysypać z worków uszkodzonych w czasie przewozu.

410

(1)
Materiały stałe, wymienione w punktach 8 i 9, należy pakować:

a) w naczynia żelazne albo w mocne beczki drewniane, albo w skrzynie drewniane wzmocnione obręczami, albo

b) w naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne, albo

c) w ilościach do 10 kg również w podwójne torby papierowe.

Do b) i c): Naczynia i papierowe torby należy układać w zewnętrznym opakowaniu drewnianym, przekładając je materiałem wypełniającym.

(2)
Materiały płynne lub w roztworach, wymienione w punkcie 9, należy pakować:

a) w naczynia metalowe albo

b) w naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub tym podobne.

Opakowania ochronne tych naczyń, z wyjątkiem skrzyń, powinny być zaopatrzone w uchwyty.

(3)
Sztuka przesyłki zawierająca kruche naczynia nie może ważyć więcej niż 75 kg.

411

Materiały, wymienione w punkcie 10, należy pakować:

a) w naczynia z blachy białej albo

b) w skrzynie drewniane wzmocnione obręczami, albo

c) w beczki wzmocnione obręczami żelaznymi lub mocnymi obręczami drewnianymi.

412

Azotek baru, wymieniony w punkcie 11, należy pakować do pudełek tekturowych, które nie mogą przepuszczać płynu zawartego w azotku baru. Jedno pudełko może zawierać najwyżej 500 g. Zamknięcie pokrywą należy uszczelnić od wody, oklejając je taśmą izolacyjną. Przestrzeń próżna pomiędzy azotkiem baru a pokrywą musi być wypełniona materiałem elastycznym, by zapobiec kołysaniu. Pudełka należy układać pojedynczo lub po kilka w drewnianym opakowaniu zewnętrznym, przekładając materiałem wypełniającym; w opakowaniu zewnętrznym może się znajdować najwyżej 1 kg azotku baru.

413

Azotek baru, wymieniony w punkcie 12, i roztwory wodniste azotku baru (pkt 12) należy pakować w naczynia szklane. Każde naczynie może zawierać najwyżej 10 kg azotku baru albo najwyżej 20 1 roztworu azotku baru. Naczynia należy układać pojedynczo w skrzyniach lub koszach żelaznych z pełnymi ściankami, przekładając je materiałem wypełniającym, którego objętość powinna być co najmniej równa objętości zawartości naczynia. Jeśli materiał wypełniający jest łatwo zapalny, to przy stosowaniu koszy należy go uczynić niepalnym w tym stopniu, by przy zetknięciu się z płomieniem nie zapalał się.

414

(1)
Materiały, wymieniona w punktach 13 i 14, należy pakować:

a) w naczynia żelazne lub drewniane albo

b) w worki jutowe lub papierowe; jednakże dla azotanu ołowiu i octanu ołowiu można używać tylko worków konopnych wyłożonych mocnym papierem smołowcowanym.

(2)
Materiały, wymienione w punkcie 14, mogą być również pakowane w naczynia z blachy białej lub innej blachy żelaznej.
(3)
Materiały, wymienione w punkcie 14b),. można wysyłać również bez opakowania [patrz c. m. 423 (3) ], jako przesyłki wagonowe.

415 -

416

Materiały, wymienione w punkcie 16, należy pakować:

a) azotek sodu w naczynia z blachy czarnej lub białej

b) środki odchwaszczające zawierające chlor (z zawartością nie więcej niż 50% chloranu) w naczynia z blachy czarnej lub w beczki drewniane o dobrze spojonych klepkach, wyłożone wewnątrz mocnym papierem.

417

Anilinę (pkt 17) należy pakować do beczek metalowych lub drewnianych.

418

(1)
Materiały, wymienione w punkcie 18, należy pakować w stanie zupełnie suchym do opakowań drewnianych lub metalowych, które mogą być zaopatrzone w urządzenia do odprowadzania gazu. Materiały drobnoziarniste można również pakować do worków.
(2)
W przesyłkach wagonowych, materiały te można wysyłać również bez opakowania [patrz c. m. 423 (4) ].

3. Pakowanie razem.

419

Spośród materiałów, wymienionych pod c. m. 401, mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas albo z innymi towarami tylko materiały niżej podane, i tylko pod następującymi warunkami:

a) razem ze sobą: materiały wymienione w tym samym punkcie. Należy je łączyć w drewnianym naczyniu zbiorowym po opakowaniu ich w sposób przewidziany dla sztuki przesyłki;

b) razem ze sobą, z materiałami lub przedmiotami innych klas - jeśli i o ile pakowanie razem jest również dla nich dozwolone - albo z innymi towarami:

1. materiały, wymienione w punkcie 3, w łącznych ilościach do 1 kg, zapakowane w naczynia szklane, które następnie należy - przekładając materiałem wypełniającym - układać razem z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianym naczyniu zbiorowym;

2. materiały, wymienione w punktach 6, 7 i 16, w łącznych ilościach do 5 kg; łączenie razem nie jest jednak dopuszczalne:

dla materiałów, wymienionych w punkcie 16, z jakimikolwiek kwasami;

dla azotku sodu (pkt 16) z jakimikolwiek innymi solami lub solami metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych;

dla zawierających chlor środków odchwaszczających (pkt 16) z materiałami klasy IIIa pkt 1 do 4 i klasy IVa pkt 17 albo z fosforem zwyczajnym klasy II pkt 1, albo z siarką (pkt 2), albo z fosforem czerwonym (pkt 9) klasy IIIb.

Materiały, opakowane według przepisów dla sztuk przesyłki, należy łączyć z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianych naczyniach zbiorowych;

3. materiały, wymienione w punktach 5, 8 do 14 i 17; łączenie razem nie jest dozwolone:

dla materiałów, wymienionych w punktach 8, 11 i 12, z jakimikolwiek kwasami;

dla materiałów, wymienionych w punktach 11 i 12, z jakimikolwiek solami lub solami metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych.

Materiały opakowane według przepisów dla sztuk przesyłki należy łączyć z innymi pakowanymi razem towarami w drewnianych naczyniach zbiorowych.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

420

(1)
Każda sztuka przesyłki z materiałami, wymienionymi w punktach 1 do 13 i 14a), powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 3. Jeśli materiały są w stanie płynnym i zawarte w kruchych naczyniach, które są umieszczone w skrzyniach lub innym opakowaniu ochronnym w ten sposób, że są niewidoczne od zewnątrz, wówczas sztuki przesyłki powinny być ponadto zaopatrzone w nalepki według wzorów 7 i 8. Nalepki wzoru nr 7 powinny być umieszczone, w razie użycia skrzyni, u góry na obu przeciwległych stronach, a w razie użycia innego opakowania - w podobny sposób.
(2)
Nalepki, przewidziane w ust. (1), należy umieszczać również na sztukach przesyłki, w których zapakowane materiały, wymienione w punktach 1 do 13 i 14a) razem z innymi materiałami, przedmiotami i towarami według postanowień c. m. 419.
(3)
Przy przewozie przesyłek wagonowych sztuki przesyłki nie muszą być zaopatrywane w nalepki według wzoru nr 3 (patrz również c. m. 427).

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

421

Nie ma ograniczeń.

C Wzmianki w liście przewozowym.

422

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą w c. m. 401. Jeśli w punktach 3, 5 b), 6, 7, 9 i 14 a) nie jest podana nazwa materiału, należy podać nazwę używaną w handlu z dodaniem oznaczenia "towar klasy IVa punkt....". Nazwę towaru należy podkreślić kolorem czerwonym.
(2)
Dla kwasu cyjanowodorowego powinien nadawca zaświadczyć w liście przewozowym: "Właściwości i opakowania odpowiadają przepisom Załącznika 1 do KMT".
(3)
W liście przewozowym sporządzonym na przesyłkę, w której materiał wymieniony pod c. m. 401 został zapakowany w jednej sztuce razem z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I, albo z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych materiałów i przedmiotów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

423

(1)
Wagony niekryte, zawierające kwas cyjanowodorowy (pkt 1), powinny być w miesiącach od kwietnia do października przykrywane oponami, jeżeli naczynia z kwasem są zapakowane do skrzyń drewnianych.
(2)
Związki arsenowe stałe, przeznaczone do ochrony roślin (pkt 6), opakowane według postanowień c. m. 409 (2) c) i d), oraz materiały wymienione w punkcie 10, należy ładować do wagonów krytych. Wagony, w których przewożono związki arsenowe, powinny być dokładnie oczyszczone po wyładowaniu.
(3)
Materiały, wymienione w punkcie 14b), nie opakowane, należy ładować do wagonów niekrytych pod oponami albo do wagonów z ruchomymi pokrywami.
(4)
Materiały, wymienione w punkcie 18:

a) opakowane, należy ładować do wagonów niekrytych pod oponami.

b) bez opakowania w przesyłkach wagonowych można ładować również do wagonów niekrytych baz opon.

(5)
Wagony, w których przewożono nie opakowane materiały, wymienione w punktach 14b) i 18, powinny być po wyładowaniu wymyte bieżącą wodą.

424

Materiałów, wymienionych w punktach 1 do 13, nie wolno ładować do jednego wagonu razem i z artykułami żywnościowymi i towarami konsumpcyjnymi.

425

(1)
Ciecze, wymienione w punktach 2 i 4, można przewozić w przeznaczonych dla nich wagonach-zbiornkach. Naczynia i ich zamknięcia powinny odpowiadać ogólnym przepisom c. m. 402, dotyczącym opakowania.
(2)
Naczynia wagonów-zbiorników do przewozu materiałów wymienionych w punkcie 2 nie powinny posiadać w dolnej części żadnych otworów (kranów), zaworów itp., a jeżeli nie mają podwójnych ścian - żadnych spojeń nitowanych. Otwory powinny być hermetycznie zamknięte, a zamknięcie chronione pokrywą metalową dobrze zabezpieczoną.
(3)
Naczynia wagonów-zbiorników do przewozu materiałów, wymienionych w punkcie 4, powinny być sporządzone ze stali spawanej o takiej grubości ścianek (w mm), żeby odporność na rozerwanie (w kg/mm2) stali użytej była nie mniejsza niż 760; ich budowa powinna być taka, by pod ciśnieniem hydraulicznym 20 kg/cm2 nie wykazywały pęknięć ani zniekształceń stałych; w dolnych częściach nie powinny mieć żadnych wentylów bezpieczeństwa (kurków itp.). Otwory powinny być hermetycznie zamknięte i chronione pokrywą metalową dobrze zabezpieczoną. Powinny one być otoczone urządzeniem chroniącym od ciepła o grubości co najmniej 10 cm, zabezpieczonym okrywą z blachy stalowej o grubości co najmniej 3 mm.
(4)
Przy nadaniu do przewozu wagony-zbiorniki nie mogą być zanieczyszczone od zewnątrz materiałami trującymi.

426

(1)
Z wyjątkiem kruchych sztuk przesyłki można sztuki przesyłki zawierające materiały zaliczone do niniejszej klasy łączyć w małych pojemnikach (patrz Dodatek VI).
(2)
Z wyjątkiem czteroetylanu ołowiu i jego mieszanin ze związkami organicznymi chloronowanymi (pkt 4) można materiały, których przewóz luzem jest dozwolony, nadawać do przewozu również w małych pojemnikach.
(3)
Wymienione pod c, m, 428 zakazy ładowania razem dotyczą również małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

427

Przy przewozie materiałów, wymienionych w punktach 1 do 13 i 14a), oraz nadawanych luzem materiałów, wymienionych w punkcie 14b), powinny się znajdować po obu stronach wagonu nalepki ostrzegawcze według wzoru nr 3.

E. Zakaz ładowania razem.

428

(1)
Materiałów, wymienionych w punkcie 4, i związków ołowiu, wymienionych w punktach 14a) i b), nie wolno ładować do tego samego wagonu razem z kwasem pikrynowym wymienionym w punkcie 7a) klasy Ia (c. m. 21).
(2)
Materiałów, wymienionych w punktach 11, 12 i 16, nie wolno ładować do tego samego wagonu razem z jakimikolwiek kwasami.
(3)
Środków odchwaszczających zawierających chlor (pkt 16) nie wolno ładować do tego samego wagonu razem:

a) ze zwyczajnym fosforem, wymienionym w punkcie I klasy II (c. m. 201),

b) z materiałami płynnymi łatwo zapalnymi, wymienionymi w punktach 1 do 4 klasy IIIa (c. m. 301),

c) z siarką, wymienioną w punkcie 2, oraz z fosforem czerwonym, wymienionym w punkcie 9 klasy IIIb (c. m. 331),

d) z materiałami, wymienionymi w punkcie 17 klasy IVa (c. m. 401).

(4)
Aniliny (pkt 17) nie wolno ładować do tego samego wagonu razem z materiałami, wymienionymi w punktach 6 i 7 klasy IIIc (c m. 371).

429

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do tego samego wagonu, powinny być sporządzane oddzielnie listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowania. Inne przepisy.

430

(1)
Worki, wymienione w punktach 19, 20 i 21, powinny być pakowane w skrzynie lub gęste nasmołowane worki.
(2)
Naczynia (również naczynia do wagonów-zbiorników), wymienione w punktach 20 i 21, powinny być dobrze zamknięte i również szczelne jak w stanie ładownym. Jeśli są zanieczyszczone od zewnątrz pozostałościami po dawnej zawartości, są wyłączone od przewozu.
(3)
Skrzynie lub nasmołowane worki z przedmiotami wymienionymi w punkcie 19, jak również opakowanie i worki, wymienione w punkcie 20, powinny być zaopatrzone w nalepki według wzoru nr 3 (patrz Dodatek V).
(4)
Przedmioty, wymienione w punktach 19 i 20, powinny być w wagonach i magazynach umieszczane oddzielnie od artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych.
(5)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 401 i powinna być podkreślona czerwonym kolorem.

431

Materiały, wymienione w punktach 1 do 13, powinny być w wagonach i magazynach umieszczane oddzielnie od artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych.

432-449

KLASA IVb.

MATERIAŁY RADIOAKTYWNE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

450

Spośród materiałów, wyszczególnionych w tytule klasy IVb, te które wymieniono pod c. m. 451, podlegają warunkom zawartym w c. m. 452 do 470. Wskutek tego uważa się je za materiały Załącznika I.

451

Grupa A. Materiały radioaktywne wydzielające promienie gamma lub neutrony (materiały radioaktywne z c. m. 451, Grupa A):

1. Materiały radioaktywne sproszkowane lub w kryształach,

2. Materiały radioaktywne w stanie stałym, nie kruszące się.

3. Materiały radioaktywne płynne.

4. Materiały radioaktywne gazowe.

Co do punktów 1 do 4 patrz również c. m. 451 a pod a), b) i c).

Grupa B. Materiały radioaktywne wydzielające promienie alfa lub beta, lecz nie wydzielające promieni gamma lub neutronów (materiały radioaktywne z c. m. 451, Grupa B):

5. Materiały radioaktywne sproszkowane lub w kryształach.

6. Materiały radioaktywne w stanie stałym, nie kruszące się.

7. Materiały radioaktywne płynne.

8. Materiały radioaktywne gazowe.

Co do punktów 5 do 8 patrz również c. m. 451 a pod a), b) i c).

451a.

Materiały, nadane do przewozu na warunkach niżej podanych, nie podlegają postanowieniom Załącznika I:

a) Materiały z grup A oraz B, jeśli ilość materiału radioaktywnego zawartego w sztuce przesyłki nie przekracza 1 millicurie, jeśli sztuka przesyłki jest tak mocna, iż przy mocnym uszkodzeniu nic z zawartości nie może wydobyć się na zewnątrz oraz jeśli promieniowanie na żadnej stronie powierzchni nic przekracza 10 milirentgenów w ciągu 24 godzin.

b) Przedmioty pociągnięte radioaktywną farbą świecącą (np. tarcze zegarowe, aparaty wskaźnikowe przeznaczone do tablic rozdzielczych w samolotach) pod warunkiem, że przedmioty te są mocno opakowane i że promieniowanie na żadnej stronie powierzchni nie przekracza 10 milirentgenów w ciągu 24 godzin.

c) Przesyłki wagonowe, czy to luzem, czy w workach lub w innym opakowaniu, kopalin, rud żużli lub pozostałości z przeróbki, jeśli radioaktywność tych materiałów jest tak słaba, że promieniowanie na odległość 1 m od wagonu nie przekracza 10 milirenlgenów na godzinę.

2. Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

452

(1)
Opakowanie powinno się składać z szeregu warstw, które mają być włożone jedna w drugą w ten sposób, by się jedna w drugiej nie mogła przesuwać oraz by siła promieniowania wydobywającego się z każdej sztuki przesyłki odpowiadała następującym warunkom:

a) przy materiałach grupy A, które nie wydzielają neutronów, siła promieniowania na powierzchni nie może przekraczać 200 milirentgenów na godzinę, a w odległości 1 m od zewnętrznej strony opakowania nie może przekraczać 10 milirentgenów na godzinę;

b) przy materiałach grupy A, które wydzielają neutrony, siła promieniowania nie może przekraczać równoważnika fizycznego 40 milirentgenów na godzinę promieni gamma na którejkolwiek powierzchni oraz 2 milirentgenów na godzinę promieni gamma na odległość 1 m od powierzchni sztuki przesyłki;

c) przy materiałach grupy B promienie korpuskularne nie mogą wydobywać się poza opakowanie, a siła promieniowania wtórnego na powierzchni sztuki przesyłki nie może przekraczać 10 milirentgenów w ciągu 24 godzin.

(2)
Opakowanie wewnętrzne powinno być tak zamknięte i tak urządzone by nic z jego zawartości nie mogło przedostać się na zewnątrz, nawet przy ciężkim uszkodzeniu sztuk przesyłki.

Materiały, z których zrobione jest opakowanie najbardziej wewnętrzne i jego zamknięcia, nie powinny ulegać działaniom zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych lub niebezpiecznych związków.

Opakowania zewnętrzne we wszystkich częściach powinny być tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniły podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu.

(3)
Żadna sztuka przesyłki nie może zawierać więcej niż 2.000 millicurie materiałów radioaktywnych.
(4)
Wymiar minimalny opakowania zewnętrznego dla materiałów radioaktywnych nie może być mniejszy niż 15 cm w każdym kierunku.

Sztuki przesyłki o wadze wyższej niż 5 kg powinny być zaopatrzone w uchwyty.

(5)
Przy nadaniu do przewozu sztuki przesyłki nie mogą po stronie zewnętrznej być zanieczyszczone nawet śladami po materiałach radioaktywnych.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

453

Materiały, wymienione w punkcie 1, powinny być zapakowane w szczelne naczynia, które należy włożyć do naczyń metalowych zaopatrzonych ewentualnie w powłokę ołowianą tworzącą ekran; całość należy umieścić w mocnej skrzyni.

454

Materiały, wymienione w punkcie 2, powinny być zapakowane w naczynia ochronne, zaopatrzone ewentualnie w powłokę ołowianą tworzącą ekran; całość należy umieścić w mocnej skrzyni.

455

Materiały, wymienione w punkcie 3, powinny być umieszczone w szczelnym naczyniu, które jest otoczone futerałem z materiału wchłaniającego (jak trociny lub tkanina) w ilości zdolnej wchłonąć wszystek płyn; taką całość należy umieścić w puszce metalowej ze szczelnym zamknięciem (np. w puszce zalutowanej), ewentualnie zaopatrzonej w powłokę ołowianą tworzącą ekran. Całość należy włożyć do mocnej skrzyni.

456

Materiały, wymienione w punkcie 4, powinny być umieszczone w dwu szczelnych naczyniach, z których jedno metalowe powinno pozostać szczelne nawet przy silnym uderzeniu lub w razie zniekształcenia. Pomiędzy te dwa naczynia kładzie się wystarczającą ilość materiału wypełniającego; te naczynia, po ewentualnym zaopatrzeniu w powłokę ołowianą tworzącą ekran, należy umieścić w skrzyni.

457

Materiały, wymienione w punkcie 5, powinny być zapakowane w szczelne naczynie, umieszczone w skrzyni metalowej; całość należy umieścić w tak mocnym opakowaniu, by nie mogła się przesuwać.

458

Materiały, wymienione w punkcie 6, powinny być zapakowane w naczynie ochronne, które należy umieścić w tak mocnym opakowaniu, by nie mogło się przesuwać.

459

Materiały, wymienione w punkcie 7, powinny być umieszczone w szczelnym naczyniu, które jest otoczone futerałem z materiału wchłaniającego (jak trociny lub tkanina) w ilości zdolnej wchłonąć wszystek płyn; taką całość należy umieścić w szczelnej puszce metalowej (np. w puszce zalutowanej). Wszystko należy mocno opakować.

460

Materiały, wymienione w punkcie 8, powinny być umieszczone w dwu szczelnych naczyniach, z których jedno metalowe powinno pozostać szczelne nawet przy silnym uderzeniu lub w razie zniekształcenia. Pomiędzy te dwa naczynia kładzie się wystarczającą ilość materiału wypełniającego. Całość należy umieścić w mocnym opakowaniu.

3. Pakowanie razem.

461

Sztuka przesyłki materiałów radioaktywnych nie może zawierać żadnych innych towarów.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

462

Każda sztuka przesyłki z materiałami, wymienionymi w punktach 1-8 powinna być zaopatrzona w nalepki według wzoru nr 5, które należy umieścić na dwu przeciwległych stronach bocznych. Jeśli materiał płynny mieści się w naczyniu kruchym, wówczas sztuki przesyłki powinny być ponadto zaopatrzone w nalepki według wzorów nr nr 7 i 8. Nalepki według wzoru nr 7 powinny być, w razie użycia skrzyni, umieszczone u góry na dwu przeciwległych stronach, a w razie użycia innego opakowania - odpowiednio do tego opakowania.

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

463

Przesyłka materiałów radioaktywnych nie może zawierać więcej niż 4 sztuki z materiałami grupy A.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

464

Nazwa towaru w liście powinna brzmieć: "Materiał radioaktywny z c. m. 451, Grupa A (lub Grupa B) " i powinna być podkreślona czerwonym kolorem. Takie określenie powinno być uzupełnione następującą wzmianką: "Opakowanie odpowiada przepisowi Załącznika 1 do KMT".

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

465

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

(1)
Do przewozu materiałów klasy IVb należy używać wagonów krytych.
(2)
Personel kolejowy nie powinien się zbliżać na odległość mniejszą niż 1 m do sztuki przesyłki z grupy A, a na odległość mniejszą niż 2 m do dwu, trzech lub czterech leżących obok siebie sztuk przesyłki z tejże grupy, chyba że zbliżenia się na mniejszą odległość wymagają nieodzowne czynności służbowe.
(3)
Sztuki przesyłki załadowane razem do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi muszą stać obok siebie i powinny być umieszczone przede wszystkim w głębi wagonu; sztuka przesyłki z materiałami radioaktywnymi musi stać co najmniej w odległości 5 m, a grupa sztuk przesyłki z takimi materiałami w odległości 10 m od sztuk przesyłki z przedmiotami klasy VII punktu 2.
(4)
Do jednego wagonu nie wolno załadować więcej niż 4 sztuki przesyłki materiałów radioaktywnych grupy A.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

466

Przy przewozie materiałów, wymienionych w punktach 1 do 8, należy po obu stronach wagonu umieścić nalepki według wzoru nr 5.

E. Zakaz ładowania razem.

467

Sztuk przesyłki z materiałami radioaktywnymi grup A i B nie należy ładować do tego samego wagonu:

a) z materiałami wybuchowymi klasy Ia (c. m. 21);

b) z amunicją klasy Ib i c. m 61),

c) z materiałami zapalającymi, ogniami sztucznymi itp. klasy Ic (c. m. 101);

d) z gazami sprężonymi, skroplonymi lub rozpuszczonymi pod ciśnieniem klasy Id (c. m. 131);

e) z materiałami wytwarzającymi w zetknięciu z wodą gazy zapalne klasy Ie (c. m. 181);

f) z materiałami samozapalnymi klasy II (c m. 201),

g) z materiałami płynnymi łatwo zapalnymi klasy IIIa (c. m. 301);

h) z materiałami stałymi łatwo zapalnymi klasy IIIb (c. m. 331);

i) z materiałami podtrzymującymi palenie klasy IIIc (c. m. 371);

j) z materiałami żrącymi klasy V (c. m. 501).

468

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do tego samego wagonu, powinny być sporządzone oddzielne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowania. Inne przepisy.

469

Próżne opakowania po materiałach radioaktywnych nie mogą po stronie zewnętrznej być zanieczyszczone nawet śladami materiałów radioaktywnych.

470

W magazynach sztuki przesyłki z materiałami radioaktywnymi powinny być umieszczane w odległości co najmniej 10 m od sztuk przesyłki z przedmiotami klasy VII punktu 2.

471-499

KLASA V.

MATERIAŁY ŻRĄCE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

500

Spośród materiałów określonych w tytule klasy V materiały wymienione pod c. m. 501 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 501 do 522. Materiały te uważa się wskutek tego za materiały Załącznika I.

501

1. a) Kwas siarkowy, kwas siarkowy dymiący (kwas siarkowy zawierający bezwodnik, oleum, olej witriolowy, kwas siarkowy nordhauseński).

b)
Akumulatory elektryczne napełnione kwasem siarkowym, szlam ołowiany pochodzący z akumulatorów lub komór ołowianych, zawierający kwas siarkowy.
c)
Odpadki kwaśne otrzymywane przy oczyszczaniu olejów mineralnych (Saureharz).
d)
Kwas siarkowy odpadkowy otrzymywany przy wyrobie nitrogliceryny, zupełnie zdenitrowany.

Uwaga. Kwas siarkowy odpadkowy otrzymywany przy wyrobie nitrogliceryny, niezupełnie zdenitrowany, nie jest dopuszczony do przewozu.

e)
Kwas azotowy, zawierający najwyżej 70% czystego kwasu (HNO3).

Uwaga. Kwas azotowy, zawierający powyżej 70% czystego kwasu a HNO3), jest materiałem klasy IIIc (patrz c. m. 371 pkt 1).

f)
Nieutleniające mieszaniny kwasu siarkowego z kwasem azotowym, tj. mieszaniny inne niż wymienione pod c. m. 371 pkt 2.
g)
Kwas solny lub kwas chlorowodorowy, mieszanki kwasu siarkowego z kwasem solnym lub kwasem chlorowodorowym.
h)
Kwas fluorowodorowy [roztwór wodny, zawierający najwyżej 85% czystego kwasu (HF)]; kwas fluoroborowy skoncentrowany [roztwór wodny zawierający więcej niż 44%, ale najwyżej 65% czystego kwasu (HBF4)].

Uwaga. 1. Kwas fluorowodorowy bezwodny (skroplony bezwodnik kwasu fluorowodorowego) jest materiałem klasy Id (patrz c. m. 131 pkt 5) ; roztwory wodne zawierające więcej niż 85% czystego Kwasu (HF) nie są dopuszczone do przewozu.

2. Roztwory kwasu fluorowodorowego zawierające więcej niż 65% czystego kwasu (HBF4) nie są dopuszczone do przewozu.

i)
Kwas nadchlorowy w roztworach wodnych zawierających najwyżej 50% czystego kwasu (HCIO4) oraz kwas fluoroborowy rozcieńczony (roztwory wodne zawierające najwyżej 44% czystego kwasu (HBF4).

Uwaga. Roztwory wodne kwasu nadchloronowego zawierające ponad 50%, ale najwyżej 72,5% czystego kwasu (HCIO4) są materiałami klasy IIIc (patrz c. m. 371 pkt 5). Roztwory zawierające więcej niż 72,5% czystego kwasu jak również mieszaniny kwasu nadchlorowego z każdym płynem innym niż wodą nie są dopuszczone do przewozu

Co do punktów a) do i) patrz również c. m. 501a pod a).

2. Chlorek siarki. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

3. a) Wodorotlenek sodu w roztworze (ług sodowy) i wodorotlenek potasu w roztworze (ług potasowy) jak również mieszaniny substancyj żrących (ługi kaustyczne), odpadki z rafinerii olejów, zasady organiczne silnie żrące (np. sześciometylenodwuamina, sześciometylenoimina, hydrazyna w roztworze wodnym, nie zawierająca więcej niż 65% hydrazyny N2H4). Patrz również c. m. 501 a, pod a).

Uwaga. Roztwory wodne zawierające więcej niż 65% hydrazyny N2H4 nie są dopuszczone do przewozu.

b)
Akumulatory elektryczne napełnione ługiem potasowym. Patrz również c. m. 501 a, pod b).

4. Brom. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

5. Kwas chlorooctowy, kwas mrówkowy, w koncentracjach 70% lub więcej. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

6. Dwusiarczan sodu i kwaśne fluorki. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

7. -

8. Bezwodnik kwasu siarkowego. Patrz również c. m. 501 a, pod a) i c).

9. Chlorek acetylu, pięciochlorek antymonu, chlorek chronylu, tlenochlorek fosforu, pięciochlorek fosforu (nadchlorek fosforu), trójchlorek fosforu, chlorek sulfurylu, chlorek tionilu, czterochlorek cyny, czterochlorek tytanu, czterochlorek krzemu oraz kwas chlorosulionowy (siarczan chlorohydryny). Patrz również c. m. 501 a, pod a) i b).

10. Płynne substancje drażniące chlorowcowane, np. metylobromaceton. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

11. Roztwory wodne nadtlenku wodoru (wody utlenionej) zawierające:

a)
ponad 6% ale najwyżej 35% nadtlenku wodoru,
b)
ponad 35% ale najwyżej 45% nadtlenku wodoru,
c)
ponad 45% ale najwyżej 60°/o nadtlenku wodoru.

Patrz również c. m. 501 a, pod a).

Uwaga. Nadtlenek wodoru i jego roztwory wodne zawierające więcej niż 60% nadtlenku wodoru są materiałami klasy IIIc (patrz c. m. 371 pkt 3).

12. Roztwory podchlorynów. Patrz również c. m. 501 a, pod a).

13. Nie oczyszczone próżne naczynia po materiałach żrących wymienionych w punktach 1 do 5 oraz 8 do 10.

501a

Nie są uważane za materiały Załącznika I materiały nadane do przewozu na niżej podanych warunkach:

a) materiały wymienione w punktach 1 do 12, w ilości co najmniej 1 kg każdego z tych materiałów, jeżeli są zapakowane do naczyń szczelnie zamkniętych, odpornych na działanie zawartości i ułożonych starannie w mocnych i szczelnie zamkniętych opakowaniach ze spoistego drewna;

b) akumulatory elektryczne napełnione ługiem potasowym (pkt 3b, złożone z komór metalowych tak zamkniętych, ażeby ług potasowy nie mógł z nich wyciekać, i jeżeli są zabezpieczone od zwarcia;

c) bezwodnik kwasu siarkowego (pkt 8), zmieszany lub nie zmieszany z nieznaczną ilością kwasu fosforowego, jeżeli jest zapakowany w hermetycznie zamknięte i zaopatrzone w uchwyty mocne pudełka blaszane, ważące po napełnieniu najwyżej 15 kg;

d) pięciochlorek fosforu (pkt 9) sprasowany w bryły (bloki) ważące nie więcej niż 10 kg i zapakowany w hermetycznie zamknięte spawane pudełka blaszane, umieszczone następnie pojedynczo lub po kilka w pace z łat, skrzyni lub pojemniku.

2.

Przepisy o przewozie.

(Przepisy dotyczące próżnego opakowania poznane są pod F).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

502

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz. Specjalne przepisy dotyczące akumulatorów elektrycznych [punkty 1 b) i 3b) ] są podane pod c. m. 504.
(2)
Materiał, z którego są zrobione opakowania i jego zamknięcia, nie powinien ulegać działaniu zawartości ani tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie i jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Opakowanie wewnętrzne powinno być dobrze ułożone w opakowaniu zewnętrznym.
(4)
Jeżeli jest przepisane lub dozwolone używanie naczyń szklanych, porcelanowych, kamionkowych i tym podobnych, to jeśli nie ma innego przepisu, naczynia te należy układać w naczyniach ochronnych. Materiały wypełniające, służące do układania w nich przedmiotów, powinny być dostosowane do właściwości zawartości.

Butelki i inne naczynia szklane muszą być wolne od wad, które mogłyby osłabić ich wytrzymałość; w szczególności ciśnienie wewnętrzne musi być odpowiednio zmniejszone. Grubość ścian nie może być w żadnym przypadku mniejsza niż 2 mm; nie może być ona mniejsza niż 3 mm, jeśli ciężar naczynia wraz z zawartością przekracza 35 kg.

Zamknięcie musi być zabezpieczone dodatkowym urządzeniem, jak czop, kaptur, opieczętowanie, przewiązanie itp., które nadaje się do przeszkodzenia wszelkiemu rozluźnieniu w czasie przewozu.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

503

(1)
Materiały wymienione w punktach 1 do 6 powinny być pakowane do naczyń z zachowaniem następujących przepisów specjalnych:

a) szlam ołowiany, zawierający kwas siarkowy [pkt 1 b) ], dwusiarczan sodu i kwaśne fluorki (pkt 6) może być pakowany do naczyń drewnianych, jak np. beczki, pod warunkiem, że naczynia te są bardzo szczelne oraz uniemożliwiają wyciekanie;

b) odpadki kwasów przy oczyszczaniu olejów mineralnych (Säureharz) [pkt 1c) ], zawierające kwas siarkowy mogący ociekać, pakuje się do naczyń z drzewa lub żelaza;

c) kwas fluorowodorowy i skoncentrowany kwas fluoroborowy [pkt 1 h)] pakuje się do naczyń z ołowiu, z żelaza powleczonego ołowiem lub z gutaperki bądź też w naczynia drewniane powleczone wewnątrz parafiną lub żywicą.

Roztwory kwasu fluorowodorowego, zawierające od 60 do 85°% czystego kwasu, można również pakować do naczyń żelaznych nie powleczonych ołowiem. Roztwory kwasu fluorowodorowego, nie zawierające więcej niż 70% czystego kwasu, mogą być ładowane również do naczyń z syntetycznych mas plastycznych.

Naczynia z roztworem kwasu fluorowodorowego, zawierającego 41% i więcej czystego kwasu, oraz z koncentrowanym kwasem fluoroborowym powinny być zamknięte wkręconymi zatyczkami.

Wszelkie takie naczynia powinny być zamknięte w ten sposób, aby kwas nie mógł wyciekać.

d) materiały wymienione w punkcie 3a) tylko w naczynia żelazne, szklane, porcelanowe, kamionkowe i tym podobne;

e) dwusiarczek sodu i kwaśne fluorki (pkt 6) można pakować również w teczki, wyłożone od wnętrza ołowiem, albo w beczki, kartonowe lub z dykty, podwójne lub powleczone wewnątrz parafiną lub podobnym materiałem, albo w worki z chlorku poliwinylu, dobrze przewiązane i umieszczone w drewnianych beczkach lub skrzyniach gładkich bez miejsc metalowych; worki te muszą być trwale umieszczone w ten sposób, aby w czasie przewozu nie mogły się przesuwać w swym opakowaniu ochronnym.

(2)
Mogą być przewożone w przesyłkach wagonowych również bez opakowania:

a) odpadki kwasów otrzymywane przy oczyszczaniu olejów mineralnych (Säureharz) [pkt 1c)], zawierające tylko drobne ilości mogącego ociekać kwasu siarkowego (patrz c. m. 516 ust. 1);

b) dwusiarczan sodu (pkt 6) [patrz c. m. 516 (2)].

(3)
Naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe i tym podobne należy układać w naczyniach ochronnych, wyłożonych materiałem wypełniającym. Wyłożenie materiałem wypełniającym nie jest konieczne, jeżeli naczynia są umieszczone sprężyście w żelaznych koszach ochronnych z pełnymi ściankami. Jako materiału wypełniającego należy używać niepalnych materiałów chłonnych - z wyjątkiem popiołu z węgla - w ilości co najmniej równej objętości mieszczącego się w nich towaru, jeżeli naczynia zawierają:

a) dymiący kwas siarkowy [pkt 1a)], zawierający co najmniej 20% wolnego bezwodnika, albo

b) roztwory wodne kwasu nadchlorowego [pkt 1 i)], zawierające ponad 30% tego kwasu, albo

c) brom (pkt 4).

(4)
Przy kwasie azotowym o zawartości 60% lub więcej czystego kwasu [pkt 1e)] w balonach szklanych lub podobnych kruchych naczyniach, które są włożone do otwartych, naczyń ochronnych, łatwo zapalne materiały wypełniające muszą być odpowiednio impregnowane, w takim stopniu by nawet przy zetknięciu z płomieniem nie zapalały się.
(5)
Opakowanie ochronne kruchych naczyń, zawierających materiały wymienione w punktach 1 do 5, z wyjątkiem skrzyń, powinny być zaopatrzone w uchwyty. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.
(6)
Co do przewozu materiałów, wymienionych w punktach 1a) i 1c) do li), 2 3a), oraz kwasu mrówkowego (pkt 5) w wagonach-zbiornikach oraz pojemnikach-cysternach patrz c. m. 517.

504

(1)
Komory akumulatorów elektrycznych napełnione kwasem siarkowym [pkt 1b)] powinny być unieruchomione w skrzyniach do bateryj. Akumulatory należy zabezpieczyć od zwarcia i ułożyć w skrzynie zewnętrzne przekładając chłonnym materiałem wypełniającym.

Jeżeli jednak komory są zrobione z wytrzymałego materiału i tak u góry urządzone, że kwas nie może wytryskiwać na zewnątrz w niebezpiecznej ilości, to opakowanie akumulatorów nie jest konieczne, lecz akumulatory muszą być zabezpieczone od przewrócenia się, przesunięcia lub uszkodzenia.

Również komory i baterie wbudowane do pojazdów nie wymagają specjalnego opakowania; jeżeli pojazdy te są dobrze umocowane w wagonie kolejowym.

(2)
Komory akumulatorów elektrycznych, napełnione ługiem potasowym [pkt 3b) ], powinny być z metalu, a ich górna część powinna być tak urządzona, aby ług nie mógł wytryskiwać w niebezpiecznej ilości. Akumulatory powinny być zabezpieczone od zwarcia i umieszczone w skrzyni zewnętrznej.

505

(1)
Bezwodnik kwasu siarkowego (pkt 8) powinien być zapakowany:

a) w zalutowane naczynia z blachy czarnej lub białej albo w hermetycznie zamknięte butle z blachy czarnej, białej lub z miedzi, albo

b) w zatopione na końcu naczynia szklane lub w hermetycznie zamknięte naczynia porcelanowe, kamionkowe i tym podobne.

(2)
Naczynia należy ułożyć, przekładając niepalnym i chłonnym materiałem wypełniającym, w opakowania z drzewa, blachy czarnej lub białej.

506

(1)
Materiały wymienione w punkcie 9 należy pakować:

a) naczynia ze stali, ołowiu lub miedzi albo

b) w naczynia szklane z oszlifowanymi korkami szklanymi; naczynia te należy układać przekładając materiałem wypełniającym w opakowaniu z drzewa lub - jeśli zawierają więcej niż 5 kg materiału - w opakowaniu metalowym.

(2)
Co do przewozu kwasu chlorosulfonowego (pkt 9) w wagonach-zbiornikach oraz pojemnikach-cysternach patrz c. m. 517.

507

Płynne chlorowcowane ciała drażniące (pkt 10), należy pakować:

a) w ilościach najwyżej 100 g w ampułki szklane, zatapiane na końcu. Ampułki te należy napełniać tylko do 95% ich zawartości i układać pojedynczo lub po kilka w naczyniach blaszanych lub drewnianych, przekładając niepalnym materiałem chłonnym, albo

b) w naczynia szklane z oszlifowanymi korkami szklanymi, mające najwyżej 5 1 pojemności.

Naczynia te należy napełniać tylko do 95% ich zawartości i układać, przekładając je niepalnym materiałem chłonnym bądź w skrzyni wyłożonej blachą lutowaną, która przy większej ilości naczyń nie powinna zawierać więcej niż 20 l ciał drażniących, bądź każde oddzielnie w pudełka z blachy lutowanej, które pojedynczo lub po kilka powinny być ułożone do skrzyń, albo

c) w butelki metalowe z zamknięciem wkręcanym, które mogą być napełnione tylko do 95% ich pojemności.

508

(1)
Roztwory wodne nadtlenku wodoru (pkt 11) należy pakować do naczyń ze szkła lub z innego materiału, uznanego przez właściwe władze za nadające się do tego celu. Roztwory, zawierające ponad 6%, lecz nie więcej niż 35% nadtlenku wodoru, mogą być również pakowane do naczyń kamionkowych.

Jako naczyń szklanych do roztworów, zawierających ponad 35%, lecz nie więcej niż 45% nadtlenku wodoru, można używać oplecionych balonów (demionów). Ilości do 200 g należy pakować do butelek szklanych o pojemności co najmniej 300 cm3.

(2)
Zamkniecie powinno być tego rodzaju, aby w naczyniu nie mogło powstać nadciśnienie, lecz aby również zawartość nie mogła wyciekać.
(3)
Naczynia szklane porcelanowe i kamionkowe lub z materiałów podobnych należy układać, przekładając materiałem wypełniającym, w opakowaniach ochronnych, mianowicie:

a) naczynia szklane, porcelanowe, kamionkowe lub z materiału podobnego z roztworami zawierającymi ponad 6%, lecz nie więcej niż 35% nadtlenku wodoru: w koszach wiklinowych, w koszach żelaznych z pokrywami lub w skrzyniach. Kosze wiklinowe i żelazne powinny być zaopatrzone w uchwyty;

b) balony szklane oplecione (demiony) z roztworami zawierającymi ponad 35%, lecz nie więcej niż 45% nadtlenku wodoru: w koszach wiklinowych lub lakierowanych koszach żelaznych z pokrywami. Nie wolno używać do pakowania ani słomy, ani wełny drzewnej. Sztuka przesyłki nie powinna ważyć więcej niż 75 kg.

Butelki szklane, mieszczące nie więcej niż 200 g: w puszkach blaszanych z ziemią okrzemkową, wkładanych do skrzyń drewnianych;

c) naczynia szklane z roztworami zawierającymi ponad 45%, lecz nie więcej niż 60% nadtlenku wodoru: w wypełnionych ziemią okrzemkową koszach blaszanych z pełnymi ściankami, nieprzesiąkliwych i osmołowanych, które należy umieszczać w skrzyni zaopatrzonej w pochyłe wieko.

(4)
Co do przewozu w wagonach-zbiornikach (wagonach z garnkami) i pojemnikach-cysternach patrz c. m. 517.

509

(1)
Roztwory podchlorynów (pkt 12) należy pakować:

a) do naczyń ze szkła, porcelany, kamionki lub z innego podobnego materiału, które należy umieścić przekładając je materiałem wypełniającym w opakowaniu ochronnym, albo

b) do beczek metalowych wyłożonych odpowiednim materiałem.

(2)
Co do przewozu w wagonach-zbiornikach i pojemnikach-cysternach patrz c. m. 517.

3. Pakowanie razem.

510

Spośród materiałów wymienionych pod c. m. 501 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki razem ze sobą albo z materiałami lub przedmiotami innych klas, albo też z innymi towarami tylko niżej podane materiały i tylko pod następującymi warunkami:

a) razem ze sobą: materiały wymienione w tym samym punkcie. Po opakowaniu ich według przepisów dla sztuk przesyłki należy je łączyć razem w drewnianym naczyniu zbiorowym;

b) razem ze sobą albo z materiałami lub przedmiotami innych klas - jeżeli i o ile pakowanie razem jest również dla nich dozwolone - albo z innymi towarami:

1. materiały wymienione w punktach 1 do 5, 8 i 12 w ilości najwyżej 15 kg każdego z tych materiałów,

2. materiały wymienione w punkcie 9 w ilości: najwyżej 5 kg każdego z tych materiałów,

3. materiały wymienione w punkcie 11a), w naczyniach o zawartości najwyżej po 1 kg, ogółem najwyżej 10 kg.

Materiały te, opakowane według przepisów dla sztuk przesyłki, należy łączyć razem w drewnianym naczyniu zbiorowym z innymi pakowanymi razem towarami. Naczynie zbiorowe wraz z zawartością nie powinno ważyć więcej niż 75 kg.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki (patrz Dodatek V).

511

Skrzynie z akumulatorami elektrycznymi [pkt 1 b) i 3b) ] powinny posiadać wyraźny i nie zacierający się napis: "Akumulatory elektryczne". Napis powinien być sporządzony w jednym z języków urzędowych kraju wysyłającego i oprócz tego w języku francuskim, niemieckim lub włoskim, jeżeli taryfy międzynarodowe lub specjalne porozumienia, zawarte między zarządami kolejowymi, nie postanawiają inaczej.

512

(1)
Każda sztuka przesyłki z materiałami wymienionymi w punktach 1 do 4, 8 do 10 i 11c) powinna być zaopatrzona w nalepkę według wzoru nr 4. Jeśli materiały są w stanie płynnym i są zapakowane do naczyń kruchych, umieszczonych w skrzyniach lub w innym opakowaniu ochronnym w sposób niewidoczny od zewnątrz, każda sztuka przesyłki powinna być zaopatrzona oprócz tego w nalepki według wzoru nr 7 i 8. Nalepki według wzoru nr 7 należy umieścić u góry na dwóch przeciwległych ścianach skrzyni, a na innych opakowaniach w odpowiedni sposób.
(2)
Nalepki przepisane w ust. (1) należy umieszczać również na sztukach przesyłki, w których materiały wymienione w punktach 1 do 4, 8 do 10 i 11c) są zapakowane razem z innymi materiałami, przedmiotami lub towarami zgodnie z postanowieniami c. m. 510.
(3)
Każda skrzynia zawierająca akumulatory elektryczne [pkt 1b) i 3b) ], jak również sztuki przesyłki, które ważą nie więcej niż 75 kg i zawierają materiały wymienione w punktach 1, 2, 3, 5, 8 i 12, a które według c. m. 515 (2) mogą być ładowane do wagonów krytych, muszą być poza tym zaopatrzone na dwóch przeciwległych ścianach w nalepki według wzoru nr 7.
(4)
W razie przewozu w przesyłkach wagonowych umieszczanie na sztukach przesyłki nalepki według wzoru nr 4, przewidziane wyżej pod (1) i (2), nie jest konieczne (patrz również c. m. 519).

B. Sposób nadawania, ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

513

Materiały wymienione w punktach 1 do 5, 8, 11c) i 12 mogą być wysyłane jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych, z wyjątkiem takich przesyłek, które według c. m. 515 (2) mogą być ładowane do wagonów krytych.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

514

(1)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 501. W przypadkach gdy punkty 3 i 10 nie podają nazwy materiału, należy wskazać nazwę handlową z uzupełnieniem "Towar klasy V, punkt..". Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(2)
Nadawca powinien zaświadczyć w liście przewozowym:

a) w razie zapakowania w naczynia kruche:

dla dymiącego kwasu siarkowego [pkt 1a) ]: zawartość procentową wolnego bezwodnika; dla kwasu nadchlorowego [pkt 1i) ]: zawartość procentową kwasu nadchlorowego.;

dla wodnych roztworów nadtlenku wodoru (wody utlenionej) (pkt 11): zawartość procentową nadtlenku wodoru.

Bez powyższych wskazówek kwasy w naczyniach kruchych powinny być opakowane zgodnie z c. m. 503 (3), a roztwory nadtlenku wodoru zgodnie z c. m. 508 (3) c);

b) dla szlamu ołowianego, pochodzącego z akumulatorów lub komór ołowianych [pkt 1b) ], zapakowanego w naczynia drewniane: "Opakowanie zgodne z przepisami Załącznika 1 do KMT";

c) dla kwasu fluorowodorowego [pkt 1h) ]: zawartość procentową kwasu fluorowodorowego.

Bez takiej wskazówki kwas ten uważa się za kwas fluorowodorowy zawierający 41% i więcej czystego kwasu [c. m. 503 (1) e) ]; jeżeli kwas ten przewozi się w wagonach-zbiornikach (wagonach z garnkami), naczynia takich wagonów powinny być zrobione z blachy żelaznej pokrytej ołowiem [c. m. 517 (2) ];

d) "suchy", jeżeli do przewozu opakowanego dwusiarczanu sodu (pkt 6) zażądano wagonu krytego albo jeżeli materiał ten ma być przewieziony bez opakowania jako przesyłka wagonowa w wagonie wyłożonym tylko parafinowaną lub smołowaną tekturą [patrz c. m. 516 (2) ],

(3)
W listach przewozowych sporządzanych na przesyłki, w których materiał wymieniony pod c. m. 501 został zapakowany razem w jednej sztuce opakowania z innymi materiałami lub przedmiotami Załącznika I albo z innymi towarami, należy wzmianki przewidziane dla każdego z tych przedmiotów lub materiałów umieścić osobno.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

515

(1)
Sztuki przesyłki zawierające materiały wymienione w punktach 1 do 6, 8, 11c) i 12 należy ładować do wagonów niekrytych.
(2)
Do wagonów krytych lub niekrytych pod oponami można ładować bez względu na ilość sztuk:

a) sztuki przesyłki w formie mocnych beczek metalowych, zawierające materiały wymienione w ustępie (1), pod warunkiem, że beczki te będą ustawione pokrywą do góry i tak umocowane, by nie mogły się ani przetaczać, ani przewracać.

Jednakże beczki z kwasem fluorowodorowym [pkt 1 h)] albo roztworami podchlorynów (pkt 12) - jako przesyłki drobne nie mogą ważyć więcej niż 75 kg, a beczki z materiałami wymienionymi w punkcie 3 mogą być napełnione najwyżej do 95% ich pojemności;

b) sztuki przesyłki z kruchych naczyń, jeśli każde z nich waży nie więcej niż 75 kg i jeśli każde naczynie jest umieszczone w ochronnym opakowaniu drewnianym, wyłożonym materiałem wypełniającym (jaki odpowiada przepisom dotyczącym opakowań przewidzianym pod różnymi c. m. dla każdego materiału);

c) gaśnice, zawierające kwasy wymienione w punkcie 1;

d) akumulatory elektryczne [pkt 1b) i 3b) ].

(3)
Naczynia kruche należące do jednej i tej samej przesyłki muszą być tak umocowane, by nie mogły się przesuwać i by wypłynięcie zawartości było niemożliwe.
(4)
Jeśli jedna i ta sama przesyłka obejmuje balony szklane i butle kamionkowe, to takie różne naczynia powinny być ułożone oddzielnie.

516

(1)
Jeśli nie opakowane odpadki kwaśne otrzymywane przy oczyszczaniu olejów mineralnych (Säureharz) [pkt 1c)] są przewożone w przesyłkach wagonowych, to podłoga wagonu powinna być pokryta dostateczną warstwą zmielonego lub drobno potłuczonego wapnia lub warstwą gaszonego wapna.
(2)
Nie opakowany dwusiarczan sodu (pkt 6) w przesyłkach wagonowych ładuje się do wagonów wyłożonych ołowiem albo dostatecznie grubą warstwą parafinowanej lub terowanej tektury. Wagony niekryte powinny być nakrywane oponami w ten sposób, aby opony nie mogły dotykać ładunku.

517

(1)
Materiały wymienione w punkcie 1 (z wyjątkiem akumulatorów elektrycznych, szlamu ołowianego zawierającego kwas siarkowy oraz odpadków kwaśnych otrzymywanych przy oczyszczaniu olejów mineralnych), w punktach 2 i 3a), kwas mrówkowy (pkt 5 kwas chlorosulfonowy (pkt 9) oraz materiały wymienione w punktach i 11 i 12 mogą być przewożone w wagonach-zbiornikach i pojemnikach-cysternach; naczynia i ich zamknięcia powinny odpowiadać ogólnym przepisom c. m. 502, dotyczącym opakowania.
(2)
Przeznaczone do przewozu kwasu fluorowodorowego [pkt 1h)] naczynia wagonów-zbiorników i pojemniki-cysterny powinny być zrobione z blachy żelaznej pokrytej ołowiem; do kwasu fluorowodorowego zawierającego 60% do 85% czystego kwasu można używać również naczyń żelaznych nie pokrytych ołowiem. Naczynia te nie mogą posiadać rur odpływowych, lecz powinny być opróżniane za pomocą sprężonego powietrza.
(3)
Zamknięcia naczyń wagonów-zbiorników (garnków) i pojemników-cystern, przeznaczonych do przewozu roztworów wodnych nadtlenku wodoru (pkt 11), powinny być takie, aby w naczyniu nie mogło pozostawać nadmierne ciśnienie ani ciecz nie mogła wytryskiwać na zewnątrz.
(4)
Wagony-zbiorniki i pojemniki-cysterny, przeznaczone do przewozu roztworów podchlorynów (pkt 12), muszą być wyłożone odpowiednim materiałem.

518

(1)
Z wyjątkiem kruchych sztuk przesyłki i sztuk przesyłki zawierających zwyczajny kwas siarkowy, dymiący kwas siarkowy, odpadkowy kwas siarkowy, kwas fluorowodorowy (pkt 1), akumulatory elektryczne, wymienione w punktach 1 i 3, albo roztwory wodne nadtlenku wodoru (pkt 11) - sztuki przesyłki, zawierające materiały niniejszej klasy, można ładować razem do małych pojemników (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, których przewóz luzem jest dozwolony, mogą być nadawane do przewozu również w małych pojemnikach.
(3)
Zakazy ładowania razem przewidziane pod c. m. 520 obowiązują również w odniesieniu do zawartości małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach (patrz Dodatek V).

519

Przy przewozie materiałów wymienionych w punktach 1 do 4, 8 do 10 i 11c) powinny być na obu ścianach bocznych wagonu umieszczone nalepki według wzoru nr 4.

E. Zakaz ładowania razem.

520

(1)
Kwasu siarkowego i mieszanin zawierających kwas siarkowy wymieniony w punkcie 1. jak również bezwodnika kwasu siarkowego wymienionego w punkcie 8 i kwasu chlorosulfonowego wymienionego w punkcie 9 nie wolno ładować razem:

a) z materiałami chloranowymi i nadchloranowymi, wymienionymi w punkcie 19 klasy la (c. m. 21);

b) z chloranami chlorynami lub mieszaniną chloranów, nadchloranów i chlorynów klasy IIIc (c. m. 371).

(2)
Akumulatory elektryczne i szlam ołowiany, wymienione w punkcie Ib), nie mogą być ładowane do jednego i tego samego wagonu razem z kwasem pikrynowym wymienionym w punkcie 7a) klasy Ia (c. m. 21).
(3)
Materiałów klasy V nie wolno ładować do jednego wagonu z materiałami radioaktywnymi klasy IVb (c.m. 451).
(4)
Kwasów oraz materiałów i przedmiotów, które zawierają kwasy klasy V, nie wolno ładować do jednego wagonu ani razem z azotkiem baru wymienionym w punktach 11 i 12, ani z azotkiem sodu lub środkami odchwaszczającymi, zawierającymi chlor, wymienionymi w punkcie 16 klasy IVa (c. m. 401).

521

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (art. 6 § 9 ust. 2 KMT).

F. Próżne opakowania. Inne przepisy.

522

(1)
Naczynia wymienione w punkcie 13, nadawane w przesyłkach drobnych, muszą być szczelnie zamknięte.
(2)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 501 i powinna być podkreślona czerwonym kolorem.
(3)
Nie oczyszczone próżne naczynia po kwasie fluorowodorowym [pkt 1h)] powinny być zaopatrzone w nalepki według wzoru nr 4 (patrz Dodatek V) i nie mogą posiadać na zewnątrz śladów kwasu.

523-599

KLASA VI.

MATERIAŁY BUDZĄCE ODRAZĘ LUB ZARAŹLIWE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

600

Spośród materiałów określonych w tytule klasy VI dopuszcza się do przewozu tylko materiały wymienione pod c. m. 601 i to na warunkach przewidzianych pod c. m. 601 do 616. Materiały te uważa się wskutek tego za materiały Załącznika I.

601

1. Ścięgna świeże, świeże obrzynki skór nie wapnione lub nie solone, jako też odpadki ścięgien świeżych lub świeżych obrzynków skór, świeże rogi i racice lub kopyta nie oczyszczone z kości i miękkich części, kości świeże nie oczyszczone z mięsa i innych miękkich części, szczecina świńska surowa i sierść świńska surowa.

Uwaga. Mokre i świeże obrzynki skór, wapnione lub solone, nie podlegają przepisom Załącznika I.

2. Skóry świeże, tj. skóry nie solone i skóry solone, które ociekają w uciążliwej ilości krwawą słoną posoką.

Uwaga. Dobrze nasolone skóry, zawierające nieznaczną ilość wilgoci, nie podlegają przepisom Załącznika I.

3. Kości oczyszczone lub suszone, rogi i racice lub kopyta oczyszczone albo suche.

Uwaga. Kości odtłuszczone i suche, nie wydzielające zapachu gnilnego, nie podlegają przepisom Załącznika I.

4. Żołądki cielęce świeże, oczyszczone z wszelkich resztek pokarmu.

Uwaga. Żołądki cielęce suszone, nie wydzielające żadnego zapachu niemiłego, nie podlegają przepisom Załącznika I.

5. Prasowane pozostałości z wyrobu kleju ze skór (odpadki zawierające wapno, pozostałości z wapniowania obrzynków skór albo pozostałości używane jako nawóz).

6. Nie prasowane pozostałości z wyrobu kleju ze skór.

7. Uryna zdrowa zabezpieczona od rozkładu.

8. Budzące odrazę lub zaraźliwe materiały pochodzenia zwierzęcego, wyżej nie wymienione.

9. Obornik mieszany ze słomą.

10. Inne odchody (fekalia) i odchody (fekalia) pochodzące z ustępów.

11. Próżne opakowanie i próżne worki po materiałach wymienionych w punktach 1 do 6, 8 i 10 klasy VI jak również opony, które służyły do przykrycia materiałów klasy VI.

12. Próżne opakowanie po materiałach wymienionych w punkcie 7 klasy VI.

Uwaga. Do punktów 11 i 12. Opakowanie nie oczyszczone jest wyłączone od przewozu.

2. Przepisy przewozowe.

(Przepisy dotyczące próżnego opakowania i opon podane są pod 1it. F.).

A. Sztuki przesyłki.

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

602

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tak szczelne, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz. Co do przepisów specjalnych, dotyczących naczyń metalowych, zawierających materiały wymienione w punktach 1 do 8, patrz c. m. 609 (4) a).
(2)
Opakowanie oraz jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym warunkom przewozu.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

603

(1)
Wysyłane w przesyłkach drobnych materiały wymienione w punktach 1 do 6 i 8 powinny być pakowane do beczek, kubłów lub skrzyń, a materiały wymienione w punkcie 7 do naczyń z ocynkowanej blachy żelaznej.
(2)
Można również pakować do worków:

a) szczecinę świńską i sierść świńską, suche w stanie surowym (pkt 1) ; materiały te, jeśli nie są suche, mogą być pakowane do worków tylko w czasie od 1 listopada do 15 kwietnia;

b) materiały wymienione w punkcie 2, jeżeli worki są nasycone odpowiednimi środkami odkażającymi i tylko w czasie od 1istopada do lutego;

c) materiały wymienione w punktach 3 i 4.

(3)
Na zewnątrz sztuk przesyłki nie powinno być żadnych śladów zawartości.

604

Jako przesyłki wagonowe materiały wymienione w punktach 1 do 10 mogą być przewożone we wskazanym niżej opakowaniu, odpowiadającym najmniejszym wymaganiom, albo też i bez opakowania pod następującymi warunkami:

a) materiały wymienione w punktach 1, 2 i 8:

1. w miesiącach od 1istopada do lutego bez opakowania; w innych miesiącach w opakowaniu z worków nasyconych odpowiednimi środkami odkażającymi;

2. rogi, racice, kopyta lub kości świeże (pkt 1) w ciągu wszystkich miesięcy, w opakowaniu lub bez opakowania, pod warunkiem, że zostały skropione odpowiednimi środkami odkażającymi; to samo dotyczy innych materiałów, lecz jedynie załadowanych do wagonów krytych, posiadających specjalne urządzenia i zaopatrzonych w przyrządy wentylacyjne [patrz c.m. 609(3) ];

3. jeżeli jednak złej woni nie da się usunąć przez odkażenie, materiały należy zapakować do beczek lub kubłów;

b) materiały wymienione w punkcie 3 bez opakowania;

c) żołądki cielęce (pkt 4) zapakowane do naczyń lub worków;

d) materiały wymienione w punkcie 5 bez opakowania, jeśli są skropione mlekiem wapiennym tak, że żaden zapach gnilny nie daje się odczuwać; jeśli nie da się usunąć przykrego zapachu, to należy je zapakować do beczek, kubłów lub skrzyń;

e) materiały wymienione w punkcie 6 zapakowane do beczek, kubłów lub skrzyń;

f) materiały wymienione w punkcie 7 zapakowane do naczyń z ocynkowanej blachy żelaznej;

g) obornik mieszany ze słomą (pkt 9) bez opakowania;

h) odchody i odchody pochodzące z ustępów (pkt 10) zamknięte w naczynia blaszane.

605

3. Pakowanie razem.

Spośród materiałów wymienionych pod c. m. 601 mogą być łączone w jedną sztukę przesyłki tylko materiały wymienione w tym samym punkcie, razem ze sobą w przepisanym opakowaniu.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki.

606

Nie ma przepisów.

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

607

(1)
Materiały klasy VI mogą być nadawane do przewozu jako przesyłki pośpieszne tylko w przesyłkach wagonowych.
(2)
Materiały wymienione w punktach 9 i 10 mogą być nadawane do przewozu tylko jako zwyczajne przesyłki wagonowe.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

608

Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 601.

Jeśli cyfra ta nic zawiera nazwy materiału, należy wskazać jego nazwę handlową, dodając "Towar klasy VI, punkt 8". Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

609

(1)
Materiały klasy VI powinny być ładowane do wagonów niekrytych,
(2)
Powinny być przykrywane:

a) materiały wymienione w punktach 1, 2 i 8 oponą nasyconą odpowiednimi środkami odkażającymi, którą przykrywa się następnie drugą oponą;

b) rogi, racice, kopyta lub kości świeże (pkt 1) nie opakowane, skropione odpowiednimi środkami odkażającymi: oponą lub nasmoloną tekturą;

c) nie opakowane materiały wymienione w punkcie 3: oponami, chyba że materiały te zostały tak skropione odpowiednimi środkami odkażającymi że przykry zapach nie daje się odczuwać:

d) nie opakowane materiały wymienione w punkcie 9: oponą.

(3)
Materiały wymienione w punktach 1, 2 i 8 mogą być również ładowane do specjalnie urządzonych wagonów krytych, które posiadają urządzenia wentylacyjne.
(4)
Do wagonów krytych mogą być również ładowane:

a) materiały wymienione w punktach 1 i 8, zapakowane w naczynia metalowe z zabezpieczającym zamknięciem, ustępującym pod ciśnieniem wewnętrznym;

b) materiały wymienione w punktach 3 i 4.

610

(1)
Sztuki przesyłki zawierające materiały wymienione w niniejszej klasie, mogą być pakowane razem do małych pojemników (patrz Dodatek VI).
(2)
Materiały, których przewóz luzem jest dozwolony, mogą być ładowane do małych pojemników.
(3)
Zakazy ładowania razem przewidziane pod c. m. 612 obowiązują również w odniesieniu do zawartości małych pojemników.

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach.

611

Nie ma przepisów.

E. Zakaz ładowania razem.

612

Materiałów klasy VI nie wolno ładować do jednego wagonu razem z artykułami żywnościowymi i towarami konsumpcyjnymi.

613

Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (KMT art. 6, § 9 ust. 2).

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

614

(1)
Przedmioty wymienione w punktach 11 § 12 powinny być oczyszczone i poddane działaniu odpowiednich środków odkażających.
(2)
Przedmioty wymienione w punkcie 11 nie mogą być przewożone jako drobne przesyłki pośpieszne, muszą być ładowane do wagonów niekrytych i nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu z przesyłkami żywnościowymi i spożywczymi.
(3)
Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą pod c. m. 601. Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.
(4)
Na przesyłki, które nie mogą być ładowane razem do jednego wagonu, należy sporządzać osobne listy przewozowe (KMT art. 6, § 9, ust. 2).

615

(1)
Kolej może ograniczyć przewóz materiałów i przedmiotów klasy VI do pewnych pociągów oraz wydawać specjalne zarządzenia co do czasu i terminu ich ładowania i wyładowywania, jak również dowożenia i odwożenia.
(2)
W razie zauważenia przykrego zapachu kolej może w każdym czasie poddać materiały działaniu odpowiednich środków odkażających celem jego usunięcia.

616

Materiały klasy VI powinny być w magazynach umieszczane oddzielnie od artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych.

617-699

KLASA VII.

MATERIAŁY RÓŻNE

1.

Wyszczególnienie materiałów.

700

Materiały wymienione pod c. m. 701 podlegają przepisom przewidzianym pod c. m. 701 do 721. Materiały te uważa się wskutek tego za materiały Załącznika I.

701

1. Siarczek sodu. Patrz również c. m. 701 a.

2. Płyty i filmy powleczone emulsją czułą na promienie świetlne i inne promienie (jak płyty fotograficzne, filmy kinematograficzne, filmy do zdjąć roentgenowskich itp.), jeżeli te płyty i filmy jeszcze nie są wywołane.

701a

Siarczek sodu (pkt 1) w ilości najwyżej 1 kg nie podlega przepisom Załącznika I, jeżeli jest zapakowany do naczyń szczelnie zamkniętych, odpornych na działanie zawartości i jeżeli te naczynia są ułożone starannie, pojedynczo lub po kilka w mocnym opakowaniu drewnianym.

2.

Przepisy o przewozie.

A. Sztuki przesyłki.

702

1. Ogólne przepisy o opakowaniu.

(1)
Opakowanie powinno być tak zamknięte i tego rodzaju, aby nic z jego zawartości nie mogło się przedostać na zewnątrz.
(2)
Materiał, z którego jest zrobione opakowanie i jego zamknięcia, nie powinien ulegać działaniu zawartości ani też tworzyć z nią szkodliwych związków.
(3)
Opakowanie i jego zamknięcia powinny być we wszystkich swych częściach tak mocne i trwałe, aby się nie rozluźniały podczas przewozu i odpowiadały z całą pewnością normalnym wymaganiom przewozu. Opakowanie wewnętrzne powinno być dobrze ułożone w opakowaniu zewnętrznym.

2. Opakowanie poszczególnych materiałów.

703

Siarczek sodu (pkt 1), nie oczyszczony lub w roztworze, należy pakować do szczelnych naczyń żelaznych, a siarczek sodu rafinowany lub krystaliczny (pkt 1) może być pakowany do innych naczyń również szczelnych.

704-712

3. Pakowanie razem.

713

Siarczek sodu (pkt 1) i przedmioty wymienione w pkt 2 mogą być pakowane razem z materiałami i przedmiotami innych klas - jeżeli i o ile pakowanie takie razem jest również dla nich dozwolone - lub z innymi towarami. Jednakże łączenie w jedną sztukę przesyłki siarczku sodu z materiałami wymienionymi w punktach 1, 5, 6, 8 i 9 klasy V (c. m. 501) jest niedopuszczalne.

Siarczek sodu, opakowany według przepisów dla niego przewidzianych, należy łączyć w opakowaniu zbiorowym z innymi towarami przed pakowaniem razem. Opakowanie zbiorowe wraz z zawartością nie powinno ważyć więcej niż 75 kg.

4. Napisy i nalepki ostrzegawcze na sztukach przesyłki.

714

Sztuki przesyłki zawierające przedmioty wymienione w punkcie 2 powinny być zaopatrzone w napis "Filmy", nawet jeżeli chodzi o płyty fotograficzne. Poszczególne litery tego napisu powinny być wielkości co najmniej 5 cm.

B. Sposób nadawania. Ograniczenia w przyjmowaniu do przewozu.

715

Nie ma ograniczeń.

C. Wzmianki w liście przewozowym.

716

Nazwa towaru w liście przewozowym powinna odpowiadać nazwie wydrukowanej kursywą, pod c. m. 701. Nazwę towaru należy podkreślić czerwonym kolorem.

D. Sprzęt i urządzenia przewozowe.

1. Przepisy dotyczące wagonów i ładowania.

717

(1)
Sztuki przesyłki zawierające siarczek sodu (pkt 1) należy ładować do wagonów krytych lub wagonów niekrytych pod oponami.
(2)
Sztuki przesyłki, zawierające przedmioty wymienione w punkcie 2, należy ładować do wagonów krytych.
(3)
Sztuki przesyłki, zawierające przedmioty wymienione w punkcie 2, załadowane do tego samego wagonu ze sztukami przesyłki, zawierającymi materiały wymienione w klasie IVb, zawsze powinny być umieszczone w odległości co najmniej 5 m od sztuki przesyłki materiałów radioaktywnych, a co najmniej w odległości 10 m od grupy sztuk przesyłki materiałów radioaktywnych.

Sztuki przesyłki, zawierające materiały wymienione w niniejszej klasie, mogą być pakowane razem do małych pojemników (patrz Dodatek VI).:

2. Napisy i nalepki ostrzegawcze na wagonach.

719

Nie ma przepisów.

E. Zakaz ładowania razem.

720

Nie ma.

F. Próżne opakowanie. Inne przepisy.

721

Sztuki przesyłki, zawierające przedmioty wymienione w punkcie 2, powinny być w magazynach umieszczane oddzielnie w odległościach co najmniej 10 m od sztuk przesyłki zawierających materiały wymienione w klasie IVb.

722-1099

DODATEK I.

A. Warunki stałości dla materiałów wybuchowych i dla materiałów stałych łatwo zapalnych

1100

Wyszczególnione niżej warunki stałości stanowią najniższe normy porównawcze, określające wymaganą stałość materiałów dopuszczonych do przewozu. Materiały te można nadawać do przewozu tylko wtedy, gdy odpowiadają w zupełności następującym przepisom:

1101

Do c. m. 21 pkt 1, c. m. 101 pkt 4 i c. m. 331 pkt 8: Nitroceluloza nagrzewana przez 1/2 godziny w temperaturze 132°C nie powinna wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu. Temperatura zapłonu powinna być wyższa od 180°C. Nić piroksylinowa powinna odpowiadać tym samym warunkom stałości co nitroceluloza. Patrz c. m. 1151 a) i 1152.

1102

Do c. m. 21 punkty 3, 4, 13, 14 i 15:

1. Prochy nitrocelulozowe nie zawierające nitrogliceryny: 3 g prochu, nagrzewane przez 1 godzinę w temperaturze 132°C, nie powinny wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu. Temperatura zapłonu powinna być wyższa od 170°C.

2. Prochy nitrocelulozowe zawierające nitroglicerynę: 1 g prochu, nagrzewany przez 1 godzinę w temperaturze 110°C, nie powinien wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu. Temperatura zapłonu powinna być wyższa od 160°C.

Patrz c. m. 1151 b) i 1152.

1103

Do c. m. 21 pkt 5: Odpadki filmów nitrocelulozowych, myte i poddane dalszej przeróbce, nie powinny przy nagrzewaniu przez 1/2 godziny w temperaturze 132° C wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu.

Patrz c. m. 1151 a).

1104

Do c. m. 21 punkty 6, 7, 8, 9, 16 i 17:

1. Trójnitrotoluen, mieszaniny zwane trójnitroluenem ciekłym i trójnitroanizol (pkt 56), heksyl i kwas pikrynowy pkt 7 a), mieszaniny czteroazotanu pentaerytrytu i trójnitrotoluenu (pentolit i mieszaniny trójmetyleno-trójnitraminy i trójnitrotoluenu (heksolit) (pkt 7 b), zmiękczony pentryt i zmiękczony heksogen (pkt 7 c), tetryl (pkt 8 b) i 16 b), pentryt i heksogen (punkty 9 a) i 17 a), mieszaniny pentrytu i pentolitu oraz mieszaniny trójmetyleno trójnitroaminy i heksolitu (punkty 9 b) i 17 b), mieszaniny czteroazotanu, pentaerytrytu i trójmetylenotrójnitroaminy z woskiem, parafiną lub materiałami podobnymi (punkty 9 c) i 17 c) i trójnitrorezorcyna (punkt 16 a) przy nagrzewaniu przez 3 godziny do 90° C nie powinny wydzielać widocznych oparów dwutlenku azotu. Patrz c. m. 1153 a).

2. Nitrozwiązki organiczne, wymienione w punkcie 8 a, oraz nitrozwiązki organiczne, wymienione w punkcie 16, inne niż trójnitrorezorcyna i czteronitrometyloanilina (tetryl) nie powinny przy podgrzewaniu przez 48 godzin do 75°C wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu. Patrz c. m. 1153 b).

3. Nitrozwiązki organiczne, wymienione w punktach 8 i 16, nie powinny być wrażliwsze tak na uderzenie i tarcie jak i pod względem zapalności:

niż trójnitrorezorcyna, jeśli są rozpuszczalne w wodzie,

niż czteronitrometyloanilina, jeśli nie są rozpuszczalne w wodzie.

Patrz c. m. 1153, 1154, 1155 i 1156.

1105

Do c. m. 21 pkt 10: Materiały wybuchowe bazowane na saletrze amonowej, trzymane w ciągu 48 godzin w temperaturze 75°C, nie powinny wydzielać widocznych żółtobrunatnych oparów dwutlenku azotu. Przedtem i potem nie powinny być one wrażliwsze tak na uderzenie i tarcie jak i pod względem zapalności od porównawczego materiału wybuchowego o składzie następującym: 80% saletry amonowej, 12% trójnitrotoluenu, 6% nitrogliceryny i 2% mączki drzewnej. Patrz c. m. 1153 b), 1154, 1155 i 1156.

Próbkę wyżej opisanego porównawczego materiału wybuchowego może postawić do dyspozycji państwom uczestniczącym w niniejszej konwencji, laboratorium materiałów wybuchowych w Sevran (Seine-et-Oise) we Francji (adres: Laboratoire des substances explosives, Sevran (Seine-et-Oise) - France).

1106

Do c. m. 21 punkt 11: Materiał wybuchowy nie powinien być bardziej wrażliwy tak na uderzenie i tarcie, jak i pod względem zapalności od porównawczego materiału wybuchowego o składzie następującym: 75% saletry potasowej, 10% siarki. i 15% węgla brunatnego. Patrz c. m. 1154, 1155 i 1156.

1107

Do c. m. 21 pkt 18: Dynamity nie powinny być bardziej wrażliwe tak na uderzenie i tarcie jak i pod względem zapalności od żelatyny wybuchowej, zawierającej 93% nitrogliceryny lub dynamitu okrzemkowego, zawierającego najwyżej 75% nitrogliceryny. Patrz c. m. 1154 b), 1155 i 1156.

1108

Do c. m. 21 pkt 19: Materiały wybuchowe bazowane na chloranach i nadchloranach nie powinny zawierać żadnych soli amonowych. Nie powinny one być bardziej wrażliwe tak na uderzenie i tarcie, jak i pod względem zapalności od chloranowego materiału wybuchowego o składzie następującym: 80% chloranu potasu, 10°/o dwunitrotoluenu, 4% oleju rycynowego i 1% mączki drzewnej. Patrz c. m. 1154, 1155 i 1153.

1109

Do c. m. 21 punkty 20 i 21: Prochy czarne nie powinny być bardziej wrażliwe tak na uderzenie i tarcie, jak i pod względem zapalności od najdrobniejszego prochu myśliwskiego o składzie następującym: 75% saletry potasowej, 10% siarki i 15% węgla drzewnego kruszynowego. Patrz c. m. 1154, 1155 i 1156.

1010

Do c. m. 61 pkt 1 b): Materiał wybuchowy nie powinien być bardziej wrażliwy tak na uderzenie i tarcie jak i pod względem zapalności od czteronitrometyloaniliny. Patrz c. m. 1154, 1155 i 1156.

1111

Do c. m. 61 pkt 1 c): Materiał wybuchowy nie powinien być bardziej wrażliwy tak na uderzenie i tarcie, jak i pod względem zapalności od pentrytu. Patrz. c. m. 1154, 1155 i 1156.

1112

Do c. m. 61 pkt 5 d): Ładunek wzmacniający nie powinien być bardziej wrażliwy tak na uderzenie i tarcie, jak i pod, względem zapalności od czteronitronsetyloaniliny. Patrz. c. m. 1154, 1155 i 1156.

1113

Do c. m. 100 (2) d): Ładunek wybuchowy, trzymany przez 4 tygodnie w temperaturze 50º C, nie powinien wykazywać zmian wskazujących na niedostateczne warunki stałości. Patrz c. m. 1157.

1114-1149

B. Przepisy dotyczące prób.

1150

(1)
Podane poniżej sposoby dokonywania prób należy stosować w razie rozbieżności zdań co do dopuszczalności materiałów do przewozu kolejami żelaznymi,
(2)
Jeśli próby mające na celu sprawdzenie, czy stałość materiałów odpowiada warunkom części A niniejszego dodatku są dokonywane innymi sposobami, powinny one prowadzić do takiej samej oceny, jaką można osiągnąć według sposobów niżej podanych.
(3)
Przy dokonywaniu próby cieplnej, o której mowa niżej, temperatura termostatu, w którym znajduje się próbka, nie powinna się odchylać o więcej niż 2°C od temperatury przepisanej; czas trwania próby może odchylać się, najwyżej o 2 minuty przy próbach trwających od 30 do 60 minut, przy próbach trwających 48 godzin o najwyżej 1 godzinę, a przy próbach trwających 4 tygodnie o najwyżej 24 godziny. Termostat powinien być tak urządzony, aby w ciągu najwyżej 5 minut od włożenia próbki temperatura osiągnęła wymaganą wysokość.

1151.

Próba stałości chemicznej przy nagrzewaniu (próba cieplna) (patrz c. m. 1101, 1102 i 1103).

a) Badanie materiałów wymienionych pod c. m. 1101 i 1103.

(1)
Do każdej z dwu probówek szklanych o wymiarach:

długość 350 mm

średnica wewnętrzna 16 mm

grubość ścianki 1,5 mm

wkłada się po 1 g materiału wybuchowego, osuszonego ponad chlorkiem wapnia. Obydwie probówki zupełnie nakryte w ten sposób, by ich zamknięcie nie stawiało oporu, umieszcza się następnie w termostacie tak, by były widoczne przynajmniej w swej długości, i trzyma się przez 30 minut w stałej temperaturze 132°C. Przez ten czas obserwuje się, czy nie wydziela się dwutlenek azotu w postaci żółtobrunatnych oparów, szczególniej widocznych na białym tle.

(2)
Materiał ten uważa się za stały, jeśli nie ukazują się wspomniane opary.

b) Próba prochów wymienionych pod c. m. 1102.

(1)
Prochy nitrocelulozowe, nie zawierające nitrogliceryny, zżelatynowane lub nie zżelatynowane: po 3 g prochu wkłada się do takich samych probówek szklanych, jakie wymieniono pod a), które umieszcza się następnie w termostacie, utrzymującym stałą temperaturę 132°C.
(2)
Prochy nitrocelulozowe, zawierające nitroglicerynę: po 1 g prochu wkłada się do takich samych probówek szklanych, jakie wymieniono pod a), które umieszcza się następnie w termostacie, utrzymującym stałą temperaturę 110°C.
(3)
Probówki z prochami wymienionymi pod (1) i (2), pozostają w termostacie przez jedną godzinę. W tym czasie dwutlenek azotu nie powinien być widoczny. Stwierdzenie i ocena jak pod a).

1152

Temperatura zapłonu (patrz c. m. 1101 i 1102).

1)
Temperaturę zapłonu określa się nagrzewając 0,2 g materiału w probówce szklanej, zanurzonej w kąpieli metalicznej Wooda. Probówkę zanurza się w kąpieli po osiągnięciu przez nią temperatury 100º C. Temperaturę kąpieli podwyższa się następnie o 5º C na minutę.
(2)
Probówki powinny mieć następujące wymiary:

długość 125 mm

średnica wewnętrzna 15 mm

grubość ścianki 0,5 min

i powinny być zanurzone do głębokości 20 mm.

(3)
Próbę należy powtórzyć trzy razy, notując za każdym razem temperaturę, przy której następuje zapłon, tj. spalanie się powolne lub gwałtowne, deflagracja (wyfuknięcie) lub detonacja.
(4)
Najniższa temperatura, stwierdzona w trzech próbach, jest uważana za temperaturę zapłonu.

1153

Próba wytrzymałości chemicznej na ciepło. (patrz c. m. 1104 i 1105).

a) Próba materiałów wymienionych pod c. m. 1104 pkt 1.

(1)
Dwie próbki materiału wybuchowego o wadze po 10 g wkłada się do szklanych naczyń cylindrycznych o wewnętrznej średnicy 3 cm i o wysokości 5 cm do dolnej powierzchni przykrywki, dobrze zamyka się przykrywkami i nagrzewa przez 3 godziny przy stałej temperaturze 90°C w termostacie, w którym powinny być dobrze widoczne.
(2)
Podczas tej próby dwutlenek azotu nie powinien się wydzielać. Sprawdzenie i ocena jak pod c. m. 1151 a).

b) próba materiałów wymienionych pod c. m. 1104 pkt 2 i pod c. m. 1105.

(1)
Dwie próbki materiału wybuchowego o wadze po 10 g wkłada się do szklanych naczyń cylindrycznych o wewnętrznej średnicy 3 cm i o wysokości 5 cm do dolnej powierzchni przykrywki, dobrze zamyka się przykrywkami i nagrzewa przez 48 godzin przy stałej temperaturze 75°C w termostacie, w którym powinny być dobrze widoczne.
(2)
Podczas tej próby dwutlenek azotu nie powinien się wydzielać. Sprawdzenie i ocena jak pod c. m. 1151a).

1154

Badanie wrażliwości na rozgrzanie do czerwoności i na zapłon (patrz c. m. 1104 do 1112).

a) Próba w rozpalonym do czerwoności naczyniu żelaznym półkolistym (patrz c. m. 1104 do 1106 i 1108 do 1112).

(1)
Do naczynia żelaznego półkolistego o ściankach, grubości 1 mm i o średnicy 120 mm, rozpalonego do czerwoności, wrzuca się badany materiał wybuchowy, zwiększając jego ilość począwszy od 0,5 g do 10 g.

Wyniki prób należy rozróżniać jak następuje:

1. zapalenie z powolnym spalaniem (materiały wybuchowe amonowo-saletrzane),

2. zapalenie z szybkim spalaniem (materiały wybuchowe chloranowe),

3. zapalanie z gwałtownym spalaniem i deflagracją (proch czarny),

4. gwałtowny wybuch (piorunian rtęci).

(2)
Należy liczyć się z wpływem ilości materiału wybuchowego na przebieg zjawiska.
(3)
Badany materiał wybuchowy nie powinien wykazywać żadnych zasadniczych różnic z materiałem wybuchowym porównawczym.
(4)
Naczynia żelazne powinny być dokładnie oczyszczane przed każdą próbą i często zmieniane.

b) Próba zapalności (patrz c. m. 1104 do 1112).

(1)
Badany materiał wybuchowy umieszcza się w postaci małej kupki na płytce żelaznej, przy czym, odpowiednio do wyników próby opisanej pod a), ilości materiału wybuchowego powiększa się stopniowo od 0,5 g do 100 g najwyżej.
(2)
Do wierzchołka nasypanego materiału wybuchowego przytyka się następnie zapaloną zapałkę i obserwuje, czy materiał wybuchowy zapala się i spala powoli, deflagruje lub detonuje, tudzież czy raz zapalony płonie nadal po usunięciu zapałki. Jeśli materiał się nie zapali, należy zrobić podobną próbę dotykając go płomieniem gazowym i poczynić te same spostrzeżenia.
(3)
Wyniki próby porównuje się z wynikami otrzymanymi z materiałem porównawczym.

1155

Próba wrażliwości na uderzenie (patrz c. m. 1104 do 1112).

(1)
Materiały wybuchowe powinny być sproszkowane i osuszone ponad chlorkiem wapnia. Materiały wybuchowe, które ze względu na swe właściwości nie mogą być sproszkowane, kraje się na małe kawałki lub skrobie; z materiałów wybuchowych żelatynowych sporządza się małe krążki,
(2)
Urządzenie służące do dokonywania prób stanowi ciężar przesuwany dwoma drążkami tak, aby mógł być utrzymany i łatwo odczepiany na wysokości, z której nie powinien spadać. Ciężar nie spada bezpośrednio na materiał wybuchowy, lecz na tłoczek, który się składa z dwóch części, górnej D i dolnej E, zrobionych z bardzo twardej stali i lekko się przesuwających w pierścieniu prowadzącym F (rysunek 1). Próbkę materiału wybuchowego umieszcza się pomiędzy górną a dolną częścią tłoczka. Tłoczek i pierścień prowadzący znajdują się w walcu ochronnym C z hartowanej stali, ustawionym na stalowym bloku B, wpuszczonym w cementową podstawę A (rysunek 2). Rozmiary różnych części są podane na umieszczonym niżej rysunku.
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

grafika

(3)
Prób należy dokonać kolejno na badanym materiale wybuchowym i na materiale porównawczym w sposób następujący:

a) Materiał wybuchowy w ilości odmierzonej za pomocą małej łyżeczki o pojemności 0,05 cm3 wkłada się ostrożnie pomiędzy obydwie części tłoczka, których stykające się powierzchnie nie powinny być wilgotne. Temperatura otoczenia nie powinna przewyższać 30° C i nie powinna być niższa od 15° C. Każda próbka materiału wybuchowego powinna być tylko raz uderzona. Po każdej próbie tłoczek i pierścień prowadzący należy dokładnie oczyścić, usuwając mogące na nich znajdować się pozostałości materiału wybuchowego.

b) Próby należy rozpoczynać od takiej wysokości spadku, przy której może nastąpić zupełny wybuch materiału wybuchowego poddanego próbie. Wysokość spadku zmniejsza się stopniowo do chwili, kiedy wybuch będzie niezupełny lub wcale nie nastąpi. Przy tej ostatniej wysokości wykonywa się cztery próby uderzeniowe, a jeśli choćby jedna doprowadzi do wyraźnego wybuchu, wykonywa się cztery dalsze próby z wysokości nieco mniejszej itd.

c) Za granicę wrażliwości uważa się tę najmniejszą wysokość spadku, przy której podczas co najmniej czterech prób ciężar spadający z tej samej wysokości spowodował wyraźny wybuch.

d) Normalnie próbę uderzeniową wykonywać należy ciężarem 2 kg; gdyby jednak wrażliwość na uderzenie tym ciężarem wymagała większej wysokości spadku niż 60 do 70 cm, to próby uderzeniowej należy dokonać ciężarem 5 kg.

1156

Próba wrażliwości na tarcie (patrz c. m. 1104 do 1112).

(1)
Materiał wybuchowy powinien być wysuszony ponad chlorkiem wapnia. Próbkę materiału wybuchowego gniecie się i rozciera w nie polewanym moździerzu porcelanowym tłuczkiem, również nie polewanym. Należy baczyć, by moździerz i tłuczek miały temperaturę mniej więcej o 10°C wyższą od temperatury otoczenia (15°-30°C).
(2)
Wyniki prób porównuje się z wynikami otrzymanymi z materiałem porównawczym i rozróżnia się, jak następuje:.

1. bez żadnych objawów;

2. słabe pojedyncze trzaski;

3. trzaski częste lub pojedyncze, trzaski bardzo mocne.

(3)
Materiały wybuchowe, które przy próbach dają wynik podany pod 1, są uważane za materiały praktycznie nie wrażliwe na tarcie; uważa się je za średnio wrażliwe, jeśli dadzą wynik podany pod 2; uważa się je za bardzo wrażliwe, jeśli dadzą wynik podany pod 3.

1157

Stałość wyrobów, wymienionych pod c. m. 1113, sprawdza się zwykłymi sposobami laboratoryjnymi.

1158-1199

DODATEK II

Przepisy dotyczące jakości naczyń ze stopów aluminiowych dla niektórych gazów klasy Id.

A. Gatunek materiałów,

1200

(1)
Materiały naczyń ze stopów aluminiowych, które są napełnione gazami wymienionymi pod c. m. 133 (2) p. 2, muszą spełniać następujące warunki:
Materiały dla naczyń poddano, ciśnieniu próbnemu do 30

30 kg/cm2

do 60

60 kg/cm2

ponad 60

60 kg/cm2

Twardość wg Brinella H w kg/mm2 55 - 65 75 - 95 105 - 140
Wytrzymałość na rozerwanie βz w kg/mm2. 22 - 26 26 - 30 38 - 55
Granica elastyczności ơf w kg/mm2 (zniekształcenie stałe λ=2‰ 10 - 14 17 - 21 23 - 41
Wydłużenie po rozciągnięciu 5d (podłużne) λ5 w % 30 - 22 22 - 19 16 - 12
Współczynnik zginania k poprzeczne 40 - 30 30 - 25 24 - 13
Opór rozerwania χ w kgm/cm2 4 3 3 - 2,5

Pośrednie wartości mogą być odczytywane z wykresów na stronie następnej.

(2)
Dla danych materiałowych zamieszczonych w ust. (1) obowiązuje następująca tolerancja: dla wydłużenia po rozerwaniu minus 10% liczb podanych w powyższej tabeli; dla współczynnika zginania minus 20%; dla oporu na rozerwanie minus 30%.
(3)
Grubość ścian naczyń ze stopów aluminiowych w częściach najbardziej słabych musi być następująca:

jeżeli średnica naczynia nie przekracza 50 mm, najmniej 1,5 mm,

jeżeli średnica naczynia ma od 50 do 150 mm, najmniej 2,0 mm,

jeżeli średnica naczynia ma powyżej 150 mm, najmniej 3,0 mm.

(4)
Dna naczyń powinny mieć przekrój półkolisty, eliptyczny lub pałąkowaty i muszą gwarantować taką samą trwałość jak i całe naczynie.

B. Dodatkowe urzędowe próby stopów aluminiowych na zawartość miedzi.

1201

(1)
W większości badań przewidzianych w c. m. 142, 143 i 144 trzeba jeszcze ustalić, czy używane stopy aluminiowe zawierają miedź, sprawdzając możliwość korozji międzykrystalicznej ścianek naczyń.
(2)
Próbkę ze ścianki wewnętrznej o wymiarach 1.000 mm2 (33,3 X 30 mm) materiału zawierającego miedź, poddaje się działaniu roztworu wodnego, zawierającego 3% NaCl i 0,5% HCl w temperaturze pokojowej w ciągu 72 godzin, strata na ciężarze nie powinna przekraczać 50 mg/1.000 mm2.

C. Zabezpieczenie powierzchni wewnętrznej.

1202

Zabezpieczenie powierzchni wewnętrznej naczyń za pomocą utleniania anodowego uzupełnia się stosując specjalny lakier szczególnie polecany, jeżeli on nie działa na wysuszony gaz.

1203-1299

Uzupełnienie do Dodatku II

NACZYNIA ZE STOPÓW ALUMINIOWYCH

według stopów nie rafinowanych lub rafinowanych

grafika

DODATEK III

Próby materiałów płynnych łatwo zapalnych klasy IIIa.

1300

Punkt zapłonu ustala się za pomocą następujących aparatów:

a) dla temperatur nie wyższych niż 50° C: aparat Abel, aparat Aparat-Pensky, aparat Luchaire-Finances, aparat Tag;

b) dla temperatur powyżej 50° C; aparat Peńsky-Martens, aparat Luchaire-Finances;

c) za pomocą każdego innego aparatu, który daje wyniki różniące się nie więcej niż o 2° C od wyników, jakie dawałyby w tych samych wypadkach aparaty wymienione wyżej.

1301

Prób dokonuje się:

a) aparatem Abel według brytyjskiej normy nr 33/44 "Institute ot Petroleum"; można używać też aparatu Abel-Pensky według tej samej normy

b) aparatem Pensky-Martens według normy nr 34/47 "Institute oi Petroleum" lub normy D. 93.46. A.S.T.M.;

c) aparatem Tag według normy D. 53.46. A.S.T.M.;

d) aparatem Luchaire według instrukcji załączonej do francuskiego zarządzenia ministerialnego z dnia 26 października 1925.

W razie użycia innych aparatów należy przy dokonywaniu prób stosować następujące środki ostrożności:

1. próby powinny być dokonywane w miejscu wolnym od przeciągu;

2. szybkość ogrzewania cieczy badanej nie powinna przekraczać nigdy 5° C na minutę;

3. płomień zapalający musi posiadać długość 5 mm (± 0,5 mm);

4. po każdym podwyższeniu się temperatury o 1°C należy wprowadzić do otworu naczynia płomień zapalający.

1302

Gdy zaszeregowanie łatwo zapalnego materiału płynnego jest sporne, obowiązuje zaszeregowanie zaproponowane przez nadawcę, jeśli próba punktu zapłonu danego płynu da wynik różniący się nie o więcej niż 2°C od podanych pod c. m. 301 granic (21°, 55° i 100°C). Jeśli próba da wynik różniący się o więcej niż 2°C, należy przeprowadzić ponowną próbę i najwyższy z otrzymanych wyników należy uważać za właściwy.

1303

Celem ustalenia zawartości nadtlenków w cieczy należy postępować następująco:

Wlewa się do zlewki Erlenmayera pewną ilość p (około 5 g, odważoną dokładnie na 1 g) cieczy, która ma być badana, dodaje się 20 cm3 bezwodnika kwasu octowego i około 1 g stałego sproszkowanego jodku potasu i wstrząsa się. Po 10 minutach podgrzewa się płyn w ciągu 3 minut do 60°C, po czym pozostawia się na 5 minut do ochłodzenia i dodaje się następnie 25 cm3 wody. Zwolniony jod miareczkuje się 1/10 normalnym roztworem tiosiarczanu sodu bez użycia wskaźnika. Zupełne odbarwienie wskazuje zakończenie reakcji. Jeśli potrzebną ilość tiosiarczanu oznaczymy przez n cm3, to zawartość procentową nadtlenku (obliczoną w H2O2) w cieczy można obliczyć według wzoru .

1304-1399

DODATEK IV

Przepisy dotyczące używania wagonów z urządzeniami elektrycznymi.

1400

Materiały wybuchowe klasy, Ia.

amunicja klasy Ib,

przedmioty klasy Ic, punktów 4, 21, 22, 23 i 26,

materiały płynne łatwo zapalne klasy IIIa, punktów 1, 2 i 3, jak również aldehyd octowy, aceton i mieszaniny acetonowe (pkt 5), w sztukach przesyłki o wadze powyżej 50 kg,

materiały stałe łatwo zapalne klasy IIIb, punktów 3 do 8, oraz

materiały podtrzymujące palenie klasy IIIc mogą być przewożone w wagonach z urządzeniami elektrycznymi tylko wtedy, gdy wagony te odpowiadają warunkom następującym:

a) Przewody elektryczne powinny być trwale umocowane i zabezpieczone od uszkodzeń mechanicznych. Przewody te, z wyjątkiem kabli ołowianych lub podobnych przewodów w kablach chronionych nierdzewną osłoną bez szwu, powinny być zamknięte w szczelnych rurkach stalowych. Połączenia obwodu pod napięciem oraz części służące do uziemienia należy zabezpieczyć przed samorozluźnieniem się. Części metalowe wagonu nie mogą być użytkowane jako przewód zerowy.

b) Do oświetlania wolno używać tylko lamp elektrycznych żarowych, źródło światła powinno być uszczelnione i zaopatrzone od strony wagonu, przeznaczonej na ładunek, w mocny i szczelny klosz ochronny ze szkła. Jeśli żarówki nie są umieszczone we wzmocnieniach ścian lub dachu w sposób zabezpieczający od wszelkich uszkodzeń mechanicznych, należy je osłonić mocnym koszem albo plecionką ochronną. Żarówki powinny być zabezpieczone przed samorozluźnieniem się w umocowaniu.

c) Maszyny elektryczne, urządzenia do regulowania, przełączniki i urządzenia bezpiecznikowe (np. bezpieczniki, wyłączniki automatyczne), przy których działaniu mogą się wytworzyć iskry, jak również oporniki, grzejniki i piorunochrony, powinny być skonstruowane w taki sposób, by nie mogły spowodować zapalenia się mieszanin powietrza i gazu, powietrza i pary albo powietrza i kurzu, jakie mogłyby istnieć w przedziale (konstrukcja wykluczająca wybuch). Ten przepis nie obowiązuje w odniesieniu do urządzeń elektrycznych, które umieszczono w przedziale zupełnie oddzielonym od części wagonu przeznaczonej na ładunek ścianami całkowicie szczelnymi bez drzwi oraz zaopatrzonym w otwory przewietrzające z ujściem na zewnątrz.

1401

(1)
Materiały i przedmioty wymienione pod c. m. 1400 nie mogą być ładowane do wagonów zaopatrzonych w transformatory.
(2)
Używanie wagonów zaopatrzonych w transformatory chłodzone powietrzem do przewozu materiałów łatwo zapalnych i podtrzymujących palenie klas IIIa, IIIb i IIIc, wymienionych w c. m. 1400, jest dozwolone pod warunkiem, że transformatory są zbudowane z materiałów niepalnych lub trudno zapalnych. Transformatory powietrzne powinny być umieszczone pod pudłem wagonu i oddzielone od niego warstwą izolacyjną takiego rodzaju i takich rozmiarów, żeby łuk elektryczny, mogący powstać przy zwarciu w zwojeniach, nie mógł spowodować pożaru pudła wagonu.
(3)
Wagony zaopatrzone w transformatory powietrzne muszą być oznaczone znakami specjalnymi, jeśli nie mogą być bez tego łatwo rozpoznane jako takie wagony.

1402

Wagony nie odpowiadające niniejszym przepisom mogą być mimo to użyte do przewozu wyżej wskazanych materiałów i przedmiotów, jeśli wszystkie urządzenia elektryczne, które nie odpowiadają powyższym przepisom, są wyłączone z obwodu prądu elektrycznego i zabezpieczone od włączenia w czasie przewozu.

1403-1499

DODATEK V

1. Przepisy dotyczące nalepek ostrzegawczych.

1500

Przepisowe wymiary nalepek ostrzegawczych są formatu normalizowanego A5 (148 X 210 mm). Wymiary nalepek umieszczanych na sztukach przesyłki mogą być zmniejszone do formatu A7 (74 X 105 mm).

1501

(1)
Nalepki ostrzegawcze powinny być nalepiane na sztukach przesyłki i na wagonach albo w inny odpowiedni sposób umocowywane na wagonach. Tylko wtedy, gdy zewnętrzne cechy sztuki przesyłki na to nie pozwalają, nalepki mogą być nalepione na tekturze lub tabliczkach, połączonych silnie ze sztuką przesyłki. Zamiast nalepek mogą nadawcy umieszczać na opakowaniu i wagonach prywatnych nie zacierające się znaki ostrzegawcze odpowiadające ściśle przepisanym wzorom.
(2)
Jest obowiązkiem nadawcy umieścić przepisane nalepki ostrzegawcze:

a) na wszystkich sztukach przesyłki, nadawanych do przewozu zarówno jako przesyłki drobne, jak też jako przesyłki wagonowe,

b) na wszystkich pojemnikach.

c) na wagonach, nadawanych do przewozu jako przesyłki wagonowe,

d) na wagonach, zawierających przesyłki drobne, które nadawca załadował,

(3)
W innych przypadkach umieszczanie nalepek ostrzegawczych na wagonach jest obowiązkiem kolei.

1502

Dawniejsze nalepki ostrzegawcze, nie odpowiadające nowym wzorom nr nr 1, 2, 3 i 4. mogą, być używane aż do wyczerpania zapasu.

2. Objaśnienie wzorów nalepek.

1503

Nalepki ostrzegawcze do oznaczania materiałów i przedmiotów klas Ia, Ib, Id, Ie oraz II do V (patrz tablice na str. 142) oznaczają:

Nr 1 (bomba pomarańczowa):

przewidziana pod c. m. 43 49, 79, 84, 1602(5) ;

zagraża wybuchem;

co do zakazu ładowania razem patrz c. m. 48, 50, 83, 85;

Nr 2 (pochodnia pomarańczowa):

przewidziana pod c. m. 211(1) i (4), 217(1), 308(1) i (4), 314(1), 347(1) i (2), 352, 1602 (5), 1603(6);

niebezpieczeństwo ognia:

co do zakazu ładowania razem patrz c. m. 216, 218, 313, 315, 351, 353;

Nr 3 (trupia czaszka pomarańczowa):

przewidziana pod c. m. 308(2) i (4), 314(2), 317(4), 382(2), 389(2), (420(1) i (2), 427, 430(3), 1602(5), 1603(6);

materiał trujący;

nie składać w wagonach i magazynach w pobliżu artykułów żywnościowych i towarów konsumpcyjnych;

co do zakazu ładowania razem patrz c. m. 313, 315, 388, 390, 426, 428;

Nr 4 (butla opleciona pomarańczowa):

przewidziana pod c. m. 382(1), 389(1), 392(3), 512(1) i (2), 519, 522(3), 1602(5), 1603(6) ;

materiał żrący:

materiał podtrzymujący palenie i żrący;

co do zakazu ładowania razem patrz c. m. 388, 390, 518, 520;

Nr 5 (sztuka przesyłki z promieniami, trupią czaszką i napisem "RADIOACTIVE", pomarańczowa):

przewidziana pod c. m. 462, 466;

materiał radioaktywny (promieniowanie szkodliwe dla zdrowia);

trzymać z dala od, ludzi, zwierząt i nie wywołanych emulsji fotograficznych; co do zakazu ładowania razem patrz c. m. 467

Nr 6 (otwarty parasol, czarny):

przewidziana pod c. m. 185(1), 1602(5), 1603(6),

chronić od wilgoci;

co do zakazu ładowania razem patrz c na.192;

Nr 7 (dwie strzały w pozycji pionowej, czarne):

przewidziane pod c. m. 151(2), 185(2), 211(2), (3) i (4), 308(3) i (4), 382(1), 420(1) i (2), 462, 512(1), (2) i (3), 1602(5);

do góry;

nalepkę należy umieścić szczytami strzał do góry na dwu przeciwległych ścianach sztuki przesyłki;

Nr 8 (kielich czerwony,):

przewidziana pod c. m. 151(1) i (2), 185(2), 211 (3) i (4), 308(3) i (4), 382(1), 420(1) i (2), 462, 512(1) i (2), 1602(5);

ostrożnie lub:

nie przewracać;

Nr 9 (czerwona nalepka trójkątna z czarnym napisem);

przewidziana pod c. m. 160, 217(2), 314(1).

przetaczać ostrożnie.

1504-1599

Nalepki ostrzegawcze

grafika

DODATEK VI

Przepisy dotyczące pojemników.

I. Warunki ogólne.

1600

Pojemniki powinny odpowiadać następującym warunkom:

a) Po napełnieniu wysokość środka ciężkości ponad poziom, na którym jest położony, nie może przekraczać 2/3 najmniejszego wymiaru swego wielokąta oparcia.

b) Pojemnik powinien spoczywać w równowadze stałej w pozycji ustawienia na jednej płaszczyźnie.

c) Każda ze ścian stałych lub ruchomych musi być dostatecznie mocna, tak by mogła wytrzymać całość ciężaru zawartości, gdyby zbiornik był zawieszony na ścianie przeciwległej.

d) Pojemniki powinny być zaopatrzone w wystarczającą ilość urządzeń do podnoszenia, aby w normalnych warunkach możliwe było manewrowanie pojemnikiem przy pozostawieniu go w pozycji poziomej nawet wtedy, gdy jedno z tych urządzeń zawiedzie.

Urządzenia do zawieszania powinny być tak obliczone i skonstruowane, by ich nośność wynosiła co najmniej 11/2 wagi najwyższej pojemnika w stanie ładownym, podzielonej przez ilość urządzeń do zawieszania pomniejszoną o jeden.

1601

II. Przepisy specjalne dla małych pojemników.

Niżej podane przepisy obowiązują przy przewozie towarów niebezpiecznych w pojemnikach, których pojemność nie jest mniejsza niż 1 m3 i nie większa niż 3 m3.

A. Warunki specjalne dla małych pojemników przeznaczonych do przewozu towarów w opakowaniu.

1602

(1)
Drzwi i zamknięcia muszą, być mocne i zaopatrzone w pewne urządzenia zamykające, dające pełne zabezpieczenie przeciw nagłemu otwarciu. W szczególności powinny odpowiadać postanowieniu ustępu c) c. m. 1600.
(2)
Sztuki przesyłki powinny być ułożone wewnątrz pojemników w ten sposób, by podczas manewrowania pojemnikami i przewozu nie mogły się przesuwać.
(3)
Każda sztuka przesyłki musi odpowiadać przepisom o opakowaniu dla przewozu towarów niebezpiecznych.
(4)
Co do zawartości pojemnika należy przestrzegać zakazów ładowania razem.
(5)
Każdy pojemnik powinien być zaopatrzony w nalepki ostrzegawcze przepisane dla załadowanego do pojemnika towaru.
(6)
Jeśli Załącznik I przewiduje oczyszczenie wagonu po przewozie pewnego towaru, to odnośne postanowienie obowiązuje również co do małych pojemników.

B. Warunki specjalne dla małych pojemników przeznaczonych do przewozu towarów luzem.

1603

(1)
Zamknięcia, zasuwy i otwory przechodzące przez ściany mogą się znajdować tylko w części górnej. Powinny one być dokładnie zamknięte i tak urządzone, by podczas manewrowania pojemnikami, i przewozu nic z zawartości nie mogło się wydostać na zewnątrz; muszą być one chronione skutecznie osłoną, wytrzymującą pieczętowanie i nie przeszkadzającą w manewrowaniu pojemnikami w czasie ich transportu.
(2)
Pojemniki powinny być tak zbudowane, by wskutek normalnych wstrząsów podczas manewrowania nimi i przewozu nie utraciły na szczelności.
(3)
Materiał, z którego jest zrobiony pojemnik, nie powinien ulegać działaniom zawartości.
(4)
Do pojemnika nie wolno ładować towaru niebezpiecznego w większej ilości, niż to jest dopuszczalne przy przewozie tego samego towaru w opakowaniu.
(5)
Jeśli pojemnik posiada wentyl bezpieczeństwa, to wentyl ten powinien być zamknięty.
(6)
Każdy pojemnik powinien być zaopatrzony w nalepki ostrzegawcze, przepisane dla załadowanego do pojemnika towaru.
(7)
Jeśli Załącznik I przewiduje oczyszczenie wagonu po przewozie pewnego towaru, to odnośne postanowienie obowiązuje również do małych pojemników.

1604-1699

NALEPKI OSTRZEGAWCZE.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr II 

MIĘDZYNARODOWY PRZEWÓZ KOLEJAMI ŻELAZNYMI.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr III 

BRAK LUB WADLIWOŚĆ OPAKOWANIA.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr IV 

ZMIANY UMOWY O PRZEWÓZ.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr V 

REGULAMIN URZĘDU CENTRALNEGO PRZEWOZÓW MIĘDZYNARODOWYCH KOLEJAMI ŻELAZNYMI.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr VI  15

Statut Komisji rzeczoznawców dla Załącznika I

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr VII  16

REGULAMIN MIĘDZYNARODOWY DLA PRZEWOZU WAGONÓW PRYWATNYCH (R. M. P.)

Artykuł  1

Przedmiot i zasięg regulaminu.

§  1.
Regulamin niniejszy ma zastosowanie do wszelkiego przewozu próżnych lub załadowanych wagonów prywatnych, które w myśl postanowień artykułu 2 są dopuszczone do komunikacji międzynarodowej i które są nadawane do przewozu na warunkach "Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (KMT)".
§  2.
Jeżeli niniejszy regulamin nie zawiera specjalnych przepisów, to dla przewozów wymienionych w § 1 mają zastosowanie postanowienia KMT.
Artykuł  2

Dopuszczenie wagonów do komunikacji międzynarodowej.

Celem dopuszczenia do komunikacji międzynarodowej wagony powinny być włączone przez jedną z kolei żelaznych, podległych KMT, do jej taboru na nazwisko prywatnej osoby (osoba fizyczna lub inny podmiot prawa) i zaopatrzone specjalnym znakiem [P]|.

Osoba prywatna, której nazwisko powinno być wypisane na wagonie, jest w niniejszym regulaminie określona jako "właściciel".

Artykuł  3

Używanie wagonów.

Nadawca może użyć wagonu tylko dla przewozu takich towarów, dla których wagon nadaje się według umowy o włączeniu do taboru. Tylko nadawca jest odpowiedzialny za skutki nieprzestrzegania tego przepisu.

Artykuł  4

Przyrządy specjalne.

Jeżeli wagon jest zaopatrzony w przyrządy specjalne (przyrządy do chłodzenia, zbiorniki na wodę, mechanizmy itp.) to nadawca ma te przyrządy obsługiwać lub zapewnić obsługę. Ten obowiązek przechodzi na odbiorcę, skoro uczynił on użytek ze swych uprawnień wynikających z art. 16 KMT.

Artykuł  5

Warunki przyjęcia do przewozu,

§  1.
Prawo nadania wagonu do przewozu przysługuje właścicielowi.

Każdy inny nadawca wagonu tak próżnego jak i załadowanego obowiązany jest doręczyć stacji nadania równocześnie z listem przewozowym upoważnienie właściciela.

Takie upoważnienie nie jest potrzebne, jeżeli ten nadawca jest odbiorcą wagonu z poprzedniej przesyłki i jeżeli stacja nadania przed złożeniem listu przewozowego nie otrzymała od właściciela w liście poleconym wskazówek, że wagon bez zgody właściciela nie może być wysłany.

§  2.
W braku odmiennego zlecenia właściciela, kolej żelazna jest uprawniona zwrócić z urzędu właścicielowi na stację macierzystą na koszt właściciela za listem przewozowym, wystawionym na jego nazwisko i adres:

- każdy wagon, który nadszedł w stanie próżnym, i którego nie rozpoczęto załadowywać w ciągu 15 dni od chwili postawienia do dyspozycji,

- każdy wagon, który nadszedł załadowany, a który w ciągu 8 dni po zakończeniu wyładowania nie został ponownie nadany do przewozu.

Jeżeli kolej żelazna nie skorzysta z tych możliwości, obowiązana jest po upływie wyżej podanych terminów zawiadomić właściciela o położeniu, w jakim znajduje się jego wagon; w tym przypadku zwrot wagonu z urzędu nie może nastąpić w ciągu 8 dni od wysłania zawiadomienia do właściciela.

Postanowień niniejszego paragrafu nie stosuje się do wagonów znajdujących się w kraju kolei, do której taboru włączono wagon prywatny, ani znajdujących się na bocznicach prywatnych.

§  3.
Wynajmujący, którego nazwisko wypisano na wagonie za zgodą kolei włączającej wagon do swego taboru, wstępuje przy wykonaniu postanowień niniejszego artykułu z samego prawa w miejsce właściciela.
Artykuł  6

Dane zamieszczone w liście przewozowym.

§  1.
Nadawca powinien zamieścić w liście przewozowym, oprócz danych przewidzianych przez KMT, następujące dane:
a)
jeśli chodzi o wagon próżny: w rubryce "Oznaczenie towaru" - wskazówkę "wagon prywatny próżny", specjalne cechy charakterystyczne wagonu należy podać w rubryce "Wagony";
b)
jeśli chodzi o wagon załadowany: w rubryce "Oznaczenie towaru" po danych o rodzaju towaru - słowa "załadowane do wagonu prywatnego", specjalne cechy charakterystyczne wagonu należy podać w rubryce "Wagony".
§  2.
Jeżeli nadawca próżnego wagonu życzy sobie specjalnego zabezpieczenia terminu dostawy według postanowień art. 12, wówczas obowiązany jest zamieścić w rubryce "Oświadczenie co do załatwienia..." następującą wskazówkę "Specjalne zabezpieczenie terminu dostawy".
Artykuł  7

Zaliczenia i zaliczki w gotowiźnie.

§  1.
Przesyłki próżnych wagonów nie mogą być obciążone zaliczeniami ani zaliczkami w gotowiźnie.
§  2.
Przy przewozie załadowanych wagonów prywatnych wysokość zaliczenia nie może przekraczać wartości załadowanego towaru.
Artykuł  8

Deklaracja wartości dostawy.

§  1.
Przy przesyłkach próżnych wagonów nie jest dozwolona deklaracja wartości dostawy.
§  2.
Przy przewozie wagonów załadowanych deklaracja wartości dostawy obowiązuje tylko w odniesieniu do towaru załadowanego do wagonu.
Artykuł  9

Zawieszenie biegu terminu dostawy.

§  1.
Poza przypadkami przewidzianymi w art. 11 § 7 KMT, bieg terminu dostawy zawiesza się również wtedy, gdy przewóz został przerwany wskutek uszkodzenia wagonu, chyba że kolej żelazna jest odpowiedzialna za to uszkodzenie w myśl postanowień art. 13.
§  2.
Jeżeli towar, załadowany do wagonu uszkodzonego przeładowano na inny wagon, termin dostawy dla towaru zaczyna biec dalej od chwili, kiedy możliwy jest dalszy przewóz po przeładowaniu.
Artykuł  10

Stwierdzenie uszkodzenia wagonu lub zaginięcia jego części składowych.

§  1.
Jeżeli kolej żelazna spostrzeże lub przypuszcza albo osoba uprawniona twierdzi, że wagon został uszkodzony lub że zaginęły jego części składowe, wówczas kolej żelazna powinna stwierdzić w protokole, przewidzianym w art. 43 KMT, rodzaj uszkodzenia lub zaginięcia oraz, jeśli to jest możliwe, powód uszkodzenia i czas jego powstania.

Wspomniany protokół należy bezzwłocznie przesłać kolei, do której taboru włączono wagon prywatny.

§  2.
Jeśli wagon jest załadowany, to w danym przypadku należy w odniesieniu do towaru sporządzić odrębny protokół stosownie do postanowień art. 43 KMT.
Artykuł  11

Uszkodzenie wagonu uniemożliwiające dalszy przewóz.

§  1.
Jeżeli próżny wagon zostanie tak uszkodzony, że dalszy przewóz nie jest możliwy lub że nie nadaje się on do przewozu ładunku, wówczas stacja, która stwierdziła uszkodzenie, powinna natychmiast i bezpośrednio od nadawcy telegraficznie zażądać wskazówek. Jeżeli nadawca nie jest również właścicielem wagonu, wówczas odpis telegramu należy przesłać właścicielowi dla informacji.

Jeżeli nadawca w ciągu ośmiu dni od wysłania telegramu nie udzieli wskazówek, kolej żelazna jest uprawniona zwrócić z urzędu wagon na stację macierzystą za listem przewozowym, wystawionym na nazwisko i adres właściciela, skoro przywróciła wagon do zdatności do biegu. Przyczyny zwrotu wagonu należy podać w liście przewozowym w rubryce "Oznaczenie towaru".

Koszty przewozu i inne koszty powstałe aż do stacji, na której wagon zatrzymano, koszty za zawiadomienie nadawcy i ewentualnie właściciela, jak również koszty, wynikłe wskutek wykonania wskazówek nadawcy lub zwrotu wagonu z urzędu na stację macierzystą przez kolej żelazną, obciążają przesyłkę.

§  2.
Jeżeli załadowany wagon zostanie tak uszkodzony, że dalszy przewóz nie jest możliwy, a wagon musi być rozładowany, postanowienia § 1 mają zastosowanie do wagonu rozładowanego.
§  3.
Kolej żelazna może na własny koszt dokonać nieznacznych napraw, niezbędnych dla umożliwienia dalszego przebiegu prywatnego w stanie próżnym lub ładownym, nie żądając nadesłania wskazówek.
§  4.
Wynajmujący, którego nazwisko wypisano na wagonie za zgodą kolei włączającej wagon do swego taboru; wstępuje przy wykonaniu postanowień niniejszego artykułu z samego prawa w miejsce właściciela.
Artykuł  12

Wysokość odszkodowania w razie przekroczenia terminu dostawy.

§  1.
Jeżeli kolej żelazna odpowiada za przekroczenie terminu dostawy próżnego lub załadowanego wagonu, wówczas jest obowiązana, niezależnie od ewentualnego odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy towaru załadowanego do wagonu, zapłacić uprawnionemu stałe odszkodowanie w wysokości 2 franków za każdy rozpoczęty dzień opóźnienia.
§  2.
Nadawca próżnego wagonu może zażądać specjalnego zabezpieczenia terminu dostawy. Pobiera się za to opłatę w wysokości 1 franka za każde rozpoczęte 100 km, jednakowoż najmniej 10 franków. Stałe odszkodowanie podwyższa się w tym przypadku na 4 franki za dzień; suma odszkodowania nie może być jednakowoż niższa od opłaty zapłaconej za specjalne zabezpieczenie terminu dostawy.
§  3.
Jeżeli przekroczenie terminu dostawy wynikło wskutek złego zamiaru lub rażącego niedbalstwa kolei żelaznej, stałe odszkodowanie podwyższa się na 4 franki na dzień.
Artykuł  13

Odpowiedzialność kolei żelaznej za zaginięcie lub uszkodzenie wagonu lub jego części składowych.

§  1.
Kolej żelazna odpowiada za zaginięcie lub uszkodzenie wagonu albo jego części składowych od chwili przyjęcia do przewozu do chwili wydania, chyba że udowodni, iż szkoda powstała nie z jej winy.
§  2.
W razie zaginięcia wagonu odszkodowanie jest ograniczone do wartości wagonu, którą ustala się stosownie do zasad zawartych w umowie o włączenie wagonu.

W razie uszkodzenia odszkodowanie ustala się według postanowień zawartych w umowie o włączenie wagonu,

§  3.
Za zaginięcie lub uszkodzenie luźnych części wagonu kolej żelazna odpowiada tylko wówczas, jeżeli części te są wypisane na obu bocznych ścianach wagonu. Kolej żelazna nie odpowiada za zaginięcie lub uszkodzenie luźnych narzędzi.
§  4.
Kolej żelazna odpowiada za uszkodzenie naczyń z gliny, szkła, terrakoty itp. tylko wówczas, jeżeli szkody te powstają w związku z innym uszkodzeniem wagonu za które kolej żelazna odpowiada według wyżej zamieszczonych postanowień.

Jeżeli uprawniony nie udowodni, że szkoda wynika z winy kolei żelaznej, to kolej żelazna odpowiada za uszkodzenia naczyń, pokrytych od wewnątrz (emalią, ebonit, itd.), tylko wtedy, gdy na samym naczyniu są ślady zewnętrznego uszkodzenia, za które kolej żelazna ponosi odpowiedzialność według wyżej zamieszczonych postanowień.

§  5.
Co do odszkodowań właściciel wstępuje z samego prawa w prawa nadawcy i odbiorcy. Reklamacje można wnosić tylko do kolei żelaznej, która włączyła wagon do swego taboru, a powództwa mogą być wnoszone tylko przeciw tejże kolei żelaznej która z samego prawa wstępuje w miejsce kolei żelaznej ponoszącej odpowiedzialność.
Artykuł  14

Domniemanie o zaginięciu wagonu. Odnalezienie wagonu.

§  1.
Wagon uważa się za zaginiony, jeżeli nie zostanie oddany odbiorcy do dyspozycji w ciągu 6 miesięcy upływie terminu dostawy.

Ten termin przedłuża się o czas trwania unieruchomienia wagonu, które wynikło wskutek przyczyny nie zawinionej przez kolej żelazną lub wskutek uszkodzenia.

§  2.
Jeżeli wagon uważany za zaginiony odnaleziono po zapłaceniu odszkodowania, to właściciel może w ciągu 6 miesięcy od otrzymania wiadomości od kolei, która włączyła wagon do swego taboru, zażądać, by wagon zwrócono mu bezpłatnie do stacji macierzystej za zwrotem odszkodowania.

ZAŁĄCZNIK Nr VIII 

REGULAMIN MIĘDZYNARODOWY DLA PRZEWOZU PRZESYŁEK EKSPRESOWYCH.

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr IX  17

Regulamin międzynarodowy dla przewozu pojemników

(RMK)

Rozdział  I

Postanowienia ogólne.

Artykuł  1

Przedmiot i zasięg regulaminu.

§  1.
Regulamin niniejszy ma zastosowanie do przewozu pojemników będących własnością kolei lub osób prywatnych (osoby fizycznej lub innego podmiotu prawa) i dopuszczonych przez kolej żelazną, które są nadawane do przewozu na warunkach "Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (KMT)". Pojemniki takie powinny odpowiadać obowiązującym przepisom międzyrządowym dla przewozu koleją lub dla przewozu odbywającego się koleją na części drogi.
§  2.
Uważa się za pojemniki w myśl niniejszego regulaminu techniczne urządzenia (skrzynie, ramy, cysterny itp.) sporządzone celem ułatwienia przewozu towarów z domu do domu koleją lub w transporcie kombinowanym koleją i innymi środkami przewozowymi.
Artykuł  2

Przepisy ogólne.

§  1.
Zawartość jednego pojemnika może być przedmiotem tylko jednej umowy o przewóz.
§  2.
Jeżeli niniejszy regulamin nie zawiera specjalnych przepisów wówczas do przewozu próżnych i ładownych pojemników mają zastosowanie postanowienia KMT.
Artykuł  3

Przewóz z domu do domu.

Przy przesyłkach, które kolej przyjmuje w domu lub dostarcza do domu, umowa o przewóz jest zawarta w domu nadawcy i kończy się w domu odbiorcy,

Rozdział  II

Pojemniki będące własnością kolei.

Artykuł  4

Przydzielanie. Opłaty.

Kolej przydziela pojemniki nadawcom w miarę swych możliwości. Za użytkowanie pojemników można pobierać opłaty, których wysokość ustalają taryfy lub przepisy.

Artykuł  5

Dane zamieszczone w liście przewozowym.

Oprócz danych przewidzianych przez KMT powinien nadawca zamieścić w liście przewozowym następujące dane:

a)
w rubryce "Adres lub cechy i numery" nazwę kolei właścicielki pojemnika, numer pojemnika, jego wagę własną w kilogramach oraz jego pojemność w m3 lub w litrach;
b)
w rubryce "Oznaczenie towaru" po danych co do towaru uwagę "załadowano do pojemnika".

Waga własna pojemnika nie może obejmować również wagi wewnętrznych luźnych urządzeń specjalnych, mających charakter opakowania lub umocnienia.

Artykuł  6

Przekazanie, zwrot, manipulacja.

Taryfy i przepisy ustalają warunki, na podstawie których oddaje się pojemniki do dyspozycji, terminy zwrotu, opłaty za przekroczenie tych terminów, jak również warunki załadowania i wyładowania.

Przez załadowanie rozumie się nie tylko załadowanie do wagonu lecz również czynności dodatkowe, w szczególności umocnienie pojemników,

Artykuł  7

Oczyszczanie.

Odbiorca jest obowiązany oczyścić pojemniki po wyładowaniu. Jeżeli pojemniki zostaną zwrócone kolei nie oczyszczone, wówczas kolej może zażądać opłacenia należności, której wysokość ustalają taryfy lub przepisy.

Artykuł  8

Ponowne używanie.

Pojemniki, które zostały wydane w stanie ładownym, mogą być użyte przez nadawcę do ponownego przewozu tylko za zgodą kolei.

Artykuł  9

Zaginięcie lub uszkodzenie.

§  1.
Osoba przyjmująca od kolei pojemnik próżny lub załadowany jest obowiązana zbadać stan tego pojemnika w chwili otrzymania go do dyspozycji; odpowiada ona za wszystkie uszkodzenia, które zostaną stwierdzone w chwili zwrotu pojemnika kolei żelaznej i których nie zgłosiła w chwili otrzymania go do dyspozycji, chyba że udowodni, że uszkodzenia istniały już w chwili oddania jej pojemnika do dyspozycji lub że powstały wskutek okoliczności, którym nie mogła przeciwdziałać i których następstw nie mogła uniknąć.
§  2.
Nadawca odpowiada za zaginiecie lub uszkodzenie pojemnika, powstałe w czasie trwania umowy o przewóz, jeśli zaginięcie lub uszkodzenie, wynikło wskutek winy jego lub jego pracowników.
§  3.
Jeśli pojemnik nie zostanie zwrócony kolei żelaznej w ciągu 30 dni następujących po dniu oddania go do dyspozycji, kolej żelazna może go uważać za zaginiony i żądać zapłacenia jego wartości.

Rozdział  III

Pojemniki prywatne.

Artykuł  10

Dopuszczenie do komunikacji.

Celem dopuszczenia do komunikacji międzynarodowej pojemniki prywatne powinny być dopuszczone do przewozu przez jedną z kolei żelaznych podległych KMT, zaopatrzone przez tę kolej w znak specjalny [P] oraz odpowiadać co do swej budowy i napisów warunkom przewidzianym w artykule 1.

Artykuł  11

Przyrządy specjalne.

Jeżeli pojemniki prywatne są zaopatrzone w przyrządy specjalne (przyrządy do chłodzenia, zbiorniki na wodę, mechanizmy itp.), to nadawca ma te przyrządy obsługiwać lub zapewnić obsługę. Ten obowiązek przechodzi na odbiorcę, skoro uczynił on użytek ze swych uprawnień wynikających z artykułu 16 KMT.

Artykuł  12

Dane zamieszczone w liście przewozowym.

§  1.
Dla pojemników w stanie ładownym nadawca powinien, oprócz danych przewidzianych przez KMT, zamieścić następujące dane:
a)
w rubryce "Adres lub cechy i numery" nazwę kolei, która dopuściła pojemnik do przewozu, numer pojemnika, znak [P] i wagę własną pojemnika w kilogramach oraz jego pojemność w m3 lub w litrach;
b)
w rubryce, Oznaczenie towaru" po danych co do towaru uwagę "załadowano do pojemnika".
§  2.
Dla pojemników próżnych nadawca powinien, oprócz danych przewidzianych przez KMT, zamieścić następujace dane:
a)
w rubryce "Adres lub cechy i numery" nazwę kolei, która dopuściła pojemnik do przewozu, numer pojemnika i znak [P]
b)
w rubryce "Oznaczenie towaru" wagę własną pojemnika w kilogramach i uwagę "próżny".
Artykuł  13

Przewóz powrotny w stanie próżnym i ponowne użycie.

Po wydaniu pojemnika odbiorcy kolej żelazna nie jest zobowiązana do starania się, by pojemnik został odesłany z powrotem w stanie próżnym lub ponownie użyty, chyba że zawarto specjalne umowy.

Artykuł  14

Zaliczenia.

Przesyłki próżnych pojemników nie mogą być obciążane zaliczeniami.

Artykuł  15

Odpowiedzialność za przekroczenie terminu dostawy.

Koleje żelazne mogą, niezależnie od postanowień KMT przez zawarcie odrębnej umowy z właścicielem pojemnika zapewnić właścicielowi pojemnika wypłacenie specjalnego odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy.

ZAŁĄCZNIK  X 18

Statut Komisyj rzeczoznawców dla Załącznika VII (wagony prywatne) i Załącznika IX (pojemniki).

Artykuł  1.

Wszystkie umawiające się Państwa mogą brać udział w pracach Komisyj rzeczoznawców. Jedno Państwo może być reprezentowane przez inne Państwo; jednakże jedno Państwo nie może reprezentować więcej niż dwa inne Państwa.

Artykuł  2.

Rządy umawiających się Państw zgłaszają wraz z uzasadnieniem swe życzenia i wnioski dotyczące Załączników VII i IX Urzędowi Centralnemu Przewozów Międzynarodowych Kolejami Żelaznymi, który podaje je niezwłocznie do wiadomości innym umawiającym się Państwom. W każdym przypadku gdy zajdzie tego potrzeba lub na żądanie 1/3 umawiających się Państw, Urząd Centralny zwołuje posiedzenie Komisyj. O posiedzeniach Komisyj zawiadamia się wszystkie umawiające się Państwa na dwa miesiące naprzód. W zawiadomieniu powinny być dokładnie wskazane sprawy, które bada na porządku dziennym.

Artykuł  3.

Komisje są uprawnione do obrad, jeżeli reprezentowana jest 1/3 umawiających się Państw.

Artykuł  4.

Komisje wyznaczą na każdą sesję przewodniczącego i jego zastępcę.

Artykuł  5.

Uchwały Komisyj zapadają większością głosów Państw reprezentowanych. W razie równości głosów wniosek uważa się za odrzucony.

Artykuł  6.

Każde Państwo ponosi koszty swoich reprezentantów.

Artykuł  7.

Urząd Centralny sprawuje czynności sekretariatu i załatwia korespondencję Komisyj.

Artykuł  8.

Dyrektor lub w jego zastępstwie wicedyrektor Urzędu Centralnego bierze udział w posiedzeniach Komisyj z głosem doradczym.

Artykuł  9.

Za zgodą większości umawiających się Państw Urząd Centralny zaprasza do uczestnictwa z głosem doradczym w posiedzeniach Komisyj przedstawicieli:

a)
Państw nie umawiających się,
b)
pod warunkiem wzajemności, międzynarodowych organizacji rządowych kompetentnych w przedmiocie transportu,
c)
pod warunkiem wzajemności, międzynarodowych organizacji nierządowych zajmujących się transportem.
1 Art. 3 pkt 4 zmieniony przez pkt 1 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
2 Art. 6 § 6 lit. d) zmieniona przez pkt 2 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
3 Art. 7 § 2 zmieniony przez pkt 3 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
4 Art. 11 § 2 zmieniony przez pkt 4 i 5 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
5 Art. 21 § 1 zmieniony przez pkt 6 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
6 Art. 25 § 1 zmieniony przez pkt 7 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
7 Art. 35 § 3 zmieniony przez pkt 8 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
8 Art. 37 zmieniony przez pkt 9 i 10 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
9 Art. 47 § 2 zmieniony przez pkt 11 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669).
10 Art. 60 zmieniony przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.
11 Art. 61 § 3 zmieniony przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.
12 Art. 61 § 4 według numeracji ustalonej przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.
13 Art. 61 § 5 według numeracji ustalonej przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.
14 Załącznik nr I zmieniony przez oświadczenie rządowe z dnia 12 października 1953 r. (Dz.U.53.51.258) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 1 września 1953 r.
15 Załącznik nr VI zmieniony przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.
16 Załącznik nr VII:

- zmieniony przez pkt 12 obwieszczenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 listopada 1938 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.38.100.669). Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

- zmieniony przez oświadczenie rządowe z dnia 12 października 1953 r. w sprawie wejścia w życie nowego tekstu załącznika VII i nowego załącznika IX do konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (KMT), podpisanej w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r. (Dz.U.53.51.259) z dniem 1 września 1953 r.

17 Załącznik nr IX dodany przez oświadczenie rządowe z dnia 12 października 1953 r. w sprawie wejścia w życie nowego tekstu załącznika VII i nowego załącznika IX do konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznymi (KMT), podpisanej w Rzymie dnia 23 listopada 1933 r. (Dz.U.53.51.259) z dniem 1 września 1953 r.
18 Załącznik X dodany przez Konwencję dodatkową, podpisaną w Bernie dnia 13 maja 1950 r. (Dz.U.53.38.159) z dniem 18 sierpnia 1953 r.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024