Przepisy o opodatkowaniu spadków i darowizn na obszarze b. zaboru rosyjskiego.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SKARBU
z dnia 4 maja 1923 r.
w przedmiocie jednolitego tekstu przepisów ustawowych o opodatkowaniu spadków i darowizn na obszarze b. dzielnicy rosyjskiej.

Na podstawie art. 52 ustawy z dnia 29 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. № 49, poz. 299), art. 5 ustawy z dn. 18 maja 1921 r. (Dz. U. R. P. № 46, poz. 279), art. 10 ustawy z dn. 31 marca 1922 r. (Dz. U. R. P. № 33, poz. 263), art. 8 ustawy z dn. 9 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 31, poz. 189) oraz art. 27 ustawy z dn. 24 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 44, poz. 296) zarządza się co następuje:
§  1.
Ogłasza się tekst jednolity przepisów ustawowych o opodatkowaniu spadków i darowizn na obszarze b. dzielnicy rosyjskiej (załączniki 1, 2 i 3 do niniejszego rozporządzenia).
§  2.
O ile § 4 niniejszego rozporządzenia nie stanowi inaczej, należy w myśl art. 21 ustawy z dn. 24 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 44, poz. 296) w przypadkach, w których do dnia 23 kwietnia 1923 r. (włącznie) nie dokonano wymiaru podatku spadkowego stosować załączone "Przepisy o opodatkowaniu spadków i darowizn" w granicach następujących:
1)
na obszarze województw: kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego, jak również na obszarze województwa białostockiego - z wyłączeniem powiatów: grodzieńskiego i wołkowyskiego oraz z wyłączeniem części powiatu bielskiego, obejmującej gminy: białowieską, masiewską i suchopolską - jeśli spadkodawca zmarł w czasie od dnia 1 stycznia 1916 r., a do dnia 21 czerwca 1920 r. (włącznie) nie zapadła decyzja władzy skarbowej o należności podatku spadkowego (art. 51 ustawy z dnia 29 maja 1920 r., Dz. U. R. P. № 49, poz. 299);
2)
na obszarze województw: nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego, jak również w części województwa białostockiego, obejmującej powiaty: grodzieński i wołkowyski tudzież gminy: białowieską, masiewską i suchopolską powiatu bielskiego - jeśli spadkodawca zmarł w czasie od dnia 1 stycznia 1916 r., a do dnia 30 sierpnia 1921 r. (włącznie) nie zapadła decyzja o należności podatku spadkowego, powzięta bądź przez władzę skarbową, bądź przez sąd przy zatwierdzeniu testamentu lub spadkobrania z prawa (§ 6, ustęp drugi, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 1921 r., Dz. U. R. P. № 71, poz. 476);
3)
na obszarze powiatów: wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego, trockiego i bracławskiego - jeśli spadkodawca zmarł w czasie od dnia 1 stycznia 1916 r., a do dnia 8 listopada 1922 r. (włącznie) nie zapadła decyzja o należności podatku spadkowego, powzięta bądź przez władzę skarbową, bądź przez sąd przy zatwierdzeniu testamentu lub spadkobrania z prawa (§ 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 października 1922 r., Dz. U. R. P. № 96, poz. 886).
§  3.
Załączone "Przepisy" będą stosowane - o ile § 4 niniejszego rozporządzenia nie postanawia inaczej - do aktów darowizny, zdziałanych:
a)
począwszy od dnia 7 lipca 1920 r. na obszarze, wymienionym w punkcie 1 § 2 niniejszego rozporządzenia (art. 51 ustawy z dnia 29 maja 1920 r., Dz. U. R. P. № 49, poz. 299);
b)
począwszy od dnia 1 października 1921 r. na obszarze, wymienionym w punkcie 2 § 2 niniejszego rozporządzenia (§ 6, ustęp pierwszy, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 1921 r., Dz. U. R. P. № 71, poz. 476);
c)
począwszy od dnia 9 grudnia 1922 r. na obszarze, wymienionym w punkcie 3 § 2 niniejszego rozporządzenia (§§ 3 i 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 października 1922 r., Dz. U. R. P. № 96, poz. 886).
§  4.
Art. 32 "Przepisów o opodatkowaniu spadków i darowizn" należy stosować:
a)
według tekstu ogłoszonego rozporządzeniem z dnia 2 czerwca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 49, poz. 300), o ile czyny karygodne, przewidziane w powołanym artykule, popełniono w okresie od dnia 7 lipca 1920 r. do dnia 9 maja 1922 r. (włącznie);
b)
według tekstu, ogłoszonego rozporządzeniem z dnia 15 września 1922 r. (Dz. U. R. P. № 88, poz. 796), o ile takie czyny karygodne popełniono w czasie od dnia 10 maja 1922 r. do dnia 7 maja 1923 r. (włącznie);
c)
według tekstu, ogłoszonego rozporządzeniem niniejszem, o ile takie czyny karygodne popełniono w czasie od dnia 8 maja 1923 r. (art. 51 ustawy z dnia 29 maja 1920 r., Dz. U. R. P. № 49, poz. 299; obwieszczenie w № 55 Dz. U. R. P. z 1920 r., poz. 345, art. 8 i 11 ustawy z dnia 31 marca 1922 r., Dz. U. R. P. № 33, poz. 263; art. 18 i 28 ustawy z dnia 24 marca 1923 r., Dz. U. R. P. № 44, poz. 296).
§  5.
W zakresie opodatkowania spadków i darowizn obowiązują prócz załączonych "Przepisów" jeszcze postanowienia następujące: art. 19; art. 20, ustęp trzeci zdanie pierwsze, oraz art. 21 do 25 ustawy z dnia 24 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 44 poz. 296).
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  1

PRZEPISY

o opodatkowaniu spadków i darowizn na obszarze b. dzielnicy rosyjskiej.
Art.  1.

Opodatkowaniu w myśl niniejszych przepisów podlega nabycie majątku w drodze spadku, legatu lub darowizny.

Art.  2.

Wymiarowi podatku od darowizn nie podlegają:

a)
zapomogi, udzielone przez Państwo lub związek samorządny na cele użyteczności publicznej;
b)
tantjemy, gratyfikacje i t. p. wynagrodzenia, które pracodawca przyznaje swemu pracownikowi, o ile przedmiotem tego rodzaju darowizny nie jest nieruchomość;
c)
akty nadania ziemi darmo żołnierzom wojska polskiego na mocy art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1920 r. (Dz. U. R. R. № 4 poz. 18 z 1921 r.);
d)
akty nadania ziemi grupom żołnierzy, zrzeszonym w spółki ziemskie (art. 5 powołanej ustawy z dnia 17 grudnia 1920 r.), o ile nadanie nastąpiło darmo;
e)
akty pomocy bezpłatnej, wymienione w p. 1 i 2 artykułu 8 powołanej ustawy z dnia 17 grudnia 1920 r.

Minister Skarbu może zwolnić od podatku spadkowego lub podatku od darowizn zapisy i darowizny, mające na celu utworzenie fundacji dla niesienia pomocy inwalidom wojska polskiego, jak również przejście majątku na rzecz istniejących już fundacji lub zrzeszeń tego rodzaju, na podstawie rozporządzeń ostatniej woli lub aktów darowizny. To samo dotyczy darowizn, zdziałanych przez fundację lub zrzeszenie tego rodzaju na rzecz inwalidów wojska polskiego.

Art.  3.

Za podstawą wymiaru przyjmuje się czystą wartość nabytego majątku.

Wartość czystą oblicza się przez potrącenie długów i ciężarów od wartości ogólnej.

Celem wymierzenia podatku spadkowego lub od darowizny władza skarbowa ustala szacunek przedmiotów spadkowych lub darowanych według ich stanu w dniu otwarcia spadku lub zdziałania czynności prawnej między żyjącymi, podlegającej podatkowi, a według wartości w czasie, w którym władza skarbowa ustala szacunek; w razie zaś wcześniejszej sprzedaży przedmiotu spadkowego lub darowanego - według wartości w czasie sprzedaży.

Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do długów i ciężarów.

Art.  4.

Prawa, co do których zachodzi wątpliwość, czy lub w jakiej mierze istnieją, lub czy są wykonalne, wlicza się do podstawy wymiaru według ich przypuszczalnej wartości.

Art.  5.

Wartość świadczeń powtarzających się ustala się w sposób następujący:

a)
W razie ustanowienia ich na wieczne czasy za podstawę wymiaru służy iloczyn z pomnożenia wartości rocznej przez 25.
b)
Jeżeli zobowiązanie do takich świadczeń ma trwać do terminu, oznaczonego kalendarzowo, podstawę wymiaru stanowi wartość skapitalizowana według załączonej tablicy.
c)
Gdy zobowiązanie ustanowiono na czas nieoznaczony, jednak nieograniczony do czasu życia jednej lub więcej osób, to za podstawę wymiaru przyjmuje się iloczyn z pomnożenia wartości rocznej przez 12½.
d)
Jeżeli w przypadkach, określonych w ustępie c), oznaczono kalendarzowo termin, do którego zobowiązanie trwać będzie niewątpliwie, oblicza się podstawę wymiaru za czas do tego terminu w sposób podany w ustępie b), za czas dalszy w sposób podany w ustępie c), nigdy jednak w sumie wyższej, niż podana w ustępie a).
e)
Gdy trwania zobowiązania ograniczone jest do czasu życia jednej osoby, za podstawę wymiaru służy wartość skapitalizowana, obliczona według wieku osoby, z której śmiercią zobowiązanie gaśnie.
Wartość ta równa się przy wieku:
lat 15 lub mniej 18 krotnej
wyżej " 15 do 25 lat 17 "
" " 25 " 35 " 16 "
" " 35 " 45 " 14 "
" " 45 " 55 " 12 "
" " 55 " 65 " "
" " 65 " 75 " 5 "
" " 75 " 80 " 3 "
" " 80 " 2 "
rocznej wartości.
f)
Gdy trwanie zobowiązania zależy od życia dwu lub więcej osób, to wartość skapitalizowaną oblicza się według wieku osoby najstarszej lub najmłodszej stosownie do tego, czy zobowiązanie ma zgasnąć z chwilą zgonu osoby, która umrze pierwsza lub z chwilą śmierci osoby, która umrze ostatnia.

Przepisy powyższe dotyczą również obliczenia wartości użytkowania.

Roczną wartość użytkowania przyjmuje się w sumie, wynoszącej 4% wartości rzeczy, poddanej użytkowaniu, chyba że niewątpliwą jest wartość wyższa lub niższa.

Art.  6.

Jeżeli co do rzeczy, oddanych na skład, służy dwu lub więcej osobom solidarnie prawo rozporządzania, to w razie śmierci jednej z nich zachodzi celem wymiaru podatku spadkowego domniemanie prawne, iż te rzeczy należały do osoby zmarłej.

Jeżeli umówiono się, że prawo rozporządzania ma nie ten, na czyje imię rzeczy złożono, lecz wyłącznie inna osoba, natenczas w razie śmierci tej innej osoby zachodzi w zakresie wymiaru podatku spadkowego domniemanie prawne, że należały w całości do niej.

Powyższe postanowienia stosują się również do przedmiotów, znajdujących się w skrzynkach depozytowych (safes), tudzież w razie oddania na skład pieniędzy z zastrzeżeniem zwrotu takiej samej sumy lub wogóle w razie złożenia rzeczy zamiennych z zastrzeżeniem zwrotu takiej samej ilości rzeczy tego samego rodzaju.

Postępowanie co do przeprowadzenia przeciw dowodu ustalone będzie rozporządzeniem.

Art.  7.

Podatnik winien udowodnić istnienie i wysokość długów i ciężarów (art. 3), których potrącenia żąda.

Do długów i ciężarów zalicza się również koszty ostatniej choroby spadkodawcy o ile ich nie pokryto za jego życia z jego majątku, oraz koszty pogrzebu i nagrobka.

Celem obliczenia czystej wartości przedmiotu, poddanego użytkowaniu, nie potrąca się wartości użytkowania.

Art.  8.

Podatku nie pobiera się, gdy czysta wartość otrzymanego majątku nie przewyższa a) 12.000.000 mk., o ile majątek przechodzi na małżonka lub zstępnego, b) 4.000.000 mk., o ile majątek przechodzi na osobę, wymienioną w pozycji 5 załączonej taryfy, c) 600.000 mk., o ile przechodzi na osoby, wymienione w pozycjach 2, 3, 4 lub 6.

Również nie podlegają podatkowi: sprzęty pokojowe i kuchenne, pościel, odzież i bielizna, przeznaczone do użytku w gospodarstwie domowem spadkodawcy lub darującego, a przechodzące na małżonka lub krewnego w linji prostej, jeśli wartość ich nie przewyższa 6.000.000 mk.

Art.  9.

Stopę podatku oznacza się według załączonej taryfy.

Celem wymierzenia podatku osobie, wymienionej w pozycji 1, należy od czystej wartości otrzymanego majątku potrącić sumę, równającą się najwyższej kwocie bezpośrednio poprzedzającego stopnia wartości. Od reszty wymierza się podatek według stopnia wartości, pod który podpada cała czysta wartość otrzymanego majątku, od sumy potrąconej zaś ten podatek, który przypada według stopnia wartości bezpośrednio poprzedzającego.

Przy pozycjach 2, 3, 4 i 6 należy wymierzyć podatek w ten sposób, aby z sumy, która służy za podstawę wymiaru, pozostało po potrąceniu podatku nie mniej, niż zostaje z najwyższej kwoty bezpośrednio poprzedzającego stopnia wartości, po potrąceniu podatku przypadającego na ten stopień. O ileby z sumy, która służy za podstawę wymiaru, pozostało po potrąceniu podatku mniej, niż wynosi kwota zwolniona od podatku w myśl art. 8, wymierza się podatek tylko w wysokości nadwyżki podstawy wymiaru ponad kwotę zwolnioną.

Co do uwzględnienia kwot już poprzednio wymierzonych przez władzę skarbową lub uiszczonych bez takiego wymiaru stosuje się odpowiednio artykuł 12 ustawy z dnia 24 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 44, poz. 296).

Art.  10.

Jeżeli majątek przechodzi na dwie lub więcej osób, to oblicza się podatek co do każdego z nabywców osobno, według czystej wartości części majątku, jemu przypadłej.

Art.  11.

Artykułu 8 oraz pozycji 1 taryfy, o ile dotyczą małżonka, nie stosuje się, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zdziałania darowizny małżeństwo było rozwiązane lub małżonkowie byli rozłączeni co do stołu i łoża.

Art.  12.

Pokrewieństwo lub powinowactwo, określone w taryfie, uznaje się także wówczas, gdy wynikło ze związków nieślubnych.

Dziecko nieślubne, przysposobione przez swojego ojca lub swoją matkę, należy do osób, wymienionych w taryfie pod poz. 1.

Art.  13.

O ile majątek, który fundacja, zakład, zrzeszenie lub związek samorządny otrzymały na podstawie rozporządzenia ostatniej woli lub darowizny, nie jest przeznaczony na cele dobroczynne, ani na cele nauki lub nauczania, Minister Skarbu zezwoli na wniosek podatnika, by wymiar nastąpił podług stopy wskazanej w poz. 5 taryfy, jeżeli cel, na który majątek jest przeznaczony, ma ważne znaczenie dla dobra ogólnego.

Minister Skarbu może na wniosek podatnika zezwolić na zastosowanie stopy, wskazanej w pozycji 5 taryfy, także wówczas, gdy fundacja, zakład, zrzeszenie lub związek samorządny ma siedzibę zagranicą, a zachodzą warunki podane w powołanej pozycji 5 lub w części pierwszej niniejszego artykułu.

Art.  14.

Jeżeli ten sam darujący z tym samym obdarowanym zawarli dwie lub więcej umów, podlegających podatkowi od darowizn, natenczas podatek od każdej z tych umów wymierza się według stopy jednolitej odpowiadającej sumie podstaw wymiaru, obliczonych co do każdej umowy z osobna.

Powyższy przepis stosuje się odpowiednio jeżeli ktoś nabył majątek w sposób uzasadniający wymiar podatku spadkowego, a nadto zawarł ze spadkodawcą jedną lub więcej umów, podlegających podatkowi od darowizn.

Art.  15.

Notarjusz, spisując akt umowy, podlegający wymiarowi podatku od darowizn, ma zapytać strony, czy i o ile zachodzą okoliczności, uzasadniające zastosowanie art. 14 i odpowiedź stron podać w akcie.

Art.  16.

Kwota podatku, o ile nie jest podzielna przez 100 marek, winna być zaokrąglona wzwyż do pełnej setki.

Art.  17.

Do zapłacenia podatku obowiązana jest osoba, która nabywa majątek w sposób podany w art. 1.

Art.  18.

Gdy pewien przedmiot przypadł niepodzielnie (w częściach idealnych) dwu lub więcej nabywcom, to każdy z nich prócz podatku, przypadającego nań w myśl art. 17, obowiązany jest solidarnie z współnabywcami do zapłacenia podatków, które przypadają na nich z powodu nabycia tego przedmiotu; łączna kwota, której władza skarbowa może żądać od jednego z współnabywców, nie może jednak wynosić więcej, niż czysta wartość majątku przezeń nabytego.

Art.  19.

Nadto może władza skarbowa żądać niszczenia podatku:

a)
od dłużnika zapisu, o ile chodzi o podatek od legatu;
b)
od darującego;
c)
od notarjusza albo urzędnika publicznego (państwowego lub samorządowego), o ile nie dopełnił obowiązku, ustanowionego dla notarjuszów albo urzędów lub urzędników publicznych w przepisach niniejszych lub w przepisach wykonawczych, wydanych na ich podstawie;
d)
od osoby, którą uznano winną przestępstwa, przewidzianego w art. 31, o ile chodzi o kwotę, służącą za podstawę obliczenia grzywny, jeśli w myśl innych przepisów osoba ta nie jest obowiązana do zapłacenia kwoty wyższej.
Art.  20.

Osobom, wymienionym w art. 18 i 19, służy prawo regresu przeciw obowiązanym w myśl art. 17, a to: wymienionym w art. 18 według zasady, podanej w art. 1213 i 1214 kodeksu cywilnego Napoleona, wymienionym w art. 19 według zasady podanej w art. 1216 tegoż kodeksu. Powstanie prawa regresu powoduje przejście przynależytości, połączonych z wierzytelnością Skarbu Państwa (art. 1692 powołanego kodeksu).

Dłużnik zapisu może legatarjuszowi potrącić podatek przy wydaniu zapisanego majątku.

Art.  21.

Skarb Rzeczypospolitej oraz polskie zakłady państwowe, będące odrębnemi osobami prawnemi, są wolne od podatku spadkowego oraz od podatku od darowizn.

Art.  22.

Urzędy stanu cywilnego są obowiązane przysyłać władzy skarbowej wyciągi z każdego aktu zejścia.

Urzędy gminne (wiejskie i miejskie) obowiązane są na żądanie władzy skarbowej udzielać wiadomości o stosunkach majątkowych osób zmarłych oraz o spadkobiercach.

Osoby, obowiązane do uiszczenia podatku, jak również wykonawca testamentowy, kurator spadku wakującego, dłużnicy spadkodawcy oraz osoby, w których posiadaniu znajdują się przedmioty spadkowe, mają na wezwanie władzy skarbowej dostarczyć danych, potrzebnych dla wymiaru podatku. Jeżeli obowiązany do dostarczenia danych jest małoletnim nieusamowolnionym lub bezwłasnowolnym, to obowiązku powyższego winien dopełnić ojciec lub opiekun.

Szczegółowe przepisy w przedmiotach, objętych niniejszym artykułem, wydane będą rozporządzeniem.

Art.  23.

Szacunek majątku, od którego należy się podatek spadkowy, lub podatek od darowizn, ma być podany w sumie, wyrażającej wartość sprzedażną. Jeżeli suma podana, zdaniem władzy skarbowej, nie odpowiada wartości sprzedażnej, to władza skarbowa ma wezwać podatnika do odpowiedniego podwyższenia podanej wartości, wyznaczając mu termin najmniej 2 tygodniowy do odpowiedzi. O ileby podatnik nie odpowiedział, lub jeżeliby ponowne jego oświadczenie pozostawiało wątpliwość co do trafności szacunku, władza skarbowa ustali wartość sprzedażną na podstawie opinji znawców, zaprzysiężonych przez sąd. Jeżeli wartość, w ten sposób ustalona, przewyższa wartość, podaną przez podatnika, więcej niż o trzecią część, to koszty tego ustalenia wartości poniesie podatnik.

Gdzie niema stale ustanowionych i zaprzysiężonych znawców sądowych dla odnośnego zakresu wiadomości, lub gdy liczba ich nie wystarcza, sąd na żądanie władzy skarbowej ustanowi stałych znawców i odbierze od nich przysięgę. Właściwość sądów w tych wypadkach oraz sposób ustanawiania, zaprzysięgania i wynagradzania znawców określi rozporządzenie.

Art.  24.

Władza skarbowa wymierza podatek spadkowy i zawiadamia o wymiarze przez nakaz płatniczy.

Podatek spadkowy należy zapłacić w ciągu miesiąca od doręczenia nakazu płatniczego.

Kwoty, nieuiszczone w terminie, ściągnięte będą w drodze przymusowej, według przepisów o egzekucji podatków bezpośrednich.

Odwołanie (art. 29) nie odracza płatności.

Art.  25.

W razie niespłacenia podatku w przepisanym terminie pobiera się karę za zwłokę w wysokości 10% miesięcznie, począwszy od piętnastego dnia po upływie terminu płatności; przytem miesiąc zaczęty liczy się za cały.

Końcówki kwot zaległości oraz końcówki obliczonych kar za zwłokę, przenoszące 50 mk., zaokrągla się do 100 mk., a niższe opuszcza się.

Art.  26.

Na wniosek podatnika zezwoli władza skarbowa - w razie potrzeby za odpowiedniem zabezpieczeniem - na odroczenie płatności podatku lub jego części, albo na uiszczenie ratami najpóźniej w ciągu lat pięciu, jeżeli stwierdzi, że niezwłoczna zapłata byłaby dla podatnika ze względu na jego stosunki gospodarcze zbyt uciążliwa. Władza skarbowa cofnie lub ograniczy ulgi, udzielone z powyższego powodu, w razie odpowiedniej zmiany w stosunkach gospodarczych płatnika. Od płatnika, któremu zezwolono na odroczenie płatności, lub na spłatę ratami, pobierane będą odsetki w stosunku ½% miesięcznie płatne zdołu (odsetki za odroczenie); przytem miesiąc rozpoczęty liczy się za cały. W razie niedotrzymania terminu pobrana będzie kara za zwłokę, przewidziana w art. 25 od całej sumy, nieuiszczonej w terminie.

O ile chodzi o opodatkowanie majątku spadkowego, przechodzącego na zstępnych małoletnich lub na wdowę po spadkodawcy, władza skarbowa zbada z urzędu przed wysłaniem nakazu płatniczego - po uprzedniem zasiągnięciu na żądanie płatnika opinji zaprzysiężonych znawców (art. 23) - czy zachodzi warunek określony w zdaniu pierwszem niniejszego artykułu, a w razie istnienia tego warunku zezwoli w nakazie płatniczym na odroczenie płatności podatku lub na uiszczenie ratami.

Art.  27.

Przed uiszczeniem lub zabezpieczeniem podatku spadkowego nie może nastąpić bez zezwolenia władzy skarbowej ani przepisanie majątku spadkowego w księdze hipotecznej, ani uiszczenie długu przez dłużnika spadkodawcy, ani wydanie przedmiotów spadkowych, przechowywanych przez osoby trzecie. Dotyczy to również wydania przedmiotów, wymienionych w art. 6, oraz wypłaty sum ubezpieczenia, płatnych wskutek śmierci spadkodawcy.

Kto świadomie wbrew temu przepisowi uiszcza dług lub wydaje przedmioty wyżej wymienione, odpowiada za podatek, o ile on się należy od wierzytelności, umorzonej przez uiszczenie lub od wydanych przedmiotów.

O ile z treści sporządzić się mającego aktu notarjalnego lub dokumentu, co do którego notarjusz ma uwierzytelnić własnoręczność podpisu, wynika przejście majątku wskutek śmierci, może notarjusz sporządzić akt lub uwierzytelnić własnoręczność podpisu tylko za uprzedniem zezwoleniem władzy skarbowej.

Art.  28.

Od darowizny, zdziałanej w formie aktu notarjalnego, uiścić należy podatek gotówką do rąk notarjusza, który pobrane sumy wnosi do kasy państwowej.

Sporządzenie aktu notarjalnego przed uiszczeniem podatku dopuszczalne jest tylko za uprzedniem zezwoleniem władzy skarbowej.

W razie uchybienia powyższym przepisom, w szczególności w razie pobrania podatku w kwocie niższej, niż się należy, wymierza podatek władza skarbowa przez nakaz płatniczy (art. 24). Nadto notarjusz ulega grzywnie, przewidzianej w art. 32.

Art.  29.

Od nakazu płatniczego (art. 24 i 28) oraz od orzeczenia, którem nałożono grzywnę (art. 32) można wnieść odwołanie w ciągu miesiąca od doręczenia.

Jeżeli tytułem podatku od darowizny (art. 28) uiszczono do rąk notarjusza więcej, niż się należy, władza skarbowa zarządzi zwrot nadpłaty w razie wniesienia prośby o zwrot w ciągu lat trzech od uiszczenia. Jeżeli władza skarbowa dowiedziała się w tymże czasie w jakikolwiek inny sposób o nadpłacie, to zarządzi zwrot z urzędu.

Art.  30.

Prawo do wymierzenia podatku ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym prawo to powstało. Bieg przedawnienia przerywa się przez wszelkie czynności urzędowe, odnoszące się do wymierzenia podatku, o ile o nich podatnika urzędowo uwiadomiono.

Art.  31.

Kto oświadcza świadomie nieprawdę celem udaremnienia opodatkowania spadku lub darowizny, lub spowodowania wymiaru w kwocie niższej, niż należy się według ustawy, staje się winnym występku i ulega w drodze sądowej grzywnie nie przewyższającej dziesięciokrotnej wysokości kwoty, na której utratę Skarb Państwa narażono. W razie okoliczności, szczególnie obciążających, może być wymierzona prócz grzywny kara więzienia do sześciu miesięcy.

Za podstawę obliczenia grzywny należy przyjąć podatek, ustalony w myśl art. 3.

Grzywna nie może przenosić przypadającego winnemu majątku, będącego podstawą wymiaru.

Pozbawienie wolności, zastępujące grzywnę w razie niemożności jej ściągnięcia, nie może przewyższać sześciu miesięcy.

Art.  32.

Winni innego rodzaju naruszeń przepisów o opodatkowaniu spadków i darowizn - w szczególności niedopełnienia w wyznaczonym terminie obowiązku dostarczenia danych, potrzebnych celem dokonania wymiaru - podlegają grzywnie do wysokości 1,500.000 marek polskich. Grzywnę tę wymierza władza skarbowa.

Art.  33.

Odpowiedzialność z art. 32 ulega przedawnieniu z upływem lat pięciu od dnia, w którym nastąpiło naruszenie ustawy. Prawo żądania grzywny już nałożonej przedawnia się z upływem lat pięciu od dnia, w którym orzeczenie karne stało się prawomocnem.

Bieg przedawnienia przerywa się przez wszelkie czynności urzędowe, odnoszące się do wymiaru lub uiszczenia grzywny, o ile o nich winnego urzędownie zawiadomiono. Od dnia przerwy przedawnienie biegnie na nowo; w razie odroczenia płatności rozpoczyna się bieg przedawnienia z dniem, do którego zapłatę odroczono.

Art.  34.

Minister Skarbu ustali właściwość władz skarbowych do przedsiębrania czynności urzędowych w myśl przepisów niniejszych i przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie.

Minister Skarbu w porozumieniu z właściwymi ministrami zarządzi, czy i jak urzędy publiczne (państwowe i samorządowe), w szczególności też notarjusze, mają w inny jeszcze sposób, niż określono w przepisach niniejszych, współdziałać z władzami skarbowemi, celem opodatkowania spadków i darowizn.

Art.  35.

Majątek, znajdujący się w kraju, wlicza się do podstawy wymiaru w całości, jeżeli spadkodawca lub darujący był w dniu otwarcia spadku lub zdziałania darowizny obywatelem Państwa Polskiego, lub miał zamieszkanie w kraju.

Jeżeli był cudzoziemcem i zamieszkiwał zagranicą, to znajdujący się w kraju majątek nieruchomy podlega opodatkowaniu bezwzględnie, ruchomy zaś o tyle, o ile nabywca jest obywatelem Państwa Polskiego, lub ma zamieszkanie w kraju.

Art.  36.

Wartość majątku nieruchomego i ruchomego, znajdującego się zagranicą, wlicza się do podstawy wymiaru, jeżeli spadkodawca lub darujący był w dniu otwarcia spadku lub zdziałania darowizny obywatelem Państwa Polskiego.

Jeżeli był cudzoziemcem, to majątek, znajdujący się zagranicą, nie podlega opodatkowaniu.

Art.  37.

Wierzytelność poczytuje się za znajdującą się w kraju, jeżeli wierzyciel ma w kraju zamieszkanie.

Postanowienia art. 35 i 36, dotyczące nieruchomości, stosują się również do praw, wynikających z ciężarów rzeczowych (z zobowiązania przemysłowca górniczego do wynagrodzenia właściciela gruntu za użytkowanie wnętrza i t. p.).

Art.  38.

Przy ustaleniu czystej wartości spadku lub majątku darowanego, zalicza się do ciężarów w przypadkach określonych w art. 35 i 36 podatek zapłacony obcemu państwu.

Art.  39.

Jeżeli w przypadkach określonych w art. 35-37, należą do spadku lub majątku darowanego zarówno przedmioty, podlegające opodatkowaniu, jakoteż takie, których się nie wlicza do podstawy wymiaru, to celem ustalenia czystej wartości - o ile podatnik, lub władza skarbowa nie udowodnili, że długi i ciężary w całości lub w części obciążają tylko przedmioty pierwsze lub tylko drugie - potrąca się taką część długów i ciężarów, jaka odpowiada stosunkowi ogólnej wartości przedmiotów, należących do podstawy wymiaru, do ogólnej wartości wszystkich przedmiotów nabytych.

Art.  40.

Gdy majątek, podlegający opodatkowaniu, znajduje się w dwu lub więcej dzielnicach, to wymierzenie podatku nastąpi w tej dzielnicy, w której spadkodawca zamieszkiwał, lub w której zdziałano akt darowizny. Jeżeli spadkodawca zamieszkiwał lub akt darowizny zdziałano poza dzielnicami, w których znajduje się majątek, podlegający opodatkowaniu, to Minister Skarbu postanowi, w której dzielnicy nastąpić ma opodatkowanie.

W wypadkach powyższych ustalenie, które przedmioty podlegają opodatkowaniu, oraz obliczenie podstawy wymiaru mają być dokonane dla każdego przedmiotu według przepisów, obowiązujących w danej dzielnicy. Co do terminu płatności oraz środków prawnych, stosują się przepisy, obowiązujące w dzielnicy, w której podatek wymierzono.

Art.  41.

Ustęp 1 art. 51 Ros. Zbioru Ustaw o opłatach, jak również art. 280 tegoż Zbioru nie stosują się do darowizn.

Art.  42.

Wykonanie niniejszych przepisów należy do Ministra Skarbu w porozumieniu z właściwymi ministrami.

ZAŁĄCZNIK  2

TABLlCA

wskazująca skapitalizowaną wartość świadczenia, którego wartość roczna równa się 1 marce polskiej.
Ilość lat Wartość skapitalizowana Ilość lat Wartość skapitalizowana ilość lat Wartość skapitalizowana
Mk. fen. Mk. fen. Mk. fen.
1 1 0,0 29 17 66,3 57 23 22,0
2 1 96,2 30 17 98,4 58 23 32,7
3 2 88,6 31 18 29,0 59 23 43,0
4 3 77,5 32 18 58,9 60 23 52,8
5 4 63,0 33 18 87,4 61 23 62,4
6 5 45,1 34 19 14,8 62 23 71,5
7 6 24,2 35 19 41,1 63 23 80,3
8 7 00,2 36 19 66,5 64 23 88,7
9 7 73,3 37 19 90,8 65 23 96,9
10 8 43,5 38 20 14,3 66 24 04,7
11 9 11,1 39 20 36,8 67 24 12,2
12 9 76,0 40 20 58,5 68 24 19,4
13 10 38,5 41 20 79,3 69 24 26,4
14 10 98,6 42 20 99,3 70 24 33,0
15 11 56,3 43 21 18,6 71 24 39,5
16 12 11,8 44 21 37,1 72 24 45,6
17 12 65,2 45 21 54,9 73 24 51,6
18 13 16,6 46 21 72,0 74 24 57,3
19 13 65,9 47 21 88,5 75 24 62,8
20 14 13,4 48 22 04,3 76 24 68,0
21 14 59,0 49 22 19,5 77 24 73,1
22 15 02,9 50 22 34,2 78 24 78,0
23 15 45,1 51 22 48,2 79 24 82,7
24 15 85,7 52 22 61,8 80 24 87,2
25 16 24,7 53 22 74,8 81 24 91,5
26 16 62,2 54 22 87,3 82 24 95,7
27 16 98,3 55 22 99,3 83 24 99,7
28 17 33,0 56 23 10,9 84 25 00,0
i wyżej

ZAŁĄCZNIK  3

TARYFA OPODATKOWANA SPADKÓW I DAROWIZN.

Pozycja Określenie podatnika według jego znamion osobistych, w szczególności według jego stosunku do spadkodawcy lub darującego Czysta wartość otrzymanego majątku w markach polskich
do 600 tysięcy. ponad 600 tys. do 2 miljonów ponad 2 mil. do 3 miljon. ponad 3 mil. do 6 miljon. ponad 6 mil. do 12 miljon. ponad 12 mil. do 24 miljon. ponad 24 mil. do 48 miljon. ponad 48 mil. do 90 miljon. ponad 90 mil. do 150 miljon. ponad 150 mil. do 240 miljon. ponad 240 mil. do 360 miljon. ponad 360 mil. do 480 miljon. ponad 480 mil. do 600 miljon. ponad 600 mil. do 1 miljarda ponad 1 miljard
Podatek wymierza się według niżej podanej stopy procentowej
a b c d e f g h i j k l m n o
1 Małżonek. Zstępny - - - - - 3 4 5 6 8 10 12 14 17 25
2 Wstępny. Przysposobiony.
Zięć lub synowa - 3 4 5 6 7 8 10 12 15 18 21 25 25 25
3 Rodzeństwo rodzone lub przyrodnie. Dzieci rodzeństwa. Pasierb - 4 6 8 11 14 17 20 23 26 29 32 36 36 35
4 Krewni do 4 stopnia, wyżej nie wymienieni (rodzeństwo rodziców, rodzeństwo dziadków, wnukowie rodzeństwa, rodzeństwo stryjeczne lub cioteczne) - 7 9 11 14 17 20 24 28 32 36 40 45 45 45
5 Fundacja, zakład, zrzeszenie lub związek samorządny, mające siedzibę w Państwie Polskiem - co do majątku, otrzymanego na podstawie rozporządzenia ostatniej woli lub darowizny na cele dobroczynne, nauki lub nauczania - - - 31) 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
6 Inni - 10 14 18 22 26 30 35 40 45 50 55 60 60 60
______

1) Stawkę tę stosuje się tylko do majątków, wynoszących ponad 4,000.000 mk. (art. 16, punkt b).

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024