MZ opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Implementuje do porządku prawnego, z opóźnieniem, dyrektywę unijną 2022/2100/UE w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów.

Zakaz sprzedaży i nowe uprawnienia dla prezesa Biura ds. Substancji Chemicznych

Projekt nowelizacji ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych wprowadza definicję „podgrzewanego wyrobu tytoniowego”.

Według projektu jest to nowatorski wyrób tytoniowy, w którym w wyniku podgrzania dochodzi do emisji zawierającej nikotynę i inne substancje chemiczne, która jest następnie wdychana przez użytkownika lub użytkowników, i który, w zależności od jego cech, jest wyrobem tytoniowym bezdymnym lub wyrobem tytoniowym do palenia. Projekt nowelizacji wprowadza zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych o aromacie charakterystycznym. Prezes Biura ds. Substancji Chemicznych będzie mógł zażądać od producentów i importerów nowatorskich wyrobów przekazania dodatkowych badań i informacji o produktach wprowadzanych na rynek.

 

Tymczasem eksperci już wcześniej podczas dyskusji na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Uzależnieniom zwracali uwagę, że zakres nowelizacji przepisów powinien być szeroki, aby skutecznie zminimalizować używanie jednorazowych papierosów. Obecnie bowiem firma wprowadzająca na rynek jednorazowe papierosy zgłasza jedynie ten fakt w Biurze ds. Substancji Chemicznych, które podlega pod Ministerstwo Zdrowia.

Czytaj także na Prawo.pl: Zakaz sprzedaży dzieciom jednorazowych e-papierosów jest od dawna, ale nie działa

Koszt zgłoszenia takiego produktu w 2022 r. wynosił niewiele, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa od ponad 2700 do ok. 7500 zł. Nowelizacja sprawi jedynie, że w przypadku zgłaszanych produktów, prezes Biura ds. Substancji Chemicznych będzie mógł zażądać dodatkowych informacji.

Trudno ocenić jak spadnie realna konsumpcja e-papierosów

MZ nie posiada danych o wielkości wpływów finansowych do budżetu państwa z tytułu akcyzy na podgrzewane wyroby tytoniowe z aromatem charakterystycznym.

- Wynika to z uwagi na konstrukcję stawki akcyzy na wyroby nowatorskie, która nie uzależnia ich opodatkowania od zawartości aromatu (Ministerstwo Finansów dysponuje ogólnymi danymi o dochodach z podatku akcyzowego od wyrobów nowatorskich, które kształtowały się następująco: 2021 – 297,4 mln zł; 2022 – 854,1 mln zł; 2023 – 974,9 mln zł (dane za 11 miesięcy) – czytamy w ocenie skutków regulacji do projektu.

Brak dokładnych danych nie pozwala na realną ocenę spadku konsumpcji z powodu wprowadzenia zakazu używania aromatów charakterystycznych w podgrzewanych wyrobach tytoniowych. Resort szacuje jedynie na podstawie analiz Biura ds. Substancji Chemicznych, że nowatorskie wyroby tytoniowe z aromatem charakterystycznym stanowią prawdopodobnie około 80 proc. rynku wszystkich nowatorskich wyrobów tytoniowych.

Zatem zmniejszenie wpływu do budżetu państwa wyniosłoby rocznie 68,3 mln zł (zakłada się, że w roku wejścia w życie przepisów ustawy zapewniona zostanie możliwość wyprzedania wyprodukowanych wyrobów).

Sprzedaż jednorazowych e-papierosów rośnie

Nowelizowane przepisy miałyby wejść w życie trzy miesiące po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Na razie rozpoczęły się konsultacje projektu, które potrwają 30 dni. Przy szybkim procedowaniu przepisów mogłyby one wejść w życie jeszcze w tym roku.

Tymczasem sprzedaż jednorazowych e-papierosów w ostatnich kilku latach wzrasta w szybkim tempie na całym świecie. W Polsce w 2022 r. sprzedaż osiągnęła 32 mln sztuk, w 2023 r. przekroczyła już 100 mln sztuk. To siedmiokrotny wzrost w stosunku do 2021 r. i przeszło dwustukrotny wzrost sprzedaży w stosunku do 2020 r. Wartość sprzedaży jednorazówek w Polsce wynosiła w 2022 r. ok. 2 mld zł. Badania CBOS wskazały, że co czwarta małoletnia osoba w Polsce deklaruje używanie e-papierosów i wyrobów alternatywnych.