Przepisy ogólne
Ustawa określa obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju, a także działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży.
Prezes Narodowego Banku Polskiego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia, wykaz walut, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11.
Odstępowanie od ograniczeń i obowiązków określonych w ustawie
Dozwolone jest odstępowanie od ograniczeń określonych w art. 9 oraz obowiązków określonych w art. 25 ust. 1, na podstawie ogólnego albo indywidualnego zezwolenia dewizowego, w zakresie i na warunkach określonych w takim zezwoleniu.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych udziela, w drodze rozporządzenia, ogólnych zezwoleń dewizowych. Zezwolenia takie mogą dotyczyć wszystkich lub rodzajowo określonej kategorii podmiotów oraz wszystkich lub rodzajowo określonych czynności.
Ograniczenia w dokonywaniu obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotu wartościami dewizowymi w kraju
Ograniczeniom podlega:
Działalność kantorowa
Sprzedaż wartości dewizowych, kupionych w ramach działalności kantorowej, może być dokonywana po wprowadzeniu tych wartości do ewidencji, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1, na podstawie wpisu określającego datę realizacji transakcji.
"Oświadczam, że:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru są kompletne i zgodne z prawdą;
2) znane mi są i spełniam szczególne warunki wykonywania działalności kantorowej określone w rozdziale 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe.
Oświadczam także, że posiadam aktualne zaświadczenia o niekaralności i dokumenty potwierdzające kwalifikacje wymagane przepisami ustawy, o której mowa w pkt 2.".
Przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie Prezesa Narodowego Banku Polskiego o podjęciu działalności kantorowej, a w razie zaprzestania jej wykonywania, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru, w terminie 7 dni, licząc odpowiednio od dnia podjęcia działalności kantorowej lub zaprzestania jej wykonywania.
Prezes Narodowego Banku Polskiego wykreśla przedsiębiorcę z rejestru na jego wniosek, a także po uzyskaniu informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru Sądowego o wykreśleniu przedsiębiorcy.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego, określi, w drodze rozporządzenia, niezbędne wyposażenie lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej, a także sposób prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w zakresie wykonywania tej działalności.
W sprawach dotyczących wpisu do rejestru, nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, Prezes Narodowego Banku Polskiego stosuje przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do działalności kantorowej stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
(uchylony)
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
Obowiązek związany z przekazami pieniężnymi za granicę oraz rozliczeniami w kraju w obrocie dewizowym
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony)
Obowiązki dotyczące przekazywania danych oraz przechowywania dokumentów związanych z obrotem dewizowym oraz działalnością kantorową
Narodowy Bank Polski jest obowiązany do przestrzegania tajemnicy w zakresie danych jednostkowych uzyskanych od banków i rezydentów, w wykonaniu obowiązków określonych w art. 30 ust. 1, na zasadach określonych w art. 23 ust. 5-7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 2025).
Rezydenci, na żądanie uprawnionego banku, obowiązanego do przekazywania, na podstawie odrębnych przepisów, danych w zakresie niezbędnym do sporządzenia przez Narodowy Bank Polski bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, są obowiązani udzielać temu bankowi informacji o dokonywanym za jego pośrednictwem obrocie dewizowym, w szczególności dotyczących przeznaczenia środków pieniężnych będących przedmiotem takiego obrotu.
Przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową oraz rezydenci i nierezydenci dokonujący czynności obrotu dewizowego, które podlegają ograniczeniom lub obowiązkom określonym w ustawie, są obowiązani, na potrzeby kontroli wykonywanej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz kontroli wykonywanej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, przechowywać dokumenty związane z tą działalnością lub tymi czynnościami przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonywali działalność kantorową lub dokonali danej czynności obrotu dewizowego.
Kontrola wykonywana przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego
Do kontroli działalności kantorowej przedsiębiorcy, kontroli wykonywania przez przedsiębiorców obowiązku, o którym mowa w art. 30 ust. 1, oraz kontroli wykorzystania udzielonego przedsiębiorcy zezwolenia dewizowego stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
Wyniki przeprowadzonej kontroli kontroler przedstawia w sporządzonym przez siebie:
Kontrolerzy informują kierownika kontrolowanej jednostki o istotnych nieprawidłowościach stwierdzonych w toku kontroli, wskazując na potrzebę niezwłocznego podjęcia działań w celu ich usunięcia.
Protokół i sprawozdanie, o których mowa w art. 36, powinny:
Protokół i sprawozdanie powinny ponadto zawierać:
(uchylony)
(uchylony)
Kierownik kontrolowanej jednostki jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, poinformować w formie pisemnej jednostkę organizacyjną Narodowego Banku Polskiego, wykonującą kontrolę, o działaniach podjętych w celu wykonania zaleceń pokontrolnych.
W przypadku stwierdzenia w toku kontroli rażącego naruszenia:
W razie powstania w toku kontroli uzasadnionego podejrzenia popełnienia wykroczenia lub przestępstwa przez kontrolowaną jednostkę lub inny podmiot, Prezes Narodowego Banku Polskiego powiadamia o tym właściwy organ zgodnie z obowiązującymi przepisami.
(uchylony)
Zmiany w przepisach obowiązujących
W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968, Nr 113, poz. 984 i Nr 127, poz. 1090) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1103 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 14, poz. 143, Nr 81, poz. 877 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676 i Nr 89, poz. 804) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802, Nr 89, poz. 972, Nr 110, poz. 1189, Nr 125, poz. 1368 i Nr 128, poz. 1403 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 89, poz. 804 i Nr 112, poz. 974) w art. 2779 skreśla się pkt 3.
W ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 623 i z 2002 r. Nr 25, poz. 253) w art. 27 skreśla się ust. 3.
W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 49, poz. 448) skreśla się art. 10a.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 140, poz. 938, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063, z 2000 r. Nr 53, poz. 648, Nr 62, poz. 718 i Nr 119, poz. 1252, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1784 i 1800 oraz z 2002 r. Nr 126, poz. 1070) w art. 23: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 i Nr 126, poz. 1070) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z 2000 r. Nr 60, poz. 703 i Nr 62, poz. 717, z 2001 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 106, poz. 1149 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676 i Nr 89, poz. 804) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960, z 2001 r. Nr 5, poz. 43, Nr 60, poz. 610, Nr 76, poz. 811, Nr 87, poz. 954, Nr 100, poz. 1085 i Nr 129, poz. 1441 oraz z 2002 r. Nr 71, poz. 655 i Nr 135, poz. 1143) w załączniku do ustawy w części IV ust. 35 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł (Dz. U. Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 63, poz. 641 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 32, poz. 299, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676 i Nr 89, poz. 804) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. Nr 119, poz. 1252 i z 2001 r. Nr 111, poz. 1195) art. 7 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 25 maja 2001 r. o skutkach wprowadzenia w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej wspólnej waluty euro (Dz. U. Nr 63, poz. 640) w art. 3 w ust. 1 skreśla się wyrazy "przepisu art. 13 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 160, poz. 1063, z 1999 r. Nr 83, poz. 931 i z 2000 r. Nr 103, poz. 1099) nie stosuje się".
Przepisy przejściowe i końcowe
Do czasu wydania przepisów wykonawczych określonych w niniejszej ustawie, nie dłużej jednak niż przez 9 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, jeżeli nie są sprzeczne z tą ustawą.
Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o:
Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o ustawie z dnia 2 grudnia 1994 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. poz. 703, z 1995 r. poz. 641, z 1996 r. poz. 496 oraz z 1997 r. poz. 449) lub ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. poz. 1063, z 1999 r. poz. 931, z 2000 r. poz. 1099 oraz z 2002 r. poz. 676), należy przez to rozumieć niniejszą ustawę.
Traci moc ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. poz. 1063, z 1999 r. poz. 931, z 2000 r. poz. 1099 oraz z 2002 r. poz. 676).
Z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej traci moc art. 10:
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 2002 r.
Od 1 stycznia 2026 roku do stażu pracy, który ma wpływ na uprawnienia pracownicze takie jak np. długość urlopu wypoczynkowego, zaliczana będzie praca na umowie zleceniu czy prowadzenie działalności gospodarczej. Wzrośnie też minimalne wynagrodzenie za pracę oraz minimalna stawka godzinowa i wyniesie odpowiednio 4806 zł brutto i 31,40 zł brutto. Do 7 tys. zł wzrośnie zasiłek pogrzebowy, a ZUS przeliczy świadczenia emerytom czerwcowym. A to nie jedyne zmiany w prawie, które warto odnotować.
Grażyna J. Leśniak 31.12.2025Janów Podlaski, Stanisławów, Małkinia Górna, Staroźreby, Branice, Janów - te miejscowości 1 stycznia 2026 r. uzyskają status miast. Jedna z gmin zmieni nazwę, a w przypadku 21 gmin miejskich i wiejskich dojdzie do zmiany granic gmin. Rada Ministrów zmieniała w wielu wypadkach granice, mimo negatywnej opinii niektórych samorządów, których zmiany dotyczą. MSWiA zapowiedział nowelizację przepisów, tak aby ograniczyć konflikty.
Robert Horbaczewski 31.12.2025Określenie wysokości opłat za krew i jej składniki wydawane przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi, obowiązujące przez cały kolejny rok zawiera rozporządzenie Ministra Zdrowia, które wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r. Zakłada ono, że od przyszłego roku stawki za poszczególne składniki krwi znacznie wzrosną w porównaniu do 2025 r., przekraczając znacznie poziom inflacji.
Inga Stawicka 31.12.2025Przełom roku to okres, kiedy wchodzi w życie wiele nowych regulacji prawnych. Dużo zmian czeka zarówno przedsiębiorców, jak i zwykłego Kowalskiego. Przybywa obowiązków podatkowych, ale za to biznes ma odczuć pozytywnie skutki tegorocznych wysiłków deregulacyjnych - albo znikną niektóre bariery, albo przynajmniej małe i średnie firmy będą nimi mniej ograniczane. Trendem jest większa ilość elektroniki, Polacy muszą też jednak zaktualizować sobie wiedzę o ojczystym języku.
Michał Kosiarski 31.12.202513 grudnia 2025 r. weszła w życie ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Nowe przepisy upraszczają procedury zawierania i ewidencjonowania układów, przewidują możliwość skorzystania ze wsparcia mediatorki lub mediatora w rokowaniach oraz pozwalają regulować m.in. kwestie godzenia życia zawodowego i prywatnego, równości płci, procedur antymobbingowych czy wykorzystywania nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji.
Grażyna J. Leśniak 30.12.2025Wskaźnik referencyjny POLSTR, który za dwa lata ma definitywnie zastąpić WIBOR, po raz pierwszy pojawił się w powszechnie obowiązujących przepisach. Jego stawkę określił resort finansów w obwieszeniu dotyczącym tzw. safe harbour przy cenach transferowych obowiązującym od 1 stycznia 2026 r.
Michał Kosiarski 29.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.2024.1131 t.j. |
| Rodzaj: | Ustawa |
| Tytuł: | Prawo dewizowe. |
| Data aktu: | 27/07/2002 |
| Data ogłoszenia: | 29/07/2024 |
| Data wejścia w życie: | 01/10/2002 |








