Przygotowanie zawodowe młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzanie.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 12 października 1989 r.
w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzania.

Na podstawie art. 191 § 3 i art. 195 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
1.
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, zwanych dalej "młodocianymi", może odbywać się w uspołecznionych zakładach pracy poprzez:
1)
naukę zawodu,
2)
przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
2.
Nauka zawodu ma na celu przygotowanie zawodowe młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną w zakładzie pracy na zasadach ustalonych w odrębnych przepisach oraz dokształcanie teoretyczne.
3.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy ma na celu przygotowanie młodocianego do pracy w charakterze robotnika przyuczonego i może dotyczyć prac, których rodzaj nie wymaga odbycia nauki zawodu.
§  2.
Zakład pracy jest obowiązany zawrzeć z młodocianym na piśmie umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, która powinna określać:
1)
rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2)
czas trwania przygotowania zawodowego,
3)
sposób dokształcania teoretycznego,
4)
wysokość wynagrodzenia,

Rozdział  2

Nauka zawodu

§  3.
Zakład pracy zawiera z młodocianym umowę o pracę w celu nauki zawodu w terminach przyjęć kandydatów do szkół zawodowych.
§  4.
Zawody i specjalności, w których może odbywać się nauka zawodu, czas trwania tej nauki oraz rodzaje i zakres zdobywanych umiejętności określają plany i programy nauczania dostosowane do klasyfikacji zawodów i specjalności szkolnictwa zawodowego.
§  5.
1.
Zakład pracy zatrudniający młodocianego w celu nauki zawodu jest obowiązany zapewnić:
1)
realizację obowiązującego programu nauczania,
2)
osoby szkolące młodocianych, spełniające wymagania kwalifikacyjne określone w odrębnych przepisach.
2.
Terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw zatrudnienia i spraw socjalnych stopnia wojewódzkiego, w uzgodnieniu z kuratorem oświaty i wychowania, może nie wyrazić zgody na zatrudnianie w celu nauki, zawodu młodocianych w zakładzie pracy, który nie zapewnia prawidłowego przebiegu tej nauki.
§  6.
Zakład pracy, który zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych, niż wynika to z jego potrzeb, zawiera z młodocianymi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony.
§  7.
1. 1
Zakład pracy zatrudniający młodocianych w celu nauki zawodu organizuje, za zgodą kuratora oświaty, ich dokształcanie w prowadzonej przez siebie lub wspólnie z innymi zakładami pracy szkole zasadniczej albo kieruje ich na dokształcanie do szkół zasadniczych prowadzonych przez kuratora oświaty lub też organizuje tylko dokształcanie w zakresie teoretycznej nauki zawodu, w celu przygotowania młodocianego do złożenia przed państwową komisją egzaminacyjną egzaminu na tytuł wykwalifikowanego robotnika.
2.
Nauka zawodu kończy się uzyskaniem przez młodocianego tytułu wykwalifikowanego robotnika, a w przypadku uczęszczania do szkoły zasadniczej - świadectwa jej ukończenia.
§  8.
Osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu osiągnęły pełnoletność, kończą tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych.
§  9.
W razie przerwania nauki zawodu i podjęcia jej w tym samym lub pokrewnym zawodzie w innym zakładzie pracy, czas odbytej poprzednio nauki zawodu zalicza się młodocianemu po sprawdzeniu stopnia opanowania zawodu. Zaliczenie następuje w porozumieniu ze szkołą, w której młodociany dokształca się.
§  9a. 2
1.
O konieczności rozwiązania z młodocianym za wypowiedzeniem umowy o pracę w celu nauki zawodu (art. 196 Kodeksu pracy) zakład pracy zawiadamia, nie później niż na 45 dni przed terminem dokonania wypowiedzenia, opiekuna młodocianego, rejonowe biuro pracy oraz szkołę, w której młodociany dokształca się, informując o przyczynach uzasadniających zamierzone wypowiedzenie.
2.
Rejonowe biuro pracy w porozumieniu z kuratorem oświaty i wychowania podejmie działania mające na celu zapewnienie młodocianym, o których mowa w ust. 1, kontynuowania nauki zawodu w dotychczasowym lub pokrewnym zawodzie.

Rozdział  3

Przyuczenie do wykonywania określonej pracy

§  10.
1.
Przyuczenie do wykonywania określonej pracy, zwane dalej "przyuczeniem", może trwać od 3 do 6 miesięcy.
2.
Czas trwania oraz programy przyuczania są ustalone przez zakład pracy.
§  11.
1.
Po ukończeniu przez młodocianego przyuczenia przeprowadza się egzamin. Jeżeli wynik egzaminu jest pomyślny, zakład pracy wydaje zaświadczenie określające czas trwania przyuczenia, rodzaj pracy oraz uzyskaną ocenę.
2.
W razie negatywnego wyniku egzaminu, ustala się, na jaki okres należy przedłużyć przyuczenie, z tym jednak że okres ten nie może przekroczyć 3 miesięcy.

Rozdział  4

Zasady wynagradzania młodocianych

§  12.
1. 3
Młodocianym w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, bez wypłat z zysku i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, w pięciu podstawowych działach gospodarki uspołecznionej za ostatni miesiąc poprzedniego kwartału, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
2. 4
Ustala się następujący stosunek procentowy wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1:
1)
w pierwszym roku nauki - od 4 do 9%,
2)
w drugim roku nauki - od 5 do 12%,
3)
w trzecim roku nauki - od 6 do 15%.
3.
Młodociani w trzecim roku nauki zawodu mogą być wynagradzani według stawek płac zasadniczych obowiązujących w zakładzie na stanowiskach pracy, na których będą wykonywali pracę.
§  13.
Młodocianym mogą być przyznawane miesięczne nagrody w wysokości 20% ich wynagrodzenia miesięcznego.
§  14. 5
Młodocianym odbywającym w zakładach pracy przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie w wysokości od 4 do 9% wynagrodzenia, o którym mowa w § 12 ust. 1.
§  15.
1.
Młodociani uczęszczający do szkół są uprawnieni do korzystania z ulg taryfowych przy przejazdach kolejami na zasadach stosowanych wobec uczniów szkół dla młodzieży nie pracującej.
2.
Młodocianym zatrudnionym w celu przygotowania zawodowego i dokształcającym się w ośrodkach dokształcania zawodowego znajdujących się w innej miejscowości niż ich miejsce zamieszkania i miejsce pracy przysługuje od zakładu pracy zwrot kosztów przejazdów do ośrodka i z powrotem oraz zwrot kosztów pobytu (zakwaterowania i wyżywienia) na zasadach określonych dla pracowników pełnoletnich podnoszących kwalifikacje na podstawie skierowania zakładów pracy.
3. 6
Przepis ust. 2 nie dotyczy młodocianych, z którymi umowa o pracę została zawarta po dniu 1 września 1990 r.
§  15a. 7
Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do młodocianych zatrudnionych w nie uspołecznionych zakładach pracy nie będących rzemieślniczymi zakładami pracy.

Rozdział  5

Przepisy końcowe

§  16.
Traci moc rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 września 1974 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 37, poz. 219, z 1975 r. Nr 14, poz. 85, z 1984 r. Nr 3, poz. 16, z 1985 r. Nr 18, poz. 81 i Nr 52, poz. 268 z 1988 r. Nr 3, poz. 19 oraz z 1989 r. Nr 47, poz. 255)
§  17.
Rozporządzenia wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 października 1989 r.
1 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
2 § 9a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
3 § 12 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
4 § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
5 § 14:

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.102.519) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.

6 § 15 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.
7 § 15a dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1990 r. (Dz.U.90.60.346) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 września 1990 r.

Zmiany w prawie

Wnioski o świadczenie z programu "Aktywny rodzic" od 1 października

Pracujemy w tej chwili nad intuicyjnym, sympatycznym, dobrym dla użytkowników systemem - przekazała we wtorek w Warszawie szefowa MRPiPS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Nowe przepisy umożliwią wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń: "aktywni rodzice w pracy", "aktywnie w żłobku" i "aktywnie w domu". Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie jednak przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń.

Krzysztof Koślicki 11.06.2024
KSeF od 1 lutego 2026 r. - ustawa opublikowana

Obligatoryjny Krajowy System e-Faktur wejdzie w życie 1 lutego 2026 roku. Ministerstwo Finansów zapowiedziało wcześniej, że będzie też drugi projekt, dotyczący uproszczeń oraz etapowego wejścia w życie KSeF - 1 lutego 2026 r. obowiązek obejmie przedsiębiorców, u których wartość sprzedaży przekroczy 200 mln zł, a od 1 kwietnia 2026 r. - wszystkich przedsiębiorców.

Monika Pogroszewska 11.06.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw - poinformowała w poniedziałek kancelaria prezydenta. Nowe przepisy umożliwiają m.in. podpisywanie umów o objęcie przedsięwzięć wsparciem z KPO oraz rozliczania się z wykonawcami w euro.

Ret/PAP 10.06.2024
Wakacje składkowe dla przedsiębiorców z podpisem prezydenta

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw – poinformowała Kancelaria Prezydenta RP w poniedziałkowym komunikacie. Ustawa przyznaje określonym przedsiębiorcom prawo do urlopu od płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc w roku.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Prezydent podpisał ustawę powołującą program "Aktywny Rodzic"

Prezydent podpisał ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka "Aktywny rodzic". Przewiduje ona wprowadzenie do systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. Na to samo dziecko za dany miesiąc będzie przysługiwało tylko jedno z tych świadczeń. O tym, które – zdecydują sami rodzice.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2024
Nawet pół miliona kary dla importerów - ustawa o KAS podpisana

Kancelaria Prezydenta poinformowała w piątek, że Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw. Wprowadza ona unijne regulacje dotyczące importu tzw. minerałów konfliktowych. Dotyczy też kontroli przewozu środków pieniężnych przez granicę UE. Rozpiętość kar za naruszenie przepisów wyniesie od 1 tys. do 500 tys. złotych.

Krzysztof Koślicki 07.06.2024