Sądy Morskie.

DEKRET

PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ

z dnia 30 września 1941 r.

o sądach morskich.

Na podstawie art. 79 ust. (2) ustawy konstytucyjnej stanowię, co następuje:

Przepis Ogólny.

Art.  1.

Ilekroć w dekrecie niniejszym jest mowa o "ustawie brytyjskiej" rozumie się przez to ustawę o Sądach Morskich państw sprzymierzonych "Allied Powers Maritime Courts, 1941. 4 and 5 Geo. 6. Ch. 21".

Ustrój Sądów Morskich.

Art.  2.

Wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych na terytorium Zjednoczonego Królestwa w zakresie przewidzianym art. 2 i 15 ustawy brytyjskiej wykonywają:

a) Sąd Morski i

b) Odwoławczy Sąd Morski.

Art.  3.

(1) Siedzibę Sądu Morskiego wyznaczy Minister Sprawiedliwości,

(2) Sąd Odwoławczy Morski ma siedzibę w Londynie,

(3) Roki Sądu Morskiego i Odwoławczego Sądu Morskiego odbywać się mogą poza ich siedzibą, w razie potrzeby także na polskich statkach morskich.

Art.  4.

Sąd Morski składa się z jednego sędziego, sędziów zapasowych oraz z ławników. Kierownictwo Sądu Morskiego sprawuje sędzia Sądu Morskiego.

Art.  5.

Odwoławczy Sąd Morski składa się z przewodniczącego, dwóch sędziów i sędziów zapasowych. Kierownictwo Odwoławczego Sądu Morskiego sprawuje jego przewodniczący.

Art.  6.

Ławnikom na rozprawie i podczas wyrokowania przysługują uprawnienia sędziów zawodowych.

Art.  7.

Ławnikiem może być ten, kto posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru, ukończył 30 lat życia i włada językiem polskim w słowie i piśmie.

Art.  8.

Ławnicy składają przed przewodniczącym Odwoławczego Sądu Morskiego przysięgę, której brzmienie i formy składania określi rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.

Art.  9.

(1) Ławnicy pełnią swe obowiązki bezpłatnie, otrzymują atoli zwrot kosztów związanych z wykonywaniem swych funkcji. Szczegółowe przepisy w tej sprawie wyda Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

(2) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi odpowiedzialność dyscyplinarną ławników.

Art.  10.

(1) Przewodniczącego, sędziów Odwoławczego Sądu Morskiego, sędziego Sądu Morskiego oraz sędziów zapasowych dla każdego ze sądów mianuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów przedstawiony przez Ministra Sprawiedliwości, z pośród osób posiadających kwalifikacje określone art. 82 i 83 prawa o ustroju sądów powszechnych.

(2) Osoby wymienione w ust. (1) mianuje się na czas mocy obowiązującej niniejszego dekretu.

(3) Jeżeli osobą mianowaną na jedno ze stanowisk wymienionych w ust. poprzedzającym jest funkcjonariusz państwowy, sędzia lub prokurator znajdujący się w dniu nominacji na bezpłatnym urlopie w myśl dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 października 1939 r. (Dz.U.R.P. Nr 100, poz. 1001) z dnia 30 listopada 1939 r. (Dz.U.R.P. Nr 101, poz. 1003) oraz z dnia 30 listopada 1939 r. (Dz.U.R.P. Nr 101, poz. 1004) - po ustaniu stosunku służbowego wynikającego z tej nominacji, przywrócony zostaje stosunek określony powyższymi dekretami.

(4) Do osób wymienionych w ust. (1) stosuje się odpowiednio przepisy działu II prawa o ustroju sądów powszechnych z wyjątkiem przepisów, ograniczających zasadę niezawisłości sądownictwa.

(5) Minister Sprawiedliwości może zezwolić sędziemu zapasowemu na zajęcie uboczne.

Art.  11.

W razie czasowej przeszkody w wykonywaniu funkcji sędziego, przewodniczący Odwoławczego Sądu Morskiego powołuje na czas trwania przeszkody zastępcę z pośród sędziów zapasowych.

Art.  12.

(1) Minister Sprawiedliwości mianuje dla Sądu Morskiego dwóch ławników oraz ich zastępców.

(2) W razie czasowej przeszkody w wykonywaniu funkcji ławnika, funkcję tę przez czas trwania przeszkody wykonywa zastępca.

Art.  13.

Przy Sądzie Morskim czynny jest prokurator Sądu Morskiego, przy Odwoławczym Sądzie Morskim - prokurator Odwoławczego Sądu Morskiego.

Art.  14.

(1) Prokuratorów Sądu Morskiego i Odwoławczego Sądu Morskiego oraz ich zastępców mianuje na czas mocy obowiązującej niniejszego dekretu Minister Sprawiedliwości z pośród osób posiadających kwalifikacje określone w art. 82 i 83 prawa o ustroju sądów powszechnych.

(2) Przepisy ust. (3) i (5) art. 10 stosuje się tu odpowiednio.

Art.  15.

Do prokuratorów stosuje się odpowiednio przepisy działu VI prawa o ustroju sądów powszechnych.

Art.  16.

W razie czasowej przeszkody w wykonywaniu funkcji prokuratora, Minister Sprawiedliwości powołuje na czas trwania przeszkody zastępcę prokuratora.

Art.  17.

Sędziowie zapasowi i zastępcy prokuratorów nie pobierają uposażenia. W razie powołania ich do pełnienia funkcji sędziego lub prokuratora otrzymują diety oraz zwrot kosztów podróży według stawek określonych przez Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  18.

(1) Przy Odwoławczym Sądzie Morskim, przy Sądzie Morskim oraz przy prokuraturze czynne są sekretariaty.

(2) Sekretariaty mogą być wspólne dla obu kategorii sądów i prokuratury.

(3) Instrukcja Ministra Sprawiedliwości określi skład, ustrój i zakres działania sekretariatów.

Art.  19.

(1) Minister Sprawiedliwości powołuje dla obu sądów jednego lub więcej strażników sądowych.

(2) Strażnikom sądowym służą uprawnienia przewidziane w ustawie brytyjskiej.

(3) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określi obowiązki strażników sądowych.

Właściwość sądów.

Art.  20.

Sąd Morski orzeka w składzie jednego sędziego w sprawach o wykroczenia, w sprawach o inne przestępstwa - w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

Art.  21.

Odwoławczy Sąd Morski rozpoznaje środki odwoławcze (zażalenia, apelacje) od orzeczeń sądów morelach, w składzie przewodniczącego i dwóch sędziów.

Art.  22.

Sprawy o wykroczenia podlegają właściwości Sądu Morskiego bez względu na przepisy, przewidujące w tych sprawach właściwość władz administracyjnych.

Przepisy prawa materialnego.

Art.  23.

(1) Karę śmierci zastępuje się karą dożywotniego więzienia.

(2) Najniższy wymiar kary więzienia wynosi jeden tydzień.

(3) Najniższy wymiar kary aresztu za występek wynosi 1 dzień.

(4) W przypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie, sąd zamiast kary więzienia lub aresztu może wymierzyć grzywnę.

(5) W przypadkach orzeczenia kary grzywny przyjmuje się wartość jednego złotego za równą dziesięciu pensom.

(6) Przepisu art. 3 prawa o wykroczeniach nie stosuje się.

Art.  24.

(1) Do przestępstw należących do właściwości Sądu Morskiego, a dokonanych po dniu wejścia w życie niniejszego dekretu, nie stosuje się dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 lutego 1940 o wstrzymaniu i zawieszeniu biegu terminów (Dz. U.R.P. Nr 4, poz. 9).

(2) Bieg przedawnienia ścigania rozpoczyna się z chwilą przybycia statku do jednego z portów Zjednoczonego Królestwa.

Art.  25.

Orzeczenie Sądu brytyjskiego w przedmiocie obywatelstwa brytyjskiego wydane na podstawie art. 9 ustawy brytyjskiej, obowiązuje sądy polskie.

Art.  26.

W przypadku gdy brytyjski Sąd Wyższy (High Court) uzna na podstawie ust. 2 art. 11 ustawy brytyjskiej, że sąd polski, wydając wyrok, przekroczył swe uprawnienia w rozumieniu tego przepisu ustawy brytyjskiej, Odwoławczy Sąd Morski unieważni wyrok.

Art.  27.

(1) Kto ubliża powadze Sądu lub okazuje nieposłuszeństwo zarządzeniom sądu w czasie przewodu sądowego, ulega karze aresztu do 3 miesięcy lub grzywny do 3.000 zł, albo obu tym karom łącznie.

(2) Karę tę orzekają Sąd Morski i Odwoławczy Sąd Morski, natychmiast po dokonaniu takiego przestępstwa bez przeprowadzenia osobnego postępowania.

(3) Orzeczenie nakładające karę za to przestępstwo jest ostateczne.

(4) Przepisów niniejszego artykułu nie stosuje się do obywateli brytyjskich.

Postępowanie.

Art.  28.

W postępowaniu przed Sądem Morskim i przed Odwoławczym Sądem Morskim obowiązują przepisy kodeksu postępowania karnego, jeżeli niniejszy dekret oraz przepisy ustawy brytyjskiej nie stanowią inaczej.

Art.  29.

W postępowaniu przed Sądem Morskim obowiązują przepisy o postępowaniu przed sądem grodzkim, z następującymi zmianami:

1) o dokonaniu przestępstwa zawiadamia się prokuratora Sądu Morskiego;

2) Prokurator Sądu Morskiego przeprowadza w miarę potrzeby dochodzenia;

3) Przepisu art. 293 k.p.k. nie stosuje się;

4) Sąd Morski, przesyłając oskarżonemu akt oskarżenia, określa termin dla dokonania czynności przewidzianej w art. 296 k.p.k.;

5) Przepisów art. 393 do 398 k.p.k. nie stosuje się Stawiennictwo oskarżonego na rozprawę jest obowiązkowe.

Art.  30.

Stronom służy prawo wnoszenia zażaleń od postanowień Sądu Morskiego lub Prokuratora Sądu Morskiego oraz prawo zakładania apelacji od wyroku Sądu Morskiego do Odwoławczego Sądu Morskiego.

Art.  31.

W postępowaniu przed Odwoławczym Sądem Morskim stosuje się odpowiednio przepisy Ks. VIII rozdz. I i II k.p.k.

Art.  32.

Orzeczenia Odwoławczego Sądu Morskiego są ostateczne.

Art.  33.

Prokurator oraz Sąd Morski i Odwoławczy Sąd Morski zwracają się w trybie przewidzianym w ustawie brytyjskiej do właściwego sądu brytyjskiego o wezwanie lub przymusowe sprowadzenie oskarżonego i świadków oraz o nakazanie dostarczenia sądowi przedmiotów mających znaczenie dowodów rzeczowych.

Art.  34.

W postępowaniu przed Sądem Morskim powództwo cywilne jest niedopuszczalne.

Art.  35.

Obrońcą przed Sądem Morskim i przed Odwoławczym Sądem Morskim może być oprócz osób wymienionych w art. 86 k.p.k. również adwokat brytyjski oraz przedstawiciel właściwego związku zawodowego.

Art.  36.

Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Skarbu unormuje sprawę kosztów podróży oraz diet dla świadków, jak również sprawę wynagrodzenia i kosztów podróży biegłych i tłumaczy.

Art.  37.

(1) Wykonanie orzeczeń sądowych w przedmiocie pozbawienia wolności należy do właściwych władz brytyjskich i odbywa się zgodnie z przepisami art. 8 ustawy brytyjskiej.

(2) Kara wykonana według tych przepisów ma moc kary odbytej według ustawodawstwa polskiego.

Art.  38.

(1) Jeśli skazany jest zatrudniony w jednym z urzędów polskich albo polskich przedsiębiorstw żeglugowych lub rybołóstwa morskiego, prokurator zwraca się do danego urzędu bądź przedsiębiorstwa o przymusowe ściągnięcie grzywny i kosztów sądowych.

(2) W innych przypadkach prokurator dochodzi orzeczonej grzywny oraz kosztów sądowych przed sądami brytyjskimi trybem przewidzianym dla roszczeń prywatno-prawnych.

Przepisy przejściowe i końcowe.

Art.  39.

Dekret niniejszy obowiązuje na czas trwania wyjątkowych okoliczności wywołanych wojną i traci moc obowiązującą w terminie określonym przez rozporządzenie Rady Ministrów.

Art.  40.

Na czas mocy obowiązującej niniejszego dekretu zawiesza się moc obowiązującą sprzecznych z nim przepisów prawnych. W szczególności zawiesza się przepisy dotyczące rozpoznawania wykroczeń w drodze karno-administracyjnej przez Urząd Morski w Gdyni, Urząd Morski w Gdańsku i Konsulaty Rzeczypospolitej w Zjednoczonym Królestwie.

Art.  41.

Upoważnia się Ministra Sprawiedliwości aby w przypadku, gdy zajdą warunki przewidziane w art. 14 ustawy brytyjskiej utworzył w drodze rozporządzenia sądy morskie i odwoławcze sądy morskie na właściwych obszarach oraz aby wprowadził w niniejszym dekrecie w zastosowaniu do tych sądów odpowiednie zmiany.

Art.  42.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  43.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: Dz.U.1941.6.13
• Rodzaj: Dekret
• Tytuł: Sądy Morskie.
• Data aktu: 30/09/1941
• Data ogłoszenia: 30/09/1941
• Data wejścia w życie: 30/09/1941