Francja-Polska. Konwencja w przedmiocie emigracji i imigracji. Paryż.1919.09.03.

KONWENCJA

w przedmiocie emigracji i imigracji, zawarta pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzecząpospolitą Francuską.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ

POLSKIEJ

NACZELNIK PAŃSTWA

POLSKIEGO

Wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czyni:

W dniu 3 września 1919 r. podpisana została, pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Rzecząpospolitą Francuską, Konwencja w przedmiocie emigracji i imigracji oraz Protokuł dodatkowy do tej Konwencji o następującem brzmieniu dosłownem:

Przekład.

KONWENCJA

w przedmiocie emigracji i imigracji.

Naczelnik Państwa Polskiego w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydent Rzeczypospolitej Francuskiej, dążąc do unormowania sposobem najbardziej przyjaznym stosunków wychodźczych i pragnąc zapewnić obywatelom obu państw wzajemność korzystania z dobrodziejstw ochrony pracy i obowiązującego ustawodawstwa o odszkodowaniach za nieszczęśliwe wypadki przy pracy, postanowili zawrzeć w tym celu konwencję i wyznaczyli jako swych przedstawicieli:

Naczelnik Państwa Polskiego:

p. Władysława Skrzyńskiego Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Prezydent Rzeczypospolitej Francuskiej:

p. Maurycego Fouchet, Chargé d'Affaires Rzeczypospolitej w Polsce,

którzy wymieniwszy swe pełnomocnictwa, uznane za dobre i właściwe, zgodnie ustalili następujące przepisy.

Artykuł  I.

Rząd Polski i Rząd Francuski postanawiają:

1. Udzielać wszelkich ułatwień administracyjnych mieszkańcom każdego z obu krajów, pragnącym się udać jednostkowo w celach zarobkowych do drugiego kraju lub powracających do ojczyzny pod warunkiem stosowania przepisów niżej wyłuszczonych.

2. Zezwalać na zbiorowe kontraktowanie robotników w jednym z obu krajów na rachunek przedsiębiorstw, znajdujących się w kraju drugim, z zachowaniem warunków wyszczególnionych w niniejszej konwencji.

I.

Przepisy ogólne.

Artykuł  II.

Robotnicy imigranci przy równej pracy otrzymują wynagrodzenie równe wynagrodzeniu robotników krajowych tej samej kategorji, zajętych w takim samym przedsiębiorstwie, lub w braku robotników krajowych tej samej kategorji, zajętych w takim samym przedsiębiorstwie, wynagrodzenie, oparte na normalnej i bieżącej stopie płacy w danym okręgu.

Artykuł  III. ¹

Robotnicy korzystać będą z opieki przyznawanej pracownikom przez ustawodawstwo wewnętrzne Wysokich układających się Stron, jakoteż z opieki którąby zapewnić im mogły oba państwa w drodze układów specjalnych, zawartych bądź między niemi, bądź z innemi państwami.

Artykuł  IV.

Jeżeli po chwili zyskania mocy obowiązującej przez niniejszą konwencję inne konwencje, zawarte przez jedną ze stron, układających się z innym Mocarstwem, zapewniałyby robotnikom tego ostatniego dalej idące korzyści, niż korzyści przewidziane w niniejszej konwecji, to korzyści te staną się udziałem obywateli każdej z Wysokich układających się Stron zatrudnionych na terytorjum strony drugiej.

Artykuł  V.

W każdym z obu krajów właściwa władza strzedz będzie opieki nad robotnikami oraz czuwać nad stosowaniem do robotników kraju drugiego, zatrudnionych na jego terytorjum, zarówno obowiązującego w kraju ustawodawstwa ochronnego, jak i wyżej wymienionych zasad. Do tej to władzy winny być kierowane lub przekazywane jej, bądź bezpośrednio, bądź za pośrednictwem właściwych władz konsularnych, ewentualnie w języku ojczystym robotników cudzoziemców, wszelkie ich reklamacje, dotyczące warunków pracy i utrzymania jakoteż reklamacje wynikające z trudności wszelkiego rodzaju, na które robotnicy mogą być narażeni wskutek pobytu w obcym kraju.

Przepis tego artykułu nie ogranicza w niczem uprawnień konsulów, które wynikają lub wynikną z traktatów, konwencji i ustaw kraju ich przebywania.

II.

Emigracja jednostkowa.

Artykuł  VI.

Wyjąwszy czasowy i wyjątkowy przepis artykułu 10 konwencji niniejszej, żadne specjalne pozwolenie nie będzie wymagane przy opuszczaniu kraju ojczystego od robotników lub ich rodzin, udających się jednostkowo i samorzutnie z jednego kraju do drugiego, celem wyszukania sobie zajęcia. Odwrotnie, żadne specjalne pozwolenia na wyjazd z kraju obcego nie będą wymagane od robotników-emigrantów lub ich rodzin pragnących udać się z powrotem do ojczyzny.

Aby móc korzystać z ułatwień niniejszej konwencji, robotnicy ci powinni być zaopatrzeni w dokumenty tożsamości, wystawione przez władze ojczyste.

Artykuł  VII.

Robotnicy, emigrujący jednostkowo i samorzutnie, będą przyjmowani po ich przybyciu do kraju przeznaczenia przez władze krajowe, które udzielą im swobodnego wstępu w głąb kraju, z zastrzeżeniem stosowania do nich ustaw i przepisów sanitarnych lub policyjnych, jakoteż przepisów niżej wyszczególnionych.

Artykuł  VIII.

O ile robotnicy imigranci po przybyciu na granicę przedstawią umowę najmu, będą się oni mogli udać do miejsca swego przeznaczenia, oczywiście pod warunkiem że umowa ta nie będzie zawierała ani ze strony robotnika, ani ze strony pracodawcy klauzul, sprzecznych z zasadami niniejszej konwencji.

Artykuł  IX.

O ile ci robotnicy imigranci po przybyciu na granicę nie przedstawią umowy najmu, lub o ile klauzule, zawarte w tej umowie, sprzeciwiać się będą niniejszej konwencji, będą oni, o ile mają środki na koszty dalszej podróży, skierowani do miejscowości przez nich wybranych. W przeciwnym razie umieszczani będą w bezpłatnych schroniskach dla emigrantów lub kierowani do urzędów pośrednictwa pracy w blizkości granicy. Te schroniska i urzędy zapewnią im zajęcie w warunkach, odpowiadających zasadom niniejszej konwencji, o ile umieszczenie to będzie mogło odbyć się bez szkody dla robotników krajowych.

Artykuł  X.

W razie gdyby stan rynku pracy nie pozwalał w niektórych okresach, w niektórych miejscowościach i dla niektórych zawodów na dostarczenie zajęcia dla emigrantów, przybywających szukać pracy jednostkowo i samorzutnie, Rząd interesowany doniesie o tem niezwłocznie drogą dyplomatyczną Rządowi drugiego kraju, który ze swej strony zawiadomi o tem swoich obywateli.

W razie, gdyby ta notyfikacja nie odniosła zamierzonego skutku, strony, układające się, wydadzą za wspólną zgodą wszelkie inne potrzebne zarządzenia.

III.

Kontraktowanie zbiorowe.

Artykuł  XI.

Obie Wysokie układające się Strony zobowiązują się zezwalać na przeprowadzanie kontraktowania zbiorowego na ich terytorjum na rachunek przedsiębiorstw, położonych w drugim kraju na warunkach wskazanych poniżej.

Artykuł  XII.

Rząd kraju, w którym się kontraktowanie odbywa, zastrzega sobie prawo określania miejscowości, w jakich kontraktowanie będzie dozwolone; Rząd kraju, w którym przebywają pracodawcy, zastrzega sobie prawo określania miejscowości, do jakich kierowani być mogą robotnicy.

Rządy obu państw za wspólną zgodą ustalą liczbę i kategorje robotników, którzy mogą być zakontraktowani zbiorowo, bez szkody dla rozwoju ekonomicznego jednego z krajów i robotników krajowych drugiego kraju; w tym celu wyłonią one Komisję, która zbierać się będzie kolejno w Warszawie i Paryżu przynajmniej raz do roku.

Każdy z Rządów przedstawi tej Komisji opinję krajowego Komitetu doradczego, w którego skład wejdą obok przedstawicieli władz interesowanych przedstawiciele pracodawców i robotników.

Artykuł  XIII.

Kontraktowanie zbiorowe będzie mogło być przeprowadzane w granicach oznaczonych powyżej i pod kontrolą właściwych władz kraju, na którego terytorjum się odbywa, przez urzędowe organy pośrednictwa pracy tegoż kraju.

W Polsce kontraktowanie odbywać się będzie wyłącznie przez Państwowy Urząd Pośrednictwa Pracy i Opieki nad Wychodźcami, we Francji przez Państwowy Urząd Pośrednictwa Pracy. Jednakowoż, zakontraktowani w ten sposób robotnicy podlegać będą przed wyjazdem przyjęciu oraz klasyfikacji, względnie odrzuceniu, bądź przez Misję oficjalną Rządu, na którego terytorjum mają być zatrudnieni, bądź przez przedstawiciela przedsiębiorcy działającego wyłącznie na rzecz przedsiębiorstwa, do którego należy, bądź też przez przedstawiciela organizacji zawodowej; przedstawiciele wymienieni w dwóch ostatnich wypadkach muszą być zatwierdzeni przez oba Rządy.

Umowy pracy, zaprojektowane przez pracodawców, i przedstawione przez nich zapotrzebowania robotników będą uzgodnione z normalnemi wzorami umów i zapotrzebowań ustanowionemi drogą porozumienia się między właściwemi władzami Polski i Francji.

Jeden egzemplarz zapotrzebowania, odpowiadający każdorazowemu aktowi kontraktowania zbiorowego, będzie przedstawiony przez pracodawcę do zaświadczenia władzy właściwej kraju, w którym robotnicy mają być zatrudnieni i przesłany przez nią do władzy właściwej kraju, na którego terytorjum dokonywa się kontraktowanie.

Zaświadczenie udzielane będzie tylko wówczas, jeżeli warunki umowy, przewidziane w zapotrzebowaniu, zgodne są z zasadami, ustalonemi w niniejszej konwencji, jeżeli robotnikowi może być dostarczone przyzwoite mieszkanie i pożywienie i jeśli zapotrzebowanie siły roboczej usprawiedliwia kontraktowanie ze strony przedsiębiorstwa interesowanego.

Zaświadczone zapotrzebowanie będzie przesłane drogą dyplomatyczną władzy właściwej kraju, w którym ma się dokonywać kontraktowanie, z podaniem liczby i kategorji robotników oraz, w razie potrzeby, nazwiska przedstawiciela, mającego współdziałać przy najmie, stosownie do warunków, przewidzianych w ustępie 2 niniejszego artykułu.

ARTYKUŁ XIV. Układy specjalne zawarte między właściwemi władzami obu Wysokich układających się Stron, ustalą warunki stosowania niniejszej konwencji, pod względem zbiorowego kontraktowania, przepisów sanitarnych przy wyjeździe i przewozu robotników.

Regulamin ułożony za wspólną zgodą przez właściwe władze francuskie i polskie określi również warunki przesyłania oszczędności, złożonych przez robotników w kasach oszczędności kraju, w którym będą zatrudnieni, do kas oszczędności ich ojczyzny.

ARTYKUŁ XV. Postanowienia Artykułu I - V niniejszej konwencji stosowane będą i do robotników każdego z obu państw, którzy zatrudnieni byli na terytorjum drugiego przed zyskaniem mocy obowiązującej przez niniejszą konwencję.

ARTYKUŁ XVI. Niniejsza konwencja będzie ratyfikowana i ratyfikacje wymienione w Paryżu w czasie możliwie jaknajszybszym.

Konwencja ta zyska moc obowiązującą we Francji i w Polsce po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, dokonanego stosownie do obowiązujących w każdym z tych państw przepisów prawnych.

Konwencja obowiązywać będzie na przeciąg jednego roku i będzie rok rocznie odnawiana przez milczącą prolongatę, o ile nie nastąpi wymówienie w ciągu trzech miesięcy następujących po upływie każdego okresu.

Wszystkie trudności, wyniknąć mogące ze stosowania niniejszej konwencji będą załatwiane na drodze dyplomatycznej.

Na dowód czego pełnomocnicy: z jednej strony p. Władysław Skrzyński, a z drugiej strony p. Maurycy Fouchet podpisali niniejszą konwencję i wycisnęli na niej pieczęcie swych godeł.

Sporządzone w Warszawie w dwóch oryginalnych egzemplarzach, dnia (trzeciego) 3 września roku tysiąc dziewięćset dziewiętnastego.

PROTOKUŁ.

W chwili położenia podpisów na konwencji z daty dzisiejszej niżej podpisani oświadczyli zgodnie co następuje:

I. Nie czekając na ratyfikację niniejszej konwencji i w drodze wyjątku, przepisy konwencji tej staną się bezzwłocznie obowiązującemi, wyjąwszy przepisy artykułu III, dotyczące nieszczęśliwych wypadków przy pracy, z tem jednak zastrzeżeniem, że z chwilą ratyfikacji przepisy wspomnianego artykułu III działać będą wstecz, o ile chodzić będzie o wypadki przy pracy, zaszłe między datą podpisania tej konwencji a wymianą ratyfikacji, oraz, że zostaną zarządzone, celem zagwarantowania praw osób interesowanych, wszelkie środki ochronne, bądź przez same te osoby, bądź też na ich rachunek przez ich pracodawców.

II. W przeciągu trzech miesięcy po wymianie ratyfikacji niniejszej konwencji specjalna konwencja określi warunki, pod jakiemi robotnicy francuscy w Polsce, a polscy we Francji będą mogli korzystać z ustaw o pomocy, o ubezpieczeniach i o opiece społecznej, oraz pod jakiemi warunkami będą mogli wykonywać prawo należenia do związków zawodowych i zakładania stowarzyszeń zgodnie z ustawami każdej z Wysokich układających się Stron.

Zaznajomiwszy się z postanowieniami pomienionych Konwencji i Protokułu, w myśl upoważnienia udzielonego przez Sejm ustawą z dn. 30 października 1919 r. (Dz. Ust. z dn. 28 listopada Nr. 88 poz. 481) Konwencję i Protokuł ratyfikuję i oświadczam, że będą one ściśle stosowane.

Na dowód czego niniejszy akt ratyfikacyjny został podpisany i opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

Warszawa-Belweder dn. 8 marca roku tysiąc dziewięćset dwudziestego.

1 Art. III zmieniony przez art. 34 Konwencji Generalnej o zabezpieczeniu społecznym (Dz.U.49.24.158) z dniem 3 lutego 1949 r.

• Identyfikator: Dz.U.1920.41.246
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Francja-Polska. Konwencja w przedmiocie emigracji i imigracji. Paryż.1919.09.03.
• Data aktu: 03/09/1919
• Data ogłoszenia: 28/05/1920
• Data wejścia w życie: 15/04/1920