Zgodnie z obowiązującymi przepisami pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej. Szpital – zgodnie z art. 35 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta - może nałożyć na rodziców lub opiekunów opłatę w wysokości rzeczywiście poniesionych z tego tytułu kosztów. Jednak ponieważ regulacje nie są precyzyjne, praktyka ich stosowania nie jest jednolita i zdarza się, że szpitale obciążały rodziców nadmiernymi i nieuzasadnionymi kosztami.
We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy wprowadzający zakaz pobierania opłat – za pobyt w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym udzielającym stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych – od rodziców lub opiekunów, przebywających z dzieckiem na oddziale albo osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Dopuszczalne będzie jednak pobieranie opłat za posiłki wydane rodzicom, użytkowanie pościeli i korzystanie z dodatkowego łóżka udostępnionego przez szpital.
Ministerstwo zdrowia podkreśla, że regulacja ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rodziców, którzy z powodu opieki nad hospitalizowanym dzieckiem często ponosili dodatkowe koszty związane z pobytem w placówce medycznej. Obecnie opłaty pobierane przez szpitale są bardzo zróżnicowane, i choć na ogół nie są wysokie, lecz jednak przy dłuższym pobycie mogą stać się poważnym obciążeniem dla rodzinnego budżetu.
Nie będzie można pobierać opłat za pobyt rodziców w szpitalach czytaj tutaj>>
Szpitale mają cenniki, ale czy z nich zrezygnują?
Cennik opłat dla rodziców ma m.in Dziecięcy Szpital Kliniczny w Warszawie. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie internetowej opłata ustalona jest za każdą rozpoczętą dobę pobytu osoby bliskiej i zawiera koszty pościeli, zużycia mediów i środków czystości. Zryczałtowana wysokość opłaty za pełny tydzień (7 dób) wynosi 78 zł, stawka za dzień (do 7 dni kalendarzowych) wynosi ok. 16 zł.
Wojciech Gumułka, rzecznik prasowy Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach podkreśla, że oni też pobierają opłaty za pobyt rodziców. - Rodzice i opiekunowie, przebywający wraz z hospitalizowanymi pacjentami w oddziałach szpitalnych, niekorzystający z łóżka, nie ponoszą kosztów pobytu. Rodzice i opiekunowie, którym szpital zapewnia łóżko, są obciążani opłatą za zwrot kosztów pobytu, która wynosi od 13 do 30 złotych za dobę, w zależności od wielkości i standardu pokoju, z którego korzystają – podkreśla Wojciech Gumułka. - Jednak rodzice pozostający w trudnej sytuacji finansowej, opiekujący się dzieckiem niepełnosprawnym lub przebywający w szpitalu bardzo długo korzystają z możliwości obniżenia opłaty za pobyt, bądź całkowitego jej zniesienia.
Izabela Marcewicz-Jendrysik, dyrektor Warszawskiego Szpitala dla Dzieci podaje, że pobierali od rodziców 15 zł za dobę, ale od grudnia 2018 r. zrezygnowali z takich opłat. - Szpital daje pościel dla rodziców i ponosi także wydatki związane z tym, że rodzice korzystają z mediów, ale w związku z projektowanymi zmianami doszliśmy do wniosku, że lepiej zrezygnować z opłat – mówi.
Czy szpital może od matki karmiącej pobierać opłatę za pobyt w nim z dzieckiem czytaj tutaj>>
Bez opłat, bo opieka to część terapii
Szpital Dziecięcy im. prof. Bogdanowicza przy ul. Niekłańskiej w Warszawie nie pobierają opłat od opiekunów. - Dla nas obecność rodzica ma znaczenie terapeutyczne, ale także ułatwia pracę lekarzy i pielęgniarek – mówi Mariusz Mazurek, rzecznik Szpitala Dziecięcego im. prof. Bogdanowicza. – Rodzic płaci tylko, gdy zdecyduje się na wyżywienie w szpitalu.
Inna sprawa to warunki, w których przebywają rodzice chorych dzieci. W wielu szpitalach opiekunowie dzieci do niedawna spali na materacach i karimatach na podłodze. Mazurek podkreśla, że u nich warunki dla rodziców się poprawiły, bo dostali od Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 200 rozkładanych łóżek dla rodziców. Oczywiście łóżka kupione przez Fundację opiekunom muszą być udostępniane za darmo. WOŚP zafundowała 4 tys. leżanek na oddziałach dziecięcych w Polsce.
Nie będzie można pobierać opłat za pobyt rodziców w szpitalach czytaj tutaj>>
Doprecyzują przepisy
Proponowana nowelizacja ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta doprecyzowuje przepisy dotyczące sprawowania w szpitalach opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem małoletnim albo posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Projekt ustawy wskazuje wprost, że dodatkowa opieka pielęgnacyjna niepolegająca na udzielaniu świadczeń zdrowotnych obejmuje również opiekę sprawowaną nad pacjentem małoletnim albo posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeśli wymaga on takiej opieki. Projektowane regulacje określają także, że z tytułu opieki sprawowanej nad dzieckiem w szpitalu rodzice nie mogą być obciążeni opłatą.
Analogiczne regulacje proponuje się dla pacjentów posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeśli wymagają oni takiej opieki. Propozycja ta jest spójna z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie z dnia 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności.
To nie prawda, że koszty opieki ujęte są w wycenie
Według ministerstwa zdrowia zmiana przepisów ustawy nie będzie miała istotnego wpływu na podmioty lecznicze, gdyż koszty funkcjonowania oddziału (zużycie wody, energii elektrycznej, itp.) są uwzględnione w wycenie świadczeń dokonywanej przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Izabela Marcewicz-Jendrysik, dyrektor Warszawskiego Szpitala dla Dzieci przyznaje, że w ostatnim czasie wycena procedur w pediatrii nieco wzrosła.
- Pod koniec grudnia zniesiono przepisy, zgodnie z którymi dopiero po trzech dniach hospitalizacji mogliśmy otrzymać zwrot kosztów świadczeń. Teraz na szczęście nie ma już korelacji między finansowaniem i długością hospitalizacji – podkreśla dyrektor Marcewicz-Jendrysik.
Rzecznik praw dziecka: opłaty za pobyt rodziców w szpitalu do zmiany czytaj tutaj>>
RPD apelował o zmiany
W ubiegłym roku Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w liście do prezydenta Andrzeja Dudy oraz Rzecznika Praw Pacjenta apelował o podjęcie prac legislacyjnych, które gwarantowałyby osobom bliskim dziecka bezpłatny pobyt przy jego łóżku, w trakcie hospitalizacji.
RPD podkreślał, że ustawa o prawach pacjenta gwarantuje im podczas pobytu w szpitalu prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami. Pacjent – jak zaznaczył - ma także prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej.
- Szpital ma obowiązek respektować prawa pacjenta i umożliwiać jego kontakt z bliskimi. Korzystanie z tego prawa jest szczególnie ważne w przypadku pacjentów małoletnich, kiedy sprawowanie opieki uzasadnione jest chorobą oraz wiekiem dziecka – pisał Marek Michalak.
Opłaty a podatki
Pobieranie przez szpitale opłat za pobyt rodziców, czy opiekunów, w szpitalach ma swoje konsekwencje w podatku VAT. Pojawia się bowiem pytanie, czy placówki powinny do nich doliczać podatek. Organy podatkowe wskazują, że można zastosować zwolnienie z VAT.
Jest ono jednak możliwe wyłącznie do usług w zakresie opieki medycznej, które spełniają określone warunki. Muszą służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi muszą także być świadczone przez konkretne, wymienione przez ustawodawcę wprost podmioty. Chodzi m.in. o szpitale.
Zwolnienia z VAT nie można zastosować do usług związanych z pobytem w szpitalu osób najbliższych pacjenta, o ile nie jest to niezbędne dla osiągnięcia celu terapeutycznego chorego. O tym, jakie okoliczności muszą być spełnione, aby cel terapeutyczny został osiągnięty, decyduje lekarz. Zatem jeżeli uzna on, że pobyt osoby bliskiej jest istotny w procesie terapeutycznym, wówczas należy uznać usługę szpitala jako ściśle związaną z usługą podstawową wykonywaną na rzecz pacjenta. Informacja o takim zaleceniu powinna co do zasady wynikać z prowadzonej przez podatnika dokumentacji. Po spełnieniu tego warunku usługi zakwaterowania rodzica lub opiekuna chorego pacjenta na oddziale w trakcie leczenia szpitalnego korzystają ze zwolnienia z VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT, jako usługi niezbędne do wykonania usługi medycznej.
Zobacz więcej: Opiekunowie chorego w szpitalu czasami muszą zapłacić VAT >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
