Rada Gminy Dywity uchwalając statut sołectwa Zalbki uchwaliła, że zebranie wiejskie wybiera i odwołuje sołtysa oraz radę sołecką.
Wojewoda warmińsko-mazurski rozstrzygnięciem nadzorczym z 29 listopada stwierdził, że regulacja ta narusza przepis art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.

Zgodnie z tym przepisem sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Wynika z tego, że prawo wybierania sołtysa oraz członków rady sołeckiej przysługuje osobom fizycznym, mającym status stałego mieszkańca sołectwa i uprawionym do głosowania. Przepis ten reguluje podstawowe zasady prawa wyborczego w odniesieniu do wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej.

Organ nadzoru podkreślił, że przydanie w przepisie rangi statutowej zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego jest sprzeczne także z regulacją art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w którym wyraźnie stwierdzono, że zebranie wiejskie jest w sołectwie organem uchwałodawczym, a wykonawczym - sołtys, natomiast działalność sołtysa wspomaga rada sołecka. Ustawodawca wskazując na uchwałodawczy charakter organu, jakim jest zebranie wiejskie, nie przyznał mu, zatem prawa wyboru organów sołectwa.

Potwierdza to także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 15 września 2009 r. (sygn. akt II SA/Op, 225/09) z którego wynika, że prawo wybierania sołtysa oraz członków rady sołeckiej wynikające z art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, nie może być utożsamiane i interpretowane poprzez prawo do udziału w zebraniu wiejskim, zdefiniowanym w przepisie art. 36 ust. 1 tej ustawy, stanowiącym, że organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie

Wojewoda wskazał, że także odwołanie sołtysa i rady sołeckiej winno odbywać się w takim samym trybie jak ich powołanie, czyli powinno nastąpić w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania

Rozstrzygnięcie nadzorcze nr PN.4131.354.2017