Z wnioskiem o wyjaśnienie problematyki współfinansowanie przez jednostki samorządu terytorialnego programów zdrowotnych (szczepień na grupę) wystąpił wójt gminy Chmielno.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku przypomniała, że zgodnie z przepisem art. 48c ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jednostka samorządu terytorialnego, w ramach realizacji zadań własnych, może dofinansowywać programy zdrowotne i programy polityki zdrowotnej, o których mowa w art. 48 ust. 1, inne niż realizowane przez tę jednostkę, polegające na profilaktyce chorób.

Dofinansowanie polega na udzieleniu realizatorowi programu wybranemu w trybie określonym w art. 48b dotacji celowej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Przepis ten, dodany w 1 stycznia 2017 r. do rozdziału dotyczącego programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej, określa między innymi formę przekazania środków finansowych na rzecz realizatora programu, wyłonionego w trybie wskazanym w art. 48b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej stanowiąc, że dofinansowanie na rzecz takiego podmiotu powinno odbyć w formie dotacji celowej.

KGW i OSP otrzymają pieniądze na promocję szczepień przeciw COVID-19>>
 

Dofinansować można realizatora programu, nie gminę, która zleca realizacje programu

RIO podkreśliła, że przepis ten jednoznacznie rozstrzyga również, że dofinansowanie może nastąpić wyłącznie w ramach realizacji zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego w zakresie profilaktyki chorób oraz że może obejmować wyłącznie te programy polityki zdrowotnej, które nie są realizowane przez daną jednostkę samorządu terytorialnego. Przepis przewiduje zatem możliwość udzielenia dotacji bezpośrednio realizatorowi programu, co wynika wprost z jego treści.  Przepis ten nie stanowi natomiast podstawy prawnej do udzielenia dofinansowania jednostce samorządu terytorialnego, która zleca realizację programu.

RIO wskazało także, że skoro ustawodawca, określając formę dofinansowania zadań objętych programem, wprost odwołał się do przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, to przyjąć należy, że warunkiem koniecznym udzielenia realizatorowi programu dotacji jest uprzednie zaplanowanie wydatku na ten cel w uchwale budżetowej. Przekazanie środków realizatorowi programu jest zatem uwarunkowane uprzednim wyodrębnieniem w uchwale budżetowej szczególnej formy wydatku, jakim jest dotacja. Dopiero po przeprowadzeniu tej procedury dopuszczalnym będzie zawarcie umowy o dotację z takim podmiotem.

 

Gmina może dofinansować inną gminę realizując program

Izba podniosła również, że jednostka samorządu terytorialnego, która chce współfinansować program polityki zdrowotnej w inny, aniżeli wskazany powyżej sposób, może to uczynić również w oparciu o przepis art. 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który wyraża ogólną kompetencję jednostek samorządu terytorialnego do współdziałania w wykonywaniu zadań publicznych, pozostawiając gminie prawo wyboru formy współdziałania. W takim przypadku beneficjentem dotacji będzie zatem jednostka samorządu terytorialnego, która opracowuje, wdraża, realizuje i finansuje program polityki zdrowotnej, a nie wyłoniony przez nią, na podstawie przepisów ustawy oświadczeniach opieki zdrowotnej, realizator programu.