Powodem nowelizacji przepisów są pieniądze dla egzaminatorów, a także o coraz gorsza kondycja finansowa niektórych ośrodków spowodowana głównie przez podwyżki cen towarów, usług, paliw, energii elektrycznej i gazowej, jak również zwiększone koszty przeprowadzania egzaminów państwowych na prawo jazdy.
WORD-y są samofinansującymi się jednostkami sektora finansów publicznych, powołanymi do obsługi obywateli w zakresie egzaminów na prawo jazdy. Ich celem jest także wspieranie i popularyzacja działań z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Związek Województw RP podnosił, że z powodu kryzysu wydatki znacząco przekraczają wpływy. Nie wystarcza pieniędzy zwłaszcza na zadania związane z poprawą bezpieczeństwa, ale także na zakup lub najem nowych samochodów egzaminacyjnych czy odtwarzanie majątku.
Egzaminatorzy wskazują, że wieloletni brak podwyżek wynagrodzeń prowadzi do tego, że zaczyna ich brakować, doświadczona kadra odchodzi z pracy, a młodzi nie są zainteresowani tym zawodem. Domagają się zmiany zasad wynagradzania ustalonego jeszcze w 2007 roku.
Na początku września Ministerstwo Infrastruktury przedstawiło propozycję nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów przeprowadzających egzaminy kandydatów na kierowców i kierowców. Zakładała ona stworzenie nowego modelu wynagradzania i w konsekwencji 20-procentową podwyżkę dolnej i górnej granicy wynagrodzenia zasadniczego oraz 10 proc. podwyżki dolnej i górnej granicy dodatku zadaniowego. Jednocześnie resort nie chciał się zgodzić na podniesienie opłaty za przeprowadzenie egzaminów na prawo jazdy, a opłaty te nie były zmieniane od 8 lat.
O problemie pisaliśmy już w artykułach:
- Egzaminatorzy walczą o wyższe płace i zmiany w egzaminowaniu kierowców
- Samorządowcy chcą maksymalnych stawek za egzaminy na prawo jazdy>>
- Ośrodki egzaminowania kierowców chcą podwyżki opłat i pensji egzaminatorów>>
Czytaj w LEX: Skreślenie egzaminatora z ewidencji egzaminatorów - kwestie formalne >>>
Budżet województwa dofinansuje WORD
Pomysłem na zasypanie dziury finansowej w finansowaniu WORD-ów jest właśnie nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami i dodanie przepisów (w art. 119 ustawy – Prawo o ruchu drogowym), które umożliwią przekazywanie z budżetu województwa dotacji celowych albo podmiotowych do WORD. Dotacje będą pochodzić z budżetu województwa i byłby przeznaczone na finansowanie i dofinansowanie realizacji zadań ośrodków, o których mowa w art. 117 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, nie będących działalnością gospodarczą. Zasady udzielania dotacji, tryb postępowania w sprawie ich udzielenia oraz sposób ich rozliczenia miałaby określać uchwała sejmiku województwa.
Dotacje dla WORD będą limitowane poprzez wprowadzenie ograniczenia ich wysokości do 50 proc. kosztów działalności ośrodka związanych z realizacją tych zadań. Udzielenie dotacji ma odbywać się na podstawie umowy zawartej przez marszałka województwa z dyrektorem ośrodka.
Czytaj też: Warsztaty doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców - zagadnienia prawne >>>
Zarejestruj się bezpłatnie i sprawdź Moje Prawo.pl >>>
Sejmik ustalałby także warunki wynagrodzenia instruktorów
Dziś warunki wynagradzania egzaminatorów w drodze rozporządzenia określa minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy. Nowelizacja normuje, że warunki wynagrodzenia egzaminatorów określi sejmik województwa, w drodze uchwały będącej aktem prawa miejscowego. Nowe przepisy zastrzegają, że warunki wynagrodzenia egzaminatorów, określone przez sejmik województwa nie mogą być mniej korzystne niż dotychczasowe warunki wynagrodzenia egzaminatorów. Według autorów projektu przeniesienie regulacji zawartej aktualnie w rozporządzeniu do aktu prawa miejscowego jest zgodne z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, która przewiduje, że samorząd województwa, na podstawie upoważnień ustawowych, stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa.
Samorządowcy mieliby też wpływ na wysokość opłat za egzaminy
Ustawa przewiduje też nowelizację ustawy o kierujących pojazdami. Zamiany polegają na zobowiązaniu sejmików wojewódzkich do określania w drodze uchwały wysokości opłat za przeprowadzenie przez WORD egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy określonej kategorii. Wysokość opłaty za przeprowadzenie części teoretycznej egzaminu w zakresie uprawnień każdej kategorii prawa jazdy nie może przekroczyć 50 zł, a za przeprowadzenie części praktycznej:
- 200 zł w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, D1 lub T albo uprawnienia do kierowania tramwajem,
- 250 zł w zakresie uprawnień prawa jazdy kategorii B+E, C1+E, C, C+E, D, D+E lub D1+E.
Maksymalne stawki opłat będą corocznie ulegać zmianie na następny rok kalendarzowy w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Obecnie wysokość opłaty za przeprowadzenie egzaminu państwowego określa rozporządzenie ministra właściwego do spraw transportu z 16 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego oraz stawek wynagrodzenia związanych z uzyskiwaniem uprawnień przez egzaminatorów.
Samorządy województwa widzą wiele niebezpieczeństw
Samorządowcy wskazują, że to kolejny pomysł na przerzucenie odpowiedzialności na samorządy za niepopularne decyzje.
Mec. Rafał Cieślik, prawnik Związku Województw RP wskazuje, że ustawa daje możliwość dofinansowania WORD-ów, ale ogólnie z budżetu województwa, nie wskazując konkretnych źródeł. Ale budżet nie jest z gumy, aby dofinansować ośrodki trzeba będzie zabrać pieniądze przeznaczone na inne zadania. Przypomina, że działalność WORD powinna bilansować, a za realizację tego celu odpowiada dyrektor WORD.
- Otworzenie furtki jaką jest możliwość dofinansowania bieżącej działalności z pieniędzy województwa zdejmuje z dyrektora ośrodka odpowiedzialność za wynik finansowy i powoduje, że współodpowiedzialny jest też zarząd województwa. Dyrektor zawsze będzie mógł przyjść i powiedzieć, że mu brakuje środków. Zobowiązanie sejmików województwa do określania wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminów lub warunków wynagrodzenia egzaminatorów może spowodować niezdrową konkurencję między WORD-ami – uważa Tomasz Sobieraj, wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego.
Zdaniem samorządowców ogólne zadłużenie WORD-ów z roku na rok rośnie. Około 90 proc. ich przychodów generowanych jest z opłat za egzaminy państwowe na prawo jazdy.
- Podwyższenie opłat w ramach obowiązującej dziś maksymalnych stawek tylko doraźnie rozwiąże problem. Najbardziej pożądanym i najbardziej skutecznym mechanizmem jest zmiana ustawowych stawek obowiązujących od 2013 roku, wraz z wprowadzeniem mechanizmu ich waloryzacji – wskazuje mec. Rafał Cieślik.
Krytycznie do ustawy odnosi się też Rada Główna Krajowego Stowarzyszenia Egzaminatorów wskazując, że nie jest on zgodny z postulatami środowiska egzaminatorów dotyczącymi zmiany systemu i poziomu wynagradzania. Uważa, że ustalanie warunków wynagradzania egzaminatorów na zasadzie prawa miejscowego przez sejmik województwa w drodze uchwały jest, delikatnie mówiąc, nieporozumieniem i spychaniem odpowiedzialności w tym zakresie przez Ministra Infrastruktury na jednostki samorządu terytorialnego z bagażem zaległości niewaloryzowanych od 14 lat wynagrodzeń. Może to też doprowadzić do zróżnicowania poziomu wynagrodzeń między poszczególnymi województwami. Mimo tych negatywnych opinii prezydent podpisał ustawę.
Ustawa ma stać się prawem od 1 stycznia 2023 roku.
Sprawdź w LEX: Czy w WORD z funduszu zapasowego można wypłacić nagrody uznaniowe dla pracowników? >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.