Punktem wyjścia do dyskusji było opracowanie dr. Przemysława Sadury „Polska szkoła reform? Czego możemy się nauczyć z nieudanych zmian sytemu edukacji?". W panelu wzięli udział: Katarzyna Hall, działaczka oświatowa i była minister edukacji narodowej, Iga Kazimierczyk, prezeska Fundacji "Przestrzeń dla Edukacji" oraz prof. Zbigniew Sawiński z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

 

O opracowaniu: Raport: Uszczęśliwianie na siłę marną podstawą reformy>>

 

Reformy edukacji bez społecznej akceptacji

- W tym, jak reformujemy oświatę, przejawia się nasza narodowa skłonność do realizowania polityk publicznych w sposób rewolucyjny. Tak jak obecna reforma wywraca do góry nogami reżim szkolny wprowadzony w latach 90., tak wtedy wywrócono ten wprowadzony w czasach PRL - mówił dr Sadura - Mniej więcej co 20 lat w polityce edukacyjnej odchodzimy od tego, co zrobiliśmy wcześniej. Polska jest trochę jak człowiek z osobowością borderline - dodał.

 

Tłumaczył, że jednym z głównych problemów jest narzucanie reform z góry, bez skonsultowania zmian z obywatelami. Przez to większość zmian w edukacji była kontestowana nawet przez osoby, w których interesie owe reformy wprowadzono.

- Wszystkie te reformy inaczej były odbierane przez środowiska inteligeckie, a inaczej przez środowiska defaworyzowane. Zmiany wprowadzono dla ludu, w interesie ludu, ale nie z ludem. Inaczej jest z reformą PiS, która faktycznie wprowadzona jest z ludem, ale już niekoniecznie w jego interesie - tłumaczył ekspert.

 

Trudny los ministra

Według b. minister edukacji, Katarzyny Hall, sugestie dotyczące sposobu wprowadzania reform są słuszne, ale niekoniecznie możliwe do wdrożenia. Pomysły dr Sadury dotyczące szeroko prowadzonych konsultacji społecznych nazwała utopią.

 

- To taka robota, że się cały czas obrywa - mówiła o sprawowaniu funkcji ministra - Czas na głębszą refleksję można mieć 10 lat wcześniej, ale nie w czasie, gdy się jest szefem MEN. Sprzątnięcie prawa oświatowego w całości jednej osobie zajęłoby z 10 lat - tłumaczyła Katarzyna Hall. Dodała, że trudno prowadzi się konsultacje społeczne, gdy dominującą postawą są raczej próby ominięcia zmian.
 

Zalewska: Ustawa reformująca szkolnictwo zawodowe w październiku>>
 

Chaos w szkołach

O problemach z trwającą reformą edukacji mówiła Iga Kazimierczyk, podkreślała, że zmiany wprowadzane są szybko i chaotycznie, a w szkołach brakuje nauczycieli i nie ma nawet planów lekcji. Dzieci uczą się w coraz gorszych warunkach, a nowa podstawa programowa sprawia, że obciążane są nadmierną liczbą prac domowych.


- Nauczycieli nie ma, to nieprawda, że ich liczba rośnie, jak twierdzi MEN. Być może jest więcej etatów w przedszkolach, bo szkoły cierpią z powodu rosnących braków kadrowych - mówiła - Wkrótce nie będzie miał, kto uczyć dzieci, bo nauczyciele po likwidacji gimnazjów często wybierają odejście z zawodu, a nowych kandydatów brakuje. Spada też jakość ich kształcenia - tłumaczyła.

Dodała też, że reforma pogłębia nierówności społeczne, rodzice lepiej sytuowani posyłają dzieci do prywatnych szkół, które z kolei mają większy budżet na zatrudnianie dobrych nauczycieli.

- Nakładają się na to problemy z podstawami programowowymi i duża liczba prac domowych. Ich odrobienie często wymaga pomocy opiekunów, a nie każdy z nich ma czas lub kompetencje, by pomóc dziecku. Przepaść między uczniami będzie się powiększać. Ci, którzy są dobrze sytuowani, będą lepsi - mówiła.
 

Reformy angażują społeczeństwo

Jak podkreśłał prof. Zbigniew Sawiński, to jaki mamy ustrój szkolny nie ma większego znaczenia. Liczy się jak te szkoły działają, pokazuje to porównanie Finlandii ze Szwecją - mimo podobnego systemu oświaty fińscy uczniowie osiągają lepsze wyniki niż ich rówieśnicy ze Szwecji.
 

- Celem reform edukacyjnych kiedyś było udostępnienie oświaty większości społeczeństwa. Obecnie reformy nastawione są na poprawę jakości edukacji, czyli zwiększenie kapitału edukacyjnego, Ważne jest na ile reforma gotowa jest zaktywizować społeczeństwo, bo to się przekłada na budowę tego kapitału - tłumaczył profesor.

Przeczytaj więcej przydatnych materiałów w SIP LEX:

Zadania dyrektora we wrześniu - procedury i wzory>>

Zatrudnianie nauczycieli w placówkach niepublicznych od 1 września 2018 r.>>

Czas pracy nauczycieli szkół od 1 września 2018 r.>>