Powstaje pytanie: czy można to uczynić tylko do czasu wydania postanowienia przez sąd I instancji w przedmiocie ogłoszenia upadłości, czy też w toku trwania całego postępowania o ogłoszenie upadłości, aż do czasu prawomocnego rozstrzygającego wniosku o ogłoszenie upadłości.
SPRAWDŹ: Filipiak Patryk, Hrycaj Anna, Upadłość konsumencka. Komentarz >
Instytucja przygotowanej likwidacji została wprowadzona w celu szybszego i pełniejszego zaspokojenia wierzycieli niewypłacalnego dłużnika. Jednocześnie rozwiązanie to pozwala na zachowanie przedsiębiorstwa upadłego w znaczeniu przedmiotowym. Realizowany jest zatem cel postępowania upadłościowego w zakresie skutków gospodarczych, ekonomicznych i społecznych, wyrażony w art. 2 prawa upadłościowego.
Roszczenia wierzycieli powinny zostać zaspokojone w jak największym stopniu
Przepis ten w odniesieniu do upadłości przedsiębiorcy stanowi, że postępowanie upadłościowe należy tak prowadzić, by roszczenia wierzycieli zostały zaspokojone w jak największym stopniu, przy uwzględnieniu potrzeby zachowania integralności przedsiębiorstwa. Rozstrzygnięcie o sprzedaży przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub znacznej części majątku w trybie przygotowanej likwidacji zapada w postępowaniu o ogłoszenie upadłości wraz z postanowieniem o ogłoszeniu upadłości, a zatem jeszcze przed właściwym postępowaniem upadłościowym. Dzięki temu można uniknąć dalszych kosztów postępowania upadłościowego związanych z zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości. Znacznie skraca się także czas trwania postępowania upadłościowego, co z kolei przyczynia się do pełniejszego zaspokojenia wierzycieli. W tym miejscu należy zauważyć, że wniosek o zatwierdzenie warunków przygotowanej likwidacji można złożyć również w postępowaniu o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej czyli w tzw. upadłości konsumenckiej.
KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Przygotowana likwidacja (pre-pack) w upadłości konsumenckiej >
Podział postępowania upadłościowego
Dla rozstrzygnięcia interesującego nas zagadnienia istotny jest podział postępowania upadłościowego na dwie podstawowe fazy: postępowanie w przedmiocie upadłości oraz postępowanie upadłościowe w ścisłym znaczeniu czyli postępowanie toczące się po ogłoszeniu upadłości. Można powiedzieć, że ustawa prawo upadłościowe dzieli postępowanie upadłościowe na dwa etapy procesowe. Wspomnianego podziału na etapy, bądź też stadia postępowania upadłościowego dokonali przedstawiciele doktryny jeszcze na tle poprzednio obowiązujących przepisów Prawa upadłościowego i układowego oraz Prawa upadłościowego i naprawczego. Podziału takiego dokonano także na gruncie poprzedniej regulacji prawa upadłościowego w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z 1934 r. Wyróżniano wówczas postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości oraz postępowanie upadłościowe w ścisłym znaczeniu.
Czytaj: Upadłość prostej spółki akcyjnej - potencjalne problemy i możliwe rozwiązania >
Podział na dwa zasadnicze etapy można wyprowadzić także na podstawie systematyki ustawy - Prawo upadłościowe. W prawie upadłościowym w ramach części pierwszej tytuł II został określony jako postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Postępowanie to kończy się wydaniem orzeczenia merytorycznego w przedmiocie ogłoszenia upadłości (uwzględniającego lub oddalającego wniosek o ogłoszenie upadłości) lub innego rodzaju rozstrzygnięciem o charakterze formalnym. Następne tytuły określają już skutki oraz przebieg i zakończenie postępowania upadłościowego, czyli mówią nam o postępowaniu po ogłoszeniu upadłości. wniosek
Kiedy można złożyć wniosek
Gdy przyjmiemy już fakt, że postępowanie o ogłoszenie upadłości kończy się prawomocnym postanowieniem sądu, to w przypadku ogłoszenia upadłości etap postępowania o ogłoszenie upadłości kończy prawomocne postanowienie, którym sąd ogłasza upadłość dłużnika. Jak wynika z art. 56 a prawa upadłościowego, wniosek o pre-pack można złożyć w postępowaniu o ogłoszenie upadłości, czyli nie tylko w dacie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, ale w toku całego postępowania o ogłoszenie upadłości. Graniczną datą pozwalającą na złożenie wniosku o zatwierdzenie przygotowanej sprzedaży nie jest chwila wydania orzeczenia przez sąd pierwszej instancji.
Wniosek o pre-pack-preform - pobierz wzór >
Moim zadaniem wniosek ten można wnieść także po wydaniu postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości niezależnie czy sąd ogłosi upadłość czy też oddali wniosek o ogłoszenie upadłości. W tym drugim przypadku można to uczynić wraz z wniesieniem zażalenia aż do czasu jego rozpoznania przez sąd drugiej instancji. Dlatego też należy przyjąć, że wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży można złożyć aż do chwili prawomocnego zakończenia postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości, czyli nie tylko wraz z zażaleniem, ale także później. Wówczas sąd drugiej instancji uwzględniając racje przedstawione w zażaleniu i wniosku pre – pack powinien wydać postanowienie w postaci uchylenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości do ponownego rozpoznania.
Oczywiście, fakt złożenia w toku postępowania przed sądem drugiej instancji wniosku o zatwierdzenie sprzedaży nie może być samoistną przesłanką uchylenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości do ponownego rozpoznania. Jest jedynie przyczynkiem do ponownej oceny stanu faktycznego, chociażby w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji oddala wniosek z uwagi na ubóstwo masy upadłości uznając, że zachodzi przesłanka braku środków na przeprowadzenie postępowania upadłościowego – art. 13 prawa upadłościowego.
Podobnie rzecz się ma w przypadku ogłoszenia upadłości przez sąd. Po tym fakcie każdy uczestnik postępowania o ogłoszenie upadłości może złożyć wniosek o zatwierdzenie przygotowanej likwidacji. Musi to jednak zrobić przed datą uprawomocnienia się tego postanowienia.
PROCEDURA: Wykonanie albo odstąpienie od umowy wzajemnej przez syndyka >
Reasumując, należy wyrazić zapatrywanie, że podmiot legitymowany do złożenia wniosku o pre-pack może to uczynić także po wydaniu przez sąd postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości, byleby uczynił to najpóźniej przed datą prawomocności postanowienia sądu.
Paweł Janda - doktor nauk prawnych; sędzia oraz kierownik sekcji ds. upadłościowych i naprawczych (restrukturyzacyjnych) Sądu Rejonowego w Rzeszowie; adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego; wykładowca w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury; od 2013 r. członek zespołu do spraw przygotowania ustaw z zakresu prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego przy Ministrze Sprawiedliwości; członek sekcji prawa upadłościowego Instytutu Allerhanda; autor kilkudziesięciu publikacji z dziedziny prawa upadłościowego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.