We wtorek 23 czerwca w Dzienniku Ustaw, pod pozycją numer 1086, została opublikowana ustawa z 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw zwaną tarczą antykryzysową 4. Większość jej przepisów ma obowiązywać od dnia następującego po ogłoszeniu, a więc już od środy 24 czerwca.

Jak już pisaliśmy na Prawo.pl pod koniec kwietnia, w tarczy 4 są zmiany dla dużych i małych firm, w tym te o kontroli przejęć, uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym, wprowadzające ułatwienia dla rynku zamówień publicznych oraz zmiany dla pracodawców i pracowników. Są też wakacje kredytowe dla frankowiczów oraz przepisy o wsparciu finansowym dla samorządów.

Czytaj w LEX: Pakiet osłonowy dla samorządów w tarczy antykryzysowej 4.0 >

Podczas prac legislacyjnych, zarówno w Sejmie jak i w Senacie, wprowadzono do niej sporo istotnych poprawek. Za ich sprawą m.in. zostanie wzmocniona pozycja wierzycieli w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym i zmniejszona władza prezesa UOKiK nad przejęciami firm, a ograniczenie odpraw z tytułu rozstania z pracodawcą obejmie umowy cywilnoprawne. Doprecyzowano też przepisy o dopłatach do oprocentowania tak, by nie stanowiły one przychodu. Zastrzeżono jednak również, że mogą z nich skorzystać tylko te firmy, które nie mają zaległości w spłacaniu rat. Za sprawą poprawek mikropożyczki dla mikrofirm będą zwolnione z egzekucji i umorzone z urzędu.

Co ważne do tarczy 4 dodano przepis, który pozwoli  zachować prawo do zasiłku opiekuńczego tysiącom rodziców dzieci do lat 8. Jako pierwsi poinformowaliśmy, że 25 maja przez błąd w tarczy 3 stracili go rodzice dzieci, którym zamknięto żłobek, przedszkole, klubu dziecięcy czy szkołę z powodu epidemii.  W efekcie do tego dnia ZUS nie ma już podstawy prawnej do wypłaty im tego świadczenia. Przepisy dające im podstawę zaczną obowiązywać już jutro z mocą od 25 maja (chodzi o art. 77 pkt. 3). Jednocześnie wprowadzono nową graniczą datę wypłacania dodatkowego zasiłku z uwagi na zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki. Będzie on przysługiwał do 28 czerwca 2020 r Co jeszcze zmienia tarcza 4?

Czytaj w LEX: Tarcza 4.0 - zmiany w podatkach >

 

Kontrowersyjne przepisy antyprzejęciowe

Nowelizacja przewiduje bardzo ważne zmiany w ustawie o kontroli inwestycji, które mają chronić polskie firmy przed wrogim przejęciem. Za tę część tarczy odpowiadało Ministerstwo Aktywów Państwowych. Jak pisaliśmy już na Prawo.pl, o tym, czy dane przejęcie jest wrogie, będzie decydować prezes UOKiK. Z mocy prawa chronione mają być spółki posiadające infrastrukturę krytyczną, wytwarzające oprogramowanie,  świadczące usługi gromadzenia lub przetwarzania danych w chmurze obliczeniowej, zajmujące się obrotem paliwami gazowymi i gazem z zagranicą, wytwarzaniem, przesyłaniem lub dystrybucją  ciepła, przeładunkiem  w  portach śródlądowych oraz przetwórstwem mięsa, mleka, zbóż oraz owoców i warzyw. Rada Przedsiębiorczości, skupiająca dziewięć organizacji apelowała, że przepisy te są sprzeczne z konstytucją, przepisami unijnymi, a przede wszystkim mogą pozbawić je kapitału na rozwój.

W efekcie w trakcie prac w Parlamencie uznano, że możliwość nabywania udziałów/przedsiębiorców bez kontroli mają państwa OECD. Pierwotnie obowiązek zawiadomienia o przejęciu polskiej firmy dotyczył tylko osób fizycznych, które nie posiadają obywatelstwa jednego z krajów UE i firm, które nie posiadają siedziby na terytorium państwa członkowskiego. - W tej sytuacji obowiązek notyfikacji prezesowi UOKiK inwestycji skutkującej nabyciem lub osiągnięciem znaczącego uczestnictwa nie dotyczy podmiotów mających obywatelstwo/siedzibę na terytorium: Austrii, Australii, Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Chile, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecja, Hiszpanii, Irlandii, Islandii, Izraela, Japonii, Kanady, Kolumbii, Korei Południowej, Lichtensteinu, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Meksyku, Niderlandów, Niemiec, Norwegii, Nowej Zelandii, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Turcji, USA, Węgier, Wielkiej Brytanii - tłumaczy
Bernadeta Kasztelan-Świetlik, radca prawny i wspólnik w kancelarii GESSEL. I dodaje, że obowiązek notyfikacji będzie natomiast dotyczył inwestycji podmiotów m.in. z Rosji i Chin.

Czytaj w LEX: Rezygnacja z wzorów pouczeń w postępowaniu cywilnym w związku z regulacjami z tarczy 4.0 – konsekwencje prawne >

Ochroną z mocy prawa będzie objęty przedsiębiorca, którego przychód ze sprzedaży i usług przekroczył w Polsce w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych, poprzedzających zgłoszenie, równowartość 10 000 000 euro.  To inwestorzy będą zawiadamiać Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów o chęci nabycia danej firmy czy udziału w niej. Za brak zgłoszenia będzie groziła kara do 50 milionów złotych (pierwotnie było to 100 milionów złotych) lub karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.Co ciekawe, Rada Ministrów będzie mogła, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii prezesa UOKiK, określić dalsze wyłączenia spod ochrony podmiotów. Czytaj więcej o przepisach mających chronić polskie firmy przed wrogim przejęciem >>

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne z większymi uprawnieniami dla wierzycieli

Przedsiębiorstwo, które wpadło w tarapaty finansowe i chce odbudować równowagę finansową będzie mogło samodzielnie uruchomić szybką restrukturyzację (pod linkiem pełna analiza przepisów o uproszczonej restrukturyzacji), bez konieczności występowania do sądu. Wystarczy, że zawrze umowę z jednym z 1441 doradców restrukturyzacyjnych,  przygotuje propozycje układowe oraz spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych i przekaże je nadzorcy układu oraz obwieści w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, że otwiera postępowanie o zatwierdzenie układu. - Zapewni ono dłużnikowi szeroką ochronę  przed postępowaniami egzekucyjnymi, dotyczącymi również wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo, co dotychczas było dostępne co do zasady jedynie w sformalizowanym i drogim postępowaniu sanacyjnym – mówi Barbara Szczepkowska, radca prawny, wspólnik w kancelarii act BSWW, współkierująca praktyką prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego.

Czytaj w LEX: Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne >

Dłużnik będzie także chroniony przed wypowiedzeniem niektórych kluczowych umów, np. najmu, dzierżawy czy leasingu. By zadziałała musi zawrzeć układ z wierzycielami w ciągu czterech miesięcy. Procedura nie będzie też droga, bo ustawa przewiduje przewiduje też limit wynagrodzenia dla doradców pełniących rolę nadzorcy układu mikro i małych przedsiębiorców. Co do zasady nie będzie mogło być ono wyższe od 15 proc. kwoty przeznaczonej dla wierzycieli zgodnie z postanowieniami układu. Gdy nie dojdzie do jego zawarcia , opłata wyniesie najwyżej nieco ponad. 10 tys. zł. Dr Patryk Filipiak, doradca restrukturyzacyjny oraz partner w kancelarii Filipiak Babicz Legal uważa, że w szczególności nowa procedura będzie atrakcyjna dla sektora MŚP. – Będzie prosta, praktycznie nie będzie wymagała udziału sądu – jego rola ograniczy się do zatwierdzenia układu, ewentualnie do rozpoznania wniosków o uchylenie skutków otwarcia postępowania, a przede wszystkim będzie krótka. Z tym, że czujność muszą zachować wierzyciele. Jeśli uznają, że dłużnik działa w złej wierze, będą musieli wystąpić do sądu z wnioskiem o uchylenie skutków opublikowania obwieszczenia.

Zobacz procedurę w LEX: Ocena podstaw do otwarcia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego >

Ważne zmiany dla pracodawców i pracowników

Tarcza 4 wprowadza też ważne zmiany, które mają pomóc utrzymać miejsca pracy, ale nie tylko. Doprecyzowuje też przepisy o pracy zdalnej, zaległym urlopie i pozwalające zawiesić odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania jej. Środki pracy i materiały do pracy potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca. Przepisy nie precyzują, że pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej oraz za wypadki przy tej pracy tylko w zakresie związanym z zapewnionymi przez siebie środkami pracy lub materiałami do pracy.

Czytaj również: Dodatek solidarnościowy uchwalony, sprawdź komu przysługuje 1400 zł >>

Ponadto zgodnie z Tarczą w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu. W trakcie prac w Senacie dodano, że pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

Czytaj w LEX: PPK - co zmienia Tarcza antykryzysowa 4.0 >

Tarcza 4 umożliwi wypowiedzenia umów o zakazie konkurencji w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Pracodawcy, zleceniodawcy, zamawiający zyskają uprawnienie do jednostronnego wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu danego stosunku prawnego. Dzięki temu, wraz z wygaśnięciem umowy, wygaśnie ich zobowiązanie do zapłaty odszkodowania ponad okres trwania umowy.

Czytaj w LEX: Zakaz konkurencji - możliwość wypowiedzenia umowy >

Co istotne tarcza 4 przewiduje możliwość otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez te podmioty, które pomimo spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, nie zdecydowały się na objęcie pracowników przestojem ekonomicznym lub przestojem wynikającym z art. 81 Kodeksu pracy albo obniżeniem wymiaru czasu pracy (art. 15 gg tarczy). Przedsiębiorca może uzyskać dofinansowanie do wysokości połowy wynagrodzenia, ale nie więcej niż 40 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS

Czytaj w LEX: Tarcza antykryzysowa 4.0 - rozwiązania dla pracodawców i pracowników >

Nowa ustawa przewiduje też. ograniczenie wysokości odpraw, odszkodowań oraz świadczeń o podobnym charakterze przewidzianych do wypłaty na wypadek ustania stosunku pracy do kwoty nieprzekraczającej 10-krotności minimalnego wynagrodzenia (obecnie 2600 zł brutto). Ograniczenie to będzie też stosowane w przypadku wypowiedzenia albo rozwiązania umowy zlecenia, o dzieło albo w związku z ustaniem odpłatnego pełnienia funkcji, z wyłączeniem umowy agencyjnej. Z limitu odpraw, mimo zgłoszonej poprawki przez senatorów, nie wyłączono osób przechodzących na emeryturę.

Tarcza 4 daje też nowe możliwości dla pracodawców wprowadzenia przestoju ekonomicznego czy obniżenia wymiaru czasu pracy przez sześć miesięcy. Będzie to możliwe, jeśli z powodu spadku przychodów wystąpi istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń.

Zmiany dotyczyć będą też pracowników samorządowych (pod linkiem więcej informacji o zmianach). Zgodnie z Tarczą 4 wójt, burmistrz, prezydent miasta, w tym prezydent miasta na prawach powiatu, może polecić pracownikowi podległego mu urzędu tymczasowe przeniesienie do wykonywania innej pracy niż określona w umowie o pracę. Takie samo uprawnienie dotyczyć ma polecenie dla kierownika podległej wójtowi jednostki organizacyjnej, jeśli chodzi o tymczasowe przeniesienie pracownika tej jednostki.

 


Ułatwienia w realizacji zamówień publicznych

Tarcza 4 wprowadza też zmiany w prawie zamówień publicznych (pod linkiem przeczytasz omówienie wszystkich zmian w PZP) oczekiwane głównie przez wykonawców. Pierwsza tarcza choć wprowadziła pewne zmiany, to niewystarczające. Co prawda pozwalają one unikać kar za przedłużenie realizacji umowy, ale nie wprowadzają rozwiązań, które szybko pozwolą zmienić umowy. Tarcza 4 to zmienia. Przewiduje odejście od fakultatywności dokonywania zmiany umowy na rzecz jej obligatoryjności, gdy zamawiający stwierdzi, że okoliczności związane z Covid-19 wskazane przez wykonawcę mają wpływ na należyte wykonanie umowy. Ponadto dopuszcza możliwość rezygnacji z wadium przez zamawiających czy wypłaty zaliczek. Tyle, że te przepisy  obejmą tylko postępowania ogłoszone po wejściu w życie nowych przepisów. - Jakieś rozróżnienie trzeba było przyjąć, a już szczególnie jeśli chodzi o wadium, to pewnie nie mogło ono być inne, niż data wszczęcia postępowania – ocenia Jacek Liput, radca prawny, szef praktyki prawa zamówień publicznych w kancelarii Gawroński & Partners. Ponadto jednostki sektora finansów publicznych będą mogły wybrać prowadzących PPK bez ogłaszania przetargu.
Czytaj w LEX: Wpływ „tarczy antykryzysowej” na zamówienia publiczne >

Dopłaty do oprocentowania, czyli dostęp do tanich kredytów

Tarcza 4 wprowadzi też dopłaty do oprocentowania jako część odsetek należnych bankowi - 2 punkty procentowe dla małych i średnich przedsiębiorców i jeden punkt procentowy dla pozostałych. Oprocentowanie naliczane będzie według stawki określonej w umowie kredytu z dopłatą, z zastrzeżeniem, że nie może być wyższe niż średnie oprocentowanie pozostałych kredytów obrotowych  udzielanych przez bank. Dopłaty będą wypłacane bankom, które zawarły z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę o współpracy z nowo utworzonego Funduszu Dopłat do Oprocentowania. 

Kwota przeznaczona na dopłaty to 565 milionów złotych, co – zgodnie z szacunkami – powinno pozwolić na wygenerowanie kredytów o wartości ok. 32 miliardów złotych. W tym roku na ten cel trafi z budżetu państwa ponad 296 mln zł, a w przyszłym – ponad 271 mln zł. Umowy kredytu z dopłatą będzie można zawierać do 31 grudnia 2020 r. Dopłaty będą wypłacane za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy kredytu z dopłatą. Posłowie i senatorowie doprecyzowali, że dopłaty do oprocentowania nie będą stanowiły przychodu. Zastrzegli jednak, że mogą z nich skorzystać tylko te firmy, które nie mają zaległości w spłacaniu rat.

Czytaj w LEX: Koronawirus jako siła wyższa a umowy cywilnoprawne >

Dopłaty do oprocentowania będą stanowiły pomoc publiczną. Z tym, że zgodnie z nowymi wytycznymi Komisji Europejskiej, limit pomocy został podwyższony i wynosi co do zasady 800 tys. euro, a w sektorze produkcji rolnej 100 tys. euro.

Wakacje kredytowe

Projekt zawiera też zmiany dla posiadaczy kredytów, zwłaszcza hipotecznych walutowych, ale też konsumenckich, którzy stracili pracę lub inne główne źródło dochodu po 13 marca b.r. To reakcja na zachowanie banków, które wymagają podpisania aneksu, w którym m.in. konsument składa oświadczenie o uznaniu określonej kwoty zadłużenia, co może mu później utrudnić dochodzenie praw w sądzie. W tej sprawie interweniuje UOKiK i Rzecznik Finansowy>>  

Istotą rozwiązania jest zawieszenie obowiązku dokonywania płatności, do których kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie zawartej umowy (zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej raty). Na wniosek kredytobiorcy bank zawiesi wykonanie umowy z chwilą doręczenia kredytodawcy wniosku maksymalnie na trzy miesiące. Oznacza to zawieszenie obowiązku dokonywania płatności rat i to zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej. W tym okresie kredytodawca nie może pobierać żadnych innych opłat, za wyjątkiem świadczeń pieniężnych, które wynikają z posiadanych przez kredytobiorcę ubezpieczeń powiązanych z umową kredytu. Maksymalny termin zawieszenia wykonania umowy będzie wynosił 3 miesiące.

Czytaj w LEX: Dopłaty do kredytów w Tarczy antykryzysowej 4.0 >

W terminie 14 dni od doręczenia wniosku, kredytodawca zobowiązany będzie przekazać kredytobiorcy potwierdzenie jego otrzymania oraz poinformować o wysokości opłat z tytułu umów ubezpieczenia.  Okres kredytowania, jak i wszystkie terminy przewidziane w umowie kredytu, ulegną stosownemu przedłużeniu o okres zawieszenia.

Czytaj w LEX: Zabezpieczenie roszczeń w czasie epidemii >

Te uprawnienia są ograniczone do umów, które zostały zawarte przed 13 marca 2020 r. i co do których zakończenie okresu kredytowania przypada po upływie 6 miesięcy od daty 13 marca 2020 r. Jeśli kredytobiorca ma kilka kredytów, to musi wybrać jeden, który zawiesza. Rząd szacuje, że skutki finansowe dla banków tego rozwiązania w wartości kwartalnej utraty dochodów odsetkowych to około 5 mld złotych (przy skali zainteresowania rzędu 70 proc. I dodaje, że sumę tę należy rozpatrywać w kontekście wyniku brutto sektora bankowego, który w 2019 roku wyniósł - 19,8 mld zł.

Czytaj w LEX: Wakacje kredytowe >

E-rozprawy - także w sprawach karnych

Od 16 maja istnieje możliwość przeprowadzania e-rozpraw w sprawach cywilnych - tarcza 4 umożliwi zastosowanie tego trybu także w przypadku spraw karnych. Wideokonferencja będzie też zastosowana przy posiedzeniach dotyczących tymczasowego aresztowania, w przypadku oskarżonego i podejrzanego. Nie będzie konieczne doprowadzenia do sądy, jeżeli jego udział w posiedzeniu może być zapewniony przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie czynności procesowych na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

Zobacz w LEX: Tarcza 4.0 - zmiany w procedurze karnej i regulacjach prawnokarnych >

Szczegóły zmian: E-rozprawy - także w sprawach karnych, propozycje zmian w "tarczy" 4>>

Mniej restrykcyjne przepisy dotyczące zadłużenia samorządów

Tarcza 4 łagodzi rygory finansowe dla jednostek samorządu terytorialnego. W ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wprowadzona będzie zasada, że do dochodów, które jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać, zalicza się także skutki finansowe wynikające z zastosowania, przewidzianych w przepisach prawa podatkowego, ulg podatkowych oraz ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w postaci umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych przedsiębiorcom. Co ważne janosikowe ostatecznie nie będzie umorzone, wpłaty za czerwiec i lipiec zostaną wstrzymane, a samorządy, które z zawieszenia skorzystają, będą zmuszone do przekazania zaległych wpłat w równych ratach do końca roku.

Szczegóły nowych rozwiązań: Finanse samorządów w tarczy 4 – rozluźnienie rygorów, większe zadłużanie>>

Ważna zmiana dla organizacji pozarządowych

Tracza 4 pozwoli też fundacjom i stowarzyszeniom starać się o pożyczki w powiatowych urzędach pracy. Ustawa wprowadza też ważną zmianę dla członków ich zarządów, których kadencja upływa w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, lub w ciągu 30 dni po ich odwołaniu. Zostaje ona przedłużona maksymalnie o 60 dni licząc od odwołania stanów.

Banki mogą więcej

Ponadto za sprawą tarczy 4 banki będą mogły świadczyć usługi zaufania oraz wydawać środki identyfikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o usługach zaufania nawet, gdy ich statuty nie przewidują takich czynności. Taka możliwość będzie obowiązywała w okresie epidemii lub  zagrożenia nią oraz przez 12 miesięcy od ich zakończenia. Tyle, że banki o prowadzeniu takich usług muszą niezwłocznie poinformować KNF. - Najpopularniejszą usługą zaufania jest podpis elektroniczny. Tu chodzi o wykorzystanie do identyfikacji klientów właśnie systemy bankowe - mówi Wojciech Kapica, współkierujący departamentem prawa rynków finansowych kancelarii SMM Legal. - Unijne rozporządzenie eIDAS i polska  ustawę o usługach zaufania już od 2016 r. umożliwiała stosowanie takie rozwiązania bankom, a mimo to nie stały się one popularne. By jednak banki mogły te usługi świadczyć, muszą być przewidziane statutem danego banku. KNF wydając zezwolenie na zmianę statutu bada przy tym czym bank jest organizacyjnie i technicznie gotowy. Cały proces zmiany statutu by uwzględnić takie usługi od momentu wniosku do KNF, przez uzyskanie zezwolenia, samo walne, które przegłosuje taką zmianę oraz rejestrację w sądzie rejestrowym trwa od  trzech do sześciu miesięcy. Teraz jednak w dobie konieczności stosowania w większym stopniu zdalnych kanałów nawiązywania relacji z klientami ten czas jest kluczowy. I to jest uzasadnienie tej zmiany - wyjaśnia.  Nie zwalnia to jednak banków z uzyskania stosownego zezwolenia KNF.

Sędziowie „emeryci” będą wizytować

Tarcza 4 zmienia też prawo o ustrojów sądów powszechnych. Poprawka zgłoszona w drugim czytaniu pozwala powierzyć sędziemu, który przeszedł w stan spoczynku oraz przeniesionemu w ten stan w razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych pełnienie funkcji wizytatora w Ministerstwie Sprawiedliwości lub sądzie oraz koordynatora do spraw mediacji. Minister pełnienie funkcji wizytatora w resorcie będzie powierzał na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas nieokreślony.

Projekt tarczy 4 przygotowało Ministerstwo Rozwoju, we współpracy z m.in. Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów,  Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego, ZUS, Urzędem Zamówień Publicznych oraz ministerstwami: aktywów państwowych, finansów, rodziny, spraw wewnętrznych. – Nasze propozycje wypracowaliśmy w dialogu z przedstawicielami pracowników, w tym w szczególności z NSZZ „Solidarność". Jesteśmy też w stałym kontakcie z przedsiębiorcami czy samorządami  – podkreślała Jadwiga Emilewicz, wicepremier i minister rozwoju.