Pytanie:
Jak należy prawidłowo fakturować wykonane prace - jako sprzątanie (VAT 8%), czy z podziałem na poszczególne rodzaje prac? Z jaką stawką VAT?
Jeśli świadczymy usługi w zakresie sprzątania ulic, placów i chodników zamiatarką RAVO, to czy z uwagi na to, że jest to sprzątanie mechaniczne, powinniśmy uznać, że jest to sprzątanie specjalistyczne obciążone stawką VAT 23%?

 

Odpowiedź:
Obniżona 8% stawka VAT ma zastosowanie m.in. do usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu (PKWiU 81.29.12.0) oraz usług związanych z zagospodarowaniem terenów zieleni (PKWiU 81.30.10.0).

Uzasadnienie:
Świadczona przez spółkę usługa ma charakter złożony/kompleksowy (tzn. składa się z wielu różnych świadczeń cząstkowych). Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., nie rozstrzyga, w jaki sposób należy traktować usługi o charakterze złożonym – w szczególności nie jest jednoznaczne, czy stawkę VAT należy ustalać odrębnie dla poszczególnych świadczeń cząstkowych, czy też do całego świadczenia powinna być stosowana jedna stawka VAT (właściwa np. dla usługi zasadniczej).
Ze względu m.in. na samodzielny i odrębny charakter poszczególnych czynności, uznanie, iż usługa świadczona przez spółkę jest – dla celów VAT – jednym świadczeniem (złożonym z różnych elementów) nie wydaje się prawidłowe. Dlatego też – w mojej ocenie – zasady opodatkowania VAT powinny być rozpatrywane odrębnie w stosunku do poszczególnych czynności wykonywanych przez spółkę (stanowisko takie może potwierdzać m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 grudnia 2008 r., ILPP2/443-1036/08-2/SJ).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 u.p.t.u. podstawowa stawka podatku od towarów i usług – w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. – wynosi 23%. Stawka podstawowa ma zastosowanie do tych towarów i usług, dla których przepisy u.p.t.u. lub rozporządzeń wykonawczych nie przewidują stawki obniżonej. Obniżona 8% stawka VAT ma zastosowanie m.in. do:
1) usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu (PKWiU 81.29.12.0) – pozycja 174 załącznika nr 3 do u.p.t.u.,
2) usług związanych z zagospodarowaniem terenów zieleni (PKWiU 81.30.10.0) – pozycja 176 załącznika nr 3 do u.p.t.u.
Ustalenie właściwej stawki VAT wymaga zatem przyporządkowania czynności wykonywanych przez spółkę do właściwego grupowania statystycznego. Na podstawie przekazanych informacji:
1) usługi w zakresie utrzymania trawników/zieleni (w tym koszenie trawy) – powinny mieścić się w grupowaniu PKWiU 81.30.10.0 (usługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni),
2) usługi w zakresie odśnieżania – powinny mieścić się w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0 (usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu),
3) usługi w zakresie oczyszczania dróg i ulic (sprzątanie oraz w zależności od zakresu i rodzaju podejmowanych czynności – usuwanie skutków wypadków drogowych i wichur) – można argumentować, iż usługi te mieszczą się w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0 (usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu), co może potwierdzać m.in. opinia interpretacyjna Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 13 marca 2009 r. wydana w zbliżonym stanie faktycznym. Niemniej jednak – biorąc pod uwagę m.in. klucz powiązań między klasyfikacjami PKWiU, nie można wykluczyć, iż usługi takie powinny być przypisane np. do grupowania PKWiU 38.11.21.0 (usługi związane ze zbieraniem odpadów komunalnych innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu) albo grupowania 81.29.13.0 (pozostałe usługi sanitarne). Dla uniknięcia wątpliwości, sugeruje się wystąpienie do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o nadanie symbolu według klasyfikacji PKWiU,
4) pozostałe usługi związane z utrzymaniem czystości i porządku (naprawa utrzymanie koszy na śmieci, słupów ogłoszeniowych, ławek parkowych, słupków i barierek drogowych, tablic z nazwami ulic, usuwanie skutków wypadków drogowych i wichur) – w zależności od zakresu i rodzaju podejmowanych czynności rozważyć można kwalifikację:
- do grupowania PKWiU 42.11.20.0 (roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów) – jeżeli w ramach świadczonej usługi dokonywane są np. naprawy ławek parkowych,
- do grupowania 81.29.12.0 (usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu),
- do grupowania 81.29.13.0 (pozostałe usługi sanitarne).
Dla uniknięcia wątpliwości, sugeruje się wystąpienie do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o nadanie symbolu według klasyfikacji PKWiU.
W konsekwencji czynności wykonywanych przez spółkę, które:
1) mieszczą się w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0 (usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu) – powinny podlegać opodatkowaniu według stawki podatku VAT 8%,
2) mieszczą się w grupowaniu PKWiU 81.30.10.0 (usługi związane z zagospodarowaniem terenów zieleni) – powinny podlegać opodatkowaniu według stawki VAT 8%,
3) mieszczą się w grupowaniu PKWiU 42.11.20.0 (roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów) – co do zasady powinny podlegać opodatkowaniu według stawki VAT 23%.
Jak wskazano, z obniżonej 8% stawki VAT korzystają usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu (sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0). Przepisy nie określają w sposób jednoznaczny, czy usługi te obejmują tylko czynności wykonywane ręcznie, czy również czynności wykonywane w całości lub w części mechanicznie (np. przy użyciu specjalistycznych urządzeń).

W wydawanych interpretacjach Główny Urząd Statystyczny uznaje za usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu (sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0) również usługi wykonywane przy pomocy urządzeń – przykładowo w opinii z dnia 14 sierpnia 2009 r. Główny Urząd Statystyczny stwierdził, iż grupowanie PKWiU 81.29.12.0 obejmuje "usługi mające na celu utrzymanie w czystości murawy boiska wykonanego z tworzywa sztucznego wykonywane specjalistycznym sprzętem, polegające na szczotkowaniu powierzchni boiska, uzupełnianiu granulatu na murawie i usuwaniu jego nadmiaru, przewietrzaniu i wykonywaniu dekompresji (https://form.stat.gov.pl/precedensy/aspx/TabelaPrec.aspx). Natomiast w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 lipca 2011 r., IBPP3/443-467/11/IK powołano się na opinie Głównego Urzędu Statystycznego, w której czynności w zakresie "usług czyszczenia i konserwacji boisk ze sztuczną trawą, nawierzchni poliuretanowych, obejmujących m.in. zamiatanie osadów z powierzchni, oczyszczanie murawy poprzez czesanie oraz bronowanie usuwające brud, kamienie, szkło itp., stosowanie środków zapobiegających tworzeniu się mchów i glonów oraz środków niszczących roztocza, równomierne rozprowadzenie granulatu na całej powierzchni, uzupełnienie brakującego granulatu oraz piasku kwarcowego, czesanie specjalnymi szczotkami, mechaniczne szczotkowanie nawierzchni wodą z płynem zmywającym, oczyszczanie nawierzchni wodą pod wysokim ciśnieniem" zostały uznane za "usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu" (PKWiU 81.29.12.0).
Biorąc pod uwagę powyższe, można argumentować, iż w grupowaniu PKWiU 81.29.12.0 mieszczą się również czynności wykonywane mechanicznie (np. przy użyciu specjalistycznych urządzeń). Niemniej jednak – dla uniknięcia m.in. ryzyka odmiennego stanowiska organów podatkowych – sugeruje się wystąpienie do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o nadanie symbolu według klasyfikacji PKWiU.
[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 IV 2014 r.]