Obywatel polski - mężczyzna, który ukończył 18 lat, a nie ukończył 45 lat, jeżeli co najmniej przez okres trzech miesięcy nie pozostaje w stosunku pracy lub nie pobiera nauki w szkole, a także nie jest zarejestrowany w organach zatrudnienia jako poszukujący pracy w trybie pośrednictwa pracy, jest obowiązany zgłosić się do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, właściwego ze względu na miejsce swojego pobytu stałego lub czasowego, zwanego dalej "organem administracji", i złożyć temu organowi wyjaśnienia co do powodów pozostawania bez pracy bądź niepobierania nauki.

Obowiązek określony w art. 1 nie dotyczy:

Osobie wpisanej do ewidencji, która nie pracuje lub nie pobiera nauki w szkole z przyczyn uznanych za społecznie usprawiedliwione, organ administracji udziela w razie potrzeby pomocy, zwłaszcza w podjęciu leczenia lub uzyskaniu środków utrzymania na zasadach określonych w odrębnych przepisach, albo zawiadamia organ lub instytucje właściwe do załatwienia spraw tej osoby.

Osobie wpisanej do ewidencji, która nie pracuje lub nie pobiera nauki w szkole z przyczyn uznanych za społecznie nie usprawiedliwione, organ administracji wskazuje miejsce pracy bądź udziela pomocy zmierzającej do podjęcia nauki, podniesienia lub zmiany kwalifikacji zawodowych albo podjęcia pracy na własny rachunek przy uwzględnieniu miejscowych potrzeb.

Osoba wpisana do ewidencji, która mimo udzielenia pomocy w myśl art. 6 uporczywie uchyla się od podjęcia pracy lub nauki w szkole z przyczyn społecznie nie usprawiedliwionych i utrzymuje się ze źródeł nie ujawnionych lub sprzecznych z zasadami współżycia społecznego, podlega wpisaniu do wykazu osób uporczywie uchylających się od pracy, zwanego dalej "wykazem".

Decyzja o wpisaniu do wykazu może być zaskarżona do sądu administracyjnego na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.

Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z Ministrami Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i po zasięgnięciu opinii właściwej komisji sejmowej, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady prowadzenia wykazu.

Obowiązek, o którym mowa w art. 13, polega na wykonywaniu określonych robót w grupach robót publicznych lub wyznaczonych miejscach.

Osoby wykonujące roboty na cele publiczne korzystają ze świadczeń pieniężnych oraz świadczeń z ubezpieczenia społecznego na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.

Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z Ministrami: Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Sprawiedliwości, Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych, w drodze rozporządzenia, określa tryb powoływania do wykonywania robót na cele publiczne, zasady i tryb zwalniania z tych robót, szczegółowe zasady ich wykonywania oraz organizację i regulamin grup robót publicznych, a także nadzór nad tymi grupami.

Terenowe organy administracji państwowej składają raz do roku właściwym radom narodowym informacje w sprawach określonych w niniejszej ustawie, w tym zwłaszcza o liczbie osób wpisanych do ewidencji i do wykazu oraz o formach pomocy udzielonej tym osobom.

Kto:

podlega karze ograniczenia wolności do 3 miesięcy lub grzywny.

O ukaraniu na podstawie art. 20 pkt 1 zawiadamia się organ administracji. Prawomocne orzeczenie o ukaraniu stanowi podstawę do wpisania osoby ukaranej do ewidencji, o której mowa w art. 3 ust. 1.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1983 r.